Parkenblad winter 2012

Page 1

winter 2012

Het Parkenblad

met onder andere:

Rondje ‘Muziek in De Parken’?! Terug in de tijd: HBS in Apeldoorn Hoe houden we onze wijk groen?

RESTAURATIE

& $ ' (( #

$

(

$ ( $

$ ( #

! " # $ %

) ! # #

!!

Colofon Het Parkenblad is een uitgave van wijkraad De Parken. Het verschijnt twee keer per jaar en wordt gratis bezorgd op ruim 990 adressen in de wijk De Parken in Apeldoorn. De namen en telefoonnummers van de bestuursleden van de wijkraad vindt u op www.deparken.nl onder Wijkraad. Redactie Hetty ter Braak Karlijn van Onzenoort Samenstelling en eindredactie Karlijn van Onzenoort Fotografie Luud Riphagen, Menno Mulder e.a. coverfoto: Bertil Hommes Redactieadres Het Parkenblad p/a Generaal van Heutszlaan 12 7316 CH Apeldoorn parkenblad@deparken.nl Advertenties Penningmeester wijkraad De Parken telefoon: 055-5763449 Lay-out en druk VDA-groep

Beste medewijkbewoners,

A

Al weer een half jaar voorbij en mag ik u weer ‘bijpraten’ over wat er alzo gebeurt in onze omgeving. Terugkijkend waren daar enige evenementen. Zoals medio augustus ‘Kunst in De Parken’, een meerdaags gebeuren waarbij kunstenaars aan het werk waren in onze wijk. Belangstellenden konden zien en meemaken hoe een kunstwerk ontstaat - met daarbij de mogelijkheid om kunstwerken, al dan niet ter plekke vervaardigd, aan te schaffen. Diverse bands vormden dit keer een welkome omlijsting. Inmiddels is dit evenement niet meer weg te denken en wordt naarstig nagedacht hoe dit gebeuren verder vorm te geven en te omlijsten. Het jaarlijkse wijkfeest eind augustus/begin september was een succes, mede door een initiatief van een wijkbewoonster om op de zaterdag een ‘markt’ te organiseren waar wijkbewoners hun waardevolle doch overbodige spullen aan de man konden brengen. De speeltoestellen waren uitgebreid met attracties voor de iets oudere jeugd. En met een gezellige vrijdagavond kunnen we concluderen zeggen dat het een geslaagd geheel is geweest. Wij willen hier nogmaals al onze sponsors (zie onder aan de pagina) bedanken dat zij met hun bijdrage dit feest mogelijk hebben gemaakt. Organisatorisch gaat er in ons bestuur een en ander veranderen. Op de komende jaarvergadering kunnen wij u gelukkig twee nieuwe bestuursleden voorstellen, die ons bestuur komen versterken. Twee bestuursleden zullen per 1 januari 2013 aftreden: vicevoorzitter Leo Labrujere en bestuurslid Hetty ter Braak. Van beiden hebben wij op gepaste wijze en met veel waardering voor hun werk en inzet afscheid genomen. Wij zoeken echter nog steeds gegadigden die ons willen komen ‘bijstaan’, want ook Henny Hopman heeft te kennen gegeven er binnenkort mee te willen ophouden. Ook voor het vele werk dat Karlijn van Onzenoort, redactie en samenstelling van Het Parkenblad, voor ons doet, zoeken wij iemand die ons hierin kan bijstaan. Karlijn heeft aangegeven dit werk steeds moeilijker te kunnen combineren met de werkzaamheden in haar, succesvolle, eigen bedrijf; wij wensen haar dan ook veel succes en bedanken haar voor haar geweldige inzet. Dan verder met wat er zoal gebeurt in de omgeving van onze wijk. Langs het kanaal is men begonnen met de bouw van het eerste stukje van het plan Vlijt I. Met de plannen voor de sportvelden gaat voorlopig niets gebeuren vanwege de huidige financiële situatie. Voor de zogenoemde Zwitsal-locatie – het fabriekscomplex aan de Vlijtseweg – worden momenteel plannen ontwikkeld, maar daar is nu nog niets zinnigs over te zeggen. Wij hopen velen van u te kunnen begroeten op onze ledenvergadering op woensdag 13 februari aanstaande. Met vriendelijke groeten, Dolf Sijbesma, voorzitter wijkraad De Parken

MOGELIJK GEMAAKT DOOR:

Stukadoorsbedrijf de Graaf vof 055-5213733

Het Parkenblad 3

Bedrijvigheid in De Parken

Pianolerares Frederike Nieuwe Weme In onze interviews met wijkgenoten die niet alleen wonen maar ook werken in hun huis, is al een hele reeks beroepen aan de orde geweest, zoals beeldend kunstenaar, architect, tuinontwerper en illustrator. Frederike Nieuwe Weme voegt aan deze reeks weer een heel ander beroep toe: dat van musicus en pianolerares. Muziek nam al in haar jeugd een prominente plaats in. En het is mooi om te zien, dat na een lange weg, muziek nog steeds belangrijk voor haar is. Leo Labrujere ging bij haar bezoek.

F

Frederike werd geboren in Rotterdam, maar groeide op in Den Haag. In haar schoolperiode speelde ze dwarsfluit en piano. Na de middelbare school heeft ze een jaar gereisd. In die periode heeft ze van alles gedaan. Ze vertelt over die tijd: “Ik heb een aantal maanden gewerkt in het hoge noorden van Noorwegen op een biologischdynamische boerderij. Daarna heb ik in Engeland vrijwilligerswerk gedaan met gehandicapten en in Zwitserland werkte ik tijdens het skiseizoen als serveerster. Het restaurant lag in het Lötschental, op ruim tweeduizend meter hoogte. Daar is mijn liefde voor skiën ontstaan, nog steeds een grote liefhebberij.” Opleiding aan Schumann-academie Na dat avontuurlijke jaar begon ze met de studie Duits aan de Universiteit van Amsterdam. Na een jaar koos ze voor de richting Culturele studies; die studie leidt de studenten op voor een leidinggevende functie bij een culturele instelling, zoals een schouwburg of een orkest. Voordat ze afstudeerde, is Frederike getrouwd met Sylvester, toen nog student politicologie en bestuurskunde in Amsterdam. Samen kregen ze in die periode

