OIKONOMIAΡΕΠΟΡΤΑΖ
19 Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014
ΤτΕ: έκθεση - σοκ για ανεργία -εισοδήματα Κατάρρευση τιμών των ακινήτων, αύξηση των μακροχρόνια ανέργων και συρρίκνωση εισοδημάτων των νοικοκυριών καταγράφει η ετήσια έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργου Προβόπουλου, ενώ εμμέσως ζητεί «διόρθωση» των αντικειμενικών αξιών, στις περιοχές όπου υπερβαίνουν πλέον τις εμπορικές. εμπειρία. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι από εκείνους που δηλώνουν άνεργοι τα τελευταία 4 χρόνια, περίπου το 30% δεν έχει εργαστεί στο παρελθόν. Τα επαγγέλματα τα οποία επλήγησαν περισσότερο είναι οι ανειδίκευτοι εργάτες, οι πωλητές, οι χειριστές μηχανημάτων, αλλά και οι υπάλληλοι γραφείου. Ωστόσο, εκτιμάται ότι η ανεργία θα υποχωρήσει το 2014 και στα επόμενα χρόνια, αλλά η ΤτΕ ανησυχεί για τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά.
ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΚΟΥΡΗ
Ο
κεντρικός τραπεζίτης αφήνει σαφώς να εννοηθεί πως τα δύσκολα πέρασαν και πως από φέτος η οικονομία θα ξεφύγει -υπό ορισμένες προϋποθέσεις- από την ύφεση, για την οποία όμως το τίμημα ήταν ιδιαίτερα βαρύ. Κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης της ΤτΕ στη γενική συνέλευση των μετόχων της τράπεζας, Περίπου κ. Προβόπουλος 270.000 άτο- οανέφερε ότι τα μέτρα μα παραμένουν που ελήφθησαν από το 2010, για τη δηάνεργα για σταθεπέντε ολόκλη- μοσιονομική ροποίηση ανήλθαν ρα χρόνια, από σε 73,4 δισ. ευρώ ή στο 36,2% του ΑΕΠ, το 2009 ώς ενώ η κρίση επέφερε σήμερα μείωση αποδοχών κατά 23%, των θέσεων μισθωτής απασχόλησης κατά 20,8%, του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών κατά 30% και υποχώρηση κατά 51% στην επενδυτική δαπάνη. Αναλυτικότερα, απογοητευτικά είναι τα στοιχεία για τη μακροχρόνια ανεργία που περιλαμβάνονται στην Εκθεση του
Η ετήσια έκθεση της ΤτΕ παρουσιάστηκε από το διοικητή της, Γ. Προβόπουλο, στη χτεσινή γενική συνέλευση των μετόχων της κεντρικής τράπεζας
διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία περίπου 270.000 άτομα παραμένουν άνεργα για πέντε ολόκληρα χρόνια (από το 2009 μέχρι σήμερα!) με το 30% από αυτούς (περίπου 90.000 άτομα) να είναι νέοι μέχρι 24 ετών. Επίσης, από το γ’ τρίμηνο
του 2009 μέχρι και το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2013 χάθηκαν 904.200 θέσεις εργασίας. Το ποσοστό απασχόλησης του πληθυσμού ηλικίας 20-64 ετών μειώθηκε στο 53,3% στο εννεάμηνο του 2013, από 64,4% που ήταν το εννεάμηνο του 2010 και έναντι 70% που αποτελεί τον ελ-
ληνικό στόχο για το 2020 (ο στόχος είναι 75% για την ΕΕ«28»). Δεν εργάστηκαν ποτέ... Η πολύ μεγάλη αυτή διάρκεια της ανεργίας απαντάται συχνότερα ανάμεσα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και ανάμεσα σε άτομα χωρίς εργασιακή
Μείωση αποδοχών Στην ίδια περίοδο, όσοι δεν έχασαν τη δουλειά τους, υπέστησαν δραματική μείωση των αποδοχών τους, με αποτέλεσμα το μέσο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών να έχει μειωθεί κατά 30%. Για το 2014 η ΤτΕ προβλέπει ότι η μέση μείωση των αποδοχών θα είναι πολύ περιορισμένη σε σύγκριση με την τελευταία διετία, για ορισμένες μάλιστα κατηγορίες εργαζομένων το επίπεδο των μισθών θα παραμείνει σταθερό, ενώ ο μέσος χρόνος εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, που μειωνόταν από το 2008, ενδέχεται να αρχίσει να αυξάνεται σταδιακά.
