FairWork jaarverslag 2017

JAARVERSLAG 2017

@ Martijn de Vries

INHOUDSOPGAVE Samenvatting resultaten 2017

3

Preventie, signalering en ondersteuning

8

Deskundigheidsbevordering: FairWork Academie FinanciĂŤn in 2017

COLOFON

14

16

Redactie: Karin Burgerhout, Anna Ensing, Eline Willemsen, Francien Winsemius Eindredactie: Francien Winsemius Ontwerp: Rijser studio print druk, www.rijser.nl Fotografie: medewerkers FairWork, Peter Heijmen, Bibi Veth (http://www.bibiveth.nl/)

SAMENVATTING RESULTATEN 2017 Preventie, signalering en ondersteuning FairWork heeft in 2017 verschillende projecten op het gebied van preventie, signalering en ondersteuning uitgevoerd. Het perspectief van slachtoffers van arbeidsuitbuiting staat daarin altijd centraal.

In 2017 hebben 326 slachtoffers van mensenhandel individueel advies van FairWork ontvangen. Deze 326 melders hadden 2.063 collega’s die in eenzelfde situatie zaten. Bij 134 van deze 326 melders was sprake van een of meer signalen van mensenhandel en zij zijn verder begeleid door FairWork. De rest van deze mensen is doorverwezen naar andere instanties voor bijvoorbeeld arbeidsrechtelijk advies.

Bij FairWork waren in 2017 in totaal 29 vrijwilligers actief, via hen konden we in 15 talen mogelijke slachtoffers bereiken.

Deskundigheidsbevordering De FairWork Academie is het trainingsbureau van FairWork.

De Academie verzorgt trainingen over de signalering van mensen­ handel, de omgang met (mogelijke) slachtoffers, actuele trends en preventie. Ook denken we mee over randvoorwaarden, zoals een effectieve meldroute, en over strategieën als cultural mediation.

Onze trainingen zijn gericht op professionals die tijdens hun dagelijks werk in contact (kunnen) komen met slachtoffers van mensenhandel.

Bijvoorbeeld gemeenteambtenaren, medewerkers van opsporings­ diensten en hulpverleners.

In 2017 verzorgde de FairWork Academie in totaal 59 trainingen, workshops en train-de-trainers voor 1.054 professionals van 72 organisaties.

Bewustwording FairWork zet zich in om Nederland bewust te maken van het feit dat er – soms vlak onder onze ogen – mensen uitgebuit worden.

Om slachtoffers zichtbaar te maken in de samenleving, deelt FairWork hun verhalen over moderne slavernij in Nederland. Ook delen we onze inhoudelijke bevindingen en aanbevelingen. Dit is belangrijk met het oog op beleidsbeïnvloeding en de profilering van FairWork.

Op de sociale media is de achterban van FairWork gestaag toegeno­ ­men: op Facebook groeiden we door naar 2.824 volgers, op Twitter naar 2.053 en op LinkedIn naar 556. Het aantal leden van de nieuwsbrief steeg in 2017 naar 1.414.

FairWork Jaarverslag 2017

In 2017 verschenen 25 artikelen over ons werk in landelijke en regionale dagbladen en tijdschriften. Samen zorgden die artikelen voor een mediawaarde van ruim €136.231 (bedrag dat betaalde publiciteit op die plek gekost zou hebben). We bereikten hiermee 1.984.783 mensen. Daarnaast gaven we 4 interviews over ons thema op landelijke tv en radio.

3

2017 IN CIJFERS In 2017 hebben 326 slachtoffers van mensenhandel individueel advies van FairWork ontvangen. Deze 326 melders hadden 2.063 collega’s die in eenzelfde situatie zaten.

We hadden in 2017 contact met 193 mannen en 122 vrouwen. Van 11 personen is de sekse niet geregistreerd. Van de mensen van wie de leeftijd is geregistreerd, was het grootste gedeelte tussen de 21 en 40 jaar oud.

Leeftijd

1

0%

10% 16<18

20%

30%

18<21

40%

21<31

50%

60%

31<41

70%

41<50

80% >50

90% 100% Onbekend

Bij 134 van de 326 melders was sprake van een of meer signalen van mensenhandel en zij zijn verder begeleid door FairWork. De rest van deze mensen is doorverwezen naar andere instanties voor bijvoor­ beeld arbeidsrechtelijk advies.

