DẠY HỌC SONG NGỮ MỘT SỐ KIẾN THỨC CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” VẬT LÝ 11 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC

DẠY HỌC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGOẠI NGỮ

vectorstock.com/28062424

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

DẠY HỌC SONG NGỮ MỘT SỐ KIẾN THỨC CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” VẬT LÝ 11 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGOẠI NGỮ CHO HỌC SINH WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

N

O

FF

PHẠM THỊ THƠM

IC IA L

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA VẬT LÝ

Ơ

DẠY HỌC SONG NGỮ MỘT SỐ KIẾN THỨC

H

CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” VẬT LÝ

N

11 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGOẠI NGỮ

M

Q

U

Y

CHO HỌC SINH

D

ẠY

KÈ

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Đà Nẵng, 2018

O

FF

PHẠM THỊ THƠM

IC IA L

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA VẬT LÝ

N

DẠY HỌC SONG NGỮ MỘT SỐ KIẾN THỨC

H

Ơ

CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” VẬT LÝ

N

11 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGOẠI NGỮ

Q

U

Y

CHO HỌC SINH

D

ẠY

KÈ

M

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Sư phạm Vật lý Khóa học: 2014 – 2018

Người hướng dẫn: ThS. Trần Thị Hương Xuân

Đà Nẵng, 2018

LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được khóa luận này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất đến cô giáo hướng dẫn Th.S Trần Thị Hương Xuân đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, mang lại những tri thức

IC IA L

quý báu và tạo điều kiện thuận lợi nhất để tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu này.

Xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu và GV trường THPT Phan Châu Trinh đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.

FF

Xin gửi lời cảm ơn đến các em HS trường THPT Phan Châu Trinh đã hợp tác và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian TNSP.

O

Xin cảm ơn chân thành đối với sự động viên, khích lệ không nhỏ của gia đình và bạn bè, những người đã luôn bên tôi, giúp đỡ tôi trong quá trình thực

N

hiện đề tài.

Ơ

Mặc dù rất cố gắng nhưng khóa luận không tránh khỏi những hạn chế và

Y

N

Tôi xin chân thành cảm ơn!

H

thiếu sót, kính mong nhận được sự góp ý của quý thầy, cô và các bạn.

U

Đà Nẵng, ngày 20 tháng 4 năm 2018

M

Q

Tác giả khóa luận

D

ẠY

KÈ

Phạm Thị Thơm

I

MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... I DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT ..................................... V DANH MỤC BẢNG BIỂU, DANH MỤC HÌNH ....................................... VI

IC IA L

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................. 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................. 3

FF

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................ 3 5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 4 Phương pháp nghiên cứu lý thuyết ............................................... 4

5.2.

Phương pháp thực nghiệm sư phạm ............................................. 4

5.3.

Phương pháp thống kê toán học.................................................... 4

Ơ

N

O

5.1.

H

NỘI DUNG....................................................................................................... 6

N

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI ............................................. 6 1.1.Năng lực ................................................................................................. 6

Y

1.1.1. Khái niệm năng lực ....................................................................... 6

U

1.1.2. Cấu trúc của năng lực [15]............................................................ 7

Q

1.1.3. Phát triển năng lực cho học sinh trung học phổ thông ................. 8

M

1.1.4. Các phương pháp đánh giá năng lực............................................. 9

KÈ

1.2.Năng lực giao tiếp ................................................................................ 10 1.2.1. Khái niệm năng lực giao tiếp ...................................................... 10 1.2.2. Cấu trúc của năng lực giao tiếp .................................................. 11

D

ẠY

1.3.Dạy học và dạy học song ngữ ............................................................. 13 1.3.1. Khái niệm dạy học [4] ................................................................ 13 1.3.2. Khái niệm dạy học song ngữ ...................................................... 15 1.3.3. Đặc điểm của dạy học song ngữ ................................................. 16 1.3.4. Các mức độ của dạy học song ngữ ............................................. 16 1.3.5. Lợi ích của dạy học song ngữ Việt – Anh .................................. 17

II

CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC SONG NGỮ MỘT SỐ NỘI DUNG KIẾN THỨC CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” VẬT LÝ 11 CƠ BẢN .............................................................................................. 19 2.1.Phân tích cấu trúc, nội dung chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB .......................................................................................................... 19

IC IA L

2.1.1. Đặc điểm của chương ................................................................. 19 2.1.2. Sơ đồ kiến thức chương .............................................................. 21 2.1.3. Chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương ....................................... 21

FF

2.1.4. Mục tiêu dạy học khi áp dụng dạy học song ngữ ....................... 22 2.2.Quy trình sử dụng song ngữ trong dạy học ...................................... 23

O

2.3.Thiết kế tiến trình dạy học song ngữ một số nội dung kiến thức

N

chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB ........................................ 25

Ơ

2.3.1.Tiến trình dạy học song ngữ bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” ...................................................................................................... 25

H

2.3.2. Tiến trình dạy học song ngữ bài “Điện năng. Công suất điện” .. 33

N

2.3.3.Tiến trình dạy học song ngữ bài “Định luật Ohm đối với toàn

Y

mạch” .................................................................................................... 40

U

2.3.4.Tiến trình dạy học song ngữ bài “Ghép các nguồn điện thành

Q

bộ” ......................................................................................................... 47

M

2.3.5. Tiến trình dạy học song ngữ bài “Phương pháp giải một số bài toán về toàn mạch”........................................................................................ 53

KÈ

2.4.Đánh giá năng lực của học sinh ......................................................... 62

D

ẠY

2.4.1. Đánh giá năng lực ngoại ngữ của học sinh ................................. 63 2.4.1.1 Đánh giá đồng đẳng ............................................................ 63 2.4.1.2 Giáo viên đánh giá .............................................................. 65 2.4.2. Đánh giá năng lực hoạt động nhóm của học sinh ....................... 66

2.4.3. Đánh giá năng lực sử dụng kiến thức Vật lý .............................. 67 2.4.4 Xếp loại năng lực học sinh ......................................................... 68

III

CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ............................................... 69 3.1.Mục đích và nhiệm vụ của TNSP ...................................................... 69 3.2.Đối tượng của TNSP ........................................................................... 69 3.3.Phương pháp TNSP ............................................................................ 69 3.4.Thời điểm TNSP .................................................................................. 70

IC IA L

3.5.Đánh giá kết quả TNSP ...................................................................... 70 3.5.1. Phân tích diễn biến quá trình thực nghiệm ................................. 70 3.5.2. Đánh giá về mặt định tính ........................................................... 72

FF

3.5.3. Đánh giá về mặt định lượng........................................................ 73 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 79

O

1. Kết luận................................................................................................. 79

N

2. Khuyến nghị ......................................................................................... 80

Ơ

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 81

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

PHỤ LỤC

IV

DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT TẮT

NỘI DUNG

GV

Giáo viên

2

HS

Học sinh

3

SGK

Sách giáo khoa

4

THPT

Trung học phổ thông

5

CB

Cơ bản

6

NL

Năng lực

7

NLNN

Năng lực ngoại ngữ

8

DHSN

Dạy học song ngữ

9

PPDH

Phương pháp dạy học

10

TNSP

Thực nghiệm sư phạm

11

TN

Thực nghiệm

12

ĐC

Đối chứng

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

1

IC IA L

STT

V

DANH MỤC BẢNG BIỂU, DANH MỤC HÌNH Bảng 2.1. Phân phối chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB .............. 19 Bảng 3.1. Số bài kiểm tra trong thực nghiệm sư phạm................................... 74 Bảng 3.2. Bảng phân phối tần số điểm kiểm tra Xi......................................... 74

IC IA L

Bảng 3.3. Bảng phân phối tần suất điểm kiểm tra .......................................... 75 Bảng 3.4. Bảng phân phối tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra ......................... 76 Bảng 3.5. Các thông số thống kê .................................................................... 76

FF

Bảng 3.6. Bảng phân phối tần suất theo xếp loại kết quả học tập .................. 77 Biểu đồ 3.1. Đồ thị tần số điểm kiểm tra Xi .................................................... 75

O

Biểu đồ 3.2. Đường phân phối tần suất điểm.................................................. 75 Biểu đồ 3.3. Đồ thị tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra .................................... 76

N

Biểu đồ 3.4. Đồ thị tần suất theo xếp loại kết quả học tập ............................. 77

Ơ

Hình 1.1. Mô hình thành phần năng lực theo bốn trụ cột giáo dục UNESCO . 8

H

Hình 1.2. Cấu trúc của năng lực giao tiếp ....................................................... 13

N

Hình 2.1. Sơ đồ kiến thức chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB ..... 21

Y

Hình 2.2. Quy trình sử dụng song ngữ trong dạy học..................................... 23

U

Hình 2.3. Đánh giá năng lực học sinh ............................................................. 62

Q

Hình 3.1. GV đặt vấn đề vào bài ..................................................................... 70 Hình 3.2. Hỏi đáp nhanh về từ vựng ............................................................... 70

M

Hình 3.3. GV giới thiệu về thẻ từ.................................................................... 71

KÈ

Hình 3.4. HS tích cực tham gia ráp mạch điện ............................................... 71 Hình 3.5. HS hoạt động nhóm tích cực và nghiêm túc ................................... 71

ẠY

Hình 3.6. GV kịp thời giải đáp thắc mắc cho HS ........................................... 71

D

Hình 3.7. Đại diện các nhóm tự tin trình bày bằng tiếng Anh về kết quả hoạt động nhóm ....................................................................................................... 72 Hình 3.8. Mai Phương tích cực phát biểu ý kiến ............................................ 72

VI

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nguồn lực con người là nhân tố quyết định cơ bản trong các nguồn lực cần thiết cho sự phát triển của đất nước, đặc biệt trong thời kỳ công nghiệp hóa,

IC IA L

hiện đại hóa và hội nhập quốc tế như hiện nay. Do vậy, đào tạo con người của thời đại mới với đầy đủ NL và phẩm chất đáp ứng sự phát triển mạnh mẽ của xã hội luôn là vấn đề quan trọng được ưu tiên hàng đầu của nền giáo dục Việt

FF

Nam. Điều này đòi hỏi nền giáo dục nước ta phải có sự đổi mới căn bản và toàn diện, chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát

O

triển toàn diện NL và phẩm chất người học; học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Đề án “Đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông sau năm

N

2015” của Bộ GD & ĐT đã chỉ rõ các định hướng đổi mới chương trình, sách

Ơ

giáo khoa là: Tiếp cận theo hướng phát triển NL, xuất phát từ các NL mà mỗi

H

HS cần có trong cuộc sống như NL nhận thức, NL hành động, NL giải quyết

N

vấn đề, NL sáng tạo, NL hợp tác, NL giao tiếp (tiếng mẹ đẻ và ngoại ngữ), NL

Y

công nghệ thông tin và truyền thông,… Theo dự kiến, từ năm 2018 – 2023 thì

U

chương trình đổi mới sách giáo khoa ở cả ba cấp học sẽ lần lượt được thực hiện

Q

trên phạm vi toàn quốc. Chính vì thế, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục cũng cần được đổi mới mạnh mẽ theo hướng phát triển phẩm chất và NL

M

người học; tập trung dạy cách học và tự học, không nhồi nhét chạy theo khối

KÈ

lượng kiến thức nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo ở người học.

Thực trạng dạy học môn Vật lý ở các trường phổ thông hiện nay cho thấy,

ẠY

phần lớn GV đã và đang dạy học theo hướng phát triển NL của HS. Kế hoạch

D

dạy học thể hiện rất rõ các mục tiêu phát triển kỹ năng, NL. Song, đa phần các NL mà GV hướng tới cho HS là NL tự học, NL giải quyết vấn đề, NL hành

động,…Riêng NL giao tiếp ngoại ngữ lại rất ít được chú trọng phát triển, hầu như chỉ được hình thành và phát triển thông qua môn Tiếng Anh. Thực tế thì ngoài giờ học môn Tiếng Anh HS không được tiếp cận, giao tiếp bằng tiếng Anh nên việc giao tiếp bằng tiếng Anh của HS còn kém; GV chưa tiến hành 1

lồng ghép tiếng Anh với nội dung môn học, cách đưa kiến thức vào chương trình học còn chưa sinh động, hấp dẫn và thực tế như của các nước phát triển.

Những năm học gần đây, Bộ GD & ĐT đã tiến hành thí điểm DHSN Việt - Anh môn Vật lý và các môn học tự nhiên khác, đây là một phương pháp dạy học giúp phát triển NLNN của HS trong suốt quá trình học tập. Tuy nhiên dạy học

IC IA L

Vật lý bằng song ngữ đã gặp rất nhiều khó khăn như thiếu GV, GV không đạt trình độ dạy song ngữ; GV chỉ đáp ứng được một yêu cầu, GV dạy môn Vật lý

thì không giỏi tiếng Anh ngược lại GV giỏi tiếng Anh thì không dạy được Vật

FF

lý; quan trọng nhất là vốn từ của HS còn ít, đặc biệt là vốn từ Vật lý bằng tiếng

Anh. Ngoài ra còn có một số khó khăn nhất định khác như: cơ sở vật chất, nhận

O

thức vai trò của tiếng Anh trong GV, phụ huynh và HS chưa cao.

N

Hiện nay ở nước ta, mô hình dạy các môn tự nhiên bằng song ngữ đang

Ơ

được khuyến khích phát triển. Một trong những môn học được ưu tiên thử nghiệm đó là Vật lý bởi hai lí do: thứ nhất, tiếng Anh là ngôn ngữ toàn cầu,

H

ngôn ngữ phổ biến nhất để giao tiếp trên thế giới; thứ hai, Vật lý là môn khoa

N

học TN, gắn kết một cách chặt chẽ với thực tế đời sống; là nền tảng cơ bản của

Y

khoa học công nghệ. Nếu HS trau dồi được vốn từ vựng và kiến thức Vật lý

U

bằng tiếng Anh thì đó sẽ là công cụ hữu hiệu trong việc tiếp cận với nền giáo

Q

dục quốc tế, khai thác thông tin, tiếp thu thành tựu khoa học kĩ thuật cao và học

M

hỏi kinh nghiệm của các nước trên thế giới. Học Vật lý (và các môn khác) bằng tiếng Anh là thực hiện nguyên tắc học ngoại ngữ “Learning English through

KÈ

usage” - học tiếng Anh qua sử dụng tiếng. Cách học này nhằm khắc phục nhược điểm “học nhưng không sử dụng được” của một bộ phận lớn người học ở nước

ẠY

ta, đưa tiếng Anh từ ngoại ngữ trở thành ngôn ngữ thứ hai. Ngoài ra, học bằng

D

song ngữ còn có rất nhiều lợi ích đối với sự phát triển của não bộ, giúp người học có trí nhớ tốt hơn, khả năng tập trung tốt hơn, biết cách loại bỏ những thông tin không liên quan ra ngoài bộ nhớ, có khả năng làm những bài kiểm tra về ngôn ngữ thứ nhất tốt hơn, và đặc biệt là đạt được độ thành thạo ở cả hai ngôn ngữ.

