WINTER 2019
RECHTERS IN EUROPA ELSA LEIDEN MAGAZINE
ROEMEENSE RECHTSSTAAT
RECHTERS IN HONGARIJE
UNLAWFUL
Over het vallen en opstaan van Roemenië als rechtsstaat
Hoe rechters krampachtig proberen hun onafhankelijkheid te bewaren
De kranten van het Verenigd Koninkrijk en hun invloed op de politiek
03 Roemeensse rechtsstaat? 04 Unlawful 05 In Polen neemt het respect voor het rechtssysteem af 07 Terechte Cijfers 08 Rechters in Hongarije
MEREL VAN LOOIJ
onafhankelijkheid van rechters. Met de kritiek en aanwijzingen van het CVM heeft de regering nog niks gedaan.
Roemeense rechtsstaat?
In mei 2019 kondigde EU-commissaris Timmermans in een brief aan dat Roemenië een zware rechtsstaatprocedure kan verwachten als het land niet snel stappen onderneemt om verdere uitholling van de rechtsstaat te vermijden. Reden voor Brussel om deze procedure aan te spannen is vooral een amnestiewet waardoor politici die zijn veroordeeld voor corruptie, door o.a. het niet afstaan van DNA, deze dreigen te ontlopen. Over de amnestiewet waarin staat dat rechters
Sinds de val van het communistische regime in 1989
ontslagen mogen worden door politici en
heeft de Roemeense staat veel problemen gehad met
daarbovenop corrupte politici strafvermindering
corruptie en het opzetten van een goed werkende
kunnen krijgen voor een corruptie-veroordeling, is in
rechtsstaat.
mei een referendum gehouden. Bij stembureaus in Roemeense ambassades stonden mensen urenlang in
Vanaf het moment dat Roemenië in 2007 toetrad tot
de rij hun stem uit te brengen, maar dat is veelal niet
de Europese Unie heeft het daarom onder speciaal
gelukt. Veel Roemenen hebben het gevoel dat de
toezicht gestaan via het CVM-toezichtskader. In de
Roemeense regering deze verkiezingen heeft
jaren die volgden zijn er veel verbeteringen geweest
gemanipuleerd en op die manier de rechtsstaat en de
op het gebied van corruptiebestrijding.
vrijheid van rechters heeft ingeperkt. Om met Orwell te spreken: Some pigs seem to still be more equal.
De in 2002 opgerichte National Anticorruption Directorate (DNA) heeft daar een belangrijke rol in gespeeld. Deze organisatie heeft als taak om corrupte ‘grote namen’ binnen de Roemeense staat op te sporen en te berechten. In 2017 alleen heeft deze organisatie 997 mensen berecht, waaronder zes parlementsleden en drie ministers. De laatste jaren is er, net zoals in landen als Polen en Hongarije, een neerwaartse trend zichtbaar in de staat van het recht in Roemenië. Toen vorig jaar het rapport van CVM uitkwam over de corruptionele neeruitgang van Roemenië, stond daar kritiek in over een aantal wetten die de regering in Boekarest toen net had ingevoerd. Deze wetten beperken de mogelijkheid om corruptie aan te pakken en beperken ook de ELM | 03
MEREL VAN LOOIJ
deze krant dat de uitspraak van het hof slechts een schijnvertoning was en dat het gebaseerd was op een persoonlijke afkeer van Johnson voor het hof.. Deze laatste quote geeft erg te denken. Met “we don’t like
Unlawful?
you” wordt de onafhankelijkheid van het hof persoonlijk gemaakt. Gezien hun onafhankelijkheid zullen de rechters zich hier niets van aantrekken, maar het kan wel de publieke opinie zo beïnvloeden dat het vertrouwen in de rechters vermindert. Misschien was het sieraad van de rechter die het vonnis voorlas een positief signaal: een spin. “Pas op Boris dat je niet in mijn web vliegt!”