Doorverwijzing naar

1

0

20

40

Vakbond Arbeidsrechtadvocaat Overig

60

80

100

120

140

Juridisch loket SNCU (voor informatie) Migranten Informatie Punten

FairWork deed vorig jaar de volgende meldingen: 10 cases bij SNCU; 26 cases bij ISZW; 11 cases bij de politie.

Verder hebben 7 personen aangifte gedaan, waarvan er 3 een B8-vergunning hebben gekregen.

FairWork Jaarverslag 2017

In 2017 is 6 keer alsnog loon uitbetaald door de werkgever waarover melding werd gedaan: 4 maal na een interventie van een cliënt en 2 keer na een interventie van FairWork.

4

Land van herkomst In 2017 was het merendeel van onze cliënten afkomstig uit Polen (221).

Verder kregen we relatief veel meldingen van mensen uit Roemenië (33).

Daarnaast klopten bij ons aan: 13 personen uit Hongarije, 11 uit de Filippijnen, 8 uit Bulgarije, 6 uit Spanje en 5 uit Brazilië.

We hadden enkele cliënten uit Marokko, Griekenland, Letland, China, Oekraïne, Litouwen, Moldavië, India, Italië, Burkina Faso, Syrië, Ethiopië, Taiwan, Ghana, Zuid Afrika, Turkije, Nederland, Indonesië en Nigeria.

Land van herkomst

Polen Spanje China Italië Ghana Roemenië Brazilië

Oekraïne Burkina Fasso Zuid Afrika Hongarije Marokko Litouwen Syrië

Turkije Filippijnen Griekenland Moldavië Ethiopië Nederland Bulgarije

Letland India Taiwan Indonesië

Verblijfsstatus Het merendeel van onze cliënten in 2017 was ingezetene van de Europese Unie (289). Verder klopten 16 ongedocumenteerde mensen bij ons aan. Daarnaast hadden we enkele cliënten met een tewerkstellingsvergunning, verblijfsvergunning, geprivilegieerd document, verblijf bij partner, au pair visum en een verlopen toeristenvisum. Tot slot bleken 2 cliënten Nederlands staatsburger te zijn en was van 4 mensen de verblijfsstatus bij ons onbekend.

Verblijfsstatus 1 280

290

Ingezetene EU Tewerkstellingsvergunning Verblijfsvergunning Verblijf bij partner NL staatsburger

300

310

320

Ongedocumenteerd Onbekend Geprivilegieerd document Au pair visum Verlopen toeristenvisum

330

FairWork Jaarverslag 2017

270

5

Sector We ontvingen in 2017 de meeste meldingen over de land- en tuinbouw (55), bouw (30) en de logistieke sector (16).

Sector

60 50 40 30 20 0

Land- en tuinbouw Bouw Logistiek CommerciĂŤle schoonmaak Huishoudelijk werk Horeca Productiewerk Vleesindustrie Uitgebuit door diplomaat Au pair Haven Techniek Detailhandel ICT Meerdere Verpakkingsindustrie Dierenverzorging Prostitutie

10

Regionale verdeling De meeste meldingen in 2017 gingen over uitbuiting in de provincie Zuid-Holland (44), Noord-Holland (43), Brabant (17) en Gelderland (12).

We ontvingen vorig jaar geen meldingen over de provincie Groningen en Friesland.

Friesland

Groningen

Drenthe

Flevoland

Utrecht

Zeeland

Noord-Brabant

Limburg

Brabant

Noord-Holland

Zuid-Holland

Onbekend

Gelderland

Regionale verdeling

200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0

Verder heeft een persoon in 2017 gemeld in meerdere provincies uitgebuit te zijn. Van 179 mensen konden we de regio niet registreren.

FairWork Jaarverslag 2017

Tot slot bleken 2 personen buiten Nederland te zijn uitgebuit en deed 1 persoon melding over Sint Maarten.

6

Arbeidssituatie Het grootste deel van de melders in 2017 was werkzaam als uitzendkracht (182 personen).