4

Het Parkenblad

hun eerste kind. Na afronding van haar studie koos Frederike ervoor om zich te richten op het opvoeden van hun kinderen; het werden er drie. “Al snel na de geboorte van onze oudste dochter ben ik begonnen met lesgeven”, vertelt ze. “Dat waren toen nog uitsluitend blokfluitlessen. Het aantal leerlingen breidde zich steeds verder uit. Daar kwam een einde aan toen wij verhuisden naar Den Haag en twee jaar later naar Woerden. Daar heb ik het lesgeven weer opgepakt, maar ik heb toen de switch gemaakt naar pianolessen. Na de laatste verhuizing ben ik de opleiding aan de Schumann-academie gaan volgen. Geweldig vond ik dat. Je volgt colleges in diverse steden, zoals Amsterdam en Utrecht, en je wordt opgeleid tot musicus en muziekdocent op conservatoriumniveau. Je doet ook veel praktijkervaring op door op te treden met medestudenten.” Lespraktijk met kinderen en volwassenen In 2003 is de familie Nieuwe Weme naar Apeldoorn verhuisd. Sindsdien heeft Frederike een lespraktijk

Frederike Nieuwe Weme heeft een lespraktijk opgebouwd van vijftien leerlingen.

natuurlijk erg leuk. Ik zoek voor de lessen naar stukken die passen bij de leeftijd en de voorkeur van de leerling, bijvoorbeeld romantisch of ‘knallen’. Zo bouw je langzamerhand een band op met de leerlingen.” Leerlingenavond met thema “De periode dat leerlingen les blijven nemen varieert nogal”, aldus Frederike. “Sommige leerlingen blijven zeven of acht jaar, andere een jaar of drie. Als ze het na twee of drie jaar nog steeds leuk vinden, blijven ze les nemen. Soms, als de druk op school te groot wordt, stoppen ze. En natuurlijk ook als ze Apeldoorn verlaten voor een studie of werk. Frederike organiseert twee keer per jaar een leerlingenavond. “Dat is erg leuk voor de leerlingen, maar ook voor de ouders. Op zo’n avond wordt ook samen gemusiceerd, zowel door de leerlingen onderling als met de ouders of een ander familielid. Het stimuleert de leerlingen enorm. Een deel van zo’n avond is aan een thema gewijd. De laatste keer was dat moderne klassieke muziek. Enkele leerlingen vertelden iets over de muziek en de componist. Dit intensiveert hun kennis en interesse.”

“Het gaat er vooral om dat leerlingen plezier hebben en houden in muziek maken.”

opgebouwd van vijftien leerlingen. Het zijn voornamelijk kinderen, maar ook een aantal volwassenen, vaak ‘herintreders’. Dat vindt zij ook het maximum voor haar manier van werken. Ze geeft drie dagen per week les. We komen te spreken over de verschillende methodes om pianoles te geven. Frederike vertelt dat er heel veel lesmethoden zijn. “Je moet de methode per leerling bepalen”, zegt ze. “Het gaat er vooral om, dat leerlingen plezier hebben en houden in muziek maken. Met een nieuwe leerling ga ik eerst eens uitgebreid praten. Wat wil je met muziek bereiken, welke soort muziek vind je leuk en ben je ook bereid om elke dag te studeren. Het moet duidelijk zijn, dat je er veel energie in moet steken om samen een goed resultaat te bereiken.” Aansluiten bij de leerling Frederike start de lessen met de zogenaamde auditieve methode. “Je speelt dan op gehoor, zonder bladmuziek. Dat stimuleert het muzikale voorstellingsvermogen. We zingen ook samen; dat is ook een goede stimulans om je vrij te voelen met muziek. Daarna beginnen we met muziek ‘lezen’, dus het toonschrift oefenen. We oefenen en spelen voornamelijk klassieke muziek, dat is de basis voor het spelen. Daar hoort ook kennis over toonsoorten, akkoorden en theorie bij. Als ze verder zijn, komt daar ook andere, lichte muziek bij, afhankelijk van wat de leerling graag wil. Bijvoorbeeld het naspelen van bekende nummers van YouTube. Dat is

Het is wel duidelijk, dat Frederike heel enthousiast is over haar lespraktijk en over haar leerlingen. Even enthousiast is ze over het wonen in Apeldoorn en in De Parken. “Wat we ervan verwachtten, is helemaal uitgekomen. We wonen hier heerlijk en we blijven hier ook!” Ten slotte komen we te praten over een gezamenlijk initiatief, een ‘Rondje muziek in De Parken’ (zie kadertekstje). Als het aan Frederike ligt, wordt dit een groot succes!

Rondje ‘Muziek in De Parken’ Frederike Nieuwe Weme heeft samen met de wijkraad het plan opgevat om een ‘Rondje muziek in De Parken’ te organiseren: een zondagmiddag waarop in diverse huizen in De Parken muziek wordt gemaakt en Parkenbewoners kunnen in- en uitlopen om mee te genieten. Speelt u een instrument? Alleen of in een band of ensemble? En zou u dit muziekplezier ook een keer willen delen met andere wijkbewoners? Neem dan contact op met Frederike Nieuwe Weme of Leo Labrujere. Zij horen graag welke muzikanten onze wijk kent. Ook kunnen zij u in contact brengen met medemusici met wie u samen iets instudeert. Misschien had u altijd al samen willen spelen met een contrabassist, fluitist of zanger en komt deze droom nu uit… Bel met Frederike Nieuwe Weme (5217161) of Leo Labrujere (3554685).