2

Với đề tài song ngữ, ở các khóa 12, 13 khoa Vật lý, trường ĐHSP – ĐHĐN cũng có một số tác giả nghiên cứu. Tuy nhiên các nghiên cứu thiên về thiết kế các bài giảng điện tử bằng tiếng Anh hơn là lồng ghép tiếng Anh với các PPDH tích cực để hình thành kiến thức mới, tạo sự hứng thú, chủ động nhằm phát triển NLNN của HS trong toàn bộ quá trình học.

IC IA L

Xuất phát từ tất cả những lí do trên, tôi quyết định lựa chọn đề tài: “Dạy học song ngữ một số kiến thức chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11

nhằm phát triển năng lực ngoại ngữ cho học sinh” làm đề tài nghiên cứu của

FF

mình.

2. Mục tiêu nghiên cứu

O

Nghiên cứu, thiết kế tiến trình DHSN một số kiến thức chương “Dòng điện

N

không đổi” chương trình Vật lý lớp 11 cơ bản để nâng cao NLNN cho HS trong

Ơ

quá trình học. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả dạy học.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

H

Để thực hiện mục đích trên, nhiệm vụ nghiên cứu được đề ra như sau:

N

- Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài: NL, NL giao tiếp, dạy học, DHSN.

Y

- Nghiên cứu nội dung, cấu trúc chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11

U

CB.

Q

- Xây dựng quy trình sử dụng song ngữ trong dạy học.

M

- Thiết kế tiến trình DHSN một số kiến thức chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB.

KÈ

- Xây dựng một số công cụ đánh giá NL của HS. - TNSP ở trường THPT để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của các tiến

D

ẠY

trình dạy học đã thiết kế trong việc nâng cao NLNN cho HS. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Dạy học song ngữ một số kiến thức chương

“Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB. - Phạm vi nghiên cứu: + Nội dung: chương “Dòng điện không đổi”, Vật lý 11 CB. + Đối tượng: HS lớp 11.

3

5. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện đề tài này tôi sử dụng phối hợp các phương pháp sau: 5.1.Phương pháp nghiên cứu lý thuyết Nghiên cứu tổng quan các tài liệu về NL, NL giao tiếp, các giáo trình Vật lý, đặc biệt là các tài liệu về song ngữ và sử dụng song ngữ trong dạy học các

IC IA L

môn tự nhiên làm cơ sở cho việc thiết kế và sử dụng song ngữ trong dạy học chương “Dòng điện không đổi”, Vật lý 11 THPT.

Nghiên cứu cấu trúc, nội dung chương “Dòng điện không đổi”, Vật lý 11

FF

CB. 5.2.Phương pháp thực nghiệm sư phạm

O

Nghiên cứu các luận văn, bài báo khoa học có liên quan đến đề tài.

N

TNSP ở trường phổ thông để đánh giá tính khả thi của việc áp dụng DHSN

Ơ

trong dạy học Vật lý chương “Dòng điện không đổi” nhằm phát triển NLNN

H

cho HS.

5.3.Phương pháp thống kê toán học

N

Sử dụng các phép thống kê để xử lí số liệu thu được trong TN.

Y

Lập bảng phân phối tần số, tần suất điểm kiểm tra, bảng xếp loại trình độ

U

của HS của các lớp TN và ĐC, vẽ các đồ thị trực quan hóa các số liệu thu được.

Q

Tính toán các tham số thống kê:

M

+ Trung bình cộng (𝑋̅): Đo độ trung bình của một tập hợp 𝑘

D

ẠY

KÈ

1 𝑋̅ = ∑ 𝑋𝑖 𝑛𝑖 𝑛

Trong đó:

𝑖=1

Xi là giá trị của từng điểm số nhất định. ni là số bài có điểm số đạt Xi. n: tổng số bài làm.

+ Phương sai (S2) và độ lệch chuẩn (S): là tham số đo mức độ phân tán của số liệu quanh giá trị trung bình: ∑𝑘𝑖=1 𝑛𝑖 (𝑋𝑖 − 𝑋̅)2 𝑆 = 𝑛 2

4

𝑆 = √𝑆 2 Giá trị S càng nhỏ chứng tỏ số liệu càng ít phân tán. + Hệ số biến thiên V (%): 𝑆 100% 𝑋̅ Nếu V < 30% thì độ dao động đáng tin cậy, giá trị của V nhỏ hơn thì

IC IA L

𝑉=

trình độ HS đồng đều hơn.

Nếu V > 30% thì độ dao động lớn, không đáng tin cậy.

FF

Các số liệu điều tra cơ bản được xử lí thống kê toán học bằng phần mềm Excel, tính số lượng, % số bài đạt các loại điểm và tổng số bài có điểm khá,

O

giỏi làm cơ sở định lượng, đánh giá chất lượng lĩnh hội kiến thức Vật lý và hiệu

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

quả của DHSN đối với việc nâng cao NLNN cho HS.

5

NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1.

Năng lực

IC IA L

1.1.1. Khái niệm năng lực NL hay khả năng, kĩ năng trong tiếng Việt có thể xem tương đương với các thuật ngữ “competence”, “ability”, “capability”,… trong tiếng Anh.

Theo từ điển giáo khoa tiếng Việt: “NL là khả năng làm tốt công việc”.

FF

Theo Howard Gardner (1999) thì “NL được quan niệm là sự kết hợp một

cách linh hoạt và có tổ chức kiến thức, kỹ năng với thái độ, tình cảm, giá trị,

O

động cơ cá nhân,… nhằm đáp ứng hiệu quả một yêu cầu phức hợp của hoạt

N

động trong bối cảnh nhất định. NL thể hiện sự vận dụng tổng hợp nhiều yếu tố

Ơ

(phẩm chất của người lao động, kiến thức và kỹ năng) được thể hiện thông qua

H

các hoạt động của cá nhân nhằm thực hiện một loại công việc nào đó. NL bao

N

gồm các yếu tố cơ bản mà mọi người lao động, mọi công dân đều cần phải có, đó là các NL chung, cốt lõi” .

Y

Và “NL phải được thể hiện thông qua hoạt động có kết quả và có thể đánh

U

giá hoặc đo đạc được”.

Q

F.E.Weinert (2001) cho rằng: “NL là những kĩ năng kĩ xảo học được hoặc

M

sẵn có của cá thể nhằm giải quyết các tình huống xác định, cũng như sự sẵn

KÈ

sàng về động cơ xã hội… và khả năng vận dụng các cách giải quyết vấn đề một cách có trách nhiệm và hiệu quả trong những tình huống linh hoạt”.

OECD (Tổ chức các nước kinh tế phát triển) (2002) đã xác định “NL là khả

ẠY

năng cá nhân đáp ứng các yêu cầu phức hợp và thực hiện thành công nhiệm vụ

D

trong một bối cảnh cụ thể” [6]. Ở Việt Nam, khái niệm NL cũng thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu. Theo PGS.TS. Trần Khánh Đức, trong “Nghiên cứu nhu cầu và xây dựng mô hình đào tạo theo NL trong lĩnh vực giáo dục” đã nêu rõ NL là “khả năng tiếp nhận và vận dụng tổng hợp, có hiệu quả mọi tiềm năng của con người (tri thức, kĩ năng, thái độ, thể lực, niềm tin,…) để thực hiện công việc hoặc đối phó 6

với một tình huống, trạng thái nào đó trong cuộc sống và lao động nghề nghiệp”. Ở một nghiên cứu khác về PPDH tích hợp, Nguyễn Anh Tuấn (Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh) đã nêu một cách khá khái quát rằng NL là một thuộc tính tâm lí phức hợp, là điểm hội tụ của nhiều yếu tố như

IC IA L

tri thức, kỹ năng, kĩ xảo, kinh nghiệm, sự sẵn sàng hành động và trách nhiệm [3].

Như vậy, NL có thể hiểu một cách ngắn gọn là khả năng vận dụng tất cả những tiềm năng của con người (có sẵn hoặc được hình thành qua học tập) để

FF

giải quyết các vấn đề trong học tập, công việc và cuộc sống.

1.1.2. Cấu trúc của năng lực [15]

O

Để hình thành và phát triển NL cần xác định các thành phần và cấu trúc của

N

chúng. Có nhiều loại NL khác nhau. Việc mô tả cấu trúc và các thành phần NL

Ơ

cũng khác nhau. Cấu trúc chung của NL hành động được mô tả là sự kết hợp

H

của 4 NL thành phần: NL chuyên môn, NL phương pháp, NL xã hội và NL cá thể.

N

- NL chuyên môn (Professional competency): Là khả năng thực hiện các

Y

nhiệm vụ chuyên môn cũng như khả năng đánh giá kết quả chuyên môn một

U

cách độc lập, có phương pháp và chính xác về mặt chuyên môn. Nó được tiếp

Q

nhận qua việc học nội dung – chuyên môn và chủ yếu gắn với khả năng nhận

M

thức và tâm lý vận động.

- NL phương pháp (Methodical competency): Là khả năng đối với những

KÈ

hành động có kế hoạch, định hướng mục đích trong việc giải quyết các nhiệm vụ và vấn đề. NL phương pháp bao gồm NL phương pháp chung và phương

ẠY

pháp chuyên môn. Trung tâm của phương pháp nhận thức là những khả năng

D

tiếp nhận, xử lý, đánh giá, truyền thụ và trình bày tri thức. Nó được tiếp nhận qua việc học phương pháp luận – giải quyết vấn đề.

- NL xã hội (Social competency): Là khả năng đạt được mục đích trong

những tình huống giao tiếp ứng xử xã hội cũng như trong những nhiệm vụ khác nhau trong sự phối hợp chặt chẽ với những thành viên khác. Nó được tiếp nhận qua việc học giao tiếp.

7

- NL cá thể (Induvidual competency): Là khả năng xác định, đánh giá được những cơ hội phát triển cũng như những giới hạn của cá nhân, phát triển năng khiếu, xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển cá nhân, những quan điểm, chuẩn giá trị đạo đức và động cơ chi phối các thái độ và hành vi ứng xử. Nó được tiếp nhận qua việc học cảm xúc – đạo đức và liên quan đến tư duy và hành

IC IA L

động tự chịu trách nhiệm.

Mô hình bốn thành phần NL trên phù hợp với bốn trụ cột giáo dục theo

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

UNESCO:

M

Hình 1.1. Mô hình thành phần năng lực theo bốn trụ cột giáo dục UNESCO Từ cấu trúc của khái niệm NL cho thấy giáo dục định hướng phát triển NL

KÈ

không chỉ nhằm mục tiêu phát triển NL chuyên môn bao gồm tri thức, kỹ năng

chuyên môn mà còn phát triển NL phương pháp, NL xã hội và NL cá thể.

ẠY

Những NL này không tách rời nhau mà có mối quan hệ chặt chẽ. NL hành động

D

được hình thành trên cơ sở có sự kết hợp các NL này.

1.1.3. Phát triển năng lực cho học sinh trung học phổ thông NL của HS là khả năng làm chủ những hệ thống kiến thức, kỹ năng, thái độ,… phù hợp với lứa tuổi và vận hành (kết nối) chúng một cách hợp lý vào thực hiện thành công nhiệm vụ học tập, giải quyết hiệu quả những vấn đề đặt ra trong cuộc sống.

8

Trong Chương trình giáo dục phổ thông: chương trình tổng thể năm 2017 [2] đã nêu rõ đối với HS phổ thông Việt Nam cần phát triển một số phẩm chất, NL cốt lõi như sau: Yêu nước.

-

Nhân ái.

-

Chăm chỉ.

-

Trung thực.

-

Trách nhiệm.

FF

-

IC IA L

a) Những phẩm chất chủ yếu của HS:

b) NL chung là NL cơ bản, thiết yếu giúp cá nhân có thể sống, làm việc và

O

tham gia hiệu quả trong nhiều hoạt động vào các bối cảnh khác nhau của đời

N

sống xã hội. Những NL chung được tất cả các môn học và hoạt động giáo dục

Ơ

góp phần hình thành và phát triển: NL tự chủ và tự học, NL giao tiếp và hợp tác, NL giải quyết vấn đề và sáng tạo.

H

c) NL chuyên môn được hình thành, phát triển chủ yếu thông qua một số

N

môn học và hoạt động giáo dục nhất định: NL ngôn ngữ, NL tính toán, NL tìm

Y

hiểu tự nhiên và xã hội, NL công nghệ, NL tin học, NL thẩm mỹ và NL thể

U

chất.

Q

Bên cạnh việc hình thành, phát triển các NL cốt lõi, chương trình giáo dục

M

phổ thông còn góp phần phát hiện, bồi dưỡng NL đặc biệt (năng khiếu) của HS. 1.1.4. Các phương pháp đánh giá năng lực

KÈ

Đặc trưng của đánh giá NL là sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, tập

trung đánh giá NL hành động, vận dụng thực tiễn, NL giải quyết vấn đề, NL tự

D

ẠY

học, NL giao tiếp, NL phát triển bản thân... Đánh giá NL người học theo một trong 2 cách sau: -

Cách 1: GV yêu cầu HS thực hiện một hoạt động trọn vẹn rồi đánh giá

NL qua mức độ thực hiện hoạt động đó.

-

Cách 2: Phân tích NL của chủ đề ra thành các kiến thức, kĩ năng rồi lựa

chọn những kiến thức kĩ năng chủ yếu, trọng tâm để đánh giá.

9

Theo quan điểm phát triển NL, việc đánh giá kết quả học tập không lấy việc kiểm tra khả năng tái hiện kiến thức đã học làm trung tâm của việc đánh giá. Đánh giá kết quả học tập theo NL cần chú trọng khả năng vận dụng sáng tạo tri thức trong những tình huống ứng dụng khác nhau. Hay nói cách khác, đánh giá theo NL là đánh giá kiến thức, kỹ năng và thái độ trong bối cảnh có ý nghĩa.

IC IA L

Theo PGS.TS Nguyễn Công Khanh [5], đặc trưng của đánh giá NL là sử dụng nhiều phương pháp đánh giá khác nhau. Phương pháp đánh giá càng đa dạng thì mức độ chính xác càng cao vì phản ánh khách quan tốt hơn. Vì vậy,

FF

trong đánh giá NL ngoài phương pháp đánh giá truyền thống như đánh giá

chuyên gia (GV đánh giá HS), đánh giá định kì bằng bài kiểm tra thì GV cần

O

chú ý các hình thức đánh giá không truyền thống như: Đánh giá bằng quan sát.

-

Đánh giá bằng phỏng vấn sâu (vấn đáp).

-

Đánh giá bằng hồ sơ học tập.

-

Đánh giá bằng sản phẩm học tập (powerpoint, tập san,…).

-

Đánh giá bằng phiếu hỏi HS.

N

H

Ơ

N

-

Y

Tuy nhiên tất cả các phương pháp đánh giá trên đều có yêu cầu phải chú

U

trọng đánh giá khả năng vận dụng kiến thức để giải quyết các tình huống trong Năng lực giao tiếp

M

1.2.

