De FlapĂşt
Doarpskrante fan Jelsum-Koarnjum
Foarmoanne
Jannewaris 2015
2
Fan ‘e redaksje Beste lezers, Deze Flapút valt vóór de kerstdagen bij u in de bus. Het is echter het eerste nummer van 2015, het januarinummer. Wij, als redactieleden, hebben het afgelopen jaar weer met veel plezier aan de Flapút gewerkt en hopen er
komend jaar weer een lezenswaardig dorpskrantje van te maken. Daar hebben we u natuurlijk ook voor nodig, verhalen, mededelingen, aankondigingen, noem maar op. U weet ons inmiddels goed te vinden want de Hotmail stroomt tegen de tijd dat de Flapút inelkaar gezet wordt vol met kopy. Blijf
dat vooral doen, want, het is al vaak gezegd: zonder kopy geen Flapút. In dit nummer uiteraard weer de vaste rubrieken Alde foto’s en een Praetsje Mei... Dit keer is één van onze redactieleden op bezoek geweest in ‘It Skierhûs’ te Jelsum, waar Celesta Dijkstra met haar gezin woont en werkt.
Ook nieuws van Dekemastate, Martenastate en Túnmmanswente. Een terugblik op het afgelopen jaar van dorpshuis De Bining en de aankondiging van It Nut over de Nijjierssit mei Wiltsje fan Peasens op 10 januar a.s. Wim Hogendam heeft een verhaal over Hinnemastate in Jelsum geschreven en ‘t Skipperspypke vertelt natuurlijk over het bezoek wat Sinterklaas heeft gebracht en wat de verdere ontwikkelingen zijn. Het is weer een volle Flapút geworden, veel plezier met lezen. Wij gaan het komende jaar weer enthousiast verder en wensen alle lezers hele goede kerstdagen en een gezond 2015! De Redactie
3
4
De Bining It jieroersjoch 2014 fan Doarpshûs De Bining In tal frijwilligers ha de foarstap nommen om op 1 jannewaris 2014 te begjinnen mei in nijjiersbuorrel. Dit is tige yn de smaak fallen! En it wie gesellich. Fanôf wike 1 drage de bar frijwilligers in swart bloeske as in swarte polo mei it nije logo fan De Bining. Op sneon 22 maart binne der wer wat klussen dien, ûnder de flagge fan NL Doet. Ek op dizze moarn is der wer in protte dien. Nei maart wie it net drok yn ús doarpshûs. Fansels it doarpsfeest hat wol wer de noadige ynset fan de frijwilligers easke. Yn de lêste wike fan de grutte fakânsje is der wer omraak himmele. Yn septimber ha we in brulloft hân, de oanklaaiïng fan de seal, hat ús wer allegearre nije ynspiraasje jûn! Mei yngong fan it nije winterskoft binne we mei in oare opset fan it bar-roaster begûn. Oant no ta is dat goed slagge! Yn novimber binne der sinnekollektoaren op it dak setten. Dit besparret gâns op de enerzjy kosten. Wy binne no dwaande mei it besjen fan hokker nije flier we it bêste yn de wite- en bar seal pleatse kinne. Hjirfoar skriuwe wy no de ynstânsjes oan foar subsydzje, wat in protte drokte en tiid kostet. Mar ja.... alle moaie dingen komme stadich. It jierlikse frijwilligersfeest, wie wer goed besocht en it iten, fersoarge troch de Tuolle, hat ús wer tige smakke. En..... dit jier slúte we ôf mei in krystslokje foar alle frijwilligers. Yn 2015 wolle wy wer úteinsette mei in toast op it nije jier op 1 jannewaris fan 16.00 oere oan 21.00 oere. Op dizze nijjiers toast binne jim allegearre wolkom! Doarpshûs De Bining
5
6
Opbrengst collecte Multiple Sclerose Tijdens de collecteweek van het Nationaal MS Fonds is het mooie bedrag van â‚Ź 444,- in Britsum en Koarnjum opgehaald. Het opgehaalde collectegeld wordt besteed aan onderzoek (voor een beter leven nu en een toekomst zonder MS), begeleiding en voorlichting We bedanken alle gevers en collectanten, die ook dit jaar weer door weer en wind op pad zijn gegaan, hartelijk voor hun bijdrage. Hebt u de collectant gemist, dan kunt u uw bijdrage overmaken op giro 5057 te Maassluis!
Wilt u ons bij de collecte van volgend jaar ondersteunen als collectant? Neem contact op met het Nationaal MS Fonds, tel. 010-5919839 of via www.nationaalmsfonds.nl
7
Meidielings
Nationaal MS FONDS
De in november j.l gehouden collecte, voor het Nationaal MS FONDS, Heeft in de dorpen Britsum en Koarnjum € 444,21 opgebracht. Allen hartelijk bedankt voor de bijdrage(n). Wappie van der Veen-Kuipers Collecte coördinator Britsum-Koarnjum 058-2572588 ————————————————————————————————-
30 November 2014 is op 101-jarige leeftijd mevrouw Dora van der Wal-Frank overleden. In 2005 is zij, na een lange tijd op Martenastate te hebben gewoond, naar Dronrijp verhuisd. Naar de wens van mevrouw Van der Wal heeft de begrafenis nabij haar geliefde Martenastate in Koarnjum plaatsgevonden.
—————————————————————————————— Jankfoddekoar Tûzen Triennen út Britsum siket noch wat froulju.
Wy binne in koar mei 35 froulju en sjonge oer it libben, de leafde en foaral oer de mannen….. D’er ha wy ynspirearende Fryske teksten op makke. Wy wurde begeliede troch in dirigent en fjouwer muzikanten. Liket it dy ek leuk om d’er by? , wy repetierje om de wike yn Britsenburgh en fersoargje sa iens yn de moanne in optreden, freegje dan frijbliuwend informaasje by Dita Roorda 058-2574835.