200 150 100 50 0

Uitzendkracht Onbekend Direct bij werkgever ZZP Au pair statuut

FairWork Jaarverslag 2017

â&#x20AC;&#x192;

7

PREVENTIE, SIGNALERING EN ONDERSTEUNING In 2017 heeft FairWork vijf verschillende projecten uitgevoerd op het gebied van preventie, signalering en ondersteuning van arbeidsuitbuiting in Nederland. Het perspectief van slachtoffers van arbeidsuitbuiting staat daarin altijd centraal.

De projecten richtten zich ieder op een specifieke doelgroep: migranten van buiten de Europese Unie (‘derdelanders’), migran­ ten uit de Europese Unie, migranten die ‘achter de voordeur’ worden uitgebuit en statushouders. Daarnaast voerden we een pilotproject uit waarin we keken hoe we met behulp van het internet en sociale media kunnen werken aan preventie van arbeidsuitbuiting.

In 2017 hebben 326 slachtoffers van mensenhandel individueel advies van FairWork ontvangen. Deze 326 melders hadden 2.063 collega’s die in eenzelfde situatie zaten. Bij 134 van deze 326 melders was sprake van een of meer signalen van mensenhandel en zij zijn verder begeleid door FairWork. De rest van deze mensen is doorverwezen naar andere instanties voor bijvoor­ beeld arbeidsrechtelijk advies.

Bij FairWork waren in 2017 in totaal 29 vrijwilligers actief, via hen konden we in 15 talen mogelijke slachtoffers bereiken.

Project ‘Aanpak arbeidsuitbuiting van derdelanders’ Doel: arbeidsuitbuiting van migranten van buiten de Europese Unie zichtbaar maken Looptijd: 1 mei 2016 – 30 april 2018

FairWork Jaarverslag 2017

Doelstellingen 1. Bereiken, informeren en ondersteunen van mogelijke slachtoffers van arbeidsuitbuiting van buiten de Europese Unie, ongeacht hun verblijfsstatus; 2. Voorlichten en trainen van organisaties die in contact komen met migranten en ongedocumenteerden in het herkennen van signalen van arbeidsuitbuiting, in wet- en regelgeving en in mogelijke ondersteuning; 3. Inzicht vergroten in de relatie tussen arbeidsuitbuiting aan de ene kant en migratie en vluchtelingenproblematiek aan de andere kant; 4. Bewustwording van het Nederlandse publiek over arbeidsuitbuiting van derdelanders; 5. Beleidsbeïnvloeding richting politiek en beleidsmakers over de knelpunten in wet- en regelgeving op dit thema.

8

Resultaten in 2017 Gemiddeld waren 20 cultural mediators actief voor migranten van buiten de Europese Unie, door het verloop waren dit er in totaal 30; Meer dan 30 migrantenorganisaties en organisaties voor ongedocumenteerden zijn getraind; Ruim 100.000 mensen zijn via online informatievoorziening bereikt; 35 mogelijke slachtoffers uit landen buiten de Europese Unie zijn ondersteund;

Inventarisatie gemaakt van kwetsbaarheid van nieuwe vluchtelingengroepen voor arbeidsuitbuiting; Meegewerkt aan vier media-artikelen met aandacht voor slachtoffers van arbeidsuitbuiting die afkomstig zijn uit landen buiten de Europese Unie; Lobby-acties uitgevoerd ter versterking van de positie van mogelijke slachtoffers van arbeidsuitbuiting uit derde landen: expertmeeting georganiseerd met CoMensha en het Openbaar Ministerie over de geringste aanwijzing mensenhandel; diverse gesprekken gevoerd met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de inspectie en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND); deelnemer en/of spreker geweest bij diverse bijeenkomsten en seminars op het thema mensenhandel van mensen van buiten de Europese Unie.

Vooruitblik 2018 Dit project loopt eind april 2018 af. FairWork wil graag verder met preventie, signalering en ondersteuning van migranten van buiten de Europese Unie. Deze groep vergt een aparte aanpak; deze mensen klopt niet uit zichzelf aan voor hulp. Gebrek aan vertrouwen, andere zorgen (zoals over het ontbreken van een verblijfsvergunning) en de veronderstelling zonder rechten in Nederland te leven, maken dat mensen nauwelijks de weg weten naar organisaties. Daarom is het van belang om de samenwerking met migrantenorganisaties structureel vorm te geven.

