Farmacevtski informator zna~itelnosenamalile:incidencata na neutropenija od 4. stepen bila mnogu poniska za Abraxane (9 vs 22%)ipokraj50%povisokadoza,aistotakanebilezabele`ani hipersenzitivni reakcii i pokraj otsustvotonapremedikacija. Osvenoviedveimaidrugipolimerni formulacii koi bile podlo`ni na klini~ki ispituvawa.Oncaspar,kojsodr`iPEG konjugiransoproteinot L-asparginaza (za da se namalat alergiskite reakciiifrekvencijatanaadministracija)pove}eod10godinisekoristi za tretman na pacienti so akutna limfoblastna leukemija. Zinostatin, koj pretstavuva neokarcinostatinvrzanzaPSMA eodobrenvoJaponijazatretmannakancer na hepar. Xyotax, koj e paklitakselkonjugiranso PLGA evofaza III na klini~ki ispituvawa za ovarijaleninesitinokleto~enbelodroben karcinom. Neodamna vo klini~kiispituvawasevlezenii nekoiformulaciisoponovitetipovi na nosa~i kako katjonski polipleksi za isporaka na DNA i siRNA, dendrimeri i polimerni miceli.
62 Formulaciikoi imaatfunkcijaza aktivnonaso~uvawe Konjugatinaaktivnakomponenta so antitela koi se naso~uvaat kon CD20, CD25 i CD33, a se preekspresiranikajneHoxkinovlimfom,limfomnaTkletkiiakutna mieloidna leukemija, soodvetno se iskoristeni za selektivna isporaka na radionuklidi (Zevalin), imunotoksini(Ontak)iantitumorski antibiotici (Mylotarg) kon tumori. Antitela, fragmenti od antitelaipeptidiseiskoristenika-
ko naso~uva~ki molekuli koi se del od sistem za isporaka na aktivna komponenta. Do sega mnogu malkuklini~kidokaziseobezbedeni za ovoj tip na formulacii. Takvipodatocisedobienisamoza doksorubicin inkorporiran vo PHPMA ~esti~ki so galaktozamin kako naso~uva~ka molekula (PK2) i za imunolipozomi koi sodr`at doksorubicin, a se naso~uvaat so GAH (MCC-465). Kaj PK2 bil zabele`anodgovorkaj3od31pacient sokancernahepar(soednaparcijalnaremisijakojtraela>47meseci),akajMCC-465biladetektiranastabilizacijanabolestakaj10 od 18 pacienti so gastri~en kancer(nobezo~igledninamaluvawa nagoleminatanatumorot). Mnogupogolembrojnapretklini~kistudiiseizvedeninaaktivnonaso~eninano~esti~kiisotoa se vospostaveni nekoi osnovni principi.Vopove}etoslu~aikade {to nano~esti~kite se naso~eni konreceptorikoisepreekspresirani kaj kancer kletkite, zabele`anite podobruvawa na antitumorskata efikasnost se dol`at pove}enazgolemenokleto~noprezemawenanano~esti~kite,otkolkunanivnazgolemenaakumulacija vo tumorot. Faktot {to so zgolemeno prezemawe od kletkite, vo odredeniuslovimo`edasezgolemiantitumorskataefikasnostdovelododizajnirawenasistemiza isporaka koi se naso~eni kon receptorikoigoprezemaatligandot so endocitoza, kako transferinskireceptori,folatnireceptori iEGFR. Destrukcijatanaendotelotkaj cvrstitetumorimo`edarezultira so smrt na tumorskite kletki, {to se dol`i na nedostatok na kislorod i hranlivi materii. Zaradi ova i lesnata dostapnost na
Inovacii luminalnite povr{inski receptori, dizajnirani se nano~esti~ki koi aktivno se naso~uvaat kon tumorskiteendotelnikletki.Ligandite koi se koristat za naso~uvawekontumorskitekrvnisadovigi vklu~uvaat:fragmentnaantitelo L19kojgokoristi EDB domenotna onkofetalniotproteinfibronektinzadasevdomivoangiogenskatavaskulaturaiodredenicikli~ni i linearni derivati na oligopeptidite RGDiNGR koisevrzuvaat so angiogenskiot endotel, RGD preku integrinite a2bb3, avb3 i a5b1, a NGR preku aminopeptidaza-N. Dobienite podatoci od ispituvawata na nano~esti~ki koiimaatnaso~uva~ikonkrvnite sadovi, uka`uvaat na pro{irena centralnanekrozakajeksperimentalnitumori.Zarazlikaodkratkoro~nite efekti dobieni so koristewenaslobodnaaktivnakomponenta, lipozomalnata isporaka konendotelnitekletkijazabavilatumorskataprogresijazazna~itelnopodolgperiod.Voidninase o~ekuvaat rezultatite od ponatamo{nitepretklini~kiiklini~ki ispituvawa na ovie preparati. Akotiesepoka`atklini~kiefikasni so podnoslivi nesakani efekti, se o~ekuva deka nivna kombinacija so radioterapija, hemoterapevticii/iliantiangiogenski aktivni komponenti bi go napadnale tenkiot film na viabilnite tumorski kletki koj obi~no pre`ivuva koga vaskularno se apliciraat targetirani aktivni komponenti.
Izrabotile: m-r farm. Bojana Min~eva m-r farm. Marija Zafirova m-r farm. Krume To{ev
Koristenaliteratura 1.Torchilin,V.P.2005.Recentadvanceswithliposomesaspharmaceuticalcarriers.Nat. Rev. Drug Discov.4,145–160; 2.DrummondDC,MeyerO,HongK,KirpotinDB,PapahadjopoulosD1999.Optimizingliposomesfordeliveryofchemotherapeuticagentstosolid tumours.PharmacolRev51:691–743; 3.HofheinzRD,Gnad-VogtSU,BeyerU,HochhausA2005.Liposomalencapsulatedanti-cancerdrugs.AnticancerDrugs16:691707; 4.HarrisL,BatistG,BeltR,RoviraD,NavariR,AzarniaN,WellesL,WinerE2002.Liposome-encapsulateddoxorubicincomparedwithconventionaldoxorubicininarandomizedmulticentertrialasfirst-linetherapyofmetastaticbreastcarcinoma.Cancer94:25–36; 5.DuncanR2006.Polymerconjugatesasanticancernanomedicines.Nat Rev Cancer 6:688–701; 6.VaseyPA,KayeSB,MorrisonR,TwelvesC,WilsonP,DuncanR,ThomsonAH,MurrayLS,HilditchTE,MurrayT1999.PhaseIclinicalandpharmacokineticstudyofPK1[N-(2hydroxypropyl)methacrylamidecopolymerdoxorubicin]:firstmemberofanewclassofchemotherapeuticagents-drugpolymerconjugates.Clin Cancer Res 5:83–94 ; 7.GradisharWJ,TjulandinS,DavidsonN,ShawH,DesaiN,BharP,HawkinsM,O’ShaughnessyJ.2005.PhaseIIItrialofnanoparticlealbumin-boundpaclitaxelcomparedwithpolyethylatedcastoroil-basedpaclitaxelinwomenwithbreastcancer. J Clin Oncol 23:7794–7803; 8.ParkJW,BenzCC,MartinFJ2004.Futuredirectionsofliposomeandimmunoliposome-basedcancertherapeutics.Semin Oncol 31-S13:96–205; 9.NeriD,BicknellR2005.Tumourvasculartargeting.Nat Rev Cancer 5:436–446; 10.LammersT,HenninkWE,StormG.2008.Tumour-targetednanomedicines:principlesandpractice.British Journal of Cancer 99,392–397;