JEROOM REMMERS TAPP COALITIE:
‘De prijs van vlees moet omhoog - en dat kán ook’ Om het milieu te ontlasten, moeten consumenten voortaan een belasting betalen op vlees en liefst ook zuivel, aldus Jeroom Remmers, oprichter van de TAPP Coalitie. Vlees moet € 1,60 tot € 3,40 per kilo duurder worden. Ja, oók in de supermarkt. Door: Marieke Venbrux Foto’s: Ron Offermans
Een belasting op vet, op suiker, op vlees. Oproepen daartoe hebben we de afgelopen jaren vaker en van verschillende kanten voorbij zien komen. Bij suiker en vet was de aanleiding vooral het stijgende obesitasprobleem en bij vlees vooral de milieubelasting, de toenemende weerstand tegen de bio-industrie en de gezondheidsrisico’s (van met name het eten van bewerkt en rood vlees). Maar sinds vorige maand ligt er niet alleen een oproep, maar ook een concreet voorstel voor, in ieder geval, een belasting op vlees. De vorig jaar opgerichte TAPP Coalitie – True Animal Protein Price Coalition – pleit voor een ‘eerlijke prijs voor vlees en zuivel’, een prijs waarin de kosten voor milieu, zoals de uitstoot van broeikasgassen, zijn meegenomen. Initiatiefnemer van de TAPP Coalitie is Jeroom Remmers, die met zijn bureau Greencampaign bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties ondersteunt bij het realiseren van hun duurzaamheidsambities. Ook Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid aan de VU, is nauw bij de coalitie betrokken; sinds deze maand is hij voorzitter van de Raad van Advies van de TAPP Coalitie. Voorzitter van de coalitie is Pier Vellinga, hoogleraar klimaatverandering aan de Vrije Universiteit en Wageningen Universiteit. Verder zijn onder andere organisaties en bedrijven als Triodos, Eosta, Kipster, Hutten, de Vereniging Arts en Leefstijl, Varkens in Nood, en Milieudefensie partner van de TAPP Coalitie. De partijen achter de TAPP Coalitie vinden dat de prijs voor vlees nu te laag is, gelet op de gevolgen van de vleesproductie en -consumptie voor het milieu, dierenwelzijn en de gezondheid. Op vlees zou daarom een ‘verbruiksbelasting’ moeten worden geheven om die gevolgen deels te compenseren.
De coalitie heeft het onafhankelijke onderzoeksbureau CE Delft en het Centrum Landbouw en Milieu laten berekenen hoe hoog de meerprijs van de verschillende soorten vlees (rund, varken, kip) zou moeten zijn, als alle milieukosten van de vleesproductie- en -consumptie – ofwel, de uitstoot van broeikasgassen, stikstof, fijnstof, biodiversiteitsverlies – in de prijs verwerkt zouden zijn. Ook vroeg de coalitie de onderzoekers in kaart te brengen hoe de meerprijs gebruikt kan worden om de milieuschade omlaag te brengen. Die meerprijs bedraagt volgens de berekeningen gemiddeld 16 eurocent per ons vlees (€ 1,60 per kilo) bij invoering van de prijsverhoging in 2021, en loopt op naar gemiddeld 34 eurocent per ons vlees (€ 3,40 per kilo) in 2030. Jaarlijks levert dat in totaal ruim 1 miljard euro op, aldus de onderzoekers. In de eerste jaren is het tarief laag, dus neemt de vraag weinig af. Met de stijging van het tarief zal de vraag sterker afnemen. De ‘heffingsopbrengst’ zal daardoor vrij stabiel zijn: steeds ruim 1 miljard euro per jaar, aldus de onderzoekers. Dat bedrag zou volgens de TAPP Coalitie moeten worden ondergebracht in een nieuw op te richten Fonds Eerlijke Voedselprijzen, waar burgers inzicht in en invloed op hebben. Van die 1 miljard euro komt dan 450-600 miljoen beschikbaar voor de verduurzaming van de landbouw en veeteelt. De overige helft van die 1 miljard vloeit terug naar de burger door, aldus de TAPP Coalitie, enerzijds de prijs van agf en vleesvervangers te verlagen – via een verlaging van de btw op van 9 naar 5% – en anderzijds de lagere en middeninkomens te compenseren voor de hogere prijs van vlees, bijvoorbeeld door de zorgtoeslag voor vier tot vijf miljoen mensen met 120 euro per jaar te vergroten. De TAPP Coalitie presenteerde haar voorstel
vorige maand in Nieuwspoort. Volgens Remmers hebben politieke partijen en ook het ministerie van Financiën ‘grote belangstelling voor het voorstel’. Remmers: “Zeker nu uit verschillende onderzoeken is gebleken dat ook burgers vinden dat de prijs van vlees best wat hoger mag worden, als tegelijkertijd boeren gecompenseerd worden voor hun kosten en inspanningen en de prijs van agf en vleesvervangers naar beneden gaat. Eerder kreeg ons voorstel al steun van ruim veertig hoogleraren, wetenschappers, economen, ondernemers en enkele oud-politici, waaronder Jan Terlouw. Zij ondertekenden een artikel in economenblad ESB en in Het Financieele Dagblad.” Remmers studeerde aan de Wageningen Universiteit, werkte onder andere jarenlang als beleidsmedewerker landbouw en woordvoerder bij Stichting Natuur & Milieu en sinds 2016 heeft hij dus zijn eigen adviesbureau, Greencampaign. Een jaar of twee geleden zat hij rond deze tijd onder de kerstboom ‘zich voor de zoveelste keer te verwonderen over het feit dat iedereen zich zorgen leek te maken over de gevolgen van de groeiende vleesconsumptie voor het klimaat, de tropische bossen en de menselijke gezondheid, terwijl niemand écht iets leek te doen’. De gevolgen van de vleesconsumptie zouden moeten worden doorberekend in de consumentenprijzen, zo vond hij, en hij ging daar met verschillende organisaties over in gesprek. Zo ontstond in de loop van 2018 de TAPP Coalitie. Remmers: “De eerste vraag binnen de coalitie was natuurlijk: hoe ziet een eerlijke vleesprijs er dan uit? We hebben een bedrag van € 30.000 ingezameld om CE Delft onderzoek te kunnen laten doen naar de effecten van verschillende prijsverhogingen. Daarnaast hebben we onderling veel gesprekken gevoerd over hoe zo’n prijs berekend
40 FoodPersonality december 2019/januari 2020
40_43_RemmersTapcoaltie.indd 40
10-12-2019 15:55