Het Parkenblad 5

s

s s

O_

<\kbXd\i GfkaX[fi`\ `j _…k X[i\j mffi \\e ^\q\cc`^ \k\eka\% E\\d gcXXkj XXe „„e mXe [\ _l`j\c`ab\ kX]\cka\j \e n`a m\iqfi^\e l \\e j]\\imfcc\ Xmfe[% Feq\ ?fccXe[j\ \e @kXc`XXej\ ^\i\Z_k\e j\im\i\e n`a `e ^cf\`\e[ _\k\ gfka\j \e gXee\ka\j qf[Xk l iljk`^ mXe ln \k\e blek ^\e`\k\e D\k )' g\ijfe\e f] d\\i ^\e`\k l mXe _\\ic`ab *$^Xe^\e Yl]]\k% Feq\ \\kbXd\i `j [Xe _\c\dXXc mXe l% Eetkamer Potjandorie is 7 dagen per week geopend. <\kbXd\i GfkaXe[fi`\ `j fg\e mXe nf\ej[X^ kfk \e Op maandag en dinsdag kunt u vanaf 20 personen d\k qfe[X^% Fg dXXe[X^ \e [`ej[X^ blek l mXeX] de eetkamer voor u exclusief reserveren. )' g\ijfe\e [\ \\kbXd\i mffi l \oZclj`\] i\j\im\i\e% U kunt vanaf 5 uur bij ons terecht. Onze keuken sluit niet L blek mXeX] , lli Y`a fej k\i\Z_k% Feq\ b\lb\e jcl`k e`\k voor 9 uur. Voorkom teleurstelling en reserveer! mffi 0 lli% Mffibfd k\c\lijk\cc`e^ \e i\j\im\\i ;[jaWc[h Fej`WdZeh_[ =Wp[bb[ijhWWj '/W" 7f[bZeehd J[b[\eed &++ +(' /* '/

! k\^\e `ec\m\i`e^ mXe [\q\ X[m\i\ek`\ bi`a^ l Xcj l d\k m`\i g\ijfe\e bfdk \k\e ( _ff][^\i\Z_k ^iXk`j%

u en uw gasten zijn onze zorg! nnn%gfkaXe[fi`\%ec

Al meer dan tien jaar is Granito di Italia gespecialiseerd in alles wat met granito te maken heeft. Een badkamer zoals afgebeeld is mogelijk, maar ook in de keuken kan Granito di Italia veel voor u betekenen. Graag nemen wij met u door wat uw persoonlijke wensen zijn. U zult versteld staan van het eindresultaat. Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie of een offerte. Michael Mairhofer Koninginnelaan 239 7315 DW Apeldoorn T (055) 579 15 65 of 06 218 186 22 www.granitodiitalia.nl

r u u h e t 5 zalen

aalle lle tijd tijd en en aandacht a an da cht

50 m ) n 60 tot 1 a (v n e g tin nde afme Verschille 2

hoven e n e o r g e d

Nieuw

Heeft u of uw organisatie, vereniging enz. belangstelling voor het huren van een zaal in het nieuwe multifunctioneel centrum De Groene Hoven aan de Koninginnelaan? Informeer vrijblijvend via Accres, tel. 055 527 05 50, kijk op onze website www.accres.nl of volg ons op Twitter @zaalhuuraccres.

all rround oun nd Paslaan P a s l a a n 16 16

LLeo e o Kok Kok

ALL A Apeldoorn 77311 311 A peldoorn

onroerend goed onroerend onder nemingsreccht ondernemingsrecht esta te planning estate

Postbus P o s t b u s 10495 10495 GLL A Apeldoorn 77301 301 G peldoorn T (055) ( 0 5 5 ) 5588 22 2 2 300 300 F (055) ( 0 5 5 ) 58 5 8 22 2 2 301 301 E iinfo@dnvn.nl nfo@dnvn.nl w w w.denotarissenvannaam.nl w. d e n o t a r i s s e n v a n n a a m . n l

Willem W i l l e m van v a n Rozen Rozen personen- en familierecht familierecht

Anja A nja H Hansma ansma familierecht familierecht estate esta t te planning l i

IIneke n e k e S chuijt chuijt onroerend onr oerend goed

Tony T o n y Ling Ling ondernemingsrecht onder nemingsreccht

voor elkaar

Parkenportret

De familie Vreman-Blanckenborg Na een flink aantal verhuizingen in een relatief korte periode (vijf keer in zeven jaar) vonden Ivo Vreman (37) en Ilse Blanckenborg (36) het tijd een plek te vinden om ‘echt’ te gaan wonen. Het werd de Emmalaan: de gelukstraat waaruit je nooit meer weg wilt…

Foto: Menno Mulder

A

“Aangezien onze families met name in het oosten van het land wonen en onze werkkring (uiteindelijk) toch in het westen van het land is, bleek Apeldoorn een mooie centrale plek. Ivo werkt als fiscaal jurist (en partner) bij een belastingadvieskantoor in Amsterdam, dat hij zelf mede heeft opgericht. Ik ben onderwijzeres. Zonder Apeldoorn goed te kennen hebben we gekeken naar huizen die ons aanspraken. Ons huidige huis aan de Emmalaan sprong er gelijk uit: veel woonruimte binnen en een grote tuin voor kinderen om in te spelen. Nadat werkmensen ruim vijf maanden binnen nagenoeg alles hadden vervangen (voor ons gevoel zijn slechts de buitenmuren blijven staan), zijn we in het voorjaar van 2006 in het huis gaan wonen. Op dat moment met ons zoontje Hugo, nu net acht jaar. In 2006 is Julius geboren en Maartje in 2008. “Enigszins parallel aan onze komst heeft de Emmalaan een verjongingskuur ondergaan. Families met kinderen in dezelfde leeftijdscategorie zijn in de straat neergestreken. Dat maakt het echt tot een bijzonder fijne plek om te wonen. Leuke mensen om gezellige dingen mee te doen vinden we daarmee direct om ons heen. De kinderen hoeven maar de straat op te gaan om iemand tegen het lijf te lopen met wie ze kunnen spelen. Door een van de jongens in de straat is de Emmalaan wel eens omschreven als de gelukstraat waaruit je nooit meer weg wilt! “Het Emmaplein is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een plek waar de kinderen elke vrijdagavond, met de vaders en moeders, een partijtje voetbal spelen. Of waar na een warme zomerdag spontaan een borrel gedronken kan worden. Sinds een paar maanden zitten al onze kinderen op de basisschool de KWS. Ze gaan er met erg veel plezier naar toe. Naast het voetballen in de buurt, voetballen de jongens bij Robur en Hugo tennist ook nog bij Kerschoten. “Ivo fietst met een aantal mannen uit de straat, op

de weg maar zeker ook met de MTB de bossen in. De natuur rondom Apeldoorn leent zich hier perfect voor en ook voor een middag met de hele familie het bos in. Ik tennis met vriendinnen al vier jaar bij Kerschoten en loop graag een aantal keren per week hard. In het weekend fietsen de kinderen dan gezellig mee.”

