5
YENÝASYA / 6 ÞUBAT 2010 CUMARTESÝ
HABER BAÞKENT YAZILARI
ANKARA
Gaz, paslaþma ve cayma…
Sadece GATA mý?
CEVHER ÝLHAN cevher@yeniasya.com.tr
mokratikleþmedencaymanýniþâretlerimi? Herdefasýnda“cayma”ylasonuçlanan“paslaþmalar”veirâdezaafýylasonyediyýldaçýkarýlanbirdüzine“uyumyasasý”naraðmen,Ankara’nýntaahhüdettiðiABmüktesebatýnauyumveuygulamadakaydadeðerbirilerleme kaydedilememesi,busoruyusorduruyor.
ÖZGÜRLÜK KISITLAMALARI…
Zira“cayma”nýnenbârizörneði,özgürlüknson“balyozharekâtý”ylauçverenvâ- leringeniþletilmesiamacýylaEylül2004’dadehimdarbeplânlarýnakarþýkamuoyunda ðiþtirilenyeniTürkCezaKanunu’ndahakve yükselendemokratiktaleplerlegünde- özgürlüklerdegeriyegidilmesioldu.Meselâ, megetirilendüzenlemelerdekýrýlmaalâmet- düþünceyiifâdeyiyasaklayaneski“lastiklikaleribaþgösteriyor. nun”163.maddeninyerinekonulan312. GenelkurmayBaþkaný’nýn“Protokolegerek maddegüyatâdiledildi.Ancakikameedilen yok,zatenyetkiverenyasavar”ifâdesinina- 216’dada“kamugüvenliðiaçýsýndanaçýkve dýndanyürürlüktenkaldýrýlan“Emasyaproto- yakýntehlike”tanýmýylainançveifâde“suç” kolü”nünyerinebizzatBaþbakantarafýndan sayýlmayadevamedildi. Genelkurmay’lamutabakatlabir“yasa”dan Aynensâbýkmaddegibibumaddeiledeisözedilmesi,dikkatleriçekti. nancýgereðiKur’ânâyetlerivePeygamberiGörünenoki“protokol”kalktýamaayný“iþ- mizinhadisleriýþýðýndaumumîmusîbetlerin levi”gören“kanun”düzeltilmiyor… dinîvemânevîboyutunuizâhladepreme“ÝlâKeza“irtica”ýn“içtehdit”tençýkarýlacaðý hîÝkaz”yorumuyargýlanýpüçyýlakadarhapis söylenenyeni“kýrmýzýkitap”MillîGüvenlik cezâsýöngürülüyor.Peþindengelen218.madSiyasetBelgesi’ninde“tehditalanlarý”nýnye- deilegörüþvekanaatleriniyazanveyayanganidenMGKGenelSekreterliði,Genelkurmay zetecilervedüþünürler,ilâvetenyarýoranýnda veMÝT’tengelengörüþlerleyazýlýpMGK’nýn cezaarttýrýmýylacezalandýrýlýyor. onayýylahükûmetesunulacakolmasý,bu“reYinebudönemde219.maddede,dingövize”nindegözboyamadanöteyebiriþeyara- revlilerininvazifeleriniifâsýrasýndaalenen mayacaðýizleniminiveriyor.Týpkýhükûmetin devletkanunlarýný,hükümetidâresinitakbih beþyýlöncesözkonusuikibelgeyibugünkü vetezyifihalindehapisveadlîparacezasýile haliylekabuledipyürürlüðekoymasýgibi… cezalandýrmasýnahükmolundu. GerçektenErdoðan’ýnsongruptoplantýsýnBunagöre,meselâbirdevletkurumuTeda“devletkurumlarýnýgazagetirmeyi,bizi kel’inürettiðiiçkinindinenharamolduðunu devletkurumlarýylaçatýþtýrmayýhedefleyenler yadaMillîPiyangoÝdâresi’ninþansvetalihovar;gazagelmeyiz,GenelkurmayBaþkaný’yla, yunlarýný,totovelotoyukumargörüpcamide kuvvetkomutanlarýylaolumlubirþekildepas- cemaatisakýndýranbirimam,hatipveyavâiz, laþýyoruz”çýkýþý,henüzaçýðaçýkmamýþde- “hükûmetinicraatýnývedairelerdenbirineait
E
