Voorzittershamer
DEMO
Nummer 2, Zomer 2009
Het is dit jaar 20 jaar geleden dat de Berlijnse muur viel. Vlak daarna kwam de Sovjet Unie ten val waarmee het definitieve failliet van het communisme ingeluid werd. Nog steeds zien we de laatste stuiptrekkingen in onder andere China, Cuba en vooral Noord Korea, maar als serieuze ideologische concurrent van het kapitalisme heeft het communisme afgedaan. Het kapitalisme wint gestaag meer terrein. Als gevolg daarvan zegeviert het vrijheidsideaal, maar wat is er gebeurd met het gelijkheidsdenken?
H
et communistische gelijkheidsideaal is gestoeld op de gedachte dat iedereen gelijk is. Dat resulteert in de dwingende opvatting dat iedereen gelijk moet zijn. Als iedereen gelijk is en dat ook zo moet zijn, is het niet meer dan logisch dat iedereen een gelijk salaris verdient, dezelfde kleren draagt en in eenzelfde auto rijdt. Niet alleen in bezit is gelijkheid gewenst, maar ook voor idealen, opvattingen en identiteit van alle burgers. Het doel is iedereen gelijk te laten zijn en daar moet de overheid voor zorgen. Dat is een gruwel voor ons liberalen. Als de overheid bepaalt wie of wat we moeten zijn, wordt al onze vrijheid afgepakt. Gelijkheid betekent voor ons iets heel anders. We geloven niet dat iedereen gelijk moet zijn, maar we geloven wel dat iedereen gelijkwaardig is. Dit betekent dat de overheid niet moet inzetten op het creëren van gelijke uitkomsten, zoals hetzelfde salaris en dezelfde auto voor iedereen, maar op de creatie van gelijke kansen. Gelijke kansen voor iedereen, ongeacht achtergrond en afkomst. Zowel de jongen die in Wassenaar geboren wordt als zoon van een notaris, als het meisje dat in Amsterdam Zuidoost opgroeit als dochter van een slecht Nederlands sprekende tienermoeder moeten de mogelijkheid hebben hun eigen talenten maximaal te ontwikkelen. Onderwijs is het middel om
iedereen hiertoe in staat te stellen. Dit onderwijs moet dan wel voor iedereen toegankelijkheid zijn. Dat de Jonge Democraten zich daarvan bewust zijn, bleek toen we tijdens het afgelopen Landelijk Congres bang waren dat de afschaffing van de basisbeurs hieraan afbreuk zou doen. Financieel zijn er weinig belemmeringen om in Nederland naar school te kunnen gaan en daarna door te studeren, maar daarmee is de kous niet af. Het onderwijssysteem moet toegankelijk zijn voor iedereen, maar het moet er ook op geënt zijn dat iedereen binnen dit systeem volledig tot zijn recht komt. Wat betreft dit laatste is er nog veel winst te boeken. Hoe gelijk zijn de kansen voor de notariszoon en de dochter van een tienermoeder? Hij komt in groep één terecht in een ‘witte’ klas waar ieder afzonderlijk kind waarschijnlijk een uitgebreider vocabulaire heeft dan alle kinderen in de ‘zwarte’ klas van de dochter van de tienermoeder bij elkaar. Hij zal zonder problemen een goed schooladvies krijgen in groep acht, waar zij mag hopen dat ze tegen die tijd haar taalachterstand heeft weggewerkt. Maatregelen om ervoor te zorgen dat iedereen niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk een gelijke kans krijgt in ons onderwijssysteem botsen vaak met vrijheidsidealen; denk aan het verplicht mengen van ‘zwarte’ en ‘witte’ scholen. Verplicht mengen tast de keuzevrijheid van ouders te veel aan. Toch mag dat nooit betekenen dat we
de kop in het zand steken en de ogen sluiten voor de beperkingen van het huidige onderwijssysteem. Dat er in Nederland nog het nodige te doen is om iedereen tot zijn recht te laten komen in onze samenleving is één punt. Als we vervolgens over de landsgrenzen heen kijken, zien we dat er hiervoor nog een hele wereld te winnen is. Schending van democratische waarden, een gebrekkige invulling van universele mensenrechten en een zichtbare gemarginaliseerde positie van vrouwen in veel samenlevingen. Van gelijke kansen is voor veel mensen nog lang geen sprake. Het gelijkheidsideaal waarin iedereen gelijk moet zijn, heeft gelukkig op veel plaatsen alle steun verloren. Het gelijkheidsideaal waarbij het ontwikkelen van gelijke kansen centraal staat, is hier helaas nog onvoldoende voor in de plaats gekomen. De Berlijnse muur is afgebroken, maar daarmee is de strijd nog niet gestreden. We moeten blijven bouwen aan nieuwe structuren om ieder mens, waar ook ter wereld, tot zijn of haar recht te laten komen. De Jonge Democraten blijven dit ideaal standvastig nastreven. Wereldwijd samen met de nieuwe IFLRY voorzitter Bart Woord, en in Nederland met het snelgroeiende aantal leden. Voor het gelijkheidsideaal van gelijke startkansen blijven wij ons volhardend inzetten.
31