Wilt u ook met uw gezin voor de lens van de bekende Apeldoornse fotograaf Menno Mulder? Geef u dan op via de contactpagina van onze site.

Bestuursleden gevraagd Per januari 2013 treden twee bestuursleden uit de wijkraad en later dat jaar nog een bestuurslid, alle drie na een bestuursperiode van ca. zes jaar, vooral omdat zij vinden dat nieuwe bestuursleden met andere, frisse ideeën het stokje kunnen overnemen. Bent u geïnteresseerd in een functie in het bestuur en ondersteunt u de doelstellingen van de wijkraad (zoals het beschermen van het karakter van de wijk, en het bevorderen van de leefbaarheid), stuur dan een mailtje naar info@deparken.nl of kom naar de jaarvergadering op 13 februari. Wij zullen u graag informeren over ons werk voor de wijkraad. Ook komen wij graag in contact met een wijkbewoner die onze website up-to-date wil houden. Het bestuur

Het Parkenblad 7

Tips voor een onderhoudsarme tuin

Hoe houden we onze wijk groen? Steeds vaker leggen bewoners van De Parken bestrating aan, ook in de voortuin. Ofwel om een parkeerplaats te creëren ofwel om het tuinonderhoud te minimaliseren. Deze bestrating tast het karakteristieke groene beeld van de wijk aan. Wijkbeheerder Ernst Jan Mulderij gaat in op gemeentelijk beleid ten aanzien van parkeren in de voortuin en tuinontwerpster Ineke Koning geeft tips voor een onderhoudsarme tuin.

H

“Het beeld van De Parken wordt bepaald door vele aspecten, zoals de stedenbouwkundige opzet, de karakteristieke en monumentale panden en vooral het groene beeld in de openbare ruimte en in de particuliere tuinen”, stelt wijkbeheerder Ernst Jan Mulderij. “Om dit karakter in de toekomst te behouden heeft de gemeente allerlei beschermende maatregelen genomen, onder meer in het bestemmingsplan. Op die manier willen we voorkomen dat de wijk langzamerhand kwalitatief gaat ‘verarmen’. Zo gelden er richtlijnen voor onder andere het kappen van bomen en het aanleggen van verhardingen. Ook moeten bewoners toestemming vragen voor ingrijpende wijzigingen in hun tuin. Daarnaast kan de gemeente aan bewoners advies geven op cultuurhistorisch, bouwkundig en groentechnisch gebied. In de kadernotitie ‘Een buurt als park’, die vorig jaar is opgesteld, staan zowel voor de gemeente als voor bewoners richtlijnen en suggesties om de groene Parkenbuurt in stand te houden.” Parkeren in de voortuin “We zien steeds vaker dat bewoners van de Parken meer bestrating aanleggen en ook steeds vaker in de voortuin”, vervolgt Mulderij. “Door de auto bij de voordeur te parkeren wordt het karakteristieke beeld van wonen in het groen enorm aangetast. Mooie struiken worden weggezaagd en de tuin wordt vol gelegd met strakke tegels. Extra verharding kan wateroverlast veroorzaken. Het rioolstelsel in de straten wordt overbelast, omdat het regenwater niet meer in de grond kan wegzakken.” In principe heeft elk perceel recht op een uitweg naar de openbare weg. In de meeste situaties is er al een uitwegvergunning verleend, volgens Mulderij. “In deze situaties is het binnen de regels toegestaan om een oprit te verharden. In enkele gevallen kan geen uitwegvergunning worden verleend, vanwege gebrek aan ruimte op het perceel of een onveilige situatie op de openbare weg. Een bewoner is in overtreding wanneer hij vanaf de openbare weg het eigen terrein open afrijdt maar geen uitwegvergunning heeft. Bij het omgevingsloket in het gemeentehuis kan hij navragen of een uitwegvergunning kan worden verleend en hoeveel bestrating hij op zijn perceel mag aanleggen.”

Wijkbeheerder Ernst Jan Mulderij en tuinontwerpster Ineke Koning.

verantwoordelijkheid is van gemeente en bewoners. “Iedereen heeft hierin een rol. De gemeente kan adviseren over wat passend is, in de vorm van handreikingen en goede voorbeelden. Ook kan de gemeente excessen voorkomen aan de hand van de opgestelde regels. Maar de wijkbewoners moeten hun omgeving uiteindelijk met elkaar behouden en verbeteren en elkaar hier ook op aanspreken. Iedereen zal zijn of haar ‘steentje’ moeten bijdragen, maar dat geldt natuurlijk niet letterlijk!” Onderhoudsarme tuin Tuinontwerpster Ineke Koning ziet de verharding van voor- en achtertuinen met lede ogen aan. “De gemeente verdient alle lof voor hetgeen zij al gedaan heeft voor de toekomst van gemeentelijk groen. Maar ik ben het

Gezamenlijke verantwoordelijkheid Overigens benadrukt Mulderij dat het behoud van de prachtige groene woonomgeving een gezamenlijke In plaats van tegels kan ook gekozen worden voor grind aanbrengen, adviseert Ineke Koning.