8
9
10
Kryst en nijiers winsken Voor alle vrienden en buren in Jelsum en Cornjum en Britsum Het aller beste voor kerst en het nieuwe jaar. B Harrisson Op ’e Terp 16 Jelsum
Goeie krystdagen en in noflik en lokkich nijjier tawinske Arnold en Stien
Frede op ierde bliuwt in grutte winsk mar frede in je sels kin foar elk minsk In goed en sûn nijjier Gerard en Sjoukje
Wij winskje elk in It Bestoer fan ‘It Nut’
bysûnder kulteriel nij jier ta. Jelsum, Koarnjum, Britsum
De Vereniging voor Dorpsbelangen Jelsum een prettige kerstdagen en een gelukkig
Cornjum wenst iedernieuwjaar.
De Ferieniging foar Doarpsbelangen Jelsum Koarnjum winsket eltsenien noflike krystdagen en in sûn en lokkich nijjier.
11
Kerstpakkettenactie 2014 Beste dorpsgenoten, Graag uw aandacht voor het volgende: Net als voorgaande jaren willen we als dorpsgenoten ook dit jaar een mooi kerstpakket samenstellen voor de mensen in onze drie dorpen Jelsum, Koarnjum en Britsum die met een minimum aan middelen rond moeten zien te komen. Wij vragen uw hulp daarbij, want zonder geld lukt dat niet. Wilt u ons steunen en uw gift storten op rek.nr NL90ABNA0426656059 tnv Diaconie Geref kerk ovv kerstpakket 2014. Hartelijk dank voor uw gift, namens de diaconieĂŤn van de herv gemeente en de geref kerk,
Tine vd Veen. Lange Hage 5 Britsum PS: Ook kerstpakketten die u zelf niet gebruikt, zijn van harte welkom.
Als Kultuerried Ljouwerteradiel zijn we er trots op u te kunnen melden dat
Nieuwe website Kultuerried Ljouwerteradiel de lucht in onze nieuwe website van start is gegaan. Het ziet er allemaal prachtig uit. Op deze manier proberen we u te informeren over wat er in deze regio allemaal te beleven valt op cultureel terrein. En dat is nogal wat. Zo vindt u er de agenda met informatie over exposities, maar bijvoorbeeld ook over wat Rederikerskeamer Halbertsma voor het voetlicht brengt. En wat er in het Filmhuis te zien is. En wilt u weten wanneer het beeld van Piter Jelles in Stiens geplaatst is, of wie het Each fan Stiens gemaakt heeft, het is allemaal te vinden op onze site. We willen onze site graag zo actueel en zo volledig mogelijk houden en daarom is het van belang dat ieder die iets cultureels in de ruimste zin te melden heeft, dat ook doet. Zo kunnen we als inwoners van Leeuwarderadeel optimaal nut hebben van deze site. Kijkt u dus vooral regelmatig op www.cultuurregiostiens.nl Hebt u wat te melden, dan kan dat via info@cultuurregiostiens.nl
12
13
Dekema State Einde van het seizoen. De tuin is bijna winterklaar. De eerste activiteiten voor 2015 zijn geprikt en in de steigers gezet. Tijd voor winterrust bij Dekema State; van 12 december t/m eind januari zijn wij geheel gesloten. Wij nemen in deze tijd geen telefoon aan, luisteren de voicemail ook niet af en zijn niet op kantoor om mails te beantwoorden. U bent vanaf februari weer van harte welkom voor het maken van eventuele afspraken. De oprijlaan: De oprijlaan bij Dekema State is in december gesnoeid. De snoeivorm noemen we gekandelaberde bomen, dit betekent dat de bomen worden gekortwiekt tot bijna op de stam, er wordt als het ware een kandelaar van gemaakt. De bomen zijn vrijwel zeker al ruim 225 jaar oud. In de oktoberstorm van 2013 is een boom van dezelfde leeftijd omgewaaid, waarvan we toen in de stamvoet de ouderdom hebben kunnen vaststellen door het tellen van de jaarringen. De opgegroeide takken moeten ongeveer 1x per 10 jaar worden ingekort, om de laanstructuur goed te kunnen behouden en om de veiligheid te kunnen garanderen. De takken bovenin hebben na zo'n 10 jaar al bijna de dikte van een boomstammetje, je moet je niet indenken dat zoiets op je hoofd kan vallen.... De werkzaamheden zijn uitgevoerd door erfgoedhovenier Oltmans Groen uit Sint Annaparochie, uiteraard met hulp van onze vrijwilligers.
14
15
Dekema State, de boerderij In het voorjaar hopen we de ruimte in de naastliggende aangekochte en gerestaureerde boerderij in gebruik te kunnen nemen, behalve voor onze vrijwilligers ook voor de ontvangst van groepen. De Jelsumer vaart is behoorlijk uitgediept. Er is een zwaaikom gevormd voor het aanleggen en keren van kleine sloepen en bootjes. Grote boten en pramen zullen met de breedte van de huidige bruggen de state waarschijnlijk niet kunnen bereiken. De tuin rond het voorhuis is beplant, en we zijn benieuwd welke nieuwe bewoners dit pand zullen betrekken in 2015. Het achter terrein wordt opgehoogd met vrijgekomen aarde. Een deel van dit terrein zal plaats bieden aan een uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen en eventueel een bus vol bezoekers. Deze bezoekers kunnen straks het state-terrein bereiken via de brug die nu al van oever tot oever ligt. Bij slecht weer kan een grote groep in de ontvangstruimte in de stal een kopje koffie drinken.
