Emperyalizme ve Faşizme Karşı Devrimci Gençlik Dergisi / Mart-Nisan 2020

ORTA SAYFA Kurucu bir kuşağın inşasında Devrimci Gençlik Hareketi

ÜNİVERSİTE Politik bilim hareketi-2 Bilginin metalaştırılma süreci ve kamusallaştırılma ihtiyacı

GENÇLİK HAREKETİ

Emperyalizme, Faşizme karşı

DEVRİMCİ GENÇLİK

Aylık Siyasi Dergi Sayı:10 Mart-Nisan 2020 5TL (KDV DAHİL)

Katı olan her şey buharlaşıyor Sınıf üniversiteyi çağırıyor

Her an her yerde hep önde

Baharı örgütlemek, birlikte müdahale etmek gerek!

İÇİNDEKİLER 3 Başyazı Her an her yerde hep önde Baharı örgütlemek, birlikte müdahale etmek gerek!

4 Manşet Bu memleket direnmekten vazgeçmeyenlerindir

6 Üniversite Politik bilim hareketi-2 Bilginin metalaştırılma süreci ve kamusallaştırılma ihtiyacı

8 Seyir Defteri

20 Melek’in Kaleminden Ölümle yaşamak arasında tercih yapmak mı?

22 Kadro Devrimci Gençlik yeni bir dünya için özgünlüğüne güvenmelidir

23 Kadın Tüm kadınların örgütlü mücadelesini kurana dek!

24 Lise Mücadelesi Liseli Devrimci Gençlik 30 yıldır onurlu bir mücadeleyi sürdürüyor

10 Gençlik Hareketi Katı olan her şey buharlaşıyor Sınıf üniversiteyi çağırıyor

26 Islık Sesi Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf

13 Yaşam Gerçek bir özgürlük için: Bütünlüklü özgürlük mücadelesi

12 Emek Dünya üzerinde bir hayalet dolaşıyor: Göçmenlik ve göçmen emeği

14 Orta Sayfa Kurucu bir kuşağın inşasında Devrimci Gençlik Hareketi

16 Tarih 48. yılında Kızıldere; Devrimci İradenin Tohumları

18 Teknoloji Tökezleyen kapitalizmin kör değneği; Teknoloji

Emperyalizme, Faşizme karşı DEVRİMCİ GENÇLİK DERGİSİ Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Tuana Uğuz Yayın Türü: Yerel Süreli Adres: Osmanağa Mah. Kuşdili Cad.Efes Çarşısı No:14 Daire:183 Kadıköy/İSTANBUL Basıldığı Yer: CB Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Litros Yolu 2. Mat Sit. No:ZA16 Topkapı, İstanbul Tel: 212-612 65 22

BAŞYAZI

Her an her yerde hep önde

Baharı örgütlemek, birlikte müdahale etmek gerek!

İ

ktidara geldiği yıldan bu yana Tayyip Erdoğan’ın çeşitli manevralarına, çıkışlarına tanık olduk. Bu bazen seçim dönemlerinde muhalefeti bölmek için yarattığı savaş gündemiyle bazen de halkın iktidar karşısında aldığı tutumu sönümlendirebilmek için yarattığı suni gündemlerle gerçekleşti. Bizzat kendisine karşı yükselen her gündeme iktidarının içinde bulunduğu krizlerden alternatifler üretme çabası “asla tükenmeyen diktatör” pozlarını zedelese de Erdoğan’ın sürekliliğini sağlamak adına her türlü yola başvurabileceği su götürmez bir gerçek.

Erdoğan gerici, piyasacı, eril, faşist iktidarı için savaş gündemiyle yarattığı atmosferden, egemenler arası siyasette söz sahibi olmaya; Kürt ve mülteci düşmanlığından, sermayedarlara çekilen peşkeşe kadar araç haline getirdiği ne varsa bunların tamamı artık rejimin ta kendisi haline geldi.

Sırıtarak Suriye petrollerinden bahseden Erdoğan İdlip savaşına TSK’nın Suriye ordusunu vurmasıyla giriş yaptı. Sınırda çatışma ve asker ölümleri haberleri uzun bir müddet kesilmedi. Tabii bu arada haberlerde de sıkça vurgulanan TSK’nın cihatçı çetelerle birlikte hareket ettiği bilgisi oldu. İlk günden bu yana Türkiye topraklarında yaşayan ve Avrupa’ya karşı yükselen koz olarak kullanılan göçmenlere sınır kapıları açıldı.

Günlerce sağlıksız koşullarda tüm göçmenler sınır kapılarında polis, jandarma tarafından saldırı altında bekletildi. Bu süre içerisinde Erdoğan, Putin ve Trump’la sık sık görüşme kontağı kurdu. Bu görüşmelerden istediğini alamayınca da Esad’a meydan okuyan Erdoğan mecburen mutabakatı imzalamak zorunda kaldı. Ne ölen askerlerin, asker ailelerinin acısının hesabı görüldü ne de “Suriye’de ne işimiz var?” diye soran halka bir açık-

lama yapıldı. Erdoğan ülkelerini terk etmek zorunda kalan ve para karşılığı kapılarını açtığı insanları, bu savaşta yeri olmayan halkları, savaşın herhangi bir tarafı olmadığı halde ölen yoksul çocuklarını bir kez daha kendi savaşı içinde sürükledi. Kendi savaşıyla bu kez istediği atmosferi yakalayamasa da tüm dünya aktörlerinin yaptığı gibi savaş gündemiyle yaratabileceği ırkçılığı en görünür hale getirdi.

Tam da bu savaş gündemi tüm memleketi kuşatmışken; 8 Mart bu kuşatmayı kuşatan irade oldu.

Her geçen gün şiddeti artan ve ardı arkası kesilmeyen ideolojik saldırıların, mezhepçiliğin, ırkçılığın tehlikeli boyutlara geldiği savaş gündemi yoğun etki gösterdi. Ancak buna rağmen yasakları alt üst eden, birbirine yamayarak sunduğu vaatlerin herkese ve her şeye diğer yüzünü gösteren kadınlar 8 Mart’ta tüm gün memleketi kuşattı. Hem de hiç şaşırtmadan… Yani her sene olduğu gibi artarak. Çeşitli illerde savaşı gerekçe göstererek tüm kadın eylem ve etkinlikleri yasaklanmış olsa da kadınlar yine sokaktaydı.

Süleyman Soylu’nun İstiklal’i kadınlara kapatmasını faşizme karşı kadınların mor çizgisi haline getiren inat her geçen gün büyüyor. Üstelik “savaşa hayır” diyebilmenin valilik kararlarıyla yasaklandığı ve gözaltı, tutuklama nedeni sayıldığı böylesi bir süreçte. Sokağa çıkan binlerce kadının savaşa karşı barışı savunan ısrarı, katledilen veya şiddete, tacize, tecavüze maruz bırakılan kadınların davalarının takipçisi olma ısrarı, kendilerine sınırlar içerisinde sunulan hayat biçimlerini reddetme ısrarı artık dünyada iktidarlar açısından sarsıcı etkiler yaratıyor. Kadın dayanışması fillerin tepişip çimenlerin ezildiği pazarlık masasındaki sınırları tanımıyor ve tel örgüler arkasından “yaşasın 8 Mart” dövizleri tüm dünyaya koca

bir selam çakıyor. Neoliberal faşist iktidarlar öyle ya da böyle kadın düşmanlığının inşacısı oldukları günümüzde kadınların yükselen sesine ve mücadelesine çarpıyor.

Gecenin tüm karanlığını yırtıp atan feminist gece yürüyüşleri gerçeği, umudu, isyanı bizlere işaret ediyor.

Halklar, kadınlar, liseliler, üniversiteliler, işsizler, işçiler, beyaz yakalılar, emekliler… Toplumun her kesimi artık öfke biriktiriyor.

Neoliberal faşist iktidar politikalarının bu dönem açısından tüm Türkiye’de doğrudan bir karşılığı mevcut. Gerici, sömürücü, baskıcı siyaset karşısında tüm kesimler daralan açılarla politikleşiyor ve bulunduğu yaşamdan cevap üretiyor. Bu cevap mücadelenin bir parçasıymış gibi olmasa da var ve kendisini gösteriyor. Tıpkı üniversitenin değişen dinamiği içinde fakülteler, topluluklar aracılığıyla da olsa gençliğin reddetme gücünü rektörlere, tacizci hocaya, Saraya karşı gösterdiği gibi. Üniversitelilerin akademiye yapılan saldırıya karşı mühendislikten fen bilimlerine, felsefeden siyasal bilimlere kadar geniş bir yelpaze içinde uygun araç ve fırsatlar bulduğunda hep diri tuttuğu iradesiyle üniversitenin kurucu potansiyelini öne çıkardığı gibi. Ülkedeki siyasal atmosferin giderek can yakıcı hale geldiği, yaşam ve ölüm arasında tercih yapma koşullarının ağırlığı altında olduğumuz bu dönemde gerçekleri açığa çıkaran, yüzünü direnişin en özgün halini sergileyen kadınlara dönen, gençliğin bitmeyen yolculuğunda geleceği hedefleyen bir mücadeleye hazırlanmamız gerekiyor.

Hazırlık için Devrimci Gençlik’in en iradi ve etkin olduğu koşulların yaratılması acil ihtiyaç haline geliyor. Bu nedenle Devrimci Gençlik her an her yerde hep önde olanların mücadelesiyle baharı örgütlüyor, birlikte müdahale etmek için yola koyuluyor.

04 MANŞET

DEVRİMCİ GENÇLİK

Bu memleket direnmekten vazgeçmeyenlerindir Suriye meselesinde masadan zararlı kalkan Erdoğan içeride muhalefeti bastırmak için adım atmaktan geri durmuyor. Savaşa karşı çıkışların “Suriye’de ne işimiz var?” sorusunda somutlaşmasının ardından İstanbul valiliğinin 10 gün boyunca “savaşa hayır” demeyi yasaklaması ve sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle yapılan gözaltılarla yaratılamayan savaş atmosferi 8 Mart ile birlikte ortadan kalkmış oldu. Bütün bu savaş konsepti içerisinde 8 Mart’a hazırlanan kadın hareketi, yine toplumsal muhalefetin üzerinden ölü toprağı silen özne olarak ön plana çıktı 2019 yılından bu yana binlerce insanın ölümüne sebep olan Korona salgını, günümüz itibariyle Türkiye sınırlarına ulaşmış durumda. Buna rağmen, sarayın tutumu net. “Türkiye’de korona yok, bütün önlemleri alıyoruz.” Sınır komşusu İran’da binlerce insan hayatını kaybederken, uluslararası hava trafiği devam ederken “Türkiye’de korona yok” demesi tam da AKP’den beklenecek hareketti ve öyle de oldu. Siyasal hayatı boyunca AKP’nin tavrı hiç değişmedi: bakmazsan görmezsin, biz ne dediysek o.

“Türkiye’de korona yok, sadece birkaç şehidimiz var, Gezi’yi FETÖ organize etti” gibi söylemler faşizmin tipik bir özelliği. AKP faşizmi demagoji üretiyor demekte malumun ilamı olacaktır. O zaman malumu tekrar ilam edelim: Neoliberalizmin sistemik krizinden payına düşeni alan AKP, iktidarını içeride ve dışarıda uyguladığı şiddet ve demagojiyle sürdürmeye çalışıyor.

Süleyman Soylu görevini eksiksiz yerine getiriyor Süleyman Soylu’nun daha öncede defalarca dile getirdiği ve ağzından çıkar çıkmaz ardından operasyonların geldiği dönemin çok büyük bir benzerini yaşadık. Yine Saray’ın savaşında kurban edilenlerin ifşasının ve başarısızlıklarının gözler önüne serilme-

sinin engellenmesi gerekiyordu ve Süleyman Soylu iş başındaydı. Tabii ki önce “milleti galeyana getirmekle” suçlayarak sosyal medya kullanıcılarını gözaltıyla tehdit ederken sonrasında basına ve muhalefete uygulanan gözaltı ve şiddet furyası devam etti. Özellikle Gezi davası sürecinde hakimlerin takındığı farklı tutumlar ve Yargıtay başkanının “Toplumun yargıya güven duymadığı bir hukuk sisteminde, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı sağlanamaz” söylemiyle rahatsızlığını dile getirmesi gösteriyor ki oligarşik yapı içerisinde işler Erdoğan’ın istediği gibi gitmiyor. Bu huzurluk hali her olayda kendisini bir şekilde gösterirken yoğun gündemler altında kendi iç krizlerini yönetemeyişleriyle daha çok gün yüzüne çıkıyor. Ali Babacan’ın partisinin kurucu listesini tam da bu dönemde vermesi rastlantı olmasa gerek. Babacan’ın siyasi etkisinin yakın zamanda kendisini göstereceği pek olası değil.

Zira siyasal gündem Orta Doğu’ya kilitlenmiş durumda.

Suriye ordusuna “misliyle” karşılık vermek oldu. Basına savaşın bilançosunu hafifletmek için astronomik rakamlarla birlikte Suriye ordusuna yapılan saldırılar servis edildi. Rakamlar bilançoyu hafifletir mi bilinmez ama Saray’ın demagojisi kendi kitlesinden öteye geçiyor gibi durmuyor. Kaldı ki kısa bir sürede memleketi saran savaş atmosferi uzun sürmedi. Rusya’yla yaşadığı her gerilimde ABD damarına sarılan Saray, NATO’yu Rusya karşısında konumlandırmayınca Rusya ile masaya oturmak zorunda kaldı. NATO’nun Rusya ile sahada çatışma ortamına girme gibi bir niyetinin olmaması ve “Rusya ile karşı karşıya gel ama bizden destek bekleme” tavrı Saray’ın elini boşaltan nedenlerden biri oldu. 5 Mart’ta Putin ve Erdoğan’ın iki buçuk saatlik görüşme ile birlikte Saray’ın eli kolu fiilen bağlanmış oldu. Öte yandan görüşme öncesinde Ankara’nın davetinin “Putin’in daha önemli işleri var” denilerek reddedilmesini unutmamak gerekir.

Saray’ın eli kolu bağlı

Saray’ın “Rusya çekilsin, bizi Suriye ile baş başa bıraksın” hayali, hayalden öteye geçemedi. Taraflar görüşmede, Suriye’de askeri faaliyetlerin durdurulması konusunda mutabık olması sonucu Erdoğan’ın Suriye’deki manevra alanı oldukça daralmış oldu. TSK’nın kendi gözlem noktalarına sıkıştırılması sonucu, bölgedeki stratejik konumlar

Suriye’de artan gerilimin 27 Şubat’ta en az 36 askerin hava saldırısı sonucu öldürülmesi ve devam eden günlerde gelen ölüm haberleriyle birlikte ortaya çıkan savaş ihtimalleri kısa bir süreliğine de olsa suyu bulandırmış oldu.

Saray tarafından gelen ilk hamle ise

05 MANŞET Suriye’nin kontrolüne geçmiş oldu.

Ayrıca Erdoğan’ın yıllardır beslediği cihatçı çetelere (Heyet Tahrir el-Şam gibi) karşı yükümlülükleri hatırlatıldı.

Erdoğan ve Putin görüşmesiyle birlikte sahada da masada da kazananın Rusya ve Suriye olduğunu açıkça belirtmekte fayda var. Saray’ın “Sahada olan masada olur” politikasına gelecekte nasıl bir yön verebileceği bir yana dursun, tarihinde yaşadığı en büyük askeri bozgunun üstesinden nasıl geleceği merak konusu. Sahada bunlar yaşanırken, içeride savaş naraları atan Erdoğan kendi tabanını dahi hizaya sokmak zorunda kalıyor.

Avrupa’ya karşı tükenmeyen koz “mülteciler” AB ile yaptığı göçmen pazarlığı açıkça ortada olmasına rağmen göçmen kamplarıyla övünen, Suriye’de ki varlığını “Suriye halkına huzur getirmekle” meşrulaştırmaya çalışan Erdoğan hızlı bir biçimde söylem değiştirerek “Biz mültecilere bakmak zorunda değiliz” kozunu oynuyor. İdlib’te ki saldırıyı açıkladıktan sonra Trump’la yaptığı görüşmeyi gülerek anlatması ve ölüm haberlerinin Hatay valisine açıklatılması gibi birçok nedenin AKP tabanında dahi yarattığı huzursuzluk hali ise sınırların açılması ile birlikte hafifletilirken aynı zamanda Avrupa göçmenler üzerinden tehdit ediliyor. Sınırların açılması sonucu Avrupa’ya doğru göç etmeye başlayan mültecilerin Yunanistan ve Türkiye sınır kapıları arasında sıkışması sonucu Saray bir insanlık

DEVRİMCİ GENÇLİK suçu daha işlemiş oldu. Uluslararası siyasetteki güvenilirlik kredisini çoktan tüketen Saray’ın Putin ile yapacağı görüşme öncesinde 2 dakika boyunca el pençe divan bekleyişini anımsayalım.

Görünen o ki önümüzdeki süreçte ne ABD’nin ne de Rusya’nın Erdoğan’a olan tavrı eskisi gibi olacak. Uzunca bir süredir güvenilir ortak olmaktan çok uzak olan Erdoğan’a ABD tarafından kendisi ile olan bağı, Rusya tarafından ise sahada alabileceği konumu sıklıkla hatırlatılacak gibi duruyor.

Yasaklara rağmen yine sokaklarda olan kadınlar gibi inatla, ısrarla, dört elle Suriye meselesinde masadan zararlı kalkan Erdoğan içeride muhalefeti bastırmak için adım atmaktan geri durmuyor. Savaşa karşı çıkışların “Suriye’de ne işimiz var?” sorusunda somutlaşmasının ardından İstanbul valiliğinin 10 gün boyunca “savaşa hayır” demeyi yasaklaması ve sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle yapılan gözaltılarla yaratılamayan savaş atmosferi 8 Mart ile birlikte ortadan kalkmış oldu.Bütün bu savaş konsepti içerisinde 8 Mart’a hazırlanan kadın hareketi, yine toplumsal muhalefetin üzerinden ölü toprağı silen özne olarak ön plana çıktı.

Gün boyunca memleketin dört bir yanını mora boyayan kadınlar, savaşa karşı en örgütlü eylemliği gerçekleştirmiş oldu. İstanbul’da valiliğin bütün yasaklamalarına, polisin bütün saldırılarına rağmen Taksim’e çıkan kadınlar

yine bütün yasakları, engelleri aşarak kadın katillerinin sırtını yasladığı Saray’dan hesap sordu. Artan eşitsizliğe, cinsiyetçiliğe, kadın cinayetlerine karşı bir arada örgütlü ve güven veren bir şekilde durabilen kadın hareketinin dinamiği sayesinde nerdeyse her sene olduğu gibi bir önceki seneye göre daha kitlesel bir 8 Mart yaşanmış oldu.

Tahammülsüzlüğün, kadınları tam tahakküm altına alamamanın verdiği hırçınlıkla 8 Mart öncesinden “aman ha sokağa çıkmayın” mesajları yine kadınlar nezdinde karşılık bulmadı. İstiklal’de kadınların barikat karşısında gitmeme ısrarı sosyal medyada kitle içinde dikkat çeken “umutsuzluğa kapılırsan bu kalabalığı hatırla” dövizi ile yerini aldı.

Görülmesi gerekir ki kadınların 8 Mart’ta gösterdikleri ortak örgütlenme, direnme kararlılığı, cüreti yine yol gösterici oldu. Üstelik kadınlar her geçen gün giderek yol katediyor olmasına rağmen takvimsel önemi olan günler harici kenara çekilmedi. Her sokağa çıkışlarında daha da ortak bir hedef etrafında toplumsal muhalefete öncülük etti. Tıpkı bu 8 Mart’ta olduğu gibi. Artık giderek saldırganlaşmış ve “yukarıdan” yönetmek dışından seçeneği kalmamış iktidarın gizlenemeyen açıkları mevcut. İşte bu nedenle tüm kadınlardan öğrendiğimiz gibi inatla, ısrarla, dört elle mücadeleye sarılmak ve iktidarı yıkacak, yeniyi kuracak olanı var edebilme potansiyelini öne çıkarmak gerek.