Laiklik devletin teminatý n CUMHURBAÞKANI AbdullahGül,‘’Laiklik, modernbirdevletolmanýnvesiyasetiliþkilerinisaðlýklýbirþekildedüzenlemeninenönemli teminatlarýndanbiridir’’dedi.Cumhurbaþkaný Gül,‘’LaiklikÝlkesininTürkiyeCumhuriyeti Anayasasý’naGiriþinin73.YýlDönümü’’dolayýsýylamesajyayýmladý.Gül,þunlarýkaydetti: ‘’Laiklik,modernbirdevletolmanýnvesiyaset iliþkilerinisaðlýklýbirþekildedüzenlemeninen önemliteminatlarýndanbiridir.Toplumuninançlarýndaözgür,iliþkilerindesaygýlývekaderdeortakolabilmesibakýmýndandalaiklik ilkesibüyükönemtaþýmaktadýr.”Baþbakan RecepTayyipErdoðandayayýnladýðýmesajýnda,‘’BugünLaiklikilkesinin,farklýinançveyaþambiçimleriiçinözgürleþtiricibirgüvenceolaraknekadarhayatîbirönemesahipolduðunuçokdahaiyigörüyorveanlýyoruz.Bundan sonradalaikliði,ayrýþtýrýcýdeðilbirleþtiricibir ilkeolarakyaþatýpgeleceknesilleretaþýmak, bizimilletolarakbekleyençokönemlibirsorumluðumuzdur.’Ankara / aa
‘‘
Keza “irtica”nýn “iç tehdit”ten çýkarýlacaðý söylenen yeni “kýrmýzý kitap” Millî Güvenlik Siyaset Belgesi’nin de “tehdit alanlarý”nýn yeniden MGK Genel Sekreterliði, Genelkurmay ve MÝT’ten gelen görüþlerle yazýlýp MGK’nýn onayýyla hükûmete sunulacak olmasý, bu “revize”nin de gözboyamadan öteye bir iþe yaramayacaðý izlenimini veriyor.
sinde“kanunaaykýrýolarakeðitimkurumuaçanlar,çalýþtýranlaraveöðretmenlerinealtý aydanüçyýlakadarhapiscezasýverileceðive ilgiliyerlerinkapatýlacaðý”hükmüilâveedildi. Evinde,mahalleçocuklarýnavekomþularýna meccânendinlerinintemelkitabýKur’ân’ýöðretenleryadadinîsohbetyapanlar,buceza maddesiylesuçlusayýlabilecek…
POLÝTÝK POLEMÝKLERE SIÐINMA!
Özetle,varýlanvartadaAKPhükûmetinin özellikledemokrasi,hukukunüstünlüðü,inançveifâdeözgürlüðü,dineðitimiveöðretiminedairelattýðýhermeseleyiyüzünegözünebulaþtýrýpdahadaiçindençýkýlmazhale sokmasý,sondüzenlemelerinde“yetersiz”ve “þeklî”kalacaðýendiþesinihaklýkýlýyor. Kulislerde“askerinyýpratýlmasýkarþýyeni yasaltedbirler”denbahsedilmesi,Baþbakan’ýn sonzamanlardatekrarladýðý“gazagetirme!” tepkisininarkasýnda“sakýnyeniyasaklýTCK gi biolmasýn!”endiþesiyle“yinemiric’atvar?” olanvazifevesalâhiyetitakbihvetezyifsuis t ifhamýnasebebiyetverdiriyor. çu”ylacezalandýrýlabilecek.ÜçaydanikiseneAskýyaalýnan“demokratiksivilanayasa”nýn yekadarhapsemahkûm,müebbedenveya yerinekonulan10-15maddelikAnayasadeðimuvakkatenvazifedenmenedilebilecek. Yine122.maddeile“12Eylüldarbesiana- þikliði“minidemokratikleþmepaketi”için“reyasasý”nýnzýrhýveteminatýaltýnaalýnan“dev- ferandum”danvazgeçileceðisöylentileriortarimkanunlarý”ndanfiilenkadük“Þapkaiktisaý sýnda,Baþbakan’ýn“Zorbirþey,herkesayný kanunu”yla“Türkharflerininkabulvetatbiki kanaatteolmaz”deyipiktidarpartisigrubunkanunu”nunkoyduðuyasaklaraveyayüküm- dabile“fire”tedirginliðinidilegetirmesi,bulülüklereaykýrýhareketedenlereikiaydanaltý nunbirbelirtisi. Ýktidar-muhalefettopyekûnsiyasetinMecayakadarhapiscezasýgetirildi. Ayrýca301.maddede,hiçbirdemokratikül- lis’tekiyumruklukavgaveatýþmaarbedesine