In Augustus 2019 besloot de Britse premier Boris Johnson om het parlement van 9 september tot en met 14 oktober te schorsen. Veel critici waren van mening dat Johnson dit deed om parlementariërs de mond te snoeren en een Brexit zo te bespoedigen. Uiteindelijk oordeelde het Britse Hooggerechtshof dat de schorsing onwettig was. Een lagere Schotse rechtbank kwam twee weken daarvoor ook al tot dezelfde conclusie. Door Britse kranten is op de laatste uitspraak op uiteenlopende wijze op gereageerd. The Guardian kopte: “He misled the Queen, the people and the parliament”. Metro anticipeerde al op een eventueel aftreden van Johnson met de kop: “Get rid of me if you can”, zogenaamd uit de mond van Johnson. Er zijn ook kranten die zich meer achter de premier hebben geschaard. De Daily express kopte: “Yesterday the Supreme Court ruled the PM’s suspension of Parliament was ‘null and of no effect’. Let’s not forget Britain voted to quit the EU 1189 days ago… UNLAWFUL? WHAT’S LAWFUL ABOUT DENYING 17.4 M BREXIT” The Sun ging nog een stap verder met de kop: “Ooh, you are lawful..but we don’t like you!” impliceerde ELM | 04
ESTHER SAP
Constitutioneel Tribunaal en de conservatieve regering benoemde vijf andere rechters dan de oude regering had voorgesteld. Volgens het Tribunaal was dit in strijd met de machtenscheiding. Hierna volgde
In Polen neemt het respect voor het rechtssysteem af
een tweede Wijzigingswet waarin de uitvoerende macht zelfs disciplinaire maatregelen tegen de rechter kan nemen en zaken pas na drie tot zes maanden behandeld hoeven worden. Het Tribunaal besloot dat dit in strijd is met de onafhankelijkheid van de rechtspraak maar deze uitspraak werd door de regering niet erkend. Eind 2016 werd de onafhankelijkheid van het Tribunaal verder aangetast toen de president een nieuw hoofd van het Tribunaal aanstelde. Een paar maanden later werden de Act on Ordinary Courts, de Act of National Council of the
De afgelopen jaren is de rechtsstaat in Polen in gevaar
Judiciary en de Supreme Court Act aangenomen.
gekomen. De Poolse regering heeft wetten
Hiermee kregen de president, de Minister van Justitie
aangenomen die botsen met de waarden van de
en de wetgevende macht nog meer invloed op het
Europese Unie. Deze Poolse wetten geven de
benoemen van rechters.
uitvoerende macht meer invloed op het benoemen van de rechters. Dit brengt echter spanning met de
In 2004 trad Polen toe tot de EU en voldeed het aan
‘trias politica’ en de rechterlijke bescherming door
de voorwaarden. Een van die voorwaarden was de
onafhankelijke rechters. Een niet-onafhankelijke
eerbied voor de rechtsstaat. Tegenwoordig is deze
rechtspraak is tevens ongunstig voor de economische
situatie veranderd. Ondanks dat in de verdragen geen
aantrekkelijkheid van een lidstaat van de Europese
duidelijke definities van de rechtsstaat staan heeft de
Unie. De lidstaten vormen immers samen een interne
Europese Commissie dit beginsel wel uitgelegd: de
markt en maken deel uit van een ruimte van veiligheid,
waarborg dat alle overheidsbevoegdheden binnen de
vrijheid en recht. Bovendien leidt de aantasting van de
grenzen van de wet moet worden uitgeoefend, waarbij
onafhankelijke rechter tot een gevaar voor de
de democratische waarden en de grondrechten in acht
bescherming van grondrechten van de burgers. Want
worden genomen. Het zijn de rechters die hierop
dan ontstaat het risico dat de rechters steeds de visie
toezien. Daarnaast heeft het Hof van Justitie van de
van de regering gaan volgen.
Europese Unie de volgende beginselen opgesomd voor het bestaan van een rechtsstaat: legaliteit,
In 2015 heeft de conservatief-nationalistische partij
rechtszekerheid, verbod op willekeur, trias politica en
PiS de meerderheid gekregen in het Poolse parlement.
onafhankelijkheid van rechters.