06 ÜNİVERSİTE SEYİR DEFTERİ

DEVRİMCİ GENÇLİK

Politik Bilim Hareketi-2

Bilginin metalaştırılma süreci ve kamusallaştırılma ihtiyacı 90larla başlayan bilginin metalaşma süreci bugün doruğuna ulaşmış durumdadır. Son saldırı dalgası olarak üniversitelerin bölünmesi, Araştırma Üniversiteleri, bölgesel işbirlikleri ve KHK ile ilerici akademisyenlerin üniversiteden tasfiyesi ile; bilginin üretim biçim ve niteliğine karar veren sermaye haline gelmiştir 80lere kadar olan süreçte devlet politikalarının paralelinde üretilen bilgi, neoliberal politikaların uygulanmaya çalışıldığı 90larda sermaye yararına bilgi üretimine doğru evrilmeye başladı. O dönemden bugüne kadar olan süreç “bilginin metalaştırılma” süreci olarak karşımıza çıktı.

üniversiteye sokulmaya çalışıldı. Siyasal İslam’ın ilk hamleleri “üniversitede türban yasaklarına karşı kitle temelli direnme” olarak karşımıza çıktı. 2010 yılı ve sonrasında da gençlik hareketinin sürekli gündemine oturan “kariyer kulüpleri” bu piyasa saldırısının kristalize bir sonucu olmuş oldu.

Bu dönemde başlayan piyasalaştırma saldırılarına karşı Devrimci Gençlik dönemin üniversite-kitle örgütünü “Öğrenci Kolektifleri”ni kurdu. “Müşterileştirmeye ve piyasalaştırmaya karşı 3 talep” kampanyası ile üniversitenin ve bilginin piyasalaştırılmasına karşı üniversitenin öz örgütü tasarlanmış oldu.

Üretimde bilgi ve bilgi üretim süreçlerinin sermaye açısından kar kapsamına girmesi, üniversitede üretilen bilgiye piyasa hakimiyeti kurma ihtiyacını doğurdu. Kapitalizm “emek yoğun” dönemden, “bilgi yoğun” döneme geçiş yaparak krizini aştı. Halk arasında “bilgi çağı” diye adlandırılan şeyin kendisi aslen budur. Felsefe, tarih, edebiyat gibi meta üretimini sağlayamayacak alanlar değersizleştirilirken özellikle teknoloji ile bağlantılı birçok disiplinin bir yandan “reklamı” yapıldı ve bu disiplinler piyasanın saldırılarıyla karşı karşıya kaldı. Sermayenin ihtiyacı dışındaki diğer alanlarda ise özellikle metafizik ideolojik saldırılara maruz bırakıldı. Tüm dünyada bu genel anlamda böyle şekillenirken, Türkiye’de Siyasal İslam metafizik ideolojinin sermaye ile bütünlüklü hareketini sağlayacak temel ideoloji olarak

Sermayenin ihtiyacına yönelik devlet politikası üniversite öznelerine aynı zamanda siyasal ve ekonomik birçok saldırı dalgasını içerisine almıştı. Öğrenci derneklerinin kapatılması, üniversiter kamusal alanın tasfiyesi, üniversitelerin karakola dönüştürülmesi piyasanın ihtiyacına yönelik bilginin üretilmesi ihtiyacı etrafında gelişen saldırılardı.

Bu bağlamda kurulan Araştırma Geliştirme (AR-GE) birimleri sermayenin ihtiyacı olan alanlara kurulmuş ve üniversitelerin niteliği de ikiye ayrılmıştı.

Bir tarafta “özel bilgi üretimi” gerçekleştiren “elit üniversiteler”, diğer tarafta genel “lisans eğitimi” veren kitlesel üniversiteler olarak ayrılmıştı. AKP’nin geliş sürecine kadar, özellikle 90larda, sistematik olarak bu ayrıştırılan üniversite yapılarının nasıl işlevlendirileceği ve yönetileceği boşluğu AKP ile doldurulmuş oldu.

Piyasacılığa ve metaya karşı mücadele Yükseköğretim kurumlarında AKP öncesi üniversitelerde kurumsallaştırılamayan piyasacılık ve sermaye hakimiyeti, AKP iktidarıyla birlikte sistematik bir saldırı programı olarak örgütlenmeye başladı. Üniversitelerin Bologna tipine dönüştürülmesi, bilgi lisanslama ofisleri, TeknoKentler, bölgesel sermaye iş birlikleri, kariyer etkinlikleri, kamusal alanın piyasaya açılması, Yeni YÖK Yasa Tasarısı, ve Araştırma üniversiteleri gibi sermaye odaklı saldırılar AKP’nin bu süreçteki üniversite politikasını oluşturdu. Üniversitenin bilgisinin sermaye yararına nasıl üretileceği, bunun denetleyicisinin ve yürütücüsünün nasıl belirleneceği sorunlarına her yıl bir çözüm geliştirilmeye çalışılırken karşısında sürekli gençlik hareketini buldu. Sal-

07 ÜNİVERSİTE dırıların püskürtülme niteliği kitlesel, militan ve meşru bir zemin etrafında gerçekleşti. Bu saldırı dalgaları tek tek engellenmeye çalışıldı ancak, üniversitede sermaye karşıtı bütünlüklü bir örgüt de kurulamamış oldu.

Saldıran ve savunan etrafında ilerleyen bu dinamikten yeniden kurucu bir hareket yaratılamadı.

AKP’nin stratejik bir tercih olarak “bir süre saldırmama” taktiğine karşı üniversitede “memleket gündemleri” etrafında siyasal eylem ve etkinlikler örgütlendi. Dinamiğini üniversiter nitelikten almayan, refleksi saldırıya karşı tepki verme karşıtlığı üzerine oluşmuş gençlik hareketinin “üniversite bölünmelerine” ve “Araştırma Üniversitelerine” verdiği karşılık da ilerletilemeyen bir konuma düştü.

Sermaye ister, AKP yapar 81 ile açılan onlarca üniversite reklamlarının dört bir yanda dolandırıldığı ve iktidarın sözde eğitimden yana duruşunun aracı olmuş sermayenin bilgi ile birebir ilişkilendirildiği hatta bilgi üretiminin tamamının sermaye için üretildiği evre ile başka bir dönem başlamış oldu. Özellikle Çukurova gibi bölgelerde bulunan üniversiteler bu bölgelerdeki yerel sermayenin ihtiyacı olan bilgi neyse onun araştırma projelerini oluşturmaya çalışıldı.

Metropol üniversiteleri ise daha büyük çaplı sermaye bloklarına araştırmalar ve mekan kullanımı sağladı.

TeknoKentler üniversiteler tarafından kurulurken, akademisyen/üniversite öğrencisi, temel materyaller ve me-

DEVRİMCİ GENÇLİK kan yine üniversite rektörlüklerince sermayeye tesis edildi. Sermayenin ihtiyacı olan bilgi üretimi buralardan sağlanmaya çalışıldı. İTÜ sermaye ile iş birliği ve ilişkinin niteliği açısından belirgin bir örnek.

TeknoKentin en iyi işletildiği yerlerden biri olarak karşımıza çıktı. Bunun yanı sıra, İTÜ öğrencilerinin proje ödevleri şirketlerin ihtiyacına yönelik belirlenirken, “en iyi notu alan” yani sermaye yararına “en iyi proje/bilgi” şirketlere İTÜ Rektörlüğü tarafından satışa sunuluyor. Yani yalnızca TeknoKentlerde akademisyenden değil, aynı zamanda lisans eğitimi gören üniversite öğrencisinin bilgi üretim sürecinden de kar sağlıyor.

90larla başlayan bilginin metalaşma süreci bugün doruğuna ulaşmış durumdadır. Son saldırı dalgası olarak üniversitelerin bölünmesi, Araştırma Üniversiteleri, bölgesel işbirlikleri ve KHK ile ilerici akademisyenlerin üniversiteden tasfiyesi ile; bilginin üretim biçim ve niteliğine karar veren sermaye haline gelmiştir.

Bugüne kalan ne?

Devrimci Hareketin geleneksel şekli, hareket tarzı ve karakterini aşan Öğrenci Koordinasyonu; ilk piyasacı saldırılara kitlesel ve militan çıkış noktaları sağlamış ve bu süreci tökezletmiş oldu. AKP ile birlikte sistematik olarak gerçekleşen bu saldırılara ise Öğrenci Kolektifleri benzeri bir hareket tarzıyla karşılık vermiş oldu.

Piyasacı saldırıları ve sermayeyi üniversitenin her hücresinden söküp

atacak ve bunu kente taşıyacak bir hareket olarak örgütleyememiş oldu.

Daha çok yapılan saldırılara karşı örgütlenen kampanyalar saldırının niteliğine ve şekline göre biçim aldı.

Yeni YÖK Yasa Tasarısı, 2. Öğretim Harçları süreci, hazırlık isyanları, yurt isyanları vs… içerisinde Öğrenci Kolektifleri etkin bir kitle örgütü olarak örgütlenirken, bu hareketlerin buluşacağı ve tek bir politik hedef ve siyasal hat alacağı bir örgüt haline getirilemedi. Yani hareketin ilerleteni, büyüteni olabildi ancak o hareketten kurucu bir nitelik yaratılamadı.

Sermayenin üniversitenin tüm kamusal alanlarına nüfuz ettiği, bilginin metalaşma sürecinin doruğuna ulaştığı, aydın kimliğinin yıpratıldığı, üniversitelilerin proleterleşme süreci içinde olduğu ve metafizik ideolojinin üniversitede meşrulaştırılmaya çalışıldığı ve üniversitenin bütününün bilgi üretim niteliğinin sermayeye yönelik kurgulandığı bu süreçte; çıkış yolları elbette kendini gösteriyor. Kulüp etkinliklerini icra ederken, üniversiteye devam edebilmek için çalışırken yaşanan çelişkileri, mekansal olarak hareket alanının kısıtlandığı ve kent içerisinde yaşamını sürdürürken yaşadığı çelişkileri örgütleyebilen ve üniversitelilerin kendisini özneleştirebildiği bir mücadele programı yaratılabilir. Politik bir Bilim Hareketini de bu programın aracı değil amacı haline getirerek bulunduğu süreci aşan bir Devrimci Gençlik Hareketi için tarihsel birikim mevcuttur.

08 SEYİR DEFTERİ

Üniversitenin seyir defteri

DEVRİMCİ GENÇLİK

28 Kasım: Mersin Öğrenci Kolektifi 30 Kasım’da gerçekleşecek olan Muhalif Müzik etkinliğine üniversitelileri bildiri dağıtarak çağırdı.

16 Aralık: Çukurova Üniversitesi’nde Öğrenci Kolektifleri yemekhanenin koşullarının iyileştirilmesi için imza kampanyası başlattı.

Ocakları’nın birlikte yapmayı planladığı etkinliğin yapılmasına tüm provakasyonlara karşı izin verilmedi.

29 Kasım: İzmir Öğrenci Kolektifleri Tahir Elçi’nin katledilişinin 4.

Yıldönümünde üniversite kantininde konuşma yaptı.

17 Aralık: MSGSÜ’ de film gösteriminde buluşan üniversiteliler akademisyen Bülent Öztürk ile söyleşi gerçekleştirdi.

27 Aralık: İstanbul’da Okumuş İnsan Gönülleri film gösteriminde bir araya geldi.

30 Kasım: Mersin Öğrenci Kolektifi, Mersin Halkevi ile birlikte Serdar Türkmen’in sunumuyla Muhalif Müzik etkinliği gerçekleştirdi.

18 Aralık: KTÜ Öğrenci Kolektifi kadınlara sözlü ve fiziksel tacizde bulunan KTÜ Öğrenci Derneğinde örgütlenen faşist çeteyi bulunduğu alandan kovdu.

4 Aralık: Mersin Öğrenci Kolektifi “Ekolojik yaşamı menfaatleri uğruna yok etmeye çalışanlar karşılarında her zaman gençliği bulacaklar” sloganıyla Nükleer Karşıtı Platformunun düzenlediği basın açıklamasındaydı.

5 Aralık: İstanbul’da Baykuş Bakışı Atölyeleri’nde bir araya gelen üniversiteliler, ilk atölyede “Marksizm nedir, Marksizmin dünü, bugünü” konusuyla tartışma gerçekleştirdi.

6 Aralık: Dokuz Eylül Üniversitesi’nde Fanzin Farkında’nın ilk sayısı üniversitelilerle buluştu.

8 Aralık: Antalya’da liseliler ve üniversiteliler “AKP Rabia Naz’ın katilini açıkla!” pankartı astı.

10 Aralık: Eskişehir Anadolu Üniversitesinde AKP gençlik Kollarının Simit Sarayında toplantı yapması üzerine Eskişehir Öğrenci Kolektifleri ‘’Ali İsmail Korkmaz’ın katili olan bu zihniyet üniversitelerimizde barınamayacaktır, Akp defol üniversiteler bizimdir’’ diyerek üniversitede basın açıklaması gerçekleştirdi.

11 Aralık: Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde Öğrenci Kolektifleri sıra arkadaşı Ali İsmail Korkmaz’ı ölüm yıldönümünde andı.

12 Aralık: Ankara Güvenpark’ta LasTesis dansı yapmak için bir araya gelen kadınlara polis saldırdı. 7 kadın gözaltına alındı.

14 Aralık: Dokuz Eylül Üniversitesi’nde İktisat Fakültesi Öğrencileri Barış Akademisyenleriyle buluşup “Bilimde yalan ve gerçekler” konulu tartışma düzenledi.

16 Aralık: İzmir’de LasTesis’e katılan 3’ü Üniversiteli Kadın Kolektifi’nden çok sayıda kadın evlerinden, sokaklardan gözaltına alındı.

18 Aralık: İTÜ Maslak Kampüsü’nde kantin fiyatlarının çok yüksek olması sebebiyle öğrenciler boykot kararı alıp “öğrenci kantini” oluşturdu.

19 Aralık: KTÜ Öğrenci Kolektifi tacizci, kadın düşmanı, provakatör KTÜ Öğrenci Derneğini üniversite içerisinde konuşma yaparak teşhir etti.

20 Aralık: İBB önünde atlı faytonların tamamen kaldırılması için talepleleriyle vegan aktivistler, hayvan özgürlüğü aktivistleri çadırlı direniş başlattılar.

20 Aralık: Mersin Öğrenci Kolektifi “Demokratik ülke halka bütçe” sloganıyla gerçekleşecek 21 Aralık’taki krize karşı mitinge üniversitelileri davet etmek için üniversite içerisinde bildiri dağıttı.

21 Aralık: İzmir’de Öğrenci Kolektifleri’nin çalışması olan Parhesia tiyatroda bir araya gelen üniversiteliler ilk çalışmasını yaptı.

22 Aralık: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde İlahiyat Fakültesi Başkanı Ensar üyesi Şakir Gözütok ve Edebiyat Fakültesi Dekanı Zeki Taştan’ın kadın öğrencileri sistematik olarak taciz etmesi sosyal medyada teşhir edildi.

24 Aralık: Kadın Düşmanı TGB’nin LasTesis ve kadın hareketine saldırdığı basın açıklamasına üniversiteli kadınlar mor boya fırlatarak protesto etti. Üniversiteli kadınlar gözaltına alındı.

25 Aralık: Ankara Üniversitesi’nde LasTesis yapan 8 üniversiteli kadına polisler saldırdı ve gözaltına alındılar.

26 Aralık: ODTÜ’de üniversiteliler AKP gençlik kolları, TGB ve Ülkü

27 Aralık: İTÜ’de ÖGB öğrenci kantini kuran üniversitelilere saldırdı. Üniversiteliler güvenlik kamerası önüne siper olarak konuşma yapan arkadaşlarını savundu.

28 Aralık: İzmir Öğrenci Kolektifleri “Özgürlük çocukların düşlerinde haydi düş peşine” diyerek Okumuş insan halkın yanındadır geleneksel yılbaşı etkinliğini Akhisar Hacı İshak mahallesinde gerçekleştirdi.

30 Aralık: İzmir Öğrenci Kolektifleri İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne giderek, Kanal İstanbul projesinin ÇED kararına itiraz etti.

30 Aralık: İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü aldığı kararla yemekhaneye sadece bir öğün hizmet verecek şekle getirdi ve diğer öğünleri 18 liraya çıkardı. Buna karşı üniversiteliler Mahmut Ak’ın aldığı fakülteler arası geçiş yasağına rağmen durumu forumda bir araya gelerek protesto etme kararı aldı. Hukuk fakültesinden ana kapıya kadar yürüyüş gerçekleştirildi.

31 Aralık: İstanbul’da, Edirne’de, Ankara’da Üniversiteliler “Okumuş İnsan Halkın Yanındadır” diyerek çocuklarla yılbaşı şenliğinde buluştu.

2 Ocak: İstanbul Üniversitesi’nde yemekhane düzenlemesine karşı itiraz dilekçelerini vermek üzere üniversitede yürüyüş gerçekleştirdi.

Ana Kapı önünde dilekçe vermeleri engellenmeye çalışılan üniversitelilere polis saldırdı.

2 Ocak: KTÜ Öğrenci Kolektifi Kanal İstanbul projesine karşı Beşirli Mahallesi Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü önünde basın açıklaması gerçekleştirip ardından itiraz dilekçelerini vermişlerdir.

5 Ocak: İstanbul Üniversitesi öğrencisi Sibel Ünli yaşadığı maddi zorluklar ve ötekileştirmeler yüzünden intihar etti.

5 Ocak: İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü yaptığı açıklamayla yemekhane kararından üniversitelilerin

09 SEYİR DEFTERİ

DEVRİMCİ GENÇLİK

tepkisi üzerine vazgeçtiğini duyurdu. Üniversitelilerin direnişi kazanımla sonuçlandı.

Yücel’in dersler geri alınması için dilekçelerini üniversite yönetimine verdi.

atılma, uzaklaştırma cezaları ve faşist baskılara yönelik basın açıklaması gerçekleştirdi.

6 Ocak: İstanbul Üniversitesi öğrencileri Beyazıt Ana Kapıda bir araya gelerek intihar eden Sibel’i andı.

11 Şubat: ODTÜ Öğrenci Kolektifleri deprem bölgesine dair gözlemlerini raporlaştırdı. Deprem bölgesinde yeterli gıda ve hijyen koşullarının sağlanmadığını belirten üniversiteliler, özellikle çocuk ve bebeklerin bu durumdan etkilendiklerini belirtti.

23 Şubat: Adana Öğrenci Kolektifleri Elazığ depremzedeleriyle dayanışmak için topladığı yardımları Elazığ’a gönderdi.

6 Ocak: ODTÜ’lülerin en başından beri hukuksuz olduğunu söylediği, durdurmaya çalıştığı Kavaklık işgal edilerek inşa edilmeye çalışılan KYK yurtları projesine mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verildi.

7 Ocak: DEÜ İİBF öğrencileri geçtiğimiz günlerde intihar eden Sibel Ünli ve yaşanılan intiharlara karşı kütüphanede ses çıkardı.

9 Ocak: İTÜ’de öğrenci kulüpleri “ya kanal ya gelecek” başlıklı ortak bir açıklama yayınlayarak Kanal İstanbul projesine karşı olduğunu duyurdu.

12 Ocak: İstanbullular Kanal İstanbul projesine karşı Küçükçekmece’de basın açıklaması gerçekleştirdi ve insan zinciri oluşturdu.

