postać narracji, stają się moją historią. Przez lata byłam tylko w stanie uobecniać
z bloga zamieścił radomski „Miesięcznik Prowincjonalny” (nr 6/105/, listopad-grudzień
tragiczne przeżycie (moje rozmowy z przyjaciółmi rwały się, były chaotyczne), aż
2007), a Adrian Szary wybrał kilka wierszy i opublikował w „Antologii literatury
do teraz, kiedy powoli dojrzałam, by utrwalić je słowami i uczynić z niego opowieść
młodzieżowej. Puzzle pamięci” (Stowarzyszenie Centrum Młodzieży „Arka”, Radom
o tym, co było, o stracie jedynego dziecka.
2008).
Cierpiałam nie tylko ja. Dla moich rodziców Haliny i Henryka Staniszewskich
W radomskim Teatrze Powszechnym 5 kwietnia 2009 roku, w ramach prezentacji
był to ciężki cios. Z moją córką byli emocjonalnie bardzo związani. Wraz ze mną
tomu „Puzzle pamięci”, aktorzy czytali wiersze Ewy. Ich interpretacja odsłoniła ukryte
wychowywali Ewę. Przez pierwszy rok po jej śmierci codziennie chodzili na grób.
w tych utworach znaczenia.
Ewa nie poznała dziadków ze strony taty Włodzimierza, Heleny i Stefana Adamskich. W grudniu 2015 roku Ewa została upamiętniona przez Ireneusza Adamskiego na
Przez kolejne siedem lat wydawało się, że pamięć o Ewie zaczyna się zacierać. Jest to naturalny proces i dotyka ludzi nawet najbardziej znanych, największych…
płycie rodzinnego grobowca, na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu. Grobowiec ten jest grobem Heleny, Stefana i Włodzimierza Adamskich, a teraz również symbolicznym
Elżbieta Staniszewska
grobem Ewy.
Radom, 4 sierpnia 2016 roku
Moja siostrzenica, siostra cioteczna Ewy, Ola Czelny dopiero po sześciu latach
we współpracy z Ireneuszem Adamskim
uwolniła się od silnej traumy i odwiedziła jej mogiłę. Wcześniej nie mogła tego zrobić. Ja przez pierwszy rok byłam tylko trzykrotnie na grobie: w czasie pogrzebu, w rocznicę śmierci i w Święto Zmarłych. Długo nie mogliśmy rozmawiać o jej odejściu. W tych trudnych chwilach, jeszcze w Warnie, bardzo mnie wspierali siostra i szwagier Alicja i Janusz Czelni, najbliższe przyjaciółki Zosia, Mariola, Grażyna, Ania i Ala.
postscriptum Tata Ewy, Włodzimierz Adamski zmarł 7 grudnia 2015 roku, o czym powiadomił mnie jego Brat. 9 czerwca 2016 roku osobiście poznałam Ireneusza Adamskiego.
Po odejściu córki leczyłam się z traumy, pracując w Hospicjum im. Ojca Pio
Wcześniej czytałam w Internecie jego biogram z pierwszego tomu „Encyklopedii
w Radomiu. Dla nieuleczalnie chorych dzieci przez kilka lat prowadziłam warsztaty
Solidarności” (IPN, Warszawa 2009). Potem jego tekst w „Biuletynie Informacyjnym
manualne (zajęcia z rysunku, malarstwa i rzeźby). Pomocne dla mnie były i są lektury:
Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Wielkopolska” (nr 1/100/,
profesora Ireneusza Ziemińskiego „Metafizyka śmierci” (2010), „Życie wieczne.
Poznań, marzec 2015) o „Podziemnym Radiu >Solidarność< Regionu Wielkopolska
Przyczynek do eschatologii filozoficznej” (2013), „Eschatologia filozoficzna. Życie
– wspomnienia i dygresje współuczestnika” i niezależnym ruchu wydawniczym
wieczne” (2016, jest to zapis dyskusji o książce z 2013 roku) oraz doktora Piotra
w czasach PRL-u, w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Przez czternaście lat
Domaradzkiego „Rozstaje samotności” (2016). Ból przeżywania samotności po
bardzo aktywnie działał w tym ruchu, także na polu literatury pięknej zakazanej przez
odejściu osoby bliskiej można łagodzić, pomagając cierpiącym. Również poprzez
cenzurę. Po niemal jedenastu latach od śmierci Ewy dowiedział się, iż miał bratanicę.
lektury prac autorów zajmujących się naukowo problematyką umierania, śmierci,
Przyjechał odszukać i odwiedzić grób. Informacje o Ewie i o mnie znalazł w Internecie.
żałoby i przeżywania samotności.
Przyjechał do Radomia także po to, by od Adriana Szarego, redaktora książki pt. „Puzzle pamięci. Antologia literatury młodzieżowej”, odebrać obiecany mu egzemplarz tego
Dopiero w 2007 roku mogłam i tylko niekiedy powrócić do Ewy wierszy, notatek,
wydania. Chciał zobaczyć miejsca, w których Ewa dorastała. Poznaliśmy się, zjedliśmy
bloga, zeszytów szkolnych z jej osobistymi notatkami. Wszystko to po pogrzebie
razem obiad i rozmawialiśmy przez wiele godzin. Ireneusz zaproponował mi wspólne
zebrałam i uporządkowałam, by nie zaginęło. Wtedy też jej wiersze oraz wypowiedź
wydanie wszystkich Ewy wierszy, także przygotowanie projektu graficznego okładki
42
43