16
17
Alde foto’s Yn it novimbernûmer ha ik skreaun dat ik noch wolris weromkomme soe mei in oanslutend stikje oer Mentha de Jong en in pear minsken om har hinne. Mentha har heit Hoatse (1884-1982) hat jierrenlang yn Koarnjum wenne. Hy is berne op in buorkerij yn Fiifhûs ûnder Wolsum. Doe hy tsien jier wie, waard syn heit, sûnder dat de man der wat oan dwaan koe, boer ôf. Hoatse hat doe op ferskate plakken wenne. Hiel lang hat er by de boer wurke, hat ek noch in jier as fyftjin by de “Voedselcommissaris” yn tsjinst west en yn syn frije tiid groeide hy út ta de bekende skriuwer sa’t wy him kinnen ha. Yn 1914 is hy troud mei Grietje Kooistra. Se krigen twa bern: Mentha dus, en soan Anne. Dizze soan is emigreard nei Kanada en dat brocht Hoatse der ta om op syn 72-ste jier noch in kursus Ingelsk op te pakken! Dan koe hy nochris in wurdsje wikselje mei syn pakesizzers. Syn frou Griet wie in suster fan boer Johannes Kooistra (1876-1931), dy’t buorke op ‘e pleats oan de ein fan Finsterbuorren. Ik bin der net alhiel wis fan oft Hoatse fuort nei syn trouwen by syn sweager yn it wurk kaam. Nei it ferstjerren fan Johannes kaam Tseard Jensma op ‘e pleats. Hoatse is hjir bleaun, in bekend boek fan him, Trude, spilet op dizze pleats. De frou fan Johannes, Hieke Steinfort (1890-1968) hat nei de dea fan har man yn it hûs wenne wêr’t no Piet en Ettsje Jansma wenje. De lêste jierren hat frou Kooistra, ek wol “muoike Hieke” neamd, wenne yn it rêsthûs yn Stiens. Op ‘e foto stiet Hieke yn it lân mei in moaie swarte happe oan ‘e hân. It soe sa mar kinne dat dit Trude west hat. Beeke Beeksma
18
19
Kryst en nijiers winsken Namens het bestuur en alle vrijwilligers van Dekema State wensen wij iedereen hele fijne feestdagen en een goed 2015. Wim en Jacomine Hoogendam
Dorpshuis De Bining wenst iedereen prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar. Doarpsh没s De Bining winsket eltsenien noflike krystdagen en in s没n en lokkich nijjier.
20
21
O.B.S "Oan 't Skipperspypke"
Beste dorpsbewoners,
De brug naar jouw talent
Hierbij krijgt u van ons weer een overzichtje van de gebeurtenissen op het Skipperspypke. Begin dit schooljaar zijn we, na een traject van 2 jaar, officieel gecertificeerd als Vreedzame School. We zijn, samen met de Homeie, de eerste Vreedzame School binnen onderwijsgroep Fier. Hier zijn we best trots op! Elkaar waarderen zoals je bent, elkaar helpen en met elkaar verantwoordelijk zijn voor alles wat er op school gebeurt zijn voor onze belangrijke waarden op onze school. Wat hebben we verder de afgelopen maanden allemaal beleefd? *We zijn het schooljaar gestart met 2 nieuwe teamleden, meester Rinse en juf Marian. Met veel enthousiasme hebben zij de manier van werken op onze school opgepakt en inmiddels zijn zij onder andere vakleerkracht rekenen en begrijpend lezen op onze school. *We hebben de brandweer op bezoek gehad. Brandweerman Michael heeft ons onder andere verteld waar waar we op moeten letten bij brand en dat een vluchtroute hierbij erg belangrijk is. *Groep 5 en goep 8 zijn naar de bibliotheek geweest en hebben met dichter Arjan Hut gedichten gemaakt. *We hebben een mooie afsluiting van de kinderboekenweek gehad met een presentatie van diverse landen door de kinderen van groep 5-8. *Er was een prachtige lampionnenoptocht met vuurkorven, zelfgemaakte lampionnen en heerlijke poffertjes. *En gelukkig zijn Sint en Piet ons niet vergeten. Er moest eerst wel even een brandje geblust worden want er stonden pakjes in brand. De grote brandweerauto van de vliegbasis hielp Sint hierbij. Gelukkig waren de cadeautjes van het Skipperspypke niet beschadigd. Zelfs omr么p Fryslan was er bij om verslag te doen van het feest. *We hebben ook fruitbomen geplant bij Martenastate. En nu maar hopen dat er veel appels en peren aan gaan groeien.
22
En de kinderen van groep 3/8 hebben drie karatelessen van een gastdocent gehad. Ze hebben technieken en oefeningen geleerd. Het leukste was natuurlijk het met elkaar “vechten”. Wat staat er de komende weken te gebeuren? Kerstfeest Op donderdag 18 december hebben we ons “gala kerstfeest” met een officiële dresscode. Project Gouden Eeuw In januari starten we met groep 5-8 een geschiedenisproject Gouden Eeuw. De kinderen gaan o.a. met smartphones de binnenstad van leeuwarden verkennen. Project (zwerf)afval In maart gaan we met alle groepen aan de gang met een project (zwerf)afval. U ziet en hoort er vast nog meer van.
23
Stand van zaken omtrent samenwerkingsschool Britsum en Cornjum. Inmiddels zijn de teams van de drie scholen met elkaar in gesprek geweest en is er een onderwijsplan voor de nieuwe school gemaakt. De komende 2 maanden worden er in diverse werkgroepen de aspecten rondom personeel en rechtspositie, financiën en huisvesting en onderwijs en organisatie onderzocht. Er is ook een speciale werkgroep “Identiteit” die gaat bekijken hoe we alle waarden en normen van de drie scholen bij elkaar kunnen brengen in de samenwerkingsschool. In deze werkgroep zitten ook ouders van de drie scholen. Voor het gebouw van de Foarikker en ons gebouw is inmiddels een financiële rapportage gemaakt omtrent het onderhoud en de mogelijkheden voor uitbreiding van beide gebouwen. Op basis van het onderwijsplan en de kosten van de beide gebouwen wordt er een keuze gemaakt welk gebouw gebruikt gaat worden voor de toekomstige samenwerkingsschool, die in principe in augustus 2015 gestart wordt. Tot slot wensen wij iedereen een gezond, inspirerend en een fijn 2015 toe! Kinderen en leerkrachten obs Oan’t Skipperspypke Skeltedyk 2 - 9056 PD Koarnjum - Telefoon 058-2572553 E-mailadres: oantskipperspypke@owgfier.nl Website www.skipperspypke.nl
24
25
Martenastate
Schoolkinderen planten bomen in nieuwe boomgaard van Martenastate Vrijdag 12 december jl. heerste er een feestelijke stemming op Landgoed Martenastate in Koarnjum. De 58 leerlingen van obs Oan ’t Skipperspypke uit Koarnjum waren aanwezig om de eerste van de vele fruitbomen in de nieuwe boomgaard te planten. Deze boomgaard is een van de vele onderdelen uit een herstelplan dat op dit moment op Martenastate wordt uitgevoerd. Nynke Zijlstra van de Stichting Fruit yn Fryslân had eerder in de week op school in twee gastlessen de leerlingen voorbereid op het gebeuren.