13 Ocak: İTÜ’de üniversiteliler ÖGB saldırıları, güvenlik soruşturmalarına karşı basın açıklaması yaptı.

15 Ocak: İzmir Ege Üniversitesi’nde üniversiteliler ders çalıştıkları masayı dayanışma masası haline getirdi.

23 Ocak: “Huzur bozucu eylem ve güvenlik görevlilerine mukavemet” suçlamalarıyla Ege Üniversitesi yönetimi tarafından 10 Ekim anmasına kınama ceza kesildi.

27 Ocak: 24 Ocak’ta 6.8 büyüklüğünde Elazığ’da gerçekleşen depremin ardından gözlem yapmak için ve bu doğrultuda ihtiyaçları belirlemek için Mersin ve Adana’dan deprem bölgesine gidildi.

29 Ocak: Ankara’da aileleri aranarak çeşitli yalan beyanlarda bulunulan Öğrenci Kolektifleri ve Üniversiteli Kadın Kolektifi’nden üniversiteliler için basın açıklaması düzenlendi.

7 Şubat: ODTÜ öğrencileri Elazığ ile dayanışmak için yardım standı kurdu ve 7 Şubat’ta toplanılan yardımlar Elazığ’a götürüldü.

11 Şubat: Eskişehir Anadolu Üniversitesi öğrencileri Akademisyen Bülent Yücel’in derslerinin elinden hukuksuz bir şekilde alınmasını protesto etti. Üniversiteliler Bülent

17 Şubat: İstanbul Üniversitesi Radyo-Televizyon ve Sinema Bölümü öğrencisi Hakan Taşdemir yaşamına son verdi. Ege Üniversitesi KYK Yurdu inşaatında çalışan 18 yaşındaki Caner Mızrak 10.kattan düşerek hayatını kaybetti.

18 Şubat: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde üniversiteliler sınıf sınıf gezerek üniversitedeki iş cinayetlerine, tacize ve faşist çetelerle iş birliğine karşı Necdet Budak’ı istifaya çağırdı.

25 Şubat: Ankara Kızılay’da TGB adlı faşist çete üyeleri Konur Sokak’ta faşist sloganlarla yürümek istedi. Bunun üzerine devrimciler çete üyelerinin provakasyonuna izin vermedi. Polis, provakasyonu engelleyen 1’i Öğrenci Kolektifleri’nden 10 üniversiteliyi gözaltına aldı.

26 Şubat: Boğaziçi Üniversitesi’nde üniversiteliler yemekhane zamlarına karşı alternatif yemekhane kurdu.

18 Şubat: Gezi Davası’nda yargılanan herkese beraat kararı verildi.

3 Mart: Ankara Üniversitesi DTCF’de faşistlerin yapacağı basın açıklaması için çardaktaki öğrencilere bomba araması yapacağız diyerek polis saldırdı. 5 üniversiteli gözaltına alındı.

18 Şubat: ODTÜ’ye Ülkü Ocakları ve AKP Gençlik Kolları ile girmeye çalışan TGB’liler, devrimci öğrencilerin teşhiriyle karşılaşınca 10 kişi araca sıkışarak kaçmak zorunda kaldı.

4 Mart: Ankara’da “Biz geleceğiz, insanca yaşamak istiyoruz” diyerek KYK önünde buluşan üniversitelilere polis saldırdı. 2’si Öğrenci Kolektifleri’nden çok sayıda üniversiteli gözaltına alındı.

19 Şubat: Hayatını kaybeden İstanbul Üniversitesi öğrencisi Hakan Taşdemir’i üniversiteliler İletişim Fakültesi bahçesinde andı. Güvenlik şefi Kenan Arslan’ın emriyle üniversitelilere saldıran ÖGB merdivenlerden atmaya çalıştı. Güvenliklerin saldırısı üniversitelilerin cevabıyla savuşturuldu ve yürüyüş gerçekleştirildi.

4 Mart: Ankara Üniversitesi öğrencileri olarak kesilen burslara, kredilere ve uzaklaştırmalara karşı Gençlik Ve Spor Bakanlığı İl Müdürlüğü önünde yapılan basın açıklamasına polis saldırıda bulundu.

20 üniversiteli gözaltına alındı.

19 Şubat: Ege Üniversitesi’nde tıp, hemşirelik ve iktisat fakültesinde 2019-2020 duvar bülteni asıldı.

20 Şubat: ODTÜ’de üniversiteliler faşist gerici çetelerin üniversiteye girme girişimlerine karşı “TGB defol ODTÜ bizimdir” sloganlarıyla yürüyüş gerçekleştirdi.

21 Şubat: “İntihar değil bu bir cinayet, Bir arkadaşımızı daha kaybetmeyeceğiz” diyen üniversiteliler İstanbul Kadıköy’de yürüyüş gerçekleştirdi. Üniversitelilerin intiharlara karşı yaptığı yürüyüşe polis saldırdı, üniversiteliler işkenceyle gözaltına alınıp, bir sonraki sabah serbest bırakıldılar.

21 Şubat: Ankara Üniversitesi öğrencileri burs kesintileri, yurttan

4 Mart: İstanbul’da üniversiteliler “Kanal İstanbul” projesini tartışmak için Mimarlar Odası’ndan Mücella Yapıcı ve Arkeologlar Derneği’nden Yiğit Ozar ile bir araya geldi.

6 Mart: Ankara’da ve İzmir’de üniversiteli kadınlar 8 Mart’ta tüm kadınları sokağa çağırmak için basın açıklaması ve yürüyüş gerçekleştirdiler.

8 Mart: İstanbul’da, Ankara’da, Trabzon’da, İzmir’de, Eskişehir’de, Adana’da, Mersin’de birçok kentte kadınlar bütün isyanlarıyla sokaklardaydı. Özgürlüğe varmadan dinmeyecek isyan sloganıyla sokakları dolduran kadınlar tüm yasaklamalara rağmen geri çekilmedi. İstanbul’da Feminist Gece yürüyüşüne saldıran polis ise 34 kadını gözaltına aldı.

10 GENÇLİK HAREKETİ

DEVRİMCİ GENÇLİK

Katı olan her şey buharlaşıyor

Sınıf üniversiteyi çağırıyor Üniversite neoliberal saldırılarla birlikte mekan, kürsü anlamında ve ideolojik çatışma ekseninde dönüşüme uğradı. Bu yazıda özel olarak üniversite ve sermaye işbirlikleri açısından üniversite mekanının metalaşmaya nasıl açıldığı, üniversitelilerin bilgi üretim süreçlerine katılımının neoliberal süreçle değişimini ve devlet aygıtının ihtiyacı olan bürokratik-teknokratik kadrolar ile kapitalist sermaye birikimin ihtiyacı olan kalifiye işgücünü yetiştirme stratejisinin geldiği yeri inceleyeceğiz. Böylece neoliberal süreçte hız kazanan metalaştırma ve proleterleştirme dalgasının üniversiteye ve üniversitelilere düşen payına odaklanmış olacağız apitalizmin motor gücü emek kat çözülememiş çelişkilerinin yarattığı üretilip yaygınlaşmasını sağlamak, asigücünün sömürüsü orta sınıfkrizlerle içe içe geçen olanaklı süreçler metrik toplumsal ilişkileri ve eşitsizliklardan aşağıya doğru çözülen olarak yaşanıyor. leri meşrulaştırarak yeniden üretilmegeniş kesimleri de içine alarak, tüm sini ve derinleşmesini mümkün kılmak, Neoliberal kapitalizm: “Üniversite parçalılığı, katmanlığı, karmaşıklığı, devlet aygıtının ihtiyacı olan bürokraolmadan asla” atomizasyon biçimleriyle; hemen her tik-teknokratik kadrolar ile kapitalist Kamusal bir kurum olarak üniversite kesimin kendine özgü yanları, farklı sermaye birikimin ihtiyacı olan kalifiye bu çağrıya özellikle neoliberal ünivergereksinimleri ve beklentilerini altüst işgücünü yetiştirmek gibi işlevlere eden şekilde yeni biçimini alıyor. Neo- sitenin inşasına giriştiği anda kulak ve- sahipti. Neoliberal kapitalizmle birlikte liberal kapitalizm, kapital çağın en bü- rirken, bu inşanın geldiği yer itibariyle bu işlevlere ek olarak eğitime/yükseüniversiteliler de bu proleterleştirme yük sancısını bu dönüşümü gerçekleşköğretim bir başka işlev daha kazandı: sürecinden nasibini alıyor elbet. Ancak Her şeyin ve her yerin metalaştırılmatirme aşamasında yaşarken, tarihinin her şeyin metalaştığı ve toplumun her en büyük mülksüzleştirme, metalaşya açıldığı bu anda yükseköğretimin kesiminin toplumsal üretim emeğine tırma, proleterleştirme ve güvencede metalaştırılarak, artı değer sömürü dahil oluşu üzerinden yapılacak doğru- aracı ve sermayenin değerlenme alanı sizleştirme girdabında kalabalıkları da kendi sancısında kavuruyor. Çalışabilir sal tespitle üniversitelilerin de proleter- haline gelmesi. leştirildiğini söylemek eksik kalacaktır. nüfusun neredeyse tamamının emek Hedef: Üniversite mekanı ve kürsü Üniversitelilerin proteterleştirilme sügücü piyasasına katıldığı bu anda proBu bağlamda üniversite neoliberal leterleştirme dalgası neredeyse sınırına reçlerini anlamak için eğitim sürecini, üniversitelerin yaşadığı dönüşümü de saldırılarla birlikte mekan, kürsü anulaşırken neoliberal kapitalizmin tüm irdelemek gerekiyor. Çünkü; kapitalist lamında ve ideolojik çatışma ekseninkamusal kurumları bu sınırı geniştoplumda kamusal bir kurum olarak de dönüşüme uğradı. Bu yazıda özel letme, kamusal kurum içi hizmetleri üniversite, neoliberal kapitalizmin yön olarak üniversite ve sermaye işbirlikleri ve mekanları sonsuz meta alanlarına verdiği dönem öncesinde toplumun açısından üniversite mekanının metaçevirme, bu alanların öznelerini progeleceği olan genç kuşakları disipline laşmaya nasıl açıldığı, üniversitelilerin leterleştirme çağrısına kulak veriyor. ederek itaatkar bedenler yaratma sürebilgi üretim süreçlerine katılımının Bu tehlikeli dans kapitalizm açısından cini gerçekleştirmek, devletin ideolojik neoliberal süreçle değişimini ve devlet kendinden öncekini aşan katmerli faaygıtı olarak resmi-egemen ideolojinin aygıtının ihtiyacı olan bürokratik-tek-

K

11 GENÇLİK HAREKETİAREKETİ nokratik kadrolar ile kapitalist sermaye birikimin ihtiyacı olan kalifiye işgücünü yetiştirme stratejisinin geldiği yeri inceleyeceğiz. Böylece neoliberal süreçte hız kazanan metalaştırma ve proleterleştirme dalgasının üniversiteye ve üniversitelilere düşen payına odaklanmış olacağız.

Neoliberal kapitalizmin geldiği evrede reel ücretlerin aşağıya çekilmesi için yedek işçi ordusunu genişletme stratejisinin sınırları yeni sömürge ve yarı sömürge ülkelerde, siyasi iktidarlar tarafından yaraya merhem niteliğinde zorlanıyor. Toplumun en dinamik ve kalabalık* nüfusunu barındıran üniversiteler açısından dönüşüm de kendine özgü yanlarıyla yedek işçi ordusu stratejisine uygun biçimde dönüşüme uğruyor. Bu dönüşüm yeni değil elbet, bir önceki paragrafta vurgulandığı haliyle en açık haliyle yaşanıyor, neoliberal kapitalimin ahvali açısından da yaşanmak zorunda.

Türkiye, Bologna Süreci’ne kağıt üzerinde 2001 yılından itibaren dahil oldu. Devrimci Gençlik Hareketi’nin neoliberal üniversitenin inşasına karşı mücadelesiyle sekteye uğrayarak bir dizi adımlarla parçalı da olsa pek çok uygulaması Türkiye üniversiteleri açısından yürürlüğe koyulmuş oldu.

Gerek üniversitelilere yönelik kamusal mali desteği (burs, barınma imkanları vb.) son derece seçici ve sınırlı olması, gerekse de ülkedeki emek gücü piyasasındaki güvencesizlik, örgütsüzlük ve işsizlik sarmalının çok daha derin köklere dağılarak yaratılan geleceksizlik koşullarıyla önemli bir kısmını tamamlamış da oldu. Sürecin Türkiye’deki en önemli unsuru son on yılda pıtrak gibi açılan “taşra üniversiteleri” ile özel üniversiteler oluşturdu. 1980’lerden bu yana arzu edilen “her ile bir üniversite” projesi AKP ile mümkün hale gelirken, açılan kürsüler çoğunlukla Sağlık Kurumları Yöneticiliği, İnşaat Sektörü, Konaklama İşletmeciliği, Seyahat İşletmeciliği, Yeni Medya gibi doğrudan belirli sektörlerin ihtiyaçlarına göre kurgulandı. Bu üniversiteler bir yandan üniversiteli sayısını artırırken Avrupa ülkelerine benzer biçimde üzere kafa emeğini değersizleştiren ve çok katmanlı hale getiren bir hiyerarşi, Necmi Erdoğan’ın deyimiyle bir “diploma devalüasyonu” yaratmaktadır.

Diploma ya da akademik enflasyon olarak da tanımlayabileceğimiz bu süreç iş piyasası reel anlamda büyümüyorken, yani akademisyenler ve mezunlar için yeni ve daha iyi iş imkanları yaratılmıyorken, yeni açılan üniversitelerin, başta diplomaların reel değerinin düşmesi olmak üzere, bir dizi olumsuz etkiye yol açması şeklinde gelişti.

DEVRİMCİ GENÇLİK Diğer önemli gelişme ise meslek lisesi mezunlarının sınavsız ya da ek kat sayılarla okuma hakkı kazanabildikleri teknik eğitim bölümlerinin genişlemesiyle gerçekleşti. Bu bölümlerden mezun olan üniversiteli nüfusun, yegane iş bulabileceği yerlerden biri olan organize sanayi bölgelerinin kentsel dönüşüm uygulamaları gereğince hızla şehir dışına çıkarılması ve yenilerinin büyük bir ağırlıkla taşra kentlerinde inşa edilmesi üniversite-sanayi işbirliğinin mekansal boyutunu oluşturdu.

Sonuç olarak söz konusu teknik bölümlerin metropol üniversitelerindeki ağırlığı giderek azaldı. Koç Holding’in Otosan, Otoyol, Döktaş fabrikalarında İTÜ’ye bağlı Sakarya Meslek Yüksek Okulu ile, yine Otasan’da Kocaeli Üniversitesi’ne bağlı Gölcük-Yeniköy Meslek Yüksek Okulu ile, Tofaş’ta Uludağ Üniversitesi’ne bağlı Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu ile birlikte uyguladığı, kapitalist üretim biçimine entegre üniversiteli yaratma, eğitim-çalıştırma programları vardır.

Bu program dahilinde üniversitelerin ders ve müfredat programları akademik kadrolar ve fabrika yöneticileri ile birlikte belirlenmekte, teorik dersler okulda, “uygulamalı sektör dersleri” dönemler halinde fabrikalarda yapılmakta. Fabrika uzmanları okullardaki derslere, öğretim üyeleri fabrikadaki “derslere” katılmakta, öğrencilerin notların önemli bölümü fabrika yöneticileri tarafından verilmekte, uygulamalı çalışmada asgari ücret üzerinden saat ücreti ödenmekte, birkaç gün özellikle de çalışmaya gelmeyen öğrencilerin ilişiği kesilmektedir. 2007 “Yeni YÖK tasarısı” ile ilk defa deklare edilen ancak bugün yeni halini alan meslek teknik yüksek okullarının ve taşra üniversitelerinin tamamını sanayi ve organize sanayi bölgeleriyle bütünleştirecek adımlar yine üniversitelilerin bilgi üretim süreçlerini proleleterleştiren süreçler olarak yaşanıyor. Üstelik sadece üniversiteliler açısından değil akademik kadro açısından da örtük benzer bir durum mevcut. Nihayetinde siyasi iktidar sermaye işbirliğiyle, kendisi açısından ciddi sorun olan yerel organize sanayi-hizmet bölgelerinin nitelikli ara işçi ihtiyacını karşılayarak ve üniversite öğrencilerini de yerel emek gücü piyasalarına tanımsız ve güvencesiz biçimde dahil ederek, nitelikli emek gücü krizini çözmeye çalışıyor. Özetle; kamusal bir kurum olan üniversitenin, küresel proleterleştirme ritmiyle çarpık dansının bir yönü, üniversitenin kurumlarının sermayeyle açık işbirliğinin sonucunda bilgi üretim süreçlerinin metalaştırılmasıyla üniversiteliler hem bilgi üretim süreçlerine proleterleşerek katılıyor hem de eğitimin niteliksizleştirilmesi çarpık yay-

gınlaşmasıyla emek gücüne katılımları güvencesiz biçimde gelişiyor. Buna ek olarak neoliberal kapitalizmin, kalabalıkları finansal sisteme borçlandırma yöntemiyle dahil edişi üniversitelilere de etki ediyor.

Üniversite dönüşüm içinde tüm unsurlarıyla yer aldı Bilgi sadece kültürel anlamda değil, ekonomik bir sermaye olarak pazarda geçirdiği dönüşüm süreci de “yenilik”lerden referans alır ve hatta yeniye erişmede olanak sağlar. Her çağda “kimin bilgisi” sorusu toplumsal hegemonyanın sahipliğinin değneği olmasına rağmen bilgi ve iktidar ilişkisi artık her dönemde olduğundan daha çok belirleyen konumda. Bilginin artık tam anlamıyla piyasaya çıkışı ve her düzeyde alınıp satılan “kilit bir meta”ya dönüşümüyle bilginin üretilmesi kadar, esnek biçimde piyasaya uyarlanması, uygulamaya sokulması da önem kazanmıştır. Bu kurumsal dayanağın esas olduğu piyasa koşullarında ve kurumsal yapılarda özneler açısından da rekabete dayalı bireyselleşme süreci pekiştiriliyor. Üniversiteler bu süreçte kendilerini bilginin piyasa ve sermayeyle uyumlandığı, bireysel değerlerin ve rekabetin esas alındığı bir “patent alma yarışı” içinde buldular. Gelgelelim ne bilginin üretim ve tüketim süreçleri ne de üniversiteleri piyasaya dahil eden gelişmeler sadece patent alma yarışı ile sınırlı kalmadı. Toplumsalın en temel alanlarından olan iş ve eğitim, esneklik politikalarını besleyen karmaşık, çoğu zaman açık kısmen örtük biçimde iç içe girdi ve bu iç içelikte neoliberal üniversite inşası her ülkede kendine özgü biçimlerde yaşanmış olsa da eğitim giderek piyasa için’leşti. Yani neoliberal politikalar yalnızca üstyapı ilişkilerindeki değişikliklerle değil; aynı zamanda bilginin üretim, dolaşım ve tüketim biçiminin dönüşümüyle yakın ilişkilidir. Bu dönüşüm üniversitelerin kurumsal yapılarını da etkiledi, sadece üniversite içi kurumları değil üniversiter özneleri de dönüştürdü. Akademik kadrolar siyasi iktidarın sözcülüğünü üstlenecek şekilde dizayn edildi, sözcülüğü üstlenmeyenler ya akademiden uzaklaştırıldı ya da kürsülerin içi boşaltılarak akademisyenler “kolaylaştırıcı” öğrenciler ise “tüketicilere” ve “potansiyel işçi”lere dönüştürüldü. Kampüs yaşamının sermaye ilişkileriyle donatılması, sermaye hakimiyetindeki “steril” mekanlara dönüştürülmesi, üniversite mekanının belli başlı şirketlere üniversite içinde şube açma izinleriyle bir nevi AVM’leştirmesi üniversitenin kamusal mekan içeriğini yıpratarak üniversitelilerin tüketici kimlikle üretim ilişkilerine dahil oluşunu sağlıyor. Sponsorlu partiler ve etkinlikler, şirketlerce düzenlenen

12 GENÇLİK HAREKETİ sertifikalı kariyer günleri, kantinlerin uluslararası ya da ulusal zincirlerin şubelerine dönüşmesi aracılığıyla sermaye; üniversitelerdeki gündelik hayatı metalaştırarak gençlik hareketinin daha etkin olduğu zamanlardaki kamusallıkları dönüşüme uğratıyor. En basit haliyle iç ve dış mekan reklam panolarından kantinlerde kullanılan bardak ya da tepsilerin üzerine konulan reklamlara, üniversite mekanı görsel anlamda meta pazarlama ve imaj oluşturma tekniklerinin işgali altına girmiş halde.

