Florensis 75 jaar | 4.2 Alles verandert

Florensis 75 jaar 4.2 ALLES VERANDERT Periode 2000 - 2016

De Ball deal De directie aan het woord Samenwerking in Europa Regeren is vooruit zien

Januari 2017

INHOUD 1 De Ball deal 5 Succesvolle samenwerking 6 Interview: Anna Ball over dé deal 8 De directie aan het woord 9 Anders dan gedacht 10 Interview: Alexander van der Bijl 12 Uitbreiding in Europa 13 Bliep, bliep, bye, bye 14 Van knippen en plakken naar……Marketing & Retail 19 Door de jaren heen op overnamepad 20 Interview: Marck Strik 22 Sponsoring in het kader van het 75-jarig jubileum 23 Jubileum weekend 24 Catalogi 25 Florensis van 90 met stip naar 9 26 Interview Leon Duijnisveld 28 In herinnering 30 Jan Hamer 32 Interview Herman Hamer 34 Regeren is vooruitzien

De Ball deal Episodes uit een bijzonder ruilproces Op 28 juli 2009 tekenen Florensis en Ball op het advocatenkantoor van Van Doorne aan de Amsterdamse Zuidas een samenwerkingsovereenkomst. Een bijzondere overeenkomst waarbij partijen over en weer bedrijfsonderdelen afstoten en overnemen.

Lees hoe de Ball deal tot stand kwam.

Part I: wat aan de deal vooraf ging Omstreeks de millenniumwisseling vinden er binnen de branche verschillende overnames plaats. In 1999 neemt Colegrave Seeds Van Zanten & Co over. In 2000 neemt Ball in Groot-Brittannië Nickerson-Zwaan en Sluis Garden over en in 2001 neemt Ball de Engelse marktleider Colegrave over. Snel daarna gaan Vegmo (Ball) en Van Zanten & Co (Colegrave) samen verder als Ball Holland, Ducrettet (Colegrave) gaat verder als BallDucrettet en in Duitsland wordt Ball Duitsland opgericht.

Het beeld is helder, Ball is bezig met het opbouwen van een Europese organisatie.

Dat gaat echter niet zo makkelijk als men aanvankelijk dacht.

De Engelse markt, waar Ball (Colegrave) actief is, ontwikkelt zich voorspoedig, maar in de andere landen gaat de ontwikkeling minder goed. Ball is sterk in Groot-Brittannië en zwak in de rest van Europa.

Part 2: Florensis in zwaar weer Eind 2008 staat Florensis door een mix van factoren plotseling zwaar onder druk. De drie belangrijkste stressfactoren zijn: de plotselinge daling van het Britse pond met zo’n 25 procent eind 2008. De Britse omzet vertegenwoordigt op dat moment circa een derde van de totale omzet en de daling van het pond betekent dat Florensis zo’n 8 procent bruto marge verliest, een miljoenenverlies!

Florensis 75 jaar

23 1

Factor twee is de al enige tijd durende worsteling met de implementatie van het nieuwe ERP-softwarepakket JD Edwards.

Eind 2008 wordt de stekker uit het project getrokken. De kostenteller staat dan al op enkele miljoenen, die grotendeels ten laste van het resultaat moeten worden gebracht.

De bekendmaking van de overname van Goldsmith Seeds door Syngenta ten slotte doet de emmer overlopen. De grootste concurrent van Florensis neemt hun belangrijkste genetica leverancier over. Dat doet de deur dicht.

Part 3: ideetje!

Uiteraard zit niemand bij de pakken neer en wordt er tijdens een speciaal strategisch directieoverleg naarstig naar oplossingen gezocht. Aan het einde van dat overleg oppert Herman, min of meer uit de losse hand, dat hij Anna Ball maar eens moet bellen om een ruil voor te stellen. En dat is niet zo’n gek idee.

Anna Ball From: Sent: To: Subject:

Anna Ball 0 PM ber 13, 2008 5:2 Thursday, Novem ‘Herman Hamer’ November 17th re are some ideas

Dear Herman, He

and subjects for

ek.

discussion next we

employees. rgration of the for some of our key as about the inte Ideas for positions are your initial ide at Wh . ies pan com gland.

How we value our lusive agent in En be Florensis’s exc business? for Colegrave to is it. t a tec ide e pro On to e. nt in spite of re and we wa 3) Ball Colegrav have never been, leading market sha are not for sale and We Colegrave has the . out ling sel t tual, agains basic 4) Protection, mu ut crops we are not sis. What to do abo rumours. nt sales to Floren Pla an eric Am n Pa 5) Potential for etative business. e about your veg in. that knowledgeabl not are We . tive 6) Vegeta ica. m?

URC supply in Afr we deal with the of course but no Ball and how do We have breeding ween Florensis and bet s etic gen ing pet consider licensing What are te com rope. Would you our genetics in Eu reasing share of inc in t res inte an We have se varieties? and promoting the legrave in Africa? cuttings for Ball Co er production of st refusal to Would you consid ave the right of fir l, we would like to h If you decide to sel al. fus t re firs t of 7) Righ ? in Florensis now buy the company. minority position n to Ball taking a ? ials enn 8) Are you ope per on what is your view ?

9) Perennials w on cut flowers what is your vie operation?

10) Cut flowers ns? lity fitting into your aci ut f jsenho Ri our production pla our ee u s , fit yo 11) Do , Novosol into y Kieft? ility fac se gue American Plant and ur Portu n d o Pa oul en w w we Ho bet

12) oration sibilities of collab rview of 13) Are there pos ld give us an ove petitors be good if you cou who the other com with you. It would and ing do talk will to ta ard gen k Syn thin We look forw you at wh ut r ideas abo Florensis and you uld be. ning strategy wo rtation of are and what a win arrange for transpo if we can help you Billings, onman and Todd are coming in and Bo you es en Ce wh are w a kno of your ide Please let me ple who are aware peo two y onl lodging. The cussion. join us in the dis our CFO. They can

1) 2)

Anna

2

Florensis 75 jaar

Florensis en Ball hebben namelijk feitelijk het omgekeerde probleem. Florensis is sterk in vrijwel geheel Europa behalve in Groot-Brittannië en bij Ball is precies het tegenovergestelde het geval. Wanneer Florensis haar UK-locatie aan BallColegrave geeft en in ruil daarvoor de Ball-activiteiten in de rest van Europa ontvangt, is de basis voor een win-win deal gelegd. Daarnaast kan Ball de belangrijkste genetica leverancier van Florensis worden om het wegvallen van Goldsmith op te vangen. Het zaadje is in ieders hoofd geplant en Herman gaat Anna Ball bellen.

In het eerste telefoongesprek vertelt Herman alleen dat-ie een idee heeft, maar in het al snel daaropvolgende tweede gesprek schetst hij de contouren van zijn voorstel.

Anna is verrast, maar geeft aan het gesprek aan te willen gaan. Voor er een ontmoeting plaatsvindt, stuurt ze eerst een lijst met vragen.

Dat lijstje, waarop dertien vragen stonden, riep in Hendrik-Ido-Ambacht als reactie ‘YES’ op.

De vragen ging inhoudelijk geheel in op het Florensis-voorstel. Het idee was in goede aarde gevallen.

Een goed bewaard geheim Al in de jaren 98-99 voerde Hamer gesprekken met Ball (Ball Horticultural Company) over een gedeeltelijke dan wel gehele overname. Achterliggende gedachte was voornamelijk het voor de toekomst veilig stellen van de toegang tot voldoende genetica. Destijds had Hamer namelijk weinig eigen genetica.

Twee jaar lang wordt met grote tussenpozen met Ball gesproken maar uiteindelijk wordt in nauwe samenspraak met Graines Voltz en Walz besloten de gesprekken niet voort te zetten en volledig zelfstandig te blijven. Anna Ball stuurt na dit besluit nog een hartelijk kaartje om haar teleurstelling uit te spreken over het mislukken van de deal en sluit dat af met de woorden: ‘And who knows what will happen in the future?’

Part 4: de onderhandeltafel Eind november 2008 brengen Herman en Leo een eerste bezoek aan Ball in West-Chicago.

In de loop van januari 2009 starten de feitelijke onderhandelingen. Een unieke situatie: twee grote concurrenten aan één tafel die op een positieve manier aan de slag gaan, omdat ze beiden brood zien in de deal die ze gaan uitwerken.

In de maanden daarna groeit de bij de uitwerking groep betrokkenen evenredig met de toenemende complexiteit van de deal. Vier maanden zitten Florensis en Ball om tafel, relatief kort voor een overeenkomst die zo complex is en zoveel gevolgen heeft.

Wonderlijk en een compliment waard aan de betrokkenen is dat de deal niet voortijdig uitlekt.

Herman en Todd Billings

Florensis 75 jaar

3

Herman en Todd Billings bij ondertekening

Laatste aanpassingen aan één van de documenten

De deal die er aan het einde van de onderhandelingen ligt, ziet er als volgt uit: • Florensis neemt Ball Holland en Ball Duitsland over, plus de samenwerking met enkele agenten van Ball; • Florensis neemt de snijbloemenactiviteiten van Ball over; • Florensis neemt de Ball (Vegmo) productielocatie in Rijsenhout over; • BallColegrave neemt Florensis UK over, Florensis blijft wel tegen variabele kosten voor de UK produceren; • Graines Voltz neemt BallDucrettet over en in ruil krijgt zowel Florensis als Ball een belang van ongeveer 11 procent in Graines Voltz; • PanAmerican Seed neemt Kieft, met daarin het 25 procent aandeel van Florensis in Kieft, over; • Omdat de ruil gunstiger is voor Florensis dan voor Ball, krijgt Ball een 13 procent belang in Florensis en Ball breidt dit belang uit door 7 procent extra te kopen; • Graines Voltz neemt de zaaddistributie over van Florensis met uitzondering van enkele grote klanten.

Op 12 mei 2009, zo’n vijf maanden na de lancering van het idee tijdens het directieoverleg, maken Florensis en Ball de beoogde samenwerking officieel bekend.

Enkele weken daarvoor, op 28 april, is de Letter of Intent dan al getekend.

De reacties zijn overwegend zeer positief Zoals eerder gememoreerd, tekenen Florensis en Ball op 28 juli de definitieve overeenkomsten. De reacties zijn overwegend zeer positief.