Stichtingsvoorzitter Henk Buith kon in zijn openingswoordje de aanwezige belangstellenden verwelkomen. Naast de jonge hoofdpersonen, waren ook de bewoners/huurders van Martenastate en de vrijwilligers uitgenodigd om het festijn mee te maken. De wethouder van Cultuur en Recreatie Rinske van der Meulen – van der Ende vertegenwoordigde het gemeentebestuur. In haar toespraakje liet zij haar bewondering en erkentelijkheid blijken voor de in gang gezette ingrijpende renovatie van Martenastate en het landschapspark. Na enige uitleg voor het planten van de fruitbomen door Frits Doornenbal van Stichting Fruit yn Fryslân, was het tijd voor de aftrap. De eerste boom werd door de oudste en jongste leerling op keurige wijze in de aarde geplant. Het slechte weer verhinderde echter het planten van de overige bomen. De regen maakte het noodzakelijk om de Túnmanwente op te zoeken waar de kinderen werden getrakteerd op vruchtensap, koek en een appel. Voor de volwassenen was er koffie met oranjekoek. Er is afgesproken om zo snel als de weergoden het mogelijk maken, het planten van de overige bomen voort te zetten. De leerlingen zullen dan in duo’s, gewapend met een schep en bijgestaan door een vrijwilliger, de overige bomen tussen de reeds geplaatste palen planten om vervolgens het plantgat weer te dichten. Met het ouder worden zullen zij de groei van de fruitbomen met eigen ogen blijvend kunnen volgen.
26
Bij de keuze voor de verschillende appel- en perensoorten is gekeken naar rassen die al in het verleden geruime tijd in onze provincie aanwezig zijn, ook hier heeft de historie een rol gespeeld. Er is eveneens een verschil aangebracht in rijptijden over het gehele seizoen, van vroege rassen tot aan bewaarrassen. Peren worden naast de berceau geplant in de vorm van zogeheten snoeren.
In de directe omgeving van de TĂşnmanswente worden ook nog een vijftal pruimenstruiken, drie abrikozenbomen en nog een viertal rassen van appels geplant. Het is tenslotte verheugend om vast te stellen dat meer dan 10 vrijwilligers zich bereid hebben verklaard om, na deelname aan een aanvullende cursus, het onderhoud van de fruithof voor hun rekening te nemen. Ook hieruit blijkt dat Martenastate inmiddels in de “mienskipâ€? een vaste plaats heeft verworven.
27
‘It Nut’ Jelsum,Koarnjum, Britsum seizoen 2014 / 2015 Sneon 10 jannewaris 2015 O Nijjierssit mei Wiltsje fan Peasens O 16.30 – 19.00 oere
Sneon 7 maart 2015
O Skriuwster Eva Vriend.
Lidmaatskip: € 15, - de persoan it jier. ( Fjouwer foarstellings) Gasten: € 10,- de persoan de jûn. Bij djoerdere jûnen wurdt der fan de leden en gasten in lytse bydrage frege. Alle jûnen begjinne om 20.00 oere yn doarpshûs ‘De Bining’ fan Koarnjum. Facebook: itnutjkb e-mail: itnutjkb@gmail.com www.debining.nl
It Bestjoer Hendrikus Dijkstra, foarsitter tel 2572025. Titus Sinnema,ponghâlder. Joke Scheffer, skriuwster. Haakje Stielstra (lede-administraasje) Janna Prose
28
Sneon 10 jannewaris Nijjierssit 16.30 – 19.00 oere Op sneon 10 jannearis hâlde wy foar de twadde kear in nijjierssit. Dit jier mei it trio Wiltsje fan Peasens én in lytse ynbring fan it bestjoer. De kofje en oranje koeke krije jimme der op ta, de slokjes binne dit kear foar eigen rekken. Opjefte foar 3 jannewaris by: Hendrikus Dijkstra 058 2572025 of digitaal itnutjkb@gmail.com
Wy winskje ús leden in prachtich nij kulturiel jier ta
29
Túnmanswente
Hallo, mijn naam is Grethilda Riemersma, ben geboren in de zomer van 1965 en woon in Leeuwarden. Ik heb drie lieve zoons en schoondochter. Sinds kort ben ik werkzaam in Túnmanswente, een afwisselende en uitdagende baan op een prachtige locatie. Daarnaast werk ik nog twee dagen in het basisonderwijs. Ik werk met plezier als ik mijn ervaring en kennis kan delen met anderen, in het onderwijs en ook in Túnmanswente mag ik studenten begeleiden. Dit geeft veel voldoening. Kom gerust eens langs op woensdag, leuk om kennis te maken met de dorpelingen uit Koarnjum. Hollandse stamppot avond
Heeft u nog geen Einde en of Nieuwjaarsactiviteit voor uw bedrijf? Dan willen wij u uitnodigen om een Hollandse stamppot avond bij Túnmanswente te houden. U zal dan hartelijk worden ontvangen bij Túnmanswente waar een brandende vuurkorf en een ouderwetse heksenketel met glühwein klaar staat. Daarna zal het buffet worden geopend, welke zal bestaan uit drie verschillende stampende potten:
Zuurkoolstamppot met spekjes Oer-Hollandse hutspot Paksoi stamppot
Bij de stamppotten zullen verschillende vleessoorten worden geserveerd.
30
(Vegetarische en/of andere dieet wensen graag van te voren doorgeven.)
De prijs is € 18,50 p.p. (incl. welkomstdrankje en koffie/thee met bonbon na) Voor opgave of andere vragen kunt u contact opnemen via: informatie@tunmanswente.nl of 058 - 257 21 90 U bent dinsdag 3 februari 2015 van harte welkom voor een 4-gangen Túndiner. Aanvang 17.30 uur.
