ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΙΣΧΥΣ – ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2016
αποτυχία αυτή αποδόθηκε στη λανθασμένη εκτίμηση των μελλοντικών απειλών στα πλαίσια μιας γενικότερης ανεδαφικής προσέγγισης της φύσεως του πολέμου (end of major war), στη μη σωστή αξιολόγηση των πληροφοριών σχετικά με τις ικανότητες της Hezbollah και στον εφησυχασμό που επικράτησε μετά την ισραηλινή αποχώρηση από το νότιο Λίβανο το 2000. Οι παραπάνω παράγοντες οδήγησαν στην υιοθέτηση ενός λανθασμένου νέου δόγματος επιχειρήσεων και εκπαίδευσης προσανατολισμένου σε «αστυνομικά» καθήκοντα και ασύμμετρες απειλές σε βάρος της αντιμετώπισης ενός συμβατικού πολέμου εμπλουτισμένου με στοιχεία ανταρτοπολέμου και ευρείες προσβολές μη στρατιωτικών στόχων. Η παγίδα της λανθασμένης εξαγωγής συμπερασμάτων από τη φύση και διεξαγωγή προηγουμένων πολέμων και συγκρούσεων, σε συνδυασμό με μια υπερβολική (ενίοτε δικαιολογημένη) εμπιστοσύνη στις ημέτερες ικανότητες και υποτίμηση του αντιπάλου συχνά οδηγεί σε στρατηγικό-επιχειρησιακό και τακτικό αιφνιδιασμό. Αρκετοί Ισραηλινοί στρατιωτικοί έχουν επιρρίψει ευθύνες και στους αποτυχημένους νεωτερισμούς στο δόγμα επιχειρήσεων που επέφερε το IDF Operational Theory Research Institute (Διευθυντής ο ταξίαρχος Shimon Naveh, 1998-2005) την περίοδο που προηγήθηκε. Η νέα προσέγγιση των επιχειρήσεων, επηρεασμένη από την σε εξέλιξη δεύτερη intifada και την αμερικανική εμπλοκή στο Ιράκ, υιοθετούσε την προτεραιότητα των συγκρούσεων χαμηλής έντασης (Low Intensity Conflicts-LIC) σε βάρος μιας κλασσικής συμβατικής σύγκρουσης υψηλής έντασης (High Intensity Conflicts-HIC). Το νεωτερικό πολύπλοκο δόγμα (με την ονομασία Systemic Operational Design-SOD) προσπαθούσε να επιβάλει μια πιο σύνθετη αντίληψη της μορφής του συγχρόνου πολέμου με το «διοικητή» να περιβάλλεται από μια σειρά θεωρητικών, ψυχολογικών και φιλοσοφικών ερωτημάτων στα πλαίσια μιας ισραηλινής προσέγγισης της Revolution in Military Affairs (RMA). Το SOD ήταν μια πλήρως συγκεντρική μεθοδολογία και αποδείχτηκε ανεπαρκής να αντιμετωπίσει την αποκεντρωτική προσέγγιση της Hezbollah στα πεδία των συγκρούσεων του νοτίου Λιβάνου. Η αρνητική εξέλιξη των επιχειρήσεων ανάγκασε το Γε-
40
νικό Επιτελείο, στα πλαίσια των διορθωτικών ενεργειών, να αναθεωρήσει πλήρως το παραπάνω δόγμα. Επειδή όμως η επιχειρησιακή ικανότητα των ενόπλων δυνάμεων επηρεάζεται σημαντικά και από τα διαθέσιμα κονδύλια αξίζει να αναφερθεί ότι ο εκπαιδευτικός προϋπολογισμός των IDF το 2006 είχε πέσει στο ήμισυ του αντίστοιχου του 2001. Επίσης οι περικοπές στην εκπαίδευση των επιστράτων ήταν περισσότερο από το 70% την προαναφερθείσα εξαετία. Στην πραγματικότητα, η εκπαίδευση των επιστράτων είχε σχεδόν μηδενιστεί και τα συνεπακόλουθα αρνητικά αποτελέσματα υπήρξαν αισθητά στην κινητοποίηση που ακολούθησε. Η μείωση των δαπανών επηρέασε και τις δυνατότητες υποστήριξης με αποτέλεσμα την εμφάνιση σοβαρών ελλείψεων σε υλικά επιστράτων αλλά ακόμη και στην τροφοδοσία μονάδων κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων με αποτέλεσμα αρκετές να καταφεύγουν στην επιβίωση από επιτόπια εφόδια. Επανερχόμενοι στο στρατηγικό-επιχειρησιακό επίπεδο, διαπιστώνουμε ότι το Γενικό Επιτελείο καίτοι διαπίστωνε τη