Guía de Programas de Prevención e Educación para a Saúde Ámbito escolar e familiar
Curso 2018/2019
ÍNDICE DE PROGRAMAS
“Educación para a Saúde na Escola” e “Prevención do Consumo de Drogas na Escola”.
“Intervención socioeducativa na aula e TICs” - Apoio aos materiais didácticos de Educación para a Saúde na Escola.
“Non pasa nada, Pasa algo?” – Prevención consumos substancias.
“Empodérate” - Mindfulness.
“Perséfone Saúde” – Dependencias Emocionais.
“Máis que un Teito” – Pautas Educativas para Nais/Pais/Titores.
2
“EDUCACIÓN PARA A SAÚDE NA ESCOLA” e “PREVENCIÓN DO CONSUMO DE DROGAS NA ESCOLA” Descrición É un Programa que se desenvolve na Comarca dende o curso 1994-95 e que se sustenta na aplicación na aula duns contidos curriculares transversais axeitados para reforzar uns hábitos saudables dende a primeira infancia ata os 18 anos. Obxectivos Coñecer e apreciar os valores saudables e as normas de convivencia, adquirir habilidades para a prevención e para afrontar os conflitos futuros, e fomentar a hixiene e a saúde. Metodoloxía Presentación do programa dirixido ao profesorado pola técnica de prevención.
Aplicación do material didáctico na aula por parte do/a titor/a.
Seguimento da aplicación e apoio técnico durante o curso escolar.
Contidos Coidado e mantemento da saúde.
Autoestima, autonomía, responsabilidade e independencia persoal.
Toma de decisións e control emocional.
Interacción
social,
presión
de
grupo,
comunicación
interpersoal.
Habilidades sociais e de resistencia. 3
Fomento de valores e actividades de ocio saudables.
Información sobre o alcohol, o tabaco e outras drogas.
Recursos Humanos Nos Centros Escolares: Directores/as e/ou Orientadores/as dos centros Titores/as e mestres dos centros escolares Alumnado de Educación Infantil, Primaria e Secundaria e as súas familias No desenvolvemento do Programa: Educadora Social da Asociación Érguete Recursos Materiais Guía metodolóxica
para
o
profesorado.
Cadernos para o alumnado.
Cómics: 6º primaria.
Fichas para nais/pais.
Este material será facilitado ao profesorado en CD/DVD para a súa utilización cando o precisen.
DESTINATARIOS/AS
COMPOÑENTES
Nenos e nenas 3-6 anos
Autoimaxe e relaxación
Nenos e nenas 6-12 anos
Toma de decisións
Adolescentes 12-16 anos
Emocións e sentimentos
Mozos/as 16-18 anos
Adestramento habilidades
Mestres/as e educadores/as
Actividades de lecer
Pais e nais
Tolerancia e cooperación
4
“INTERVENCIÓN SOCIOEDUCATIVA NA AULA e TICs” - Apoio aos materiais didácticos de Educación para a Saúde na Escola Descrición É un programa transversal de información e d e adestramento en habilidades e competencias persoais e sociais do alumnado, para un maior afianzamento da súa personalidade e unha mellor xestión dos posibles conflitos futuros.
Obxectivos
Mellorar as competencias e habilidades persoais e sociais. Favorecer unha mellor comunicación entre iguais. Potenciar unha elección de valores, actitudes e
comportamentos
saudables. Incrementar a autoestima e o sentido crítico.
5
Metodoloxía A intervención é realizada polas técnicas de prevención directamente na aula e en horario lectivo, previa selección das aulas en coordinación cos orientadores/as e titoras/es. Consta de 5 sesións de traballo dunha duración aproximada de 50 minutos cada unha, respetando a temporalidade das clases, e utilizando unha metodoloxía dinámica e con técnicas interactivas. Contidos
Coidado e mantemento da saúde.
Autoestima, autonomía, responsabilidade e independencia persoal.
Toma de decisións e xestión de conflitos.
Control emocional e relaxación.
Interacción
social,
presión
de
grupo,
comunicación
interpersoal.
Habilidades e competecias persoais e sociais.
Fomento de valores e actividades de ocio saudables.
Información sobre condutas aditivas: substancias (alcohol, tabaco e outras drogas), novas tecnoloxías, ludopatías, adiccións
sociais
e
comportamentais,
dependencias
emocionais. Recursos Humanos Nos Centros Escolares: Directores/as e/ou Orientadores/as dos centros Alumnado de Educación Infantil, Primaria e Secundaria e as súas familias
6
Titores/as das distintas aulas nas que se impartan os obradoiros No desenvolvemento do Programa: Educadora Social / Psicóloga Traballadora Social
Recursos Materiais
Material gráfico e audiovisual.