Sınıf, üniversiteyi çağırıyor Başa dönecek olursak; açık olarak 3,5 milyar insanın proletaryaya katıldığı ve bu katılımının sadece mülksüzleştirme dalgası sonucu kapitalist ekonomi dışı kitlelerin sisteme entegrasyonu olarak değil aynı zamanda proletarya ve burjuvazi arasında kendine yer edinmişler için de aşağı yönlü büyük bir akıntı olarak kendini şekillendiren bir eğim izledi. Öyle bir akıntı ki tarihin en büyük proleterleşme dalgası “ünvanı”nı vermekte tereddüt etmeyiz. Üniversiteliler açışından ise bu sürecin etkileri yukarıda detaylarıyla açıklandığı üzere bilgi üretim süreçlerine dahil olurken dahi açığa çıktığı gibi kimi zaman doğrudan devlet eliyle KYK öğrenim kredisi yoluyla öğrenim süreci dahil olmak üzere mezuniyet sonrasını da kapsayan en az 10 yıllık bir planla finansal sisteme borçlanarak dahil oldukları biçimde kimi zaman da esnek ve güvencesiz koşullarda henüz üniversite eğitimi devam ederken çalışmak zorunda kalışıyla** kendini gösteriyor. Tüm bu süreçler üniversiteli gençliğin gelecek kaygısının temel noktalarını oluşturuyor. Bu süreç aynı zamanda kamusal hakların yıpratılması ve 2008’den bu yana küresel çapta derinleşen yapısal krizin güncel haliyle ekonomik kriz ile eşgüdümlü olarak ilerliyor.

Bugün Devrimci Gençlik Hareketi

DEVRİMCİ GENÇLİK açısından üniversitelilerin düşünce, davranış, ilişki kuruş biçimlerindeki köklü değişimleri kavrama, zaten önemli bir karakteristiği anlaşılmadığı duygusu olan gençliğin toplumsal-sınıfsal durumundaki dönüşümünü tüm bu ilişkiler içinde kavrama ihtiyacı var.

Bu kavrayışın sınıfsal içerikle incelenmesi ille de gençliği üniversiteli aydın kimliğinden bağımsız değerlendirmeyi gerektirmez. Aksine bilgiyle ve bilimle kurduğu ilişkinin sınıfsallaşması yeni uygarlığın kurucu öznesi potansiyeliyle, gençliği ideolojik olarak öne çıkardığı gibi her hareket dinamiğinde olduğu gibi Devrimci Gençlik Hareketi açısından da bu mücadelenin sınıfsal içeriğinin açığa çıkması belirli olanaklar taşıyor. Açıkça şunu söyleyebiliriz: Günümüzde üniversiteli gençlik küresel proleterleştirme ve metalaştırma dalgasından üniversite ve kentle*** kuruduğu ilişki üzerinden nasibini alarak, öncül olarak ideolojik tepkilerle siyasallaşsa da giderek daha fazla “sınıfsal bir perspektifle” siyasallaşıyor. Üniversitelerin ekonomik-demokratik-akademik talepleri ve mücadelesi sınıfsal içerik kazanıyor. Bu dönüşüm, gençlikle emekçiler arasında teması ve etkileşimi geçmişe kıyasla daha kolay kılmakla kalmıyor, onu sınıfın organik bileşeni haline getirmese de kurduğu ilişki açısından daha “organik” hale de getiriyor. Gençlik hareketi geçmişte emekçilerle bağ kurabilmek için dolaylı bir siyasallaşmaya ihtiyaç duyarken bugün talepleri ile sınıfın geniş kesimleriyle ittifak kurabilmekte, sempatisini toplayabilmekte avantajlı bir konumda bulunuyor. Emek hareketiyle öğrenci hareketi arasında gelişen bu ilişki, sınıfın alanının genişlemesinin de etkileriyle katmanlı ve parçalı da olsa farklı olanaklar barındırıyor. Bu olanağa odaklanmak elbette önemli. Bunun yanında neoliberal üniversitenin geldiği yer itibariyle gençlik hareketi içinde katmanlaşmış gençlik kitlelerinin geleceksizlik ve güvencesizlik ekseninde ortaklaşan mücadele hattını da kaçır-

mamak gerekiyor. Bu yazı dizisinin bir sonraki yazısında özellikle nu noktaya odaklanacağız. Yaptığımız tüm tespitler ideolojik politik bir bütünlükle incelenmediği sürece ayakları sağlam basan bir hat kurulamayacaktır. Fakat bundan sonrası için; giderek daha hızlı biçimde proleterleşen üniversiteli gençliği durağan ve kalıpsal bir bakış açısıyla ele almamak gerektiği açık.

Sonuç olarak; Küresel çapta neoliberal kapitalizmin tüm kurumları ve siyasi iktidarlarıyla proleterleştirme dalgasını derinleştirdiği bugün, üniversitede ve gençlikte proleterleştirmenin etkisi mercek altına alınarak incelenmelidir. Bu inceleme yapılırken unutulmamalı ki; gençlik, toplumun “en dinamik” kesimidir.

Bunu söylerken geleneksel anlamda sadece “en mücadeleci, en eylemci” toplumsal kesim değil; toplumun hızlıca değişebilen, teknolojik, ekonomik, toplumsal, kültürel, siyasal dönüşüm ve gelişmelerden geleceği ve bugünü en fazla etkilenen, bu gelişmeleri kimi zaman içselleşteren ya da bu gelişmelere en hızlı tepki veren kesimi olduğunu söylüyoruz. Bu yüzden Devrimci Gençlik politikası ve örgütlenmeleri, her şeyden önce, statik, kaba ve düz değil, dinamik, esnek ve geçişli olmalıdır. Dönüşüm süreçlerine sezgisel yaklaşabilmeli, öngörülerine güvenmeli ve gençliğin ihtiyaçlarını ve dinamiklerini içeren politikaları ile birleştirebilmeli. *2019 Türkiye Nüfusu Yaş Gruplarına Göre Dağılımında 20-24 yaş aralığındaki nüfusun oranı %7.97’yi kaplıyor. **Emperyalizme, Faşizme Karşı Devrimci Gençlik Dergisi 8. sayısında (syf10) “Neoliberalizmin krizi: Üniversiteli gençliğin durumu” başlıklı yazıda üniversiteli çalışanların, neoliberalizmle birlikte sayısı çoğalan üniversiteli çalışanların verilerini incelediğimiz için bu sayıda veriler tekrarlanmamıştır. ***Üniversitenin kentle kurduğu ilişkinin proleterleştirme süreçleriyle ilişkisini bu yazı dizisinin sonraki yazısına bırakıyoruz.

13 YAŞAM

Gerçek bir özgürlük için: Bütünlüklü özgürlük mücadelesi

DEVRİMCİ GENÇLİK

Gerçek bir özgürlük mücadelesi için yan yana gelişler şart. Ezilen tüm kimlikleri ve sınıfları yan yana getirip çok daha kapsamlı, gerçek, yıkıcı gücü olan bir mücadele yaratabiliriz

D

ünyanın, toplumların tarihsel gelişim sürecine ve bugüne baktığımız zaman varolan egemenlik - tahakküm ilişkilerinin oluşum süreci oldukça fazla benzerlik göstermiyor mu? Ya da şiddetin bir biçimiyle mücadele eden birinin şiddetin başka yönleriyle de mücadele ediyor oluşu tesadüf müdür-örneğin Kraliçe Victoria-Kral Edward İngiltere’sinde kadınlara oy hakkı verilmesinin savunucularının etik vejetaryenler oluşu?

Tarihteki Yahudi Soykırımı ile geçtiğimiz aylarda gerçekleşen üniversite öğrencisi Sibel Ünli’nin intiharı-aslında toplumsal cinayeti- arasında bir bağlantı vardır. İkisinin de kendisine özgü koşulları olmasına rağmen aralarındaki benzerlik ötekiliktir. Yahudilerin “öteki ırk”, Sibel Ünli’nin ise “toplumsal güzellik normlarına göre öteki” olmasıdır. Bu da aslıda bize şiddetin kesişimsel olduğunu gösterir. Ezen- ezilen ilişkilerinde bir kitleyi ‘’öteki’’ olarak tanımlamak o kitle üzerinde tahakküm uygulamanın ön koşuludur. Ve tahakkümün en iyi işlediği yer, bir kopukluklar ve parçalanmışlıklar bütünüdür.* Sistem bizi çeşitli şekillerde kategorize eder, her kategoriye özel bir tahakküm biçimi geliştirir; buna paralel olarak kategorize edilen gruplara çeşitli ayrıcalıklar sunarak birbirlerini sömürme hakkı tanır. Bunun Türkiye üzerinden en net örneği ‘’heteroseksüel, Türk, beyaz, Sünni, erkek’’ ayrıcalığıdır.

Gücümüzde azalma hissettiğimizde, tipik tepkilerimizden biri arta kalan kısıtlı gücümüzü açığa çıkartmak olur.

Buradaki kritik nokta ortaya çıkarılan gücün kime ve nasıl uygulandığıdır.

Tarihten birçok örnekten de biliyoruz ki genel eğilim daha az ayrıcalıklı –hatta ayrıcalık piramidinin en altındakinetahakküm uygulamaktır. O zaman insanlık tarihine baktığımız zaman ırklar, toplumlar, cinsiyetler, türler arasındaki tahakküm biçimlerini ve ortaklıklarını irdelemek gerekir. İnsanlık tarihine indiğimiz zaman soyumuz diğer primatlarla birleşir.

Homoidler yaklaşık 250.000 yıl önce Homosapiensi içeren çeşitli türler (çeşitli maymun türleri) ile birleşmiş olan 25 milyon yıllık türdür. Yerleşik hayata geçmeden önce insanımsılar avcılık ve toplayıcılıkla hayatını idame ettiriyordu. Tam olarak bir yerleşik hayattan bahsetmesek de avlandığı alanda belli bir süre kalıyor, koşullar zorlaşmaya avladığı hayvanlar azalmaya başladığı zaman başka bir yere göç ediyordu.

Yerleşik hayata geçmesinin temel sebeplerinden biri –belki de en etkilisitarım oldu. En başta bulunduğu alandaki bitkileri düzenli olarak toplamaya, sonra ekimini yapıp düzenli hasat almaya başladı. Bir süre sonra tohumlar arasında da seçim yaparak en çok ürün veren, en uzun süre dayanan, en besleyici gibi özelliklere göre ekmeye başladı. Hayvancılığın gelişimi de bu süreci bütünledi. Hayvansal ürünlerden en temelde beslenme ve sonrasında giyinme, toprağı sürme-besleme gibi eksiklikleri daha kolay yoldan elde ediyordu. Peki insanımsının diğer hayvanları ve aslında doğayı mülk edinip onun hayatını planlama eğilimi tam olarak ne zaman başlamıştır, ne zaman sistematik bir hale gelmiştir?

Bazı düşünürlere göre, hayvan sömürüsünün diğer baskı sistemleri ile iç içeliği, 11.000 yıldan daha öncesine, avcı toplayıcıların çiftçi olup hayvanları evcilleştirmeye-avlamak yerine sürüler halinde yetiştirmeye- başlamasına kadar dayanır.** İnsan tarıma geçtiği zaman aslında içinde bulunduğu bölgeyi mülk edinip o arazinin yaşayışını planlama eğilimi göstermiştir. Daha öncesinde avcılıkta da toplayıcılıkta da böyle bir durum söz konusu değildi, insan ve doğa-hayvanlar dahil- arasında bu anlamda bir sürelik etkileşim oluyordu ve sonrasında insanlar o alanı terk ediyordu. Fakat yerleşik hayat ve tarım işin içine girince durum değişti.

Artık insan bulunduğu alandaki toprağın ve tohumların, yanında yöresinde bulunan hayvanların hayatlarını kendi hayatını devam ettirmek ve kolaylaştırmak adına planlıyordu. Tarlada hasat yapıldıktan sonra hayvanların kalan sapları yemesi ve gübre oluşturup toprağı beslemesi için tarlaya salınması buna örnek gösterilebilir.

Aslında insanlık tarihinde tahakkümün ilk nüvelerini az çok tespit etmiş olduk. Tarih boyunca bu tahakküm nüvesi bulunduğu koşullara göre filizlenmiş ve çeşitli baskı araçlarına dönüşmüştür. Kadın, LGBTİQ¬+ birey, Kürt, Ermeni… olmak bu baskı araçlarına maruz bırakılma ihtimalimizin daha yüksek olduğu anlamına gelir.

İlk çıkışından bu yana varlığını hala koruyan tahakküm biçimi: Türcülük Türcülük bütün türlere aynı muameleyi göstermekten ziyade farklı muamelenin gerekçesinin tür olamayacağını savunur. Hayatımızın her saniyesini gözümüzün önünden geçirelim ve

kendimize şu soruyu soralım ‘’ Kime, nasıl, hangi koşullarda tahakküm uyguluyorum? Giydiğim kıyafetler, tükettiğim ürünler, konuşma biçimim bunun bir parçası olabilir mi?’’

Sistem hayvan sömürüsünü hayatımızın her alanına yerleştirmiş ve aslında bir ‘’kayıp gönderge’’ haline getirmiştir. Yani tükettiğimiz ürünlerin nerede, hangi koşullarda üretildiğini ve bunu yaparken hayvanların maruz bırakıldığı muameleyi görmememize neden olur. Hayvanları bir kişiden ziyade bir ‘’nesne’’ olarak yansıtır bize.

Veganlık; yeme, giyinme vs. ihtiyaçlar için insan-dışı hayvanlara yönelik şiddetin bir parçası olmayı reddetmenin ötesinde, toplumun tümünü etkileyen bir şiddet eyleminde rol oynamayı reddediştir.***

Kapitalist toplumda hayvanların sömürülmesi vazgeçilmez, peki ya veganizm pazarı?

Hayvan sömürüsü ciddi bir artı değer sağlar, fakat vegan hareketin geldiği nokta itibariyle neden büyük hayvansal süt şirketleri iflas etme noktasına gelip bitkisel süt üretmek zorunda kalıyor?

Bunun cevabını sadece arz-talep üzerinden veremeyiz. Bu kendiliğindenci, reformcu bir yaklaşım şeklidir. Hayvansal süt üreten şirket- hatta gücünün büyük bir kısmını hayvan sömürüsünden elde eden sistem- bitkisel süt üretmek zorunda çünkü veganların sayısı gittikçe artıyor. Ama bu bitkisel sütün üretim sürecinde yine işçiler sömürülüyor, doğa talan ediliyor, iş cinayetleri işleniyor. Yani aslında sistem için hayvan sömürüsü vazgeçilmez yerine ‘’sömürü vazgeçilmezdir’’ daha doğru bir ifade olur.

Bu yüzden sadece vegan, feminist, sosyalist olmak yetmiyor. Bunları bir plak üzerinde makinenin dişlileri gibi birbirine bağlamamız gerekiyor. Çünkü mücadele ettiğimiz tahakkümler sistemi tam olarak böyle bir sistem. Gerçek bir özgürlük mücadelesi için yan yana gelişler şart. Ezilen tüm kimlikleri ve sınıfları yan yana getirip çok daha kapsamlı, gerçek, yıkıcı gücü olan bir mücadele yaratabiliriz. Bugün ‘’ Sınıfsız, sınırsız, cinsiyetsiz, özgür ve vegan bir dünya!’’ sözü çok gerçek.

Dipnotlar: *Etin Cinsel Politikası, Carol J. Adams ** s. 71, Hayvan Özgürlüğü ve Sosyal Devrim, Brian Dominick ***Veganlık Tehdidi, Joseph M. Smith

14 ORTA SAYFA

DEVRİMCİ GENÇLİK

Kurucu bir kuşağın inşasında

Devrimci Gençlik Hareketi

Bugünün üniversiteli kuşağı iktidarın faşist-eril-yıkıcı saldırısına karşı tutum alan aynı zamanda parçalı direnişlerin çatışmasını üniversiteye adım atmadan önce deneyimleyen bir yapıya sahiptir. Üniversiteden önce yaşadığı alanın ekolojik yıkımına ya da etek boyuna karışılmasına karşı çatışma düzlemlerine şahit olmuş ve bunun bilinciyle toplumsal yaşama katılmış kuşağın, üniversitede akademik mücadele ile diğer mücadele alanlarının ortak bilincini kavraması gerekmektedir

İ

çerisinde bulunduğumuz dönem eleştirel ve cesurca düşünebilen, bilgiyle, sosyal ve kültürel değerlerle, toplumla olan ilişkisini özgürleştirebilen, kadın düşmanı ve erkeklik üreten tüm politikalara karşı tutum alan bir kuşağın etkisiyle şekillenmektedir. Günlük hayata sirayet etmiş neoliberal saldırıların köklü sarsılmalar yaşadığı bu çağda; kendisine ancak yeni biçimler veya yöntemler üreterek devamlılığını sağlayabilen neoliberal faşist iktidarlar ise bu sarsılmalardan payına düşeni almaktadır. Egemenlerin neoliberalizmin çöküşüyle yüz yüze kalması sonucu şiddetini daha da arttırdığı gerici-baskıcı-saldırgan politikalar dahi derinleşen krizlerinin çözümsüzlüğüne çare olamamaktadır. Dünya, halka açılmış faşist ve otoriter savaşlara rağmen olanaksız kalan sistemin karşısında isyanlara önderlik edebilme duruşunu sergileyen hatta bu saldırıların üniversitelerdeki yansımalarına doğrudan cevap üretebilen bir kuşağın kuruculuk potansiyeline tanıklık etmektedir. Bunu yalnızca tanıklık etmekten çıkaracak koşul ise gençliğin, üniversitenin, kentin, halkın bütününün çağa özgü eylemini, hareketini kavrayabilecek politik örgütün ve mücadele programının yeniden inşasıdır.

Tüm bu bağlamda iktidarın üniversitelerde kendi siyasetini güçlendirmek için rıza üretme amacıyla oluşturduğu program etrafında saflaştırma hedefi ise yeni misyonlar edinmektedir. Günümüz dünyasında üniversitedeki iktidar sahipleri yükseköğretim stratejilerini ülke içinde ve uluslararası alanda rekabeti beslemek, piyasa ilişkilerini geliştirmek, ranta açılacak daha çok alan var etmek ve tüm bunlara hizmet edebilecek akademik kadrolar, nesiller yaratmak gibi hedeflerle oluşturmaktadır. Bu hedef doğrultusunda şirketleştirilen üniversitenin ve daha fazla kar

sağlama olanağı olarak görülen bilgi üretiminin şeffaflığı, dinamiği ve yeniyi yaratma gücü de ortadan kalkmaktadır. Yani neoliberal politikaların baştan aşağı hegemonyası altında bulunan üniversitelerin temel işlevi olması gereken halk yararına bilgi üretiminin olanağını dahi yaratamamaktadır. Bu nedenle gençliğin devlet, iktidar ve sermaye tahakkümünün karşısındaki politik duruşunun ilerletilebilmesi için üniversitenin toplumsal misyonunu çağın ihtiyacına cevap üretecek biçimlerde güncellemek ve ön plana çıkartmak gerekmektedir. Üniversite, kentin ve toplumun yeniden inşası için sorumluluk almalıdır Kamusal alanların tamamı kapitalizm tarafından piyasalaştırılmıştır.