Ons recept voor
2015:
een lepel geluk, een snuifje succes met als hoofdingrediënt vrede en saamhorigheid voor een warm en liefdevol jaar medewerkers en studenten van Túnmanswente Wij hopen u het komende jaar weer te mogen begroeten
31
32
Túnmanswente, van 2014 naar 2015 Vijf jaar geleden is Túnmanswente gestart. Goed om even stil te staan bij alle activiteiten die geweest zijn, en ook wat gaat komen… Bêd en Brochje met 2 kamers, inwoners weten ons te vinden voor overnachtingen van familieleden, maar ook onze vaste gasten en steeds meer toeristen zijn welkom. De winkel kent een aantal vaste klanten voor brood van Nico en Aeltsje, maar ook voor onze streekproducten. Regelmatig hebben we weer nieuwe producten: momenteel ook Italiaanse streekproducten. Het aantal vergaderingen was in 2013 hoopvol maar liep in 2014 wat terug, we zullen weer meer promotie maken, vooral bij bedrijven en organisaties in Leeuwarden. Wat erg leuk is zijn de diners verzorgd door studenten van de Middelbare Hotelschool van het Friesland College, elke eerste dinsdag van de maand. Druk bezocht, zowel door ouders van studenten als door gasten uit de omgeving. Bekend is ons wilddiner in november: Haaije Pieter v.d. Wal uit Engelum zorgt voor het wild en de Waard van Ternaard zorgt voor het diner. Een aanrader. We zijn ook nog steeds een mooi werkadres voor jongeren uit Koarnjum, Jelsum en omgeving. Een paar jaar kun je bij ons werken, dan krijgt weer een nieuwe jongere de kans.
We gaan richting Culturele Hoofdstad, wij hopen daar ook een rol in te spelen. U hoort van ons.
33
Hinnemastate in Jelsum Enige tijd geleden stelde ik (Wim Hoogendam) schriftelijk een vraag aan de vereniging van dorpsbelangen. Ik vroeg mij namelijk al geruime tijd af waarom er ooit wel een laanstructuur aangeplant is op de plek aan de âldlansdyk, waar in vroeger tijden Hinnemastate gestaan heeft, maar geen enkele uitleg ter plaatse aanwezig is. Een mooi info paneel leek mij hier wel op z’n plaats. Mensen die het niet weten vragen zich af wat die rijen bomen daar te betekenen hebben. Ooit heeft hier Balthasar Bekker gewoond, best leuk om daar even bij stil te staan. Op Wikipedia is hier het volgende over te vinden: Balthasar Bekker was de zoon van de uit Bielefeld afkomstige predikant Henricus Bekker. Hij studeerde in Groningen bij de beroemde hoogleraar Oosterse talen Jacob Alting en aan de Universiteit van Franeker. Na twee jaar kon hij tot zijn vreugde de functie als rector van de Latijnse school opgeven, toen hij werd beroepen naar Oosterlittens (1657). Nieuw was dat hij daar op zondagmiddag preekte. Hij promoveerde in 1665 in de theologie en schreef verschillende catechisatieboekjes. In 1666 werd hij beroepen naar Franeker. Bekker was een aanhanger van René Descartes en begon aan alles te twijfelen. Hij geloofde niet in zielsverhuizing en was het niet eens met Thomas van Aquino, die het geloof in andere geesten, afgezien van God, ook redelijk vond. Ook Aristoteles had niet zijn voorkeur als filosoof. Er ontstond in 1670 een heftige strijd naar aanleiding van zijn boek De Vaste Spijse der Volmaakten, dat "... zelfs 'lands regering het nodig achtte zich ermee te bemoeien". In 1672 werd hij door de Synode van socinianisme vrijgesproken. In 1674 vertrok hij naar Loenen, twee jaar later naar Weesp. Bekker was vervolgens legerpredikant en kreeg vanaf 1 januari 1680 een aanstelling in Amsterdam. Bekker woonde op de Prinsengracht, tegenover de Noorderkerk.
34
In 1683 reisde hij twee maanden door Engeland en Frankrijk en bezocht Cambridge, Oxford, Parijs en Leuven. Bekker had grote belangstelling voor vestingbouw en wiskunde en had oog voor sociale verhoudingen. Het gezelschap reisde naar Versailles, toen het paleis nog in aanbouw was en zag Lodewijk XIV eerst ter jacht en later aan tafel gaan. In het boek Ondersoek van de betekening der Cometen, bij van degene, die in de jaren 1680, 1681 en 1682 geschenen hebben, verkondigde hij, nadat gedurende twee maanden in bijna heel Europa een komeet te zien was geweest, de mening dat kometen geen rampen aankondigden. Hij werd fel bestreden en door collega's aangevallen. In 1688 schreef hij zijn veel geprezen Verklaring over de voorzeggingen van DaniĂŤl waarin hij de droom van Nebukadnezar als onderwerp behandelde. In 1689 examineerde hij in opdracht van de SociĂŤteit van Suriname een tweetal dominees voordat ze werden uitgezonden. In 1691 schreef Bekker een bestseller De betoverde weereld. Hierin verzette hij zich krachtig tegen de bul Summis desiderantes affectibus, in 1484 uitgevaardigd door paus Innocentius VIII en het bestaan van heksen, spoken en duivels. Hij trok van leer tegen het idee van bezetenheid door de duivel - afkomstig van Plato en Hippocrates - een destijds revolutionaire gedachte. Ook het bestaan van de duivel zelf trok hij in twijfel. Tovenarij was voor Bekker een onuitputtelijke bron van humor en spot. Na de verschijning van het boek stond de Republiek te trillen op haar grondvesten. In twee maanden tijd werden 4.000 explaren verkocht. Er verschenen tweehonderd boeken en pamfletten, waarvan slechts drie in het Latijn, wat erop wijst dat er onder een breed publiek belangstelling voor bestond. In 1693 verscheen een Duitse, in 1694 een Franse en in 1695 een Engelse vertaling.
