ژﻣﺎره ) (٢٢ﺳﺎﯽ دووھﻪم٢٠٠٨/١٢/٢٠ ،
ﺋﺎﺑﻮرﯾﯽ
ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ﺋﺎ :ﺣﻪﺑﯿﺐ ﻓﻪﺗﺤﯽ ﺳـــﻨﺪووﻗﯽ دراوی ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾـــﯽ ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕـــﯽ ﺋﻮوﺗﯽ ﺋﻪﻣﺴـــﺎﺪا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ: ﺋﻪﮔـــﻪر ﻧﺮﺧـــﯽ ﻧﻪوﺗـــﯽ ﺧـــﺎو ﺑﮕﺎﺗﻪ ﺑﯚﺷﻜﻪﯾﻪك ٧٥دوﻻر ،دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﻟـــﻪ ﮔﻪڵ ﻛﻪﻣـــﯽ ﺑﻮودﺟﻪ ﺑـــﻪرهوڕوو دهﺑﺖ. ﻟـــﻪ ھﻪﻓﺘﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑـــﺮدووداو ﺑﻪدوای ھﺎﺗﻨﻪﺋﺎرای ﺋﻪم ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﻪ ،ﻣﻪﺣﻤﻮود ﺋﻪﺣﻤـــﻪدی ﻧـــﮋاد ﺳـــﻪرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻟﺪوان ودﯾﻤﺎﻧﻪدا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ :ﻛﻪ ﺋﻪﮔـــﻪر ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻧﺮﺧﯽ ﻧـــﻪوت ﺑـــﯚ ﺑﯚﺷـــﻜﻪﯾﻪك ٥دوﻻر ﻛﻪم ﺑﺘـــﻪوه ،ﺋﺎﺑـــﻮوری ﺋﺮان ﻟـــﻪ ﮔﻪڵ ﻛﺸﻪی ﮔﻪوره ﺑﻪرهوڕوو ﻧﺎﺑﺖ .ﻧﺎوﺑﺮاو ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪﻣﻪ ﭼﻮوه ﺳﻪرهوهﺗﺮو وﺗﯽ: ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوت ﺑﯚ ﺳﻔﺮﯾﺶ داﺑﺒﻪزﺖ ،ھﺸﺘﺎ دهوﻪت دهﺗﻮاﻧﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﺷﻜﻪوﺗﯽ دهرهﻛﯽ، ﺗﺎ ﺳ ﺳﺎﯽ ﺗﺮﯾﺶ وت ﺑﻪڕﻮهﺑﺒﺎت. ﺑـــﻪم ﭼﻪﻧـــﺪ رۆژ دواﺗﺮ ،ﻗﺴـــﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧـــﯚی وهرﮔﺮﺗﻪوهو وﺗﯽ :ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوت ﻟﻪ ﺑﻮودﺟﻪی ﺳـــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺑﯚ ﺷـــﻜﻪﯾﻪك ٣٠دوﻻر دﯾﺎری ﺑﻜﻪﯾﻦ، زۆرﻚ ﻟﻪ ﭘﺮۆژهﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﺎن ﺟﺒﻪﺟ ﻧﺎﻛﺮﻦو رادهﮔﯿﺮﻦ. ﻟﻪﺣﺎﻜﺪا ﻛﻪ ﻣﻪﺣﻤﻮود ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ﺑﺎس ﻟـــﻪ ﺑﻪڕﯾﻮهﺑﺮدﻧﯽ وت ﺑﻪ ﻧﻪوﺗﯽ ﭘﺞ ﺗﺎ ھﻪﺷﺖ دوﻻری دهﻛﺎت ،ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻣﻪﺣﺎﻓﯿﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪوه ،ﺋﻪم وﺗﺎﻧﻪی ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻧﮋاد ﺑﻪ ﻧﺎڕأﺳﺖو ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚﭘﺮوﭘﺎﮔﻪﻧـــﺪه ﺑﯚھﻪﺒﮋاردن ﻧﺎوی ﻟ ﺑﺮاوه .راﺳﺘﯿﻪﻛﺎن ﺋﻪوه ﻧﯿﺸﺎن دهدهن ﻛﻪ ھﺎوﻛﺎت ﻟﻪ ﮔـــﻪڵ داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوت ﻟـــﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎنو داڕﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮورﺳﯽ دوﺑﻪیو ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺗﺎ وﺗﺎﻧﯽ دهورووﺑﻪری ﺋﺮان، ﺋﺮان ﻟﻪ ﮔـــﻪڵ ﻗﻪﯾﺮاﻧﮕﻪﻟﯽ ﺑﻪرﺑودا ﺑـــﻪرهوڕووهو ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧـــﻪی ﺋﯿﺪﻋﺎی ﻛﺎرﺑﻪدهﺳـــﺘﺎﻧﯽ رژﯾﻢ ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﻛﺎرﯾﮕﻪر ﻧﻪﺑﻮوﻧـــﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧـــﯽ ﻣﺎـــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺳـــﻪر ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ،ﻧﯿﺸـــﺎﻧﻪی ﺳـــﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﻟﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻻوازی ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﻪم وﻻﺗﻪ ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺋﺎﺷﻜﺮانو ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر ژﯾﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا دهرﻛﻪوﺗﻮوه. ﻟـــﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪدا ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﮔﺸـــﺘﯽ ﯾﻪﻛﯿﯿﻪﺗـــﯽ ﺳﻪراﺳـــﻪری ﺑﻪرھـــﻪم ھﻨﻪراﻧـــﯽ ﻓـــﻪراوهرده ﮔﯚﺷـــﺘﯿﻪﻛﺎن ﺑﺎﺳـــﯽ ﻟـــﻪوه ﻛـــﺮد ﻛـــﻪ ﭼﯿﻨﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧـــﻮارهوهی ﻛﯚﻣﻪﮕﺎ ﺑﻪھـــﯚی ﻛﻪم ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﺎﺳـــﺘﯽ داھﺎﺗﯿﺎنو ﺑﻪ ھﯚی ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﻟـــﻪ رادهﺑﻪدهری ﻧﺮﺧﯽ ﺷـــﺘﻮوﻣﻪك ،ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﯾﻨـــﯽ زۆرﻚ ﻟﻪ ﭘﺪاوﯾﺴـــﺘﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿﻪو ﺋﻪﻣﻪش
ﺑﻮوهﺗﻪ ھﯚی ھﺎﺗﻨﻪ ﺧﻮارهوهی داواﻛﺎری راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑـــﻮاری داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﯾﻨﯽ ﺷﺘﻮوﻣﻪك ﻟﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎنو ﻛﻪم ﮔﻪﻧﻤﯽ ﭘﻮﯾﺴﺘﺪا ،ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﻪ. ﺑﻮوﻧﻪوهی رادهی ﺑﻪرھﻪم ھﻨﺎن. ﻟـــﻪ ﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗـــﺮهوه داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﺮﺧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳﺎن ﻧﻪوت ﻛﺎرﯾﮕﻪری راﺳـــﺘﻪوﺧﯚی ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎﻧﻜـــﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ژﯾﺎﻧـــﯽ ﺧﻪـــﻚ داﻧﺎوهو ﺑﻪ ﺷـــﻮهی ﺋـــﺮان ﻟـــﻪ راﭘﯚرﺗﻜﺪا ﺑـــﻪ ﺋﺎﻣﺎژهﺑﻪ ﺟﯚراوﺟﯚر ﺧﯚی ﻧﯿﺸـــﺎن داوه.داھﺎﺗﯽ ﺑﻪرزﺗﺮ ﺑﻮوﻧﻪوهی ﻧﺮﺧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن رۆژاﻧﻪی ھﻪرﺋﺮاﻧﯿﻪك ﺳ ھﻪزار ﺗﻤﻪن ﻟﻪم وﺗـــﻪ ،رادهی ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻛﻪم ﺑﻮوهﺗﻪوهو ﺑﻪ ﻟـــﻪ ﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ١٢ﻣﺎﻧﮕـــﯽ راﺑـــﺮدوودا ﺗﺎ ﺳـــﻪرهﺗﺎی ﺋـــﻪوهی ﻛﻪ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ھﻪﻣﯿﺸـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪزهﻮهری ١٣٨٧ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ﭘﻜﮫﺎﺗﻪﯾﻪﻛﯽ ﻻوازی ھﻪﺑﻮوه ،داھﺎﺗﯽ ١٢ﻣﺎﻧﮕﯽ ھﺎوﺷـــﻮهی ﺗﺎ ﺳـــﻪرهﺗﺎی ﺋﻪرزی ﺋﻪم وﺗﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ٥ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪزهﻮهر ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٨٦ﻟﻪ ﺳﻪدا راﺑﺮدوو ،رۆژاﻧﻪ ٢٠٠ﻣﯿﻠﯿﯚن دوﻻر ﻛﻪﻣﺘﺮ ٢٥راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ. ﺑﻮوهﺗﻪوه.ﺋﺴـــﺘﺎﻛﻪ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ﺑﻪ ﺋﻪم ﻟﻪ ﺣﺎﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﯽ ﺑﻪﺳﺘﺮاو ﺑﻪ ﻧﻪوت ﺑﻪرﻧﺎﻣـــﻪی ﭼﻮارهﻣـــﯽ ﮔﻪﺷـــﻪﻛﺮدن، ﻧﺎوی ﻟ دهﺑﺮﺖ ،ﻛﻪ ﺑﻪ داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن دهﺑﻮا ﺑﯚ ژﺮ ﻟﻪ ﺳـــﻪدا ﺋﻪم ﻛﺎﯾـــﻪ ﻟـــﻪ ﺑﺎزاڕهﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻪﻛﺎﻧﺪا١٠ ،ﻛﻪم ﺑﺘﻪوهو ﺑﺒﻮاﯾﺎﺗﻪ ﯾﻪك رهﻗﻪﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان دهڕوات ﻛﻪ ﺑﻪرهورووی .راﭘﯚرﺗـــﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﻧﯿﺸـــﺎن ﻛﺎرهﺳـــﺎﺗﯽ ﮔﻪورهﺑﺒﺘﻪوهو ﭘﻜﮫﺎﺗﻪی دهدات ﻛـــﻪ رادهی ﮔﯚڕاﻧـــﯽ ﻧﺮﺧـــﯽ ﻻوازی ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﻪم وﺗﻪ ﻛﻪ ﻟﻪﺳـــﻪر ﻛﺎﻣﻪﺳـــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎنو ﺧﺰﻣﻪت ﮔﻮزاری ﻛﯚﻪﻛـــﻪی داھﺎﺗﯽ ﻧﻪوت ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺮاوه ،ﻣﻪﺳـــﺮهﻓﯽ ﻟﻪ ﺧﻪزهﻮهری ١٣٧٨ﺑﻪ ﺑﻪرهو ھﻪرهس ھﻨﺎن دهﭼﺖ. ﻧﯿﺴﺒﻪت ﺧﻪزهﻮهری ١٣٨٦ﻣﻪﻋﺎدﯽ ﺑﻪوﺗـــﻪی ھﻨﺪـــﻚ ﻟﻪ ﻛﺎرﻧﺎﺳـــﺎن٢٨/٣ ،ﻟـــﻪ ﺳـــﻪدا ﺑﻪرزﺗـــﺮ ﺑﻮوهﺗﻪوه. دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﺑﯚ ﺑﻮودﺟﻪی