8

Het Parkenblad

Ideaal voor een onderhoudsarme tuin zijn bloeiende heesters en planten die sterk zijn, lang bloeien, elk jaar terugkomen, niet woekeren en zonder steun rechtop blijven staan.

met Mulderij eens dat ook particulieren hierin een rol hebben. Helaas zie ik steeds vaker ontwikkelingen die behoud en vernieuwing van het groene karakter nadelig beïnvloeden, zoals het kappen van bestaande bomen en struiken, en het verharden van tuinen.” Sommige bewoners bestraten hun (voor)tuin om zo min mogelijk onderhoud aan hun tuin te hebben, terwijl het heel eenvoudig is om een mooie tuin aan te leggen die onderhoudsvriendelijk is, volgens Ineke Koning. Wat zijn haar adviezen? “Bij de aanleg van een onderhoudsarme, groene voortuin kijken we eerst waar de gemeenteboom staat. Staat die voor het huis, dan is het aanplanten van een hoge bloeiende, solitaire struik voldoende. Als er geen boom is in de directe omgeving, overleg dan met de buren waar een boom zou kunnen staan, om samen te genieten van bloem, blad en herfstverkleuring.” Onkruid voorkomen Er blijft dan een stuk grond over waar volgens een logische indeling planten en hagen – langwerpig, rond, maar ook in blokken – geplant kunnen worden, aldus Koning. “Als het stuk te klein is voor een gazon, vergeten we het gras en gaan we uit van bloeiende heesters en planten die sterk zijn, lang bloeien, elk jaar terugkomen, niet woekeren en zonder steun rechtop blijven staan. Of we gebruiken wintergroene planten die wat blad betreft van elkaar verschillen. Om de bodem binnen een maand te bedekken zodat er geen onkruid kan nestelen, schaffen we extra aantallen aan. Als voorbereiding voor z’n strook of plek is de grond van tevoren onkruidvrij gemaakt, goed los gespit en voorzien van bemeste tuinaarde en compost. Is er wel een gazon van een behoorlijke afmeting, koop dan een

grasrobot die het gras permanent keurig kort houdt. De robot maait het gras zo kort dat het versnipperde maaisel tussen de wortels composteert. Handig is om de hagen te snoeien na 21 juni. Dan is de groei eruit en blijft hij langer strak. Met een strakke haag duurt het veel langer voordat de tuin er rommelig uitziet.” Boom in plaats van whisky In plaats van tegels kan ook gekozen worden voor grind aanbrengen op de oprit, adviseert Ineke Koning. “Dat grind moet dan wel op een stevige ondergrond liggen, zoals platen Nidaplast of Schwabengitter. De oprit krijgt daardoor een strakke uitstraling en de bewoner hoeft niet meer met de hogedrukspuit het onkruid tussen de naden en de groene bovenkant weg te spuiten. Bovendien past het grind heel mooi bij de uitstraling van Apeldoorn met zijn grindlanen als Loolaan en Catharinalaan.” De tuinontwerpster, die overigens zelf ook een onderhoudsarme tuin heeft aan de Van Rhemenslaan, loopt over van ideeën om een groenere omgeving te laten ontstaan. “We zouden het trotse gevoel over het mooie groen in De Parken door middel van een jaarlijkse wedstrijd kunnen stimuleren, bijvoorbeeld ‘De mooiste laan’ of ‘De mooiste voortuin’. Of we zouden bewoners erop attent kunnen maken om een boom of grote struik te vragen als cadeau ter gelegenheid van geboorte, huwelijk of verjaardag in plaats van een boek, zijden stropdas of fles whisky.” Iets om bij de komende feestdagen in gedachten te houden wellicht? Karlijn van Onzenoort, met dank aan Ineke Koning en Ernst Jan Mulderij

Het Parkenblad 9

Zorg voor historie

Scheuren in de gevel In de Parkenwijk gebeurt veel op het gebied van onderhoud en restauratie. Daarom snijden we in dit blad met enige regelmaat diverse onderwerpen op dit gebied aan. Dit keer hebben we onze wijkgenoot Johan Venema gevraagd zijn licht te laten schijnen op het onderwerp ‘scheuren in de gevel’. Kan dit kwaad? Is het gevaarlijk en wat is de oorzaak?.

O

Ondanks dat wij als bewoners veelal erg gecharmeerd zijn van de bouw uit de tijd dat onze wijk gebouwd is, moeten we vaststellen dat er toen ook wel eens wat fout ging. Hoewel we van de materialen waarmee men werkte, nu zeggen: waren we daar maar mee doorgegaan, blijkt de constructieve kennis van de bouwers van toen af en toe onvoldoende. Regelmatig worden wij benaderd door mensen die zich zorgen maken over de scheuren in hun woning. Nu zal een gemiddelde aannemer u geruststellen met de opmerking dat scheurvorming heel normaal is in De Parken. Voor 99 procent van de gevallen is dit te wijten aan drukverschillen in de fundering, doordat de kelder dieper gefundeerd is dan de rest van de woning. Gedeeltelijke onderkeldering vindt in deze tijd niet zo veel meer plaats; men kiest nu meestal voor het volledig onderkelderen van de woning. In De Parken zijn we funderingen tegengekomen die amper onder de vorstgrens (40 cm diep) liggen, terwijl in dezelfde fundering een kelder is gemetseld die een paar meter diep is. Dit is vragen om problemen. Op een enkele plek komen ook ondergrondse wellen voor die ook voor storingen in de stabiliteit van de grondlaag en dus fundering veroorzaken. Monitoren met scheurmeter Moet u zich zorgen maken om scheuren? Natuurlijk kunt u een specialist vragen om zeker te zijn van uw zaak. Onze wijk is echter niet te vergelijken met de tienduizenden woningen in Amsterdam die een volledig funderingsherstel nodig hebben, zoals op de foto is afgebeeld. Toch kunnen wij ons voorstellen dat u

Met een scheurmeter is te controleren of een verzakking stabiel is of blijft doorgaan.

