θέατρο
Λέλα Ράμογλου Ο θεατής είναι ο πρωταγωνιστής Συνέντευξη στον Κώστα Γ. Καρδερίνη
Fake Time: χρόνος απατηλός, ψεύτικος, πλασματικός. Παράσταση πολυεπίπεδη, πολυόροφη, σε διαρκή εξέλιξη. Σε αέναη αναζήτηση. Γραμμένη, ραμμένη και προσαρμοσμένη στο πρώην ξενοδοχείο ΑΡΙΣΤΟΝ. Κάθε νέος ηθοποιός φέρνει κάτι δικό του, βγαλμένο από την ιδιοσυγκρασία του. Η χορογράφος Σοφία Μάντη του έφερε νέα πνοή, το αναμόρφωσε με τη κινησιολογική της διδασκαλία. Νικολαΐδης, Singapore Sling, Γλυκιά Συμμορία, η δολοφόνος χήρα Τομαζάνη. Γκρίναγουεϊ, το μωρό της Μακόν, τα βιβλία του Πρόσπερο. Ομοιοπαθητική της ψυχής. Η σκηνοθέτις Λέλα Ράμογλου μας εισήγαγε στις λεπτομέρειες. Πώς δομήθηκε η παράσταση; Χτίστηκαν πρώτα τα σκηνικά. Κατόπιν προέκυψε το σενάριο και η σκηνοθεσία, πάνω και μέσα από τα σκηνικά. Υπήρχε μια αρχική ιδέα, εμπνευσμένη από την καθημερινότητα. Πώς διάφορες μορφές εξουσίας επιδρούν στον καθένα μας και πώς αντιδρούμε σ’ αυτές. Είναι βασισμένο στο ψυχολογικό επίπεδο και στον αντίκτυπο των δύσκολων καιρών που διανύουμε. Πώς κατακτήσατε το χώρο αυτό; Το Οτέλ ΑΡΙΣΤΟΝ λειτουργούσε ως ξενοδοχείο μέχρι το 2008. Το Νοέμβρη του 2011 άνοιξε ξανά για να συμμετάσχει στο παράλληλο πρόγραμμα της 15ης Μπιενάλε της Μεσογείου. Κάθε δωμάτιο φιλοξενούσε το έργο κάποιου καλλιτέχνη (μέσα από το ενιαίο θέμα Συμβίωση; / Symbiosis?). Με την τότε ομάδα μου είχαμε αναπτυχθεί στον 4ο όροφο. Είχαμε μια περφόρμανς στην οποία έμπαιναν οι θεατές από το άνοιγμα ενός τεράστιου αιδοίου. Ήταν ένα οπτικοακουστικό ταξίδι που λεγόταν The Hunt, a Mind Game. Μετά, αυτή η περοφόρμανς πήγε στη Γλασκώβη, όπου εκεί συνειδητοποίησα ότι δεν λειτουργεί σε άλλο χώρο εκτός από το ΑΡΙΣΤΟΝ. Μια που την αγάπησε εδώ το κοινό, σκεφτήκαμε να την εξελίξουμε, ώστε να καταλάβει όλο το ξενοδοχείο -και τους 7 ορόφους. Έτσι ξεκινήσαμε λίγοι και πιστοί. Ο Στρατής Ταβλαρίδης, ο Γιάννης Σωτηρίου, η Κατερίνα Ζούρα, ο Βασίλης Λαζαρίδης κι εγώ. Αρχίσαμε να “χτίζουμε” τους ορόφους. Σε δυο μήνες ολοκληρώθηκε η ανασκευή. Σχεδόν ταυτόχρονα αρχίσανε και οι πρόβες, μέσα σ’ ένα δημιουργικό χάος. Αργότερα ήρθε στην ομάδα η χορογράφος Σοφία Μάντη που βοήθησε σημαντικά την ανάπτυξη του έργου. Πώς ξεναγείται ο θεατής στο Fake Time; Ο θεατής είναι ο πρωταγωνιστής. Αρχικά συμπληρώνει ένα ερωτηματολόγιο, που αναφέρεται σε ζητήματα που όλοι αντιμετωπίζουμε λίγο-πολύ σήμερα. Δημιουργείται έτσι ένα ατομικό προφίλ. Αυτομάτως η εμπειρία που πρόκειται να ζήσει γίνεται πιο προσωπική. Κατευθύνεται στην “ψυχιατρική πτέρυγα”, όπου του δίνουν μια διάγνωση, και κατόπιν ξεκινούν οι “θεραπείες”, οι οποίες είναι τελείως παράδοξες. Μετά ο “πρωταγωνιστής” είναι ελεύθερος να κινηθεί όπου θέλει. Οι περφόρμερς (ηθοποιοί, τραγουδιστές, χορευτές, ακροβάτες, ισορροπιστές) είναι εκπαιδευμένοι, ώστε να αντιμετωπίσουνε κάθε θεατή ξεχωριστά. Ο “πρωταγωνιστής” (προ)καλείται να αντιδράσει ανάλογα με τα βιώματά του και να επιλέξει την πορεία του. Εξαρτάται από το πόσο ανοιχτός είναι για να επιλέξει πόσο έντονα θα διαδράσει και θα αναμειχθεί με τον κάθε περφόρμερ.