Q

học tập, tình huống trong thực tế và chú trọng việc sáng tạo kiến thức của HS. 1.2.1. Khái niệm năng lực giao tiếp

KÈ

Mặc dù NL giao tiếp luôn là mục tiêu cơ bản của các chương trình DHSN

ẠY

hiện nay, song nó vẫn chưa được hiểu và lý giải một cách thống nhất.

Khái niệm về NL giao tiếp lần đầu được xuất hiện trong những năm 1970

D

khi nhà ngôn ngữ học Hymes phân biệt hai loại NL: “NL ngữ pháp” và “NL sử

dụng”. Theo Hymes, “NL sử dụng” là khả năng vận dụng các “NL ngữ pháp” nhằm đảm bảo các phát ngôn phù hợp với các tình huống cụ thể. Từ đó, khái

niệm “NL giao tiếp” được hình thành để chỉ việc sử dụng hiệu quả ngôn ngữ trong một tình huống xã hội cụ thể [13].

10

Widdowson có cùng quan điểm với Hymes về NL giao tiếp. Theo ông, NL giao tiếp của người nói bao gồm cả sự hiểu biết về hệ thống các quy tắc ngữ pháp để tạo ra những câu đúng lẫn sự hiểu biết về những quy tắc mà tạo cho người nói có khả năng sử dụng chúng một cách phù hợp để thực hiện những hành vi tu từ phong cách trong những tình huống giao tiếp xã hội nhất định [8].

IC IA L

Dưới góc nhìn ngôn ngữ học của mình, Beautier – Casting lại cho rằng NL giao tiếp là “NL vốn có của người nói để hiểu một tình huống trao đổi ngôn

ngữ và trả lời một cách thích hợp, bằng ngôn ngữ hay không bằng ngôn ngữ.

FF

Hiểu ở đây đồng nghĩa với việc đối chiếu một ngữ nghĩa không chỉ dưới hình

thức quy chiếu, nghĩa học, nội dung của thông điệp, mà còn rất có thể là một

O

hành vi, hoạt động tại lời và bởi lời có chủ đích” [13].

N

Tóm lại, có thể hiểu một cách ngắn gọn NL giao tiếp là khả năng vận dụng

Ơ

một cách hiệu quả ngôn ngữ để hiểu và trao đổi thông tin trong một tình huống

H

cụ thể.

1.2.2. Cấu trúc của năng lực giao tiếp

Y

ở các tác giả khác nhau.

N

Việc phân định các thành phần khác nhau của NL giao tiếp cũng rất đa dạng

U

Theo Daniel Coste, NL giao tiếp bao gồm bốn thành phần:

Q

- Thành phần làm chủ ngôn ngữ: gồm các kiến thức ngôn ngữ, các kỹ năng

M

liên quan đến sự vận hành của ngôn ngữ với tư cách là một hệ thống cho phép thực hiện các phát ngôn.

KÈ

- Thành phần làm chủ văn bản: gồm các kiến thức ngôn ngữ, kỹ năng liên

ẠY

quan đến diễn ngôn, các thông điệp với tư cách là một chuỗi tổ chức phát ngôn.

- Thành phần làm chủ các yếu tố về phong tục: gồm các kiến thức, kỹ năng

D

liên quan đến tập quán, chiến lược, cách điều chỉnh trong trao đổi liên nhân theo đúng địa vị, vai vế và ý định của những người tham gia giao tiếp.

- Thành phần làm chủ tình huống: bao gồm các kiến thức và kỹ năng liên

quan đến các yếu tố khác nhau có thể ảnh hưởng đến cộng đồng và sự lựa chọn của người sử dụng ngôn ngữ trong một hoàn cảnh cụ thể.

11

Tuy nhiên, thiên về góc độ nội lực cá nhân cần vận dụng trong giao tiếp, A. Abbou đã đề xuất cấu trúc năm yếu tố của NL giao tiếp, bao gồm: NL ngôn ngữ, NL văn hóa - xã hội, NL logic, NL lập luận và ký hiệu học. Cụ thể như sau: - NL ngôn ngữ, Abbou cho rằng nó bao gồm các NL bẩm sinh và khả năng

IC IA L

sử dụng ngôn ngữ mà chủ thể người nói có được để tiếp nhận và diễn đạt các phát ngôn của người khác và đưa ra các phát ngôn để người khác có thể tiếp

nhận và diễn đạt lại được. Như vậy, NL này bao gồm các mặt thuần túy ngôn

FF

ngữ, diễn ngôn (chuyển từ câu sang lời nói) và các tình thái (tu từ). NL này được thể hiện dưới nhiều cấp độ, tức là theo số lượng và sự phức tạp của các

O

phát ngôn và các mẫu được tiếp nhận và phát ra.

N

- NL văn hóa - xã hội bao gồm các NL bẩm sinh và khả năng sử dụng ngôn

Ơ

ngữ mà chủ thể người nói có được để kết nối các tình huống, sự kiện, hành vi, ứng xử với các mã hóa xã hội và hệ quy chiếu (hệ thống các quan niệm điều

H

chỉnh việc tổ chức các tập quán về khoa học và xã hội). Giống như NL ngôn

N

ngữ, năng lực này cũng được hình thành theo từng cấp độ.

Y

- NL logic chỉ các NL bẩm sinh và khả năng để tạo ra tập hợp các diễn

U

ngôn có thể diễn đạt được, liên kết với các biểu trưng và phạm trù thực tế và

Q

phân biệt các cơ sở khái niệm, các phương thức nối kết và bước cụ thể để đảm

M

bảo diễn ngôn được thống nhất, tiến triển và có hiệu lực.

- NL lập luận bao gồm các NL bẩm sinh và khả năng cho phép tạo ra các

KÈ

thao tác diễn ngôn theo mối quan hệ giữa cá nhân với tổ chức, với tình huống,

ẠY

với nhu cầu, với dự định mang tính chiến lược và chiến thuật.

- Cuối cùng là NL tín hiệu học bao gồm các NL bẩm sinh và khả năng giúp

D

cá nhân có được các phương tiện tiếp nhận các đặc tính võ đoán, đa hệ thống và nhất là dễ thay đổi của tín hiệu diễn tả mang tính xã hội và các diễn đạt bằng ngôn ngữ. Đặc biệt, NL này được cụ thể hóa bằng việc hiểu và thực hành các thao tác diễn đạt, giữ và tái hiện nghĩa hoặc là để phù hợp với thực tế hoặc là khi tưởng tượng có sử dụng ngôn ngữ để thể hiện được các dấu hiệu ảo ảnh hoặc ý muốn.

12

Cũng cùng quan điểm cấu trúc năm yếu tố, nhưng H. Boyer lại tổ chức theo

-

NL về tín hiệu hay tín hiệu ngôn ngữ.

-

NL về quy chiếu.

-

NL về diễn ngôn – văn bản.

-

NL xã hội dụng học.

-

NL về tính bản sắc xã hội văn hóa.

IC IA L

một hướng nhìn khác. Theo học giả này, năm yếu tố đó bao gồm:

Như vậy, theo quan điểm này, tất cả các yếu tố cấu thành NL giao tiếp thể

FF

hiện tương đối hoàn chỉnh các yếu tố ảnh hưởng đến việc nắm bắt ngôn ngữ

của một người dùng ngôn ngữ nói chung chứ không phải trên quan điểm của

O

người học một ngôn ngữ [13].

N

Cuối cùng, các tác giả của Khung quy chiếu chung các ngôn ngữ châu Âu

Ơ

đưa ra quan điểm hợp lý hơn với cấu trúc ba yếu tố của NL giao tiếp, bao gồm:

H

NL ngôn ngữ, NL xã hội ngôn ngữ và NL dụng học.

NL xã hội ngôn ngữ

NL dụng học

Q

U

NL ngôn ngữ

Y

N

NL giao tiếp

NL diễn ngôn

NL ngữ pháp

NL thể hiện chức

M

NL từ vựng

KÈ

năng giao tiếp

NL ngữ nghĩa

NL tiếp nhận

D

ẠY

NL ngữ âm

NL chính tả Hình 1.2. Cấu trúc của năng lực giao tiếp.

1.3.

Dạy học và dạy học song ngữ

1.3.1. Khái niệm dạy học [4] Theo Newcomb, McCracken và Wormbord (1986) thì “Dạy là một quá trình chỉ đạo và hướng dẫn quá trình học để người học đạt được những kiến 13

thức, kỹ năng hay thái độ mới; tăng cường lòng nhiệt tình của họ và phát triển hơn nữa các kỹ năng hiện có”. Khi đưa ra định nghĩa về quá trình dạy học, các tác giả nhấn mạnh đến vai trò của người thầy trong quá trình dạy và học.

Brown và Atkins cho rằng “Dạy có thể là và nhìn chung là một nhiệm vụ đầy khó khăn, đòi hỏi khả năng trí tuệ, những thách thức về mặt xã hội, bao

IC IA L

gồm tập hợp các kỹ năng có thể được hình thành, củng cố và nâng cao,... ở

người dạy nhằm cung cấp các cơ hội, điều kiện thuận lợi cho quá trình học”.

Do vậy, để tiến hành được một hoạt động dạy, người dạy cần phải có một sự

FF

chuẩn bị, đầu tư rất lớn không chỉ về mặt kiến thức chuyên môn mà còn chú

trọng đến các kỹ năng cụ thể; có khả năng đối phó với những khó khăn; có sự

O

cam kết về mặt xã hội,...

N

Bruner (1966) cho rằng: “Dạy là một sự nỗ lực để giúp đỡ hay tạo ra sự

Ơ

phát triển ở người học”. Sự phát triển ở đây bao gồm cả về thể chất lẫn tình thần, về thái độ lẫn hành vi, về kiến thức lẫn kỹ năng,....

H

Theo cách tiếp cận thông tin, GS. TSKH Lâm Quang Thiệp quan niệm “Dạy

N

là việc giúp cho người học tự mình chiếm lĩnh những kiến thức, kỹ năng và

Y

hình thành hoặc thay đổi những tình cảm, thái độ”. Theo quan niệm này, dạy

U

không phải là truyền thụ kiến thức một chiều, càng không phải cung cấp thông

Q

tin đơn thuần, mà chủ yếu là giúp cho người học tự mình chiếm lĩnh kiến thức,

M

kỹ năng, bồi dưỡng cảm xúc và hình thành thái độ.

Từ việc phân tích các định nghĩa nêu trên, thì dạy là một hoạt động đặc

KÈ

trưng của người dạy nhằm tổ chức, điều khiển, tạo ra nhiều điều kiện và cơ hội cho quá trình học diễn ra một cách thuận lợi và đạt mục đích. Hoạt động dạy

ẠY

không có nghĩa là người dạy rót những kiến thức sẵn có của mình vào đầu người

D

học, mà phải tổ chức, sắp xếp các điều kiện, tạo ra các cơ hội thuận lợi và điều khiển, kiểm soát quá trình học nhằm làm tăng thêm lượng kiến thức, kỹ năng và thay đổi thái độ, cách đánh giá hiện có của người học. Kết quả cuối cùng của quá trình dạy là tạo điều kiện và thúc đẩy quá trình học diễn ra trong một môi trường thuận lợi nhất. Hoạt động dạy là tạo ra những quy trình, thao tác chỉ đạo hoạt động học nhằm hình thành ở người học các nhu cầu thường xuyên 14

học tập, tìm tòi tri thức, rèn luyện kỹ năng, kích thích NL tư duy sáng tạo. Hoạt động dạy định hướng cho người học trong việc tìm tòi, đào sâu kiến thức từ lượng thông tin phong phú và rộng lớn của xã hội; hình thành thói quen tự kiểm tra, đánh giá hoạt động học của mình. Hay nói khác hơn, dạy học là một quá trình tổ chức, điều khiển hoạt động học nhằm hình thành cho họ có thái độ, NL,

IC IA L

phương pháp học tập và ý chí học tập để họ tự khai phá những tri thức phong

phú của nhân loại. Điều đó cũng có nghĩa: dạy là dạy cách học, cách tiếp nhận

và xử lý thông tin, vận dụng chúng vào việc giải quyết các vấn đề trong cuộc

FF

sống.

1.3.2. Khái niệm dạy học song ngữ

O

Vào đầu thế kỷ 21, sự thành thạo chỉ trong một ngôn ngữ là không đủ, đòi

N

hỏi con người của thời đại mới phải có khả năng hoạt động bằng nhiều thứ

Ơ

tiếng.

Trong từ điển tiếng Ý của Garzanti (1965), định nghĩa về song ngữ là: “Khả

H

năng của một cá nhân hoặc một cộng đồng sử dụng hai ngôn ngữ một cách tự

N

nhiên” [9].

Y

“Song ngữ là khả năng sử dụng nhiều ngôn ngữ để giao tiếp, tham gia vào

U

các hoạt động liên văn hóa, thành thạo 2 ngôn ngữ trở lên ở nhiều mức độ khác

Q

nhau và trải nghiệm nhiều nên văn hóa” [16].

M

Giáo dục song ngữ (Bilingual Education) hiểu theo nghĩa chung nhất là sử dụng hai hoặc hơn hai ngôn ngữ trong học tập. Giáo dục song ngữ - là dạy tất

KÈ

cả các môn học ở trường bằng hai ngôn ngữ khác nhau. Tuy nhiên, ngày nay giáo dục song ngữ được sử dụng với nhiều nghĩa rất khác nhau, là một tên gọi

ẠY

đơn giản của một hiện tượng phức tạp. Đặc điểm cơ bản của những khác nhau

D

đó là sự khác biệt của nhu cầu giữa việc giáo dục với mục đích phát huy hai

ngôn ngữ hay là giáo dục đơn ngữ cho HS thuộc nhóm cộng đồng thiểu số hoặc học ngôn ngữ thứ hai. Mackey (1970) là người đầu tiên đưa ra sự phân loại giáo dục song ngữ. Theo phân loại này có tới 90 hình thức giáo dục song ngữ khác nhau: ngôn ngữ ở nhà, ngôn ngữ trong chương trình, ngôn ngữ cộng đồng theo địa điểm của nhà trường, hiện trạng ngôn ngữ vùng và ngôn ngữ quốc tế.

15

Theo Duverger (2009), “Một quá trình dạy học gọi là song ngữ khi hai ngôn ngữ là hiện diện một cách chính thức, được cấu trúc hóa, tồn tại một cách song song để giao tiếp và nhất là để học”. Ngôn ngữ thứ nhất là ngôn ngữ quốc gia được sử dụng trong hành chính và trong giảng dạy. Ngôn ngữ thứ nhất có thể không phải là tiếng mẹ đẻ của một số HS. Ngôn ngữ thứ hai thường được gọi thứ hai ở một số quốc gia như Bỉ, Ca na đa hay Ca-mơ-run.

IC IA L

là tiếng nước ngoài (ngoại ngữ) có thể ở những cấp độ khác nhau: ngôn ngữ Johnstones (2010) cho rằng DHSN được hiểu là việc sử dụng tiếng Anh

FF

cùng tiếng mẹ đẻ hoặc ngôn ngữ quốc gia để giảng dạy trong nhà trường nhằm mục đích “tiếp thu kiến thức, học các môn trong chương trình giáo dục, phát

O

triển kỹ năng, hình thành thái độ, phát triển bản thân theo nhiều cách không

N

hoàn toàn chỉ là ngôn ngữ” [7].

