รูปตัวอย่าง การปิดผนึกเพื่อป้องกันการควบแน่นในท่อร้อยสาย
ร า ส า ้ ฟ ไฟ 5.1.15 การเดินสายควบ อนุญาตให้วงจรไฟฟ้า เส้นไฟและนิวทรัล เดินควบสายได้โดยสายไฟฟ้าต้องมี ขนาดไม่เล็กกว่า 50 ตร.มม. สายที่เดินควบต้องเป็นสาย ชนิดเดียวกัน ขนาดเท่ากัน มีความยาวเท่ากัน และใช้วิธี ต่อสายเหมือนกัน
หมายเหตุ การเดินสายควบคือการใช้สายไฟฟ้าตั้งแต่ สองเส้นขึ้นไป โดยสายทั้งหมดมีการต่อที่ปลายสายทั้งสองข้างเข้า ด้วยกัน
การเดินสายควบต้องพยายามให้อมิ พีแดนซ์ของ สายเท่ากันหรือใกล้เคียงกันให้มากที่สุด อิมพีแดนซ์ที่ แตกต่างกันจะเป็นผลให้กระแสของสายไฟฟ้าไหลไม่เท่ากัน อาจท�ำให้สายบางเส้นมีกระแสไหลเกินขณะทีเ่ ส้นทีเ่ หลือมี กระแสน้อยลง การทีก่ ำ� หนดให้สายไฟฟ้าต้องเป็นสายชนิด เดียวกัน ขนาดเดียวกัน มีความยาวเท่ากันและใช้วิธีการ ต่อสายเหมือนกัน เป็นเพียงข้อก�ำหนดพื้นฐานที่ต้องการ ให้สายแต่ละเส้นที่เดินควบกันมีโอกาสที่จะมีอิมพีแดนซ์ เท่ากันให้มากทีส่ ดุ แต่อมิ พีแดนซ์ของสายไฟฟ้าประกอบด้วย ความต้านทานและอินดักตีฟรีแอกแตนซ์ จึงมีปัจจัยอื่น ที่ต้องพิจารณาอีก เช่น การวางสาย และความประณีต ในการต่อสาย ในทางปฏิบัติจึงควรวัดกระแสของสาย ในแต่ละเส้นหลังจากจ่ายไฟแล้ว เพื่อความมั่นใจ ส�ำหรับ สายขนาดเล็กทีม่ กี ระแสไหลเกินเพียงเล็กน้อยก็อาจช�ำรุด ได้ง่าย ซึ่งสายขนาดใหญ่จะสามารถรับกระแสไหลเกินได้ มากกว่า การเดินสายควบจึงควรใช้กับสายขนาดใหญ่ จะให้ความปลอดภัยสูงกว่า
การเดิ น สายไฟฟ้ า ดู จ ะเป็ น เรื่ อ งส� ำ คั ญ และ เป็นเรื่องใหญ่ที่ผู้ออกแบบและติดตั้งต้องให้ความสนใจ เป็นพิเศษ เนื่องจากถ้าเลือกวิธีการเดินสายผิด ใช้สาย ไฟฟ้าผิดชนิด หรือติดตั้งไม่ถูกต้อง และจ�ำเป็นต้อง เปลี่ยนแปลงใหม่จะมีค่าใช้จ่ายสูง การติดตั้งที่ไม่ถูกต้อง หมายถึงอายุการใช้งานสั้นลงรวมทั้งความเสียหายอื่น ที่ตามมาอีกมาก การเดินสายตามที่ก�ำหนดในมาตรฐาน การติดตั้งทางไฟฟ้าฯ มีหลายวิธี ในแต่ละสถานที่อาจมี วิธกี ารเดินสายได้หลายวิธี ในการเลือกใช้จะพิจารณาจาก ความเหมาะสมของสถานที่ การลงทุน ความสวยงาม รวมทัง้ พิจารณาระดับความคงทนและความปลอดภัยประกอบด้วย อย่างไรก็ตามในบางสถานที่จะมีข้อจ�ำกัดส�ำหรับบางวิธี การเดินสายที่ไม่อนุญาตให้ท�ำได้ ในการเลือกวิธีการ เดินสายจึงต้องดูรายละเอียดของแต่ละเรื่องประกอบด้วย ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้เป็นข้อก�ำหนดการเดินสายทั่วไปซึ่ง จะประยุกต์ใช้กับแต่ละวิธีการเดินสาย เท่าที่จะสามารถ น�ำไปใช้ได้ พบกันใหม่โอกาสหน้าครับ
ประวัติผู้เขียน
นายลือชัย ทองนิล • ผูอ้ ำ� นวยการไฟฟ้าเขตมีนบุรี การไฟฟ้า นครหลวง • ประธานสาขาวิศวกรรมไฟฟ้า วสท. • กรรมการสภาวิศวกร สมัยที่ 5
พฤศจิกายน - ธันวาคม 2555
25