Folletos informativos.
DESTINATARIOS/AS
COMPOÑENTES
Nenos e nenas 3-6 anos
Cognitivo
Nenos e nenas 6-12 anos
Autoimaxe e relaxación
Adolescentes 12-16 anos
Toma de decisións
Mozos/as 16-18 anos
Emocións e sentimentos
Mestres/as e educadores/as
Adestramento habilidades
Pais e nais
Actividades de lecer Tolerancia e cooperación
7
“NON PASA NADA, PASA ALGO?” – Prevención consumos substancias Descrición É unha intervención que se desenvolve nas aulas de 3º e 4ª da ESO ou FPB con alumnado onde se detectaron situacións conflitivas e/ou de risco. Obxectivos Proporcionar información sobre as drogas que se consumen de forma clara, realista e axeitada. Dar a coñecer os factores de protección e de risco nos ámbitos persoal, familiar, escolar e comunitario. Ensinar habilidades sociais de adestramento e afrontamento en situacións. Promover coa familia un incremento das habilidades de xestión, comunicación e negociación familiar. Metodoloxía A intervención é realizada polas técnicas de prevención directamente na aula e en horario lectivo, previa selección das aulas en coordinación cos orientadores/as e titores/as. Consta de 5 sesións de traballo dunha duración aproximada de 50 minutos cada unha, respectando a temporalidade das clases, e utilizando unha metodoloxía dinámica e con técnicas interactivas.
8
Contidos
A diversión saudable e o consumo de drogas.
Efectos e consecuencias do consumo de drogas.
Mitos, tópicos e falsas crenzas.
Habilidades de afrontamento.
Lecer saudable.
Recursos Humanos Nos Centros Escolares: Directores/as e/ou Orientadores/as dos centros Alumnado de Educación Secundaria e as súas familias Titores/as das distintas aulas nas que se impartan os obradoiros No desenvolvemento do Programa: Educadora Social / Psicóloga Traballadora Social
9
Recursos Materiais
Folletos e guías sobre substancias.
Material gráfico e audiovisual.
DESTINATARIOS/AS
COMPOÑENTES
Mozos/as entre 14-18 anos Mestres/as e educadores/as Pais e nais
Autoimaxe e relaxación Toma de decisións Emocións e sentimentos Adestramento habilidades Actividades de lecer Tolerancia e cooperación Intervención familiar
10
“EMPODÉRATE” - Mindfulness Descrición Trátase dun novedoso programa de intervención na aula con nenos/as de 1º, 2º e/ou 3º ciclo de Educación Primaria onde se experimentará con ferramentas relacionadas coa práctica meditativa-mindfullness (atención plena). Obxectivos Mellorar
as
relacións
interpersonais. Reducir as situacións de conflictividade. Mellorar as capacidades de aprendizaxe e a memoria. Gañar unha mellor regulación das emocións. Aumentar a empatía e a compaixón. Aminorar os niveis de estrés, ansiedade e medo. Afianzar novos modelos de intervención en prevención. Metodoloxía A intervención é realizada pola técnica de prevención directamente na aula e en horario lectivo, previa selección das aulas en coordinación cos orientadores/as e titores/as. Consta de 5 sesións dunha duración aproximada de 50 minutos cada unha, aproveitando a duración dunha clase, e utilizando unha metodoloxía lúdica e dinámica. 11
Contidos
Pensamentos, emocións e sentimentos
Identidade persoal
Autoconciencia
Conduta ética
Autoaceptación
Recursos Humanos Nos Centros Escolares: Directores/as e/ou Orientadores/as dos centros Alumnado de Educación Infantil e Primaria e as súas familias Titores/as das distintas aulas nas que se impartan os obradoiros No desenvolvemento do Programa: Educadora Social da Asociación Érguete Recursos Materiais
Material audiovisual.
Esterilla, coxín e/ou manta.
Diverso material funxible.
DESTINATARIOS/AS
COMPOÑENTES
Nenos e nenas 6-8 anos
Autoimaxe e relaxación
Mestres/as e educadores/as
Emocións e sentimentos
Pais e nais
Adestramento habilidades Tolerancia e cooperación Comprensión
12
“PERSÉFONE SAÚDE” – Dependencias Emocionais Descrición Trátase dun novidoso programa de intervención na aula, dirixido a adolescentes e mozos/as de Secundaria, Ciclos ou Bacharelato en idades comprendidas entre 12 e 18 anos, onde se tratarán aspectos baseados no autocoñecemento e na conciencia de responsabilidade para a creación e xestión da propia saúde. Obxectivos Potenciar relacións saudables: dun mesmo e cos demais. Facilitar o autocoñecemento, a partir da exploración das capacidades e competencias persoais, para conectarse coa súa motivación. Promover a aprendizaxe de actitudes e hábitos compatibles coa prevención de enfermidades de transmisión sexual, trastornos de conduta alimentaria e embarazos non desexados, entre outros. Gañar unha mellor regulación das emocións. Aumentar a empatía, o respecto e a comprensión. Minorar os niveis de estres, ansiedade e medo. Afianzar novos modelos de intervención en prevención.