ﺳـــﺎﯽ ﺑـــﻪ ﭘـــﯽ وﻨـــﺎی ﺋﺎﺑﻮورﯾﺰاﻧـــﺎن، ،١٣٨٨ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ ﺑـــﻪ ١٠٥ﻣﯿﻠﯿـــﺎرد ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﻪﻟﻪ ﺑﻪرز ﺑﻮوﻧﻪوهی دوﻻر داھﺎﺗـــﯽ ﺋـــﻪرزی ھﻪﯾـــﻪ ،ﺑﻪم ﺑ ﺳـــﻪرهو ﺑـــﻪرهو ﺑﻪردهواﻣﯽ ﻧﺮﺧﯽ داھﺎﺗﯽ دهوﻪت ﻟﻪ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﯿﯿﺎت ﻛﺎ ﻣﻪﺳـــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎنو ﺷـــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ٢٥ﻣﯿﻠﯿﺎرد دوﻻرو ﻟﻪ ﺳـــﻪرﭼﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ.ﺋـــﻪو ﺋﺎﻣﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺗﺮ ١٠ﻣﯿﻠﯿـــﺎرد دوﻻره ،ﻛﻪ ﺑﻪم ﭘﯿﻪ ،ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯿﻪوه ﺑو ﻛﺮاوﻧﻪﺗﻪوه ﻧﯿﺸـــﺎن دهوﻪت ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ٦٥ﺗﺎ ٧٠ﻣﯿﻠﯿﺎرد دهدهن ﻛـــﻪ ﻧﺮﺧـــﯽ ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن ﻟﻪ دوﻻر داھﺎﺗـــﯽ ﻧـــﻪوت دهﺑﺖ ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳ ﺳـــﺎﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﻪردهوام ﺑﻪرز ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧﺮﺧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴـــﺘﺎی ﺑﻮوهﺗﻪوهو ﻟﻪ ﺳـــﻨﻮوری ١٢/١ﻟﻪ ﺳﻪد ﻧـــﻪوت ﻟـــﻪ ﺑﺎزارهﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫـــﺎن ،ﺋﻪو ﻟﻪ ﺳـــﺎﯽ ١٣٨٤ﺗﺎ ﺳـــﻨﻮوری ٢٨ﻟﻪ داھﺎﺗـــﻪ ﻧﻪوﺗﯿﯿﻪی ﻛﻪ ﻟـــﻪ ﺑﻮودﺟﻪی ﺳﻪد ﺧﻪزهﻮهری ﺋﻪﻣﺴـــﺎڵ ﭼﻮوهﺗﻪ ﺳـــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺗﻪرﺧـــﺎن دهﻛﺮﺖ ،ﺳـــﻪرهوه .ﺑـــﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼـــﺎو ﮔﺮﺗﻨـــﯽ ٣٠ﻣﯿﻠﯿﺎرد دوﻻر ﻛﻪﻣﯽ دهھﻨﺖ. ﻛﻪﻣﯽ ﺑﻮدﺟﻪی ﺋﻪﻣﺴـــﺎڵ ﻟـــﻪ ﺋﺮان، ﺋﺎﺑﻮورﯾﺰاﻧﺎن ﺷـــﯿﻤﺎﻧﻪی ﺋﻪوه دهﻛﻪن ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎن ﻛﻪ ﻧﺮﺧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن ﺑـــﻪردهوام ﻟﻪ ﻟﻪ ﺣﺎﻜﺪا ﻛﻪ ﺋﺮان ﺑﻪ ھﺎورده ﻛﺮدﻧﯽ ھﻪﻜﺸـــﺎﻧﺪا ﺑو ﻟﻪو رﮋهی ﺋﺴـــﺘﺎ ٦ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﮔﻪﻧـــﻢ ،ﺑﻮوهﺗﻪ ﯾﻪﻛﻚ ﺑﻪرزﺗـــﺮ ﺑﺘـــﻪوه .ﭘﻮاﻧﻪﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮ ﻛﻪ ﻟﻪ ﮔﻪرهﺗﺮﯾـــﻦ ھﺎوردهﻛﻪراﻧﯽ ﮔﻪﻧﻢ ﻟﻪ ﺑﯚ ھﻪﺴـــﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ھﻪﺌﺎوﺳﺎن ھﻪﯾﻪ، ﺟﯿﮫﺎن ،ﺳﺎﻧﻪ ﻧﺰﯾﻜﻪی ٣٠ی ﻟﻪ ﺳﻪدی ﭘﻮاﻧﻪی ﺧﺎڵ ﺑﻪﺧﺎﻪ ،ﻛﻪ ھﻪﺌﺎوﺳﺎن ﻧﺎﻧـــﯽ ﺑﻪرھﻪم ھﺎﺗﻮو ﻟﻪ ﺋﺮان ﺑﻪ ھﯚی ﻟﻪ ھﻪر ﻣﺎﻧﮕﻜﺪا ﺑﻪ ﻧﯿﺴـــﺒﻪت ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﺧـــﻮارهوه ﺑﻮوﻧﯽ ﭼﯚﻧﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪوه ،ﺑﻪ ھﺎوﺷـــﻮهی ﻟـــﻪ ﺳـــﺎﯽ راﺑـــﺮدوودا ﻓۆ دهﭼﺖ .وهزارهﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﻜﺪهداﺗﻪوه. ﻟﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪدا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﻛﻪ رﻜﻜﻪوﺗﻦ ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ،ھﻪﺌﺎوﺳﺎن، ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛـــﯽ ﺑﯚ ﻛﯾﻨـــﯽ ٦ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﺧـــﺎڵ ﺑﻪ ﺧﺎڵ ھﻪﺪﺳـــﻪﻧﮕﻨﺖ ﺑﻪم ﮔﻪﻧﻢ ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ دهرهوه واژۆ ﻛﺮدووه ،ﺋـــﻪم ﭘﻮاﻧﻪﯾﻪ ﻟـــﻪ ھﻪﺴـــﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻣـــﻪش ﺋﺮان ﺑـــﯚ ھﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ رهﺳـــﻤﯿﻪﻛﺎﻧﺪا ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﺎﺑﺮدرﺖ .ﺑﻪم ھﺎوﺷـــﻮهی ١٠ﺳـــﺎڵ ﻟﻪﻣﻪوﭘـــﺶ ﺣﺎﻪﺷـــﻪوه ھﻪﺌﺎوﺳـــﺎن ﻟـــﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه.ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣٧٧دا ،رادهی ﺧﻪزهﻮهری ﺳﺎﯽ ١٣٧٨دا ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ھﺎوردهﻛﺮدﻧﯽ ﮔﻪﻧﻤﯽ ﺋﺮان ﮔﻪﯾﺸـــﺘﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪزهﻮهری ،١٣٨٦ﻣﻪﻋﺎدﯽ ٦ﻣﯿﻠﯿﯚنو ٧٠٠ھﻪزار ﺗﯚن وﻟﻪ ﺳﺎﻪﻛﺎﻧﯽ ٢٨/٣ﻟﻪﺳـــﻪد ﺑﻪرزﺗـــﺮ ﺑﻮوهﺗﻪوه.ﺋﻪم ١٣٧٨ﺗﺎ ١٣٨٠ھﻪﻣﻮو ﺳﺎﻚ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﻟـــﻪ ﺣﺎﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪ ھـــﯽ ھﻪژاری ﺑﯚ ٤ﻣﯿﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﮔﻪﻧﻢ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﺮاﻧﻪوه ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪﻛﯽ ٥ﻛﻪﺳـــﯽ ﻟﻪ ﺷـــﺎرﻜﯽ ھﺎوردهﻛـــﺮاوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﻟـــﻪ ﺣﺎﻜﺪا ﮔﻪوره وهﻛﻮو ﺗﺎران ،ﺑﻪ ﭘﯽ ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوه ﯾـــﻪ ﻛﻪ دهوـــﻪت ٤ﺳـــﺎڵ ﻟﻪﻣﻪوﭘﺶ ﻛﺎرﻧﺎﺳﯿﻪﻛﺎن ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٨٠٠ھﻪزار ﺗﻤﻪن
ﻣﻪزهﻧﺪه ﻛﺮاوهو ﻟﻪم رواﻧﮕﻪوه ﻻﻧﯿﻜﻪﻣﯽ ﺣﻪﻗﺪهﺳـــﺘﯽ ﻛﺮﯾﻜﺎران ﻟﻪ ﮔﻪڵ ھﯽ ھـــﻪژاری ﻣﻪوداﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ھﻪﯾﻪ. ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﺎﻣﺎرهﻛﺎﻧﯽ رﻜﺨﺮاوی ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﻛﮕﺮﺗـــﻮوهﻛﺎن ،دوو دوﻻر داھﺎﺗـــﯽ رۆژاﻧﻪ ﭘﻮاﻧﻪی ھﯽ ھﻪژارﯾﯿﻪو ﺋﻪﮔﻪر ﻻﻧﯿﻜﻪﻣﯽ ﺣﻪﻗﺪهﺳـــﺘﯽ ﻛﺮﯾـــﻜﺎری ﻟﻪ ﺋﺮان واﺗـــﻪ ٢١٩ھﻪزار ﺗﻤﻪن ﻟﻪ ﻧﻮان ٥ﻛﻪﺳﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪك داﺑﻪش ﺑﻜﻪﯾﻦ ،دهﮔﻪﯾﻨﻪ رهﻗﻪﻣﻚ ﻟﻪ ﺳﻨﻮوری ٤٣ھﻪزار ﺗﻤﻪن ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﺪاو ﺋﻪم رهﻗﻪﻣﻪ زۆر ﻛﻪﻣﺘـــﺮ ﻟﻪ داھﺎﺗﯽ ﻣـــﺎم ﻧﺎوهﻧﺪی ٢دوﻻر ﻟـــﻪ رۆژدا ﺑﯚ ﺗﺎﻛﻪ ﻛﻪﺳـــﻜﻪ .ﺑﻪﭘﯽ ﺋﺎﻣﺎرهﻛﺎﻧـــﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی، ﻧﺮﺧﯽ ﺷـــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ﺧﯚراﻛـــﯽ وهﻛﻮو ﯾﻪﻛﻪﻣﯿﻦ ﮔﺮووﭘﯽ ﻛﺎ ﻣﻪﺳـــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺧﻪزهﻮهری ﺋﻪﻣﺴـــﺎﺪا ٣٥ﻟﻪ ﺳﻪد ﺑﻪرز ﺑﻮوهﺗﻪوه. ﺑـــﻪم ﭘﯿـــﻪ دهﺗﻮاﻧﯿـــﻦ ﺑﯿـــﻦ ﻛﻪ ﺧﻪرﺟـــﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎـــﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋـــﺮان ﻟﻪ ﺑﻪﺷﯽ ﻛﯾﻨﯽ ﺷـــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ﺧﯚراﻛﯿﺪا ﻻﻧﯿﻜﻪم ٣٥ﻟﻪﺳـــﻪد زﯾـــﺎدی ﻛﺮدووه. ﺑﻪرز ﺑﻮوﻧﻪوهی ھﻪﺌﺎوﺳﺎﻧﯿﺶ ﺑﻮوهﺗﻪ ھﯚی دووﭘﺎت ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑ ﻋﻪداﻪﺗﯽو ﭼﻮوﻧﻪﺳـــﻪرهوهی ﻧﺎﺑﻪراﺑـــﻪری ﻧﻮان ﭼﯿﻨﯽ ﺑﺎ دهﺳـــﺖو ﭼﯿﻨـــﯽ ھﻪژاری ﻛﯚﻣﻪﮕﺎی ﺋﺮان. ٤٢ﻟﻪﺳﻪد رﮋهی ﺑﻜﺎری ﻟﻪﺣﺎﻜﺪا ﻛﻪ وهزﯾﺮی ﻛﺎری دهوﻪﺗﯽ ﻧﯚھﻪمو ﺑﻪرﭘﺮﺳـــﺎﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﺋﺎﻣﺎری ﺋﺮان ﺑﻪ وﻨﺎﻛﺮدﻧﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪ رﮋهی ﺑﯿـــﻜﺎری ﻟﻪ ھﻪوﯽ ﺋـــﻪوهدان ﻛﻪ ﺋﻪم رﮋهﯾﻪ ﻟﻪ دهوﻪﺗـــﯽ ﻧﯚھﻪﻣﺪا ﺑﻪ ﯾﻚ رهﻗﻪﻣﯽ ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪهن ،وهزﯾﺮی ﺗﻪﻋﺎوﻧﯽ رژﯾـــﻢ ﺑـــﻪ ھﻨﺎﻧﻪﺋﺎرای ﺋﺎﻣـــﺎری ﻧﻮی ژﻣﺎرهی ﺧﻮازﯾﺎراﻧـــﯽ ﻛﺎری ﻟﻪ ﺋﺮان، زۆر زﯾﺎﺗـــﺮ ﻟـــﻪ رادهی ﭼﺎوهڕواﻧﻜﺮاو راﮔﻪﯾﺎﻧـــﺪو وﺗﯽ :ﻧﺰﯾﻚ ﺑـــﻪ ١٠ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪس ﻟﻪ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺮان ﺧﻮازﯾﺎری ﻛﺎرو ﭘﻪﯾﺪا ﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯿﺸﻪن. ﺋﺎﻣﺎری ١٠ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪﺳﯽ ﺧﻮازﯾﺎراﻧﺎﻧﯽ ﻛﺎر ﻟـــﻪ ﺣﺎﻜـــﺪا ﻟﻪ ﻻﯾـــﻪن وهزﯾﺮی ﺗﻪﻋﺎوﻧﻪوه ﺑو دهﺑﺘﻪوه ،ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی داﻧﯿﺸـــﺘﻮاﻧﯽ ھﻪﺴﻮوڕاو ﻟﻪ ﺋﺮان ٢٣/٥ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻪﺳﻪ، ﻛﻪ ﺑﻪم ھﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﻪ رﮋهی ﺑﻜﺎری ﻟﻪ ﺋﺮان دهﺑﺘﻪ ٤٢ﻟﻪ ﺳﻪد.