Djapo - Jaarverslag 2015

Keuzes maken voor een duurzame wereld Jaarverslag 2015

‘In a gentle way you can shake the world.’ M. Gandhi

Inhoudstafel p.1 p.2 p.4 p.6 p.6 p.8 p.10 p.11 p.12 p.14 p.16 p.18 p.20

Woordje van de directie Systeemdenken Gloob & Teo Kaartenset en Wereldkaart Beurzen Geef-en ideedag Wereldlesidee Theatervoorstellingen Begeleiding Lerarenopleiding Gemeentelijke samenwerking Partners Algemene cijfers

Een ander Djapo Kinderen anders laten kijken naar en denken over een duurzame wereld zodat ze die zelf vorm kunnen geven. Dat wil Djapo doen. En daar zijn we elke dag mee bezig. In scholen, in de lerarenopleiding, in steden en gemeenten.

Hier lees je hoe we dat doen -en specifiek – hoe we dat in 2015 deden. Het jaar waarin onze eerste Methode Systeemdenken de weg naar steeds meer scholen vond en we al werkten aan de volgende Methode Creatief Denken.

Het jaar ook waarin Gloob & Teo, onze wereldreizigers, hun avonturen voor het eerst in prentenboeken uitbrachten en we scholen advies en coaching gaven rond Educatie Duurzame Ontwikkeling. We trokken ook naar de lerarenopleiding en naar steden en gemeenten. En ook in 2015 keken we kritisch naar onszelf.

Hoe willen wij zelf bijdragen tot een duurzame samenleving? Wat betekent dat voor ons als organisatie, voor ons aanbod en onze werking? We hebben wat afstand genomen, dingen in een ander perspectief gezet, kritische vragen gesteld, creatief gedacht en verbanden gezocht.

Zo kwamen we tot een vernieuwd aanbod. We organiseerden een Geefen ideedag en gaven het materiaal van het oude Djapo een tweede leven in scholen en gemeenten.

De wereld op punt zetten kan met kleine dingen. Anders kijken, denken en doen voor een duurzame wereld ook. Want als we af en toe allemaal eens anders kijken, kan de wereld er al heel anders uitzien.

Leen Broekaert, directeur

1

Systeemdenken Systeemdenken, creatief denken en filosoferen zijn vaardigheden die je helpen om anders naar de wereld te kijken om die wereld beter te begrijpen. Djapo past ze toe op duurzame thema’s, zodat kinderen mee oplossingen kunnen bedenken.

Je kan de vaardigheden nadien ook in andere vakken gebruiken. In 2015 lag de focus op Systeemdenken.

SYSTEEMDENKEN Hoe is het als je maar een deel van iets ziet?

Kan je dingen beter begrijpen als je het geheel ziet? Zijn er verbanden tussen dingen waar je op het eerste gezicht geen verband tussen ziet?

En hoe beïnvloeden die elkaar? Systeemdenken laat kinderen anders naar de dingen kijken. Ze gaan op zoek naar samenhang, visualiseren de onderlinge verbanden en creëren zelf nieuwe inzichten op basis van losse eindjes informatie. Kinderen zijn erg betrokken bij het leerproces omdat ze zelf de informatie structureren tot betekenisvolle gehelen.

2

122

Methodes Systeemdenken voor 593 leerkrachten

134 workshops Systeemdenken voor 206 leerkrachten

5 nascholingen Systeemdenken voor 55 leerkrachten

8 try-out

workshops voor 10 leerkrachten

In 2015 werkten we ook aan de Methode Creatief Denken, opnieuw een boek met werkvormen en lessen. Het boek zelf verscheen begin 2016 maar werd al wel uitgebreid getest. Creatief denken is andere ideeĂŤn bedenken dan je gewoonlijk zou doen. Het is afwijken van de bewandelde paden in je hersenen, waardoor je plots een nieuw verband ontdekt tussen twee elementen of contexten ziet die je daarvoor nog niet gezien had.