Eén van de overeenkomsten

4

Florensis 75 jaar

Succesvolle samenwerking De deal met Ball is inmiddels zeven jaar oud en er kan worden geconcludeerd dat deze nog steeds zeer succesvol is. De samenwerking is op meerdere fronten zeer intensief. Denk daarbij aan gezamenlijke veredelingsprojecten, maar ook aan de kennisuitwisseling op het gebied van URC productie. Overal waar mogelijk vindt kennisdeling plaats en wordt genetica uitgewisseld. De deal heeft geleid tot een unieke samenwerking tussen twee zeer succesvolle familiebedrijven, die dat gebleven zijn en nog heel lang hopen te zijn, en heeft vrijwel alleen maar winnaars opgeleverd.

VOOR ONMIDDELI JKE PUBLICATIE

Ball, Florensis en Van der Haak URC specialisten op bezoek bij Florensis Kenya

Jasje dasje De dresscode op het hoofdkantoor van Ball schrijft voor dat de mannen alle dagen, behalve op casual Friday, een stropdas dragen. In augustus 2011 brengt het Florensis verkoopteam een bezoek aan Ball en zet ‘dressed to impress’, dat wil zeggen allemaal gekleed in hetzelfde overhemd, broek en stropdas, voet over de drempel. Zo heurt het ;-)

PERSBERICHT Voor meer informati Herman Hamer, Flore e nsis, +31 (0)786233 208/201 Serge Voltz, Graines Voltz, +33 (0) 6117 Joep van den Bosch, 1834 0 Ball Holland, +31 (0) 297 383 030

9 oktober 2009

MARKTLEIDERS BUN DELEN EUROPESE ACTIVITEITEN Florensis, Graines Voltz en Ball Horticult ural Company hebb gebundeld op de Euro en per 1 juli 2009 pese markt. hun krachten Op 12 mei jl. hebb en wij u bericht over de plannen van Flore hun krachten op nsis , Graines Voltz de Europese markt en Ball om te bundelen. De voor omgezet in een conc nemens zijn eind rete samenwerking. september Op dit moment zijn de betrokken bedr ijven vol energie bezig uitvo gemaakte afsprake n. ering te geven aan de

De activiteiten en orga nisaties in verschill ende kernlanden in het oog op het verd Europa zijn gebundel er versterken van d. Dit met hun aanwezigheid hun service aan de in de markt en het klanten. De samenw verhogen van erking bestaat uit de volgende stappen : • In Duitsland en Ned erland heeft Florensis de activiteiten over Holland en Ball Deu tschland. Deze bedr genomen van Ball ijven zijn inmiddel bestaande Florensis s geïntegreerd binn bedrijven in deze twee en de landen. De snijbloem ondergebracht in Flore enactiviteiten zijn nsis Cut Flowers te Rijsenhout. Tegelijke een minderheidsaande rtijd verkrijgt Ball el in Florensis.

• In Engeland vormt Florensis UK een joint venture (Florensis Colegrave.

Flower Seeds) met Ball • In Frankrijk neemt Graines Voltz, de excl usieve agent van Flore over. nsis, Ball Ducrettet Florensis is een zaadleverancier van siergewassen en prod planten uit zaad en ucent/distributeur stek, gevestigd in van jonge Hendrik Ido Ambacht productielocaties in , Nederland. Het bedr Nederland, Portugal ijf heeft , Kenia and Ethiopië en levert door heel Europa.

Graines Voltz is distributeur van zaad en jonge planten van gevestigd in Colmar siergewassen en groe en Brain sur L'Authion nten, , Frankrijk. Graines producten en hee

Florensis 75 jaar

5

‘Fast, fluid & flexible’ Anna Ball over dé deal

Een persoon die niet mag ontbreken in de jubileummgazines van Florensis is Anna Ball, als vertegenwoordiger van de Ballfamilie met wie Florensis zeven jaar geleden een overeenkomst sloot: de befaamde Ball deal. Anna Ball vertelt hoe zij de onderhandelingsperiode en de samenwerking daarna heeft ervaren.

Anna Ball

The gardens at Ball - imposante show- en proeftuinen

‘Op een sneeuwachtige dag in december 2008 nam ik de telefoon op en had tot mijn verbazing Herman Hamer aan de lijn. Hij vroeg of we interesse hadden om in Europa met hem te gaan samenwerken. Na onze overname van Colegrave in 2001 hadden we tot dan toe geworsteld met de Europese markt. We deden het goed in het Verenigd Koninkrijk maar niet zo goed op het vaste land van Europa. Terwijl we praatten, dacht ik terug aan het jaar 2000 waarin onze twee bedrijven ook hadden geprobeerd tot een samenwerkingsvorm te komen. Op dat moment waren de voorwaarden voor een samenwerking niet goed. Maar dat was toen, dacht ik tijdens ons gesprek, nu was een andere tijd. Toen ik ophing, was ik direct al enthousiast!

‘Toen ik ophing, was ik direct al enthousiast !’

6

Florensis 75 jaar

Al snel vormden we een team, geleid door Todd Billings en ook bestaande uit Cees Boonman en Sandy Shepherd, om de gesprekken in te gaan. In de maanden die volgden, werkten we nauw samen met Herman en Leo Hoogendoorn van Florensis en met Serge Voltz van Graines Voltz. Het was een gecompliceerde deal waarbij meerdere locaties en entiteiten betrokken waren, maar

Ball International Management Meeting (IMM) 2015 - op bezoek bij Florensis de wil om te slagen was er, evenals een open communicatie. Het was ook klip en klaar dat een samenwerking voordelen voor ons allebei zou opleveren. Inmiddels is het zeven jaar na dat telefoontje van Herman en sinds die tijd is het respect dat we voor elkaar hebben alleen maar gegroeid en is onze samenwerking op elke denkbare manier uitgebreid.

Herman en Leo nemen deel, en leveren een belangrijke bijdrage, aan onze jaarlijkse Ball International Managers’ Meeting. In 2015 waren zij ook gastheer van het event in Nederland. Al onze senior managers vanuit de hele wereld nemen deel aan deze bijeenkomst, praten samen en delen ideeën over strategie en groeimogelijkheden.

Herman heeft toen hij jong was ook stage gelopen bij Ball. Om deze traditie voort te zetten en onze band nog verder te versterken hebben inmiddels ook drie zoons – Robert, Sander en Benjamin – en de dochter van Leo – Demi – stage bij ons gelopen. Mooi om zulke verschillende en sterke jonge mensen aan het werk te zien, ieder bijzonder op zijn eigen unieke wijze. Zij geven ons vertrouwen in de toekomst. De persoonlijke relaties zijn sterk tussen onze twee bedrijven en dat is belangrijk.

Zakelijk gezien is Florensis een groot promotor geweest van Ball’s PanAmerican Seed, Kieft Seed en de genetica van Ball FloraPlant. In 2011 hebben Florensis, Ball FloraPlant en Van der Haak de joint venture Toscana Breeding gevormd voor de veredeling van geraniums.

Nu zijn we alweer bezig onze samenwerking uit te breiden met andere gewassen.

Samenwerken op veredelingsgebied is niet altijd zo eenvoudig, gezien de lange periode die het gehele veredelingsproces in beslag neemt, maar gezamenlijk doen wij het goed.

Op productiegebied delen we vooral kennis.

Herman Hamer en Anna Ball

Jaarlijks bijvoorbeeld tijdens de bijeenkomst van de productieteams van onbewortelde stek van Ball en Florensis. Zij delen ‘best practices’, nieuwe technieken en ontmoeten elkaar ieder jaar op een andere locatie van Florensis in Afrika of van ons in Centraal-Amerika.

‘Wees vernieuwend in alles wat je onderneemt’

Ball heeft haar basis in wat wij onze ‘Seeds of Success’ ofwel regels voor succes noemen.

Die leiden ons in onze strategie en onze samenwerking met Florensis beantwoordt aan al die regels. Eén ervan is ‘wees vernieuwend in alles wat je onderneemt’. Onze samenwerking was vernieuwend in de sector en we vernieuwen nog steeds op het gebied van productie, onderzoek en marketing. Een andere regel is ‘offer nooit langetermijndoelen op voor succes op korte termijn’. Al hetgeen we samen met Florensis ondernemen, is gericht op de langetermijngezondheid van onze beide bedrijven. Investeringen in geavanceerd onderzoek op technologisch gebied dienen zowel Florensis als Ball en passen bij onze strategie om als familiebedrijf alle winst te herinvesteren in de onderneming.

Zowel Ball als Florensis wil een familiebedrijf blijven.

Juist dat onderscheidt ons en maakt ons sterk om het op te kunnen nemen tegen beursgenoteerde ondernemingen en private equity firma’s die hun intrede in onze bedrijfstak hebben gedaan. Als familiebedrijven zijn we ‘fast, fluid and flexible!

Ik wil ten slotte Herman bedanken voor zijn visie over het samengaan van onze bedrijven en hem bedanken voor dat telefoontje in december 2008.

Samen hebben we een winnend model opgezet voor onze onderneming, werknemers Florensis en klanten.’

75 jaar

7

V.l.n.r.: Leo Hoogendoorn, Leon Duijnisveld, Marck Strik, Adriaan Vonk en Alexander van der Bijl

Tot voor kort was Piet Tensen verantwoordelijk voor Production NL

8

Florensis 75 jaar

Piet Tensen

De directie aan het woord In deel drie van de serie jubileummagazines was Leo Hoogendoorn (COO) al aan het woord over zijn gehele loopbaan bij Florensis.

Nu kijken hij kort en Alexander van der Bijl (CFO) wat langer terug op hun positie in het directieteam. Naast deze twee heren bestaat het team op dit moment uit Adriaan Vonk (Production Nederland & FCF), Leon Duijnisveld (Foreign Production & Supply) en Marck Strik (Sales & Product Development, Marketing & Retail), van wie we allebei elders in dit nummer meer horen. Dat laatste geldt ook voor Herman Hamer, die officieel nog CEO is, maar op 1 januari 2014 de dagelijkse leiding overdroeg aan Leo. Tot voor kort was Piet Tensen ten slotte verantwoordelijk voor Production NL, het taakgebied dat Adriaan erbij heeft gekregen na het vertrek van Piet, die de afdeling de laatste jaren helemaal opnieuw opzette. Dat levert Adriaan een redelijk gespreid bedje op. Dat terzijde, nu zijn Leo en Alexander aan het woord.

