DE
NIEUWSPEPER ZOMER 2019
“LIVEMUZIEK KAN EEN STAD LETTERLIJK VERANDEREN” Aan de Erasmus Universiteit zijn honderden wetenschappers dagelijks bezig met nadenken. Ze onderzoeken de kleine en grote vraagstukken van het leven. Welke vragen zijn dat eigenlijk? En – wat hebben we daar als gewone mens aan? Ga er even rustig voor zitten en denk eens mee met de onderzoeker. Deze aflevering: mediawetenschapper Arno van der Hoeven, die de rol van media en cultuur onderzoekt.
WETENSCHAP
4
TEKST: NATALIE HANSSEN BEELD: JAAP VAN RIJN
Waarom ben je wetenschapper geworden? Ik denk graag na over maatschappelijke onderwerpen. Dat kan goed in onderzoek. Daarnaast breng je het als wetenschapper ook weer naar buiten door er les over te geven. En door met studenten erover te praten leer ik weer van hen over de maatschappij. Wat wil je weten? Wat de rol van cultuur is in de ontwikkeling van steden: hoe cultuur en media onze steden mooier en prettiger maken om te leven. Ik kijk vooral naar de impact van livemuziek: wat is de waarde voor steden en hoe draagt dat bij aan verandering van de steden? Waarom vermoed je dat livemuziek steden verandert? Ik doe al vrij lang onderzoek naar de impact van muziek op mensen. Daarbij weet ik uit eigen ervaring hoe groot de rol van muziek is in mijn leven. Hoe het onderdeel is van mijn herinneringen en van hoe ik steden ervaar. Hoe ervaar je een stad door muziek? Wat karakteristiek is aan een stad, is sterk verbonden met de muziek van die stad. Denk aan Liverpool en The Beatles, Rotterdam en gabber, Seattle en grunch, Volendam en palingpop. De muziekgeschiedenis is verbonden met die steden en dat dorp, dat trekt bijvoorbeeld toerisme en heeft dus een economische waarde. Muziek heeft ook een belangrijke sociale rol. Door het muzikale erfgoed voelen mensen zich verbonden met de stad en met elkaar – het is iets wat ze delen. Muziek is ook sterk gekoppeld aan herinneringen, ook op stadsniveau. Hoe bedoel je? Muziek is verbonden aan specifieke plekken. Waar je een concert zag, waar je iemand ontmoette tijdens een optreden. Die herinneringen worden onderdeel van hoe je de stad ziet en beleeft. Concreet: neem Nighttown, een concertzaal die er niet meer is. Voor veel Rotterdammers is Nighttown nog steeds onderdeel van hun leven. Een plek waar ze uitgingen, vrienden maakten, waar hun muzieksmaak zich ontwikkelde. In Museum Rotterdam is nu zelfs een tentoonstelling waarin Nighttown een rol speelt. De herinnering wordt deel van de stad. Ja. Ondanks dat het podium is verdwenen, leeft de herinnering nog steeds voort in de ervaring van de stad die mensen hebben. Wie langs het gebouw loopt, werpt er een blik op en denkt aan wat daar gebeurd is, wie hij of zij ontmoette, welk optreden veel indruk maakte. Dat is ook interessant aan livemuziek: het is op een bepaalde plek en tijd. Het houdt dus op, maar de impact blijft doorgaan. Het is ook iets wat een generatie deelt en kan zo invloed hebben op de stedelijke omgeving.
DENKPAUZE: MEEDENKEN MET DE WETENSCHAPPER
Hoe heeft het invloed op de stedelijke ontwikkeling? Livemuziek wordt vaak gebruikt om bepaalde plekken te activeren, te veranderen of levendiger te maken. Het festival Nacht van de Kaap is bijvoorbeeld onderdeel van de strategie om Katendrecht een beter imago te geven. Muziek kan worden ingezet om mensen de kwaliteiten van een bepaalde plek te laten zien. Of ze samen te brengen en iets te laten beleven.