1 try-out

nascholing voor 6 leerkrachten

3

Gloob & Teo Gloob & Teo maken samen met kinderen de wereld duurzamer. De wereld onderzoeken en ontdekken, dingen anders bekijken in vraag stellen stellen en creatieve oplossingen bedenken. Dat zijn Gloob & Teo. Het zijn echte levensgenieters en filosofen. Ze zijn dol op de natuur en willen een gezonde planeet waar alle mensen het goed hebben.

In 2015 brachten Gloob & Teo prenten- en leesboeken uit die aansluiten op de Methode Systeemdenken.

4

121 prenten-

boeken Gloob & Teo voor 281 leerkrachten

111

leesboeken Helki en de Kuil voor 205 leerkrachten

5

Kaartenset Een doosje met 75 werkvormen voor Wereldwaterdag, Dag van de Fair trade of een werelddag die leerkrachten zelf kiezen. Dat is de kaartenset ‘Aan de slag met een werelddag’.

Samen met hun leerlingen gaan leerkrachten filosoferen, ontdekken ze hoe systemen in elkaar zitten en hoe ze op die manier anders naar de wereld en naar bepaalde problemen kunnen kijken en creatieve oplossingen kunnen bedenken.

Wereldkaart

Kinderen zijn vaak zeer gefascineerd door de grote wereld. Djapo maakte een kleurrijke kaart die de wereld in de klas brengt. Naast de papieren vorm is ze ook digitaal te downloaden en krijgen leerkrachten tips om met de kaart in de klas te werken.

6

138

kaartensets voor 463 leerkrachten

262

wereldkaarten voor 286 leerkrachten

meer dan

600

Beurzen

leerkrachten bereikt op beurzen en evenementen

De kaartenset en de wereldkaart stonden in 2015 ook centraal tijdens de beurzen.

Djapo nam ondermeer deel aan de Leermiddelenbeurzen en de netwerkmomenten van organisaties zoals Kleur Bekennen en van lokale overheden.

7

Geef- en ideedag Op 25 april hielden we een succesvolle geef- en ideedag in Hasselt. Leerkrachten konden er gratis materiaal ophalen om de klas mee in te richten, te knutselen en te ontdekken.

Want de vernieuwing van Djapo bracht met zich mee dat we in de loop der jaren heel veel materiaal verzameld hadden, dat niet meer in ons aanbod paste. Een groot deel van dat materiaal wilden we graag een tweede leven geven in scholen en in gemeenten. De bezoekers konden er ook kennismaken met ons aanbod en met onze medewerkers.

Meer dan 100 bezoekers

8

9

Wereldlesidee Met Wereldlesidee brengen leerkrachten zelf thema’s uit wereldoriëntatie en de actualiteit in de klas. Het is een digitaal aanbod met lessen die gratis zijn en eenvoudig te downloaden. Leerkrachten kunnen ze kant-en-klaar gebruiken of eigen accenten toevoegen.

Er worden regelmatig nieuwe lessen gepost.

In 2015 waren dat: Klimaatzaak, Fairtradechocolade, Action 2015 en de Klimaattop. Naast het thema wordt er in de lessen gewerkt met minstens één van de vaardigheden systeemdenken, creatief denken en filosoferen.

10

10778 unieke

downloads op Wereldlesidee.be

Theatervoorstellingen ‘Moes’, ‘Over de streep’ en ‘Spoedig Herstel’ zijn drie theatervoorstellingen die Djapo ontwikkelde samen met Theater Tieret. Van een moestuin op het dak, tot ideeën om te ruilen en te delen en een voorstelling rond recycle, repair en het vermijden van afval.

Djapo had al twee voorstellingen rond de figuur van Gloob. Die speelden in 2015 voor het laatst.