Doelstellingen 1. Informeren van arbeidsmigranten uit de Europese Unie over hun rechten in Nederland; 2. Ontwikkelen van concrete empowermentstrategieën voor EU-arbeidsmigranten om hun rechten te claimen, vanuit een participatieve benadering; 3. Ondersteunen van EU-arbeidsmigranten die mogelijk slachtoffer zijn van arbeidsuitbuiting; 4. Bevorderen van de deskundigheid van migranteninformatiepunten en andere organisaties op het gebied van arbeidsrechten, arbeidsuitbuiting en compensatie en het stimuleren van doorverwijzing van zaken van slechte arbeidsomstandigheden; 5. Analyseren van trends in de situatie van EU-arbeidsmigranten ten behoeve van preventieactiviteiten in de landen van herkomst, met name Polen, Bulgarije en Roemenië; 6. Ontwikkelen van een stappenplan voor bedrijven die werken met EU-migranten om uitbuiting te voorkomen; 7. Bewustwording van het Nederlandse publiek over arbeidsuitbuiting van EU-migranten; 8. Beleidsbeïnvloeding richting politiek en beleidsmakers over de knelpunten in wet- en regelgeving op dit thema.

FairWork Jaarverslag 2017

Project ‘Empowerment EU-migranten’ Doel: empowerment van migranten uit de Europese Unie op het gebied van arbeidsrechten, ter preventie van arbeidsuitbuiting in Nederland.

Looptijd: 1 februari 2017 - 31 december 2018

9

Resultaten in 2017 Ruim 383.000 EU-migranten bereikt via Facebook en Instagram; 291 EU-migranten zijn ondersteund; Verschillende nieuwe materialen zijn ontwikkeld: urenboekje, waarin de arbeidsmigranten informatie over werktijden en salaris kunnen bijhouden; frequently asked questions & answers; nieuwe Poolse folder, meer toegespitst op de problematiek van Poolse arbeidsmigranten; richtlijnen ten behoeve van de ondersteuning van cliënten die te maken krijgen met seksuele intimidatie; Informatie gedeeld met partnerorganisaties en Nederlandse ambassades in Oost-Europese landen, daarnaast samenwerking met Oost-Europese ambassades in Nederland; Activiteiten gericht op bedrijven uitgevoerd: presentaties aan bedrijfsleven; samenwerking met uitzendbureaus; meedenken over ketenaansprakelijkheid bij multinational.

Bijdrage geleverd aan 18 artikelen in de media over uitbuiting van EU-burgers (voornamelijk over Poolse arbeidsmigranten); Activiteiten ter versterking van de positie van mogelijke slachtoffers van arbeidsuitbuiting uit EU landen ondernomen: samen met CoMensha en het Openbaar Ministerie een expertmeeting georganiseerd over verbetering van de toegang tot bescherming van mogelijke slachtoffers van arbeidsuitbuiting; gesprekken met beleidsmakers over de positie van OostEuropese arbeidsmigranten.

Vooruitblik 2018 De noodzaak om arbeidsmigranten uit de Europese Unie bij te staan blijft onverminderd aanwezig. Hun legale positie op de arbeidsmarkt is geen garantie voor een goede behandeling of goede arbeidsomstandigheden. De weg vinden naar instanties is door de taalbarrière vaak moeilijk. Ook hebben zij hulp nodig waar het gaat om het claimen van achterstallig loon. FairWork gaat in 2018 verder met de verschillende activiteiten binnen dit project.

FairWork Jaarverslag 2017

Project ‘Achter de voordeur’ Doel: zichtbaar maken en aanpakken van de problematiek van uitbuiting ‘achter de voordeur’ in Amsterdam en het ondersteunen van slachtoffers.

