2 Statistische terminologie

Als je een gerichte kwaliteitscontrole op bepaalde zuivelproducten zoals melk wilt uitvoeren, zal je niet alle verpakkingen onderzoeken, maar lukraak dozen melk uitkiezen en ze aan het nodige onderzoek onderwerpen. Je voert dus steekproeven uit. Anders zou zo’n controle enorm tijdrovend zijn, alle producten beschadigen en dus enorm veel geld kosten.

Arne zit in het voorlaatste jaar van het secundair onderwijs en wil weten hoe zijn medeleerlingen naar school komen. Omdat de school ongeveer 1200 leerlingen telt, besluit hij om enkel de gegevens van een paar klassen te onderzoeken. Arne is dus van plan om een bepaald onderzoek of experiment te verrichten.

Het onderwerp van het onderzoek, namelijk de wijze waarop een leerling naar school komt, noemen we de variabele.

Hoe komen de leerlingen naar school?

Dit onderzoek is gericht op een groep waarvan we een bepaalde eigenschap willen bestuderen: de populatie.

Populatie: alle leerlingen van de desbetreffende school

Het aantal elementen van een populatie noemen we de populatieomvang.

Populatieomvang: aantal leerlingen van de school van Arne

Omdat de school te groot is, concentreert Arne zijn onderzoek op een deel van de populatie, een steekproef.

Steekproef: de onderzochte gegevens

Het aantal elementen van een steekproef noemen we de steekproefomvang.

Steekproefomvang: aantal ondervraagde leerlingen van de school

De ondervraagde leerlingen geven natuurlijk een antwoord aan Arne. De resultaten (waarnemingen) van een onderzoek of experiment noemen we uitkomsten of waarnemingsgetallen. De verzameling van alle elementen die als mogelijke uitkomsten kunnen optreden, noemen we de uitkomstenverzameling.

Hier is dat bijvoorbeeld: te voet met de fiets met de bromfiets met de wagen met de bus/tram met de trein

Notaties: P: populatie N: (aantal elementen van P) populatieomvang S: steekproef n : (aantal elementen van S) steekproefomvang V: uitkomstenverzameling

We omschrijven enkele belangrijke begrippen.

populatie en populatieomvang De populatie is de verzameling van alle elementen waarvan een bepaalde eigenschap wordt bestudeerd. Het aantal elementen van de populatie noemen we de populatieomvang.

Opmerking:

In onze taal wordt met populatie bevolking bedoeld. In de statistiek kan populatie echter een verzameling schoenen zijn, een verzameling medicijnen, de lengte van een aantal personen, een verzameling fietsen …

steekproef en steekproefomvang Een steekproef is een deel van de populatie waarvoor er waarnemingen worden verricht om een bepaalde eigenschap te bestuderen. De steekproefomvang is het aantal elementen van de steekproef.

waarnemingsgetallen en uitkomstenverzameling Waarnemingsgetallen of uitkomsten zijn de resultaten van een steekproef, uitgevoerd op een deel van een bepaalde populatie. De uitkomstenverzameling is de verzameling van alle mogelijke waarnemingsgetallen.

statistiek Statistiek is de wetenschap die gegevens over bepaalde verschijnselen via een steekproef verzamelt, ordent, samenvat en analyseert aan de hand van tabellen, getallen (gemiddelde, mediaan, standaardafwijking ...) en grafieken (lijndiagram, staafdiagram, cirkeldiagram, stengelbladdiagram, boxplot, histogram, ogief ...) om zo tot betrouwbare conclusies te komen voor de hele populatie.

Met behulp van statistiek kun je gegevens, die een antwoord geven op belangrijke vragen, kritisch leren bekijken en verzamelen. Bovendien leert statistiek je beoordelen hoe betrouwbaar bepaalde conclusies zijn.