Vervolgens heeft de conservatieve regering verschillende wetten aangenomen die in strijd waren
Een groot deel van de rechters is in Polen vervangen
met de scheiding der machten en de onafhankelijkheid
door nieuw aangestelde rechters. De huidige regering
van de rechter. Iedereen die niet regeringsgezind
kon zo progressieve rechters vervangen door
kreeg te maken met een overheid die probeerde de
conservatieve rechters. Critici zagen dit als een
oppositie en tegenstemmen te dwarsbomen. Er volgde
manier om de niet regeringsgezinde rechters af te
een Wijzigingswet op de Wet inzake het
zetten. Veel rechters werden uit hun functie gezet en
ELM | 05
nieuwe werden benoemd volgens de wijzigingswetten.
functie plaatste.
De onafhankelijkheid was nu volledig van de baan en de Europese Commissie moest ingrijpen nadat de
Hier van belang is ook een andere voor het Hof van
adviezen niet door Polen in acht werden genomen. De
Justitie van de Europese Unie gekomen zaak (HvJ EU,
Commissie stelde voor aan de Raad om een procedure
27-02-2018, nr. C-64/16, ECLI:EU:C:2018:117). In
van art. 7 VEU te starten. Art. 7 VEU lid 1 luidt:
Portugal was een wet aangenomen die loon van ambtenaren en rechters verlaagde wegens het
“Op een met redenen omkleed voorstel van een derde van
financieren van een begrotingstekort. Er volgde een
de lidstaten, het Europees Parlement of de Europese
prejudiciële vraag van een Portugese rechter of die
Commissie kan de Raad, na goedkeuring van het Europees
Portugese wetgeving in strijd was met de
Parlement, met een meerderheid van vier vijfden van zijn
onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Het Hof
leden constateren dat er duidelijk gevaar bestaat voor een
bepaalde dat de bezuinigingen geen afbreuk deed aan
ernstige schending van de in artikel 2 bedoelde waarden
de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht daar
door een lidstaat. Alvorens die constatering te doen, hoort
de bezuiniging alle ambtenaren betrof. Toch is deze
de Raad de betrokken lidstaat en kan hij die lidstaat
zaak van belang omdat de uitleg van art. 2 VEU werd
volgens dezelfde procedure aanbevelingen doen.De Raad
gebruikt in de uitspraak tegen Polen over schending
gaat regelmatig na of de redenen die tot zijn constatering
van art. 19 VEU. In 2014 is hiermee bepaald dat ook
hebben geleid nog bestaan.”
een schending van de waarde van de rechtsstaat door het Hof van Justitie van de Europese Unie kan worden
Als dan een zaak bij het Hof van Justitie komt, kunnen
vastgesteld. In die zin geeft het Hof via de Portugese
flinke boetes worden opgelegd. Met art. 258 VWEU
zaak een belangrijke waarschuwing aan lidstaten die
moet een lidstaat zijn verplichtingen nakomen. Wordt
de aanval hebben geopend op de onafhankelijkheid
dit niet in acht genomen dan kan het Hof de lidstaat
van de rechters. Met moet dus ook maat nemen over
veroordelen tot naleving van zijn verplichting. In de
fundamentele waarden.
situatie in Polen leek echter niet sprake van een op haar rustende verplichting maar van het niet in acht
Nadat de Poolse wetgeving om de pensioenleeftijd
nemen van fundamentele waarden zoals eerbied voor
van rechters te verlagen van 70 naar 65 onrechtmatig
de rechtsstaat. Het is dus lastig een manier te vinden
is verklaard, blijkt Polen toch door te gaan steeds de
om het hele gevaar voor de rechtsstaat in Polen te
randen op te willen zoeken. Regelmatig gaat de
veroordelen.
overheid over de rand. Begin november werd Polen veroordeeld wegens discriminatie van geslacht toen
Namens de Europese Commissie diende Frans
zij de pensioenleeftijd van vrouwen op 60 stelde en
Timmermans bij het Hof van Justitie meerdere
die van mannen op 65. Ook volgt er een oordeel over
aanklachten in tegen Polen om de onrechtmatige
een nieuwe Poolse wet die rechters straft bij
situatie stop te zetten. Polen kon wel voor het Hof
tuchtrechtspraak als zij niet regeringsgezinde
komen wegens schending van art. 19 VEU juncto art.