Ơ

Như vậy, có thể hiểu một cách đơn giản DHSN là sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ

H

và ngôn ngữ thứ hai làm phương tiện giảng dạy.

1.3.3. Đặc điểm của dạy học song ngữ

N

Song ngữ là nghiên cứu về các ngôn ngữ giao tiếp. Song ngữ được phân

Y

tích thành bốn mức: mức độ cá nhân, gia đình, xã hội và trường học. Giáo dục

U

song ngữ là song ngữ ở cấp trường [14].

Q

Đặc trưng cơ bản của DHSN là ngôn ngữ thứ hai tồn tại song song với ngôn

M

ngữ thứ nhất (ngôn ngữ mẹ đẻ) như là một ngôn ngữ và công cụ học tập [7].

Mục tiêu của DHSN là để cho người học nắm vững kiến thức chuyên môn,

KÈ

tăng cường khả năng sử dụng đồng thời tiếng mẹ đẻ và ngôn ngữ thứ hai.

Giáo dục song ngữ cung cấp các nơi thực hành tiếng Anh, và vai trò chính

ẠY

của nó là tăng cường khả năng tiếng Anh của HS, như là khả năng đọc, nghe

D

và viết. Do đó, giáo dục song ngữ chắc chắn sẽ nâng cao hiệu quả của việc học tiếng Anh, đào tạo ra các chuyên gia giỏi cả hai ngôn ngữ.

1.3.4. Các mức độ của dạy học song ngữ DHSN đã trở thành một trong những xu thế dạy và học ngoại ngữ chủ đạo của các nước trên thế giới. Mô hình DHSN hiện nay về cơ bản thuộc “chế độ chuyển tiếp” [10]. Ở Việt Nam, để từng bước hình thành việc sử dụng tiếng 16

Anh trong học tập của HS, hướng đến phát triển lâu dài và bền vững, việc giảng dạy song ngữ Việt - Anh có thể thực hiện nâng dần theo các mức độ sử dụng tiếng Anh trong giảng dạy như sau: - Cấp độ 1: GV dạy trên lớp sử dụng tiếng Việt là chủ yếu, giao bài tập về nhà, bài tập nhóm để HS thực hành bằng tiếng Anh, GV chữa bài tập bằng tiếng tham khảo, bổ sung thêm khiến thức về toán, khoa học).

IC IA L

Anh. (Đối với GV không thông thạo tiếng Anh, HS dùng sách để nghiên cứu, - Cấp độ 2: GV giảng dạy trên lớp sử dụng tiếng Anh là chủ yếu, chữa bài

FF

tập bằng tiếng Anh, HS trao đổi bằng tiếng Anh. (Đối với GV có thể sử dụng được tiếng Anh thì dùng như tài liệu bổ trợ để giảng dạy một số khái niệm cho

O

HS, giải thích bằng tiếng Anh để giúp HS tiếp cận, hiểu và vận dụng được các

N

thuật ngữ liên quan đến toán và các môn khoa học bằng tiếng Anh).

Ơ

- Cấp độ 3: Bước cao nhất là tổ chức dạy học hoàn toàn bằng tiếng Anh. (Nếu GV có trình độ đạt chuẩn thì dùng sách giáo khoa để dạy các môn Toán,

H

Khoa học một phần hoặc toàn bộ bằng tiếng Anh giúp HS tiếp cận với chương

N

trình phổ thông quốc tế, đọc được sách, tài liệu của nước ngoài bằng tiếng Anh)

Y

[1].

U

1.3.5. Lợi ích của dạy học song ngữ Việt – Anh

Q

Cùng với sự toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới, văn hoá và công nghệ, trao

M

đổi quốc tế đang ngày càng sâu rộng. Tiếng Anh trở thành ngôn ngữ được sử

KÈ

dụng rộng rãi trên thế giới. Việc sử dụng thành thạo hai ngôn ngữ (tiếng Việt và tiếng Anh) mang lại những lợi ích không hề nhỏ: - Lợi ích về khía cạnh ngôn ngữ: ngôn ngữ thứ hai sẽ được học tốt hơn.

ẠY

Đây là một lí do được nhiều nhà nghiên cứu thống nhất. Thậm chí cũng chính

D

vì lí do này mà chương trình DHSN đã được xây dựng và thiết lập. Hơn nữa

DHSN cũng có lợi ích cho việc học ngôn ngữ thứ nhất.

- Lợi ích về khía cạnh văn hóa: việc học song ngữ, cũng như học ngoại ngữ là một cơ hội tốt để làm quen với một nền văn hóa khác cũng như là một cơ hội tốt để cứu các ngôn ngữ có nguy cơ biến mất.

- Lợi ích về kinh tế và xã hội: việc học song ngữ sẽ giúp phát triển cơ hội 17

phát triển và chuyển dịch nghề nghiệp và có thể dẫn đến những cơ hội nghề nghiệp tốt.

- Lợi ích phát triển nhận thức: phát triển NL liên ngành, trí tuệ, tăng cường khả năng học tập, NL viết, đọc hiểu [7].

Ngoài ra, còn rất nhiều lợi ích đối với sự phát triển của não bộ. Như là:

IC IA L

- Gia tăng khả năng xử lí của hệ thần kinh: điều này có nghĩa rằng con người có thể đảm đương nhiều nhiệm vụ cùng lúc và hoàn thành công việc một cách nhanh chóng. Khả năng này giúp mở ra nhiều hướng suy nghĩ và khả năng

FF

giải quyết vấn đề tốt hơn.

- Kiểm soát xử lí thông tin tốt hơn: những người sử dụng hai ngôn ngữ có

O

thể chọn lọc được thông tin liên quan đến nhau từ những thông tin không liên

N

quan tốt hơn. Điều này có nghĩa rằng họ có khả năng tập trung cao hơn và là

Ơ

những người có khả năng suy nghĩ và đưa ra quyết định hiệu quả hơn.

- Cải thiện trí nhớ: điều này cho phép con người làm việc với một lượng

H

thông tin lớn hơn giúp họ mở rộng hiểu biết và kiến thức căn bản.

N

- Gia tăng sự linh hoạt trí óc: điều này có nghĩa rằng con người có thể nhìn

Y

thấy rộng hơn nhiều mảng thông tin và nhìn thế giới từ nhiều góc độ khác nhau.

U

- Nhận thức ngôn ngữ tốt hơn: khả năng này hỗ trợ sự cảm nhận tốt hơn

Q

trong giao tiếp cá nhân.

M

- Cải thiện sức khỏe của trí óc: bằng chứng khoa học chứng minh rằng sử

KÈ

dụng hai ngôn ngữ làm chậm sự suy giảm của trí óc trong vòng từ 2 đến 4 năm [12].

Tóm lại, DHSN là một cách tiếp cận giáo dục không chỉ cho phép người

ẠY

học làm chủ các tài liệu nội dung học tập, trở nên thông thạo hai ngôn ngữ -

D

một kỹ năng ngày càng có giá trị vào đầu thế kỷ XXI, mà còn tăng cường sức khỏe tinh thần và NL, nâng cao thành tích học tập và củng cố năng khiếu xã hội.

18

CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC SONG NGỮ MỘT SỐ NỘI DUNG KIẾN THỨC CHƯƠNG “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI” VẬT LÝ 11 CƠ BẢN 2.1.

Phân tích cấu trúc, nội dung chương “Dòng điện không đổi” Vật

IC IA L

lý 11 CB 2.1.1. Đặc điểm của chương

Chương “Dòng điện không đổi” là chương thứ hai trong chương trình Vật Dòng điện không đổi

Tổng số tiết Lý thuyết Thực hành 13

6

Bài tập, ôn tập

Kiểm tra

5

1

1

O

Chương 2

FF

lý 11 CB. Chương này gồm 13 tiết được phân phối như sau:

Ơ

N

Tiết 12, 13 Dòng điện không đổi. Nguồn điện. (Mục V. Pin và acquy: đọc thêm) Bài tập

Tiết 15

Điện năng. Công suất điện

Tiết 16

Bài tập

Tiết 17

Định luật Ôm đối với toàn mạch. (Mục I. Thí nghiệm: không dạy Mục II. Định luật Ôm đối với toàn mạch: Chỉ cần nêu công thức (9.5) và kết luận) Bài tập

M

Tiết 18

Q

U

Y

N

H

Tiết 14

KÈ

Tiết 19

ẠY

Tiết 20

Đoạn mạch chứa nguồn điện. Ghép các nguồn điện thành bộ ( Mục I. Đoạn mạch chứa nguồn điện( nguồn phát điện) và mục II.3: Bộ nguồn hỗn hợp đối xứng: đọc thêm) Phương pháp giải một số bài toán về mạch điện Bài tập

Tiết 22

Thực hành: Xác định suất điện động và điện trở trong của một pin điện hóa

Tiết 23

Ôn tập

Tiết 24

Kiểm tra 1 tiết

D

Tiết 21

Bảng 2.1. Phân phối chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB

19

Nhìn chung, các kiến thức của chương được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển từ chương trình Vật lý trung học cơ sở. Các khái niệm về dòng điện, cường độ dòng điện, nguồn điện, điện năng tiêu thụ, công suất điện…; các định luật: định luật Ohm đối với đoạn mạch chỉ chứa điện trở thuần, định luật Joule - Lentz HS đã được học ở chương trình Vật lý lớp 7 và lớp 9 nhưng ở mức độ

IC IA L

nhận thức đơn giản, chưa yêu cầu cao về kiến thức cũng như kỹ năng cần đạt.

Tuy nhiên đó cũng là những kiến thức nền, giúp HS có thể học tốt chương

“Dòng điện không đổi” ở chương trình Vật lý 11. Ở chương này, các kiến thức

FF

nêu trên được mở rộng, nâng cao hơn, đặt ra những yêu cầu cao hơn về kiến

thức cũng như kĩ năng, thái độ của HS như các kiến thức về định luật Ohm đối

O

với toàn mạch, mắc nguồn điện thành bộ, kĩ năng vận dụng được định luật Ohm

N

để giải các bài tập về đoạn mạch có chứa nguồn điện,…

Ơ

Đây là chương nối tiếp kiến thức chương “Điện tích – Điện trường”, đồng thời là nền tảng để nghiên cứu các phần khác trong chương trình Vật lý phổ

H

thông như: dòng điện trong các môi trường, từ trường, dòng điện xoay chiều.

N

Phần lớn các kiến thức của chương rất gần gũi và có nhiều ứng dụng trong

Y

đời sống và kỹ thuật. Dòng điện một chiều có thể dùng để thắp sáng, các nguồn

U

điện một chiều cũng được sử dụng rộng rãi. Trong các trường hợp dùng đến

Q

dòng điện không đổi ở hiệu điện thế nhỏ, nguồn điện đóng vai trò quan trọng,

M

chẳng hạn đèn pin cầm tay, trên ô tô, xe máy… đều dùng các bình acquy để thực hiện việc “đề máy”, thắp sáng hệ thống đèn chiếu sáng, đèn tín hiệu. Điện

KÈ

năng có thể dễ dàng chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác. Đó là một đặc tính có tầm quan trọng đặc biệt, nhờ đó năng lượng điện được sử dụng rộng

ẠY

rãi trong đời sống và kỹ thuật. Các mạch điện dùng trong thực tế là tương đối

D

phức tạp, hầu hết các thiết bị điện đều có sự chuyển hóa năng lượng điện thành nhiều dạng năng lượng khác nhau. Kiến thức về định luật Ohm cho mạch kín và cho các loại đoạn mạch giúp ta tính chính xác khi thiết kế và lắp ráp mạch điện. Việc sử dụng các nguồn điện thích hợp và mắc chúng thành bộ một cách hợp lí sẽ nâng cao được hiệu suất sử dụng.

20

Hệ thống bài tập của chương rất đa dạng và phong phú, phù hợp với những trình độ khác nhau của HS. 2.1.2. Sơ đồ kiến thức chương Căn cứ vào nội dung chương trình và sự phân bố kiến thức trong SGK, có

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

IC IA L

thể xây dựng sơ đồ logic kiến thức chương này như sau:

Q

Hình 2.1. Sơ đồ kiến thức chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB 2.1.3. Chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương

KÈ

M

Chủ đề

Kết quả cần đạt Kiến thức

a) Dòng điện. Dòng điện - Trình bày được khái niệm dòng điện không đổi.

ẠY

không đổi.

D

b) Nguồn điện. Suất điện - Trình bày được khái niệm suất điện động của động của nguồn điện. nguồn điện.

Pin, acquy.

- Trình bày được cấu tạo chung của các nguồn điện hoá học (pin, acquy).

- Viết được công thức tính công của nguồn điện: Ang = Eq = EIt 21

c) Công suất của nguồn - Viết được công thức tính công suất của nguồn điện.

điện: Png = EI

d) Định luật Ohm đối - Phát biểu được định luật Ohm đối với toàn mạch. với toàn mạch.

IC IA L

e) Mắc các nguồn điện - Viết được công thức tính suất điện động và điện trở trong của bộ nguồn mắc nối tiếp, mắc song

thành bộ.

song.

FF

Kỹ năng

- Vận dụng được hệ thức I =

E

RN +r

hoặc U = E – Ir

O

để giải các bài tập đối với toàn mạch, trong đó

N

mạch ngoài gồm nhiều nhất là ba điện trở.

Ơ

- Vận dụng được công thức Ang = EIt và Png = EI.

H

- Tính được hiệu suất của nguồn điện.

N

- Nhận biết được trên sơ đồ và trong thực tế, bộ nguồn mắc nối tiếp hoặc mắc song song.

Y

- Tính được suất điện động và điện trở trong của

song.

- Tiến hành được thí nghiệm đo suất điện động và xác định điện trở trong của một pin.

KÈ

M

Q

U

các loại bộ nguồn mắc nối tiếp hoặc mắc song

2.1.4. Mục tiêu dạy học khi áp dụng dạy học song ngữ

Ngoài những mục tiêu cần đạt về chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương

ẠY

“Dòng điện không đổi” thì một số mục tiêu dạy học khi áp dụng DHSN được

D

bổ sung như sau: Đối với một bài học: - Đọc, viết được các từ vựng chuyên ngành bằng tiếng Anh..

- Đọc hiểu đề bài tập hoàn toàn bằng tiếng Anh và giải được bằng tiếng Anh. - Nghe hiểu các đoạn phim, video tiếng Anh sử dụng trong tiết học.

- Phát âm chuẩn các từ vựng đã học.

22

- Vận dụng được các từ vựng và cấu trúc câu để trả lời.

2.2.

Quy trình sử dụng song ngữ trong dạy học

1. Lựa chọn mức độ dạy học song ngữ phù hợp.

FF

3. Xây dựng hệ thống câu hỏi, bài tập bằng tiếng Anh.

IC IA L

2. Nghiên cứu nội dung bài học và xác định mục tiêu dạy học.

4. Lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp để xây dựng các hoạt động dạy

O

học song ngữ tương ứng.

N

Hình 2.2. Quy trình sử dụng song ngữ trong dạy học

Ơ

*Giải thích quy trình:

Bước 1: Lựa chọn mức độ dạy học song ngữ phù hợp.