ﺑﻪ وﺗﻪی ﻛﺎرﻧﺎﺳـــﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ،ﺑﻪ ھﺎﺗﻨﻪ ﺧﻮارهوهی ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوتو ﺳﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧـــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﺋﺎﺳـــﺘﯽ داواﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻪرھﻪم ھﻨﺎنو ھﺰی ﻛﺎر ﻛﻪم دهﺑﺘﻪوهو ﭘـــﺮۆژه ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﺗـــﻪواوی دهﻣﻨﻨﻪوه ،ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﻛﻪم ﺑﻮوﻧﻪوهی رهﺧﺴﺎﻧﺪﻧﯽ ھﻪﻟﯽ ﻛﺎرو ﭼﻮوﻧﻪﺳـــﻪرهوهی رﮋهی ﺑﻜﺎری ﻟﻪم وﺗﻪی ﺑﻪ دواوه دهﺑﺖ.
dwaroj@komala.eu
١١
ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ٦٠٠ﻣﯿﻠﯿﯚن دوﻻری ﺋﺮان ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯚی ﻟﻮﺑﻨﺎن
ﺑﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﺳـــﺎﯾﺘﯽ دهوﻪﺗﯽ ﺗﺎﺑﻨﺎك ،ﻧﻮﻨﻪرﻜﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯽ ﻓﻪراﻧﺴـــﻪ ﺑﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪی ﺋﻪﻟﺴﯿﺎﺳـــﯿﻪ ﭼﺎﭘﯽ ﻛﻮهﯾﺘﯽ وﺗﻮوه ﻛﻪ ،رژﯾﻤﯽ ﺗﺎران ﺑﯚ ﺳﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ دهﺳـــﺖوﭘﻮهﻧﺪهﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟـــﻪ ھﻪﺒﮋاردﻧـــﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻣﻪﺟﻠﯿﺴـــﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎن، ٦٠٠ﻣﯿﻠﯿـــﺎرد دۆﻻری ﺑﯚ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯚ ﺗﻪرﺧﺎن ﻛـــﺮدووه ،ﻛﻪ ﺑﻪم زوواﻧﻪ ﻟﻪ رﮕﺎی ﺑﺎﻮﺰﺧﺎﻧﻪی ﺳﻮرﯾﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻪﯾﺮوت دهﻛﺮﺘﻪوه ،دهﮔﺎﺗﻪ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ. ﺑـــﻪ وﺗﻪی ﺋﻪم ﻧﻮﻨﻪره ﻓﻪراﻧﺴـــﯿﯿﻪ ،رژﯾﻤﯽ ﺗﺎران ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﻪدهﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﻟﻮﺑﻨﺎﻧﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪووه ﻛﻪ ﺋﻪم ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ھﻪر ﺑﻪ ردهوام دهﺑﺖ.
٢٠ﻣﯿﻠﯿﺎرد دۆﻻر ﻟﻪ ﺑﺎزاڕی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪی ﺋﺮان ﻛﻪم ﺑﻮوهﺗﻪوه
ﺑﻪ ﺳﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽو ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﺎﺑﻮوری ﻻوازی ﺋﺮان، ﻧﺰﯾﻜﻪی ١٥ﺗﺎ ٢٠ﻣﯿﻠﯿﺎرد دۆﻻر ﻟﻪ ﺑﺎزاڕی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪی ﺋﺮان ﻛﻪم ﺑﻮوهﺗﻪوه. ﺑـــﻪ وﺗﻪی ﺟﮕﺮی ﺑﻪڕﻮهﺑﻪری ﺳـــﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮرسو ﺋﻪوراﻗـــﯽ ﺑﻪھﺎداری ﺋﺮان، ﺑـــﻪ ھﯚی ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺳـــﻪر ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺮان ،ﺋﺎﺳـــﺘﯽ ﺑﻪرھﻪﻣﮫﻨﺎنو ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﻛﺎﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﺷـــﯿﺮﻛﻪﺗﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﻟﻪواﻧﻪ ﻓﻮوﻻدو ﻣﺲ ﻛﻪ ﻧﺮﺧﻪﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻪ ،ﺗﻮوﺷـــﯽ ﻧﻮوﺷﻮﺳﺘﯽ زۆر ﺑﻮوهو ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻮوهﺗﻪ ھﯚی ﺋﻪوهی ﻛﻪ رادهی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم وﺗﻪ ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻛﻪم ﺑﺘﻪوه.
