22
21-22 mei 2011 www.ch em i e2011.b e
De vijf grote uitdagingen van de chemie.
Als we de AArde gelijk zouden verdelen over de 6,7 miljArd mensen die er vAndAAg leven, heeft iedereen recht op een oppervlAkte vAn 1,7 hectAre om in zijn behoeften te voorzien. de gemiddelde belg heeft Al een ecologische voetAfdruk vAn 4,5 hectAre. om te voorkomen dAt de voorrAAdkAmers vAn onze plAneet over een pAAr decenniA compleet uitgeput rAken, is de chemische sector voortdurend op zoek nAAr intelligente oplossingen om meer uit de nAtuur te hAlen met minder. dit zijn de vijf werelduitdAgingen wAArvoor de chemie AAn oplossingen werkt.
Scheikunde haalt meer uit de natuur met minder
Uitdaging 3: Fitter op hoge leeftijd
1,4 cij fer:
feit:
In West-Europa is de kindersterfte (tot vier jaar) teruggedrongen tot 1,4 per duizend.
Gewone zonnebrandproducten zijn ontworpen om te beschermen tegen echt zonlicht. Bij gebruik onder de zonnebank kan een reactie met de straling de huid ernstig beschadigen.
Tekst: Pieter Leuridan. Foto: GvA
Wat is het probleem? Wie in ons land rond 1900 werd geboren had een statistische levensverwachting van ongeveer 45 jaar. Vandaag bedraagt die bijna tachtig jaar, of een winst van meer dan dertig jaar in amper een eeuw tijd! Dat is voor een deel het gevolg van de verbeterde kraamzorg waardoor de geboortesterfte sterk is teruggedrongen. Daarnaast hebben chemische uitvindingen gezorgd voor een gigantische verbetering van de algemene
De oplossing hygiëne, leefomstandigheden en gezondheidszorg. Tegen heel wat dodelijke infecties en ziekten werden de voorbije eeuw afdoende antibiotica en vaccins ontwikkeld. Het gevolg is dat kinderen die in 2050 geboren worden, een gemiddelde levensverwachting van meer dan 85 jaar zullen hebben. Wat natuurlijk goed nieuws is, maar... ook het aantal kwalen en kankers dreigt hierdoor exponentieel toe te nemen.
Hoe we onze woon- en werkomstandigheden ook optimaliseren, ouderdom brengt sowieso slijtage met zich mee. Het komt er dus op aan om ons al op jonge leeftijd te beschermen tegen onder meer zonnebrand, sportblessures en hoge bloeddruk omdat die op latere leeftijd kunnen aanleiding geven tot kankers, gewrichtsaandoeningen en hartfalen. De farmaceutische tak van de chemie investeert daarom elk jaar miljarden
in de ontwikkeling van nieuwe en betere huidbeschermers en cholesterolverlagers. Ook schokdempende loopschoenen en UVbeschermende zonnebrillen zijn gemaakt op basis van chemische polymeren. Daarnaast wordt al jaren koortsachtig gezocht naar een afdoend geneesmiddel tegen Alzheimer, een vorm van dementie. Ook andere ouderdomskwalen als diabetes en Parkinson zijn in opmars.
Janssen Pharmaceutica
Genezend aidsmedicijn in de maak Momenteel zijn meer dan 33 miljoen mensen in de wereld besmet met het aidsvirus. Hoewel nieuwe en krachtige aidsremmers de levensverwachting van de patiënten aanzienlijk heeft verhoogd, zijn er nu al meer dan zestien miljoen aidswezen en is er elke 17,5 seconde ergens iemand in de wereld die overlijdt aan aids. Toch heeft Tibotec, een zusterbedrijf van Janssen Pharmaceutica dat al jaren toonaangevend is in aidson-
op e n d e u r vAn d e c h e m i e e n l i f e s c i e n c e s
derzoek, er goede hoop op dat het een medicijn op het spoor is dat de epidemie uit de wereld kan helpen. Basis voor het nieuwe ‘wondermiddel’ is een chemische formule waar wijlen dokter Paul Janssen meer dan tien jaar heeft op gewerkt. De eerste tests op patiënten gaven alvast erg hoopgevende resultaten. Volgens Tibotec zou het pilletje mogelijk al dit najaar in productie kunnen komen.