10

Het Parkenblad

Sommige huizen hebben een volledig funderingsherstel nodig.

wilt weten of de verzakking stabiel is of dat deze blijft doorgaan. Met een zogenoemde scheurmeter is dit te controleren. Een gevelrestaurator kan deze op de juiste manier en plaats bevestigen (zie foto). De kosten ervan bedragen â‚Ź 35 per stuk, afhankelijk van de hoeveelheid te plaatsen scheurmeters. Door deze een aantal maanden te monitoren wordt duidelijk of u zich zorgen moet maken of niet. Herstel van scheuren Wat zijn oplossingen om verzakkingen te stoppen en scheuren te herstellen? Meestal is het niet nodig om eraan te beginnen. Maar bij enkele woningen is dit wel echt nodig omdat er gevaar kan ontstaan, zoals bij heel wat grachtenpanden in Amsterdam. Veelal wordt dan bekeken waar de druk op de fundering te laag is (daar is veelal de verzakking); daar worden dan direct naast de fundering palen de grond in geperst met een druk van soms wel zo'n tien ton en deze worden dan in de bestaande fundering ingekast en vastgezet. Het is mogelijk om tijdens deze werkzaamheden een verzakte gevel weer terug te brengen naar zijn originele plek. Scheuren in het metselwerk worden daarna opnieuw ingeboet, soms met het inbrengen van wokkelvormige roestvrijstalen spiralen die na een goede restauratie niet meer zichtbaar zijn. Scheuren die stabiel zijn, kunnen vanzelfsprekend ook gerepareerd worden, zodat u optisch weer een prima resultaat heeft.

Kunst in De Parken

‘Holy Grail’ van Joost van den Toorn

i

In Apeldoorn staan zo’n honderd kunstwerken in de openbare ruimte, een collectie die grotendeels na de jaren vijftig van de vorige eeuw is ontstaan. De beelden vullen de openbare ruimte aan, maar laten zich niet altijd gemakkelijk verklaren. Dat is geen ramp. Kunstwerken hebben immers een andere functie dan objecten als klimtoestellen of lantaarnpalen. Kunstwerken brengen verwondering, soms inspiratie bij de toeschouwer, maar zijn meestal niet ontstaan of neergezet voor een concreet gebruiksdoel. Ruimtelijke cartoons Soms is het goed of leuk om meer te weten over een kunstenaar en zijn beweegredenen. Dit geldt zeker voor het kunstwerk ‘Holy Grail’, geplaatst 2001: een klein bronzen ridderfiguurtje bij basisschool De Prinsenhof aan de Mr. Van Hasseltlaan. Het beeldje staat quasi-

onopvallend op een sokkel, heeft een soort rookpluim op zijn hoofd en staat naast een piepklein kasteeltje. De beelden van Joost van den Toorn (1954) zijn misschien nog het best te omschrijven als ruimtelijke cartoons. Door bekende zaken te combineren met vreemde elementen krijgen ze een komische draai. De ridder is volgens Van den Toorn een mythische wachter, zoals de demonische wachters voor Japanse tempels die het kwaad buiten houden. Outsiderkunst In zijn werk laat Van den Toorn zich inspireren door etnografica en outsiderkunst, waarvan hij zelf een uitgebreide collectie bezit. Etnografica zijn kunstof gebruiksobjecten van hoofdzakelijk niet-westerse volkeren. De term outsiderkunst wordt voornamelijk gebruikt voor verschillend werk van – vaak autodidactische – kunstenaars die de regels van de kunstwereld negeren of afwijzen. Van den Toorn is gefascineerd door de ‘vrije’ of intuïtieve werkwijze van de outsiders. De geschoolde kunstenaar zou te veel gehinderd worden door kunstinhoudelijke kennis, terwijl de outsider, soms vanuit obsessie, uit een puur innerlijke noodzaak werkt, zonder zich te veel te bekommeren om een eindresultaat. Dit maakt het werk oorspronkelijk. Deze verwondering voor ‘het andere’ en ‘oorspronkelijke’ verklaart waarschijnlijk ook de fascinatie voor etnografica. Rationele keuzes loslaten Van den Toorn combineert oude symbolen met populaire beeldtaal. Naar eigen zeggen maakt de kunstenaar zijn beste werk wanneer hij, net als de outsiders, zijn rationele keuzes loslaat en maar ‘wat doet’. Hoorden we dit niet eerder van Karel Appel, die geïnspireerd werd door de oorspronkelijkheid van het kinderhandschrift? Kunstenaars zijn creatieve, spelende mensen, zo ook Van den Toorn. Kijk op www.joostvandentoorn.nl voor meer werk.

Holy Grail, onderdeel van de beeldengroep ‘Vier Mythische Wachters’, gemaakt door Joost van den Toorn..

Jasper van der Graaf, beleidsadviseur cultuur, gemeente Apeldoorn

Jaarvergadering op 13 februari a.s. Op woensdag 13 februari 2013 vindt om 20.00 uur de jaarlijkse vergadering voor wijkbewoners plaats in gebouw Irene, direct bij de Grote Kerk (zaal open vanaf 19.30 uur). Noteer deze datum alvast in uw (nieuwe) agenda! Het thema zal zijn: ‘Bestemmingsplan De Parken’. De heer H. Groeneveld van de gemeente Apeldoorn geeft hierop een toelichting en er is gelegenheid tot het stellen van vragen. Tijdens de vergadering zal ook worden teruggeblikt op de activiteiten van 2012 en worden ingegaan op de speerpunten van 2013. De agenda staat twee weken van tevoren op de website: www.deparken.nl.

Het Parkenblad 11

Ontdek Boots apotheek Loolaan Boots is al ruim 160 jaar een begrip in Engeland. Boots combineert de traditionele apotheek met een uitgebreid assortiment aan andere gezondheids- en schoonheidsproducten. De combinatie van farmaceutische zorg en ‘health en beauty’ werd in februari 2009 in Nederland geïntroduceerd. Inmiddels zijn er 25 Boots apotheken in Nederland. En een ervan is vorig jaar in Apeldoorn geopend. De apotheek is gevestigd aan de Loolaan 35.

Apotheek Boots apotheek Loolaan is in de eerste plaats een apotheek waar mensen terecht kunnen voor hun receptgeneesmiddelen. Mensen helpen met deskundig advies is een belangrijk deel van ons werk. Wij kijken bijvoorbeeld bij ieder recept dat aangeboden wordt, of het samengaat met andere medicijnen die gebruikt worden. Constateren we een probleem of hebben we vragen dan zullen we altijd met de huisarts overleggen.