Anders dan gedacht COO Leo Hoogendoorn ‘Alsof het gisteren was dat ik figuurlijk de hamer van Herman overnam. Zo snel zijn de afgelopen drie jaar voorbij gegaan. Voor mij persoonlijk is het een enorme uitdaging en blijk van waardering om het bedrijf, waarvoor ik inmiddels 30 jaar werkzaam ben, te mogen leiden. Het is geweldig om leiding te mogen geven aan een organisatie die Florensis bestendig moet maken voor de toekomst.

Onderwerpen die ik destijds als commercieel verantwoordelijke niet zo heel belangrijk vond, blijken van fundamenteel belang voor de lange termijn van onze organisatie. Door zelf aan het roer te staan realiseer je ook de enorme inspanningen en prestaties die Herman de afgelopen jaren heeft geleverd.

Met het doel de klanttevredenheid via onze leverbetrouwbaarheid te verbeteren zijn we als directieteam drie jaar geleden aan deze missie begonnen. Afgelopen jaar hebben we afscheid genomen van Piet Tensen en heeft Adriaan Vonk de verantwoordelijkheid voor de productie van jonge planten in Nederland erbij gekregen.

Het was een zeer bewuste keuze om het directieteam na het vertrek van Piet Tensen te versmallen. Het in 2014 gevormde middenkader krijgt hierdoor meer ruimte om zich verder te ontwikkelen. Met vallen en opstaan ontwikkelen

Herman draagt het stokje over aan Leo

we als directie ook een steeds betere relatie met het management. Na de recente inrichting van de supply chain organisaties komen we steeds dichter bij de doelstelling om het management zelfstandig de operatie te laten draaien. Het blijft echter een dynamisch spel tussen mensen waarbij de directie steeds meer een coachende rol aanneemt.

De dynamiek binnen het directieteam is sterk veranderd door de huidige samenstelling, maar ook omdat de aandeelhouders wat meer op afstand zijn gaan staan van de dagelijkse operatie. Het vertrouwen, de toewijding, kennis en respectvolle samenwerking binnen het team zijn groot en ik kijk dan ook vol vertrouwen naar alle uitdagingen die voor ons liggen.’

Het management team tijdens de eerste IMM in 2016

Florensis 75 jaar

9

De financiële man van Florensis CFO Alexander van der Bijl

V.l.n.r.: Leo Hoogendoorn, Leon Duijnisveld, Alexander van der Bijl en Piet Tensen

Alexander van der Bijl kwam in augustus 2010 in dienst van Florensis en werd een jaar later benoemd tot financieel directeur. waarbij hij verantwoordelijk werd voor Finance, Control en Information Management. Alexander herinnert zich zijn kennismaking met Florensis nog goed. ‘Via een gezamenlijke kennis kwam ik in het voorjaar van 2010 in contact met mijn voorganger, Casper Dickmann, die op zoek was naar een opvolger. Na een eerste gesprek volgde een kennismaking met Herman Hamer - in de lobby van het Arahotel in Zwijndrecht - en kort daarna werd ik benoemd. Die gang van zaken typeert Florensis, korte lijnen, snelle beslissingen en vertrouwen geven. En dat is een sfeer en manier van werken waarin ik me uitstekend thuis voel.’

‘Eerst de snelweg aanleggen en dan vol gas geven!’

V.l.n.r.: Marck Strik, Luca Antoniazzi, Alexander van der Bijl en Raul Moras

10 Florensis 75 jaar

Al snel bleek dat er wel wat werk aan de winkel was. Florensis had enkele financieel roerige jaren achter de rug en de samenwerking met Ball was nog maar een jaar daarvoor beklonken. De financiële beheersing bleef achter bij de snelle internationale expansie en toegenomen complexiteit van Florensis. In de winter van 2010/2011 bleek bovendien dat de nieuwe maatwerksoftware ‘Floris II’ toch niet levensvatbaar was. Opnieuw startte de zoektocht naar een vervangend ERP-systeem.

In de loop van 2011 kwam ‘PAT’ in beeld als

Alexander van der Bijl in Kenia mogelijke ERP-oplossing van de leverancier Concept Data Systems in Graz, Oostenrijk.

Alexander: ‘Na een zorgvuldig selectietraject nam de directie in maart 2012 een belangrijk besluit: de keuze voor PAT als ERP-software werd gemaakt. Vanaf dat moment werd door een hecht projectteam zeer intensief gewerkt aan de invoering van dit systeem.

Vanaf november 2012 is PAT fasegewijs ‘live’ gegaan. Best een spannende tijd voor Florensis, ook omdat tegelijkertijd de nieuwe sorteeren afleverinstallatie werd geïnstalleerd voor het distributieproces. En tussendoor werd bovendien nog de complete, verouderde hardware infrastructuur vervangen. Iets dat onvermijdelijk was na een fatale systeemcrash precies in het paasweekend van 2012.’

Op automatiseringsgebied heeft Florensis in een aantal jaren een geweldig mooie ontwikkeling doorgemaakt, met het ontsluiten van de E-commerce wereld als het meest recente succes. Veel positieve energie is ook gaan zitten in de vele samenwerkings­ verbanden en overnames door Florensis waarbij Alexander betrokken was. Om een paar projecten te noemen: de overnames van Van Klink (snijbloemen), Silze (activiteiten in Kenia en Duitsland) en Florensis Polska, de uitbreiding van de belangen in Implantex (Zwitserland), Florensis Ethiopia, Florensis Italia en de samenwerking met Renner (Oostenrijk).

Met al deze investeringen ligt er een brede ‘snelweg’ klaar voor Florensis en kan het gaspedaal wat dieper ingetrapt worden. De financiële resultaten zijn jaar na jaar robuuster geworden. Dat zorgt voor vertrouwen bij de aandeelhouders en financiers en biedt Florensis

de flexibiliteit en armslag om alert in te spelen op nieuwe marktkansen.

‘Kan het ook simpeler?

Eerst de spaghetti recht leggen!’

Alexander: ‘Florensis is best een ingewikkeld bedrijf. We maken een kwetsbaar natuur­ product, we werken veel in landen waar je voor verrassingen kunt komen te staan en de seizoenen domineren ons productieproces.

Die complexiteit is geweldig uitdagend en vergt dat je alle overbodige complexiteit moet uitbannen en de overige bedrijfsprocessen zo eenvoudig mogelijk moet maken. Ik heb er echt plezier in om hier – samen met de teams van Finance, Business Control en Information Management – iedere dag aan te werken.

Dat gaat soms een beetje tegen de klippen op, maar dat is nu juist de charme van de dynamiek en daadkracht van Florensis. In plaats van spaghetti liggen er nu mooie asperges op het Florensis-bordje. Florensis kan gas blijven geven!’

V.l.n.r.: Tomasz Burda, Alexander van der Bijl en Willem-Jan Troost

Florensis 75 jaar

11

Weetje!

Al meer dan vijftig jaar onafgebroken doen de Rabobank en Hamer/Florensis samen zaken.

Het oudste bekende document dateert van 29 september 1966 en betreft een ‘overeenkomst van kredietverstrekking in lopende rekening’.

Uitbreiding in Europa De geboorte van Florensis Portugal Binnen stek vormt de solanaceae ofwel de nachtschadefamilie één van de belangrijkste productgroepen. Gewassen die tot deze familie behoren, zoals petunia’s en calibrachoa’s, mogen niet van buiten Europa, met uitzondering van Israël, worden geïmporteerd. Deze restrictie en het niet volledig afhankelijk willen zijn van derden zorgt ervoor dat Florensis besluit tot het bouwen van een eigen kwekerij in Portugal. Peter Bresser komt er aan het roer te staan.

Pegöes Een mooie locatie wordt gevonden in Pegöes, een klein plaatsje op circa 40 km. afstand van Lissabon. In maart 2007 tekent Florensis de koopovereenkomst van ongeveer 13 hectare grond en daarmee start na Kenia een nieuwe uitdaging voor Peter Bresser, daarbij ondersteund door Jaap Anker en Leon Duijnisveld.

Zoals gebruikelijk is het voortvarendheid troef en is het de bedoeling dat begin augustus de eerste petunia-stekken al worden gestoken.

Die missie slaagt.

Vrijwel geheel volgens planning worden in deze eerste fase een 1 hectare grote kas en 1.600 m2 grote loods gebouwd en op tijd opgeleverd. De productie kan starten.

Stekproductie sedum

Uitbreiding In de jaren daarna groeit de Pegöes farm gestaag, zowel in omvang als in productassortiment. Zaadteelt wordt aan de Portugese activiteiten toegevoegd en het portfolio wordt met meerdere soorten, waaronder sedum, uitgebreid. Specialiteit van Florensis Portugal is de URC-productie van calibrachoa.

Stekproductie Calibrachoa

12 Florensis 75 jaar

In 2013 vindt er een wisseling van de wacht plaats en neemt Filipe Braga de positie van general manager over van Peter Bresser.

Verdere professionalisering vindt onder Filipe’s leiding plaats en de farm wordt nog verder uitgebreid tot nu in totaal 1 hectare glazen kassen, 0,5 hectare plastic kassen en

1 hectare plastic tunnels en schaduwhal. De or het veren kopij vo jaarlijkse productie belooptAanle inmiddels er: zo’n 30 maart numm miljoen URC, terwijl daarnaast de productie 2009 vóór 2 maart van met name vaste planten uit zaad een steeds belangrijkere plaats inneemt. en: Redactieled Adriaan Vonk ns Ellen Dreese weg nden-Groene Marianne Mo

Bliep, bliep, bye, bye

B

8 december 200

edrijfsnieuws

(tst.382) (tst.226) (tst.356)

res: Redactie-ad drijfsnieuws .v. redactie be Florensis, t.a 32 us stb Po ijndrecht sis.com 3330 AA Zw eesens@floren E-mail: ellen.dr

In november 2008 nam Florensis afscheid van het robotsysteem of eigenlijk de Automatic ing: Uitvoer Guided Vehicle waarmee de markt Promotions aanvankelijk een staaltje van vernieuwing en vooruitgang werd getoond.