uitspraken doen. De Raad van Rechtspraak waar de
47 Handvest. Het Hof besloot dat de
tuchtrechters voor worden voorgedragen staat
pensioenverlaging een schending opleverde van het
namelijk ook onder controle van PiS. Het gevecht voor
recht op een eerlijk proces en de onafhankelijk van de
een goede rechtsstaat in Polen is dus nog niet voorbij.
rechter. De wet die de pensioenen verlaagde moest worden teruggedraaid en de president ondertekende uiteindelijk een wet die de afgezette rechters weer in ELM | 06
HIEKE VAN DRUTEN
Terechte Cijfers
3
Pensioengerechtigde leeftijd voor rechters en aanklagers in Polen is verlaagd van 70 jaar naar 65 voor mannen en 60 voor vrouwen. Dit is discriminerend en in strijd met het Europese recht.
1 2
In 2018 werd 750 keer een wrakingsverzoek bij een Nederlandse rechtbank of hof ingediend, tegen 605 verzoeken in 2017.
Vrouwelijke raadsheer moet binnenkort raadsdame worden.
4
Rechtbank Overijssel is de enige Nederlandse rechtbank die meer mannelijke dan vrouwelijke rechters heeft
In 1947 is de eerste Nederlandse vrouwelijke rechter benoemd
5
In Suriname is 73.7% van de rechters in (the highest court or supreme court) vrouw.
7
ELM | 07
6 8
In de tijd van Lodewijk XV (17101774) konden mensen in principe van elke overtreding een rechtszaak maken als er maar getuigen waren. En als de overtreder ‘vijanden’ had, konden die de eiser gaan helpen. Tussen 2016 en 2019 is het aantal rechters van het Hof van Justitie verdubbeld vanwege de werkdruk, waardoor er nu 56 rechters zijn.
FEMKE KLAVER HIEKE VAN DRUTEN
Europees Parlement onderzoek verricht naar de rechtsstaat in Hongarije en heeft vastgesteld dat de regering van Hongarije al sinds 2010 bezig is met het stelselmatig afbreken van de rechtsstaat. Het voorstel
Rechters in Hongarije
van Sargentini is aangenomen op 12 september 2018 met een tweederde meerderheid door het Europees Parlement, waarna er de inbreukprocedure is gestart tegen Hongarije. In artikel 7 VEU is vastgelegd dat het Europees Parlement of de Europese Commissie, op voorstel van een derde, bepaalde maatregelen kan treffen tegen een lidstaat, als een lidstaat de waarden, die in artikel 2 VEU zijn vastgelegd, geschonden heeft of er gevaar bestaat voor de schending ervan. De inbreukprocedure, ook wel een beroep wegens nietnakoming genoemd, wordt vaak gebruikt wanneer een lidstaat Europese wetgeving niet uitvoert. Door middel van de inbreukprocedure kunnen lidstaten verplicht worden de Europese regelgeving alsnog
De rechters in Hongarije hebben het zwaar met hun
goed en volledig toe te passen. Indien de lidstaat hier
onafhankelijkheid bewaren. De Hongaarse regering
geen gehoor aangeeft kan dit zelfs leiden tot het
heeft namelijk plannen ontvouwd om de macht van de
opheffen van het stemrecht van een lidstaat. Hier
rechter in te perken door onder andere nieuwe
wordt duidelijk gemaakt dat indien een land zich heeft
rechtbanken op te richten die onder de direct
aangesloten bij de EU, dit land de verplichting heeft de
verantwoordelijkheid vallen van de minister van
normen en waarden van de EU ten alle tijden dient te
Justitie. Velen zijn angstig dat de onafhankelijkheid
respecteren en toe te passen. Hieronder valt tevens
van de rechtspraak daarmee verder in gevaar komt.
dan ook het vereiste dat een lidstaat rechters dient
De Europese Unie is vastberaden hiertegen in
aan te stellen op basis van onafhankelijkheid.
opkomst te komen en heeft ondertussen al een aantal procedures tegen Hongarije gestart. Om tot een
De problemen omtrent het Hongaarse rechtssysteem
duidelijk inzicht te krijgen van de problemen omtrent
zijn ontstaan sinds Viktor Orbán in 2010 voor de
de onafhankelijkheid van de rechters in Hongarije
tweede keer werd verkozen tot premier met een
zullen een aantal politieke feiten in dit artikel op een
tweederde meerderheid. Meteen vanaf dit moment
rijtje worden gezet.