Στο φινάλε, στο λόμπι, μαζεύονται όλοι; Είναι όλοι, θεατές-πρωταγωνιστές, περφόρμερς και το “πτώμα”. Είναι ο κεντρικός ρόλος. Μια κοπέλα που θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε, ο καθένας μας. Μέσα από την ιστορία της -και μέσα από διάφορες άλλες διαδράσεις- προσπαθούμε να θέσουμε στον θεατή/πρωταγωνιστή το θεμελιώδες ερώτημα: κάνει τη ζωή που θέλει ή μήπως η ζωή του τον κάνει ο,τι θέλει; Αυτό το κορίτσι είναι ο συνδετικός κρίκος όλων. Διακρίνω επιρροές από τον Νίκο Νικολαΐδη του Singapore Sling... Τον έχω ακουστά, αλλά δεν έχω δει ταινίες του. Κάποιες σκηνές του έργου μας είναι τρομακτικές, άλλες συναισθηματικές, αλλού βγαίνει αθωότητα... Δεν είναι φρικ σόου, ούτε γκόθικ, απλά ο κάθε όροφος είναι τόσο διαφορετικός, ώστε να βγαίνει η εναλλαγή πολλών συναισθημάτων. Από το τελείως γκροτέσκο της “ξεπεσμένης αριστοκρατίας”, όπου όλοι είναι σαν τέρατα, στον αμέσως επόμενο όροφο έχουμε κλόουν, “τσίρκο” που θέλει την παιδικότητα, να βγάλει από μέσα σου το παιδί. Έχουμε τέτοιες αντιθέσεις. Το “δάσος” με τα ξωτικά κι απ’ την άλλη οι νοσοκόμες και οι “ψυχίατροι”... Στο τέλος συνδυάζετε χορό, τραγούδι, κίνηση και θεατρικό λόγο. Έτσι είναι όλη η παράσταση; Μόνο στο φινάλε έχουμε κάτι τόσο αυστηρά σκηνοθετημένο. Υπάρχει βέβαια ένας κορμός για να συντονιστεί το πρωταγωνιστικό κοινό. Τον οποίο κορμό τον διαχειρίζονται οι περφόρμερς ανάλογα με τον “θεατή”. Έχουν πάρει κάποιες βασικές οδηγίες, αλλά η χρονική τους τοποθέτηση εξαρτάται πάρα πολύ από τις αντιδράσεις των “θεατών”, εκτός από συγκεκριμένες στάνταρ σκηνές που διαδραματίζονται συγκεκριμένη στιγμή. Μετά τη “θεραπεία” υπάρχει “ανατροφοδότηση”; Βεβαίως. Έχουμε το “βιβλίο πελατών” του ξενοδοχείου, όπου γράφουν τις εντυπώσεις τους. Να σας διαβάσω κάποιο ωραίο: “Προωθείστε το όσο μπορείτε. Αφυπνίστε!” Σχόλια και εντυπώσεις διαβάζουμε κι απ’ την σελίδα της παράστασης στο Facebook. Π.χ. κάποιοι που την έχουν “υποστεί” δυο φορές περιγράφουν δυο διαφορετικές εμπειρίες. Ξενοδοχείο ΑΡΙΣΤΟΝ: Καραολή και Δημητρίου 5 (Διοικητηρίου), τηλ. 6944 948629. Κράτηση απαραίτητη. Αριθμός ασθενών: 68. Διάρκεια θεραπείας: 2 ώρες. Αριθμός δωματίων: 42. Προσέλευση στις 8 το βράδυ. Ολονυχτία: τελευταίο Σάββατο του Απρίλη.
Μπορεί το “κοινό” να ανακαλύψει που συμβαίνουν οι δράσεις; Εξαρτάται και πάλι από το πόσο δραστήριος είναι καθένας. Πόσο χρόνο αφιερώνει σε κάθε δωμάτιο. Έχουμε παρατηρήσει ότι, ανάλογα με τα βιώματα, κάποιος κάθεται αρκετή ώρα στο “δάσος” ή δεν θέλει να μείνει καθόλου στα “αστυνομικά τμήματα”. Συνήθως δεν προλαβαίνουν να τα ζήσουν όλα όσο θα θέλανε! Εξαρτάται απόλυτα από την προσωπικότητα του καθενός.
φιλμ νουάρ 5