στασιμότητα των επιχειρήσεων και τα φτωχά αποτελέσματα εντούτοις ήταν διστακτικό στην κινητοποίηση περισσοτέρων και αναγκαίων δυνάμεων για την επίτευξη των στόχων. Εδώ εγείρονται και οι βασικές ευθύνες της στρατιωτικής ηγεσίας να απευθύνουν ξεκάθαρα προς την κυβέρνηση το μήνυμα της ανεπάρκειας των μέσων και της ανάγκης αναπροσανατολισμού της σχεδίασης. Η χερσαία επίθεση του Αυγούστου Το τέλος του Ιουλίου βρήκε το Ισραήλ να έχει εμπλακεί σε μια κοστοβόρα αναμέτρηση με τη Hezbollah χωρίς προοπτική νίκης αλλά ούτε και εξόδου από την κρίση. Επιπλέον η επιμήκυνση της σύγκρουσης και οι απώλειες Ισραηλινών και αμάχων στο Λίβανο άρχισαν να περιορίζουν την υποστήριξη προς τις ενέργειες του Ισραήλ σε εσωτερικό και εξωτερικό. Ο βομβαρδισμός κτιρίου από την IAF, στην πόλη Qana του Λιβάνου στις 30 Ιουλίου, ενίσχυσε τη διεθνή κριτική στις ενέργειες του Τελ Αβίβ. Στις 05 Αυγούστου, με πρωτοβουλία ΗΠΑ και Γαλλία άρχισαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας συζητήσεις για διακοπή των εχθροπραξιών. Τελικά, το Ψήφισμα 1701 του
ΑΝΑΛΥΣΗ
Σε αντίθεση με τις αυξημένες και μη αναμενόμενες μαχητικές τακτικές ικανότητες των ανταρτών, οι ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις επέδειξαν σχετικά χαμηλές επιδόσεις, ειδικά τις πρώτες ημέρες των συγκρούσεων. Αναφέρθηκαν πολλές δυσκολίες στην αποτελεσματική σύζευξη των όπλων και δυσκολίες συντονισμού.
Συμβουλίου Ασφαλείας που καλούσε για άμεση ανακωχή εκδόθηκε ομόφωνα στις 11 Αυγούστου. Εντωμεταξύ Στο εσωτερικό μέτωπο, οι συνεχιζόμενες προσβολές από ρουκέτες στο Ισραήλ (προσβολές με συνέπεια την απώλεια 12 αλεξιπτωτιστών αλλά και 3 αμάχων στη Χάιφα στις 05 Αυγούστου) πύκνωσαν τις φωνές στο εσωτερικό για εξεύρεση λύσεως. Το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ βλέποντας το αδιέξοδο ήδη από τις 03 Αυγούστου είχε επιλέξει να προχωρήσει στην εξαπόλυση μεγάλης χερσαίας επίθεσης με στόχο τον περιορισμό των βομβαρδισμών του Ισραήλ με ρουκέτες αλλά κυρίως με στόχο να επιταχύνει τις διεθνείς ενέργειες για την επιβολή μιας κατάπαυσης των εχθροπραξιών που θα διέσωζε το γόητρο του Τελ Αβίβ. Η διαταγή προετοιμασίας της επίθεσης δόθηκε στις 03 Αυγούστου ενώ ήδη σταδιακά (με την εκτέλεση μερικής επιστράτευσης 30.000 επίστρατων στις 27 Ιουλίου) είχαν εμπλακεί τέσσερις ισραηλινές μεραρχίες (91η
, 98η ,162η και 366η) στις επιχειρήσεις στο νότιο Λίβανο. Μια ακόμη ένδειξη του ισραηλινού εφησυχασμού και ανεπαρκούς στρατιωτικής προετοιμασίας ήταν ότι το μοναδικό σχέδιο χερσαίας εισβολής στο Λίβανο της Βόρειας Διοίκησης του Ισραήλ χρονολογείτο από το τέλος της δεκαετίας του 1990. Η αρχική πρόθεση ήταν η επίθεση να εξαπολυθεί στις 09 Αυγούστου. Τελικά και με την έκδοση Ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας προ των θυρών, η επίθεση εκτοξεύθηκε στις 11 Αυγούστου (την ίδια ημέρα με την έγκριση του ψηφίσματος) δίδοντας το χρονικό περιθώριο μόνο 60 ωρών στις IDF να εγκατασταθούν επιτυχώς βορείως του ποταμού Litani. Η προέλαση βορείως του ποταμού θεωρείτο (ορθά) ως το γεγονός που θα μεγιστοποιούσε τη διεθνή πίεση για κατάπαυση των εχθροπραξιών ενώ θα έδινε τακτικά πλεονεκτήματα στο Ισραήλ διαφυλάσσοντας και το γόητρο του. Στην επίθεση της 11ης Αυγούστου έλαβαν μέρος και οι 4 προαναφερθείσες 41