Door Dirkjan Tijs
The world is Flat
Thomas Friedman
D
e wereld is plat. Dat claimt Thomas Friedman, columnist van de New York Times en drievoudig winnaar van de Pulitzer Prize in zijn bestseller The World is Flat uit 2005. Het internet geeft mensen aan de randen van Bombay en Shanghai de mogelijkheid hun diensten aan te bieden aan de gehele wereld. Niet langer is iemands geboorteplaats de doorslaggevende factor in de kans tot succes: “As the world has gone flat, and so many people can now plug and play from anywhere, natural talent has started to trump geography.” In de eerste deel van zijn werk gaat Friedman in op wat volgens hem de oorzaken zijn de “flattening of the world” . Hij wijdt uit over de val van de Berlijnse muur, de uitvinding van de webbrowser, en ontwikkelingen als Wikipedia en blogging-software. De materie is zo nu en dan erg technisch en gedetailleerd, maar de prettige schrijfstijl van Friedman en de vele anekdotes die in het boek verwerkt zijn, maken het ook voor digibeten behapbaar. De volgende delen van The World is Flat gaan in op de gevolgen van deze nieuwe ontwikkelingen. Hier wordt het boek écht interessant. De tijd dat alleen laaggeschoolde arbeid geoutsourced werd is voorbij. Röntgenfoto’s van Amerikaanse patiënten worden met behulp van het internet verstuurd en geanalyseerd door – goedkopere – Indiase artsen. In China worden fiscalisten opgeleid die gespecialiseerd zijn in belastingsystemen uit de Verenigde Staten en Europa, en het inhoudelijke werk uitvoeren voor Westerse belastingkantoren. Dit gebeurt zonder dat de consument het in de gaten heeft. Aan outsourcing kleeft nog altijd een negatief imago: “When you lose your job, the unemployment rate is not 5.2 percent; it’s 100 percent.” Met behulp van de theorie over comparatief voordeel van David Ricardo legt Friedman uit waarom het uitbesteden van werk uiteindelijk in ieders belang is. Een groot gedeelte van het boek kan gezien worden als een pamflet voor een vrije wereldmarkt. Om als Westers land ook in de ‘platte’ wereld de welvaart te behouden, is investeren in onderwijs en wetenschap van cruciaal belang. De jeugd dient volgens Friedman vooral aangespoord te worden om te kiezen voor wetenschap, bouwkunde en wiskunde. De beroepsbevolking moet op haar beurt gestimuleerd worden om kennis op te doen en vaardigheden te blijven ontwikkelen.
The World is Flat Auteur: Thomas Friedman Uitgeverij: Klett Ernst /Schulbuch ISBN: 312 573 799 0
The World is Flat is een inspirerend boek dat een succesvolle poging doet om het huidige tijdsgewricht – vanuit een Amerikaans perspectief – te duiden. Uiteraard is de wereld (nog) niet plat. Het gros van de voorbeelden die Friedman aanhaalt spelen af in grote steden van opkomende BRIC-landen. Velen leven buiten deze cyclus, in landen zonder toegankelijk onderwijs, in conflictregio’s of in afgelegen rurale gebieden. De wereld is pas werkelijk plat wanneer al deze mensen er deel van uitmaken. Verschillende critici zetten The World is Flat weg als een neoliberaal manifest, dat pleit voor het vergemakkelijken van het uitbesteden van arbeid in het belang van grote multinationals. Deels is die kritiek begrijpelijk, en daar stapt Thomas Friedman wel erg gemakkelijk overheen. De globalisering is echter een onomstotelijk feit. De negatieve effecten ervan bestrijd je niet door de handelsbarrières op te hogen, maar door je bevolking met fantastisch onderwijs klaar te stomen voor een leven in de (platte) wereld.
NUMMER 3, HERFST 2012
27