Yani neoliberal saldırılarla metalaştırma sınırları, güvencesiz ve esnek sömürü alanlarını yaygınlaştırmıştır bunun sonucu olarak da paranın tüm alanlara tahakküm kurabilmesi olanaklı hale gelmiştir. Doğalında kentlerin, üniversitelerin, yaşam alanlarının tamamı sermayenin talan ettiği alanlar haline gelmiştir.

Bunun bir sonucu olarak yemekhane, kütüphane, devlet yurtları gibi üniversitelinin temel ihtiyaç alanlarının hem paralılaşması hem de kapasite yetersizliği nedeniyle öğrenci evleri, özel yurtlar, kampüs dışı sosyal mekânlar kullanım artışı göstermektedir. Üniversitelilerin değişen kullanım alanları gündelik yaşamının tamamına sirayet ederek kentle kurduğu bağı sıkılaştırmıştır hatta kentin içine sermaye eliyle inşa edilen ve çokça tercih edilen kafeler, spor veya bakım salonları gibi benzeri alanlar üniversitenin içine de inşa edilmektedir. Bu gibi alanlar elbette kampüs içine yeni yeni inşa edilen alanlar değildir ancak kentin dışına atılan veya atılma planı yapılan tüm üniversiteler iktidarın yeni rant projesinin aracı haline gelmesini kolaylaştıran

ve üniversiteye özgü olan alanları ortadan kaldırmaya dönük projelerdir. Artık üniversite ve kent birbiri içine entegre olmakla beraber yeni sermaye ilişkilerinin beslenebileceği alanlar olarak görülmektedir. Öyleyse bugün üniversiteliler ile kentin tüm katmanlarının ortak kaygılar ve çatışma düzlemleri taşıdığını söylemek mümkün müdür?

Elbette. Ekonomik ve siyasal saldırılar sonucu üniversitenin bulunduğu kent içinde yaşamını sürdürmek ya da daha iyi koşullarda yaşamak için partime veya freelance işlerde çalışması olağan bir durum haline gelmiştir. Henüz mezuniyet söz konusu değilken dahi güvencesiz ve geleceksiz çalışma koşullarının ve yaşamın dayatılması üniversiteliler ile kentli nüfusun siyasallaştığı düzlemleri ortaklaştıran eğilimler barındırmaktadır. Dolayısıyla gençliğin yaşamsal saldırılar karşısında üniversiteli olmanın yanında kentli olmanın da yarattığı bir kimlik taşımaya başlamıştır. Ancak bu durum üniversiteli gençliğin aldığı tutumun ve direniş reflekslerinin toplumun tüm kesimleriyle benzeştiği anlamına gelmemektedir. Güncel bir saldırı olarak Kanal İstanbul’u ele almak gerekirse; saldırının kendisi hem siyasal, hem ekonomik hem de demokratik nitelikler içermektedir.

Bir devasa proje olarak sunulan kanalla, yeni sömürü alanları açılacak ve nüfusun yoğunlaştığı İstanbul’da daha fazla rant alanı yaratılacak yeni bir kent kurma projesi yollarından biri halka kabul ettirilmeye çalışılacaktır. Öte yandan AKP’nin baskı aygıtları Kanal İstanbul’u durdurma hedefine karşın medya, sermaye, kara propaganda gibi tüm ayaklarıyla tekrar organize edilecektir. Tam da bu noktada iktidarın ve onun uzantısı haline gelmiş tüm kurumların saldırısına karşı yükselen harekete Devrimci Gençlik’in önderlik edebilme yetisinin ortaya çıkarılması gerekmektedir. Çünkü kenti ve toplumu yeniden inşa

15 ORTA SAYFA

edecek olan bilgi üretme stratejisi ancak üniversitenin içinden üniversiter akılla var edilebilmektedir. Bu esastan hareketle örgütlü iktidar saldırısına karşı örgütlü ve piyasa karşıtı kent-doğa-yaşam savunusu hareketinin yaratılabilmesi için kentin en ilerici unsuru olan üniversitenin topluma önderlik etme ve harekete yön verme sorumluluğunu alması zorunluluktur. Sorumluluğun yerine getirebilmesi için ise üniversiteye Devrimci Gençlik kadroları tarafından toplumsallaşmış veya toplumsallaşmakta olan tüm mücadele alanlarında olması gerektiği gibi “katılma-ilerletme” değil “kuruculuk” rolünün ve bilincinin kazandırılması gerekmektedir.

Memleketi yeniden kurma iddiası üniversitenin politik bilgi birikimi ve birliği ile mümkündür Geçtiğimiz yıllar itibariyle kampüs dışı yaşamın çok daha pahalı olması üniversitedeki yemekhane veya kantin zammının görünmez pelerini olabiliyordu. Ancak bugün geldiğimiz nokta bir süredir üniversitedeki protestolar zam, kütüphanelerin 7/24 açık olmaması veya paralı hale getirilmesi, üniversitelilerin kampüsten çok işyerlerinde vakit geçirmek zorunda kalması ve elbette mezuniyet sonrası işsizlik kaygısı ekseninde gelişmektedir. Ancak ekonomik taleplerle hareket zemini yaratan tüm eylemler yine kendi refleksleriyle üniversitedeki özel güvenlik ve polis baskısı, niteliksiz eğitim, kulüp veya topluluk faaliyetlerinin kısıtlanması, cinsiyetçi, homofobik saldırılar karşısındaki demokratik taleplerle söz söyleme refleksini de yaratmaktadır. İstanbul Üniversitesi Beyazıt kampüsünde yemekhane zammına karşı yan yana gelen üniversitelilerin muhatabı Rektör Mahmut Ak doğrudan özel güvenlik, polis, Tayyip Erdoğan işbirlikçisi haline gelmektedir.

Ortaya çıkan bu karşıtlık salt ekonomik taleplerle değil üniversitenin özgürleştirici ve değişim yaratabilen misyonuna savaş açan tüm uzantılara karşı demokratik taleplerle de şekillenen bir potansiyelin varlığını göstermektedir. Ancak bugün ister kazanımla sonuçlansın ister sönümlensin ekonomik ve demokratik talepler etrafında örgütlenen pratik program kısa vadeli isteklerin elde edilmesiyle sınırlı kalacaktır. Buradaki esas mesele ekonomik-demokratik eksende gelişen eylemin temel

DEVRİMCİ GENÇLİK siyasal problemini örgütleyecek politik-pratik programla kitlelerin içinden en iyi unsurların siyasi eyleme sokulması, örgütlenmesi hedefiyle gençliğin ve üniversitenin hareketini yaratmaktır.

Devrimci Gençlik Hareketinin yaratımı için üniversitenin temel siyasal probleminin tespitiyle mücadele programı oluşturmak aynı zamanda üniversitenin dönüşümüyle kimliği değişen üniversitelilerin karakterini analiz etme gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Bugünün üniversiteli kuşağı iktidarın faşist-eril-yıkıcı saldırısına karşı tutum alan aynı zamanda parçalı direnişlerin çatışmasını üniversiteye adım atmadan önce deneyimleyen bir yapıya sahiptir. Üniversiteden önce yaşadığı alanın ekolojik yıkımına ya da etek boyuna karışılmasına karşı çatışma düzlemlerine şahit olmuş ve bunun bilinciyle toplumsal yaşama katılmış kuşağın, üniversitede akademik mücadele ile diğer mücadele alanlarının ortak bilincini kavraması gerekmektedir. Harekete katılım odağı açısından devrimci potansiyele sahip bu kuşağın kuruculuğunun öne çıkarılması için tüm mücadele alanlarını üstünlük tartışması içine sokmadan öncelikli olanın örgütlenmesi ya da örgütünün kurulması bilinciyle kavraması sağlanmalıdır. Yani mesele üniversitede hangi mücadele alanın üstün olduğu değil öncelikli olduğudur. Bugün geldiğimiz nokta gereği Devrimci Gençlik Hareketinin stratejisinin oluşturulabilmesi için bir arayış sürecinde olmak dahi direnişçi ve kurucu Devrimci Gençlik Hareketinin yeni bir döneme başladığını göstermektedir. Üniversiteye çağın toplumsal çelişkilerinin deneyimiyle gelen kuşağın üniversitedeki kimlik hareketlerinin, bireysel direniş eğilimlerinin ve bu alanlardaki temel çatışmaların sorumlusu olan kapitalist-eril tahakkümü yıkma hedefini önüne koyabilecek bir kuşak haline gelmesi için tüm koşullar olgunlaşmıştır. En geniş anlamıyla üniversitede bilgi üretimi ve akademik birikim diğer tüm mücadele alanlarının da etkisiyle şekillenmektedir tespitinin bir sonucu olarak üniversiteye erkek şiddeti, taciz, tecavüz, ırkçılık, gericilik bulaşmışsa tüm bu saldırılar o üniversitedeki bilgi üretimine de bulaşmış demektir. Bu nedenle memleketteki toplumsal saldırıların yarattığı çelişkilerin öz-

günlüğünü ve yaratıcılığını üniversitenin stratejik gücü haline getirmek gerekmektedir. Tüm bu alanların mevcut olanaklarına içerik kazandırabilmenin koşulu politik ve öncü bir pozisyon kazanabilecek üniversitenin ortak çatısını, birliğini inşa etmekten ve elbette yığınak yapmaktan geçmektedir. Üniversitede bugün yığınak yapmak o mücadele alanının politik-bilimsel-meşru bilgisini üretmek anlamına gelmektedir. Aynı zamanda memleketin çelişkileriyle üniversitenin çelişkileri arasında köprünün kurulabilmesi hatta üretilen bilginin iktidar eliyle “gençlik ve halkın ezilen kesimleri üzerinde silah olarak kullanamazsın” iddiasının içselleştirilmesinin koşulu haline gelmektedir. Var olan düzeni yıkma ve memleketi de üniversiteyi de yeniden kurma iddiasını güçlendirmek için üniversiteye özgü olanı bulmak ve üniversitenin politik birliğini sağlamak bugün Devrimci Gençliğin öncü görevidir.

Devrimci Gençlik yeni bir uygarlığın kurucusu olduğu bilincine varmalıdır Bir toplumun kuruluşuna katılmak ve bu inşa sürecinin bilgisini üretmek politik bilgiyi yaşamsal bir bilgi haline getirmektir. Bugün üniversite saldırılarla değişen-dönüşen bilgi üretimine ve üniversiteli kimliğine rağmen en basit ifadesiyle muhalif yanını gün yüzüne çıkarmaktadır.

Bu ifadenin kendisi de göstermektedir ki üniversite salt mekan olarak değil aynı zamanda içerik olarak sınırlarını aşan bir misyona sahiptir. Dolayısıyla üniversite bugünkü ifadesiyle yeni bir uygarlığın kurucusu olma hedefinin hem tarihsel birikimi hem de karakteri açısından doğal unsuru ve öncüsüdür. Bu yetinin gündelik yaşamdan kadınlar üzerindeki düşmanlaştırıcı politikalara, doğanın tahakkümünden farklı olanı ötekileştirmeye kadar kendi dilinden kendi potansiyelinden kendi bilişsel faaliyetiyle sıçratıcı, ilerletici olarak harekete geçirilmesi gerekmektedir. Devrimci Gençlik yeni bir uygarlığın kurucusu ve bulunduğu yerden yeniliği süreklileştirme gücüne sahip olduğunun bilincine varmalıdır. Hareketi kuracak olan sıçrama gücünü akılcı müdahalelerle stratejik güç haline getirmek Devrimci Gençlik mücadelesinin zorunluluğudur.

16 TARİH

48. yılında Kızıldere:

Devrimci iradenin tohumları

DEVRİMCİ GENÇLİK

80’lerden 90’lara; 90’lardan bugünlere kadar uzanan tüm devrimci pratikler kuşkusuz giderek değer kazanmaktadır. Kazandığı değerler ışığında devrimci bir geleneği sürdürmek güncel görevlerin ve gelecek perspektifinin izinden gitmektir. Gelenek; her şey bir yana önce tarih bilinci gerektirir. Bu bir süreklilik ilkesinin bilince çıkarılmasıdır İrademizi, cesaretimizi ve inancımızı Kızıldere’den, Emperyalizme, faşizme ve oligarşiye atılan mermilerden, ‘’Biz buraya dönmeye değil, ölmeye geldik.’’ diyen Mahir’den, Ölüme meydan okuyarak halk düşmanlarının cesaretini kıran ON’lardan alıyoruz.

Bu öyle bir inançtır ki dünyanıza kabus olur, Bu öyle bir iradedir ki cesaretimizin zerresi barikat olur sarayınızın kapılarına dikilir.

O

Nların isyan ateşini yakmasının üzerinden 48 koca yıl geçti. 48 yılda çok şey değişti. Reel sosyalizm tarihe karıştı, emperyalizm saldırganlığını artırdı, savaşlar süreğenleşti, dünya halkları daha fazla yoksullaştı. 12 Eylül’ü gördük, önce ‘’Yıldız Yumruk’’ kazındı memlekete sonra postal geldi bir karanlık gibi çöktü gecemize. Ayağından postalı çıkarıp takunyalarını giydiler, karanlık sürüyor ve hala şafağa bırakmadı kendini. Çok şey değişti, değişen şeylerden birisi de 48 yıl önce Kızıldere’de atılan devrimin tohumları. Bu tohum ayağa kalkmamız için umudumuzu yeşertmeye devam ediyor.

9 Ekim 1971 günü THKO davasında Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’a idam cezası verilmişti. O sırada Maltepe Cezaevi’nden firar eden THKP-C ve THKO savaşçıları, Denizlerin idam kararının çekilmesi için harekete geçmeye karar verdiler.

27 Mart 1972’de THKP-C’den Mahir Çayan, Ertuğrul Kürkçü, Sinan Kazım Özüdoğru, Hüdai Arıkan, Sabahattin Kurt, Ertan Saruhan, Ahmet Atasoy, Nihat Yılmaz ve Saffet Alp, THKO’dan Cihan Alptekin ve Ömer Ayna, Ünye’deki NATO üssünden iki İngiliz ve bir Kanadalı radar teknisyenini kaçırdılar. Tokat Niksar’da ki Kızıldere Köyü’ne yerleşen devrimciler sabaha karşı ihbar sonucu köye gelen birlikler tarafından kaldıkları evde kuşatıldılar. Teslim olmayı reddederek devrimin birer yıldızı haline geldiler.

THKP-C ve THKO savaşçıları, İstihbarat ve Emniyette dahil olmak üzere karşılarında ordu olduğunu görüyorlar ve teslim ol çağrılarının yapıldığı sırada gerçekleşecek olan çatışmada kayıpların halktan değil oligarşinin temsilcilerinden olacağını biliyorlardı.

Mahir’in ‘’Erleri çekin rütbeliler gelsin.’’ sözleri bu durumu çok net anlatıyordu. Evin çevresi sarıldığında, havada helikopterler turluyordu. Camdan dışarı baktıklarında takım elbiseli MİT ajanlarını ve ağır makinalı tüfeklileri gördüler. İlk yaptıkları şey teslim olmayı tartışmak değil siper hazırlamaktı. Megafonla ikinci kez teslim olmaları çağrısı yapıldığında karşıdan gelen tek ses ‘’Biz buraya dönmeye değil, ölmeye geldik.’’ oldu. Bu sözler devrimci bir iradenin neleri göze alabildiğini gösteriyordu. Onlar devrimin birer yıldızı haline geldiklerinde oligarşi 6. Filo’nun artık boğaza rahatça demir atabileceğini zannetti fakat yanıldılar. Devrimci mücadele büyüdü ve faşizme karşı büyük bir halk hareketine dönüştü. Kızıldere devrimci direniş ve kararlılığın, devrim uğruna kendini adamanın adıdır.

17 TARİH

DEVRİMCİ GENÇLİK

30 Mart 1972’de yakılan isyan ateşi sönmedi ama harlanmayı bekliyor

tada gençliğin özellikle de üniversite gençliğinin rolü önemlidir.

Kızıldere Türkiye’de gerçekleşecek olan sosyalist bir halk devriminin tohumlarının atıldığı yerdir. Bu nedenle bugünün Devrimci Gençlik kadrolarının Kızıldere’yi kavraması gerekmektedir. Devrimci bir hareketin önkoşullarından biri tarihsel kopuşlardan ve bu kopuşlar sayesinde ortaya çıkabilecek tarihsel sıçrama anlarına devrimci müdahale ihtiyacını karşılayabilecek kadro politikasıdır. Bu anlamıyla Kızıldere, tarihsel kopuşlarla beraber hareketin yönelimine etki edebilmek açısından kritik bir eylemdir. Kızıldere devrime giden sürecin ilerletilebilmesi için öngörüye ihtiyaç duyan bir harekettir. Kızıldere’de öncünün eylemi kitlenin eylemine dönüştürülerek güvence altına alınamamıştır ve Kızıldere’ye bu açıdan bakmak devrimci bir kriz olduğu tespitini yapmamızı sağlar.

Bu nedenle Kızıldere bıraktığı tarihsel miras açısından silahlı mücadele ile kitleler arasında kurulacak bütünlüklü bir halk mücadelesinin hem olanaklı hem de önderlik edilmesi gereken devrimci bir ders niteliği taşımaktadır.

12 Eylül darbesinin yarattığı toplumsal erozyon daha ilk yıllarından itibaren üniversitelerde gençliğin karşı koyuşuyla sarsılmıştır. Bu karşı koyuşta 12 Eylül öncesinin Devrimci Gençlik geleneği kritik bir öneme sahiptir.

Burada gelenek olarak algılanması gereken belli başlı kalıplar değil, Lenin’in de belirttiği gençliğin devrimdeki rolüdür. Devrimci Gençlik geleneği Türkiye’de sosyalizmi kurma iddiasını taşıyan örgütleri yaratmıştır. 12 Mart ile oligarşi tehlikeyi görmüş ve devrimcilere doğrudan cephe almıştır.

Devrim iddiasını taşıyan ve bu iddianın yolunu çizen ve bunun örgütünü yani THKP-C’yi yaratan gelenek Devrimci Gençlik’tir. Bu sahiplenme değildir, farklı bir anlam taşımaktadır. Çünkü THKP-C bugünün Türkiye’sinde en çok ihtiyacımız olan şeyleri Kızıldere’de tek tek sınamıştır. Politik önderlik, devrimci dayanışma, devrimci savaş, irade, cesaret, anti-emperyalizm, antifaşizm ve daha birçok kavramı ölümün üzerine yürüyerek sınamışlardır. Bugünden Kızıldere’ye baktığımızda özlemini duyduğumuz şeyler romantik duygular değil tarihin gerektirdiği maddi gerçekliklerdir. Kızıldere mazide kalmış bir hatıra değil, bir savaş çağrısıdır. Bugün 70’lere göre daha fazla insan yoksullaşmış, insanlığın sosyalizme olan ihtiyacı ise daha da artmıştır. Sosyalizm kendiliğinden gelmeyeceğine göre dönüp tarihimize baktığımız da tam da ihtiyacımız olan şeylere çare bulabiliriz.

12 Mart cuntasının tüm yurtta terör estirdiği bir dönemde devrimin yolunun uzun erimli bir halk savaşından neden geçmesi gerektiği kavramı pratikle sergilenmiştir. Devrimci iradenin, devrimci dayanışmanın can pahasına nasıl sağlandığı 30 Mart’ta ve sonrasında net bir şekilde anlaşılmıştır.