ontstonden er ernstige zorgen omtrent zijn regeringswijze. In de afgelopen jaren heeft het
Dat het niet goed gaat met het Hongaars
Hongaarse parlement namelijk onder leiding van
rechtssysteem is afgelopen tijd veel in ons nieuws
Orbán verschillende controversiële nieuwe wetten
verschenen sinds Judith Sargentini, een Nederlandse
willen invoeren, waarover de Europese Commissie
politica (GroenLinks), in april 2018 de EU adviseerde
haar zorgen uitte. Het ging hier om de wetsvoorstellen
om de procedure van artikel 7 van het Verdrag
zoals een Mediawet, een Bankenwet, een
betreffende de Europese Unie (VEU) te starten tegen
Universiteitswet en een Internet Belastingwet. De
Hongarije op basis van haar bevindingen als
invoering van deze wetten zou echter leiden tot een
Hongarije-rapporteur. Ze heeft in opdracht van het
ELM | 08
groot aantal beperkingen, die in strijd zouden zijn met
dat vanaf 1 januari 2012 een groot deel van de
het beleid van de Europese Unie. Op termijn zou het
rechters met pensioen moest, aangezien rechters toch
ervoor kunnen zorgen dat de rechtsstaat binnen
vaak al wat aan de oude hand zijn. Dit had tot gevolg
Hongarije gaat wankelen. De invoering van de
dat er nieuwe rechters moesten worden aangewezen
mediawet is hier een goed voorbeeld van, gezien deze
om het gat wat ontstaan was, op te vullen. De persoon
wet een mediawaakhond in het leven riep. De
die werd aangewezen om de nieuwe rechters te
mediawaakhond wordt bestuurd door mensen die
benoemen was Tünde Handó, de vrouw van een van
gekozen zijn door het parlement. Deze autoriteit dient
de oprichters van Viktor Orbáns politieke partij
te waken over de objectiviteit van de media. In het
(Fidesz). De rechters die door haar worden
geval dat een tv-zender of een krant niet voldoet aan
aangesteld lijken Orbán allemaal gezind te zijn. Dit
die objectiviteit, riskeren ze een hoge boete.
proces kon zich op deze manier voordoen doordat dit
Hiernaast is het merendeel van de Hongaarse media in
gelegitimeerd is door Hongarije, aangezien Handó ook
handen van vrienden van Viktor Orbán. Zij hebben, al
benoemd is tot president van the National Office for
dan niet in opdracht van Orbán, o.a. tv-zenders,
the Judiciary, dat is opgericht in januari van 2012. The
websites, en kranten gekocht. Dit brengt de
National Office for the Judiciary houdt zich bezig met
persvrijheid enorm in het geding, wat in strijd is de
het centrale bestuur van de rechtbanken, waarbij er
vastgelegde fundamentele mensenrechten van de
met name gelet wordt op het waarborgen van de
Europese Unie. Denk daarnaast ook aan het
onafhankelijkheid van de rechters van Hongarije. Van
aanpassen van de Hongaarse Kieswet in 2012. Dit
verdeling van de machten lijkt hier dus geen sprake.
leidde ertoe dat er kiezers verplicht kunnen worden
Naar aanleiding van dit gehele proces heeft de
om zich te registreren en dat er geen tweede
Europese Commissie een beroep wegens niet-
verkiezingsronde meer is. De regering probeerde de
nakoming tegen Hongarije bij het Hof van Justitie van
wijziging te legitimeren door aan te geven dat de
de Europese Unie ingesteld. Het Hof heeft dit beroep
wijziging plaats moest vinden om er voor te zorgen dat
toegewezen en heeft vastgesteld dat met het verlagen
de politieke campagne in een democratische
van de pensioengerechtigde leeftijd van de rechters
campagne zou veranderen. Dit leidt uiteindelijk toch
Hongarije haar verplichtingen, die uit Richtlijn
tot een beperking van de democratie. Tevens bestaat
2000/78/EG vloeien, niet is nagekomen. Deze
er een Hongaarse wet die het bieden van hulp aan
Richtlijn ziet op de gelijke behandeling in arbeid en
asielzoekers verbiedt. Dit is in directe strijd met de
beroep.