kederastlanmayan“Türklüðüvedevletinku- abanýpülkeningerçekgündeminden,darberumveorganlarýnýaþaðýlama”gibimevhum lerinvedarbeteþebbüslerinhesâbaçekilmeveoldukçate’vileaçýkbiribâreileyanlýþuygu- sinden,demokratikleþmeyedairciddîdüzenlamalarýnýnkýnanmasý“cürüm”sayýldý.Altý lemelerdenkaçýnmasý,politikpolemikleresýðýnýlmasý,garipsinyalleriveriliyor. aydanüçyýlakadarhapiscezasýöngörüldü. Akýbetihayrola… Engaribi,yeniCezaYasasý’nýn263.madde-
“MERKEZ BANKASI VE BANKALAR BÝRLÝÐÝ OLAYA SEYÝRCÝ KALMAMALI” ATO Baþkaný Sinan Aygün, bankalarýn ücret, komisyon ve hizmet bedellerini yýllardýr “tatlý kâr kapýsý” olarak kullandýðýný ancak artýk bu kapýnýn kapatýlmasýnýn zamaný geldiðini bildirdi. Aygün, bankalarýn, “kamudan aldýklarý bankacýlýk iþlemleri yapma yetkisini” ücret ve komisyon uygulamalarýnda keyfi kullandýklarýný ve bu alanda tam bir karmaþa yaþandýðýný belirtti. Aygün, “Komisyon, bankalarýn misyonu oldu” dedi. Aygün, Merkez Bankasý Baþkaný Durmuþ Yýlmaz ve Türkiye Bankalar Birliði Baþkaný Ersin Özince’ye birer mektup yazarak, Merkez Bankasý ve Bankalar Birliði’nin olaya seyirci kalmayýp bu konudaki yasal yetkilerini kullanmaya çaðýrdý.
Eylem baþarýlý oldu n KAMU EmekçileriSendikalarýKonfederasyonu (KESK)GenelBaþkanýSamiEvren, Ýstanbul’dayapýlaneylemideðerlendirdi. Evren,“BuradayapýlaneylemibaþarýlýgörüyoruzAncakbizimesasamacýmýz,iktidarýn bumesajýmýzýalmasýdýr”dedi.Eylemekatýlýmýnazolduðuiddialarýnýdeðerlendiren SamiEvren,eyleminbaþarýlýgeçtiðiniifade ederek,“Þimdieylemekatýlýmazoldudenemez.Çünküyapýlaneylemler81ildegerçekleþtirildi.Üretimidurdurmanoktasýnda tabikibeklentimizintamanlamdagerçekleþtiðinisöyleyemeyiz.BuradayapýlaneylemibaþarýlýgörüyoruzAncakbizimesasamacýmýziktidarýnbumesajýmýzýalmasýdýr. Ýstanbul’dabinlerceemekçisokaklardaydý. ÝzmirveAnkara’daaynýþekildekatýlýmoldu.Bunedenlebaþlangýçolarakanlamlýbir eylemdi”diyekonuþtu.Ýstanbul / iha
Kaybolan çocuklar bulunamýyor n BAHÇEÞEHÝR ÜniversitesiSosyolojiBölümBaþkanýProf.Dr.NilüferNarlý,soniki yýldýrTürkiye’dekaybolanyaklaþýkbinçocuðahiçbirþekildeulaþýlamadýðýnýsöyledi. Prof.Dr.Narlý,2007’denbugünerakamlara bakýldýðýnda,heryýlTürkiye’deyaklaþýk6 bincivarýndaçocuðunkaybolduðunuhatýrlattý.2008yýlýndanbuyanakaybolançocuklardan,500’ününhiçbirþekildebulunamadýðýnývurgulayanNarlý,burakamýn2009 yýlýndailkdefeikiyekatlanarakbinibulduðunadikkatçekti.Birçokkiþinin‘’Buçocuklaraneoluyor?Çocuklarnedenhiçbirþekildebulunamýyorvebuçocuklarýnizlerine rastlanmýyor?’’diyesorularsormayabaþladýðýnýifadeedenNarlý,Türkiye’dekaybolan çocuklarlailgiliyenibirtakýmmekanizmalarýnkurulmasýveailelerepsikolojikdestek saðlanmasýgerektiðinibelirtti.Bitlis / aa
Bankalarýn kredi kullandýrdýklarý müþterilerinden peþin olarak aldýklarý ücret ve komisyonlar 2009 yýlýnýn Ocak-Kasým döneminde 2 milyar 955 milyon liraya kadar yükseldi.