ھﺎوﻛﺎری ﺳ ھﺰی ﮔﻪورهی ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﺎﺳﯿﺎ ﺑﯚ ﺑﻪرﺑﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ
راﭘﯚرﺗﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺋﺎ :دواڕۆژ ﺑﺎﻧــــﻚ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟــــﻪ راﭘﯚرﺗﻜﯽ ﻧﻮﺪا ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻗﻪﯾﺮاﻧــــﯽ ﻣﺎ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ راﯾﮕﻪﯾﺎﻧــــﺪووه ﻛﻪ ،ھﺎﺗﻨــــﻪ ﺧﻮارهوهی ﮔﻪﺷــــﻪی ﺋﺎﺑﻮوری دهﺑﺘــــﻪ ھﯚی ﻛﻪم ﺑﻮوﻧــــﻪوهی ھﻪﻧﺎردهﻛــــﺮدنو ﺋﻪﻣﻪش ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷﻪی ﻟﺪهﻛﻪوﺘﻪوه. ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪم راﭘﯚرﺗﻪی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، رادهی ﺗﯿﺠﺎرهﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﯚﯾﻪﻛﻪم ﺟﺎر ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٨٢وه ﺑﻪم ﻻوه ،ﺑﻪرهو ﻛﻪﻣﯽ رۆﯾﺸﺘﻮوهو ﻛﻪﺑﻪم ﭘﯿﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ،داھﺎﺗﻜﯽ ﻛﻪﻣﺘﺮﯾــــﺎن ﻟﻪ ﺑــــﻮاری ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎ ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎﻧﻪوه دهﺑﺖ .ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺷــــﯿﻤﺎﻧﻪی ﺋــــﻪوه دهﻛﺎت ﻛﻪ دهورهی درﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﮔﻪﺷــــﻪی ﺧﺮای ﺋﺎﺑﻮوری وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪ ،ﻛﻪ ھﻨﺪێ ﻛﺎت ﺗﺎ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﻟﻪ ﺳﻪدا ھﻪﺷﺖ ﺑﻪرز دهﺑﻮوهوه ،رادهﮔﯿﺮێو ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺑﻪ ﺷــــﻮهی ﻣﺎم ﻧﺎوﻧﺠﯽ ﺑﯚ ﭼﻮار وﻧﯿﻮ ﻟﻪ ﺳﻪدا ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﺑﺘﻪوه. ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــــﯽ ھﻪروهھــــﺎ ﺟﻪﺧﺖ دهﻛﺎﺗﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ ٢٠٠٩ﺑﻪ ھﯚی ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﻛﻪم ﺑﻮوﻧﻪوهی ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯽ ﻛﺎ ﻟﻪ ﺳﻪرﺗﺎﺳــــﻪری ﺟﯿﮫﺎنو ھﻪوهھﺎ ﺑﻪ ھــــﯚی ھﺎﺗﻨﻪﺧﻮارهوهی ﮔﻪﺷــــﻪی ﺋﺎﺑﻮوریو ﻣﻪﺳﺮهﻓﯽ ﻛﺎ ﺳﻪﻧﻌﻪﺗﯿﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ وﺗﺎﻧــــﻚ وهﻛﻮو ﭼﯿﻦ ،ﺑﻪ ﺋﻪﮔﻪری زۆرهوه ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﮔﻪﻟﯽ ﻣﻪﺳﺮهﻓﯽ رووﻟﻪ ﻛﻪم ﺑﻮوﻧﻪوه دهﻛﺎت.ﻟﻪ ﻧﯿﻮهی دووھﻪﻣﯽ ﺋﻪﻣﺴــــﺎﺪا ،ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﻣﻪﺳﺮهﻓﯿﻪﻛﺎن
ﻛﻪﻟــــﻪ ﭼﻪﻧــــﺪ ﺳــــﺎﯽ راﺑــــﺮدوودا ﻟﻪ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهدا ﺑﻮوه ،ﻧﺰﯾﻜﻪی ﻟﻪﺳــــﻪدا ٢٣داﺑﻪزﯾﻮه ،ﻛﻪﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪﺷﻚ ﻟﻪ ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﻪﻛﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ھﻪﻜﺸﺎنو ھﺎﺗﻨﻪﺧﻮارهوهی ﻧﺮﺧــــﻪﻛﺎنو ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﮔﺮاﻧــــﯽ ﻛﺎﻻ ﺳــــﻪرهﻛﯿﻪﻛﺎن ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ھﻪژار ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﻛﺎﺗﻪوه. ﺟﺎﺳــــﺘﯿﻦ ﻟﯿــــﻦ ،ﻟــــﻪ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺰاﻧﺎﻧﯽ ﭘﺎﯾﻪﺑــــﻪرزی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــــﯽ دهﺖ: ﺋﻪﻣﺴــــﺎڵ ﺧﻪﻚ ﻟﻪ وﺗﺎﻧــــﯽ ﻟﻪﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪدا ﻟﻪﮔﻪڵ دوو ھﯚﻛﺎری ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ دهرهﻛــــﯽو ﻛﺎرﯾﮕﻪر ﻟﻪ ﺳــــﻪر ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪرهورووﺑﻮون .ﯾﻪﻛﻜﯿﺎن دهرﻛﻪوﺗﻪﻛﺎﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎــــﯽ ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽو ﺋﻪوﯾﺘﺮ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧــــﻪوهی ﺧــــﺮای ﻧﺮﺧــــﯽ ﻛﺎ ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎﻧﻪ .ﻧﺎوﺑــــﺮاو ھﻪروهھــــﺎ دهــــﺖ :ﺑﯚ ﻛﻪم ﻛﺮدﻧﻪوهی ﻛﺎرﯾﮕﻪری ﺋﻪم ھﯚﻛﺎراﻧــــﻪ ﻟﻪ وﺗﺎﻧــــﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﭼﯿﻨﯽ ھﻪژار ،دهﺑ ﭘﺮۆژهﮔﻪﻟــــﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯽو ﺋﯿﺴــــﺘﺮاﺗﮋﯾﻚ وهﻛــــﻮو ﭘــــﻪرهدان ﺑــــﻪ ﺷــــﻪﺑﻪﻛﻪی ﮔﻮاﺳــــﺘﻨﻪوهو ﺑﺮدﻧﻪﺳــــﻪرروهو ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳــــﺘﯽ ﺑﺪاﺷــــﺖو ﭘﻪروهرده ﻟﻪم وﺗﺎﻧﻪ زۆر ﺷﻠﮕﯿﺮاﻧﻪﺗﺮ ﻟﻪ ﺟﺎران ﺑﻪڕﻮهﺑﭽﻦ. ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دهﯾﻪوــــﺖ ،ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻪ ﻣﺎﯿﻪﻛﺎنو دراﻧﯽ وام ﺑﻪ وﺗﺎﻧﯽ ھﻪژارو ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪ زۆرﺗﺮ ﺑﻜﺎﺗﻪوه .ﺑﯾﺎر واﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﺳ ﺳﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا ١٠٠ﻣﯿﻠﯿــــﺎرد دوﻻر ﺑﯚﺋــــﻪم ﻣﻪﺑﻪﺳــــﺘﻪ ﺗﻪرﺧﺎن ﺑﻜﺮــــﺖو ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﮔﻪﻟﻚ ﺑﯚ ﺑﺎﻧﻜﻪﻛﺎنو دراﻧﯽ وامو ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪﮔﻮزاری ﻟــــﻪ ﭘﺮۆژهﺑﻨﻪڕهﺗﯿــــﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺑﻪﺷــــﯽ
ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿــــﺪا ﻟــــﻪ ﺑﻪرﭼــــﺎو ﺑﮕﯿﺮدرــــﺖ .ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟــــﻪ راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ھﻪروهھﺎ ﺷﯿﻤﺎﻧﻪی ﺋﻪوهی ﻛﺮدووه ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗــــﻮوی زاﯾﯿﻨﯿﺪا ،ﻟﻪ ژﺮ ﻛﺎرﺗﻜــــﻪری ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎــــﯽ ،ﻧﺰﯾﻜﻪی ٢ﻟﻪﺳــــﻪدی رادهی ﺗﯿﺠﺎرهﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮو ﻛﻪﻣﺘــــﺮ دهﺑﺘﻪوه. ﺑﻪم ﺟــــﯚره ،رادهی ھﻪﻧﺎردهی وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷــــﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ ٢٠٠٧ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ١٣ﻟﻪ ﺳﻪدی ﺑﻪ ﺧﯚﯾﻪوه ﺑﯿﻨﯽ ،ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗــــﻮو ﺑﯚ ٥/٣ﻟﻪ ﺳــــﻪد ﻛﻪﻣﺘﺮ دهﺑﺘﻪوه .ﺑﻪﻣﺎﻧﻪﺷﻪوه ﻛﺎرﻧﺎﺳــــﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھﻮﺷــــﺪار دهدهن ﻛــــﻪ ﻟــــﻪم ھﻪﻟﻮﻣﻪرﺟــــﻪدا، دهوﻪﺗﺎن ﻧﺎﺑﺖ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﺎﺑــــﻮوری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ دووﭘﺎت ﻛﻪﻧﻪوه ،ﭼﻮوﻧﻜــــﻮو وهھﺎ ﻛﺮدهوهﯾﻪك ﻟﻪ درﮋﺧﺎﯾﻪﻧﺪا ﻛﺎرﯾﮕــــﻪری ﻧﯿﮕﻪﺗﯿﭭﯽ ﻟﻪ ﺳــــﻪر ﭘﻮهﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮوری وﺗﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺣﺎﯽ ﮔﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دهرهﻛﯽ دهﺑﺖ. ﺑﻪﭘــــﯽ ﺷــــﯿﻤﺎﻧﻪی ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﺧﺎو ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮوی زاﯾﯿﻨﯽ ،ﺑﯚﺷــــﻜﻪﯾﻪك ﻧﺰﯾﻜﻪی ٧٥دوﻻر دهﺑــــﺖ وﭼﺎوهڕواﻧﯽ ﺋﻪوه دهﻛﺮﺖ ﻛﻪ ﻧﺮﺧﯽ ﻧﺎوﻧﺠﯽ ﻛﺎ ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﺰﯾﻜﻪی ﻟﻪ ﺳﻪدا ٢٣ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت ﺳﺎﯽ ٢٠٠٨ﺑﺘﻪ ﺧﻮارهوه .ﻟﻪﺑﻪﺷــــﻜﯽ ﺗﺮی راﭘﯚرﺗﯽ ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ھﺎﺗﻮوه ﻛﻪ، ﺳﻪرهڕای ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪ ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﻪﮔﻪری ﻛﻪﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﻛﺎ ﻣﻪﺳــــﺮهﻓﯿﻪﻛﺎن ،ﺑﻪرھﻪم ھﻨﺎنو رﮋهی ﺋــــﻪم ﻛﺎﯾﻪ ﻟﻪ ﺑــــﺎزاڕهﻛﺎن ﻟﻪ
٢٠ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗﻮودا زۆرﺗﺮﻟــــﻪ رادهی داواﻛــــﺮاو دهﺑــــﺖ .ﯾﻪﻛﻜــــﯽ ﺗﺮ ﻟﻪو ﺧﺎﻧــــﻪی ﻛﻪﺑﺎﻧﻚ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳــــﻪری ﺟﻪﺧﺘﯽ ﻛﺮدووهﺗــــﻪوه ،ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدﻧﻪ ﻛﻪ ﺋﻪﮔــــﻪر ﺳﯿﺎﺳــــﻪﺗﮕﻪﻟﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺋﺎﺑــــﻮوری داﺑﻨﺮــــﺖ ،ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدﻧﯿﺶ دهﺗﻮاﻧـــــﺖ وهك ﺳــــﻪرﭼﺎوهﯾﻪكو ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﯚ ﮔﻪﺷــــﻪی ﺑﻪردوام ﺑﺖ .ﻟﻪم ﺑﻪﺷــــﻪدا ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ وﺗﺎﻧﻚ ﻛﺮاوهﻛﻪ ﺳــــﻪرﭼﺎوهی زۆرﯾﯿﺎن ھﻪﯾﻪو ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﭘﻪرهﺳــــﻪﻧﺪﻧﯽ ﺳﺎﻧﯽ راﺑــــﺮدوودا ،ﺑﻪ داﻧﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــــﻪﺗﮕﻪﻟﯽ ﮔﻮﻧﺠــــﺎو ﺗﻮاﻧﯿﺎن ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــــﺎن ﺑﻪ ھﺰ ﺑﻜــــﻪنو ﺑﻪم ﭘﯿــــﻪ ﺋﺴــــﺘﺎ دهﺗﻮاﻧﻦ ﺳــــﻪردهﻣﯽ ﻗﻪﯾﺮانو ﻛــــﻪم ﺑﻮوﻧﻪوهی ﮔﻪﺷــــﻪی ﺋﺎﺑﻮوری ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻪ ﺷﻮهی ﻟﻪﺑﺎرﺗﺮ ﺗﭙﻪڕ ﺑﻜﻪن. ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ راﭘﯚرﺗﻪﻛﻪﯾﺪا ﺳــــﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺎﺑــــﻮوری ﺟﯿﮫــــﺎن ﻟﻪ ﺳــــﺎﯽ داھﺎﺗــــﻮو ،رﯾﻜﺎرﮔﻪﻟﻜــــﯽ ﺑﯚ ﭘﺸﮕﺮﺗﻦ ﺑﻪ ﺳــــﻪرھﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﻜﯽ دﯾﻜﻪ ﻟﻪ ﺑﺎزاڕی ﻛﺎی ﻣﻪﺳــــــــﺮهﻓﯽو ﺷــــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﭘﯿﺸﻨﯿﺎر ﻛﺮدووه .ﻟــــﻪو رﻜﺎراﻧﻪی ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻜــــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳــــﯽ ﻟﻮهﻛﺮدووه ،دهﻛﺮێ ﺋﺎﻣﺎژهﺑﻪ ﻛــــﻪم ﻛﺮدﻧــــﻪوهی ﺑﻪرﺑﻪﺳــــﺘﻪﻛﺎنو ﺋﺎﺳﺘﻪﻧﮕﻪﻛﺎﻧﯽ ﺑﻪردهم ھﻪﻧﺎردهﻛﺮدن، داﻧﺎنو داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟﻪی ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑــــﯚ داﻣــــﻪزراوه ﻧﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿــــﻪﻛﺎن، ﯾﺎرﻣﻪﺗــــﯽ ﺧﯚراﻛﯽو ﺑﺮدﻧﻪ ﺳــــﻪرهوهی ﺋﺎﺳﺘﯽ زاﻧﯿﺎری ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘﺎﺷﻪﻛﻪوت ﻛﺮاوی ﺷــــﺘﻮوﻣﻪﻛﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑﻜﻪﯾﻦ.
ﺳـــﻪراﻧﯽ ﺑﻪھﺰﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳـــﯿﺎ واﺗﻪ ﭼﯿﻦ ،ژاﭘﯚنو ﻛﻮرهی ﺑﺎﺷﻮور ﺑﯚ ﭘـــﻪرهدان ﺑﻪ ﭼﺎﻻﻛﯽو ھـــﺎوﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽو ﺑﻪرﺑﻪرهﻛﺎﻧﯽ ﻟـــﻪ ﮔﻪڵ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺎﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺷـــﺎری ﻓﻮﻛﯚاﻛﺎ ﻟﻪ ژاﭘﯚن ﻛﯚﺑﻮوﻧﻪوه .ﺋﻪم ﺳ وﺗﻪ ﮔﻪورهی رۆژھﻪﺗـــﯽ دوور ،ﺑـــﻪ ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ ﺳـــ ﺑﯾﺎرﻧﺎﻣﻪی ھﺎوﺑـــﻪشو ھﻨﺎﻧﻪ ﺋﺎرای ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﻛـــﯽ ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯽ ﻟﻪ ٣٠ﺧﺎﺪا ،دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﺑﯚ ﻛﻪم ﻛﺮدﻧﻪوهی زﯾﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧـــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗـــﯽ ﯾﻪﻛﺪی ﺑﺪهنو ﻟﻪ داھﺎﺗـــﻮوداو ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﻛﺎﻧﯽ ﻓﻪرھﻪﻧﮕﯽو ﺗﻜﻨﯚﻟﯚژیو ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽو ژﯾﻨﮕﻪ ھﺎوﻛﺎری زۆرﺗﺮﯾﺎن ھﻪﺑـﺖ. وﺗﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ ،ژاﭘﯚنو ﻛﻮرهی ﺑﺎﺷـــﻮور ﻟﻪ ﺳـــﻪرﯾﻪك ٧٥ﻟﻪ ﺳﻪدو دوو ﻟﻪ ﺳﯽ ﺗﯿﺠﺎرهﺗﯽ ﻧﺎوﭼﻪﯾﺎن ﻟﻪ دهﺳﺖ داﯾﻪ.
ﭘﻼﻧﯽ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺳﺎزی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺧﻮارد ﭘﻼﻧﯽ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺳﺎزی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﻛﻪ ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﻣﻪﺟﻠﯿﺴﯽ ﺳﻪﻧﺎی ﺋﻪو وﺗﻪ ﻛﺮاﺑﻮو ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺧﻮاردو ﭘﺎش ﺋﻪوهش ﻧﺮﺧﯽ ﭘﻮهری ﺋﺎﺑﻮرﯾﯽ ﻟﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮرﺳﺪا داﺑﻪزی. ﺑـــﻪ ﭘﯽ راﭘﯚرﺗﻪﻛﺎن ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﻛﻪ ﺳـــﻪﻧﺎی ﺋﻪﻣﺮﯾـــﻜﺎ ﮔﻪﻪی ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ١٤ ﻣﯿﻠﯿﺎر دۆﻻری ﺑﯚ ﺳ ﺷﯿﺮﻛﻪﺗﯽ ﮔﻪورهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺳﺎزی ﺋﻪو وﺗﻪ )ﺟﻪﻧﻪڕاڵ ﻣﯚﺗﯚرز ،ﻛﺮاﯾﺴﻠﻪر ،ﻓﯚرد( رهﺗﻜﺮدهوه ﻧﺮﺧﯽ ﺳﻪھﺎم ﻟﻪ ﺑﺎزاڕهﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎو ﺋﻮروﭘﺎ ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻛﻪﻣﯽ ﻛﺮد. رهﺗﻜﺮدﻧﻪوی ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﻜﺪاﯾﻪ ﻛﻪﺳـــ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔﻪورهی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ﺳـــﺎزی ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﭘﺸـــﺘﺮ ﺧﻮازﯾﺎری ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ٣٤ﻣﻠﯿﺎرد دۆﻻری دهوﻪت ﺑﻮون، ﺑﻪم ﭘﻪﺳـــﻪﻧﺪ ﻧﻪﻛﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﮔﻪﻪﯾﻪ ﺋﻪم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻧﻪی ﻟﻪ وهرﺷﻜﺴـــﺖ ﺑﻮون ﻧﺰﯾﻚ ﻛﺮدوهﺗﻪوه.