35
Zijn opvattingen brachten hem in conflict met kerkelijke autoriteiten. Het werd hem onmogelijk gemaakt te preken. Bekker werd in 1692 uitgesloten van het Avondmaal en afgezet als predikant. Hij behield zijn traktement; waarschijnlijk omdat hij de bescherming genoot van de Amsterdamse burgemeesters Nicolaes Witsen en Johannes Hudde. Erich Walten, een uit Hamm afkomstige student en meesterlijk pamfletschrijver, verdedigde hem, maar ook Romeyn de Hooghe. Walten werd opgesloten in de Gevangenpoort in Den Haag en pleegde mogelijk zelfmoord. Bekker woonde een aantal jaren bij zijn zoon op de Hinnemastate, iets ten oosten van Jelsum. Balthasar Bekker deed nog enkele pogingen toegelaten te worden tot het avondmaal, zowel in Jelsum als in Weesp. Balthasar stierf in Amsterdam, maar ligt begraven in het familiegraf van zijn tweede vrouw Froukje. Met haar broers Bernardus en Franciscus Fullenius, resp. hoogleraar wiskunde, landmeetkunde en vestingbouw aan de Universiteit van Franeker en burgemeester van Franeker deelde Bekker veel interesses. Johannes Hendricus, zijn zoon, schreef een boekje over het sterfbed van zijn vader, die aan de pleuris overleed. Naar aanleiding van zijn dood verscheen een bijtend grafschrift, uit het Frans vertaald: Om de duivel te vergeten, Balthasar, zo moet je weten, dat ik, in plat Hollands, zeg: Bekker, houd je bakhuis weg. Een maand na zijn dood werd hij toegelaten als lid van de Royal Society, na op 18 mei te zijn voorgedragen. De betoverde weereld heeft meer dan een eeuw de gemoederen beziggehouden. Het werk gaf de aanzet tot de afschaffing van de heksenvervolgingen. Niet minder heeft Bekker ertoe bijgedragen dat men de bewoners van de dolhuizen niet als bezetenen, maar als zieken ging beschouwen. In 2002 is er van hem een standbeeld geplaatst in het centrum van Metslawier (Noord-Oost Friesland).
36
Onlangs kreeg ik van Ben v.d. Meer te horen dat de vraag doorgespeeld is naar de gemeente. Onderstaande tekst kreeg dorpsbelangen per mail. Wordt vervolgd dus! De Documentatiestichting Leeuwarderadeel is inmiddels al begonnen om alle eerdere states in de gemeente in kaart te brengen. Maar van de heer Durk Reitsma, medewerker bij de stichting, heb ik begrepen dat dit lange-termijn-werk is. Oud-archieven, rechterlijke archieven en kadasters moeten worden nageplozen. En er wordt uitgezocht wie bewoners waren en wat hun functie was. Houd er rekening mee dat het een aantal jaren kan duren voordat alles boven water is, maar dan heb je ook gedegen informatie. Vervolgens kom je tot gezamenlijke planvorming hoe je de informatie het beste kunt benutten in de praktijk. En uiteraard zal daar een prijskaartje aan vastzitten. En dat is koffiedik kijken. Voorlopig een kwestie van geduld dus. Wim Hoogendam
37
38
Princessehof
Kerst in het Princessehof Lever uw theekopje in en ga gratis naar Op de thee! Sinterklaas is weer naar Spanje, het kwik daalt en de kerstvakan-
tie is in zicht. Het is tijd om de kerstboom op te tuigen. Zo ook in het Princessehof. De twee kerstbomen in de centrale hal van het museum worden niet versierd met kerstballen maar met theekopjes, helemaal in de sfeer van de tentoonstelling Op de thee. Ieder-
een die hiervoor in december een theekopje inlevert bij Keramiekmuseum Princessehof mag gratis naar de tentoonstelling!
39
Praetsje Mei Deze keer is ‘Praetsje Mei’ op bezoek in ‘It Skierhûs’ te Jelsum, woonen werkplek van Celesta Dijkstra (& gezin). Celesta is geboren en getogen in het midden van het land (omgeving van Utrecht), heeft tijdens haar rechtenstudie in Nij-
megen gewoond en daarna achtereenvolgens gewoond en gewerkt in Den Haag, Utrecht en Amsterdam. Het was in Amster-
dam dat zij haar man, Waling Dijkstra (ja, inderdaad vernoemd naar zijn oeroerpake skriuwer Waling Dijkstra) ontmoette. Aangezien Waling zijn vader opgevolgde in het 145 jaar oude familiebedrijf ‘verffabriek Zandleven Coatings’ te Leeuwarden, was het voor Celesta en Waling duidelijk dat zij zich zouden vestigen in Friesland.
Na een jaar in Leeuwarden te hebben samengewoond gingen ze op zoek naar fijne plek om te wonen en een gezin te kunnen stichten. Hun oog viel op prachtig Jelsum; rust en ruimte, gemoedelijke sfeer en ook nog vlakbij de stad, wat wil een mens nog meer?! Ze vielen voor
(woon-)boerderij ‘It Skierhûs’, waar ze in 2002 introkken.
40
Een plek met een bijzondere geschiedenis (het was zoals welbekend ooit een uithof van Klooster Klaarkamp te Rinsumageest), maar ook met een huis dat veel onderhoud vergt. Waling en Celesta vinden het echter van belang dat cultureel erfgoed en dus ook monumentale panden als ‘It Skierhûs’, waar mogelijk, behouden kunnen blijven voor de
omgeving, ook al verandert de functie ervan soms in de loop der tijd (in dit geval van boerenbedrijf naar woonhuis). Vandaar dat zij in de loop der jaren veel tijd en aandacht aan diverse verbouw- en restauratieprojecten in en om ‘It Skierhûs’ hebben besteed. Celesta en Waling voelen zich nog altijd bevoorrecht dat zij op deze fijne plek mogen wonen. Sinds de 12 jaar dat ze in Jelsum, in It Skierhûs wonen, hebben ze er inmiddels vele grootse momenten beleefd: In 2004 reden ze op de antieke, rode tractor van Waling naar Dekema State om daar in de echt verbonden te worden, hun trouwfeest vierden ze in de schuur van hun huis. Een jaar later werd oudste doch-
ter Lidewij er – thuis - geboren. Respectievelijk 2 en 4 jaar later volgden dochters Ophélie en Verele. Bij elk van de 3 geboortes plantte Waling symbolisch een fruitboompje langs de boerderij.
