Bir Laboratuvar Romansý- Adnan Kurt
62
"Enflasyon öncesinde ne oldu? Evren gerçekte nasýl baþladý?" sorusudur. Geriye doðru gidildiðinde evren yarýçapýnýn sýfýra; madde yoðunluðunun ve kütleçekimi alaný gücünün sonsuza gittiðini görüyoruz. Tüm fiziksel yasalarýn çöktüðü yeni evren bir tekillikle baþlamýþ olmalý: sonsuz yuvarlaklýkta ve enerji yoðunluðunda bir bölgede. Yalnýz þuna dikkat etmeli: Tekillik Kuramlarý'nýn (Hawking and Penrose 1960) fiziksel yorumunu yaparken 'gerçek' evrende böylesi yöreler vardýr/ olmuþtur denilemez. Ama bunlarýn varlýðýný öngörmeye neden olan 'klasik genel görecelik' tekillik noktalarýnda çözümsüz kalmakta ve çok daha güçlü, içerikli bir kuramla deðiþitirilmelidir. Ne olabilir bu kuram? Kütleçekiminin (Gravitasyon) Kuvantum Kuramý Kuvantum kuramý 1912'de klasik mekaniðin çözümsüz kaldýðý alanlarda geliþtirildi. Schrödinger, Bohr, Heisenberg ve Dirac, Kuvantum mekaniðinde devinimi deterministik olmaktan çýkarýp rassal olarak yorumladýlar. Konum ve momentum gibi mekaniksel deðiþkenler 'dalga iþlevi' denilen bir nicelikle tanýmlanarak bunlara bir takým rassal bilgiler yüklendi. Tipik bir sistem için dalga iþlevi 'Schrödinger Denklemi" denilen denklem çözülerek bulunur. Kuvantum mekaniði, klasik mekanikten niteliksel olarak çok farklý görüngüler sunar. Bunlardan birisi: kuvantum mekaniðinde bir sistemin enerjisi hiçbir zaman sýfýr olamaz. Bir sistemin herzaman kinetik ve potansiyel (gizil güç) enerjileri toplamý (Heisenberg'in belirsizlik ilkesi'ne göre) sýfýrdan farklýdýr ve yer düzeyi (ground state) enerjisinde en düþük deðeri alýr. Bu 'yer düzeyi dalgalanmalarý' Enflasyoncu Evren Senaryolarýnda Gökadasý oluþumlarý için yeterli nedeni oluþturur. Ýkinci önemli özellikse tünel etkisi/ geçiþi'dir. Klasik mekanik'te, bir kâse içerisinde duran bir top, hiçbir þekilde dýþarýya kaçamaz. Oysa, kuvantum mekaniðine göre, topu dýþarýda bulmamýz için belli bir olasýlýk deðeri vardýr, çok küçük olsa bile. Buna 'parçacýk, engelden tünel etkisi ile kaçmýþ' denilebilir. Ama bu sürecin gerçek zamanda oluþtuðu
söylenemez.
Ýyi
tanýmlanmýþ
bir
matematiksel
formülasyonda, bu geçiþin sanal zamanda olduðu söylenir. Bu garip kuvantum-mekaniksel
etkilerin
klasik
mekanikle
çeliþtiði
sanýlmamalýdýr. Aksine, kuvantum mekaniði daha geniþ bir bakýþ