Projectpartner: Amsterdams Coördinatiepunt Mensenhandel (ACM) Looptijd: 1 september 2016 – 28 februari 2018

10

Doelstellingen 1. Inzicht krijgen in deze specifieke vorm van mensenhandel; 2. Betrekken van de ervaringen van voormalige slachtoffers in de strategieontwikkeling; 3. Ontwikkelen van strategieën om geïsoleerde slachtoffers van mensenhandel te bereiken en te informeren, vanuit een participatieve benadering; 4. Informeren en voorlichten van professionals die in aanraking kunnen komen met deze groep slachtoffers; 5. Informeren van het Amsterdamse publiek en de gemeentelijke politiek over het bestaan van deze problematiek;

6. Inbedden van de aanpak in de gemeentelijke structuur van zorgverlening en meldingen mensenhandel.

Resultaten Rapportage opgesteld over de problematiek van geïsoleerde slachtoffers van mensenhandel in Amsterdam; 4 focusgroepen georganiseerd en 20 slachtoffers zijn geïnterviewd; hiermee hebben we beter inzicht gekregen in mogelijkheden voor signalering en in behoeften bij ondersteuning; Minstens 150 professionals zijn getraind; 17 lokale migrantenorganisaties zijn getraind; Verschillende strategieën zijn verzameld en getest om mogelijke geïsoleerde slachtoffers te bereiken; Ongeveer 60.000 migranten uit risicogroepen zijn bereikt met informatie over FairWork en arbeidsuitbuiting; 2 web artikelen over uitbuiting ‘achter de voordeur’ gepubliceerd en verspreid via social media; Binnen de stuurgroep regelmatig overleg gevoerd met gemeentelijke beleidsmakers op het terrein van mensenhandel.

Vooruitblik 2018 Het bereiken van geïsoleerde slachtoffers van mensenhandel vergt een bijzondere inspanning en diverse signaleringsstrategieën. Het is van belang dat zorginstellingen en migrantenorganisaties kennis hebben van de signalen van mensenhandel, en weten wat ze kunnen doen als ze met een mogelijk slachtoffer te maken hebben. Hier werkten we samen met ACM hard aan in 2017, en hier zullen we in 2018 mee doorgaan.

Project ‘Dubbele empowerment van statushouders’ Doel: empowerment van vluchtelingen als het gaat om hun toegang tot de arbeidsmarkt, door middel van vrijwilligerswerk en informatie­ voorziening over arbeidsrechten.

Looptijd: 1 mei 2017 - 30 april 2018

Hoewel vluchtelingen in eerste instantie als asielzoekers worden opgevangen en bescherming krijgen, zijn zij kwetsbaar voor uitbuiting. Dit komt doordat zij graag snel aan de slag gaan, grote schulden moeten afbetalen, weinig kennis van de Nederlandse regels hebben en weinig sociaal netwerk. Bovendien is de groep vluchtelingen in Nederland nog nauwelijks belicht waar het gaat om uitbuiting.

Een belangrijke strategie om vluchtelingen te bereiken is het betrekken en opleiden van vrijwillige cultural mediators uit de

FairWork Jaarverslag 2017

Doelstellingen 1. Empowerment van vluchtelingen door hen op te leiden en in te zetten als vrijwillige cultural mediators; 2. Bereiken en informeren van vluchtelingen over arbeidsrechten in Nederland en risico’s van uitbuiting; 3. Ondersteunen van mogelijke slachtoffers van arbeidsuitbuiting onder de groep vluchtelingen; 4. Voorlichten en trainen van organisaties die zich bezighouden met arbeidstoeleiding van vluchtelingen in Nederland, over de risico’s van arbeidsuitbuiting.

11

doelgroep zelf. Zij kunnen anderen bereiken, en tegelijkertijd zelf ervaring opdoen die hun integratie bevordert. Daarmee bereikt het project dubbele empowerment: van de groep die opgeleid wordt, en van de groep die bereikt wordt met informatie over arbeidsrechten.

Resultaten in 2017 9 statushouders zijn getraind: basistraining, Pitch Present en Networking, Online Veldwerk. Deze kennis, ervaring en netwerk gebruiken ze om de doelgroep te bereiken; 12 cultural mediators zijn actief in Amsterdam en Den Haag; 478 folders zijn verspreid op verschillende locaties en waar de doelgroep vaak samenkomt; 4 workshops voor vluchtelingen zijn georganiseerd in samenwerking met andere organisaties, hierbij waren in totaal ruim 100 vluchtelingen en migranten aanwezig en 11 medewerkers van organisaties; Voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor klantmanagers van de gemeente Amsterdam en een bijeenkomst met andere organisaties die zich met mensenhandel en uitbuiting onder vluchtelingen bezig houden; 40 statushouders in Amsterdam en Den Haag zijn ondervraagd via focusgroepen en vragenlijsten. Hiermee hebben we onderzocht wat statushouders weten over hun arbeidsrechten in Nederland en waar hun behoefte voor informatie naar uitgaat.