fundamentele mensenrechten. In maart 2013 heeft zich een tweede incident Orbán leek echter niet alleen de democratie te willen
voorgedaan dat ook een gevaar vormt voor de
ondermijnen door de autonomiteit van de burgers in
onafhankelijkheid van de rechters. De regering van
te perken, ook heeft hij zich tot inperking van de
Hongarije heeft de Hongaarse grondwet, die was
macht van de rechters gericht, en daarmee tot de
opgesteld in 2011, gewijzigd. Deze wijziging hield in
rechtsstaat zelf. Hij is begonnen met het verlagen van
dat de rechterlijke macht nog verder werd ingeperkt
de pensioenleeftijd van de rechters eind 2011 in een
doordat het Constitutioneel Hof van Hongarije een
nieuw opgestelde grondwet. De reden die hiervoor
aantal bevoegdheden verloor. De grondwetswijziging
gegeven werd, hield in dat de pensioengerechtigde
maakt het mogelijk dat de regering uitspraken, die
leeftijd verlaagd moest worden om er zo voor te
gedaan worden door het Constitutioneel Hof, kan
zorgen dat de pensioengerechtigde leeftijd voor alle
negeren. Het Constitutioneel Hof heeft ook aan
ambtenaren gelijk werd. Deze verlaging leidde ertoe
vrijheid verloren in het toetsen van nieuwe wetten
ELM | 09
Beide beperkingen maken een enorme inbreuk op de
van de Rechten van de Mens (EVRM). In dat artikel
macht van de rechters, wat een gevaar vormt voor de
wordt bepaald dat men recht heeft op een berechting
werking van een democratische rechtsstaat.
door een onafhankelijk en onpartijdig gerecht, waar de rechters natuurlijk deel van uit maken. Echter,
Ten slotte heeft OrbĂĄn de macht van de rechters om
indien het mogelijk is, zoals besproken, om de
beslissingen omtrent asielaanvragen te nemen,
uitspraken van het Hof te negeren, heeft de regering
afgenomen. Deze taak is overgeheveld naar de
het laatste woord. De regering is geen onpartijdige
immigratiedienst die nu eindeloos aanvragen kan
instantie en dit gegeven zou dan in strijd zijn met de
afkeuren, ondanks dat dit tegen het uitdrukkelijke
principes van de Europese Unie. Daarnaast is het
advies van de rechter ingaat. Rechters kunnen slechts
ontzettend belastend voor een rechtsstaat wanneer
nog beslissingen van de immigratiedienst vernietigen
een regering de bevoegdheid heeft om rechters aan te
en een advies formuleren, maar kunnen zelf geen
stellen. Om het probleem te verduidelijken is het
uitspraken meer doen omtrent asielaanvragen. Eind
gemakkelijk om naar een vergelijking met een geldig
2018 is door het Hongaarse parlement een wet
rechtssysteem te kijken, zoals ons Nederlandse
aangenomen waarmee de minister van Justitie zelf
rechtssysteem. Een rechter wordt in Nederland voor
rechters mag aanstellen. Het gaat hier om rechters bij
het leven benoemd. Dit zou de onafhankelijkheid van
een nieuwe administratieve rechtbank, die moet
de rechters versterken, omdat er geen risico is op
oordelen over zaken die vallen onder de
ontslag en de rechter dus nooit bang hoeft te zijn om
verantwoordelijkheid van de Hongaarse regering. Als
zijn oordeel te geven en te betuigen. Rechters worden
een burger of een instantie een probleem heeft
in Nederland niet door de regering benoemd, maar
omtrent een publieke aangelegenheid waar de
aangesteld op basis van een selectie door de
regering de baas over is, moet die burger of instantie
Landelijke selectiecommissie rechters. Doordat onder
hierover procederen bij deze rechtbank. Deze zaken
andere ervaren rechters deel uitmaken van deze
betreffen onder andere de belastingen en de
commissie, zijn de leden van deze commissie goed op
verkiezingen. Ondanks dat de regering aangeeft dat
de hoogte van de definities van onafhankelijkheid,
het de bedoeling is om onafhankelijke rechters aan te
objectiviteit, en onpartijdigheid, en dus bestaat deze
stellen en zo de rechtspraak effectief te kunnen laten
selectiecommissie dan ook uit de gepaste personen
functioneren, denken veel critici hier anders over.