Goed voelen De filosofie van John Boot, de oprichter van Boots in 1849, was gebaseerd op wat we nu ‘feel good’ noemen. Boots helpt je goed te voelen. Dat principe vormt nog steeds de grondslag voor de Boots producten. Het zijn allemaal uitstekende producten, die bovendien aantrekkelijke geprijsd zijn. Topper zijn de innovatieve huidverzorgingsproducten van No7. No7 is een begrip in Engeland en bestaat al meer dan 75 jaar. Alle producten zijn hypoallergeen en dermatologisch getest. De Protect en Perfect producten van No7 zijn speciaal ontwikkeld om de eerste tekenen Boots apotheek Loolaan Loolaan 35 7314 AB Apeldoorn T (055) 522 05 22 www.nl.boots.com

12

Het Parkenblad

van huidveroudering tegen te gaan. Diepere lijntjes en rimpels worden erdoor verzacht. Maar er is natuurlijk nog veel meer… Loop eens binnen, laat u adviseren door onze medewerkers. Zij staan klaar voor u. En houd onze website in de gaten voor aanbiedingen, de nieuwste producten en innovatieve ontwikkelingen. Maak kennis met onze merken. Ontdek Boots!

1

Oog voor detail

Veranda’s in De Parken

W

Wijkbewoners blijken zeer positief over de rubriek Prijswandelen – alleen zien we dat niet terug in de inzendingen! Onze trouwe Prijswandelaar Gerd-Jan van Oers (Frederikslaan) stelde ons dit keer ook weer niet teleur (en krijgt de fles wijn), maar zijn inzending was helaas de enige. Daarom hebben we deze rubriek aangepast: geen prijsvraag, wel aandacht voor architectonische variaties in onze wijk. We hebben architect Aad Witteveen van Witteveen architecten bereid gevonden om iets te schrijven over veranda’s in De Parken.

2

Vier veranda’s De veranda’s in De Parken waren in oorsprong vooral daken die bescherming moesten bieden tegen te sterke zonnestralen; in het Nederlandse klimaat weren ze vooral de regen. Maar steeds zijn het overdekte buitenruimten die een belevings- en functionele gebruiksrol spelen op de overgang van binnen- naar buitenruimten. Veranda’s zijn open aanbouwen, meestal afgesteund op houten palen/kolommen en voorzien van een (houten) vloer en balustrade/ hekwerk. De naam vindt zijn oorsprong waarschijnlijk in het Bengaalse woord: barandah.

3

Aan de linker zijgevel van de Frisolaan 7 (foto 1) is een veranda op de serre gebouwd. Dit komen we in De Parken meer tegen, hoewel de meeste veranda’s op de begane grond gesitueerd zijn. De woning is ontworpen in stadsvakwerkstijl met chaletstijlelementen en Jugendstildetails. Deze veranda en de onderliggende serre liggen even terug ten opzichte van de voorgevellijn, de dakhelling is net even flauwer dan het dak op de woning zelf. De houten draagconstructie en de balustrade zijn in hout uitgevoerd en mooi gedetailleerd.

De veranda aan dit dubbelpand aan het Prins Hendrikplein (foto 3), met neoclassicistische elementen, ligt aan de straatzijde. Niet vaak komen we veranda’s aan deze zijde tegen. Waarschijnlijk is de veranda wat later aangebouwd. Deze is opgebouwd met een houten draagconstructie. Ook hier zien we een mooie detaillering van de korbelen en het lijst-

Foto’s: Luud Riphagen

In het pand aan de Deventerstraat 33 (foto 2), waarin elementen uit de art nouveau, de chaletstijl en de vakwerkstijl zijn verwerkt, is de veranda een bijzonder element dat we in deze vorm met deze situering niet vaak zien. Het is een overdekt balkon, dat zowel aanbouw is als deel uitmaakt van de hoofdmassa onder het doorlopende dak. De houten draagconstructie (de korbelen) is prachtig opgebouwd en gedetailleerd.

4

werk, die voorzien zijn van gezaagde en gesneden motieven. Het dak is deels uitgevoerd in hout (met mastiek bedekking) en deels voorzien van glas. Villa De Pasch aan de Regentesselaan 11 (foto 4) is gebouwd in 1912, oorspronkelijk als atelierwoning voor de ontwerpend architect Henk Wegerif zelf. Het heeft kenmerken uit de rationalistische stroming. De veranda op de hoek is een bijzondere. Deze vorm wordt een portico genoemd: het is een plat dak met een colonnade (kolommenrij). De colonnade omsluit de halfronde portico met het ruime terras eronder. Op het portico-dak is een balkon gesitueerd.

Het Parkenblad 13

Terug in de tijd

Fratsen van koning Willem III, geen universiteit in Apeldoorn

K

Koning Willem III had iets met bomen. Zo plantte hij tussen 1860 en 1870, direct achter de Koninklijke Stallen van Paleis het Loo uit Amerika ingevoerde douglassparren, die in anderhalve eeuw uitgroeiden tot meer dan vijftig meter hoog, het hoogste bomenbos in ons land. En toen de gemeente Apeldoorn in 1876 een HBS wilde bouwen, besloot hij tienduizend gulden te schenken. Maar de koning verbond er wel een voorwaarde aan: er moest ook onderwijs in de boomteelt worden gegeven. Want tot nu toe kende Nederland niet zo’n opleiding. De Gids voor Apeldoorn 1877 licht toe dat ‘jongelieden, die als ambtenaar bij het Indische boschwezen wenschen te worden aangesteld’ in die dagen op rijkskosten naar academies in Duitsland werden gestuurd. De HBS in Apeldoorn zou jongemannen gelegenheid bieden ‘tot het wetenschappelijk beoefenen van de houtteelt’. En in het Koninklijke park en de Hoog-Soerense bossen konden de leerlingen hun theoretische kennis in de praktijk brengen. Maar in Den Haag waren de ambtenaren door de jaren heen wijs geworden, ze kenden de fratsen van Willem III. Had hij in 1851 niet op eigen houtje besloten een school te bouwen? Een schoolinspecteur had hem verteld dat op het particuliere schooltje bij het paleis heel slecht onderwijs werd gegeven. Omdat de onderwijzer niet wilde meewerken zijn school te verbeteren, besliste de koning, zonder met iemand te overleggen: ‘Dan bouw ik zelf een school!’ Het werd de Koningsschool, ‘eene lagere opvoe-