Bankalar vatandaþý soyuyor ATO’NUN BELÝRLEMELERÝNE GÖRE, 100’E YAKIN ÝÞLEM ÝÇÝN ÜCRET ALAN BANKALAR, 2009 ‘DA 11 AYLIK DÖNEMDE 12,5 MÝLYAR LÝRALIK ÜCRET, KOMÝSYON VE HÝZMET GELÝRÝ ELDE ETTÝ. 63,3’ünü,2009yýlýnýnilk11aylýkdönemindeiseyüzde66,4’ünüsadeceücretvekomisyongiderleriylekarþýladýðýbelirtilirken,Türkiye’dede kayýtdýþýekonomiylemücadelevebaþka sebeplerlebirçokiþlembankalarüzerindenyaBANKALARIN, bankacýlýkiþlemlerindemüþte- pýlmakzorundabulunduðu,buzorunluluðun rilerinden100’eyakýnisimaltýndaaldýklarýüc- bankalarýnçeþitliiþlemvehizmetlerdenücret, ret,komisyonvebankacýlýkhizmetgelirlerinin komisyonvemasrafadýaltýndaaldýklarýparalaalýndýðýbildirildi.Yasalzorunluluklarsebebiyle rý,sektörünönemlibirgelirkalemihalinegetirbirçokiþlemiartýkbankalararacýlýðýylayapmak diðibildirildi.Türkiyeekonomisininyüzde8,4 zorundabulunanvatandaþlar,ücretvekomis- civarýndaküçüldüðü2009yýlýnýnilkdokuzayyonuygulamalarýnaartýkbirçekidüzenveril- lýkdönemindebankacýlýksektöründereelolamesiniistiyor.AnkaraTicaretOdasý’nýn rakyüzde8,7oranýndabüyümeyaþandýðýbelirBDDK’nýnverilerindenyaptýðýbelirlemelere tilenaçýklamada,BDDK’nýnverilerinegörede görebankalarýnkredikullandýrdýklarýmüþteri- Ocak-Kasýmdönemindesektörüntoplamaklerindenpeþinolarakaldýklarýücretvekomis- tifleriyüzde11,5oranýndabüyürkenbrütkârýiyonlar2009yýlýnýnOcak-Kasýmdöneminde2 seyüzde44,1oranýndaartarak23,3milyarliramilyar955milyonlirayakadaryükseldi.Yýlýn yakadaryükseldi.Bankalarýn,müþterileriniþaþtümündeiseburakamýn3,3milyarlirayaulaþ- kýnaçevirenücretuygulamalarýnýnbaþýndahetýðýtahminediliyor.Kredilerikýsmalarýnarað- sapiþletimücretlerigeliyor.Maaþhesaplarýda menbankalarýngeçenyýlkullandýrdýklarýkredi- dâhilhemenhemenaçýlanbütünvadesizmevlerdenaldýklarýücretvekomisyonlarda2008 duathesaplarýndan,aylýk,üçaylýkvealtýaylýk yýlýnagöreyüzde31,6oranýndaartýþkaydedildi. periyotlarlahesapiþletimücretitahsilediyor.70 Sektörbukalemden2006yýlýnda1milyar725 milyonayakýnçeþitlitürlerdeaçýlmýþmevduat milyonlira,2007yýlýnda2milyar50milyonlira, hesabýbulunanbankacýlýksektörüvadesizva2008yýlýnýntümündede2milyar518milyon tandaþlarýnaçtýðýTürkLirasýtasarrufmevduatý lirakazanmýþtý.Bankalar,iþletmegiderlerinin hesaplarýndanyýlda44TLile68TLarasýnda 2007yýlýndayüzde64,8’ini,2008yýlýndayüzde hesapiþletimücretitahsilediyor.