Kızıldere’de atılan her bir slogan söylenen her bir söz ya da devrimcilerin silahlarından çıkan kurşunların kimlere gittiği, bunların hepsi derin anlamlar taşımaktadır. Bunu anlayabilmek ise bugün içinden çıkılamayan girdapı çözecektir. Lenin’in gençliğin devrimdeki rolüne ilişkin vurgusunu, Vietnam devriminin önderi Giap “gençlik, devrimin temel gücüdür.” sözleriyle ifade eder. Bu tespit özellikle yeni sömürge ülkeler için anahtardır. Çünkü yeni sömürge halkları, toplumsal bilinç açısından yukarıdan sürekli bir baskıya maruz bırakılmaktadır. Tam bu nok-

Devrimci Gençlik geleneği ve geleneğin bilinci Kızıldere’den bugüne dek yürüttüğümüz tartışmalar çerçevesinde Devrimci Gençlik geleneğini sürdürmek ne anlama gelmektedir? 80’lerden 90’lara; 90’lardan bugünlere kadar uzanan tüm devrimci pratikler kuşkusuz giderek değer kazanmaktadır.

Kazandığı değerler ışığında devrimci bir geleneği sürdürmek güncel görevlerin ve gelecek perspektifinin izinden

gitmektir. Gelenek; her şey bir yana önce tarih bilinci gerektirir. Bu bir süreklilik ilkesinin bilince çıkarılmasıdır. Egemenlerin, iktidarların devrimci hareketin sürekliliğine olan saldırısı ile birlikte ortaya çıkan durum bugün de en çok hissettiğimiz saldırılardan biridir. Dolayısıyla Marksist tarih anlayışıyla geleneği kavramanın ihtiyacı gün yüzüne çıkmıştır. Bu anlayışın devrimci harekete kazandırdığı “geçmişe nasıl bakıldığını bugünün bakış açısı belirler” ifadesinin tüm Devrimci Gençlik kadroları tarafından benimsenmesi gerekmektedir. Neoliberal politikalar çerçevesinde üniversitelerin piyasalaştırılması ve bilginin metalaşması sonucu ortaya çıkan dönüşümün üniversitelerdeki ve ülkedeki yansımalarına karşı geleneksel mücadele yöntemlerinin yetmediği veya yaklaşımların artık karşılık bulmadığı süreçte “Devrimci Gençlik geleneğinin” var olan birikimin üzerine güncel gelişmeler karşısında kendisini yenileyerek hayata geçirilmesinden ibaret olan tutumu yenilgiyle karşı karşıya kalmıştır. Oysa Türkiye’nin yaşadığı tarihsel dönüm noktaları ve iktidar saldırıları etkisindeki dönüşümü sonucu Devrimci Gençliğin Kızıldere’den bu yana biriktirdiği donanım bu tutumu sergilememelidir.

Aksine gençlik hareketinin bu birikimle birlikte Devrimci Gençlik geleneğini yadsıyan anlayıştan uzaklaşarak kendi yöntemleri ve özgünlüğüyle hayata geçirilebileceği bir mücadele tarzı ortaya koyması gerekmektedir. Bir geleneği sürdürme iddiası en doğru şekilde günün koşulları içerisinde sınanmalıdır.

Bu anlamda “nostaljik” yaklaşımların “darlaşan siyaset yorumlamalarında” görüldüğü gibi tekrar etme alışkanlığını beslememesi gerekmektedir.

Devrimci mirası yüceltme şekilciliğine düşmeden ve biçimsel kaygılar gütmeden geleceği kurmak, ideolojik tutarsızlıkları gidermek, devrimci görevlerin sorumluluğuyla hareket etmek gerekliliğiyle yüzleşilmelidir. Devrimci Gençlik geleneği Kızıldere’den Fatsa’ya; bugünden yarına uzanan bir yoldur.

18 TEKNOLOJİ

DEVRİMCİ GENÇLİK

Tökezleyen kapitalizmin kör değneği: Teknoloji Bugün için sermaye ve devlet cephelerinden iki yönlü saldırıya dair nitelikli cevaplar ve formlar üretebildiğimiz bir durum mevcut değil. Kitlesel dalgalanmaların yükseliş dönemlerinde, toplumun sivrilen özneleri arasından çıkan, ileri örneklere bakıp hayranlık besliyoruz her daim. Lakin bugün için sermayenin bu sömürü biçimlerine ve devletin denetim formlarına cevap üretmek en temelden devrimci bir sorumluluk ve örgütlülük ihtiyacını gerektiriyor

T

arihin her dönemi, ortaya çıkışından itibaren insanın çevresine müdahale amacıyla araçlarla veya doğrudan dönüştürme isteğinin izlerini taşır. Bu müdahalenin her aşaması teknolojinin bir parçasını oluşturmuştur. Tarih boyunca tali konumda olan bu alanın asıl dinamiğini kapitalizmle yakaladığını söyleyebiliriz.

Kapitalizmin özündeki olabildiğince hızlı üretim ve olabildiğince hızlı satış isteği yani temelde kar arzusu teknolojiyi de sürekli dürten ve onu amacına uygun biçimde dönüştüren bir süreci beraberinde getirdiği bir konum yarattı. Bu konumun en aktif kullanıcılardan ilki sermaye sınıfıyken, ikinci sırayı da sermayeyle birlikte şekillenen ve kendine yeni bir form yaratan devlete vermemiz gerekir.

Kapitalizm ve teknoloji ilişkisinde, teknolojinin en baskın dönüşüm alanı üretim araçlarıyken, bugün için fabrikalardan dışarı taşmış ve toplumsal yaşamın tüm normlarına bulaşmış bir şekilde hayatı kuşatmış durumda. Bu

kuşatmanın dünden bugüne değişiminin analiziyse bugünün mücadele biçimlerine şekil vermek ve onları güncele uygun hale getirmek için elzem bir noktada. Bu değişimin analizini yapmaksa bugün için giderek daha zor bir hale bürünüyor. Çünkü her geçen gün birbirinden ayrıksı alanlara, ayrıksı şekilde gerçekleşen müdahaleler giderek daha fazla birbirinin içine geçerek, alanlar arasındaki sınırları daha fazla silikleştirerek yoluna devam ediyor.

Üretim benim, sensin, biziz Teknoloji gelişiminde en aktif özne olan sermaye için üretime ve tüketime müdahale temelinde iki yönlü bir hat söz konusu. Üretim penceresinden baktığımızda üretim araçlarının formlarını değiştiren bir noktadan, bugün üretimin her aşamasını şekillendiren bir forma ulaşılmış durumda.

Bu aşama yeni biçimleriyle birlikte yeri geldiğinde mekan ve zaman fark etmeksizin emeğin sömürüsünü sürdürmeyi başarabiliyor. Endüstri 4.0

başlığı altında tartıştığımız üretimin en temelden değişimi bu alanla şekilleniyor. Bugün için yapay zeka kameralarla performans denetimi yapıp, tuvalete konulan turnikelerle işçinin tuvalet saatlerine müdahale eden bir ortamla, ABD’deki bir yazılım firması için Türkiye’den proje bazlı yazılım işleri yapan bir üniversite öğrencisi aynı sürecin iki pozisyonunu tarifliyor.

Sermaye teknolojiyi, en başta üretimi şekillendirmek için kullanıyordu. Teknolojinin her gelişim atağı üretimden, tüketime doğru, metanın ilk şekillenişinden son süreci olan tüketimine kadar sermaye müdahalesinin daha fazla kontrol altına aldığı/almak istediği bir çizgiyi oluşturuyor. Kar güdüsüyle kendini ilerleten bu müdahale isteğinin başlangıcı üretimi şekillendiren formdayken, önce tüketimin kendisini yönlendiren bir noktaya ulaşmış, bugün içinse tüketimin tamamını kontrol edebileceği bir düzlem arıyor.

Piyasanın en temel kanunları, arz-talep dengesinin akış içerisinde kendi

19 TEKNOLOJİ yolunu bulacağı üzerineydi. Sermayenin tekelci formuyla birlikte bu durumun yerine arzın talebi kendine göre şekillendirmek istediği bir süreci yaşadık. Teknolojinin bugün geldiği evreyle birlikte sermaye bu noktanın da ötesine geçerek her adımımızın ayrıntısını bilerek arz-talep arasındaki açı farkını sıfıra yakınlaştırmaya çalışıyor. Klasik sohbetlerin konusu olarak karşımıza çıkan akıllı telefonların ortam dinlemesi yaptığı muhabbeti, bu muhabbete dahil olan “az önce konuştuğumuz şey, şimdi karşımıza reklam olarak çıktı” benzeri örnekler. Tam da sermayenin hayata nüfuzu açısından temel arzusunun hayatımızda somutlanmış halini gösteriyor aslında.

Hayatımızın en ince ayrıntısındaki süreçlere dahi ulaşmış bir teknoloji bugün için her davranışımızı da kayıt altına alabilen bir veri ağını yaratıyor demektir. Bu veri ağının bugün bildiğimiz adı; Big Data. Büyük Veri (Big Data), bütün verilerin ulaşılabilir bir dijital forma çevrilme çabası diye adlandırılabilir. 2000 yılında dünyadaki tüm verilerin %20’si dijital durumdayken, aynı oran 2015’te %98 seviyesine ulaşmış durumda. İnsanlık için teknolojik sıçramanın keskin virajlarından birini daha yaşıyoruz. Bu virajın nasıl dönüleceği tartışması bugün için sistem krizinin nasıl sonuçlanacağının tartışmasını da içeriyor bir yönüyle.

Gündelik yaşamın her alanına dahil olan teknolojik gelişimle birlikte, gündelik yaşamın ne denli metalaşma süreçlerine dahil olduğuna da bakmamız gerekiyor. Bu bakış en temel haliyle bugün herkesin bağlantı halinde olduğu sosyal medya örnekleri üzerinden somutlanabiliyor. Önceleri gündelik yaşamın eğlenceli araçları olarak hayatımıza dahil olan sosyal medyanın en bilindik araçları, bugün bu metalaşma süreçlerinin doğrudan üreticisi konu-

DEVRİMCİ GENÇLİK munda. Facebook ve instagram profillerimizde her hareketimizin bir algoritma tarafından kayıt altına alınıp, her kullanıcının tüketim kalıplarının çıkartılıp, reklam verenlere satıldığı bir gerçeklikle, yine youtube’da izlenme sayılarına yapılan her bir sayısal artışın piyasa temelinde maddi bir değere karşılık gelerek bir tüketim aracı haline dönüştürülmesi anlık süreçler olarak karşılık buluyor.

Büyük Birader Evimizde; Devlet Sermayenin çıkarlarıyla uyumlu bir şekillenişte devletin teknoloji kullanımı da kar süreçlerini aksaklığa uğramayacak biçimde garanti altına alma organizasyonuna dönüşmekte. Bu organizasyonun en belirgin hamleleri dalgalar halinde proleterleşen işçi kitlelerini denetim altında tutmaktan başlayıp da devletin ve sermayenin sömürüsünü sekteye uğratabilecek potansiyel her türlü tehdidin önden engellemesi bahanesi olarak dönemimizi şekillendiriyor.

Buna dair en yakın örneklerden ilki, Five Eyes projesi olarak bilinen CIA ve NSA eski çalışan Edward Snowden tarafında gizli belgelerin ifşa edilmesiyle ortaya çıkmıştı. Proje ilk olarak Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından Mart 1946’da imzalanmış, daha sonra Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda’yı kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Proje kısaca tüm internet, telefon ve çevrimiçi veri trafiğinin bu iş birliği çerçevesinde toplanması ve depolanması işlemlerini yapmakta.

Bir diğer örnekse Çin’de uygulamaya giren “Sosyal Kredi Sistemi”. Şu anda pilot bölgelerde uygulamaya giren bu çalışma, yakın zamanda tüm ülke için uygulama planı koyuyor önüne.

Sistem tüm ülkenin yüz tanıma sistemine sahip kameralarla donatılarak toplumun tamamını kategorilendirme

planı mevcut. Devlet ülkenin en büyük 7 teknoloji şirketinin verileri tek bir merkezde toplayarak, bu sistematiğini geniş bir ağ içinde tutmayı hedefliyor.

Verilere göre sadece pilot uygulamalarda kara listeye giren 11 milyon kişinin uçak bileti alması ve 4 milyon kişinin de tren bileti alması engellendi. Tersi örneklerdense bu sistemde artı puanlı vatandaşların elektrik, gaz faturalarında indirim gibi avantajlar edineceği söyleniyor.

İki yönlü direniş Engels’in gençlik yıllarında Manchester’da gözlemlediği ve kapitalizmin ilk evresinde büyük makineleşmede gördüğü problemin aynısını bugün de endüstri 4.0 ve Big Data tartışmalarında yaşıyoruz. Toplumsal bir kurtuluş sağlaması gereken şey(üretkenliği arttırarak üretim düzeyini yükselten, refahı ve boş zamanı bolca yaratan bir endüstri ağı) bugün aksine hayatımızın bütün parçalarını satılacak ürünlere çeviren ve bunu yaparken her yanımıza prangalar vurmayı amaçlayan bir niyetle karşımıza çıkıyor.

Bugün için sermaye ve devlet cephelerinden iki yönlü saldırıya dair nitelikli cevaplar ve formlar üretebildiğimiz bir durum mevcut değil. Kitlesel dalgalanmaların yükseliş dönemlerinde, toplumun sivrilen özneleri arasından çıkan, ileri örneklere bakıp hayranlık besliyoruz her daim. Lakin bugün için sermayenin bu sömürü biçimlerine ve devletin denetim formlarına cevap üretmek en temelden devrimci bir sorumluluk ve örgütlülük ihtiyacını gerektiriyor. Bu örgütlülük formu en temel ve en ilkel reflekslerle elimizdekinin metalaşmasını ve de denetime tabi tutulmasına karşı bir bilinçlenme sürecini başlangıç adımı olarak öne sürüyorsa, ilk adım bunu denemenin adımı olabilir.

20 MELEK’İN KALEMİNDEN

DEVRİMCİ GENÇLİK

Ölümle yaşamak arasında tercih yapmak mı?

Toplumun tüm kesimlerini bir araya getiren irade tüm mücadele dinamiklerinin öncüsü pozisyonunda yer almaktadır. Yalnız burada şöyle bir gerçeklik yatmaktadır ki bu alanların öncüsü haline gelmek kadınlara bahşedilen bir şey değil, kadınların mücadelesi ile gerçekleşmektedir. Çünkü artık kadınlarında zincirlerinden başka kaybedecek bir şeyi kalmamıştır Gün ağır; yaşamla ölüm arasında tercih yapmak zorunda kalırken insanlık Gökyüzünün kızılı artık mora boyanmakta Dört bir yandan kucaklıyor isyan çığlığını Ölüme meydan okuyor yaşamak ve yaşatmak uğruna …

T

arihsel olarak geldiğimiz bu süreçte güne adım attığında tam olarak bunun kararını veriyor insanlık. Yoksulluğun, güvencesizliğin, geleceksizliğin toplumun tüm kesimlerini çaresiz bıraktığı bir an. Evine ekmek alamadığı için kendini asan, meclis önünde kendini yakan insanları ve intihar eden gençleri görüyoruz artık sofralarımızda. Neo liberal sistemin sonunun geldiği; neo faşizmin yükselişe geçerek zor aygıtların yaşamın her alanında insanların sırtına bir değnek gibi vurduğu bir dönemdeyiz. Kapitalizm krizini aşamadığı gibi halklara umut verememekte; gök kubbenin altında büyük bir kaos yaşanmaktadır.

Sistemin sınırlarına dayanmasıyla birlikte dünyanın dört bir yanında

isyanlar, dalgaları aşmış okyanus olma yolunda birbirini izliyor. Şili’den Çin’e Fransa’dan Ekvador’a kadar insanlar birbirlerinden farklı taleplerle sokakları kuşatsalar da ortak bir hedef karşısında saflaşmaktadırlar. Ancak kitleler her ne kadar siyasal çatışma zeminini sistem karşıtlığı üzerinden kursa da bu isyan potansiyeli iktidarları alaşağı etmeye ve sistemi yıkmaya yönelik bir hatta sahip olamıyor. Dünyada tarihsel olarak geldiğimiz bu süreç içerisinde neo-liberal kriz kendine ait birçok özelliği barındırırken; benzer değişimler de sokakta isyan hareketlerinin kendine özgü bir şekle girmesine neden oluyor.

Yerküre fokurdarken başlayan her yeni isyan dalgası bir önceki dalgadan ders çıkararak sokak deneyimlerinin başka boyuta evrilmesine neden oluyor. Benzer biçimiyle barikatın önünde sistemle korkusuzca çatışan siyasal öznelerde de büyük bir değişim meydana geldiği gözlemleniyor. Özellikle kadınların ve gençliğin aktif özne haline gelerek kitleleri harekete geçirdiğini görüyoruz.

Ancak burada kadınların barikatın en aktif öznelerinden birisi olması dışında bambaşka bir dinamik taşıdığını görmemiz gerekiyor.

Proleterleşen dünya mora boyandı Kadınların neo-liberal patriarkal kapitalizmle uzlaşmaz çatışması artık her alanda kendini gösteriyor. Bu uzlaşmaz çatışma zemini bir kimlik mücadelesinin çok ötesinde ezilen tüm halkların kurtuluş mücadelesine ön ayak oluyor. Ekoloji, kent- doğa, savaş karşıtlığı, göçmen karşıtlığı, emek gibi mücadele alanları artık kadınların öncülüğünde anti- faşist, anti-emperyalist, anti- cinsiyetçi, anti- homofobik, anti- ırkçı bir çizgi üzerinde seyrediyor.

Proleterleşme dalgası dünyanın dört bir yanında sınıfın çoklu katmanlarına yayıldığı gelenekselleşmiş işçi sınıfı hareketinin de artık çok sesli çok renkli bir hale geldiği tanımlanırken; kadınlarında proleterleşme süreci içerisinde yer aldığını hatta proleterleştiğini tespit etmiş oluyoruz. Bu proleterleşme dalgası salt üretim ilişkine çalışarak yani emek gücü ile katılım sağlamanın dışına taşarak doğrudan veya dolaylı bir şekilde herkesin üretim sürecine dahil olması ile meydana geliyor. Şimdi dönüp baktığımız da proleterleşme ile sınıfın çok sesli ve renkli halinin kapsayıcı bir örgütünün ihtiyacı ortaya

21 MELEK’İN KALEMİNDEN çıkıyor. Peki bu ihtiyacı karşılayacak örgüt çizgisi nedir ve öncüleri kimler olacaktır?

Kadınların zincirlerinden başka kaybedeceği bir şey yok Bugün Türkiye sol ve sosyalist hareketinin arayış süreci içerisinde yer alması ve açık bir reçetenin olmaması ilk sorumuzun tam bir cevabı olmadığı anlamına gelebilir. Ancak ikinci sorumuzun cevabını bulmadan ilk soruya cevap vermemiz bugünün kurucu inşasından çok uzak ve pusulanın doğruyu göstermesine de engel olacağı kesindir. Öncelikle kabul etmemiz gereklidir ki kadın mücadelesi bundan birkaç yıl öncesine kadar 25 Kasım-8 Mart gündemleri arasına sıkışmış bir hareket alanı içerisinde kabuğunu çatlatmaya çalışıyordu. Ancak son 5 yıl içerisinde gerçekleştirdiği sıçrama ve önüne koyduğu iddia ile farklı bir noktaya erişmiştir.

