r o n d d en bo s ch / vu g h t
Kasteel Nemelaer
364
voorhand eigenlijk al vast dat hij zou verliezen. Dat wist hij zelf ook wel, maar het ging hem om de hoogte van de vergoeding en de rechten die hem eventueel toe zouden vallen. Hij wilde het onderste uit de kan halen. Onteigening een jaar later ging inderdaad gepaard met een fikse schadeloosstelling van f 37.775, waar f 125 van afgetrokken moest worden, te weten de kosten van het geding die voor rekening van de jonker kwamen: hij zal er niet echt mee gezeten hebben. Om op het afgesneden deel van zijn landgoed te kunnen komen, werd voor de kasteelheer een aparte overgang gemaakt. Bovendien kreeg hij het voorrecht de trein bij het kasteel te laten stoppen als hij er gebruik van wilde maken. Een knecht waarschuwde dan de machinist met een rode vlag.
Spooky In 1880 liet Donatus het kasteel naar een ontwerp van architect Snickers ingrijpend verbouwen in de stijl van de neorenaissance en neogotiek. Hiervan getuigen de siermotieven in het smeedwerk voor de ramen en ven sters. Er zijn mathematische figuren in te ontdekken als cirkels, ellipsen, parabolen en drie, vier en veelhoeken. Aan de achterzijde kwam een uitbreiding met serres en een middenpaviljoen. De eenvoudige dorpelingen zagen de serres als een kooi waaruit ontsnappen onmogelijk was. Later ging het verhaal dat zijn vrouw erin opge
sloten zat, krankzinnig werd en uiteindelijk zelfmoord pleegde. Deze volkse fantasie borduurde voort op het oudere verhaal van het spook van Nemelaer, waarbij het ging om het astrale lichaam van een jonkvrouw. Eeuwen geleden zou ze door de toenmalige kasteelheer in drie stukken zijn gehakt, waarna de lichaamsdelen in een ven werden gegooid. Verschillende malen is ze in mistige nachten gezien in de lanen die uitkomen op het kasteel. Drie mistspiralen trekken dan naar elkaar toe om de vorm van een wit gesluierde dame aan te nemen die in de richting van het kasteel verdwijnt, op zoek naar haar moordenaar.
‘Ik doe wat ik doe’ Hoewel hij nauwelijks openbare functies bekleedde – gedurende een periode was hij gemeenteraadslid van Heeswijk – is dankzij de vele bewaarde briefwisselingen toch een goed beeld te schetsen van zijn persoonlijk heid. Hij was zonder twijfel een levensgenieter, een ‘Bourgondiër’, die zich weinig beperkingen oplegde en er geen strenge moraal op nahield. Naast een hartstoch telijk jager was hij een fervent roker. Op de weinige foto’s die van hem bewaard zijn gebleven, zien we hem afgebeeld met een sigaar in de hand. Sigaren werden in vele soorten en merken op het kasteel afgeleverd. Op bewaarde prijslijsten van omstreeks 1890 prijken