Farmacevtski Informator

Farmacevtski informator 28

Obvrski

Aktuelno

na pacientite

regulativa i praktiki Vo ramkite na aktivnostite za podobruvawe pri primenata na pravata na pacientite vo makedonskiot zdravstven sistem, CRIS Studiorum i Medicinskiot fakultet od Skopje, so finansiska i logisti~ka poddr{ka na Fondacijata Institut otvoreno Op{testvo - Makedonija, izrabotija Prakti~en vodi~ za pravata i obvrskite na pacientite i zdravstvenite rabotnici vo ramkite na zdravstveniot sistem. Ovoj vodi~ e del od serijalot vodi~i objaveni vo sorabotka so Inicijativata pravo i zdravstvo na Programata za javno zdravstvo na Institutot Otvoreno Op{testvo (Law and Health Initiative, Open Society Institute (OSI) Public Health Program), Programata za ~ovekovi prava i vladeewe i nacionalnite Soros fondacii na nekolku zemji, me|u koi i Makedonija. Pravata i obvrskite na pacientite }e bidat obraboteni na stranciite na Farmacevtskiot informator vo nekolku prodol`enija.

Pokraj pravata vo zdravstveniot sistem i povrzanoto zakonodavstvo vo Republika Makedonija, pacientite imaat i odredeni obvrski kon zdravstvenata ustanova i zdravstveniot rabotnik koj se gri`i za nivnoto zdravje, no i kon zaednicata vo celina. Podolu se obraboteni ovie obvrski, kako {to se regulirani vo soodvetnite zakonski i podzakonski akti.

pacientot i toa za vreme na prestojot vo zdravstvena ustanova, vo soglasnost so sostojbata na negovoto mentalno zdravje, e dol`en da postapuva spored sovetite na zdravstvenite rabotnici za negova nega, tretman i rehabilitacija, kako i da gi po~ituva pravilata za odnesuvawe vo zdravstvenata ustanova i da prifati raboten anga`man, dokolku toj e del od negovata rehabilitacija (~len 15).

Spored Za­ko­not­ za­ za{­ti­ta­ na na­se­le­ni­e­to­ od­ za­raz­ni­ bo­les­ti3, licata koi pretstavuvaat potencijalna opasnost za `ivotot i zdravjeto na drugite imaat obvrska da izvr{at zdravstveno/higienski pregledi, odnosno da primat imunizacija spored soodvetnite propisi. Spored

na dejnost i vo objektite i prostoriite kade {to taa dejnost se sproveduva, 2) licata koi doa|aat vo kontakt so hrana, voda za piewe, vo proizvodstvoto i prometot so hrana, pri snabduvaweto na naselenieto so voda za piewe, kako i za objektite i prostoriite kade {to taa dejnost se sproveduva, 3) vrabotenite vo proizvodstvoto, podgotovka i izdavaweto na lekovi i licata koi na drug na~in vo tekot na rabotata doa|aat vo neposreden kontakt so lekovi, kako i objektite vo koi se proizveduvaat, ~uvaat i izdavaat lekovite, i 4) licata koi pru`aat higienska nega rabotat vo proizvodstvoto na kozmeti~ki sredstva ili vr{at rekreacija na naselenieto, kako i objektite i prostoriite kade taa dejnost se sproveduva" (stavovi 1 i 2).

Spored ~len 47 od Za­ko­not za­ za{­ti­ta­ na­ na­se­le­ni­e­to od­ za­raz­ni­ bo­les­ti5, "za licata od ~len 45 i 46 od ovoj zakon, koi se izvor na zaraza, odnosno postoi opasnost od {irewe na zarazni bolesti, zdravstveno-higienskite pregledi se zadol`itelni se dodeka postojat epidemiolo{ki indikacii.

Ob­vr­ska­za­in­for­mi­ra­we­i­ iz­ves­tu­va­we­

Gri­`a­ za­ sops­tve­no­to­ zdrav­je, za­`i­vo­tot­i­zdrav­je­to­na­dru­gi­te­ Spored ~lenot 29 od Za­ko­not­za za{­ti­ta­na­pra­va­ta­na­pa­ci­en­ti­te1, sekoj pacient za vreme na prestojot vo zdravstvenata ustanova ima obvrska, vo soglasnost so sostojbata na negovoto zdravje da "se gri`i za sopstvenoto zdravje" (~len 29 to~ka 1).

Vo taa smisla e i obvrskata na pacientot "aktivno da im pomaga na zdravstvenite rabotnici {to mu uka`uvaat zdravstvena za{tita" (~len 29 to~ka 3), odnosno "da postapuva spored sovetite na zdravstvenite rabotnici za negova nega, tretman i rehabilitacija" (~len 29 to~ka 4).

So Za­ko­not­ za­ men­tal­no­ zdrav­je2 e isto taka uredena obvrskata na

(5)

~len 34 od ovoj zakon, za{tita so specifi~en imunoglobulin e zadol`itelna za odredeni medicinski indikacii, propi{ani vo ~lenot.

Spored ~lenot 44 od Za­ko­not­za za{­ti­ta­na­na­se­le­ni­e­to­od­za­raz­ni bo­les­ti4, "zdravstveno-higienski pregledi zaradi spre~uvawe na zaraznite bolesti se vr{at nad lica, objekti, prostorii, predmeti, vklu~uvaj}i i zemawe na materijal za naso~eno laboratorisko ispituvawe. Pregledite se zadol`itelni za: 1) licata koi sproveduvaat vospitno-obazovna dejnost i zdravstve-

Spored ~len 29 to~ka 2 od Za­ko­not­za­za{­ti­ta­na­pra­va­ta­na­pa­ci­en­ti­te6, pacientot pri prestojot vo zdravstvenata ustanova ima obvrska da dade vistiniti i dovolni podatoci za svojata zdravstvena sostojba, vo soglasnost so li~niot kapacitet i informiranost.

Spored ~lenot 31 od Za­ko­not­za za{­ti­ta­na­na­se­le­ni­e­to­od­za­raz­ni bo­les­ti7, licata koi se vra}aat od zemji kade ima ~uma, virusni hemoragi~ni treski, kolera ili malarija se stavaat pod zdravstveno nadzor i se dol`ni se da se javat vo opredelena zdravstvena ustanova i po potreba mo`at da bidat podlo`eni na klini~ki i laboratoriski pregledi.

Spored ~len 32 od Za­ko­not­ za za{­ti­ta­na­na­se­le­ni­e­to­od­za­raz­ni bo­les­ti8, licata koi patuvaat vo dr`avi kade {to postoi opasnost od infekcija na zarazni bolesti od