om nieuwe rechters aan te stellen.Van een rechter
Volgens hen leidt deze wet er juist toe dat de
wordt dus gevergd dat hij/zij niet politiek gekleurd is
Hongaarse rechtsstaat verder wordt ondermijnd,
en in staat is om op basis van het huidige
aangezien de politiek op deze manier invloed kan
rechtssysteem objectieve oordelen te kunnen geven.
uitoefenen op het rechtsysteem.
Indien een rechter geselecteerd en verkozen wordt door een regering, raakt de onafhankelijkheid van een
Het is van belang dat er goed wordt begrepen waarom
rechter in het geding. Dit komt omdat een regering
de bovengenoemde beperkingen van de macht van de
bestaat uit de samenstelling van verschillende
rechters een gevaar vormen voor de
politieke partijen en dus bekend staat om de
onafhankelijkheid en daarmee de rechtsstaat van
afhankelijkheid van een bepaald ideaal dat
Hongarije. Voorop moet worden gesteld dat de
vertegenwoordigd wordt door die verschillende
onafhankelijkheid van de rechters een van de
politieke opinies. Indien een bepaalde partij zijn
belangrijkste pijlers is van de rechtsstaat. De
oordeel mag geven over de aanstelling van een
onafhankelijkheid van rechters is dan ook vastgelegd
bepaald persoon als rechter, is deze partij geneigd om
in artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming
een rechter te kiezen die dezelfde idealen nastreeft
ELMÂ | 10
als die betreffende partij ook heeft. Een potentiële rechter wordt op deze manier op basis van voorkeur geselecteerd, en vervolgens, in het geval deze partij een meerderheid in de regering heeft, ook daadwerkelijk aangesteld als rechter. Indien dit het geval zou zijn, is een rechter dus niet langer onafhankelijk en zal hij/zij zijn/haar beslissingen nemen op basis van zijn/haar idealen. Dit zou ingaan tegen een van de grootste principes van de Europese Unie en daarnaast zou deze manier van het aanstellen van rechters het complete rechtssysteem ondermijnen. Dit is dan ook een van de grootste redenen waarom de artikel 7 VEU procedure, en daarnaast nog andere inbreukprocedures, gestart zijn tegen Hongarije. Hiermee probeert men te voorkomen dat de rechtsstaat in Hongarije nog verder uitgehold wordt, dan dat al gebeurd is. Tot op heden lopen de procedures nog. Maar in de tussentijd zijn er wel een aantal dingen gebeurd. Zo heeft de Europese Commissie in maart 2019 €600.000,- vrijgemaakt, waarmee ze rechtszaken wil gaan ondersteunen die worden aangespannen tegen overheden van lidstaten die niet voldoen aan de waarden van de Europese Unie. De personen die om financiële steun kunnen verzoeken voor hun rechtszaak tegen de regering van de lidstaat, zijn bijvoorbeeld journalisten en maatschappelijke organisaties. Daarnaast heeft de Europese Commissie in juli 2019 een toetsingsprocedure opgezet, door middel waarvan verslag kan worden uitgebracht over de huidige stand van de rechtsstaat binnen de lidstaten op een jaarlijkse basis. Er wordt ook gewerkt aan wetgeving die het mogelijk maakt om subsidies die lidstaten krijgen van de Europese Unie, afhankelijk te maken van in hoeverre de rechtsstaat door die lidstaat beschermd wordt. Er zit dus al wat schot in de zaak, maar de Europese Unie is er helaas nog lang niet klaar mee.
ELM | 11
DEZE EDITIE VAN HET ELM IS GEMAAKT DOOR... Claudia Ghannam - ELM Director Femke Klaver Vyashti Ramlakan Hieke van Druten Elise Lensink Esther Sap Merel van Looijen Merel Lindenburg
Lay-out: Noortje Figee - VP Marketing