THOMAS VINTERBERG
Scandinavische cinema op zijn best Thomas Vinterberg (°1969, Kopenhagen) studeerde af in 1993 aan de befaamde National Film School of Denmark met Sidste omgang (Last Round), een kortfilm die hoge ogen gooide en ook te zien was op Kortfilmfestival Leuven. De film werd bekroond op het International Student Film Fest in München en het Tel Aviv Film Fest. Nadien volgden kortfilms zoals Drengen der gik baglæns (The Boy Who Walked Backwards), die de publieksprijs won in Clermont-Ferrand. Een nieuw talent was opgestaan om vastberaden zijn stempel te drukken op de Deense cinema. Dogme 95 Zijn tweede langspeelfilm werd memorabel: Festen. Een pijnlijke, realistisch gespeelde en in beeld gebrachte film over een familiefeest dat helemaal fout loopt. De film werd wereldwijd bekroond, onder meer in Cannes en groeide uit tot een klassieker. Het realisme en de ‘naturel’ van de film is een gevolg van de strikt toegepaste Dogme 95-regels. Dogme 95 is een verbond van Deense filmmakers (naast Thomas Vinterberg ook Lars von Trier, Kristian Levring en Søren Kragh-Jacobsen) die zich bij het filmmaken aan 10 strenge regels houden, samengevat in een manifest. Zo beloofden ze bijvoorbeeld de camera steeds in de hand te houden, geen speciale belichting te hanteren, geen optische effecten te gebruiken en geen decors en rekwisieten te gebruiken. Engelstalige projecten Lang houdt Vinterberg zich niet aan deze regels. In 2003 verschijnt It’s All About Love, een film die qua stijl en aanpak sterk afwijkt van de Dogme 95-regels. De film is een eerste Engelstalig project. Ook bij zijn volgend project – het door Lars von Trier geschreven Dear Wendy – kiest hij voor het Engels. De film krijgt matige reviews, net als een aantal filmprojecten die erop volgen. Dat geldt ook voor Kursk: een veelbelovend, ambitieus project, maar de film krijgt maar matige kritieken. En hij blijft hangen tussen blockbuster en auteurscinema en bereikt geen van deze twee publieksgroepen. Kursk
op in een commune die hij omschrijft als een warm nest. Zelfs toen zijn ouders er vertrokken bleef hij. Die ervaring heeft hem gevormd. Zelf omschrijft hij Dogme 95 en filmsets als ‘communes’ en hij wijst erop dat veel van zijn films in essentie gaan over de relatie tussen het individu en de gemeenschap.
is overigens een project met een Belgische link: de film werd deels opgenomen in de enorme waterbassins van AED Studios in Lint. De hoofdrol in Kursk is voor Matthias Schoenaerts, die ook al de hoofdrol vertolkte in een eerdere film van Vinterberg, Far From the Madding Crowd (2015). Er is overigens nog een, zij het erg droeve, link tussen Thomas Vinterberg en ons land: in 2019 kwam zijn dochter Ida Maria Vinterberg om bij een ongeluk op de E40 in de omgeving van Luik. Jagten Het blijken vaak Vinterbergs Amerikaanse of Europese coproducties die matige commentaren en teleurstellende boxoffice opleveren. Maar als hij ‘back to the roots’ gaat en op en top Deense films maakt die hij zelf schrijft en regisseert, blijkt iedere keer weer tot wat de man in staat is. Zo verschijnt in 2012 Jagten, over een man die ten onrechte van pedofilie beschuldigd wordt. De film, die unaniem omschreven wordt als zijn beste film sinds Festen, wordt overladen met prijzen, onder andere in Cannes. De film haalt ook een Oscarnominatie. Communes Ook Kollektivet (The Commune) is Scandinavische cinema op zijn best: een sterk geacteerde film over het leven in een commune in de jaren ‘70. De setting en het thema liggen Vinterberg nauw aan het hart: vanaf zijn zevende levensjaar groeide hij zelf
Vinterberg bewijst keer op keer erg sterk te zijn in acteursregie. Heel wat Deense topacteurs, zoals Trine Dryholm, Thomas Bo Larsenen en Ulrich Thomsen vielen in de prijzen met de rollen die Vinterberg voor hen schreef. Hetzelfde geldt voor Mads Mikkelsen en de kans is groot dat er nog bekroningen volgen. Mikkelsen speelt de hoofdrol in Vinterbergs nieuwste film – de zwarte komedie Drunk – en doet dat met verve. Het Britse magazine IndieWire noemt de film een straffe karaktersstudie en Mikkelsens beste rol in jaren. (JVS)
FILMOGRAFIE 1990 Sneblind (kortfilm) 1993 Sidste omgang (Last Round) (kortfilm) 1994 Drengen der gik baglæns (The Boy Who Walked Backwards) (kortfilm) 1996 De største helte (The Biggest Heroes) 1998 Festen (The Celebration) 2000 The Third Lie 2003 It’s All About Love 2005 Dear Wendy 2007 En mand kommer hjem (A Man Comes Home) 2010 Submarino 2012 Jagten (The Hunt) 2015 Far from the Madding Crowd 2016 Kollektivet (The Commune) 2018 Kursk 2020 Druk (Another Round)
7