De complexiteit van het systeem was in de veertien jaar na invoering steeds verder toegenomen. Nieuwe technische oplossingen om de AGV goed te laten functioneren vroegen daarnaast om steeds grotere nieuwe investeringen, terwijl de gebruiksvoordelen afnamen. De teelt werd afhankelijk van het systeem in plaats van andersom.

Daarbij kwam ook nog het feit dat de enorme groei van Florensis ervoor zorgde dat steeds grotere volumes extern werden geproduceerd. Kleine productieorders blijven op de locatie Hendrik-Ido-Ambacht. Kleine volumes en een geautomatiseerd systeem zijn echter geen goede match.

Terug naar de basis gaan – naar handmatige arbeid dus - leek daarom uiteindelijk de enige juiste oplossing. Dat was het ook en de omschakeling van geautomatiseerde naar handmatige arbeid en de implementatie van nieuwe software systemen verliepen succesvol. De AGV werd terecht uitgezwaaid.

Nummer 3

Afscheid robo t team

V.l.n.r. Dennis Rem mers, Jan Oudijn , Hans Roeling, Kooij, Jan Duijne Jeffrey Zonneveld , Miquel Marisc al, Angelique van , Marcel lers.

Andel, Jan Duine , Danny CoeOp de foto ontbre ekt Cees Los, die op vakantie wa aangevuld met s. (Het complete in- en uitspoolers robot team, Marcel, Angeliqu e en Miquel) Namens alle Flo rensis-collega’s: Bed ankt voor jullie ces! bijdrage aan het bedrijfspro23

Florensis 75 jaar

13

CATALOGI

Van knippen en plakken naar……Marketing & Retail In de beginjaren van Hamer, maar ook elders in het bedrijfsleven in binnen- en buitenland, waren de woorden marketing en communicatie nog twee zaken die zich afspeelden op een andere planeet. Toch startte ook Hamer al vrij snel na de oprichting met reclame maken voor haar producten.

Indirect via de kleurige bloemzaadpakjes en al in 1946 met een eerste catalogus: de Prijscourant voor bloemisten en bloemkwekers. Nu, 75 jaar later, is er een directeur die Marketing & Retail in portefeuille heeft, zijn de catalogi meertalig en neemt de digitalisering van de verkoop een grote vlucht.

Catalogi Het eerste echte communicatiemiddel van Hamer/Florensis was de catalogus. In de jaren 40 tot lang daarna nog samengesteld via knip- en plakwerk en met vooral veel tekst. Nu een glossy boekwerk met mooie productfoto’s, concepten en informatie die Florensis als geheel promoot. Het designwerk vindt in huis plaats en ieder jaar brengt Florensis een violen/primula en een eenjarigen catalogus uit. Daarnaast verschijnt er om het jaar een meerjarigen en een snijbloemen catalogus en de meeste catalogi worden in meer dan zes talen uitgebracht.

Open dagen en beurzen Eind jaren 80 start Florensis met een eerste proeftuin. In de loop der jaren neemt het bezoek aan de proeftuin af. Er wordt ook geëxperimenteerd met open dagen en twee concepten die daaruit voortkomen zijn de Fleur-In en de Fleur-Garden. Open dagen voor respectievelijk het snijbloemenassortiment en één- en meerjarige tuinplanten. Beide bestaan niet meer en zijn opgevolgd door de Flower Trials in week 24. Tijdens deze vier dagen durende show, die inmiddels door ruim 2000 internationale kwekers, handelaren, retailketens en de pers wordt bezocht, presenteert Florensis alle noviteiten en highlights op een spannende en bijzondere manier.

14 Florensis 75 jaar

Proeftuin 2004 De bloeiproeven in week 9 en 17 worden ook steeds meer bezocht door kwekers en de Europese handel en retail.

Naast haar eigen Flower Trials neemt Florensis ook steeds meer deel aan sierteeltbeurzen in binnen- en buitenland, onder meer ieder jaar aan de IPM (Duitsland), Plantarium, FloraHolland Trade Fair, iFTF, Four Oaks (Engeland), Open Days (Polen), ÖGA (Zwitserland), HortiContact en Retail Experience.

Flower Trials 2012: Urban Gardening

Pack Trials Retailshow 2016

Stand Plantarium 2015

Stand FloraHolland Trade Fair 2015

Frühjarsblühertag Rain am Lech 2015

Florensis 75 jaar

15

De volgende stap Het is in de jaren 90 inmiddels gemeengoed om nieuwe producten te promoten met een folder en een kleurrijke poster. Die laatste belandt echter veelal bij de klant in de schuur en de folder heeft, wanneer het aantal concurrerende producten steeds meer toeneemt, ook te weinig attentiewaarde.

Marketing doet zijn intrede.

Regina Dinkla geeft een presentatie bij Hamiplant

Het besef is ontstaan dat een gedegen productpromotieplan gericht op specifieke doelgroepen beter werkt dan een folder en poster. Sinds ongeveer vijf jaar worden handel en retail actief benaderd. Doel is het assortiment ook bij klanten van klanten onder de aandacht te brengen en bekend te maken en zo vraag te creĂŤren voor kwekers. Die insteek werkt. Inmiddels laat Florensis tijdens shows en beurzen inspirerende winkeloplossingen zien en het aantal retailketens dat een bedrijfsbezoek brengt en producten in hun programma opneemt stijgt.

Van fysiek naar digitaal Thuis en op het werk heeft de digitalisering het afgelopen decennium enorme sprongen voorwaarts gemaakt. Florensis is daarin niet achter gebleven. Een website was er al jaren maar eind 2014 wordt Robert Sanders vrijgemaakt om samen met TamTam een online klantenportaal te ontwikkelen.

Oude website

16 Florensis 75 jaar

Nieuwe website met surplus aanbod

Nieuwe website met klantportaal

Onthulling van het nieuwe logo Het portaal is er, maar voor het zover was, is eerst een online bestelmodule ontwikkeld: FOOT. De Florensis Online Ordering Tool is een online bestelmodule voor vertegenwoordigers, waar zij inmiddels sinds 2016 mee werken. Daarom kan in 2017 de grote stap worden gemaakt naar een webshop voor de klant. In januari kunnen de eerste klanten online hun bestellingen plaatsen en uiteraard is het de bedoeling dat dit aantal in 2017 fors groeit.

Om dit alles mogelijk te maken, is eerst een nieuwe website ontwikkeld, die eerder in 2016 live ging. Een mooi vormgegeven en overzichtelijke site die ook real time het surplus weergeeft, zodat klanten direct zelf hun orders kunnen invoeren. Hiermee loopt Florensis voor op haar concurrenten. De website riep uiteindelijk ook een andere vraag op: is het geen tijd voor een nieuw logo?

Een logo van deze tijd Digitalisering, een modern vormgegeven website met online ordering tool, een klantenwebshop. Het oude logo deed deze innovaties geen recht. Er moest een nieuw logo komen dat de kernwaarden van Florensis - betrouwbaar, innovatief, professioneel en duurzaam - uitstraalt. Een paar partijen gaan met die boodschap aan de slag en medio februari 2016 maakt de directie een keuze uit de voorstellen. Het nieuwe logo is inmiddels niet meer weg te denken maar vanaf half februari begon het echte werk pas! Alle Florensis-uitingen moeten vóór de lancering van het nieuwe logo op 27 mei 2016 vervangen worden. Een mega klus! Die uiteraard slaagt.

Op 27 mei vindt de onthulling op spectaculaire wijze in het bijzijn van alle medewerkers in Hendrik-Ido-Ambacht, en zeer speciale gast mevrouw Hamer, plaats.

Het strakke en krachtige logo wordt positief ontvangen en ook op dit gebied is Florensis klaar voor de toekomst.

Florensis 75 jaar

17

Koninklijke ontmoetingen De mooie prestaties van Florensis zijn ook in koninklijke kringen niet onopgemerkt gebleven en in 2015 en begin 2016 vonden er dan ook verschillende ontmoetingen plaats met leden van het Koninklijk Huis.

Allereerst was daar Koningsdag 2015 in Dordrecht.

Florensis mocht de koninklijke waterbus decoreren, waarmee koning Willem-Alexander, Koningin Maxima, de drie prinsesjes en andere leden van de koninklijke familie tijdens deze nationale feestdag werden vervoerd. De waterbus kreeg met eigen snijbloemen en planten in oranjetinten een zonnige look. Ook de koninklijke tribune werd met fraaie Florensisarrangementen aangekleed. Het is een bekroning op het werk van Florensis dat ons deze eer te beurt is gevallen!

Op 4 december 2015 had Herman een persoonlijke ontmoeting met het koninklijk paar. Dankzij het winnen van de Tuinbouw Ondernemersprijs 2015 ontving hij, samen met 25 anderen, een uitnodiging voor de Uitblinkerslunch op Paleis Noordeinde.

Begin 2016 ten slotte vond alweer de 30e uitreiking van de Tuinbouw Ondernemersprijs plaats. Ter gelegenheid van dit jubileum was ook Hare Majesteit Koningin Maxima te gast. Als winnaar in 2015 mocht Florensis COO Leo Hoogendoorn onze koningin verwelkomen. De koningin stipte bij dat gesprekje de mooie en fleurige bloemen, waar de koninklijke waterbus in 2015 mee versierd was, nog aan.

Volwassen afdeling Dat wat begon met knippen en plakken, overging in DTP-werk in eigen beheer, is nu een volwassen afdeling Marketing & Retail met zes medewerkers. Een afdeling die een positieve en meetbare bijdrage heeft geleverd aan het beter op de kaart zetten van het van nature ietwat bescheiden Florensis. En zo wordt mede dankzij die betere bekendheid in 2015 de Tuinbouw Ondernemersprijs en in 2016 de International Grower of the Year prijs in de wacht gesleept. Die twee prijzen met bijbehorende publiciteit leiden tot het mogen decoreren van de watertaxi die de koninklijke familie tijdens Koningsdag 2015 vervoert en een uitnodiging voor Herman om één van de ‘uitblinkers’ lunches van koning WillemAlexander en koning Maxima bij te wonen.

Uiteraard verliest Marketing & Retail tijdens al deze feestelijke momenten ook de consument niet uit het oog. Voor hen organiseert de afdeling onder meer een Ladies Night, neemt Florensis deel aan de Libelle Zomerweek en wordt ieder jaar een open dag georganiseerd.