Naast de zorg voor haar jonge gezin verdeelde/verdeeld Celesta haar aandacht over werkzaamheden t.a.v. haar 2 grote passies: kunst & cultuur en yoga.
41
Zij was jarenlang als bestuurder verantwoordelijk voor het collectiebe-
heer van de kunst- en kunstnijverheidsverzameling van de OttemaKingma Stichting (OKS), wiens collectie aan ruim 40 museale instellingen in Friesland (waaronder Fries Museum, Keramiekmuseum Princessehof, Het Fries Scheepvaartmuseum te Sneek, museum Joure,
Het Landbouwmuseum in Earnewald etc etc) wordt uitgeleend en wiens fonds subsidie verstrekt aan initiatieven op het gebied van kunst&cultuur in de provincie Fryslân. Daarnaast gaf/geeft zij sinds 2006 met veel plezier yogales. Ze was één van de eerste yogadocenten die zich richtte op het geven van yogales aan kinderen, van reguliere groepslessen toegankelijk voor alle kin-
deren, tot individuele lessen voor kinderen met fysieke en/of verstandelijke beperkingen. Eerst vanuit een yogacentrum in Leeuwarden, maar sinds enige jaren vanuit haar eigen yogastudio ‘Yoga Studio Skierhûs’, gevestigd in de deel van de woonboerderij. Daar geeft zij
inmiddels les aan alle leeftijden, zowel aan volwassenen als aan tieners en kinderen. Zij merkt dat er nog steeds veel mensen zijn die vooroordelen t.a.v. yoga hebben, bijvoorbeeld dat yoga zweverig zou zijn en
dat je alleen maar stilzit of op je kop staat. Gelukkig ontdekken meer en meer mensen dat yoga juist heel concreet kan zijn en veel te bieden heeft voor het totale welzijn; zowel fysiek als mentaal.
42
De vorm van yoga die Celesta geeft komt er kort gezegd op neer dat je door fysieke inspanning niet alleen fysiek sterker en soepeler wordt, maar ook tot fysieke en mentale ontspanning komt. Het leren voelen en beheersen van de adem is daarbij een verbindende factor en maakt ook een duidelijk verschil met andere bewegings- en ontspanningsvormen.
De yogalessen in ‘Studio Skierhûs’ zijn voor iedereen toegankelijk; elk kan naar eigen kunnen meedoen. Celesta vindt het erg leuk te ervaren dat er een grote diversiteit onder de deelnemers is, zowel in leeftijd als in lichamelijke mogelijkheden en beperkingen en zij vindt het een uit-
daging ervoor te zorgen dat ieder zich bij de lessen thuis voelt. Mooi vindt zij ook dat inmiddels zowel mensen uit Jelsum en omstreken zelf, maar ook vanuit Leeuwarden en Stiens, Studio Skierhûs weten te vinden. Celesta merkt dat er vraag ontstaat naar extra lessen en ook naar zwangerschapsyoga. Er zijn dan ook concrete plannen om op korte termijn met een zwangerschapsyogagroep van start te gaan en het aantal lessen uit te breiden. Celesta start haar nieuwe les serie weer op
donderdagavond 8 januari en vrijdagmorgen 9 januari. Voor meer informatie kijk gerust op haar website: www.skierhus.nl
43
44
Ynformaasje foar Ăşs ynwenners Gemeentehuis Stiens: Tel: 058-2576666 Meldpunt klein leed: Vernielingen, vermiste straatnaamborden, verkeersborden, losse stoeptegels e.d. kunt u voortaan direct bij de gemeente melden. Tel.: 058-2576677 van 09.00 - 12.00 uur of faxnr. 058-2570988.
Openingstijden zwembad Stiens: Telefonische informatie op tel: 058-2574296. Vuilcontainers: Uw vuilcontainer wordt op vrijdag geleegd. Op de even weken de grijze container. Op de oneven weken de groene container. Ophalen grofvuil: Telefonisch aanmelden bij Omrin op nummer 0900-2100215. Milieustraat: Seerob 23 te Stiens Aanbieden grofvuil, huisvuil en klein chemisch afval: op werkdagen van 13.00-16.30 uur. Zaterdag 09.00-13.00 uur Glas en oud papier: Glas wordt elke 2de zaterdag van de maand opgehaald. De data voor het ophalen van het oud papier staan op de afval kalender. Openbare verlichting: Klachten kunnen worden gemeld bij de gemeente.Bij straatverlichting paalnummer vermelden.
Vliegbasis Leeuwarden Tel: 058-2346871 of 058-2346700 Uw versman H. Smedema komt op maandag en donderdag.
45
Wichtige Tillefoannûmers Alarmnummer hulpdiensten: 112 Politie (niet urgent) tel : 0900-8844 Brandweer (niet urgent) tel : 058-2576666 Huisartsen: Mw. F. Kalsbeek: Dhr. Heuberger :
058-2571254 058-2571969
Dhr. Noordhoek : Dhr. Woudstra :
058-2573407 058-2573572
Avond-, nacht- en weekend dienst: Dokterswacht tel : 0900- 112 7 112 Apotheek Stiens tel : 058- 2572131 Burger service punt: voor WMO Advies in Leeuwar der adeel Tel nr. 058-2655590 E-mail: bsp@welzijnmiddelsee.nl Inloop spreekuur di. Van 9-12u. en do. Van 13-16u. Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Noardwest Fryslân Voor aanvragen WMO hulpmiddelen tel: 0517-380200 werkd. 9-12u. Centrum jeugd en gezin tel: 0900-2541254 Zorginstellingen: Palet: Thuiszorg en ver pleeghuiszor g Skilhiem tel;058 2576100 Thuis- en kraamzorg ‘Het Friese land’ : tel: 058-2330086 www.thfl.nl e-mail info@yhfl.nl 0900-8864 (€0,10 p.min) d en n Zorgcombinatie ‘Interzorg’ te Ferwert:
tel: 88-5180200
Vrijwillige ouderen adviseurs: mail: dejong.gl@chello.nl tel:06- 301 688 14. di. en do. 10-12u.