12 oude theatervoorstellingen Gloob voor 25 leerkrachten

16 nieuwe

theatervoorstellingen voor 78 leerkrachten

11

31

Begeleiding We versterken de competenties van leerkrachten en directies met nascholing en coaching. We gaan met het hele schoolteam aan de slag om het duurzaamheidsthema door te trekken naar alle aspecten van het schoolbeleid. Djapo wil dit integreren in de schoolwerking en begeleidt leerkrachten en teams. In de klas zelf brengen we workshops rond duurzame thema’s.

nascholingen voor 304 leerkrachten

100

coachings voor 299 leerkrachten

Coaching in de klas: 49 voor 21 leerkrachten

143

workshops voor 217 leerkrachten

12

48

trajecten voor 538 leerkrachten

“Ik vond de startvergadering een inspirerende avond, we kregen ideeën voor verschillende activiteiten in de klas. De kaartenset is een mooie leidraad om een project uit te werken. Ik zou direct opnieuw meedoen met een project van Djapo, er is duidelijke communicatie en een duidelijk doel om naartoe te werken.”

Juf Vicky T’Jonck, basisschool Atheneum Veurne

13

Lerarenopleiding Binnen de lerarenopleiding krijgt het onderwijs dat toekomstige generaties zullen genieten, concreet vorm. Djapo verkent daarom graag met studenten en hun opleiders hoe onderwijs kan bijdragen tot de vorming van solidaire burgers in een wereld in verandering.

Met en voor de lerarenopleiding geven we vorm aan competenties die van belang zijn in Educatie Duurzame Ontwikkeling. We ontwikkelen nieuwe werkvormen om filosoferen, creatief denken en systeemdenken in te bedden in kleuteren lager onderwijs.

Deze doelgroepen ondersteunen we met vorming, coaching, educatief materiaal en stages.

Aantal lerarenopleiders die begeleiding krijgen: 21 Aantal studenten die een vorming volgen: 973 14

Aantal studenten die producten aankopen:

431

15

Gemeentelijke Samenwerking

Djapo ondersteunt lokale besturen om kleuter- en lagere scholen nauw te betrekken bij duurzaam beleid. Met een kant-en-klaar educatief aanbod voor leerkrachten, met maatwerk om een thema of project maximaal in te bedden binnen de lokale gemeenschap, met het ondersteunen van adviesraden en lokale initiatieven voor ontwikkelingssamenwerking. In 2015 werkte Djapo ondermeer samen met:

Gent: Gloob en Teo op bezoek in de solidaire stad Gent: een sensibilise-

rend en educatief traject rond Educatie Duurzame Ontwikkeling, de klimaatsverandering en verbondenheid met het Zuiden. Een project i.s.m. de stad en met een aantal scholen waarin actie en betrokkenheid van de (groot)ouders, familie en de buurt ook aan bod kwamen.

Veurne: kunstproject Toeren en Loeren: begeleiding van leerlingen, leerkrachten en scholen rond thema fair trade met een ‘faire’ tentoonstelling met afval. Met 150 leerlingen, uit elf klassen van vijf verschillende lagere scholen, die hun creativiteit bundelden.

Provincie West-Vlaanderen: gemeenten die werken rond duurzaamheid in scholen willen promoten kunnen rekenen op steun van de provincie West-Vlaanderen. Zo brachten Tielt, Torhout en Veurne een theatervoorstelling van Gloob & Teo, met nascholing voor leerkrachten.

Provincie Antwerpen om in een aantal gemeenten fair trade op de agenda te zetten in scholen. In Bonheiden, Duffel, Turnhout, Mortsel en Westerlo gingen we aan de slag rond het thema eerlijke handel via workshops, bezoeken aan de wereldwinkel en creatieve slotmomenten.

Genk: Blik op de wereld: samenwerking met dienst sociaal welzijn tijdens poëzieproject voor leerlingen van het zesde leerjaar. Er werd al gewerkt rond ‘eerlijke handel’ en ‘schone kleren’. Djapo geeft nascholing aan leerkrachten, stelt educatief materiaal ter beschikking en komt in de klas met workshops.