AHMET TERZÝ ANKARA
ÜCRETLÝLERÝN GELÝRÝNE VERGÝ SINIRLAMASI ANAYASA Mahkemesi’nin 8 Ocak 2010’da aldýðý karar çalýþanlarýn yüzde 27’den fazla vergi ödememesinin yaný sýra ödediði vergiyi geri alma þansý doðurdu. Mahkeme boþluk doðmamasý için Maliye’ye (Meclis’e) 6 ay süre verdi. Mahkeme, çalýþanlarýn yüzde 15’ten baþlayýp yüzde 35’e kadar varan oranlarda vergi ödemesini saðlayan ve 2006’da çýkarýlan yasanýn “40 bin TL’nin üstü için yüzde 35” olan düzenlemesini Anayasa’ya aykýrý bularak iptal etti. Böylece çalýþanlar bundan sonra en fazla yüzde 27 gelir vergisi ödeyecek. Ýptal kararý ile 2006’dan sonra çalýþanlarýn ödediði yüzde 35’lik gelir vergisi için dâvâ açýp yüzde 8’ini (35-27) geri alma hakký da doðdu. Gelir vergisi aylýk gelir üzerinden hasaplanýp gelir arttýkça vergi dilimi yükseldiði için genellikle yýlýn ikinci yarýsýndan sonra özellikle de yýl sonuna doðru vergi dilimi yüzde 35 olabiliyordu. Uzmanlar özellikle 2009’un son aylarý için çalýþanlarýn dava açýp ödedikleri fazla vergiyi geri alabileceðini belirtiyor.
MEHMET KARA mkara@yeniasya.com.tr
aþbakanTayyipErdoðan’ýnüçseneönce GATA’daeþiyleilgilibirolayýgündemegetirmesiyýllardýrçözülemeyenbaþörtüsüsorununubirkezdahagündemegetirdi. Erdoðan’ýngeçtiðimizhaftasonubirtelevizyon kanalýnda (TRT-EnineBoyuna) 2007yýlýndayaþadýðýolayýþöyleanlatmýþtý:“NejatUygurGATA’da hastayatýyor.Eþimziyaretegitmekistiyor.Nejat Uygur’unhanýmý (NejlaUygur) arýyorvediyorki, ‘Neolurbizsizinledýþarýdabuluþsak...Sizburaya gelmeseniz...Buradayetkililersýkýntýdoðabilir,gelmemesiisabetliolurdiyor.’Benbunuodönemen üstdüzeydegündemegetirdim.‘Nedirbuhalya, neyaptýklarýnýnfarkýndamýsýnýz?’dedim…” KonuMeclisGenelKurulundaMHP’limilletvekiliOsmanDurmuþtarafýndangündemegetirilmiþ vekavgalarasebepolmuþtu. Buradaküçükbirnotdüþelim: Geçtiðimizdönemlerde MHP milletvekili olan Nesrin Ünal, baþörtüsünü çýkararak Meclis’e girmiþti. Ünal, bir televizyon kanalýna verdiði beyanatta, kendisininGATA’yabaþörtülüolarakbirmilletvekilini ziyarete gittiðini anlattý. GATA’da þöyle bir uygulamayapýlýyor.Bizimdeþahitolduðumuzuygulamaya göre baþörtüsünü eðer iðne ile baðlýyorsangiremiyorsun.Ýðneyiçýkartýpdüðümatarsan,yaniçenealtýndanbaðlarsanýzancaköylegirebiliyorsunuz.EskimilletvekiliÜnaldabaþörtüsünü çene altýnda düðüm yoluyla baðladýðý için buyüzdenengelolunmamýþolabilir. EmineErdoðan’ýnGATA’yahastaziyaretinin baþörtüsü yüzünden engellenmesi konusunda konuþan(Hürriyet,5.2.2010) GenelkurmayBaþkanýÝlkerBaþbuð,“Özelbirdurum,keþkeyapýlmasýydý”demiþ.Org.Baþbuð’unbunusöylerken