Vooruitblik 2018 In 2018 zullen we ons richten op het bereiken van een grotere groep vluchtelingen. Medewerkers van FairWork en cultural mediators gaan gezamenlijk workshops organiseren en faciliteren over rechten op het gebied van werk, voor vluchtelingen en organisaties die met vluchtelingen werken. Ook zullen we nieuw informatiemateriaal over arbeidsrechten via folders en sociale media verspreiden onder vluchtelingen.

Project ‘Online tools ter preventie van arbeidsuitbuiting’ Doel: bijdragen aan de preventie van arbeidsuitbuiting in Nederland door het creëren van een online ‘vangnet’ van informatie over rechten en ondersteuningsmogelijkheden voor arbeidsmigranten.

Looptijd: 1 februari 2017 – 31 december 2017

FairWork Jaarverslag 2017

Doelstellingen 1. Verbeteren van online informatievoorziening aan arbeidsmigranten; 2. Vergroten van het bewustzijn en de kennis bij mogelijke slachtoffers van mensenhandel over hun rechten en juridische positie in Nederland en daarmee bijdragen aan empowerment; 3. Bijdragen aan preventie van arbeidsuitbuiting vanuit landen van herkomst.

12

Resultaten in 2017 Onze vrijwilligers zijn in 16 talen actief in 175 verschillende groepen op Facebook. We hebben 48 betaalde berichten (advertenties) op Facebook en Instagram geplaatst, waarmee we ruim 664.000 mensen bereikt hebben met online informatie over hun arbeidsrechten. In totaal hebben ruim 117.000 mensen actief gereageerd op deze berichten (liken, delen, klikken). Het bezoek

vanuit Facebook aan onze website is door de campagnes gegroeid met 659%. Dit toont aan dat Facebook een kanaal is waar de doelgroep van FairWork aanwezig is en bereikt kan worden.

We hebben via Google Adwords in geadverteerd in het Engels, Frans, Indonesisch en Nederlands, waarmee we een totaal bereik van 173.000 weergaves hadden, waarop 4.890 keer geklikt is.

Er is een strategie voor online preventie van arbeidsuitbuiting ontwikkeld en deze wordt in 2018 in de vorm van een handboek gedeeld met minimaal 30 organisaties in Europa.

FairWork Jaarverslag 2017

Vooruitblik 2018 Uit deze pilot is gebleken dat er nog veel te ontdekken en te experimenteren is als het gaat om de inzet van online middelen voor de preventie van arbeidsuitbuiting. Daarvoor is een jaar te kort.

We hopen dat we in 2018 van start kunnen gaan met het tweejarige project â&#x20AC;&#x2DC;Online Werkt!â&#x20AC;&#x2122;.

13

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING De FairWork Academie is het trainingsbureau van FairWork.

De Academie verzorgt trainingen over de signalering van mensenhandel, de omgang met (mogelijke) slachtoffers, actuele trends en preventie. Ook denken we mee over randvoorwaarden, zoals een effectieve meldroute, en over strategieën als cultural mediation. Onze trainingen zijn gericht op professionals die tijdens hun dagelijks werk in contact (kunnen) komen met slachtoffers van mensenhandel. Bijvoorbeeld gemeenteambte­ naren, medewerkers van opsporingsdiensten en hulpverleners.

In 2017 heeft de FairWork Academie 59 trainingen, workshops en Train-de-trainers verzorgd. In totaal hebben we daarmee 1054 professionals bereikt die werkzaam zijn bij 72 organisaties.

‘Herken mensenhandel aan het loket’ In november 2017 is de FairWork Academie gestart met het uitrollen van het trainingstraject ‘Leren signaleren: herken mensenhandel aan het loket’ voor alle loketten voor registratie van niet-ingezetenen (zogenaamde RNI-loketten). Bij deze loketten kunnen personen uit het buitenland die korter dan 4 maanden in Nederland wonen of werken zich inschrijven. Deze bevinden zich in 19 gemeenten in Nederland.