dingsschool, om meerdere kennis te verspreiden onder ambachtslieden en de werkende stand’. Onder die diverse ambten verstond de koning ook de landbouw en daarom liet hij direct in Engeland een uitgebreide collectie gereedschappen en werktuigen bestellen. Uit de opleiding zouden timmerlieden, wagenmakers, zadelmakers, schrijnwerkers, hoefsmeden en geweermakers moeten komen. Maar de Apeldoornse commissie zag zo’n breed opgezette opleiding niet zitten en adviseerde Willem III zich te beperken tot een school voor gewoon lager onderwijs, wel een uitgebreider leerplan dan de gewone scholen, met een keuzemogelijkheid voor de diverse handvaardigheden. De Koningsschool werd de eerste school in Apeldoorn voor uitgebreid lager onderwijs, een ULO dus. Er waren ook Haagse ambtenaren die zich de ‘fortificatieplannen’ herinnerden. Wie nu door het Paleispark Het Loo wandelt, ontdekt gaandeweg onnatuurlijke, want door mensenhanden aangelegde heuvels, omringd door een begroeide diepte. Ze zijn in 1855 opgeworpen door koning Willem III, drie fortificaties, het Fort Frederik Hendrik, het Fort Java en het Fort Wiesel. Verdedigingswerken in het paleispark? In die jaren heerste er werkloosheid in de regio, gemeenten schiepen werkgelegenheid, ook het graven van het Apeldoorns Kanaal naar Dieren zou voor veel mannen soelaas bieden en de gemeentelijke armenkassen lucht geven. Willem III had ook een werkverschaffingsproject gecreëerd: het kappen van bomen en het graven van de

Historische foto van de Koninklijke Hogere Burgerschool; datering onbekend, maar in ieder geval na 1906 (collectie Berry Meester).

14

Het Parkenblad

De HBS in Apeldoorn, foto van de auteur.

forten. Maar niemand wist wat de koning werkelijk wilde. Duidelijk was wel dat het om militaire plannen ging, want er werden batterijen geĂŻnstalleerd. Militairen hielden toezicht en Willem III kwam zelf ook geregeld een kijkje nemen. De tientallen arbeiders maakte het weinig uit, zij hadden werk en wat te eten, in juli 1855 bedankte een delegatie van hen de koning voor zijn goede zorgen. Maar in Den Haag was niemand blij met deze activiteiten van de koning en toen Willem III bij de minister een plan indiende voor ‘eene practische applicatieschool op het Loo’ was de maat vol. Op 17 augustus bracht een ijlbode de koning het regeringsbevel alle activiteiten stop te zetten. Kort daarna werden alle militaire installaties ontmanteld. Ruim tweehonderd mannen hadden geen werk meer in het park, een deel

van hen ging helpen bij het graven van het kanaal. Met deze en andere herinneringen aan wat ondoordachte daden zal de Minister van KoloniĂŤn hebben besloten de woeste plannen van Willem III voor een ‘bomenuniversiteit’ in Apeldoorn niet te laten doorgaan, zelfs niet nadat de koning zelf nog – mogelijk om zijn plan te redden – tien hectare grond in Kerschoten ter beschikking had gesteld als proeftuin voor de school voor ‘Boschcultuur’. Het ministerie verleende geen subsidie voor de afdeling bosbouw. De auteurs van het boek Een beeld van een school vonden het ‘een gemiste kans van formaat’, want de opleiding voor ambtenaren voor het ‘Boschwezen in IndiÍ’ kwam later in Wageningen en werd de oorsprong van de Landbouwhogeschool Wageningen, tegenwoordig Universiteit Wageningen. Geen universiteit dus in Apeldoorn! Wim H. Nijhof

De afgelopen zes jaar werd deze rubriek verzorgd door Bert Kompanje. Bert heeft ons laten weten vanwege gezondheidsredenen hiermee te willen stoppen. We bedanken Bert hartelijk voor zijn jarenlange medewerking en zijn boeiende, soms verrassende artikelen. Bert, het ga je goed!

Huidvisie instituut voor huidverzorging huid/blend therapie micro-dermabrasie rimpelcorrectie

Beleefd aanbevolen voor uw:

loodgieterswerk, electra, dakbedekking, sanitair, centrale verwarming, lood en zinkwerken, duurzame technieken

Yvonne Fehrenbach Vlijtseweg 242 7317 AN Apeldoorn Tel. 055 - 5791603 e-mail: info@huidvisie.nl

Het Parkenblad 15

Te Loo Meesterschilders: Overall winnaar Nationale SchildersVAKprijs 2011

Te Loo Meesterschilders onderscheidt zich door subliem schilderwerk, uitgevoerd met échte liefde voor het vak. Daardoor staan wij al sinds 1928 bekend als dé specialist in binnen- en buitenschilderwerk aan historische gebouwen en monumentale panden in en rond Apeldoorn. Dit

Juryrapport:

jaar zijn we hiervoor beloond met de

De motivatie van de vakjury om Te Loo Meesterschilders

Nationale SchildersVAKprijs 2011. Meesterlijk toch?

als overall winnaar aan te wijzen, motiveerde de vakjury als volgt: ‘Een nationale prijs vraag om een nationale winnaar. De jury zag zich dan ook voor de taak gesteld om tussen tien toppers, waaronder al drie winnaars in een categorie, er één uit te kiezen die de bijzonderste is. De Nationale SchildersVakprijs heeft immers als doel de kwaliteit van schilderwerk te promoten en de discussie daarover te stimuleren door bijzonder schilderwerk te belonen.

Watermanstraat 100, 7324 AK Apeldoorn, telefoon (055) 366 53 33, info@teloo.nl, www.teloo.nl

Go explore