Sint-Truiden: schoolbreed EDO aanbod in samenwerking met dienst Ontwikkelingssamenwerking. Vanuit de specifieke situatie, vragen en noden wordt per school een programma op maat opgesteld. Scholen kunnen rekenen op coaching, workshops in de klas, educatief materiaal en evaluatie.

16

“Ik vind het geweldig dat 5 van de 13 van mijn leerlingen nu regelmatig enkele dingen gaan kopen in de Wereldwinkel. Dat ze nadenken bij het kopen van bananen en chocolade in de supermarkt. En dan toch fair trade kiezen. Onze kinderen zijn de toekomst. En vroeg geleerd is oud gedaan.”

Anja Van Genechten, basisschool De Kameleon, Turnhout

68

trajecten

voor 80 ambtenaren

“Ik vond het een leuke insteek om via kunst aan fair trade te werken, ’t is eens iets anders dan bijvoorbeeld via de wereldwinkeproducten. Ik ben gemotiveerd om met de kaartenset aan de slag te gaan, het ziet er inspirerend uit! “ Maaike Lamers, De Vliegerboom, Bulskamp, Veurne

17

Partners

Djapo ontwikkelt ook materiaal in samenwerking met of in opdracht van andere partners: organisaties, overheden en collega’s die samen met ons de wereld op punt zetten.

Zo maakten we in 2015 het educatief pakket ‘De Internationale Loterij’ rond sociale bescherming, de campagne van 11.11.11.

Het leven lijkt soms een loterij, je weet nooit wat je gaat overkomen. Waar word je geboren? Kan je naar school? Maar ook: blijf je gezond? Vind je een fijne job? En wat als je die job verliest?

In ons land kan je dan rekenen op sociale bescherming. Je krijgt een uitkering als je plots ziek wordt of van de ene dag op de andere zonder werk valt. Gelukkig!

Met ‘De internationale loterij’ ontdekken kinderen hoe het voelt om zonder sociale bescherming te leven, zowel in België als in de rest van de wereld.

Scholen werkten ook nog rond de bananen Billy en Bonnie, een lespakket rond voedselverspilling.

18

209

graadpakketten ‘De Internationale loterij’

8

graadpakketten ‘Billy en Bonnie’ voor 34 leerkrachten

19

Algemene cijfers

0,59% 2,03% 0,04% 12,70%

59,86 24,78%

% leerkrachten per doelgroep

20

Aantal leerkrachten per doelgroep

bereikt aantal leerkrachten

procentueel

Buitengewoon Basisonderwijs

110

2,03%

Kleuteronderwijs

689

12,70%

Lager Onderwijs

1344

24,78%

Basis Onderwijs

3247

59,86%

Buitengewoon Secundair Onderwijs 2

0,04%

Secundair Onderwijs 32

0,59%

totaal Leerkrachten BO in opleiding

5424

100%

1404

0,59%

9,03% 11,33%

% leerkrachten per provincie 40,67%

19,50%

12,92% 6,54%

Aantal leerkrachten bereikt aantal leerkrachten per provincie

procentueel aandeel

Antwerpen

2157

40,67%

Brussel

350

6,54%

Limburg

606

11,33%

Oost-Vlaanderen

1043

19,50%

West-Vlaanderen

691

12,92%

Vlaams-Brabant

483

9,03%

totaal

5348

100%

Luik

5

Nederland

72 21

Aantal medewerkers:

34

Volg ons op Facebook:

www.facebook.com/djapowereldonderwijs

Youtube:

www.youtube.com/user/djapovzw

LinkedIN:

www.linkedin.com/company/djapo-vzw

Pinterest:

www.pinterest.com/djapovzw/

Twitter:

https://twitter.com/DjapoVzw

Schrijf je in op onze nieuwsbrief!

www.djapo.be

met de steun van

Djapo vzw

Ortolanenstraat 6 3010 Kessel-Lo 016 / 29 21 27 info@djapo.be

www.djapo.be