Het grootste project van 2016 was uiteraard de organisatie van het 75-jarig jubileum!

Ladies Night 2016

18 Florensis 75 jaar

Voorjaarsbloeiersdag 2016

Door de jaren heen op overnamepad Hoewel Florensis grotendeels autonoom groeit, is in de loop der jaren ook met een indrukwekkend aantal bedrijven een samenwerking aangegaan en zijn onderdelen van andere bedrijven of gehele ondernemingen in Florensis opgegaan. De komende jaren zal deze lijst naar verwachting alleen maar langer worden.

1980 Nederlandse Zaadcentrale (overname bloemzaadactiviteiten) 1996 Orangerie 1998 Kieft (participatie 38%) 1998 Saatzucht Quedlinburg (veredelingsprogramma eenjarigen) 1999 Hamer&Wagner (uitkoop Wagner) 2008 Walz 2009 Ball Holland

- Vegmo (voorheen overgenomen door Ball)

- Van Zanten & Co (voorheen overgenomen door Ball) 2009 Ball Deutschland 2011 Van Klink 2013 Yates (begonia-veredeling) 2013 Combinations (perkplanten gedeelte) 2011 Silze (geranium-activiteiten) 2012 Implantex (was al 49% in eigendom) 2014 Gutscher (primula-veredeling) 2014 Pres-Tige Plants 2014 Growing Green 2014 Rheinart (samenwerking poinsettia veredeling) 2015 Florensis Polska 2015 Albani SRL (was al 25% in eigendom) 2015 Renner (50% belang)

Indirect via Graines Voltz

2009 BallDucrettet (Claude Ducrettet voorheen overgenomen door Ball)PRESS RELEASE 2012 Saulais For more information: 2013 Plan Ornemental

Herman Hamer, Florensis Cut Flowers, +31 (0)78-6233200 George van Klink, H.A. van Klink & Zn, +31 (0) 252-536999 FOR IMMEDIATE RELEASE 17th September 2010

VOOR ONMIDDELLIJKE PUBLICATIE Hendrik-Ido-Ambacht, 27 september 2013 ----------------------------------------------------------------------------------------------FLORENSIS EN COMBINATIONS GAAN STRATEGISCHE SAMENWERKING AAN

Met ingang van 1 oktober 2013 gaan Florensis en Combinations een strategi samenwerking aan m.b.t. de opkweek van uitgangsmateriaal van één- en meerjarige po perkplanten. Onderdeel van deze samenwerking is dat Florensis de verkoop van pot perkplanten uit zaad van Combinations overneemt.

Florensis versterkt hiermee haar positie op de internationale markt van uitgangsmateriaa kan door de samenwerking op het gebied van jonge plantenproductie de productievolumes beter verdelen over meerdere, hoog gekwalificeerde, productielocaties. Door gebruik te m van elkaars kennis en kunde wordt verdere optimalisatie in productie en productontwikk verwezenlijkt. Combinations zal met name die producten voor Florensis produceren, waa zich door de jaren heen het beste bewezen heeft, zoals Helianthus, Viola, Lavandula, Cycl etc.

FLORENSIS CUT FLOWERS AND VAN KLINK COMBINE THEIR ACTIVITIES

De overname van de pot- en perkplanten activiteiten van Combinations zal vrijwel geen di Florensis Cut Flowers and H.A. van Klink & Zn have announced today that they are gevolgen voor de werkgelegenheid bij beide bedrijven hebben. engaged in discussions with a view to combining their activities.

De productie zal in eerste instantie geheel samengebracht worden op de locatie van Florens

Hendrik-Ido-Ambacht. Vanaf medio januari zal Combinations aanvangen met opkweek plantmateriaal voor Florensis.

“Door de strategische samenwerking met, en de overdracht van de potBoth companies have as a result of these discussions decided to merge their perkplantenactiviteiten aan Florensis, kan Combinations nog hoogwaardigere producte grotepresence volumes produceren.

Met als raising uiteindelijk doel de eindklant optimaal te bedienen,” a activities. This with a view to further intensifying their market and Martin Noordam. the level of service to their customers.

Herman Hamer vult hierbij aan dat “Florensis met de overname van de pot- en perkpla

activiteiten en de samenwerking op productiegebied goede mogelijkheden ziet om dit voo betrokkenen, klanten, Combinations en Florensis, tot een succes te maken. Florensis b

hiermee vanuit een solide basis haar producten en diensten aan de pot- en perkplantenkwe The ultimate aim is to continue further together per 1-1-2011nog atverder the uit.” current location of Florensis in Rijsenhout.

Florensis is een veredelaar en producent/distributeur van siergewassen van jonge plante zaad en stek, gevestigd in Hendrik-Ido-Ambacht, Nederland. Het bedrijf heeft productieloc in Nederland, Portugal, Kenia en Ethiopië en levert door heel Europa.

Combining the activities of these two family businesses and equal partners will Combinations is een plantenkwekerij van jong uitgangsmateriaal voor de groente sierteelt, gevestigd ‘s-Gravenzande, Nederland. Het bedrijf heeft verschill enable the best possible application of each partner’s knowledge andin skills, thus productielocaties, en levert door heel Europa. opening the way to further optimization. Quality improvement and increase of Voor meer informatie: reliability of supply have been cardinal points in this entire process.

Florensis - Herman Hamer, +31 78 623 3200 Combinations - Martin Noordam, +31 174 412 432

The breeding and selection activities of Van Klink, incorporated in ENVIRO, are part of the merger and are to be combined with the breeding activities of Florensis, Florensis where they will be further intensified.

75 jaar

“Combining the activities is intended to provide cultivators with an improved service

19

De Florensisachtbaan Hoe Marck Strik zijn blonde lokken verloor

Op 1 oktober 2007 startte Marck Strik bij Florensis als European Sales Manager.

Nu, negen jaar later, kijkt hij voor het jubileummagazine even terug op de achtbaan die werken bij Florensis is. Ook constateert hij in de spiegel kijkend, dat de collega die hem onlangs vroeg of hij dezelfde persoon is als die in het ‘smoelenboek’, een terechte vraag stelde. De weelderige blonde haardos uit 2007 heeft plaatsgemaakt voor grijs gemillimeterd haar. Niet door zorgen, maar door een gezonde mix van hard werken en ouder worden.

Marck op bezoek in Kenia

Op ‘werkbezoek’ bij Danziger

‘In eerste instantie solliciteerde ik bij Florensis naar de functie van Sales Manager Benelux.

En omdat mijn competenties niet volledig aansloten bij het functieprofiel dat Casper van Kempen voor ogen had kreeg ik de functie niet. Omdat ik veel ervaring had in internationale sales in combinatie met kennis van producten, licenties en talen boden Herman en Leo mij toch een baan aan. Die van European Sales Manager, waarbij ik verantwoordelijk werd voor de exportlanden met focus op de Oost-Europese landen en wholesale klanten.’

Overtuigd door het warme nest De eerste paar maanden twijfelde Marck of hij wel de juiste keuze had gemaakt. De aanpassing van vrijgevochten zelfstandig ondernemer naar onderdeel zijn van een grote organisatie was niet altijd makkelijk.

Uiteindelijk veranderde zijn mening door de prettige samenwerking met een groot aantal mensen snel en werd hij overtuigd door het ‘warme nest’ Florensis.

20 Florensis 75 jaar

Dat nest veranderde ook snel! Toen in november 2008 strategische partner Goldsmith aan grote concurrent Syngenta werd verkocht en Florensis vervolgens in gesprek ging met Ball Horticultural Company kwam Marck pas echt in een serieuze achtbaan terecht.

Klaar voor de toekomst ‘Het hele traject van overname en integratie van beide organisaties was een boeiend proces en de samenwerking gaf Florensis vleugels. Sindsdien vinden er jaarlijks overnameen integratieprojecten plaats. Mijn positie binnen de organisatie heeft eigenlijk gelijk tred gehouden met de groei. Na de integratie van Ball werd het Verenigd Koninkrijk aan het rayon toegevoegd en na het overlijden van Bernd Reeke ook de Benelux. Dat maakte mij verantwoordelijk voor de complete verkooporganisatie.

Sinds 1 januari 2014 ben ik Director Sales & Product Development en per 1 juli 2015 is daar Marketing & Retail aan toegevoegd. Sinds deze zomer staat de organisatie bijna zoals we die voor de toekomst voor ogen hebben.

Sales is in vier clusters verdeeld: Western-, Eastern-, Southern- en Central-Europe en dat zorgt voor de juiste balans tussen de emerging en established markten, met korte lijnen van en naar de gebieden. Op het gebied van Product Development kiezen we voor een organisatie met twee ervaren sterke Florensis corporate product managers, ondersteund door een assistent, twee trial coördinatoren en master dataspecialisten. De jeugdige trial coördinatoren zijn verantwoordelijk voor het totale introductieproces van producten.

De juiste manier van positioneren en keuzes maken, brengt de focus terug in de organisatie en geeft garantie voor succes. Met de toevoeging van Marketing & Retail aan Sales & Product Development is de ‘driehoek’ compleet. Marketing & Retail bestaat nu uit corporate communicatie, projects (shows, catalogi, etcetera) en retail en krijgt binnenkort uitbreiding met een product marketeer.’

(Ver)andere(nde) wereld ‘In een snel veranderende markt zijn het positioneren van de juiste producten en keuzes durven maken van levensbelang. De terugloop van het aantal distributeurs en een explosief aanbod van nieuwe producten hebben ervoor gezorgd dat de positie van

Florensis de afgelopen jaren sterk is veranderd.

Als ‘onafhankelijke’ distributeur met de sterkste sales organisatie en marktpenetratie wil iedere veredelaar graag met Florensis samenwerken.

De marges in de distributie staan onder druk en dus is het hebben van exclusieve of eigen genetica voor ons van levensbelang om rendement te behouden en te vergroten. Om die reden zijn we bezig met het versterken van onze eigen veredeling en het uitbouwen van het aantal strategische partnerships met andere veredelaars.

Florensis staat nooit stil

Ten slotte sluiten we ook onze ogen niet voor de digitale wereld en zijn we ons ervan bewust dat we ook op dit gebied stappen moeten zetten om voorop te lopen. Twee jaar geleden zijn we daarom samen met partner Dept (TamTam) eerst aan de slag gegaan met verbetering van de website en de creatie van een online order tool voor vertegenwoordigers (Foot).

