Αυγουστος 2010

Το οικιστικό πρόβλημα αναγνωρίζεται ως το πιο κομβικό για τους Ρομά. Είναι γεγονός ότι η διαμονή σε μόνιμη γνωστή κατοικία συνδέεται με τη δυνατότητα ενός πολίτη να απολαμβάνει ορισμένα δικαιώματα αλλά και να συναλλάσσεται νομίμως με δημόσια πρόσωπα ή ιδιώτες. Η νομαδική ζωή των Ρομά και η διαβίωσή τους σε παράνομους καταυλισμούς στα όρια δήμων (χωρίς αναγκαστικά να υπάρχει οικογενειακή τους μερίδα εκεί) λειτουργεί ως τροχοπέδη στην κοινωνική ένταξή τους. Οι συνθήκες ζωής στον καταυλισμό είναι άθλιες. Οι Τσιγγάνοι ζουν σε παράγκες, μέσα στα σκουπίδια, χωρίς νερό, τουαλέτες, φως, στο έλεος των καιρικών φαινομένων και των επιδημιών. Έτσι ο τσιγγάνικος καταυλισμός αποτελεί εστία μόλυνσης και παραβατικότητας με αποτέλεσμα οι μη Τσιγγάνοι δημότες να θεωρούν την παρουσία των Τσιγγάνων ντροπή και υποβάθμιση για την περιοχή τους και να προσπαθούν με κάθε πρόσχημα να τους διώξουν. Είναι εξάλλου γεγονός ότι συχνά οι Τσιγγάνοι, στερούμενοι εναλλακτικής λύσης, καταπατούν δημοτικά ή και ιδιωτικά οικόπεδα – όπως συμβαίνει με τους Ρομά του Δήμου μας στην περιοχή του Εργοχωρίου- προκειμένου να στήσουν τις πρόχειρες εγκαταστάσεις τους. Η πρακτική αυτή οδηγεί στην όξυνση των αντιθέσεων, στη διασπορά ρατσιστικών επιχειρημάτων και στη διαιώνιση του κοινωνικού προβλήματος της συμβίωσης των Ρομά με τους υπόλοιπους πολίτες. Είναι γνωστή η συζήτηση αν πρέπει να επιλεγούν μέτρα που οδηγούν στην άνευ όρων αφομοίωση ή στην υπό όρους σταδιακή ένταξη των Τσιγγάνων. Καταρχήν πιστεύουμε, ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη η λύση που προτείνουν οι ίδιοι οι τσιγγάνοι, σύμφωνα με την οποία επιθυμούν μια κατοικία. Έχει καταγραφεί μια σαφέστατη τάση εδραιοποίησης των Τσιγγάνων και ήδη το 50% αυτών ζουν για πάνω από 20 χρόνια στο ίδιο μέρος. Οι μετακινήσεις τους σήμερα είναι αραιότερες, προσωρινές και έχουν άξονα την ανεύρεση εργασίας. Για το θέμα στέγης έχει προταθεί η λύση απόκτησης στέγης εντός νέων αυτοδιαχειριζόμενων οικισμών. Οι οικισμοί πρέπει να διαθέτουν χωροθετημένα οικόπεδα, υδροδότηση, ηλεκτροδότηση, αποχέτευση, πρόσβαση στις αστικές συγκοινωνίες, σχολεία και ιατρείο. Είναι απαραίτητη επίσης η κινητοποίηση και η ενεργός συμμετοχή των ίδιων των Ρομά για την αυτοδιαχείριση των οικισμών τους μέσω συμβουλίου διαχείρισης και εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας. Ακόμα να εξασφαλιστεί η υποστήριξη προκειμένου να χορηγηθούν δάνεια στους οικοπεδούχους Τσιγγάνους που δεν είναι εξοικειωμένοι στη γραφειοκρατία. Μια τελευταί λύση είναι να νοικιαστούν κατοικίες από τους δήμους για στέγαση τσιγγάνικων οικογενειών. Η διασφάλιση των συνθηκών υγείας των Ελλήνων πολιτών αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας, που στηρίζεται στις διατάξεις του Συντάγματος (άρθρο 2, παρ.3). Η κατάσταση της υγείας του πληθυσμού ιδίως των σκηνιτών είναι επισφαλής λόγω των κακών συνθηκών διαβίωσης αλλά και της εξάπλωσης της χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Επιπλέον ένα μεγάλο ποσοστό των Τσιγγάνων είναι εντελώς ανασφάλιστοι. Η μόνη περίθαλψη που έχουν – όσοι έχουν- είναι των απόρων. Η σχολική φοίτηση των Τσιγγάνων -εκτός του ότι είναι εκτός παραδοσιακού αξιακού κώδικα- είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως η μετακίνηση, τα οικονομικά προβλήματα που οδηγούν στην παιδική εργασία, η απόσταση από το σχολείο, τα φαινόμενα ρατσισμού στα σχολεία, η έλλειψη κατάλληλης και μόνιμης στέγης κλπ. Συχνά αποδίδεται στους τσιγγάνους η αποχή από τη σχολική διαδικασία