ΑΚΙΝΗΤΑ
Μείωση τιμών 37,1% στη Θεσσαλονίκη Αποκαρδιωτικά είναι τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και για την κτηματαγορά. Στην ετήσια έκθεσή της προβλέπει περαιτέρω πτώση των τιμών των ακινήτων το 2014, αλλά με ρυθμό μικρότερο εκείνων των προηγούμενων ετών, ενώ σημειώνει πως η φορολογική επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας στη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης έχει επιτείνει την ύφεση στην αγορά ακινήτων και έχει αποθαρρύνει σημαντικά τη ζήτηση. Μάλιστα, επισημαίνει ότι η στρέβλωση, η οποία προκαλείται από την ύπαρξη αντικειμενικών αξιών που σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνουν σημαντικά τις εμπορικές αξίες των ακινήτων, οδηγεί σε τεχνητή υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας και σε περαιτέρω, μη ορθολογική πλέον, συμπίεση των αξιών. Σωρευτικά από το 2008, έως το γ΄ τρίμηνο του 2013 οι τιμές των διαμερισμάτων υποχώρησαν κατά 33,4%, με βάση τα στοιχεία των τραπεζών που συγκεντρώνει και επεξεργάζεται η ΤτΕ, ενώ τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από τα κτηματομεσιτικά γραφεία δείχνουν ακόμη μεγαλύτερη μείωση. Ειδικότερα η υποχώρηση των τιμών ήταν εντονότερη στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα: -35,8% και Θεσσαλονίκη: -37,1%) έναντι των άλλων μεγάλων πόλεων (-30,9%) και των λοιπών περιοχών (-9,4%), καθώς και για τα μεγαλύτερου εμβαδού ακίνητα στις σχετικά ακριβότερες περιοχές της χώρας.
Οι υψηλότερες σε σχέση με τις εμπορικές τιμές αντικειμενικές αξίες οδηγούν, σύμφωνα με την ΤτΕ, σε τεχνητή υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας
Στροφή σε παλαιά ακίνητα Ακόμη, κατά την περίοδο της κρίσης καταγράφεται στροφή του αγοραστικού ενδιαφέροντος των νοικοκυριών προς παλαιότερα ακίνητα, μικρότερου εμβαδού και χαμηλότερης αξίας, σε μεσαίου κόστους περιοχές. Σημειώνεται επίσης αύξηση του ποσοστού των συναλλαγών με μετρητά και του μεριδίου των μετρητών στη συνολική
χρηματοδότηση της απόκτησης ακινήτων. Παράλληλα, τα αποτελέσματα της τριμηνιαίας έρευνας κτηματομεσιτικών γραφείων και συμβούλων ακίνητης περιουσίας από την Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν ότι το 2013 μόλις το 17% των συναλλαγών πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή τραπεζικού δανεισμού (έναντι 82% στις αρχές του 2009), ενώ το μέσο ποσοστό δανειοδότησης ανήλθε σε περίπου 35% επί της συνολικής αξίας του ακινήτου (έναντι 70% στις αρχές του 2009). Επιπλέον, η μέση περίοδος αναμονής για τη διάθεση των προσφερόμενων προς πώληση ακινήτων υπερδιπλασιάστηκε στην περίοδο της κρίσης (από περίπου πέντε μήνες στις αρχές του 2009 σε περίπου ένα έτος το 2013), ενώ αυξήθηκε σημαντικά το μέσο ποσοστό της έκπτωσης επί της αρχικής τιμής (από 12,6% σε 20,7% αντίστοιχα). Πιέσεις Ο κλάδος των επαγγελματικών ακινήτων εμφανίζει επίσης δραματική συρρίκνωση τα τελευταία έτη, με σημαντικές πιέσεις για επαναδιαπραγμάτευση και μείωση των ενοικίων, ιδίως σε συνοικιακά εμπορικά ακίνητα, σε αποθηκευτικούς χώρους και σε λιγότερο πλεονεκτικά κτίρια γραφείων. Τόσο οι μισθωτικές όσο και οι αγοραίες αξίες συρρικνώθηκαν περαιτέρω το 2013, με μέσο ετήσιο ρυθμό -16,3% και -16,9% αντίστοιχα (στοιχεία από την έρευνα κτηματομεσιτικών γραφείων).