De website staat en inmiddels voert een deel van de sales organisatie succesvol en naar tevredenheid online orders in. In week 24 van 2016 hebben we een webshop geïntroduceerd en we hopen vanaf 1 januari 2017 die ‘winkel’ voor het grootste deel van onze klanten te openen. Daarmee eindigt de ontwikkeling van de afdeling niet en dat willen we ook niet. De customer service afdeling bijvoorbeeld zal van een administratieve naar een commerciële invulling gaan en daarmee hebben we bij het aannamebeleid de afgelopen jaren al rekening gehouden. Florensis staat nooit stil.’

Ervaren gedegenheid & jeugdig elan Nogmaals terug- en in de spiegel kijkend concludeert Marck dat hij ouder wordt, de eerste rimpels zichtbaar zijn en dat over zijn haardos al genoeg is gezegd. Maar ook dat Florensis precies het bedrijf is dat weet dat voor aansluiting bij de markt de balans tussen jong en oud erg belangrijk is. Investeren in de jeugd derhalve in combinatie met het koesteren van de ervaring van de wat ouderen. De gezonde mix van ervaren gedegenheid en jeugdig elan die bij Florensis aanwezig is, geeft vertrouwen voor het verder bouwen aan een succesvolle toekomst. Marck is er op zijn plek.

Florensis 75 jaar

21

Extra hulp in Afrika Onze vestigingen in Kenia en Ethiopië delen natuurlijk ook mee in de feestvreugde van ons 75-jarig jubileum.

Er zijn ter plekke niet alleen feesten voor de medewerkers georganiseerd, beide landen ontvingen ook een donatie van 100.000 euro die zij in de komende drie jaar kunnen besteden.

In Ethiopië zal dit bedrag worden besteed aan het Koka Children Project. Dit project richt zich op kinderen in het dorp Koka en omgeving die hun ouders hebben verloren aan aids of andere ziekten. Deze kinderen hebben zonder hulp weinig kansen op een goede toekomst. Op dit moment worden ruim 100 kinderen door pleeggezinnen in Koka opgevangen en ondersteund met kleding, scholing en medische hulp. Verder werkt Florensis aan de bouw van een Child Centre en ondersteuning van de Koka Ejersa High School.

In Kenia is onder andere gekozen voor het Naivasha Childrens’ Shelter, een opvanghuis voor weeskinderen en jongeren die om diverse redenen uit huis zijn geplaatst.

Ieder kind heeft recht op een omgeving waarin het kan opgroeien, leren en spelen. In het afgelopen jaar zijn van de 83 opgevangen kinderen er weer 41 succesvol herenigd met hun familie.

Sponsoring in het kader van het 75-jarig jubileum Wie jarig is trakteert meestal. Dat is leuk en laat zien dat je trots bent op je bereikte leeftijd.

Dat is Florensis natuurlijk ook en daarom is dit jaar een toepasselijk bedrag van maar liefst € 75.000,- uitgedeeld aan maatschappelijke doelen in Hendrik-Ido-Ambacht en Zwijndrecht. Dit zijn de projecten voor jong en oud waarvoor gekozen is: • Historische vereniging De Vergulde Swaen (€ 5.000). De historische vereniging houdt de geschiedenis van Zwijndrecht levend en organiseert jaarlijks diverse tentoonstellingen.

• Historische Genootschap Hendrik-IdoAmbacht (€ 5.000). Doelstelling is de geschiedenis van het mooie Waaldorp voor het nageslacht te bewaren.

• Hospice De Cirkel (€ 10.000). Hospice De Cirkel staat voor geborgenheid, de cirkel van het leven. Er zijn 80 vrijwilligers actief die zorgen dat mensen een waardig einde krijgen.

• Jeugdspeelpark Hendrik-Ido-Ambacht (€ 10.000). Een prachtig park voor jong en oud met 40.000 bezoekers gaat verhuizen naar recreatiegebied Sandelingen Ambacht.

Schoolmateriaal voor de kinderen in Koka Ethiopië

• Swinhove (€ 15.000). Het winkeltje ‘Swinkeltje’ is opgezet door vrijwilligers om met de verkoop van kleine cadeautjes geld binnen te halen voor een rolstoelbus om voor cliënten van Swinhove een uitstapje te kunnen organiseren.

• Bezoekerspunt Sophiapolder (€ 15.000).

Gelegen aan de Noord en Rietbaan, de Sophiapolder, een uniek overloopgebied met mooie wandelpaden over het water.

• Bezoekerscentrum Hooge Nesse (€ 15.000).

Nieuw natuurgebied op een voormalig slib- en gronddepot van 72 hectare aan de Oude Maas. Realisatie van een gebied dat aantrekkelijk is voor spelen, bewegen en natuurbeleving.

22 Florensis 75 jaar

Overhandiging cheques t.w.v. €75.000

Jubileum weekend

Florensis 75 jaar

23

CATALOGI

24 Florensis 75 jaar

Prijzenkast dijt uit !

Florensis van 90 met stip naar 9

In de loop der jaren heeft Florensis al aardig wat prijzen in de wacht gesleept. Zoveel dat zij in 2016 tijdens de jaarlijkse Ball International Management Meeting een heel ludieke prijs ontving: de prijs voor het winnen van de meeste prijzen☺!

De Hillenraad100

Onder andere de al eerder genoemde Tuinbouw Ondernemersprijs 2015 en International Grower of the Year Award in de categorie jonge planten liggen natuurlijk aan het winnen van de IMM Award ten grondslag.

Sinds 2003 geeft de Hillenraad100 de jaarlijkse ranking van de 100 meest toonaangevende ondernemingen in de kennis- en kapitaal­ intensieve (glas)tuinbouwsector weer.

Uiteraard staat Florensis vanaf het allereerste begin in deze ranglijst en heeft zij inmiddels de top 10 bereikt.

Een gedeelte uit het juryrapport van 2015 luidt als volgt: ‘Het gaat bij Florensis van goed, naar beter naar best. In lijn past het nog verder aanscherpen van de leverbetrouwbaarheid, naar 97,3 procent. Indrukwekkend als we ons realiseren dat het daarbij om 4.000 artikelen voor duizenden klanten gaat.’

De mooie negende positie wordt in 2016 geprolongeerd. Dit jaar zegt het juryrapport: ‘Orders, omzet, resultaat: alles groeit sneller dan de markt. Ook de leverbetrouwbaarheid van 97,9 procent bij 650 miljoen levereenheden.’

Tuinbouw Ondernemersprijs 2015

AIPH International Grower of the Year Award 2016, category Young Plants Florensis 75 jaar

25

Verstand van het groene en het bedrijfs­economische In gesprek met Leon Duijnisveld

‘Het is alweer twaalf jaar geleden dat ik deel ben gaan uitmaken van de Florensisorganisatie’, vertelt Leon Duijnisveld. In 2004 was er na het vertrek van Jan Ammerlaan behoefte aan iemand met een teelttechnische achtergrond in het team en die heeft Leon.

Voor hij bij Florensis in dienst kwam werkte hij twaalf jaar als zelfstandig teelttechnisch adviseur en ook nog eens zes jaar als manager bij Syngenta. Bovendien heeft hij een achtergrond in de bedrijfskunde. Een combinatie waar hij bij Florensis goed mee uit de voeten kan.

Zijn inmiddels twaalf jaar lange loopbaan bij Florensis heeft steeds in het teken gestaan van ­internationalisering, specialisatie en ­ketenregie 26 Florensis 75 jaar

De focus van Leon heeft vanaf het begin gelegen op de productie van stek in het buitenland. Zijn inmiddels twaalf jaar lange loopbaan bij Florensis heeft steeds in het teken gestaan van internationalisering, specialisatie en ketenregie.

‘Ik werd direct vanaf mijn start verantwoordelijk voor de teelt in HendrikIdo-Ambacht en de stekproductie in Kenia.

Destijds hadden we daar slechts 4,5 ha. en enkele huurkassen, terwijl we nu in Afrika op 35 ha. stekproductie in eigen beheer hebben. Kort na mijn komst startte Florensis ook in Ethiopië en onder leiding van Ronald Vijverberg is daar vanuit het niets een nieuw bedrijf, Florensis Ethiopia, opgezet. Wat me daar vooral van bijgebleven is, naast de praktische ontwikkelingen, is de Ethiopische cultuur die zo anders is dan de Westerse. De juiste balans vinden tussen twee culturen, de Westerse mentaliteit en het tegelijkertijd opzetten van de juiste bedrijfsstructuur, het regelen van een goede watervoorziening en het samenstellen van een bekwaam managementteam zijn steeds terugkerende

Leon met Leo Hoogendoorn bij Van der Lugt

aspecten bij het opzetten van een bedrijf in Afrika.’

Het tweede grote project waar Leon bij betrokken was, was het opzetten van een stekproductielocatie in Europa voor belangrijke producten als petunia en calibrachoa vanwege het invoerverbod van deze planten vanuit Afrika. Florensis liet haar oog vallen op het plaatsje Pegöes, een half uur rijden vanaf Lissabon, in Portugal.

Inmiddels staat hier een compleet en goed georganiseerd productiebedrijf dat jaarlijks zo’n 30 miljoen calibrachoa-stekken produceert.

‘De overname van Toscana geraniums van Silze in 2011 heeft voor de grootste verandering in de stekproductie gezorgd.

Uiteindelijk heeft die geleid tot het samengaan, fysiek en organisatorisch, van de drie naast elkaar gelegen bedrijven in Kenia: Florensis, Silze en Mayflower. Daarnaast zorgde deze overname in Hendrik-IdoAmbacht voor de opzet van de huidige nucleus stock afdeling, de verhuizing van de proeftuin, de opzet van Toscana Breeding en de komst van een tweede locatie in Ethiopië.

Florensis Abyssinia is het voorbeeld van een stekproductiebedrijf dat is voorbereid op de toekomst. Het heeft een optimale lay-out, elementen als hygiëne en duurzaamheid hebben veel aandacht gekregen en de nieuwste teelttechnieken worden er gebruikt.

Saillant persoonlijk detail dat me nu te binnen schiet, is dat ik in al mijn Florensis-jaren al meer dan een miljoen kilometer heb gevlogen!’