H

DHSN bao gồm 3 cấp độ giảng dạy:

N

- Cấp độ 1: GV dạy trên lớp sử dụng tiếng Việt là chủ yếu, giao bài tập về

Y

nhà, bài tập nhóm để HS thực hành bằng tiếng Anh, GV chữa bài tập bằng tiếng

U

Anh.

Q

- Cấp độ 2: GV giảng dạy trên lớp sử dụng tiếng Anh là chủ yếu, chữa bài

M

tập bằng tiếng Anh, HS trao đổi bằng tiếng Anh. - Cấp độ 3: Tổ chức dạy học hoàn toàn bằng tiếng Anh.

KÈ

Khó khăn lớn nhất khi áp dụng DHSN là sự không đồng đều về trình độ

tiếng Anh giữa các HS trong cùng một lớp học hoặc giữa các lớp học với nhau.

ẠY

Sự lựa chọn cấp độ DHSN không chính xác sẽ làm giảm hiệu quả tiếp thu bài

D

của HS, giảm hứng thú học tập và làm cho HS cảm thấy nặng nề với chương trình học. Do vậy, việc lựa chọn cấp độ DHSN phù hợp với đối tượng dạy học là rất quan trọng. Đối với một lớp học mà mặt bằng chung về khả năng tiếng Anh của lớp ở mức độ thấp thì cấp độ song ngữ phù hợp là cấp độ 1, còn đối với lớp khá về trình độ tiếng Anh thì có thể áp dụng cấp độ 2, hơn nữa là cấp độ 3.

23

Bước 2: Nghiên cứu nội dung bài và xác định mục tiêu dạy học Nhiệm vụ của quá trình học tập được cụ thể hóa thành mục tiêu của từng chương, từng bài trong chương trình học. Mục tiêu là cái đích đạt tới sau mỗi bài học, mỗi phần, mỗi chương do người dạy đặt ra để định hoạt động dạy học.

Cần phải phân tích mục tiêu để xác định nhiệm vụ nhận thức cho HS ở mỗi bài

IC IA L

học. Mục tiêu dạy học đó bao gồm: kiến thức, kỹ năng và thái độ. Do vậy, trước khi sử dụng song ngữ trong dạy học, người dạy cần xác định mục tiêu cần đạt

được sau khi áp dụng DHSN. Khi xác định đúng mục tiêu dạy học sẽ định

FF

hướng được nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học được hiệu quả.

O

Bước 3: Xây dựng hệ thống từ vựng, cấu trúc, câu hỏi và bài tập tiếng

N

Anh.

Ơ

Mục đích cuối cùng của DHSN là nhằm phát triển NLNN cho HS, bao gồm

H

các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Do đó, trước hết cần phải xây dựng một hệ thống từ vựng, cấu trúc tiếng Anh sử dụng trong bài học. Từ vựng và cấu trúc

N

nên giao cho HS nghiên cứu trước khi tiến hành dạy học. Tiếp theo, nên xây

Y

dựng hệ thống câu hỏi, bài tập liên quan đến nội dung bài học nhưng được biên

U

soạn bằng tiếng Anh. Hệ thống câu hỏi, bài tập này được sử dụng xuyên suốt

Q

trong quá trình dạy học, tạo điều kiện cho HS nghiên cứu, thực hành, trao đổi,

M

giao tiếp, từ đó giúp phát triển các kỹ năng ngoại ngữ cần thiết. Hệ thống câu hỏi, bài tập cần phải được xây dựng một cách phong phú, đa dạng. Có thể áp

KÈ

dụng các dạng bài tập như trắc nghiệm, tự luận, điền khuyết, nối, trò chơi ô chữ, tìm chữ,…để kích thích hứng thú, tò mò, ham học hỏi của HS, giúp cho

D

ẠY

hiệu quả dạy học được nâng cao.

Bước 4: Lựa chọn các PPDH phù hợp để xây dựng các hoạt động dạy

học song ngữ tương ứng.

Tổ chức DHSN đơn thuần là dạy học sử dụng lồng ghép tiếng Việt và tiếng Anh làm phương tiện dạy học, vận dụng có hiệu quả hệ thống câu hỏi, bài tập tiếng Anh đã xây dựng trong suốt quá trình học. Tuy nhiên, để tiết học trở nên sinh động, hấp dẫn và hiệu quả thì người dạy nên lựa chọn các PPDH phù hợp, 24

đặc biệt là các PPDH tích cực để xây dựng các hoạt động DHSN tương ứng. Điều này không chỉ kích thích hứng thú học tập, tính chủ động mà còn giúp người học phát triển các NL cần thiết khác thông qua các phương pháp dạy như NL giải quyết vấn đề, NL tự học, NL hợp tác,…

2.3.

Thiết kế tiến trình dạy học song ngữ một số nội dung kiến thức

IC IA L

chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB

2.3.1. Tiến trình dạy học song ngữ bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện”

FF

I. Mục tiêu 1. Kiến thức

Phát biểu được khái niệm dòng điện, quy ước về chiều dòng điện và các

O

-

Trình bày được khái niệm cường độ dòng điện, dòng điện không đổi,

Ơ

-

N

tác dụng của dòng điện.

đơn vị cường độ dòng điện và đơn vị điện lượng.

Trình bày được điều kiện để có dòng điện.

-

Trình bày được khái niệm suất điện động của nguồn điện.

Y

2. Kỹ năng

N

H

-

Nhận biết được ampe kế và vôn kế.

-

Vận dụng các công thức I =

Q

U

-

A

q

và E = giải bài tập. q

t

Có ý thức vận dụng kiến thức đã học vào đời sống.

KÈ

-

M

3. Thái độ

-

Có ý thức tự tìm hiểu, dịch thuật sách, báo, tài liệu bằng tiếng Anh.

D

ẠY

4. Năng lực ngoại ngữ -

Nắm được một số từ vựng, cấu trúc sử dụng trong bài học.

-

Đọc hiểu tài liệu, bài tập.

-

Nghe hiểu video về dòng điện.

-

Vận dụng được các từ vựng và cấu trúc câu để thực hiện các nhiệm vụ

học tập.

25

II. Chuẩn bị

-

Bài giảng điện tử.

-

Video về dòng điện (phụ lục 1)

-

Các phiếu học tập (phụ lục 1).

IC IA L

1. Giáo viên

2. Học sinh Ôn lại các kiến thức về dòng điện đã học ở THCS.

-

Học từ vựng, cấu trúc đã được cung cấp trước tiết học.

-

Chuẩn bị bài mới.

FF

-

3. Phương pháp dạy học

O

Phương pháp nhóm kết hợp với trực quan hóa và trò chơi.

N

III. Tổ chức hoạt động dạy

Ơ

*Hoạt động 1: Đặt vấn đề.

Hoạt động của HS - Quan sát, lắng nghe

N

- HS quan sát video về

H

Hoạt động của GV

dòng điện và đặt vấn đề: Các và tiếp nhận vấn đề. thiết bị điện trong gia đình

- Electric current: dòng điện.

Y

- Power supply: nguồn điện.

U

như tivi, quạt, tủ lạnh,…đều

- Steady current:

cung cấp dòng điện. Vậy tại

dòng điện không

M

Q

hoạt động nhờ có nguồn điện

đổi.

KÈ

sao nguồn điện có thể tạo ra dòng điện chạy khá lâu trong mạch như vậy? Và dòng

ẠY

điện không đổi là gì? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng

D

Từ vựng, cấu trúc

ta giải đáp vấn đề này.

- GV dùng thẻ từ vựng

- Nhớ lại từ vựng đã

(hoặc chiếu slide), hỏi đáp được cung cấp trước, nhanh về nghĩa và cách phát phát âm và nêu ý nghĩa. âm từ.

26

*Hoạt động 2: Nhắc lại kiến thức về dòng điện.

Hoạt động của HS

- GV hỏi đáp nhanh về từ vựng.

- Phát âm và nêu nghĩa

- Electric current: dòng điện.

của từ

- Chiếu slide có sẵn nội

Từ vựng, cấu trúc

- Quan sát.

- Metal (n): kim

IC IA L

Hoạt động của GV

dung các câu hỏi 1 – 5/SGK

loại

(cột A) và các câu trả lời

- The drift flow:

tương ứng (cột B).

dòng dịch chuyển.

- Nhớ lại kiến thức đã

thức đã học về dòng điện ở học và trả lời.

THCS và nối các nội dung ở

- Direction

(n):

FF

- Yêu cầu HS nhớ lại kiến

chiều, hướng.

O

- Convention (n):

N

H

Ơ

N

cột A với cột B trong bảng.

quy ước.

- Charge

(n):

điện tích.

- Particle (n): hạt.

- Quantity

(n):

Y

đại lượng.

U

- Unit (n): đơn vị.

Q

*Hoạt động 3: Tìm hiểu về cường độ dòng điện. Dòng điện không đổi.

M

Hoạt động của GV

KÈ

- GV hỏi đáp nhanh về từ vựng.

- Phát âm và nêu nghĩa của từ.

D

Từ vựng, cấu trúc - Current intensity (n): cường

- Nhận nhiệm vụ học độ dòng điện.

ẠY

- Chia lớp thành 4 nhóm,

Hoạt động của HS

yêu cầu các nhóm đọc và tập.

- Specific

nghiên cứu mục II, SGK/36,

đặc trưng.

37 và hoàn thành các phiếu

- Characterize

học tập 1, 2.

(n): đặc trưng.

(adj):

- Impact (n): tác dụng.

27

- Yêu cầu đại diện nhóm

- Đại diện nhóm trình

- Quotient

làm phiếu học tập 1 và 2 lần bày.

thương số.

lượt trình bày.

- Capacity

Handout 1: 1.The

(n):

(n):

of điện lượng.

intensity

current is a specific

- Change:

thay

or weakness impact of It

characterized

- Formula

is công thức. by

the

FF

current.

quotient of capacity ∆𝑞 through

straight

section

the

O

moving

N

of

Ơ

conductor in a time ∆𝑡

H

and that period of time.

Y

N

2.Formula:

𝐼=

∆𝑞 ∆𝑡

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Handout 2: 1.The steady current is an electric current whose direction and intensity are

unchanged

over

time. 𝑞 𝑡 2.The unit of current 𝐼=

intensity is ampe (A).

3.The unit of capacity is coulomb (C).

28

IC IA L

quantity for the strength đổi # unchange.

(n):

- Yêu cầu 2 nhóm còn lại nhận xét.

- Lắng nghe và nhận xét bài của các nhóm.

- GV nhận xét và yêu cầu

- Lắng nghe và sửa bài.

HS sửa bài.

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- GV hỏi đáp nhanh về từ

Từ vựng, cấu trúc

- Phát âm và nêu nghĩa

nguồn điện.

của từ.

- Yêu cầu HS nhớ lại kiến

- Nhớ lại và trả lời.

- Condition

C6.

- Voltage

kiện để có dòng điện.

- Trả

lời:

Ơ

condition to have an current

is

a đầu.

- Conductor (n):

ends of the conductor.

vật dẫn điện.

N

voltage applied to two

- Thực hiện nhiệm vụ

Y

- Yêu cầu HS làm câu C7,

U

C8, C9.

Q

- Yêu cầu HS nêu tác dụng

KÈ

M

của nguồn điện.

- End (n): cực,

H

electric

(n):

The hiệu điện thế.

N

- Yêu cầu HS nêu điều

(n):

điều kiện.

O

thức đã học, trả lời câu C5,

học tập.

- Maintain

(v):

duy trì.

- Suy nghĩ và trả lời:

- Terminal

(n):

The power supply has cực. impact maintaining the voltage

between

terminals of it.

ẠY

- Hiệu điện thế giữa 2 cực

của nguồn điện được duy trì

D

- Power supply:

FF

vựng.

IC IA L

*Hoạt động 4: Tìm hiểu về nguồn điện.

hay sự tích điện khác nhau ở các cực của nguồn điện được duy trì là do có các lực lạ. Các lực này khác bản

29

- Strange

(adj):

two lạ.

- Force (n): lực.

chất với lực điện, nó giúp tách các electron ra khỏi nguyên tử và chuyển các electron hay ion dương ra khỏi mỗi cực của nguồn

IC IA L

điện. Khi đó sẽ tạo ra sự chênh lệch điện tích giữa cực thừa e (cực âm) và cực

FF

thiếu e (cực dương) của nguồn điện.

N

Strange forces in power make

two

Ơ

dụng của lực lạ.

- Nghiên cứu và trả lời:

O

- Yêu cầu HS nêu tác

supply

power

of

H

terminals

charged

N

supply

differently and therefore

Q

U

Y

maintaining the voltage its

two

terminals.

- Lắng nghe và ghi bài.

M

- GV nhận xét và yêu cầu

between

KÈ

HS ghi bài.

*Hoạt động 5: Tìm hiểu suất điện động của nguồn điện.

Hoạt động của GV

ẠY

- GV hỏi đáp nhanh về từ

D

vựng.

Hoạt động của HS - Phát âm và nêu nghĩa của từ.

Từ vựng, cấu trúc - Work (n): công -

Electromotive suất

điện

chiếu và phân tích hình

động.

7.4/SGK.

- Measure

(n):

- Phát phiếu học tập 3. GV

- Lắng nghe.

force:

đo, tính.

30

- Yêu cầu HS nêu định nghĩa công của nguồn điện và điền vào phiếu học tập.

- Nêu định nghĩa:

- Positive

(n):

The work of power dương. supply is the work that

- Electric

field:

done by strange forces điện trường.

- Magnitude (n):

the power supply.

độ lớn.

- Hoạt động nhóm và

electromotive

force (Emf) of power resistance: điện trở trong.

supply.

The

N

- Definiton:

O

và trình bày.

Ơ

electromotive force of supply

is

a

H

power

N

specific quantity for the work production ability

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

of the power supply and

D

- Internal

FF

2.The

- Resistance (n): điện trở

nhóm, hoàn thành các câu trình bày: còn lại trong phiếu học tập

IC IA L

- Yêu cầu HS hoạt động

moving charges through

is

measured

by

the

quotient between work A done by strange forces when moving a positive charge q in opposite direction with that of the electric

field

in

the

power supply and the magnitude of that charge q.

- Formula E =

𝐴 𝑞

- The unit: Volt (V).

31

- Each power supply is characterized

by two

quantity which are Emf E

and

its

internal

IC IA L

resistance r.

- When the external circuit

is

open,

the

relation between Emf E

FF

and the voltage between two terminals of power

O

supply is E = U.

N

- GV nhận xét và yêu cầu

Ơ

HS sửa bài.

H

*Hoạt động 6: Củng cố, dặn dò

Hoạt động của HS

N

Hoạt động của GV - Yêu cầu các nhóm thảo

- Thảo luận nhóm và

Y

luận nhóm và tham gia trò tìm từ.

U

chơi “Tìm từ che khuất”

Q

theo cột dọc và cột ngang

M

với các gợi ý đã cho.

KÈ

- GV giải mã các ô chữ.

