.εισαγωγή Τελεστής: σύμβολο μαθηματικής, λογικής πράξης/ διαχειριστής (Κ Τεγόπουλου, Γ Φυτράκη) Οι τελεστές ορίζονται ως μηχανισμοί, οι οποίοι προσφέρουν στους χρήστες τους την δυνατότητα ελέγχου μιας διαδικασίας από διαφορετικές πηγές. Ο William Mitchell (Mitchell, W.J, 1990) ορίζει τους τελεστές ως εργαλεία/λειτουργίες τα οποία αποτιμούν μια νέα σχεδιαστική κατάστασή. Με άλλα λόγια, ένας τελεστής είναι μια διαδικασία η οποία εισάγει ως δεδομένο μια συγκεκριμένη σχεδιαστική κατάσταση και εξάγει ως αποτέλεσμα μια νέα. “Οι σχεδιαστικοί τελεστές είναι επινοήματα βασισμένα σε υπολογιστικές διαδικασίες, τα οποία δίνουν την δυνατότητα στους αρχιτέκτονες/σχεδιαστές, να αναπαράγουν και να εκτιμήσουν τις ιδέες τους με βάση το συγκεκριμένο μέσο[...]”, παρατηρεί ο Σ Δρίτσας (Dritsas S., 2004).
.παραδοσιακοί σχεδιαστικοί τελεστές Στους παραδοσιακούς σχεδιαστικούς τελεστές περιλαμβάνονται, από την μια πλευρά το μολύβι και το χαρτί, ο κανόνας, ο διαβήτης και η πυξίδα, σαν ένα σύνολο χειροπιαστών φυσικών εργαλείων και από την άλλη ο άξονας, ο κάνναβος, το διάγραμμα, σαν ένα σύνολο αφαιρετικών νοητικών επινοημάτων. Στα πλαίσια ενός υπολογιστικού περιβάλλοντος, όπως το Computer Aided Design (CAD), οι παραδοσιακοί τελεστές είτε αποκτούν μικρότερη σημασία είτε επαναπροσδιορίζονται προσαρμοσμένοι στις διαρρυθμίσεις και στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος (εικόνα 04). Οι σχεδιαστικοί τελεστές, οι οποίοι διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με τις ιδιότητες του (αναλογικού) μέσου έκφρασης τους, το οποίο έχει πλέον αλλάξει, ωθούνται σταδιακά στην αχρηστία. Σαν παράδειγμα, μπορεί να αναφερθεί η ολοένα και πιο υποβαθμισμένη χρήση των περισσότερων γεωμετρικών εργαλείων, όπως αυτή του σχεδιαστικού-Ταυ, το οποίο κάποτε ήταν βασικό εργαλείο του κάθε σχεδιαστή και πλέον είναι δυσεύρετο στις αρχιτεκτονικές σχολές και στα γραφεία. Παρόλα αυτά οι λειτουργίες που επιτελούν οι τελεστές αυτοί συνεχίζουν να είναι επίκαιροι. Για τον λόγο αυτό οι εφαρμογές CAD έχουν εισάγει εντολές συμβατικής σχεδίασης (copy,offset), όπως στις λειτουργίες σχεδιασμού παράλληλων ευθειών και καμπύλων γραμμών καθώς επίσης και επιφανειών. Υπό αυτό το πρίσμα, η ιδιότητα του παραπάνω μέσου (του σχεδιαστικού-Ταυ), επαναπροσδιορίζεται τόσο όσον αφορά τον τελεστή, ο οποίος έχει μετασχηματιστεί πλέον από εργαλείο σε εντολή, όσο και την λειτουργία του η οποία έχει επεκταθεί από ένα σε πολλαπλά γεωμετρικά αντικείμενα. Επιπρόσθετα, οι ικανότητες του υπολογιστή ως σχεδιαστικό περιβάλλον έχουν διαμορφώσει ιδανικές συνθήκες για την δημιουργία νέων σχεδιαστικών τελεστών αλλά ταυτόχρονα και σημαντική ζήτηση. Αυτό υποδηλώνει τη δυνατότητα δημιουργίας νέων σχεδιαστικών τελεστών, οι οποίοι ίσως δεν υφίσταντο ούτε καν νοητικά στο παραδοσιακό πλαίσιο αναφοράς. Για παράδειγμα, γεωμετρικές επιφάνειες υψηλής πολυπλοκότητας και ακρίβειας ήταν απρόσιτες για σχεδιαστικούς λόγους, πριν την εμφάνιση της δυνατότητας επεξεργασίας τους με υπολογιστικά μέσα. Η σύλληψη και η αναπαράσταση τους στο χώρο ήταν είτε σχεδόν αδύνατη, είτε εξοντωτικά κουραστική. Γίνεται προφανές ότι η καινοτομία των «διαδικασιών», την οποία εισήγαγε η χρήση υπολογιστικών διαδικασιών στο σχεδιασμό, οδήγησε σε ένα αναδυόμενο χάσμα μεταξύ σχεδιαστή και σχεδιασμού, ως μέλη μιας διαδικασίας με ολοένα και περισσότερους ακαθόριστους τελεστές.
εικόνα 04: παραδοσιακοί (κανόνας,διαβήτης, πενάκι) και σύγχρονοι (CAD) σχεδιαστικοί τελεστές
.07