Leon bij de Florensis kliniek in Kenia

Een andere grote ontwikkeling ten slotte waar Leon nauw bij betrokken is geweest, is de opzet van een supply chain organisatie binnen het bedrijf. ‘Onontbeerlijk om een sterk groeiend bedrijf als Florensis met een structuur van een groot aantal zelfstandig opererende bedrijven bestuurbaar te houden. Dat maakte dat ook supply chain management moest worden geïntroduceerd ofwel integraal ketenbeheer. Er is een supply chain voor producten uit stek en uit zaad.

‘In al mijn Florensisjaren heb ik al meer dan een miljoen kilometer gevlogen!’

Belangrijkste doelstelling is het verbinden van de verschillende bedrijfsonderdelen en het optimaliseren van de keten tot aan de eindklant.

Florensis bestaat 75 jaar en met name de afgelopen tien jaar is de stekproductie enorm gegroeid. Een veranderende samenleving vraagt ook in de komende jaren om aanpassing van de organisatie en daar zijn we druk mee bezig. Ik ben echter ook trots op hetgeen we de afgelopen twaalf jaar tot stand hebben gebracht en het feit dat ik daar deelgenoot van ben geweest.’

Florensis 75 jaar

27

In herinnering Jan Hamer sr.

Jan Hamer jr.

In 2005 overleed Jan Hamer sr., de grondlegger van Hamer/Florensis. Hij was toen 84 jaar oud. Tot het eind was hij vrijwel dagelijks aanwezig op de zaak.

Begin 2006 overleed Jan Hamer jr. Eind 2005 bleek hij ernstig ziek en op 6 februari 2006 overleed hij op 58-jarige leeftijd. Jan is in 1966 in de zaak gekomen, als oudste zoon was het vanzelfsprekend dat hij in het bedrijf van zijn vader zou komen werken en hij bezocht dan ook de Tuinbouwschool in Aalsmeer. In 2006, het jaar van zijn overlijden, zou hij 40 jaar bij Florensis werken.

Toen hij in 1941 J. Hamer Jr. Bloemzaden begon, had hij alleen hulp van toen nog zijn vriendin en deden ze alle werkzaamheden samen. Zoals hij zelf altijd lachend zei, is hij geëindigd als ‘loopjongen’. Meneer Hamer deed graag de losse klusjes en bijvoorbeeld de ritjes om nog een paar zaaikisten na te leveren. Hij is daardoor de duurste koerier die Florensis ooit gehad heeft.

Toen hij de zaak aan de Rotterdamseweg in Zwijndrecht bouwde, was hij nog echt van de ‘zuinige’ generatie. Je leende niet, je gaf pas geld uit als je het had. Dus investeren kon pas als er verdiend was. In die tijd deed hij dan ook alles zelf, van orders klaar maken, telefoon aannemen, post klaarmaken tot aan het einde van iedere dag de ‘telstrook’ opmaken om te kijken wat er verkocht was. Toen zijn drie jongens de zaak hadden overgenomen, liet hij het werk eindelijk los en zei: ‘Nu moeten jullie het maar doen’.

Zeker de eerste jaren nadat Jan in de zaak was gekomen, waren zwaar. Samen met zijn vader werkte hij vele uren. In de loop der jaren veranderde zijn functie diverse keren en heeft hij onder meer leiding gegeven aan de zaadafdeling, is hoofd Inkoop geweest en ten slotte was hij verantwoordelijk voor de debiteurenbewaking. Hij zat menig slecht betalende klant achter de vodden aan en vaak met positief resultaat. Jan was plaatselijk ook het gezicht van Florensis naar buiten. Hij was een echte clubjesman en hield van deze bijeenkomsten. Veel te vroeg heeft hij dit alles los moeten laten.

Hij deed dat goed, liet alle strategische beslissingen over aan zijn zonen, maar was wel altijd aanwezig en betrokken. Alhoewel hij voor een kopje koffie en de lunch dan weer wel lekker even naar huis ging. Het personeel kon altijd bij hem terecht voor een gesprek, en niet alleen over de leuke dingen van het leven. Zijn kritische blik, belangstelling en persoonlijke betrokkenheid vielen op. Dit heeft hij tot het eind toe volgehouden. Uiteindelijk is hij toch nog heel plotseling op 24 augustus 2005 overleden. In eerdere uitgaves is al uitgebreid over zijn leven gesproken.

28 Florensis 75 jaar

V.l.n.r.: Jan jr., Jan sr. en Enny Hamer

Enny Hamer-Rozendaal 10 jaar later, in 2016 overleed Enny HamerRozendaal, mede-oprichtster van Hamer/ Florensis. In 1941 begon ze samen met toen nog haar vriend, Jan Hamer sr., vanuit een slaapkamer met de handel in bloemzaden.

Vlak na de oorlog, in juni 1945, trouwden ze.

Samen kregen ze zes kinderen, een dochter en vijf zonen. Naast het huishouden en het opvoeden van de kinderen was ze ook dagelijks betrokken bij het bedrijf, verzorgde vooral de orders voor Okkerse. Ook bediende ze het ‘orgel’, waarmee de zakjes met zaad bedrukt werden. En als het even niet zo druk was op de zaak, hielp het personeel haar weer bij huishoudelijke zaken zoals boontjes doppen. Men ging dan gezellig bij ‘ma’ op de koffie of lunchen. In de winter, als het druk was, at het personeel gewoon mee met het gezin, waarna er rustig tot tien uur ’s avonds werd gewerkt.

Toen haar man in 2005 overleed, werd het leven anders en was de dagelijkse betrokkenheid van Enny Hamer bij de zaak er niet meer. Maar, bij elke activiteit van de personeelsvereniging was ze wel aanwezig!

Zoals bij het kerststukjes en hanging baskets maken. En wat deden die laatsten het altijd mooi op haar balkon. Trots zei ze dan: ‘Hoe is het mogelijk!’ Ze bleef ook betrokken bij feesten van Florensis en op haar 95e verjaardag trakteerde ze ook op de zaak. De laatste keer dat ze kwam was op 27 mei 2016 bij de onthulling van het nieuwe Florensis logo.

Toen ze het terrein opreed zei ze: ‘Wie had ooit gedacht dat het zo groot zou worden!

En we zijn met z’n tweetjes begonnen.’ Wat had ze graag het 75-jarig jubileumfeest nog mee willen maken. Helaas is dat niet meer gelukt. Op 20 juni 2016 overleed ze na een kort ziekbed.

Enny Hamer, omringd door familie tijdens de onthulling van het nieuwe Florensis logo

Enny Hamer

Jan jr. Hamer Florensis 75 jaar

29

Een gedreven Bourgondiër Jan Hamer: scherp, flamboyant en

het gezicht van Florensis In deze jubileumuitgave mag een artikel over Jan, de oudste van de drie zonen van Jan Hamer en Enny Hamer-Rozendaal, die Florensis mede heeft opgebouwd heeft tot wat het nu is, niet ontbreken. Onderstaand is daarom de speech van Herman op Jan’s begrafenis weergegeven, die een mooi beeld schetst van deze te vroeg overleden medegrondlegger van het huidige Florensis.

De eerste 30 jaar is de inzet van Jan buitenproportioneel geweest

30 Florensis 75 jaar

‘Bijna 40 jaar is hij werkzaam geweest bij Florensis. Als oudste zoon in een gezin van zes kinderen was het als het ware vanzelfsprekend dat hij in de zaak ging. Na de middelbare school ging hij naar de Tuinbouwschool in Aalsmeer, waar hij als 16-jarige op kamers ging bij de familie Vreeken. Na de Tuinbouwschool moest hij in militaire dienst, hij werd kok en dat leven beviel hem wel. Hij was dan ook niet blij toen zijn vader hem ‘wegens onmisbaarheid voor de zaak’ vroegtijdig uit dienst haalde. Zo begon hij als 18-jarige bij Hamer Bloemzaden.

De eerste jaren bij het bedrijf waren voor Jan niet de makkelijkste. Samen met zijn vader en moeder in een klein familiebedrijf achter het ouderlijk huis. Dichter op elkaar kun je 24 uur per dag niet zitten. En pa Hamer en Jan hadden soms best behoorlijk botsende karakters. Pas na tien jaar kwamen zijn broers Wim-Arie, en later ook Herman, bij het bedrijf werken. De eerste 30 jaar is de inzet van Jan buitenproportioneel geweest. Een gemiddelde werkdag eindigde ’s avonds om 10 uur en zoals Jan vaak grappend opmerkte, begonnen daarna de overuren.

Ook de werkweek was langer dan gemiddeld, daar hoorden ook de vrijdagavond en de zaterdagmorgen bij. Jan heeft jarenlang leiding gegeven aan de zaadafdeling, wat

V.l.n.r.: Leo, Jan en Gea

de eerste jaren de kernactiviteit van toen nog Hamer Bloemzaden was. Daarnaast was hij hoofd inkoop. De laatste jaren spitste zijn werk zich toe op de debiteurenbewaking.

Jan deed dat met verve. Hij had een welwillend oor voor klanten die in financiële problemen geraakt waren en om een betalingsregeling vroegen. Hij kon echter ook fel zijn, wanneer gemaakte afspraken niet werden nagekomen. Fijntjes maar tegelijkertijd vlijmscherp wist hij klanten met een twijfelachtige betalingsmoraal te bewerken. Meestal met het gewenste resultaat. Wanneer op deze manier een al lange tijd openstaande rekening werd geïnd, gaf hem dat een triomfantelijk gevoel. Samen met zijn beide broers heeft hij gewerkt aan de opbouw van Florensis, met als resultaat een prachtig en zeer goed florerend bedrijf, het bedrijf waar Jan altijd met recht trots op was.

Gedurende vele jaren was Jan hét gezicht van Florensis. Jan ging altijd met veel plezier naar de Fleuroselect-bijeenkomsten. Ook was hij de lokale ambassadeur, hij ving vele groepen bezoekers op, verzorgde dan de rondleidingen en gaf menige speech. Die activiteiten gingen hem goed af en hij had er veel plezier in. Jan was een echte clubjesman. Hij was lid van twee ondernemersverenigingen, de economische club, de Rotary en de VVGZ businessclub. Van alle was hij enthousiast lid en bezocht fervent alle bijeenkomsten én uitstapjes. Jan was een beminnelijk en toegewijd mens voor de organisatie.

