Zatoa, i za ovie dva glasa, za nivniot pravopis, odredeni se pravopisni pravila. Taka, spored pravopisot na makedonskiot literaturen jazik, glasot v se pi{uva vo slednive slu~ai: 1. a) vo me|uvokalna pozicija: govor, kova~, polovina, tatkovina, Ki~evo, Leskovec, Kratovo, Kru{evo itn. b) vo po~etokot na zborot: vdovec, vistina, vlez, vnuk, vnatre, vizba itn.; v) vo formi za minato vreme: bev- bevme- bevte, dojdov -dojdovte- dojdovme itn.; g) vo nekoi deminutivni obrazuvawa: liv~e (list), trov~e (tro{ka), gluv~e (glu{ec), grov~e (grozd) i dr.; d) vo mno`inskite formi obrazuvani so nastavkata -ovi/evi: kumovi, dolovi, kejovi, snopovi, grevovi, no`ovi/no`evi itn.; |) vo pridavskite obrazuvawa: Stojanov/ski, Iliev/ski, Petrev/ski; gotov, -ova, -ovo,-ovi, surov, -ova, -ovo, -ovi. 2. Glasot v ne se pi{uva vo slednive slu~ai: a) vo zamenskata forma taa i vo izvedenite formi od nea: zatoa (ne: zatova), potoa, me|utoa i sl. b) vo nekoi glagolski formi kako: doa|a, zao|a, nao|a (ne: dova|a, zavo|a, navo|a) v) vo po~etokot na zborot: zaemno, zaem, zema, zeme; ili vo sredina na zborot: prezema, zazema, zazeme (ne: prevzema, zavzema); se (ne: sve), seedno (ne: sveedno), seop{to (ne: sveop{to) itn. 3. Vo literaturniot/standardniot jazik glasot f se pi{uva i se izgovara vo slednive slu~ai: a) na mestoto na grupata hv-: fali, falba, frla, frla~, fa}a; dofrla, prefrla, zafa}a (ne: hvali, pohvalba...); b) vo tu|i zborovi ili zaemki, nezavisno od koj jazik se zemeni: kafe, kafez, sofra~, profil, filozofija, filxan, fabrika, Filip, Sofrinie i dr. Glasot h e edna od pove}eto karakteristiki {to gi delat makedonskite narodni govori na zapadnomakedonski i isto~no makedonski. Taka, vo centralnite makedonski govori (koi se zemeni za osnova na makedonskiot literaturen jazik) ovoj glas naj~esto ne se izgovara, zatoa {to na mestoto na staroto slovensko h, vo zavisnost od negovoto mesto vo zborot, ili e zameneto so v/f, ili, pak, se zagubilo, na primer: bev-bevme; dojdov ‡ dojdovme; orev, strav ( beh-behme, dojdoh ‡ dojdohme; oreh, strah ‡ taka kako {to e i vo isto~nite makedonski dijalekti). Taka, vo literaturniot jazik zborovite vo koi se pi{uva i se izgovara glasot h se, pred sè, od tu|o poteklo, na primer: Hemingvej, Hajnrih Hajne, Hendriks, Hegel, ili zborovi od slovensko poteklo: duh, duhovnost, vozduh, uspeh, voshituvawe, hrana, hrani, Hristos . Glasot h ne se pi{uva na po~etokot na nekoi zborovi od slovensko poteklo: leb, lebarka, iten, -a,-o,-i, ubav,-a,-o,-i, no: uhlebie i dr.
84