Begraffenisferiening ‘’ Eare en Plicht’’ Jelsum-Koarnjum: Boade: mefr. W. Hoekstra. Skierhústerwei 38, 9055 RE Jelsum. Til: 058-2574388 of 06-20119960. Helpboade: J.P. de Vries. De Kamp 24, 9055 NM Britsum. Til: 058-2575064 of 06-50238922
46
Herfoarme Gemeente en Grifformearde Tsjerke Dei
Tiid Foargonger
Doarp / Bys没nderheden
21 dec..
9.30 Drs.J.L.de Haan Jelsum. 11.00 Drs.T.R.A.Simonides de Hoekstien, Britsum.
24 dec.
19.30 Ds.M.Hulzebos
25 dec.
28 dec. 31 dec.
Koarnjum / gez. Kerstavonddienst 21.30 Liturgiecommissie de Hoekstien, Britsum / gez. Kerstnachtdienst 9.30 Ds.M.Hulzebos Koarnjum / kerst. 9.30 Ds. A.R. v.d.Honing de Hoekstien, Britsum/kerst. 9.30 Mw.A.Stork Jelsum / gez.dienst. 19.30 Ds.M.Hulzebos Jelsum / herdenkingsdienst. Voorganger niet be19.30 kend de Hoekstien, Britsum / oudejaarsdienst.
4 jan.
9.30
11 jan.
10.00 Ds.M.Hulzebos
18 jan.
9.30 9.30
25 jan.
9.30
Ds.M.Hulzebos
Koarnjum / koffie + nieuwjaarswensen. de Hoekstien, Britsum/ themadienst
Ds.M.Hulzebos Jelsum / HA. Voorganger niet bekend de Hoekstien, Britsum/HA. Voorganger niet bekend de Hoekstien, Britsum. m.m.v. koor Patrimonium. 47
Ferskiningsdata 2014/2015 N没.
Moanne
Red. geark. Ferskining
345 Febrewaris 346 Maart 347 April 348 Maaie 349 Juny 350 July/Aug Extra zomereditie Sept 351 Oktober 352 Novimber 353 Desimber 354 Jannewaris
19-01-15 16-02-15 16-03-15 20-04-15 18-05-15 15-06-15 17-08-15 14-09-15 19-10-15 16-11-15 07-12-15
30-01-15 27-02-15 27-03-15 01-05-15 29-05-15 26-06-15 28-08-15 25-09-15 30-10-15 27-11-15 18-12-15
Sellemoanne Foarjiersmoanne Gersmoanne Blommemoanne Simmermoanne Hea-/Rispmoanne Hjerst-/Wynmoanne Slachtmoanne Wintermoanne Foarmoanne
Bent u op zoek naar een geschikte woning in Jelsum, Koarnjum of elders in Friesland? Dan is WoonFriesland het aangewezen adres.
U zoekt een woning ? U vindt ons actuele woningaanbod iedere woensdag op onze internetsite www.woonfriesland.nl. Heeft u thuis geen internet aansluiting? Dan bent u van harte welkom bij WoonFriesland locatie Leeuwarden aan de Eenhoorn of u kunt zich abonneren op de woonkrant. We helpen u graag! U kunt ook bij de bibliotheek in Stiens het aanbod op internet bekijken. Wilt u meer informatie, dan kunt u contact opnemen met uw klantadviseur te bereiken op tel.: 088 995 22 22 tussen 8.30 en 10.00 uur.
Bent u Jelsumer of Koarnjumer en u heeft zich laten inschrijven als kandidaathuurder bij WoonFriesland, geef dit dan ook even door aan de Vereniging voor Dorpsbelangen Jelsum-Koarnjum (Arjen van der Schaaf, telnr: 06-12585390)
48
De kalinder 1 januari 2015 Nieuwjaarsborrel
16.00 uur
De Bining
10 januari
It Nut
20.00 uur
De Bining
23 januari
Klaverjassen
19.45 uur
De Bining
3 februari
Túndiner
17.30 uur
Túnmanswente
14 februari
Volleybaltoernooi
hele dag
De Bining
14 februari
Bruin Café
16.00 uur
De Bining
20 februari
Klaverjassen
19.45 uur
De Bining
3 maart
Túndiner
17.30 uur
Túnmanswente
6 maart
Pearke Biljarten
19.00 uur
De Bining
7 maart
It Nut
20.00 uur
De Bining
14 maart
Bruin Café (Rintje Kas!)
16.00 uur
De Bining
27+28 maart
Vriendenkring
20.00 uur
De Bining
49
Redaksje 33ste jiergong nr. 344 Wim Hoogendam Yvon Wolfslag Corrie v.d. Meer
oplage 500 eksimplaren Dekemawei 7 Jelsum Swarte Singel 2 Koarnjum H. de Jongstrj. 16 Jelsum
till: 2570909 till: 2153671 till: 2572550
Kontaktpersoan advertinsjes en ponghâldster Gr eetje Heer es, g.heeres112@upcmail.nl till: 2572600 Drukker: E-mailadres:
KSB Repro doarpskranteflaput@hotmail.com
Finansjele bydragen, abonnemintsjild en oare betellingen kinne stoart wurde op Postgiro 4348900 Ibannummer.: NL98INGB0004348900 fan: Redaksje De Flapút, Doarpskrante Jelsum/Koarnjum.
Minsken dy’t bûten Jelsum en Koarnjum wenje en de De Flapút tastjoerd ha wolle, kinne har as abonnee opjaan by de redaksje. In abonnemint kostet € 10,-- de 10 nûmers + portokosten. Ynwenners fan Jelsum en Koarnjum en leden fan de by De Flapút oansluten ferienings kinne fergees lytse advertinsjes pleatse. Dizze advertinsjes moatte de partikuliere ferkeap fan net al te djoere dingen, betankjes, lokwinsken ensfh. oanbelangje en net al te grut wêze. Oare advertinsjes kinne tsjin fergoeding pleatst wurde. De folgjende Flapút ferskynt om-ende-by: 30-01-2015 De kopy foar de folgjende Flapút moat foar 19-01-2015 ynlevere wurde by ien fan’e redaksjeleden of fia e-mail:
doarpskranteflaput@hotmail.com
50
51
52