In zakelijk opzicht heeft hij menigeen het nodige geleerd. Naast het zakelijke leerde Jan je ook om te genieten van de dingen

van alledag. Hij hield van een uitje, lekker eten en goede wijn! Florensis zal altijd een kleurrijke en blijvende herinnering aan Jan bewaren vanwege de vele schilderijen die hij verzamelde en die nu nog op het kantoor hangen. Vaak merken bezoekers de aanwezigheid van deze kunst op. Florensis zal zich Jan herinneren als een attente man, een trotse man, en als een man met een speciale, fijne, soms bijna cynische humor. Jan had altijd interesse in mensen.

Fijntjes maar tegelijkertijd vlijmscherp wist hij klanten met een twijfelachtige betalingsmoraal te bewerken Jan wilde na zijn 40-jarig jubileum, zo rond zijn 60e verjaardag stoppen met werken en had nog heel veel plannen. Het is ontzettend jammer dat het niet zo heeft mogen zijn, de man die zo veel voor Florensis heeft betekend.’

Florensis 75 jaar

31

Rennen, vliegen, hollen en iets meer stilstaan Een persoonlijke terugblik van Herman Hamer

Samengevat bestaat Hermans’ carrière bij Hamer/Florensis uit vier periodes. De eerste loopt van 1976, het jaar waarin hij startte in het bedrijf van zijn vader, tot ongeveer 1985. De beginjaren. De tweede beslaat de jaren 1985 – 2000, de meest intensieve periode. Daarna volgt de moeilijkste periode, die loopt van ongeveer 2000 tot 2010. En dan belanden we min of meer in het nu, het ‘rustiger vaarwater’ of misschien beter gezegd ander vaarwater.

‘Ik hoop zelf de komende jaren een steeds meer adviserende rol te hebben en iets meer afstand te kunnen nemen van Florensis’

Herman en Rian met kinderen en aanhang

32 Florensis 75 jaar

1976 - 1985 ‘Gedurende mijn eerste tien jaar bij Hamer was ik merendeels vertegenwoordiger in het gebied beneden de rivieren, NoordBrabant, Limburg, Zeeland en een klein stukje van Gelderland. De grootste sport was het wegkapen van orders bij concurrenten. In 1984, toen Adriaan Vonk startte, ben ik me ook meer gaan bezig houden met de planning, orders turven, de zaaiperiode plannen en het maken van de catalogus. Toen kwam het reizen er ook bij. Het bezoeken van proeftuinen in het buitenland.’

1985 - 2000 De beginjaren van Herman worden afgesloten wanneer in 1986 het besluit wordt genomen een eigen kwekerij neer te zetten. Jan Ammerlaan treedt in dienst om dat project te leiden. ‘Vanaf dat moment hebben we eigenlijk 10-15 jaar veelal achter de feiten aangehold, jaar op jaar groeiden we met meer dan 20%. Het is ons eigenlijk nooit gelukt om vóór de kar te komen.

De groei en het succes overkwamen ons uiteraard niet spontaan, daar leverden we forse inspanningen voor. Er was echter voortdurend teveel werk. Achteraf gezien hadden we eerder moeten beginnen met het binnenhalen van nog meer externe kennis, mensen van buiten, het professionaliseren van het management.

Herman met Sally van der Horst op de Fleuroselect Convention 2015 Ik kan me van deze jaren niets anders herinneren dan dat ik altijd aan het werk was.

Meermaals heb ik gezinsvakanties afgezegd, altijd ging de computer mee en zat ik aan de telefoon. Dat het thuis zo goed draaide met vijf kinderen, komt volledig op het conto van Rian.’

2000 – 2010 ‘De moeilijkste periode was die van 2000 tot ongeveer 2010. Mijn rol veranderde van ondernemer naar bestuurder. Florensis was inmiddels zo groot en groeide nog steeds zo hard, dat een professionaliseringsslag absolute noodzaak was. Hoeveel goede mensen je ook echter om je heen verzamelt, uiteindelijk sta je er toch vaak alleen voor qua besluitvorming.

Jij bent degene die keuzes moet maken.’

In 2005 doet zich een aantal ernstige persoonlijke gebeurtenissen voor in het leven van de Hamers en dat van Herman. Hijzelf wordt ernstig ziek en kort nadat hij gelukkig aan de beterende hand is overlijdt zijn vader, evenals zijn broer Jan begin 2006. Kort na zijn ziekenhuisopname besluit Herman een externe algemeen directeur aan te trekken ter voorbereiding op de toekomst en een professionelere managementstructuur. Dit levert echter niet de gewenste en gehoopte verandering op. Na circa vier jaar neemt hij het roer zelf weer in de hand.

‘Er zijn momenten geweest waarop je je afvraagt waarvoor je het allemaal doet. Ik was wel klaar met het werk. Je gezondheid is een veel groter goed. Maar deze periode heeft ook veel mooie momenten en gebeurtenissen gekend. De totstandkoming van de Ball-deal was er daar zeker één van, maar ook de opstart van de stekproductie in Afrika. Die variatie zoek ik ook. Ik ben nog continu op zoek naar nieuwe uitdagingen.

Leo en Herman op bezoek bij Sakata V.l.n.r. Taka Miura, Leo, Herman en Hiroshi Sakata Dat heeft er ook voor gezorgd dat we in de jaren na de millenniumwisseling begonnen zijn met het binnenhalen van meer externen in het directieteam, waaronder Leo Hoogendoorn en Peter van Esch, net zo lang totdat we een goed team hadden samengesteld.’

2010 – nu Inmiddels is de dagelijkse leiding van Florensis alweer enkele jaren in handen van Leo Hoogendoorn. Herman heeft een stapje teruggezet en is zich meer bezig gaan houden met specifieke projecten.

Hij is ook voorzitter van brancheorganisatie Fleuroselect geworden, een functie waar hij jarenlang nee tegen zei bij een gebrek aan tijd, belangstelling voor businessclubs en het bijbehorende op de voorgrond treden. Florensis is inmiddels ook aangesloten bij FBNed, FamilieBedrijven Nederland, ter voorbereiding op het in de toekomst overdragen van het stokje aan de volgende generatie Hamers.

‘De dagelijkse leiding van Florensis is in goede handen bij Leo en de andere leden van het directieteam. Van 2012 tot 2014 heeft Leo zich kunnen voorbereiden op zijn rol en dat vertaalt zich nu in de goede manier waarop alles reilt en zeilt. Ik hoop zelf de komende jaren een steeds meer adviserende rol te hebben en iets meer afstand te kunnen nemen van Florensis. Tegelijkertijd blijft mijn betrokkenheid als grootaandeelhouder groot en zijn we daarnaast met het MT en verschillende werkgroepen bezig met de uitwerking van Masterplan 2.0. Maar ik ben inmiddels niet meer alle dagen hier.

Afhankelijk van de buitenlandse reizen zijn dat zo’n 3– 4 dagen. Helemaal weg ben ik dus voorlopig nog niet.’

Florensis 75 jaar

33

Opening nieuwe kantine in 2012

Regeren is vooruitzien Masterplan 2.0 Langeweg en andere investeringen In december 1986 ging voor het eerst de kachel aan in de nieuwe kwekerij aan de Langeweg in Hendrik-Ido-Ambacht. Nu zijn de opstallen zo’n dertig jaar oud en gedeeltelijk aan vervanging of minimaal opwaardering toe.

Nucleus stock afdeling pelargonium

Zo worden een geheel nieuwe kantine en personeelsingang gerealiseerd Nieuwe kantine, verplaatsing proeftuin en meer

Nucleus stock afdeling pelargonium

34 Florensis 75 jaar

De eerste plannen om de opstallen in HendrikIdo-Ambacht in een nieuw jasje te steken dateren van begin 2011. In de jaren daarna vindt al een aantal grote investeringen in en om de kwekerij plaats. Zo worden een geheel nieuwe kantine en personeelsingang gerealiseerd, evenals een nieuwe nucleus stock afdeling. Daarnaast wordt de proeftuin verplaatst en vinden er aanpassingen plaats aan de tray-wasstraat, wordt de waterzijdige installatie gecentraliseerd en een geheel nieuw afleversysteem gerealiseerd. De totale investering beloopt circa â‚Ź 4 miljoen.

Distributielijn

Masterplan 2.0 Al deze aanpassingen lopen vooruit op het Masterplan Langeweg 2.0 dat nu actueel is.

Belangrijkste vraag die in 2011 en tot recent speelde was: handhaaft Florensis de kwekerij aan de Langeweg in Hendrik-Ido-Ambacht?

Die vraag is met ja beantwoord, maar leverde nieuwe vragen op als: gaan we algehele of gefaseerde nieuwbouw plegen, geheel of geconditioneerde opkweek , wat is het optimale aantal m2, enzovoort.

Veel vragen zijn al door directie en management geĂŻnventariseerd en gedeeltelijk al beantwoord. Recent zijn een stuurgroep en werkgroepen gevormd om behoeftes te inventariseren en plannen uit te werken.

Uitvoering van het Masterplan 2.0 start naar verwachting op zijn vroegst medio 2020.

Huidige situatie productielocatie Hendrik-Ido-Ambacht

Al een aantal jaar geleden is Florensis in gesprek gegaan met de gemeente over aanpassing van het bestemmingsplan. Het huidige plan is namelijk ontoereikend voor een moderne kwekerij, bijvoorbeeld wanneer het gaat om de hoogte van de kassen, een rechtopstaande warmtebuffer, etc. Het overleg met de gemeente is constructief. De komende jaren zal het Masterplan 2.0 steeds duidelijkere contouren krijgen.

EĂŠn van de schetsen m.b.t. toekomstige productielocatie Hendrik-Ido-Ambacht Florensis 75 jaar

35

ers

ast MixM 2017

ÂŽ

Eenjarigen 2017

Uit zaad en stek Potplanten

Perennials 20

Novelties &

17

Highlights

Nov

eltie

36 Florensis 75 jaar

s

Cut 201 Flower 7 s

REDACTIE Regina Dinkla (eindredactie) Herman Hamer (hoofdredacteur) Wim-Arie Hamer Anne Nootenboom (vormgeving)

Carola Aardenhout (Beebuzz)

Florensis 75 jaar

37

www.florensis.com