- Lắng nghe và sửa

- Cung cấp cho HS từ chữa.

vựng và cấu trúc tiếng Anh

- Nhận nhiệm vụ học

ẠY

liên quan đến bài học sau. tập về nhà.

D

Yêu cầu HS về nhà nghiên cứu và chuẩn bị bài 8. Điện năng. Công suất điện.

32

Từ vựng, cấu trúc

2.3.2. Tiến trình dạy học song ngữ bài “Điện năng. Công suất điện” I. Mục tiêu 1. Kiến thức -

Trình bày được biểu thức và ý nghĩa của các đại lượng trong biểu thức

của công và công suất.

Phát biểu được nội dung định luật Joule – Lentz.

-

Trình bày được biểu thức công và công suất nguồn điện, ý nghĩa các đại

lượng trong biểu thức và đơn vị.

-

FF

2. Kỹ năng

IC IA L

-

Giải các bài toán điện năng tiêu thụ của đoạn mạch, bài toán định luật

O

Joule – Lentz.

N

3. Thái độ

Có ý thức vận dụng kiến thức đã học vào đời sống.

-

Có ý thức tự tìm hiểu, dịch thuật sách, báo, tài liệu bằng tiếng Anh.

4. Năng lực ngoại ngữ

H

Ơ

-

Nắm được một số từ vựng, cấu trúc sử dụng trong bài học.

-

Đọc hiểu được tài liệu, bài tập.

-

Vận dụng được các từ vựng và cấu trúc câu để thực hiện các nhiệm vụ

Q

học tập.

U

Y

N

-

M

II. Chuẩn bị

1. Giáo viên Bài giảng điện tử.

-

Topic “Electric energy consumption and electrical power” (phụ lục 2).

-

Hình ảnh các dụng cụ điện: nồi cơm điện, bàn là,…

-

Các phiếu học tập (phụ lục 2).

D

ẠY

KÈ -

2. Học sinh -

Ôn lại kiến thức phần điện năng, công suất điện ở lớp 9 THCS.

-

Học từ vựng, cấu trúc đã được cung cấp trước tiết học.

-

Chuẩn bị bài mới.

33

3. Phương pháp dạy học Kết hợp phương pháp trực quan hóa và phương pháp nhóm.

III. Tổ chức hoạt động dạy *Hoạt động 1: Ổn định lớp, đặt vấn đề.

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS - Ổn định lớp.

IC IA L

- Kiểm tra sĩ số, ổn định

Từ vựng, cấu trúc

lớp.

- Quan sát, lắng nghe

của các thiết bị điện và đặt và tiếp nhận vấn đề. vấn đề: Tất cả các thiết bị

O

điện đều tiêu thụ điện năng.

N

Vậy lượng điện năng tiêu

Ơ

thụ đó là gì? Điện năng được

N

H

tiêu thụ dưới các dạng năng lượng nào? Công suất điện

FF

- Cho HS quan sát hình ảnh

là gì? Bài học hôm nay sẽ

Y

giúp ta giải đáp vấn đề này.

U

*Hoạt động 2: Tìm hiểu về điện năng tiêu thụ và công suất điện.

Q

Hoạt động của GV

M

- GV hỏi đáp nhanh về từ

KÈ

vựng.

- Phát âm và nêu nghĩa của từ.

- Cho HS quan sát topic

“Electric

Hoạt động của HS

- Quan sát.

energy

- Electric energy consumption: điện năng tiêu thụ.

- Electrical

consumption and electrical

power: công suất

power”.

điện.

ẠY D

Từ vựng, cấu trúc

- Yêu cầu HS làm việc

- Làm việc nhóm và cử

nhóm, mô tả về nội dung đại diện trả lời.

- Electric

force:

lực điện.

kiến thức mà topic muốn

- Work (n): công.

truyền tải.

- Amount lượng.

34

(n):

- Yêu cầu HS dựa vào

- The formula of the

- Transform (v):

topic nêu công thức tính work of electric force is: chuyển hóa. công của lực điện.

A = Uq = UIt

- Yêu cầu HS nêu định

- Shifting directly:

- Definition:

dịch

nghĩa về điện năng tiêu thụ The amount of electric chuyển có hướng.

chuyển hóa thành các dạng consumes năng lượng.

IC IA L

và một số ví dụ về điện năng energy that a circuit

- Mechanical

a energy: cơ năng.

when

- Thermal

current passes through to into

energy

forms

other energy:

FF

transform

is năng/nhiệt lượng.

- Light

when năng

energy:

lượng

ánh

N

force

O

measured by the work of electric

nhiệt

Ơ

shifting directly charges. sáng.

- The consumed

H

Example:

Electric

energy power: công suất

N

+

into tiêu thụ.

transforms

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

mechanical energy: drill,

D

- Yêu cầu HS nêu công

Electric

energy gì đó.

transforms into thermal

- Transform into

energy: cooker, iron,…

sth…: chuyển hóa

+

Electric

transforms

into

energy thành cái gì đó. light

energy: bulb, LED,..

- Accorrding

thụ của đoạn mạch và đơn vị circuit: P=

công thức.

A =UI t

With: P (W), A (J), t (s) 35

to

sth..: theo cái gì

- The formula measures đó…

thức xác định công suất tiêu the consumed power of của các đại lượng có trong

through

sth…: chảy qua cái

water pumps,.. +

- Pass

- Yêu cầu HS vận dụng

- Accorrding to the

định luật Ohm đối với 1 Ohm’s

law

for

the

đoạn mạch vào công thức và circuit, we have: rút ra công thức tính công

- Yêu cầu HS nêu dụng cụ đo.

U R

U2 2 →P= =I R R - Device measures the electric

power

IC IA L

suất?

I=

is

FF

electricity meter.

O

*Hoạt động 3: Tìm hiểu về công suất tỏa nhiệt của vật dẫn khi có dòng điện chạy qua.

Hoạt động của HS

của từ.

- Heat (n): nhiệt.

- Power of heat: công suất tỏa nhiệt.

ảnh dây đốt nóng của nồi Question 1:

- Radiate (v): tỏa

- Quan sát và trả lời:

Y

N

- Cho HS quan sát hình

When

the

electric ra, phát ra.

U

cơm điện và bàn là. Yêu cầu

Q

HS trả lời câu hỏi 1 trong current passes through

ẠY

KÈ

M

phiếu học tập.

D

Từ vựng, cấu trúc

H

vựng.

- Phát âm và nêu nghĩa

Ơ

- GV hỏi đáp nhanh về từ

N

Hoạt động của GV

the cooker, iron,…they proportional: tỉ lệ get hot and radiates into thuận lợi. the surroundings.

Because large

they

- Square:

bình

have phương.

resistance.

- Joule – Lentz ‘s

Therefore, the thermal law: định luật Jun – energy is also large.

- GV nhận xét.

- Yêu cầu HS làm việc

- Directly

Lenxơ.

- Heat radiation:

- Nhận nhiệm vụ học sự tỏa nhiệt.

nhóm và hoàn thành 2 câu tập.

- Determind (v): xác định.

còn lại trong phiếu học tập.

36

- Yêu cầu các nhóm trình bày.

- Đại điện nhóm trình bày: Question 2: Joule – Lentz ‘s law: thermal

energy

radiating in a conductor is directly proportional to the resistance of the

FF

conductor, with square

IC IA L

The

of current intensity and

O

with the time that an

N

electric current passes

Ơ

through that conductor.

H

Q = I 2 Rt

N

Question 3: We have: Q = RI2t, so

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

the power of heat is: Q U2 2 P = =I R= t R Definition: Power of heat P in a conductor

when

an

electric current passes through it characterizes for the speed of heat radiation

of

conductor

and

that is

determined by radiated heat in that conductor in a unit of time.

37

- GV nhận xét và kết luận.

- Lắng nghe và sửa bài.

*Hoạt động 4:Tìm hiểu công và công suất của nguồn điện.

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

vựng.

- Phát âm và nêu nghĩa của từ.

- Ở bài trước, ta đã biết lực

- The

work

of

IC IA L

- GV hỏi đáp nhanh về từ

Từ vựng, cấu trúc

power supply: công của nguồn điện.

- Lắng nghe.

- The power of

điện tích qua nguồn để duy

power supply: công

FF

lạ là lực dịch chuyển các trì hiệu điện thế ở 2 cực của

suất

của

nguồn

điện.

- The

formula

- The

work

N

- Yêu cầu HS nêu công

O

nguồn.

Ơ

thức tính công của lực lạ bên measures the work of production speed: strange forces in the tốc độ thực hiện

H

trong nguồn.

N

power supply: A = Eq

- The

formula

Y

- Theo định luật bảo toàn

công.

U

năng lượng, điện năng tiêu measures the work of the

Q

thụ trong toàn mạch bằng power supply: Ang = Eq = EIt

M

công của các lực lực bên

KÈ

trong nguồn điện. Mà điện năng tiêu thụ trong toàn mạch chính là công của

ẠY

nguồn điện. Vậy công thức

D

tính công của nguồn điện là gì?

- Tương tự như định nghĩa

- The power Png of the

công suất tỏa nhiệt, yêu cầu power HS nêu định nghĩa công suất characterizes của nguồn điện.

38

supply for

the

work production speed of that power supply and is determined by the work of power supply in

- Yêu cầu HS nêu công

IC IA L

a unit of time.

- The formula:

thức tính công suất nguồn?

Png =

Ang = EI t

FF

*Hoạt động 5: Củng cố, dặn dò Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

N

- Chiếu nội dung và yêu

- Nhận nhiệm vụ học tóc.

N

What is the electric device

H

cầu HS làm bài tập củng cố. tập.

Exercise 1:

Y

that the electric energy

- Kettle (n): ấm đun nước.

- Drill (n): máy

- Calculate

Q

thermal energy when it

M

tính cái gì đó..

A. Incandescent bulb.

KÈ

B. Electric fan.

C. Electric kettle.

ẠY

D. Drill.

Exercise 2:

D

- Fan (n): quạt.

khoan.

U

transform completely into

operate?

- Incandescent

bulb: bóng đèn dây

nhớ.

Ơ

trọng tâm trong bài.

- Lắng nghe và ghi

O

- GV nhắc lại kiến thức

Từ vựng, cấu trúc

In a circuit only having resistance, if we want to increase the power of heat to 4 times, we have to:

39

sth..:

A. Increase the voltage to 2 times.

B. Decrease the voltage to 2 times.

IC IA L

C. Increase the voltage to 4 times.

D. Decrease the voltage to 4 times.

FF

Exercise 3: Calculate electric energy

O

consumption and electric

N

power when electric current

through

the

N

conductor for 1 hour, known

H

passes

Ơ

with the intensity of 1A

that the voltage between two

U

- GV nhận xét.

Y

ends of this conductor is 6V.

Q

- Yêu cầu HS về nhà làm

- Lắng nghe và sửa bài.

- Nhận nhiệm vụ học

M

bài tập, học trước từ vựng và tập. chuẩn bị bài mới, bài 9 Định

KÈ

luật Ohm đối với toàn mạch.

2.3.3. Tiến trình dạy học song ngữ bài “Định luật Ohm đối với toàn

D

ẠY

mạch” I. Mục tiêu 1. Kiến thức -

Phát biểu được nội dung và viết được biểu thức định luật Ohm cho toàn

mạch.

-

Giải thích được hiện tượng đoản mạch và ảnh hưởng của điện trở trong

đối với CĐDĐ khi xảy ra hiện tượng đoản mạch.

40

-

Nêu được các dụng cụ dùng để khắc phục hiện tượng đoản mạch.

-

Viết được biểu thức tính hiệu suất của nguồn điện.

2. Kỹ năng Tư duy, suy luận logic.

-

Vận dụng định luật Ohm cho toàn mạch để giải một bài tập.

3. Thái độ

IC IA L

-

-

Có ý thức vận dụng kiến thức đã học vào đời sống.

-

Có ý thức tự tìm hiểu, dịch thuật sách, báo, tài liệu bằng tiếng Anh.

FF

4. Năng lực ngoại ngữ

Nắm được một số từ vựng, cấu trúc sử dụng trong bài học.

-

Đọc hiểu được tài liệu, bài tập.

-

Vận dụng được các từ vựng và cấu trúc câu để thực hiện các nhiệm vụ

N Ơ

học tập.

H

II. Chuẩn bị

N

1. Giáo viên Bài giảng điện tử.

-

Các phiếu học tập (phụ lục 3).

-

Bảng từ vựng tiếng anh cần thiết.

Q

2. Học sinh

U

Y

-

Ôn lại kiến thức về định luật Ohm cho đoạn mạch, đoạn mạch mắc nối

M

-

O

-

KÈ

tiếp, đoạn mạch mắc song song và định luật bào toàn và chuyển hóa năng lượng.

-

Chuẩn bị bài mới.

ẠY

3. Phương pháp dạy học

Kết hợp phương pháp vấn đáp với kỹ thuật mảnh ghép và kỹ thuật học bằng

D

dạy học.

III. Tổ chức hoạt động dạy *Hoạt động 1: Ổn định lớp, đặt vấn đề

41

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- Yêu cầu HS nhắc lại biểu

- Nhớ lại và trả lời:

thức của định luật Ohm đối

I=

với đoạn mạch chứa điện trở

Từ vựng, cấu trúc

U R

IC IA L

R, được đặt vào hiệu điện thế U, cường độ dòng điện chạy trong mạch là I. - Nếu mắc thêm vào hai

- Lắng nghe và tiếp

FF

đầu đoạn mạch một nguồn nhận vấn đề. điện có suất điện động E và

O

điện trở trong r, thì biểu thức

N

định luật Ohm cho đoạn mạch

Ơ

còn phù hợp không? Nếu

N

luật Ohm cho mạch kín này

H

không thì biểu thức của định được viết như thế nào? Và

Y

phát biểu ra sao? Để trả lời

U

được câu hỏi này, ta vào bài

Q

hôm nay: Bài 9: Định luật

M

Ohm cho toàn mạch.

KÈ

*Hoạt động 2: Giới thiệu về toàn mạch.

Hoạt động của HS

- GV hỏi đáp nhanh về từ

- Phát âm và nêu

ẠY

Hoạt động của GV

D

vựng.

nghĩa của từ.

- Để xây dựng được định

luật Ohm cho toàn mạch thì trước tiên ta phải hiểu được: toàn mạch là gì?

42

Từ vựng, cấu trúc

- GV giới thiệu: Toàn mạch là mạch điện kín đơn giản nhất, bao gồm nguồn điện có suất điện động E, điện trở trong r và điện trở tương

- Yêu cầu HS nhắc lại cấu

- Nhắc lại cấu tạo

tạo của toàn mạch.

của toàn mạch.

FF

- Toàn mạch có sơ đồ như

-

+

N

RN

B

Ơ

A

O

sau: I

IC IA L

đương RN của mạch ngoài.

H

E,r

Hoạt động của HS

Y

Hoạt động của GV

N

*Hoạt động 3: Thí nghiệm

Q

vựng.

U

- GV hỏi đáp nhanh về từ

- Phát âm và nêu nghĩa của từ.

M

- Rheostat

Phát bộ card cho các nhóm,

KÈ ẠY D

thí nghiệm này.

