JEST PROBLEM
ODRA JEST
MARTWA Potencjał Odry jest bardzo duży, ale nie potrafimy go wykorzystać. W ubiegłym roku rzeką przewieziono jedynie 3 proc. tego co w 1935 r. Doprowadzenie całej długości Odry do żeglowności to koszt 8,1 mld euro. Pieniądze może dać Bruksela. Transport rzeczny na pewno przydałby się opolskim firmom. Jest bezpieczny, ekologiczny i daje miejsca pracy.
POTENCJAŁ GOSPODARCZY ODRY
10 MW
15
mln ton
40
mln ton
80
mln ton
– taki potencjał energetyczny ma Odra na Zbiorniku Racibórz rocznie – to zdolność przewozowa drogi wodnej na Odrze w III klasie rocznie – tyle towaru można przewieźć w klasie IV rocznie – to możliwości przy klasie V a
W
Czy nad Odrą oprócz pięknych plażowiczek będziemy mogli też oglądać przepływające barki?
latach 30-tych XX w. Odrą transportowano 11 mln ton towarów. W latach 70-tych ubiegłego stulecia było to aż 17 mln ton towarów. W ubiegłym roku Odrą przewieziono jedynie 300 tys. ton, co daje tylko 3 proc. tego co w 1935 r. - Te dane pokazują możliwości Odry i wyznaczają nam kierunki działania. Pytanie: jak mamy wrócić do tamtych możliwości naszych szlaków wodnych? – zastanawia się poseł Ruchu Palikota Piotr Chmielowski. – Czego brakuje nam by stworzyć coś co już kiedyś działało? Brakuje koncepcji. Stanisław Staniszewski, ekspert od hydrologii, przyznaje, że w pierwszej kolejności trzeba wykonać prace na 34-kilometrowym odcinku Zbiornik Racibórz – Kędzierzyn-Koźle. Potrzebne byłoby m.in. pogłębienie rzeki. Odra ma znaczenie nie tylko dla Polski, ale także dla całej Europy. Konieczne jest jej połączenie z Dunajem. Rzeka mogłaby być częścią szlaku wodnego łączącego Bałtyk z Adriatykiem oraz z Morzem Czarnym. Chorwaci chcą coraz więcej towarów przesyłać tą drogą w stronę bałtyckich portów. To projekt międzynarodowy dotyczący kilku państw: Polski, Czech, Austrii, Słowacji, Węgier, Serbii i Rumunii. Na pograniczu polsko-czeskim w Gorzyczkach-Vernovicach powinno zostać utworzone centrum logistyczne, które mogłoby obsługiwać 500 tys. kontenerów rocznie. Mogłoby tam powstać 20 tys. miejsc pracy. - Transport wodny jest bezpieczny i ekologiczny i tworzy najwięcej miejsc pracy, więcej niż kolejowy i drogowy – stwierdza kolei prof. Marek Sitarz z Politechniki Śląskiej. Odra ma wielki potencjał gospodarczy. Każdy milion ton towarów przetransportowanych rzeką daje kilkaset miejsc pracy. Zagospodarowanie portu w Kędzierzynie-Koźlu i utworzenie centrum logistycznego będzie skutkować szybkim i dużym dopływem inwestycji produkcyjnych w woj. śląskim i opolskim. Można także liczyć na rozwój tury-
fot. Witold Chojnacki
styki związanej w rekreacją wodną. Przywrócenie żeglowności Odry ma także swój pozytywny aspekt ekologiczny. Spowodowałoby nawodnienie lasów w okolicach Rud Raciborskich, kontrolowaną gospodarkę wodami gruntowymi oraz zachowanie i ochronę naturalnego koryta rzeki. Niewątpliwym plusem płynącym z zagospodarowania Odry byłaby budowa zabezpieczeń przeciwpowodziowych. Państwo zyskałoby na tym, że średnio co 2-3 lata nie musiałoby wypłacać setek milionów złotych odszkodowań i zapomóg dla ofiar powodzi. Projekt połączenia Odry, Łaby i Dunaju może dofinansować Bruksela, w wysokości 80-85 proc. kosztów. - Kwota dotacji wyniosłaby 8,1 mld euro. Dotyczy to żeglowności Odry na całej długości. Partycypować w kosztach będą Czesi i Niemcy – zaznacza poseł Piotr Chmielowski. Żeby wdrożyć ten projekt w pierwszej kolejności potrzebna jest zgoda władz centralnych. Później trzeba przygotować program stypendialny dla studentów i doktorantów, ponieważ potrzebnych będzie kilkuset inżynierów od transportu drogowego i rzecznego. Ale władze centralne jakoś się nie kwapią… - Inwestujemy w transport drogowy i kolejowy, a zapomnieliśmy o wodnym. Ciągle nie podpisaliśmy umowy AGN, mówiącej o dostosowaniu polskich rzek do europejskich standardów – zauważa Stanisław Staniszewski. Dyskusja na temat żeglowności Odry odbyła się pod koniec czerwca w Kędzierzynie-Koźlu. W konferencji „Techniczne aspekty drogi wodnej Odra – Dunaj na odcinku Kędzierzyn-Koźle – granica Republiki Czeskiej” wzięli udział posłowie, przedstawiciele konsulatów Czech, Niemiec i Holandii, a także eksperci i naukowcy. Konferencję zorganizował poseł Piotr Chmielowski przy współudziale posłów, Artura Górczyńskiego i Witolda Klepacza z Ruchu Palikota oraz Adama Kępińskiego z SLD. Maciej T. Nowak
FORUM OPOLSKIEGO BIZNESU
11