birgenellemeyapmadýðý,sadece“baþbakaneþi” olduðu için böyle bir yorum yaptýðý anlaþýlýyor. Zira, “Açýkça söyleyeyim, bu özel bir durum. Altýný çizmemiz lâzým. Bu nedenle de, bu özel durumlarda olaylara insani boyuttan bakmak doðruolurdiyedüþünüyorum.Dolayýsýylabuolay,tabiîbukapsamdaözeldeolduðuiçingerçekten insanî boyut içeriyor. Keþke o olay yaþanmasaydý. Bu çok özel bir olay genellenecek bir olay deðil…” derken bunun sadece “baþbakaneþi”olduðuiçinsöylediðiortayaçýkýyor. Erdoðanbutartýþmalarlailgilihemgenelkuruldahemdebaþkatoplantýlardafikirlerinisöylemeyedevamediyor.Üçsenedirbuolayýanlatmadýklarýnýsöylüyor.“Bizbuiþinüzerinegidemezmiydik, giderdik, ama orada biz sadece eþimin gözyaþlarýnamahkûmkaldýk”diyekonuþuyor. Peþindede,“Söyleyecekçokdahaþeylervarama ben ülkemde gerilim istemiyorum” diyor ve ekliyor. “Bu konuda yaþadýðýmýz baþka þeyler de var. Bunlarý belki biraz daha zaman kazanacak, ondansonrabelkisiyasettençekildiktensonrakalemeolarakbelkigündemegetireceðim.Amaülkembunlarýkaldýramaz…” Baþbakan’ýnbusafhadansonrayaþadýklarýnýaçýklamasý gerekmez mi? “Ülke gerilecek” endiþesi ile72milyonlukbirülkeninbaþbakanýnýnbunlarý açýklamamasý doðru olmaz diye düþünüyoruz. Çünküartýkbuyasakçokcanlaryakýyorveyasakçýlarbirbirortayadökülmeli.Artýkkimsegözyaþlarýnamahkûmkalmamalý. AbdullahGül’üncumhurbaþkanýolmasýndan sonr aKöþk’teyaþ an anl ardabun unbenz er i. Köþk’teverilenresepsiyonlarda“eþli-eþsiz”formül bulunarakancakmeseleçözülebiliyor!AskerinolduðuprogramlaraGül’üneþikatýlamýyor.Buyýliçindedüzenlenenüçtörendedebunugördük. Org. Baþbuð ayný röportajda “Olayda Sayýn Baþbakan’ýneþideüzülmüþtür.Belkideençok üzülen Uygur’un eþidir” de demiþ. Ancak GATA’dabuhergünyaþanmayadevamediyor.SadeceBaþbakan’ýneþiüzülmüyor,hastaziyaretinegidenhastayakýnlarýdaüzülüyor. Yýllardýr süren baþörtüsü sorununu görmezdengelinip,çözümüyolundaciddîadýmlaratýlmýyor. Hâlâ baþörtülü öðrenciler okullarýna giremiyor,memurelerinbaþörtüleriileçalýþmalarýnaizinverilmiyor.Maðduriyetleryýllardýrdevamediyor.BugündeTürkiye’ninbirçokilinde bukanunsuzyasaðýnkalkmasýiçineylemleryapýlacak. Yüzlerce haftadýr bu eylemler sürüyor. Hiçbiryetkiligidip“kardeþimsizinderdiniznedir,neistiyorsunuz?”diyesormuyor? 28Þubatsürecindensonrakatýlaþanyasakhâlâ çözülmedi. Gündeme gelen bu konu fýrsata dönüþtürülüp yasaða dikkat çekilmelidir. “Ülke kaldýramaz” endiþesi ile ülkenin yönetiminde bulunanlarçözümekatkýsaðlamakiçinbildiklerini,yaþadýklarýný,gördüklerinianlatmalývemeseleyiçözmelidir.Milletinbeklentisibudur. Artýkbukanunsuzyasakbitmeli,maðduriyetlergiderilmeli…
B