(n):

(n):

biến trở.

yêu cầu các nhóm:

các dụng cụ cần dùng trong

- Resistor

điện trở (dụng cụ).

- Chia lớp thành 8 nhóm.

+ Nhận biết và chọn lựa ra

Từ vựng, cấu trúc

- Ammeter - Dụng cụ gồm: +1

Power

supply

(E,r).

(n):

ampe kế.

- Voltmeter (n): vôn kế.

+ 1 Resistor Ro. + 1 Rheostat R. + 1 Ammeter. + 1 Voltmeter. + 1 Switch K. 43

- Switch K (n): khóa K. - Graph (n): đồ thị.

+ Ráp hoàn chỉnh sơ đồ

- Dependence

mạch điện, với các dụng cụ đã

(n): sự phụ thuộc.

- GV chiếu sơ đồ mạch

IC IA L

lựa chọn được.

- Quan sát và lắng

điện và hướng dẫn cách tiến nghe. hành thí nghiệm.

FF

- Chiếu kết quả thí nghiệm:

O

bảng 1/SGK và đồ thị hình 9.3.

N

*Hoạt động 4: Thiết lập định luật Ohm cho toàn mạch.

Hoạt động của HS

- GV hỏi đáp nhanh về từ

- Phát âm và nêu

H

Ơ

Hoạt động của GV

nghĩa của từ.

N

vựng.

- Nhận và thực hiện

Y

- Chia lớp thành 8 nhóm,

Q

cho mỗi nhóm.

U

giao và phát phiếu nhiệm vụ nhiệm vụ.

- GV chia nhóm lần 2.

- Form (n): hình dạng.

- Straight

line:

đường thẳng.

- Downward

- Nhận và thực hiện (adj):

M

Nhóm mới được thành lập nhiệm vụ. phải gồm ít nhất 1 thành viên

KÈ

hướng

xuống.

- Product

của mỗi nhóm ban đầu. Thành

(n):

tích.

viên của nhóm ban đầu sẽ

- Voltage

ẠY D

Từ vựng, cấu trúc

trình bày, giảng giải cho các

reduction: sự giảm

thành viên trong nhóm mới về

điện thế.

kết quả mà mình đã làm ra.

- Total (n): tổng

Các thành viên còn lại sẽ lắng

- External

nghe, hỏi và ghi nhận.

circuit: ngoài.

44

mạch

- GV yêu cầu đại diện

- Internal circuit:

nhóm trình bày kết quả phiếu

mạch trong.

1 và 2. Nhận xét và kết luận.

- Directly - Đại

- Yêu cầu HS về nhà dịch 2

diện

nhóm proportional: tỷ lệ thuận.

IC IA L

phần vừa hoạt động nhóm vào trình bày. vở.

- Inversely

proportional: tỷ lệ nghịch.

FF

*Hoạt động 5: Tìm hiểu hiện tượng đoản mạch và hiệu suất của nguồn

O

điện.

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- GV hỏi đáp nhanh về từ

N

- Phát âm và nêu nghĩa của từ.

- The

N

- Yêu cầu HS nhắc lại biểu

H

Hiện tượng đoản mạch.

formula

- Short

Y Q

U

entire circuit: E RN + r

- When RN = 0, the

KÈ

hỏi: When the resistance of value of I is maximum. the external circuit RN = 0,

I=

E r

how is the value of current

hold

electric networks: mạng điện gia đình.

- Efficiency (n): hiệu suất.

ẠY

energy: điện năng.

circuit? Give the formula?

D

- House

- Electric

intensity I passing through - GV kết luận: CĐDĐ chạy

- Maximum (adj): lớn nhất.

M

- Yêu cầu HS trả lời câu

I=

circuit:

of đoản mạch.

thức của định luật Ohm cho Ohm’s law for the toàn mạch.

- Phenonmenon (n): hiện tượng.

Ơ

vựng.

Từ vựng, cấu trúc

- Lắng nghe và ghi

- Consumption (n): sự tiêu thụ.

trong đạt giá trị lớn nhất khi bài.

- Useful electric

RN = 0, tức là khi ta nối hai

energy

cực của nguồn điện bằng một

consumption: điện 45

dây dẫn có điện trở rất nhỏ.

năng tiêu thụ có

Khi đó ta nói nguồn điện bị

ích.

đoản mạch. Và khi đó thì: E

I=

r

- Yêu cầu HS trả lời câu

IC IA L

C4.

- Nghiên cứu và trả lời.

Hiệu suất nguồn điện - GV thông báo: Công của

- Lắng nghe và ghi

FF

nguồn điện bằng tổng điện bài.

O

năng tiêu thụ ở mạch ngoài và mạch trong. Trong đó, điện

N

năng tiêu thụ mạch ngoài là

Acó ích UN It UN = = A EIt E

Y

H=

H

suất nguồn điện:

N

đó, ta có công thức tính hiệu

Ơ

điện năng tiêu thụ có ích. Từ

U

- Yêu cầu HS về nhà chứng

Q

minh:

tập.

RN RN + r

KÈ

M

H=

- Nhận nhiệm vụ học

*Hoạt động 6: Củng cố, dặn dò.

Hoạt động của HS

- Yêu cầu HS nhắc lại

- Nhắc lại kiến thức.

D

ẠY

Hoạt động của GV

những kiến thức trọng tâm trong bài.

- Chia lớp thành 8 nhóm,

- Hoạt động nhóm và

phát các bộ bảng A, B, C, D trả lời. cho các nhóm, chiếu câu hỏi, 46

Từ vựng, cấu trúc

yêu cầu các nhóm hoạt động nhóm và trả lời bằng cách giơ bảng đáp án.

- Yêu cầu HS về nhà học

- Nhận nhiệm vụ học

bài cũ, học trước từ vựng và tập.

IC IA L

chuẩn bị bài mới: Tiết 19: Ghép nguồn điện thành bộ.

2.3.4. Tiến trình dạy học song ngữ bài “Ghép các nguồn điện thành bộ”

FF

I. Mục tiêu

O

1. Kiến thức

Nhận biết được các loại bộ nguồn nối tiếp, song song.

-

Viết được các công thức tính suất điện động và điện trở trong của các

N

-

Ơ

loại bộ nguồn ghép.

Vận dụng các công thức: suất điện động và điện trở trong của các loại

N

-

H

2. Kỹ năng

bộ nguồn ghép để giải được các loại bài tập.

U

Y

3. Thái độ

Có ý thức vận dụng kiến thức đã học vào đời sống.

-

Có ý thức tự tìm hiểu, dịch thuật sách, báo, tài liệu bằng tiếng Anh.

Q

-

Nắm được một số từ vựng, cấu trúc sử dụng trong bài học.

ẠY

KÈ

-

M

4. Năng lực ngoại ngữ

-

Đọc hiểu tài liệu, bài tập.

-

Nghe hiểu video về dòng điện.

-

Vận dụng được các từ vựng và cấu trúc câu để thực hiện các nhiệm vụ

D

học tập.

II. Chuẩn bị 1. Giáo viên -

Bài giảng điện tử.

-

8 pin có suất điện động 1,5V.

-

4 vôn kế có giới hạn đo 10V và có độ chia nhỏ nhất 0,2V, dây nối điện.

47

Các phiếu học tập tại các góc (phụ lục 4).

-

2. Học sinh -

Ôn lại kiến thức đã học.

-

Học từ vựng, cấu trúc đã được cung cấp trước tiết học.

-

Chuẩn bị bài mới.

IC IA L

3. Phương pháp dạy học

Kết hợp phương pháp dạy học theo góc và trực quan hóa.

III. Tổ chức hoạt động dạy Hoạt động của GV

FF

*Hoạt động 1: Ổn định lớp, đặt vấn đề

Hoạt động của HS

Từ vựng, cấu trúc

O

- Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. - Ổn định lớp, báo cáo

N

sĩ số.

Ơ

- Đặt vấn đề: Trong thực tế - Lắng nghe và tiếp

N

điện mà với một nguồn điện

H

có một số thiết bị sử dụng nhận vấn đề. thì không sử dụng được nên

Y

người ta phải ghép nhiều

U

nguồn điện laị với nhau, ví dụ

Q

như: đèn pin, hay loa cầm tay

M

này,... Vậy người ta phải ghép

KÈ

như thế nào? Đó là vấn đề mà chúng ta cần giải quyết trong

D

ẠY

tiết học hôm nay. *Hoạt động 2: Tìm hiểu về ghép các nguồn điện thành bộ Hoạt động của GV

- GV hỏi đáp nhanh về từ

vựng.

Hoạt động của HS

Từ vựng, cấu trúc

- Phát âm và nêu - Observe nghĩa của từ.

Tổ chức hoạt động theo góc.

(v):

quan sát.

- Serial

battery:

- Giới thiệu nội dung (mục - Lắng nghe để biết bộ nguồn nối tiếp. tiêu, nhiệm vụ của các góc, cách học tập.

48

thời gian mỗi góc là 10 phút)

- Parallel battery:

chiếu trên màn hình và dán ở

bộ

các góc, cho HS tự lựa chọn

song.

góc theo phong cách học của

- Proceed (v): tiến

mình.

hành.

nguồn

song

góc cho cân đối về số lượng.

IC IA L

- Vận động HS ngồi vào các - Chọn góc phù hợp - Experiment (n): với phong cách học và thí nghiệm. ngồi vào vị trí góc đã - Identify nhận biết.

FF

chọn.

(v):

- Measure (v): đo.

- Thông báo hình thức, thời - Lắng nghe. gian hoạt động và sản phẩm

O

- Application (n):

của mỗi góc. Lưu ý hướng

N

sự vận dụng.

- Solve (v): giải.

Ơ

luân chuyển các góc.

H

- Quan sát, hướng dẫn, gợi - Nghiên cứu và hoàn - Connect sth into

N

ý, hỗ trợ HS thực hiện nhiệm thành nhiệm vụ tại góc sth: nối cái gì thành vụ tại các góc.

trong

thời gian qui cái gì.

dừng và chuyển vị trí tính cái gì đó. để hoàn thành nhiệm vụ ở góc tiếp theo.

M

Q

U

Y

định. Hết thời gian sẽ - Calculate

*Góc quan sát:

KÈ

- Hướng dẫn HS quan sát - Quan sát hình ảnh,

hình ảnh, video về bộ nguồn video và thảo luận.

ẠY

nối tiếp, bộ nguồn song song - Thực hiện các nhiệm

D

và thực hiện các nhiệm vụ vụ và ghi kết quả vào trong phiếu học tập 1.

phiếu học tập 1.

*Góc trải nghiệm: - GV hướng dẫn sử dụng - Lắng nghe và nghiên phiếu hướng dẫn thí nghiệm.

cứu.

49

sth:

- Hướng dẫn HS thực hiện - Thực hiện các nhiệm các nhiệm vụ trong phiếu học vụ và ghi kết quả vào tập 2.

phiếu học tập 2.

*Góc vận dụng:

IC IA L

- Giới thiệu về bộ nguồn nối - Lắng nghe và chú ý tiếp, bộ nguồn song song, các các biểu thức. biểu thức tính suất điện động và điện trở trong của bộ

FF

nguồn.

- Hướng dẫn HS thực hiện - Thảo luận, thực hiện

O

nhiệm vụ trong phiếu học tập các nhiệm vụ và ghi kết quả vào phiếu học tập

N

3.

Ơ

3.

H

- Sau khi HS đã luân chuyển - Đại diện của các góc

N

và hoàn thành nhiệm vụ ở tất lần lượt trình bày kết cả các góc. GV tổ chức cho quả.

Y

HS trình bày kết quả đã đạt - Trong khi đại diện

U

được ở từng góc. Yêu cầu đại của 1 nhóm trình bày

Q

diện của nhóm HS đang ngồi kết quả, các nhóm khác

M

tại vị trí của góc nào sẽ trình theo dõi và cử đại diện bày kết quả đạt được ở góc đến tại vị trí góc đó để

D

ẠY

KÈ

đó.

- Chốt kiến thức đúng.

so sánh và đối chiếu với kết quả nhóm mình, nhận xét hoặc bổ sung (nếu có ).

- Lắng nghe và ghi nhận.

50

*Hoạt động 3: Củng cố, vận dụng Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Từ vựng, cấu trúc

- Nhắc lại kiến thức trọng - Lắng nghe và ghi tâm trong bài.

nhớ.

- Yêu cầu các nhóm hoạt - Hoạt động nhóm,

IC IA L

động nhóm và làm bài tập làm bài tập. củng cố. + Question 1: When connect

battery,

the

FF

n same cells into a serial formula

O

measuring the Emf and the

N

internal resistance of battery

Ơ

is:

H

A. Eb = E, rb = r.

C. Eb = n.E, rb = n.r.

N

B. Eb = E, rb = r/n.

Y

D. Eb = n.E, rb = r/n.

U

+ Question 2: When connect

the

formula

M

battery,

Q

n same cells into a parallel

KÈ

measuring the Emf and the internal resistance of battery is:

ẠY

A. Eb = E, rb = r.

D

B. Eb = E, rb = r/n.

C. Eb = n.E, rb = n.r.

D. Eb = n.E, rb = r/n.

+ Question 3: Write the formula that show relation between the Emf E, the 51

current

intensity

I,

the

resistances of the circuit in

D. I =

E R+r

FF

C. I =

R+R1 +r

E R1 +r

O

B. I =

E

E r

N

A. I =

IC IA L

figure 1.

Ơ

+ Question 4: If we want to

the Emf E = 3V into the

N

battery having Emf Eb = 6V,

H

connect 3 same cells having

Y

we have to connect like

Q

U

firgure:

KÈ

M

A.

B.

D

ẠY

C. D. Can’t connect.

- Yêu cầu HS về nhà làm bài - Nhận nhiệm vụ học tập, học từ vựng và chuẩn bị tập về nhà. bài mới.

52

2.3.5. Tiến trình dạy học song ngữ bài “Phương pháp giải một số bài toán về toàn mạch” I. Mục tiêu 1. Kiến thức Nắm được phương pháp giải bài tập về toàn mạch.

-

Viết được hệ thức của định luật Ohm đối với đoạn mạch và toàn mạch,

IC IA L

-

các công thức tính công, công suất và hiệu suất của nguồn điện.

-

Đọc hiểu được sơ đồ tư duy bằng tiếng Anh.

Vận dụng được hệ thức

I=

E RN + r

hoặc U = E – Ir để giải các bài tập đối

O

-

FF

2. Kỹ năng

với toàn mạch, trong đó mạch ngoài gồm nhiều nhất là ba điện trở.

Vận dụng được công thức Ang = EIt và Png = EI.

-

Tính được hiệu suất của nguồn điện.

Ơ

N

-

H

3. Thái độ

Có ý thức tự giác nghiên cứu, tìm hiểu kiến thức.

-

Có ý thức vận dụng các từ vựng, cấu trúc tiếng Anh đã học để giải bài

Y

N

-

U

tập ở nhà.

Đọc hiểu được tài liệu, bài tập.

KÈ

-

Nắm được một số từ vựng, cấu trúc sử dụng trong bài học.