Metodoloxía A intervención é realizada pola técnica de prevención directamente na aula e en horario lectivo, previa selección
das
aulas
coordinación
en cos
orientadores/as e titores/as. Existen dous temas básicos para tratar
neste
programa
en
función das necesidades do grupo: por un lado, o traballo coa Autoestima e a Imaxe Corporal e, por outro lado, Máis que Afectividade onde se abarcarán aspectos relacionados coas relacións e a sexualidade. Consta de 5 sesións dunha duración aproximada de 50 minutos cada unha, aproveitando a duración dunha clase, e utilizando unha metodoloxía lúdica, dinámica e tamén a través das Tics e das redes sociais incorporando técnicas innovadoras de comunicación como a PNL (Programación Neurolinguística). Contidos
Identidade persoal
Autoconciencia
Autoestima e autoaceptación
Imaxe corporal
Alimentación
Afectividade
14
Recursos Humanos Nos Centros Escolares: Directores/as e/ou Orientadores/as dos centros Alumnado de Educ. Secundaria, Ciclos ou Bacharelato ata 18 anos Titores/as das distintas aulas nas que se impartan os obradoiros No desenvolvemento do Programa: Educadora Social da Asociación Érguete Traballadora Social da Asociación Érguete Recursos Materiais
Material audiovisual e informático.
Folletos informativos.
Diverso material funxible.
DESTINATARIOS/AS
COMPOÑENTES
Mozos/as entre 14-18 anos
Autoimaxe e relaxación
Mestres/as e educadores/as
Emocións e sentimentos Adestramento habilidades Tolerancia e cooperación Comprensión
15
“MÁIS QUE UN TEITO” – Pautas Educativas para Nais/Pais/Titores Descrición É un programa de prevención familiar que pretende crear un espazo presencial para as familias onde poder tratar calquera temática de interese en relación á educación dos fillos/as. Obxectivos Promover unha maior implicación dos pais/nais e/ou titores como axentes de saúde. Fomentar
a
adquisición
de
coñecementos,
habilidades
e
competencias persoais para desenvolver a importante tarefa educativa coas mellores ferramentas posibles. Metodoloxía Ofrecemos dúas variantes diferenciadas: Non
presencial:
cunha
publicación electrónica onde se tratan diversos temas que promoven
e
factores
de
reforzan
os
protección
familiar. Presencial: en pequenos grupos trátanse uns temas que poden ser máis relevantes para o grupo ao que vai dirixido: familias con fillos/as en idade infantil, en primaria ou en secundaria.
16
Tanto as intervencións coma o Newsletter Familiar son realizadas polas técnicas de prevención xunto coa participación dos Servizos Sociais dos Concellos e por outros/as profesionais e colaboradores/as. En función das necesidades, intereses e posibilidades das familias, xunto co Equipo Directivo do colexio e as ANPAs, estableceranse as pautas en cada comunidade. As sesións presenciais a realizar en cada centro educativo ou Concello terán unha duración aproximada de 90 minutos. Coordinarase o calendario de sesións presenciais e o material publicado para acadar a máxima participación da familia, ofrecendo se é o caso, servizo de gardería. Contidos
A comunicación familiar.
Límites e normas dende a familia.
A autoestima e a familia.
A educación afectivo-sexual.
Como actuar ante as novas tecnoloxías.
Alimentación saudable.
A educación en valores: respecto e responsabilidade.
Achegamento ás drogas e outras condutas aditivas.
17
Recursos Humanos Nos Centros Escolares: Directores/as e/ou Orientadores/as dos centros ANPA’s dos Centros Educativos Familias do alumnado No desenvolvemento do Programa: Educadora Social / Ppsicóloga Traballadora Social Recursos Materiais
Material gráfico e audiovisual.
Unidades didácticas para os/as pais/nais/titores.
DESTINATARIOS/AS
COMPOÑENTES
Nais e pais
Intervención familiar
Mestres/as e educadores/as
Adestramento habilidades Emocións e sentimentos Comunicación eficaz Resolución de conflitos
18
R/Colรณn, 20 (Edif. O Pescador 1ยบ piso) C.P. 36780 A Guarda - Pontevedra Tfno: 986 614 407 / 640 086 376 www.erguete.org info@erguete.org
@erguetebaixomino
@erguetebm