Toplumsal muhalefetin geri çekildiği dönemler de barikatı aşan cüretkarlıkla sokakları kuşatmakta; mevcut isyan hareketlerinin hepsiyle feminist bir akılla organik bir bağ kurmaktadır. Bununla birlikte feminist mücadelenin öncü aklı olan kadınlar; toplumun farklı kesimlerinden tüm kadınları sınıf, dil, din, ırk ayrımı yapmadan bir araya getirerek ortak hareket zemini yaratabilmektedir. Aslında bugün odaklanmamız gereken en önemli mesele burada yatmaktadır. Toplumun tüm kesimlerini bir araya getiren irade tüm mücadele dinamiklerinin öncüsü pozisyonunda yer almaktadır. Yalnız burada şöyle bir gerçeklik yatmaktadır ki bu alanların öncüsü haline gelmek kadınlara bahşedilen bir şey değil, kadınların mücadelesi ile gerçekleşmektedir. Çünkü artık kadınlarında zincirlerinden başka kaybedecek bir şeyi kalmamıştır. Dolasıyla kadınlar tüm alanlarda yaşam mücadelesi vermekle birlikte doğrudan tüm ezilenlerin yaşam talebinin sesini yükseltmektedirler. Yani kadın mücadelesi bugün geldiği noktada tüm ezilenlerin kurtuluş mücadelesinin öncüsü olabilir.

Denklem basit… Feminizmin parolası memleketi yeniden kurma iddiasıdır Feminist hareketin somut bir şekilde emek eksenli hareketle bağını kurmanın ihtiyacı salt sosyalizm iddiasını taşımasıyla ilişkilendirilemez. Memleketi yeniden kurma iddiası için nasıl ki tüm mücadele alanlarının sosyalist çizgi ekseninde ilerletilmesi gerekiyorsa bugün feminist hareketinde bir dinamik olmanın ötesinde kurucu bir inşa ve önderlik sürecinin sorumluluğunu alması gerekmektedir.

Tüm bunların ışığında proleterleşme dalgasının hızlıca yayıldığı; tüm toplumsal katmanların politik ve ideolojik olarak kadınların öncülüğünde ilerlediği bir süreçte emek eksenli hareketle organik bağı gözle görülmektedir. Bu tespitler üzerine sosyalizm iddiasını taşımak feminist hareketin geç kalmadan önüne koyması gereken bir politik iddiadır diyebilmekteyiz. Denklem basit… Tüm mücadele alanlarının kendi içinden geliştirdiği direniş eğilimlerinin feminize edilmesi ve pratik-politik program dahilinde ilke haline getirilmesi gerekmektedir. Bu iddiayı taşımayan feminist hareketler de kadınların öncülüğünü kabul etmeyen örgütlerde yenilmeye mahkum olacaktır. Kartları açık oynayarak geleneksel kalıplarımızın biz kadınları köhneleştiren mevcut durumunun ardına saklanmıyoruz cüretkar bir iddiayı örgütleyerek sürükleyici halka olmanın zamanının bilinciyle hareket ediyoruz. Bu yeni bir çağrı olmayabilir ancak eski de değil. Feminizmin parolası bu memleketi yeniden kurma iddiasıdır.

DEVRİMCİ GENÇLİK

22 KADRO

DEVRİMCİ GENÇLİK

Devrimci Gençlik yeni bir dünya için özgünlüğüne güvenmelidir Emperyalizme ve faşizme karşı mücadelede imkânsızlıklar karşısında devrimci yaratıcılık ile politik iddia harmanlanmış ve harekete sıçrama olanakları yaratılmıştır. ODTÜ stadyumuna yazılmış silinmeyen devrim yazısı, Hakkâri’de Zap suyu üzerine kurulmuş Devrimci Gençlik köprüsü, Komer’in arabasının yakılması tüm bu anlattıklarımıza örnektir. Yani bazen yoldaşça sohbet bazen dayanışma köprüsü bazense en militan eylem olmuştur çağın en ilerisi olmak

H

er gün binlerce insanın açlık, yoksulluğa bağlı nedenlerden öldüğü bir dünyada yaşıyoruz.

Yaklaşık 1 milyon insanın sağlıklı içme suyundan mahrum olduğu, her yıl 1,5 milyon çocuğun öldüğü, Türkiye’de günde en az 5 kadının katledildiği, milyonlarca insanın göç etmek zorunda bırakıldığı, milyonlarca hektar ormanın yok olduğu ve binlerce insanın kapitalizmin kar hırsı uğruna savaşta öldüğü bir dünyada yaşıyoruz. Her geçen gün kapitalist dünya ekonomisi askeri ve ticari anlamda savaşa dayalı bir politika üzerinde şekilleniyor. Her şeyin metalaştığı geleceksizlik ve güvencesizlik kıskacının yaşamları daralttığı bir dünyada yaşıyoruz. Castro’nun da dediği gibi azınlığın daha lüks arabalara binebilmesi için çoğunluğun çıplak ayak hatta ve hatta ayaksız kalsa da emeğini satmak zorunda olduğu bir dünyada yaşıyoruz. İşte kapitalist sistemin yarattığı dünya! Fazlası var eksiği yok. Açlık, yoksulluk, sefalet ve ölümlerle harmanlanmış bir hayat insanlığa biçilen. Alıntılardan ilerleyecek olursak Mao’yu anmak da yerinde olacaktır: Gök kubbenin altında tam bir kaos var, koşullar mükemmel.

Tarih kendi özgün öznesini oluşturur Şüphesiz ki tarih kendi özgün öznesini oluşturur. Ancak bu oluşum kendiliğinden değildir. Geçmişin koşullarını, eski kuşakların geleneğini taşır. Taşınan tarih diyalektiktir. Bu diyalektik süreçten çağın en ileri olma potansiyeline sahip olan gençliğin payına düşen ise çağın en öznesi olma misyonudur.

Neoliberalizmin ayak seslerinin tank seslerine karıştığı günlerde, gençlik mücadelesini incelediğimizde çağın en ileri tutumunu oluşturduğu ve benimsediği görülmüştür. Kolektif yaratıcılık ile gençliğin hayal gücünün sınırları aşılmıştır. Gündelik pratiklerden kurulan ilişkilere, karşılaşılan politik sorunlardan mücadele kazanımlarına kadar yaşamın her alanı güncel olanla sınanmıştır. Emperyalizme ve faşizme karşı mücadelede imkânsızlıklar karşısında devrimci yaratıcılık ile politik iddia harmanlanmış ve harekete sıçrama olanakları yaratılmıştır. ODTÜ stadyumuna yazılmış silinmeyen devrim yazısı, Hakkari’de Zap suyu üzerine kurulmuş Devrimci Gençlik köprüsü, Komer’in arabasının yakılması tüm bu anlattıklarımıza örnektir. Yani bazen yoldaşça sohbet, bazen dayanışma köprüsü bazense en militan eylem olmuştur çağın en ilerisi olmak. Çünkü

devrimcilik çağın en ilerisi olmaktır ve devrimciler şairdir, balettir, kimyagerdir, sporcudur, doktordur. Kimi zamansa yaşamın en kuytu yerinden devrimi selamlayan ayakkabı boyacısıdır, esnaftır. Yani gündelik yaşamın, hayatın kendisidir devrimcilik. İkiliklerden arındırılmış, şeffaf ve kendine özgü olanı devrimcileştiren yeni bir kültürün akılcı inşasıdır.

İçinde bulunduğumuz koşullarda temel devrimci görevimiz nedir?

Neoliberal kapitalizm kendi kriz potansiyelini aşmış, kapitalizmin mevcut ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelmiştir. Eğitimden sağlığa bütün kamusal alanların piyasalaştığı, proleterleşme ve mülksüzleştirme dalgası sınıra ulaşmış ve emekçiler açısından dayanılmaz bir hal almıştır. Neoliberalizmin dışsal bir unsur olarak değil kılcal damarlarımıza kadar nüfuz ederek içselleşmesine rağmen bu dönemde neoliberal kapitalizmin sonu için şartlar olgunlaşmış gibi gözükmektedir. Dünyanın dört bir tarafında ortaya çıkan halk isyanlarının sebeplerine baktığımızda sınıfsal çatışmanın her alanında mücadele ve kargaşanın artığını görebiliriz.

Politik arenada, ekonomik-demokratik çatışma alanında sınıf zıtlaşmaları keskinleşmiş durumdadır. Kurulu düzene karşı kendiliğinden de olsa yükselen muhalefet, sınıflar çatışmasının her alanında mücadelenin artmasına ve gittikçe keskinleşmesine yol açmakla kalmayıp aynı zamanda mücadele biçimlerinin de zenginleşmesine, basit biçimlerden daha karmaşık ve üst biçimlere doğru çeşitlenmesine yol açmaktadır.

Kapitalizmin dünyayı getirdiği hali tanımladıktan sonra yeniden kurulacak bir dünyanın diyalektiğini yaratmak şarttır. Bu şart çağı karşılama ve çağın en ilerisi olma zorunluluğudur tespiti üzerine bugünden mücadeleyi kavramanın adımlarını atmak gerekir. Feminist hareketin tüm mücadele alanlarında ders niteliği taşıması gibi. Üniversitelerden sokaklara yaşamın her anında militan ve kurucu bir misyonla hareket ederken toplumsal cinsiyet rollerini ve şiddet aygıtlarını da işlevsizleştiren eylemlerde bulunmaktadır. 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşünde ki irade ve kadınların sesini boğaz köprüsüne yansıtan eylem bugünün ileri ve kurucu unsurunu mücadelenin ileri araçlarıyla harmanlamakta ve bizlere ipuçları vermektedir.

Ne yapmalı?

Ne yapmalı elbette yüce bir soru olduğu kadar reçetesi de olmayan bir sorudur. Devrimci Gençlik hareketi geçmişten bugüne her zaman en ön safta ve en ileri şekliyle yerini almıştır.

60lı yılların antiemperyalist mücadelesini, 70li yılların faşizme karşı mücadelesini, 80lerin sonlarında solun yaşadığı hareketsizliği ve ideolojik teorik durgunluğu, 90lı yılların neoliberal saldırılarını en ön safta göğüslemiş ve mücadelenin dinamosunu oluşturmuştur. Günümüz şartlarında ise emperyalist kapitalist sistemin hızla çöküşe doğru ilerlediği, ülkedeki sınıf mücadelesinin gittikçe keskinleştiği ortadadır. Kapitalist sınıfların içine düştüğü krizin giderek derinleştiği günümüz konjonktüründe gençliğin müdahalesine ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Özellikle Türkiye solunun ideolojik yetersizliğinin giderilmesine ivedilikle ihtiyaç vardır ve bu gençliğin kolektif iradesiyle mümkündür. Çünkü politik program ve devrimin teorisi pratiğin en güçlü ve ilerletici olduğu alanda oluşturulabilecektir. Bugün tüm Devrimci Gençlik kadrolarının pratikte yaptıkları bütün çalışmaların gençliğin ve tüm sınıfların bağımsız siyasetini belirleyeceğini ve pratikle sınanmış tarihi bir devrimci teoriyi ortaya koyacağının farkında olması gerekmektedir.

Bugün bu koşulları doğru kavrayabilmek ve yeniden kuruculuk iddiası için Devrimci Gençlik’in ön kabullerden uzak ancak bugüne alması gerekeni alan, multidisipliner anlayışla hareket etmesi ve akan suyun içerisinde yerli kaya gibi durmak yerine okyanusa ulaşması gerekmektedir.

23 KADIN

DEVRİMCİ GENÇLİK

Tüm kadınların örgütlü mücadelesini kurana dek!

Kadınların öfkesi durdurulamıyor ve anlam kazanıyor. Bugün boşa düşürülen iktidar hamleleri, atlatılan meydan yasaklamaları, polis engelleri, geri çektirilen yasalar, adını ağzına dahi almaya ürktükleri tasarılar bunların tamamını kadınların onurlu mücadelesinin parçası haline getiriyorken; iktidarı tarihin çöplüğüne yollayacak olan aktif siyasal mücadelenin önderliği tam anlamıyla sağlanamıyor. Kadın hareketinin bugün geldiği noktayı daha derinden anlama ihtiyacı da böylece ortaya çıkıyor “Tecavüz bir şehvet suçu değil, bir iktidar ve şiddet suçudur. Kadınları sürekli bir korku durumunda tutmayı amaçlayan bilinçli bir gözdağı eylemidir.”

Susan Brownmiller, Against Our Will

H

aberler, televizyon programları, sosyal medya paylaşımları tüm hepsi kadınlara dair muhakkak kendisinde söz hakkı görenlerle doluyken tüm kadınları itaatsizliğe çağıran şey ne olabilirdi? 8 Mart öncesinde kadınların seferberliği gücümüzü aldığımız kendimizden, gücümüzü aldığımız feminizmden diyerek ilan edildi.

Kadınları üniversitede rektöre, evde babaya-kocaya, işyerinde patrona, sokakta tüm erkekliğe karşı güçlendiren birliktelik çağrısının ilanı da denilebilir buna elbette. Çünkü birikiyor, biriktiriyor, her geçen gün daha fazla… Gece yarısı apar topar meclisten geçirilmeye çalışılan tecavüze af yasaları, çocuk evliliklerini meşrulaştıran tasarılar, Ensar Vakfı’nı aklamalar, şort giyen kadına tekmeler, “rızası vardı” demeler… Kadın hareketi sinirleri gerilen hatta gerildikçe patlayan; kadınların öncülüğünü yaptığı toplumsal hareketlerin öfkesini ilmek ilmek taşıyan bir noktaya geldi artık. Son dönemde hep olduğu gibi memleket gündeminin yukarıdan aşağıya iktidarın saldırısıyla şekillendiği son derece gergin bir süreçte kadın hareketi 8 Mart’ta canlı bir sokak hareketliliğiyle ve bu hareketliliği ifade etmenin çeşitli yöntemlerini bulabilme yaratıcılığına sahip bir yetiyle dünyadaki yerini almış oldu.

Tüm yasaklamalara, baskılara rağmen susmayarak, korkmayarak, itaat etmeyerek yerini aldı.

Toplumsal yaşamın kadın ve çocuk düşmanı inşacısı Saraydır Kadınları sürekli bir korku durumunda tutmayı amaçlamak hem iktidarın

hem de iktidarın kışkırttığı erkekliğin bir sonucu olarak karşımızda duruyor. Tacizi, tecavüzü, erkek şiddetini, savaşı, bir yerden başka bir yere göç etmek zorunda kalmayı normalleştirmeye dönük siyasal ve gündelik hamlelerin ardı arkası kesilmiyor. Türkiye’de kadınlar ve çocuklar TÜİK’in yayınladığı en son rapora göre 18 yaş altında evlenme oranının erkeklerde yüzde 5, kadınlarda en az yüzde 35 olduğu; yani kız çocuklarını düzenli olarak yetişkin erkeklerin “namusu haline getirme” savunmasını marifet bilen bir iktidarla yaşıyor. Toplumun bir kesimini de aile, din, ahlak gibi kisveler altında bunun marifet olduğuna inandırıyor. Üstelik buna inandırmak iktidara yetmiyor. Kadın ve çocuk düşmanlığının toplumsal yaşam ilkesi olmasının koşullarını oluşturarak, sürdürme krizleri yaşadığı rejiminin yasal düzenlemesi için meşruluk zemini haline getiriyor. Evet, kadınlar tüm bunlara 25 Kasımlarda, 8 Martlarda ya da güncel bir olay karşısında refleksif hareket göstererek karşı çıkıyor veya söz söylüyor. Ancak gözünü kan bürüyen iktidarın kadın düşmanı politikalarının giderek sertleştiği veya sertleşebileceğini öngördüğümüz böylesi bir dönemde kadın hareketini sıçratacak mücadele ne olabilir sorusunu sormak gerek.

Kadın hareketine şimdilik düşen görev yetmez, ileriyi görmek gerek!

Kadınların her isyanı, kadınların her sözü bugünün hareketi için ipuçları barındırıyor. Kadınların öfkesi durdurulamıyor ve anlam kazanıyor. Bugün boşa düşürülen iktidar hamleleri, atlatılan meydan yasaklamaları, polis engelleri, geri çektirilen yasalar, adını ağzına dahi almaya ürktükleri tasarılar bunların tamamını kadınların onurlu mücadelesinin parçası haline getiriyorken; iktidarı tarihin çöplüğüne yolla-

yacak olan aktif siyasal mücadelenin önderliği tam anlamıyla sağlanamıyor.

Kadın hareketinin bugün geldiği noktayı daha derinden anlama ihtiyacı da böylece ortaya çıkıyor. İktidarın cinsiyetler arası ilişkiler içinde görmezden gelinmesi mümkün olmayan ezilen-sömüren ilişkisini güçlendirmesine karşı “eşitlik” talebini seslendiren veya bu ilişki biçimlerine şöyle bir bakan olmak dışında bir mücadele anlayışının tüm kadın hareketinde yaygınlaştırılması gerekiyor. Esas olarak bugün yaygınlaşması gereken aklın kadın hareketine faşizmi geriletecek erkeklik hegemonyasının parçalanması için siyasi görevler yüklüyor oluşu da kaçınılmaz. Aynı zamanda bu görevleri yerine getirebilme gücüne sahip siyasal öznenin de kadın hareketinin doğal önderliği ile sağlanabilecek oluşu da. Tüm bunlar ekseninde laiklik, özgürlük, eşitlik mücadelesi ile kapitalizm ve faşizme karşı mücadele bu topraklarda en somut biçimiyle kadınları merkezine almak zorunda kalıyor. Bu zorunluluk beraberinde kadın hareketinin öz gücünün ve değerlerinin yeni bir toplumsal inşanın gücü ve ilkeleri haline getirilmesinin mümkün olduğunu gösteriyor.

Kadın hareketini her gün yeni baştan tanımaya, tanımlamaya çalışmak gerekiyor. Bu elbette mücadelenin her an yerinde durup kımıldamayacak bir konum alma ihtimali olduğunu gösterdiği anlamına gelmiyor tam tersi her gün gelişen, değişen ve katmanlaşan bir mücadelenin güncelliğini kavramak gerektiği anlamına geliyor. O halde bu memlekette devletin, iktidarın, sermayenin tüm tahakkümüne karşı feminist bir özsavunma biçimi olarak kadın siyasetini ilerletmek için mücadeleyi tüm yenilikleriyle okuma gerçekliği olduğu çok açık. Belirli günlerde değil yaşam boyunca tüm kadınların örgütlü mücadelesini kurana dek dinmeyecek isyan.

24 LİSELİ MÜCADELESİ

DEVRİMCİ GENÇLİK

Liseli Devrimci Gençlik 30 yıldır onurlu bir mücadeleyi sürdürüyor AKP’nin, öğrencileri sistemin içinde tutmak için kullandığı ‘çaresizlik’ ve ‘zor’ artık çıkmaza girmiştir. Eğitim sistemi çökmüş durumdadır. Eğitim; dinciliğin, cinsiyetçiliğin, piyasacılığın doruk noktalarına yaklaşmaktadır. Karşılığında ise liselilerin laik, demokratik, parasız eğitim istekleri yükselmektedir 12 Eylül faşist darbesinin ardından, demokratik lise hareketinin tekrar ortaya çıkışı 90’lı yılları bulmuştur.

Liselerde faşist dayatmalar ve eğitimin özelleştirilmesi, ilk dönemlerde liseli gençlik mücadelesinin temel unsurunu oluşturmaktadır. Temelleri 1989 yılında atılan Liseli Genç Umut da, bu dönemde liselilerin demokratik lise mücadelesinin kitle örgütü olarak ortaya çıkmıştır. İlk olarak yayın faaliyeti olarak kendisini gösterse de kısa sürede “Liseler bizimdir!” iddiasını sıralardan sokaklara yaygınlaştırmıştır. Liseli Genç Umut liselerde liselilerin özgün mücadelesini yükselterek Türkiye solunda gençliğin dinamiğini öne çıkarmış ve militan bir inisiyatif konumuna gelmiştir. Devletin baskı ve saldırılarına rağmen liseli gençliğin ortak iradesi politik iddiası ve pratik deneyimleriyle tarih sayfalarında yerini almıştır.

30 yıllık mücadelesinde Liseli Devrimci Gençlik hareketi, meşru-militan eylemleriyle geniş kitlelere ulaşmıştır.