Deze gemeenten verwerken deze inschrijvingen namens het ministerie van Binnenlandse Zaken. Alle verschillende disciplines (aandachts­ functionarissen, loketmedewerkers RNI en leidinggevenden RNI) van alle 19 RNI-gemeenten zullen tijdens deze trainingsreeks door FairWork worden geïnformeerd over en getraind in het herkennen van signalen van mensenhandel.

“RNI-gemeenten kunnen een grote bijdrage leveren aan het voorkomen en signaleren van mensenhandel. Bij RNI-gemeenten doen zich ook regelmatig verdachte situaties voor en na de training weten RNI-mede­ werkers waar ze op moeten letten en wat ze met die signalen moeten doen,” zegt Romaike Zuidema, trainer van de FairWork Academie.

FairWork Jaarverslag 2017

omaike Zuidema en Karin Burgerhout R (trainers FairWork Academie)

14

Deze nieuwe training is in 2014/2015 al bij het RNI-loket in Eindhoven getest. Het jaar nadat het volledige team getraind werd, is het aantal gemelde signalen van mensenhandel gestegen van 0 naar 19. Romaike Zuidema: “In Eindhoven is duidelijk aangetoond dat het loont om ambtenaren te trainen in het herkennen en melden van mensenhandel.

Ambtenaren kunnen in hun gemeente het verborgen delict mensen­ handel zichtbaar maken.”

Verder heeft de FairWork Academie een bijdrage op het gebied van deskundigheidsbevordering geleverd aan twee Europese projecten: Rights At Work FairWork is deel van het La Strada International netwerk en partner in het la Strada project ‘Rights at Work’. Doel is een bijdrage te leveren aan de bestrijding van arbeidsuitbuiting en het verbeteren van de situatie van slachtoffers in Bulgarije, Polen en Roemenië. In deze landen is nog relatief weinig aandacht voor arbeidsuitbuiting.

Bovendien gaat de aandacht die er is eerder uit naar eigen staatsburgers die uitgebuit worden in West-Europa. Tegelijkertijd komen vluchtelingen en arbeidsmigranten uit bijvoorbeeld de Oekraïne of Aziatische landen in deze landen in toenemende mate in kwetsbare situaties terecht.

De voornaamste activiteiten van FairWork in dit project liggen op het gebied van deskundigheidsbevordering. In 2017 verzorgde FairWork met lokale partners trainingen op maat in Warschau, Boekarest, Timisoara en Sofia. Er werd gewerkt aan kennisopbouw en uitwisseling van best-practices. Maar minstens zo belangrijk was het bij elkaar brengen van stakeholders die een verschil kunnen maken, zoals overheidsinstanties, migrantenorganisaties en vakbonden. In 2018 volgen meer trainingen en een internationale conferentie ter afsluiting van dit project.

Onze projectpartners zijn SOMO en NGO’s in de betreffende landen (Animus Association foundation Bulgaria, La Strada Poland en het Roemeense AidRom).

Safe! (Safe and Adequate Return, Fair Treatment and Early Identification of Victims of Trafficking) Het overkoepelende doel van ‘Safe!’ is het mogelijk maken van vroegtijdige en adequate identificatie en bescherming van slachtoffers mensenhandel in de context van de huidige asiel- en migratieprocessen binnen de Europese Unie. Ook is er in het project aandacht voor een veilige terugkeer en duurzame re-integratie van slachtoffers van mensenhandel.

In 2017 werd gewerkt aan de trainingsontwikkeling en werden in Nederland testtrainingen en een tweedaagse train-de-trainer (gericht op trainingsvaardigheden) verzorgd. In 2018 zullen de internationale trainingen volgen. Daarin zal vooral aandacht zijn voor het verbinden van belanghebbenden binnen (I)GO’s en NGO’s op het gebied van de bestrijding van mensenhandel met organisaties die zijn betrokken bij de huidige asiel- en migratieprocessen binnen de Europese Unie. Door online publicatie van de trainingsprogramma’s blijven de ontwikkelde strategieën en trainingen ook na 2018 duurzaam beschikbaar.

FairWork Jaarverslag 2017

In het project ‘Safe!’ werkt FairWork samen met 12 andere projectpartners in Nederland, Bulgarije en Macedonië. Niet alleen NGO’s maar ook bijvoorbeeld politie en IOM maken deel uit van het team. FairWork speelt een belangrijke rol in het project door het ontwikkelen van strategieën en internationale trainingsprogramma’s die met behulp van de projectpartners getest en geïmplementeerd worden.