YGS’de şifre skandalında kendiliğinden ülkenin dört bir yanında aynı anda örgütlenen eylemlerde liselilerin “Parasız, sınavsız üniversite” talebinin mücadelesi haline getirmenin olanaklarını yaratmıştır. Kampanyanın o dönemki özneleri; şifreci ÖSYM’nin binasını “Geleceğimiz emanetiniz olamaz!” sloganıyla kuşatmıştır, eski ÖSYM başkanını protesto etmiştir. Liseli Devrimci Gençlik hareketi, Berkin’in hayatını kaybettiği gün liseleri direniş alanlarına çevirmiş, “Proje Okul” dayatmasına

karşı verdiği mücadelenin sonucunda yandaş atamaların önünü açan yönetmelik emsal karar ile durdurulmuştur.

Bu yönleriyle Genç Umut, “parasız, laik, bilimsel, eşit, anadilde eğitim” talepleriyle demokratik lise mücadelesinde günümüze kadar önemli bir devrimci özne olmuştur.

Tarihimizden aldığımız güç ile bugünün Liseli Devrimci Gençlik Hareketi Günümüzde ise, Liseli Devrimci Gençlik hareketi yeni mücadele alanlarını oluşturmaktadır. Geçmiş dönemlerden farklı olarak; liseliler sanat atölyeleri etrafında, küresel iklim grevlerinde, hayvan hakları mücadelesi etrafında birleşmektedir ve bu mücadele alanlarında siyasallaşmaktadır. Tiyatro oyunlarının, sinema filmlerinin yasaklandığı, her türlü kültür-sanat faaliyetlerinin engellenmeye çalışıldığı bu dönemde gerçekleştirilen sanat atölyeleri (müzik, tiyatro atölyeleri vb.) liselilerin buluştuğu ortak bir nokta olmuştur. Bu doğrultuda liseliler düzenleyeceği atölyelerle baskıcı sisteme karşı başkaldırısıyla yeni alternatifler üretecektir. Kapitalizmin meta üretiminin değmediği unsur, alan kalmadığı gibi hayvanlar da bu sistemin bir sömürü aracı olarak kullanılmaktadır ve liseliler arasında da vegan ve hayvan hakları mücadelesi yükselmektedir. Genç HaySa gibi Liseli Genç Umut’un özgün pratikleri ortaya çıkardığı yeni platformlar, yeni eylemlilikler ile bugünün mücadele

hattına ışık tutmaktadır. Günümüzde küresel kapitalizmin ve ihtiyaca dayalı olmayan üretim modelinin sera gazı salınımını arttırmasıyla hızlandırdığı küresel ısınma ve iklim krizi, doğanın rant uğruna talan edilmesi de liselilerin kendiliğinden örgütlendiği farklı bir alanı oluşturmaktadır. İklim krizi, doğrudan liselilerin geleceğini etkilemesi nedeniyle liselilerin gelecek savunusunda yan yana getirmektedir. Liseli Devrimci Gençlik hareketi bütün bu potansiyelleri yönlendirecek, kapitalizm karşıtı yeni yaşamın ve toplumun inşasının mücadelesinin kurucusu ve ilerleticisi olacaktır.

Bugün neye karşı mücadele ediyoruz?

AKP/Saray’ın eğitim politikası, piyasalaşma ve gericileşme üzerine kurulmuştur. Zamanla daha da saldırganlaşarak baskıları arttıran bu politikalar, liselerde isyan potansiyelini biriktirmektedir. Eğitimde AKP dönemi ile birlikte, liselilerin de her türlü demokratik hakkı gasp edilmiştir.

Eğitimin öğrencilere sorgulayabilme, çevresindeki olayları kavrayabilme yeteneği kazandırması ortadan kalkmış; yerine tamamen sermayenin ihtiyaçlarına göre düzenlenen bir sistem gelmiştir. Sermaye için işleyen sömürü döngüsü liseler sayesinde garanti altına alınmıştır. Garanti altına alma süreci, gerek rekabetçi sınav sistemiyle bilinçlere hiyerarşiye dayalı bir ideolojik bilinç oturtmaya

25 LİSE MÜCADELESİ çalışarak gerek meslek liselerindeki eğitimi iyice niteliksizleştirip sermaye için ucuz işgücü pazarı oluşturularak yapılmıştır. Bu yönüyle, demokratik lise hareketi ekonomik saldırılara karşı örgütlenebilecek politik bir programa ihtiyaç duymaktadır. Laik, bilimsel, eşit, parasız, anadilde eğitim talepleri; yine liselilerin demokratik haklarının gaspıyla, geçtiğimiz dönem liselerde öğrenci meclislerinin kaldırılmasıyla görüntüde de olsa liselilerin söz sahibi olduğu alanlar ortadan kaldırılmıştır.

Bu durumun yanında okulların güvenlik önlemleriyle çevrilmesi ve gerici/ faşist disiplin yönetmelikleriyle liseliler üzerinde sıkı bir denetim kurmak ve bir baskı mekanizması oluşturmak amaçlanmaktadır.

Geldiğimiz süreçte, sadece okul değil ev de liseliler için bir baskı mekanizması haline gelmiştir. Piyasa tarafından üretilen risk ve belirsizlikler nedeniyle aileler de çocukları üzerinde baskı kurmaya yönelmektedir, bu da öğrencilerde psikolojik çöküntülere neden olmaktadır. AKP’nin “dindar ve kindar bir nesil” yetiştirme çabaları ise hız kesmeden devam etmektedir.

Cemaatle yollarını ayırdıktan sonra AKP, gericileşmeyi tekeline almıştır. İmam hatiplerin sayısı öğrencilerin tercih etmemesine karşılık hala artırılmaktayken, Anadolu Liselerinde sınıf yetersizliğinden ya laboratuvarlar sınıfa çevrilmekte ya da 40 kişiden kalabalık sınıflarda ders işlenmektedir.

Liselerde gerici kadrolaşma ile yandaş idareler kadın düşmanlığını, din temelli toplum yapısını aşılamaktadır. Geçen dönem İstanbul’da “mini etek giyerek erkekleri eğlendiriyorsunuz” diyen müdür ve Siirt’te kadın öğrencilerin etek boyunu ölçüp “burası pavyon değil” diyerek gündeme gelen idareciler, eği-

DEVRİMCİ GENÇLİK tim sisteminin yozlaşmışlığını somutlaştırmakta, liseli kadın mücadelesinin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Elbette bu gerekliliğin liselerde kadınların yan yana geliş zeminlerini yaratmaktan tutalım cinsiyetçi, kadın düşmanı söylemlere karşı tutum almaya kadar yapılabilecek tüm faaliyetle garanti altına alınması gerekmektedir. Ancak bu durumun sadece bu faaliyetlere ilke haline getirilebileceğini düşünmek de hatalı olur çünkü kadın hareketinin neredeyse tüm mücadele alanlarında öne çıkan ve toplumsal muhalefete önderlik edebilen konumunu kavramak gerekmektedir. Dolayısıyla Liseli Devrimci Gençlik hareketinin yaratılması için kadın mücadelesini bayrak haline getirmek bugünün tüm liseli kadroları için zorunluluktur.

Köşeye sıkıştılar, şimdi değiştirmek bizim elimizde Hal böyleyken şu tespiti açıkça dile getirmek de fayda var “sistemin artık liseliler için de vaat ettiği hiçbir şey kalmamıştır.” AKP’nin, öğrencileri sistemin içinde tutmak için kullandığı ‘çaresizlik’ ve ‘zor’ artık çıkmaza girmiştir. Eğitim sistemi çökmüş durumdadır. Eğitim; dinciliğin, cinsiyetçiliğin, piyasacılığın doruk noktalarına yaklaşmaktadır. Karşılığında ise liselilerin laik, demokratik, parasız eğitim istekleri yükselmektedir. Bu doğrultuda liselerdeki isyan potansiyeli de çok yükselmiştir. Lise mücadelesi de, diğer mücadele alanlarında olduğu gibi, kendi yeni dinamiklerini ortaya çıkarmaktadır. “Tek adam” düzeninin eğitimdeki ideolojik dayatmalarına kitlesel olmasa da bireysel tepkiler çoğalmaktadır. Geçtiğimiz ay, Erdoğan’ın 10 Kasım konuşması kitapçığının liselerde dağıtılması liseliler tarafından özellikle sosyal medyada

geniş kitleler tarafından büyük tepki çekmiştir. Fakat güçlü bir örgütsel çıkışın gerçekleştirilememesi, bu geniş kitleleri boşluğa itmektedir. Bu noktada liselilere alternatif sunabilmek ise liseli hareketin en önemli sorumluluklarından biridir. Öyle ki, artık liseliler kendi geleceklerini doğrudan etkileyen doğanın talanına karşı kendiliğinden örgütlenmektedir. Liseli gençlik hareketi, bu konudan doğacak olası bir eylemliliğe hazırlıklı olmalı ve öncülük edecek bir devrimci özne olabilme kapasitesine sahip olmalıdır. Ayrıca sokak ayağının yeniden oluşmasına öncülük eden kadın mücadelesinin dinamiği liselerden taşacak bir potansiyelle örgütlenmelidir. Cinsiyetçi eğitimle/müfredatla kadın düşmanlığını toplumsallaştırmaya çalışan politikalara karşı “herkes için eşit eğitim” talebi belirginleştirilmelidir.

Neoliberalizmin tüm yıkımının en vahşi şekilde ortaya çıktığı bu ortamda, Liseli Devrimci Gençlik olarak en ilerici söylemleri oluşturup lise hareketini yükselen mücadele alanlarının kendi potansiyeliyle bütünleyen bir konuma getirmelidir. Bütünleşmiş bir demokratik lise mücadelesinde her lisenin öznel olanaklarını göz önüne alarak hareket etme, dönemin koşullarını iyi tahlil etme, potansiyel isyanlarda ilerici programlar çıkartabilme ve kitlelere öncülük edebilme kapasitesine sahip olma bugünün liseli kuşağının doğal özellikleridir. Ancak bu özellikler köşeye sıkışan iktidar ve uzantısı haline gelmiş piyasacı, gerici kurumlara karşı gelişmekte olan muhalif öznelerin yeni bir düzenin inşası sorumluluğunu alabilecek kurucu nitelik haline getirilmelidir. Bu niteliğin öne çıkarılması da bugün Liseli Devrimci Gençlik kadroları için zorunluluktur.

26 ISLIK SESİ

Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf

DEVRİMCİ GENÇLİK

Güvencesizliğe yönelik büyük bir akışın sadece bu dönem için özel bir durum olmadığını, kapitalizmin her dönemi güvencesizliğe doğru kendini aktarma eğiliminde olduğunu hatırlamalı. Lakin burada sadece sistemin saldırılarının ötesinde sömürülen öznelerin de bu aşağıya doğru akışa müdahale edebildiği aralıkların bulunduğunu gözden kaçırmamak gerekiyor 1980’lerden bugüne yaşadığımız rının farklılığı tartışması üzerinden bu Bugünün proleteryasını anlamak proleterleştirme dalgası kapitalizm için yapının homojen bir formda olmadığıiçin iyi bir adım büyük bir kar dalgası, proletarya içinse nı, farklı alanlardan katılımlarla genişStanding’in genel olarak kitap boyunbüyük bir genişleme formu üretti. Bu lediğini söylüyor. Bu tanım üzerinden ca yaptığı tarifler ve analizler bugünün dalga sadece klasik formuyla emek Marksist literatürle bağlantılı olarak saldırısı altında dönüşümün boyutlarını sömürüsüne tabi kılınmamış kitlelerin prekaryanın, proletarya gibi “kendi için açıklamak açısından başarılı bir noktabir anda işçi haline geçtiği bir şekilde sınıf olmak” kavramını henüz gerçekda.

Lakin bu toplamın proletaryadan değil uzun yıllara yayılmış bir güvenceleştiremediğini bunun yerine “oluş haayrı bir sınıf olarak oluşum halinde sizleştirme ve mülksüzleştirme akımlinde bir sınıf” tanımlamasını atfediyor. olup olmadığını tariflemek konusunlarıyla kendine yer edindi. Bugün bu Metalaştırılan üniversitenin da Standing’in bakışı yetersiz kalıyor. dönüşümü kavramak ve buna uygun bumerang çocuğu Bu yetersizlik aslında kitabın içinde mücadele araçları üretmek önümüzde Standing’in “prekaryaya kimler dahil” Homojenliğe dair analizlerin temel temel sorunlardan biri olarak duruyor. diye sorup, “aslında herkes” diyerek gruplarından birini de gençlik grupları Guy Standing’in Prekarya: Yeni Tehlihepimizi katarak bu gruba aday olarak oluşturuyor. Bu kapsamın en dinamik keli Sınıf kitabı böyle bir sorgulamanın grubu iş yaşamına yeni katıldığı için za- görmesi temel handikap noktalarından. ürünü olarak öznenin statü değişiten daha çok piyasa koşullarına kendini minin ötesinde, sömürü formunun Bu noktada analizin soruna baktıuyarlamaya çalışan üniversite mezunu zaman-mekan-boyut ve daha birçok ğı yerin de sorgulanması gerekiyor. kitle oluyor. Bugünün gençliği için en haliyle değişimini inceliyor.

Güvencesizliğe yönelik büyük bir akışın yoğun atıflar henüz iş bulamayanlar sadece bu dönem için özel bir durum Sahi kim bu prekarya? için “tembel, başıboş, hiçbir şeyi hak olmadığını, kapitalizmin her dönemi En baştan tanımlamak gerekirse Stan- etmeyen, toplumsal açıdan sorumsuz güvencesizliğe doğru kendini aktarma hareket edenler“le başlayıp çalışma ding’e göre prekaryayı proletaryanın eğiliminde olduğunu hatırlamalı. Lakin yaşamının güvencesiz koşullarında bir parçası olarak konumlandırmamak burada sadece sistemin saldırılarının tükenen gençler içinse “eski işçi sınıfı gerekiyor. Standing proletarya dediötesinde sömürülen öznelerin de bu normlarını reddeden, özgür ruhlu beyaz aşağıya doğru akışa müdahale edebildiğimizde akla “uzun dönemli, istikrarlı, yakalılar” olarak kalıplaşıyor. Gerçeksabit-zamanlı ve ileriye dönük olarak ği aralıkların bulunduğunu gözden katen de kendinden önceki nesillere oran- çırmamak gerekiyor. Bu müdahalelerle işçinin ne kadar ve nasıl ilerleyebilela işe girmek, aileden ayrı bir ev yaşamı birlikte burjuvazinin saldırısını dönemsel ceği açıkça belli olan işlerin bulundukurmak ve ekonomik birikim yapmaya ğu, sendikalaşmanın olduğu, kolektif olarak göğüsleyerek, konjonktürün de başlama kriterlerinde bugünün gençliği sözleşmelerin yapıldığı, ebeveynlerin iş avantajıyla gerilediği şartlar yaşanaiçin kapitalizmin tarihi boyunca tersine unvanlarını anladığı, isimleri ve özellikbilir. Yine de Standing’in çabasındaki dönen bir tablo karşımızda duruyor. leri bilinen yerel işverenlerin” tanımıgünümüz sol örgütlenmelerine yönelik Gençlik için aileden ekonomik anlamda eleştirel biçimde, neoliberal dönemin nın geldiğini söylerken, bu tanımların kopuş noktası olarak bilinen üniversiötesinde prekaryaya dahil olanların saldırıları altında yıpranmış ve yer teyse, bugün için sadece aileden uzak işverenlerini tanımadığı, proletaryanın yer parçalanmaya uğraşmış bugünün yaşanılan ufak bir dönemi tanımlıyor. sahip olduğu toplumsal güvenceden proletaryasının çoğu yerde mekan ve Bu kavramı Standing “bumerang yoksun olduğunu, statü konusundan zamandan soyutlanarak hayatın tüm çocuk” olarak tanımlıyor. Bumerang parçalı bir duruma sahip olduğunu mekanlarına ve zamanlarına yayılan çocuğu anlamak sadece neoliberal dösöylüyor. sömürüsünü kavrama konusunda yapınemin işçi sınıfına saldırısının ötesinde lan analizler bugünü anlamak açısından Kitabın devamı günümüz çalışma çoğu ülkede kamusal temelde devam büyük oranda fayda sağlıyor. hayatından analizlerle prekaryayı eden üniversite işleyişlerine yönelik tanımlamamıza yardımcı olacak daha metalaştırma saldırılarını da incelemek birçok belirteci ortaya koyuyor. Yaptığı gerekiyor. Metalaşan eğitim süreçleriyle işin sürekliliği konusunda bir garanti birlikte giderek yıpranan akademiden hali hissedemeyip sürekli tedirginlik elimizde kalan gençlik için orta sınıyaşayanların artışı, bu artışın ötesinde fın kapısını aralayan bir öğrenim düzenli iş kavramının yerini proje bazlı kurumundan bugün gelinen noktaişlere bıraktığı bir çalışma yaşamının da geleceksizliğin temel alanlarınegemenliği, emekçilerin dönüşümü dan biri olarak şekillenmiş durumsürecinde sınıf içinde mekan, zaman, da. Bu kapsamda üniversitenin statü bağlantılarının giderek silikleştiği de giderek “mezun” ve “sertifika” bir ortamın oluşumu, kriz dalgalarının endüstrisine dönüştüğü bir tablo toplumsal yardımlaşmayı zayıflattığı bugünün “prekarya”sının temel ve bu zayıflamanın ilk olarak prekarya direklerinden birini oluşturuyor. toplamını sosyal yardımların ilk kesildiBu başlığın içine daha üniversite ği gruplar olarak yaşaması bu grubun süreçlerinde “staj” çalışmalarıyla başka belirleyenlerinden. piyasanın güvencesiz koşullarını Standing bu toplamı yaş aralığının genişliği, toplumsal tabakanın farklı katmanlarından bu sınıfa dahil olunduğunun, yaşamı idame ettirme amaçla-

iş yaşamının eğitimi olarak alan binlerce üniversiteli de emek sömürüsünün başka alanlarından biri olarak duruyor.

27 TARİH

DEVRİMCİ GENÇLİK

Türkiye tarihine damgasını vuran, üniversite ve toplumsal muhalefette devrimci bir gelenek yaratan Dev-Genç geleneğinin teorik-politik sürekliliğine hem katkıda bulunan hem de öncülük eden Devrimci Gençlik dergisi 30 yaşında. 30 yıldır onurlu bir mücadeleyi sürdüren bu geleneği hatırlamak yalnızca geçmişi veya geçmişte yaşananları hatırlamak değildir. Bizi, bizim emeğimizi, mücadelemizi hatırlamaktır. Eşitlik, özgürlük, kardeşlik ve sosyalizm bu topraklarda egemen olacaksa bu hafızanın ve Devrimci Gençlik’in cüreti, gençliğin devrimci eylemi ile olacaktır. Bu devrimci görevin bugüne taşıyıcısı olan sizlere; bugünün mirasçısı olan bizlerden yükselen bir çağrı var: Vardık, varız, var olacağız!

Biz biliyoruz ki Ya onların ellerinde cehenneme dönecek bu dünya Ya da yüreğimizle, ellerimizle, bilincimizle kurulacak yeni baştan Ve tarih direnmeyi seçenlerin onurlu mücadelesini yazacaksa eğer Aynı coşkusuyla insanların Yenilmişliklerden, kaybetmişliklerden sıyrılıp gelerek Karanlıkların yırtıldığı yerden ayağa kalkanlarla İlk ateş yakıldığında İlk kez yayıldığında aydınlıklar Yeryüzünde sesini bulacak türkülerimiz, yürüyüşlerimiz Ve bir mücadeleyi büyütüyoruz şimdi Tarihimizle, inancımızla, kuşaklardan kuşaklara süren geleneğimizle Milyon kere, sonsuz kere Ve bir kere daha bağımsızlık, demokrasi ve sosyalizmden yana olan herkese; her şeye Devrimci Gençlik’ten merhaba…