15

FINANCIEN IN 2017 FairWork kent vijf soorten inkomsten: baten uit eigen fondsenwerving (contributies, giften, donaties, schenkingen en particuliere fondsen); baten uit acties van derden (bijdragen van fondsenwervende organisaties); subsidies van overheden (gemeentelijk, provinciaal, landelijk en Europees); overige baten (verkoop trainingen, opdrachten, e.d.); baten uit spaartegoeden (rente).

In 2017 waren deze bronnen samen goed voor € 717.002.

FairWork besteedt haar inkomsten aan: haar doelactiviteiten; wervingskosten van de baten; kosten van beheer en administratie.

In 2017 heeft FairWork voor een bedrag van € 697.716 aan lasten gerealiseerd.

Het exploitatieresultaat 2017 komt uit op een bedrag van € 19.287.

De volledige jaarrekening is te bekijken op onze website: www.fairwork.nu/publicaties/jaarverslagen/.

Door de belastingdienst is FairWork aangemerkt als Algemeen Nut beogende Instelling (ANBI) en we voldoen aan de regelgeving op dit gebied.

Zie ook www.fairwork.nu/anbi.

Fondsenwerving De financiële strategie van FairWork is gericht op diversificatie van de inkomsten. FairWork wil minder afhankelijk zijn van projectsubsidies, en meer inkomsten halen uit verkoop van trainingen, organisatie­ financiering, opdrachten, donaties en eigen fondsenwerving.

In 2017 is deze strategie met succes voortgezet: we hebben opnieuw organisatiefinanciering ontvangen, er zijn nieuwe opdrachten verkregen, het bedrag aan donaties is toegenomen en de verkoop van trainingen loopt goed. Het is in 2017 gelukt de gerealiseerde reserve uit 2016 uit te breiden.

De afhankelijkheid van kortlopende projectsubsidies maakt FairWork wel kwetsbaar, omdat inkomsten sterk kunnen schommelen en het veel menskracht vergt om voortdurend nieuwe projecten te ontwikkelen en gefinancierd te krijgen. We hopen in de toekomst meer organisatiebrede financiering te verwerven.

Sponsoring Een stichting als FairWork kan niet zonder sponsoring. In 2017 kregen we steun van verschillende bedrijven en organisaties: Rijser ontwikkelt kwalitatief hoogstaande grafische producties en zorgt dat FairWork voor een scherpe prijs grafisch ontwerp en drukwerk kan afnemen; DLA Piper heeft FairWork onder andere geholpen met statuten, reglementen en de voorbereiding op de nieuwe Europese privacywet; Via Google Ad Grants ontvangt FairWork maximaal € 9.100 advertentietegoed per maand om via Google AdWords onze missie en activiteiten te promoten; Via Techsoup Nederland bespaart FairWork op de aanschaffing van IT­producten. We hebben onze efficiëntie kunnen verhogen door met hoge korting professionele en up­to­date producten van Microsoft te gebruiken; Insiders is een fullservice internetbureau, dat onder andere de website van FairWork faciliteert en ons daarbij goede doelenkorting aanbiedt.

Bedankt voor jullie steun, we hopen in 2018 op jullie te kunnen blijven rekenen.

Financiers De projecten van FairWork zijn in 2017 mede mogelijk gemaakt door: Commissie Projecten in Nederland van de Konferentie Nederlandse Religieuzen; European Union’s Justice Program; European Union Asylum, Migration and Integration Fund (AMIF); Gemeente Amsterdam; Gemeente Den Haag; Kansfonds; Ministerie van Buitenlandse Zaken; Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid; Oranjefonds; Steunfonds Amsterdam.

FairWork Jaarverslag 2017

Hartelijk bedankt, we hopen dat we de samenwerking in 2018 kunnen voortzetten.

17

Postbus 15539 1001 NA Amsterdam T 020 760 08 09 E info@fairwork.nu www.fairwork.nu Rekeningnummer: NL54TRIO0198440405

Dit drukwerk is mede mogelijk gemaakt door Rijser studio print druk, www.rijser.nl.

MODERNE SLAVERNIJ, DICHTERBIJ DAN JE DENKT