M

-

Q

4. Năng lực ngoại ngữ

-

Vận dụng được các từ vựng và cấu trúc câu để thực hiện các nhiệm vụ

D

ẠY

học tập.

II. Chuẩn bị 1. Giáo viên -

Bài giảng điện tử.

-

Bảng từ vựng và các công thức cần sử dụng.

-

Sơ đồ tư duy (phụ lục 5).

2. Học sinh -

Nghiên cứu trước từ vựng và bài học.

53

Ôn lại kiến thức về định luật Ohm cho đoạn mạch và toàn mạch, công

-

thức bộ nguồn nối tiếp và bộ nguồn song song.

3. Phương pháp dạy học Kết hợp phương pháp chuyên gia, sơ đồ tư duy và trò chơi.

III. Tổ chức hoạt động dạy

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

- Quan sát tình hình lớp

- Ổn định lớp. Lớp

trước chúng ta đã được học về nhận vấn đề.

N

định luật Ohm đối với toàn

phương

- Note (n): lưu ý.

- Entire

circuit:

toàn mạch.

N

H

Ơ

mạch và ghép các nguồn điện giúp các em có được những

solution:

of

- Lắng nghe và tiếp pháp giải.

- Đặt vấn đề: Ở các bài

thành bộ. Bài học hôm nay sẽ

- Method

FF

trưởng báo cáo sĩ số.

Từ vựng, cấu trúc

O

học. Kiểm tra sĩ số.

IC IA L

*Hoạt động 1: Ổn định lớp, đặt vấn đề.

lưu ý khi giải và phương pháp

U

Y

dạng bài tập về toàn mạch.

Q

- GV chiếu từ vựng và hỏi đáp nhanh về nghĩa, phát âm.

M

*Hoạt động 2: Những lưu ý khi giải bài toán về toàn mạch.

KÈ

Hoạt động của GV

- GV hỏi đáp nhanh về từ

ẠY

vựng.

D

- Cho HS quan sát sơ đồ tư

duy.

Hoạt động của HS - Phát âm và nêu nghĩa của từ.

- Quan sát và lắng nghe.

- Toàn mạch là mạch điện

Từ vựng, cấu trúc - Battery (n): bộ nguồn.

- In series: mắc nối tiếp.

- In parallel: mắc

gồm một nguồn điện có suất

song song.

điện động E và điện trở trong

- Resistor

(n):

điện trở (dụng cụ).

54

r và mạch ngoài gồm các điện

- Resistance (n):

trở.

điện

- Nguồn điện có thể là 1

trở

(đại

lượng).

nguồn, cũng có thể là nhiều nguồn ghép lại thành bộ

IC IA L

nguồn có suất điện động Eb và điện trở trong rb. Cần phân biệt được bộ nguồn nối tiếp và

FF

bộ nguồn song song để tính giá trị Eb và rb cho phù hợp.

- Yêu cầu HS nhắc lại CT tính suất điện động và điện trở

O

- Nhớ lại và trả lời:

N

+ In series:

Ơ

trong của bộ nguồn nối tiếp và Eb = E1 + E2 + ⋯ bộ nguồn song song.

H

+ En

N

rb = r1 + r2 + ⋯ + rn + In parallel:

U

Y

Eb = E r rb = n

Q

- Mạch ngoài của toàn

M

mạch có thể là các điện trở

KÈ

hoặc các vật dẫn được coi như các điện trở (ví dụ như các bóng đèn với dây tóc nóng

ẠY

sáng) nối liền hai cực của

D

nguồn điện. Cần phân biệt được mạch nối tiếp và mạch song song để tính giá trị Rtđ, I và U cho từng đoạn mạch.

55

- Định luật Ohm cho đoạn mạch áp dụng cho các đoạn mạch không chứa nguồn. Với mạch chứa cả nguồn điện thì áp dụng ĐL Ohm đối với toàn

IC IA L

mạch.

- Trả lời:

- Yêu cầu HS nhắc lại công thức tính cường độ dòng điện,

+ In series: I = I1 = I2 = ⋯ = In

tương đương của đoạn mạch

U = U1 + U2 + ⋯

mắc nối tiếp và đoạn mạch

+ Un

O

FF

hiệu điện thế và điện trở

mắc song song.

N

R tđ = R1 + R 2 + ⋯

Ơ

+ Rn

H

+ In parallel:

N

I = I1 + I2 + ⋯ + In

Q

U

Y

U = U1 = U2 = ⋯

M

- Yêu cầu HS nhắc lại CT

KÈ

của định luật Ohm cho đoạn mạch và định luật Ohm cho

D

ẠY

toàn mạch.

= Un 1 1 1 = + R tđ R1 R 2 - Nhớ lại và trả lời. + Circuit: U R + The entire circuit: I=

I=

E RN + r

*Hoạt động 3: Giải một số bài tập ví dụ Hoạt động của GV - GV hỏi đáp nhanh về từ vựng.

Hoạt động của HS - Phát âm và nêu nghĩa của từ.

56

Từ vựng, cấu trúc - Brief (n): tóm tắt

- GV treo bảng các công

- Solution (n): lời

thức cần sử dụng.

giải

- GV vẽ hình lên bảng và

- Calculate

yêu cầu HS tóm tắt.

tính toán - Exercise 1:

- The

Brief:

resistance : điện trở

E = 6V, r = 2Ω

tương đương

R1 =5Ω, R2 =10Ω, R3 =3Ω

FF

- Prove

N Y U Q M

- Include chứa, gồm

Brief:

KÈ

áp dụng cái gì đó

c. U1 = ?

Exercise 2:

ẠY

- Apply sth (v):

H

Ơ

N

b. Ingđ = ?

- GV chia lớp thành 4

passing

gì chạy qua cái gì.

O

a. RN = ?

UN= ?

- Sth

through sth (v): cái

Calculate:

Exercise 2:

net

IC IA L

Exercise 1:

D

(v):

E = 12,5V, r = 0,4Ω Đ1: 12V – 6W Đ2: 6V – 4,5W Rb

8Ω, the light bulb 1 and 2 glow normally. b. Png = ?

H=?

- Nhận nhiệm vụ và

nhóm và phân chia nhiệm vụ: thực hiện nhiệm vụ. + Nhóm 1 + 3: Bài 1 + Nhóm 2 + 4: Bài 2

57

(v):

chứng minh, chứng tỏ - The light bulb (n): bóng đèn - Normal

a. Prove: when Rb=

(v):

(adj):

bình thường - Rated

(adj):

định mức - Power (n): công suất - Efficiency (n): hiệu suất

Yêu cầu các nhóm thảo luận, trình bày vào giấy Ao. - GV yêu cầu 2 nhóm lên

- Đại

diện

nhóm

trình bày phần của nhóm trình bày: đi xung quanh lớp và hướng dẫn các bạn chưa làm được.

a. The net resistance RN of the external circuit is:

FF

R N = R1 + R 2 + R 3

 R N = 5 + 10 + 3

N

current

Ơ

intensity

O

= 18 Ω b. The

passing

H

through power supply

N

equal to the current intensity

passing

in

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

resistors and circuit: Ingđ = I = I1 = I2 = I3 Apply the formula of Ohm’s law for the entire circuit, we have: I=

E 6 = RN +r 18+2

= 0,3A = Ingđ Apply the formula of Ohm’s law for the entire circuit including R1, R2, R3 in series, we have:

58

IC IA L

mình, các thành viên còn lại Exercise 1:

IN = I =

UN RN

→ UN = I. R N = 0,3.18 = 5,4 V of Ohm’s law for the circuit including R1 ,

I1 =

U1 R1

FF

we have:

O

→ U1 = I1 . R1 = 0,3.5

N

= 1,5 𝑉

Ơ

 So: RN = 18 Ω

H

Ingđ = 0,3A

N

UN = 5,4 V U1 = 1,5 𝑉

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

Exercise 2: Resistances of Đ1 and

Đ2 are: U1 2 122 R1 = = P1 6 = 24Ω U2 2 62 R2 = = = 8Ω P2 4,5 The external circuit includes: Đ1 // (Rb, Đ2 in series), so: 1 1 1 = + R N R1 R b + R 2

59

IC IA L

c. Apply the formula

→ RN =

24. (8 + 8) = 9,6Ω 24 + 8 + 8

The

rated

current

intensity of Đ1 and Đ2 are: I1đm =

P1đm 6 = U1đm 12 P2đm 4,5 = U2đm 6

O

I2đm =

FF

= 0,5 A

N

= 0,75 𝐴

the

Ơ

a. When

light

H

bulbs glow normally, voltage

of

the

N

the

external circuit is:

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

UN = 12V. Apply the formula of

Ohm’s law for the entire circuit, we have: I= =

E RN + r

12,5 = 1,25 𝐴 9,6 + 0,4

The current intensity passing

through

the

light bulb 1 is: I1 =

U1 UN 12 = = R1 R1 24 = 0,5 A

60

IC IA L

=

R1 . (R b + R 2 ) R1 + R b + R 2

The current intensity passing

through

the

light bulb 1 is: I2 = Ib2 = 1,25 − 0,5

IC IA L

= 0,75 A So, I1 = 0,5 A = I1đm I2 = 0,75 A = I2đm Two light bulbs glow

FF

normally.

O

b. Power of power supply is:

N

P ng = E. I

Ơ

= 12,5.1,25

H

= 15,625 W

N

The

efficiency

of

Q

U

Y

power supply is:

M

- GV nhận xét và yêu cầu

KÈ

HS sửa bài.

H=

UN E

=

12 12,5

= 0,96 = 96% - Lắng nghe và sửa bài.

D

ẠY

*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò.

Hoạt động của GV

- Yêu cầu các nhóm tham

Hoạt động của HS - Hoạt động nhóm và

gia trò chơi tìm chữ (Word tìm ra từ khóa. search) chủ đề “Electrical” củng cố từ vựng.

Các từ khóa: 61

Từ vựng, cấu trúc

2.

CURRENT

3.

VOLTAGE

4.

POWER

5.

RESISTANCE

6.

CIRCUIT

7.

ELECTROMOTIVE

8.

SHORT

9.

WORK

IC IA L

RESISTOR

FF

1.

10. EFFICIENCY

O

11. CONSERVATION

N

12.TRANSFORMATION

Ơ

13. SERIES

H

14. PARALLEL

N

15. CLOSED 16. SWITCH

Y

17. LAW

U

- Dặn dò HS làm bài tập và

nhà.

Đánh giá năng lực của học sinh

M

2.4.

Q

đọc trước bài thực hành.

- Nhận nhiệm vụ về

D

ẠY

KÈ

Để đánh giá được NL của HS, tôi chia ra đánh giá các NL như sau:

Hình 2.3. Đánh giá năng lực học sinh

62

2.4.1. Đánh giá năng lực ngoại ngữ của học sinh Đánh giá bằng 2 hình thức: đánh giá đồng đẳng và đánh giá bởi GV. 2.4.1.1 Đánh giá đồng đẳng Giai đoạn thực hiện: tại lớp, trong các hoạt động nhóm.

Cách thức thực hiện: mỗi HS sẽ tự đánh giá và đáng giá mỗi thành viên giá đồng đẳng.

Các mức độ đánh giá

Tiêu chí

2

Nghe

hiểu Nghe

được

những được

1

FF

3

0

hiểu Theo dõi và Không nghe những hiểu được lời hiểu

O

đánh giá

IC IA L

trong nhóm thông qua bảng các tiêu chí đánh giá và phiếu tự đánh giá và đánh

được

thông tin đưa cụm từ, cách nói khi được thông tin nào.

N

Nghe

Ơ

ra về chủ đề diễn đạt liên diễn đạt chậm

H

liên quan đến quan đến chủ và rõ ràng. đề bài học.

N

bài học.

Phát âm chính Phát âm rõ Phát âm tương Phát

Y

xác, đúng ngữ ràng,

U

Q M

loát, dễ hiểu.

KÈ

diễn

điệu, có thể có thể nói dài ngôn ngắn để đạt được ý. giao tiếp lưu một

cách diễn đạt.

tương đối.

Đọc hiểu được Đọc hiểu được Đọc hiểu sơ bộ Không các văn bản có các đoạn văn được nội dung hiểu

đọc được

nội dung liên bản ngắn và của các đoạn văn bản. Đọc

quan đến chủ xác định được văn

bản

rất

đề, xác định các thông tin ngắn và đơn

D

ẠY

tương đối, sử dụng không đúng,

điệu và nhịp đối chính xác, được các phát không

Nói

âm

Viết

được các kết cụ thể.

giản với những

luận chính.

từ vựng đã học.

Có thể viết bài Có thể viết bài Có thể viết các Không chi

tiết,

rõ đơn giản, có mệnh đề, câu dụng 63

sử được

ràng, cụ thể. tính liên kết. ngắn, đơn giản. ngữ pháp, từ Đúng cấu trúc Đúng cấu trúc, Đúng cấu trúc vựng để viết ngữ pháp, từ sử

dụng

vựng

phong vựng

phú.

giản.

từ và biết liên kết câu. đơn câu.

Điểm trung bình =

IC IA L

Cách tính điểm:

Tổng điểm đánh giá của các tiêu chí 4

FF

Bảng 2.2. Tiêu chí đánh giá năng lực ngoại ngữ của học sinh PHIẾU TỰ ĐÁNH GIÁ VÀ ĐÁNH GIÁ ĐỒNG ĐẲNG

O

Lớp:…………………………………………………………………………..

N

Nhóm:………………………………………………………………………..

Ơ

Cách đánh giá: Đối chiếu với bảng các tiêu chí đánh giá, đánh dấu (X) vào ô tương ứng với điểm số của từng thành viên đối với từng tiêu chí.

H

Tiêu chí và điểm

N

tương ứng 3

U

2

B

Y

A

1

Q

Nghe

M

0

KÈ

3

Nói

1 0

ẠY D

2

3 Đọc

2 1 0

Viết

3

64

Thành viên C

D

E

2 1 0 Điểm trung bình 1

IC IA L

2.4.1.2 Giáo viên đánh giá Giai đoạn thực hiện: - Tại lớp:

+ Đánh giá kỹ năng nghe thông qua hoạt động nghe video, nghe các câu

FF

hỏi GV đặt ra.

O

+ Đánh giá kỹ năng nói thông qua các hoạt động thuyết trình hoặc trả lời câu hỏi.

N

- Về nhà:

Ơ

+ Đánh giá kỹ năng đọc thông qua các bài dịch (tiếng Anh sang tiếng

H

Việt hoặc tiếng Việt sang tiếng Anh).

N

+ Đánh giá kỹ năng viết thông qua kết quả của các phiếu học tập.

Y

Cách thức thực hiện: đánh giá dựa vào bảng các tiêu chí đánh giá NLNN

U

đã xây dựng.

Q

ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC NGOẠI NGỮ CỦA HỌC SINH Tiêu chí và điểm

M

tương ứng

D

ẠY

KÈ

Nghe

Nói

Họ và tên A

B

C

3 2 1 0 3 2 1 0

Đọc

3 65

D

E

…

2 1 0 3

IC IA L

2

Viết

1 0

Điểm trung bình 2

Điểm trung bình 1 + Điểm trung bình 2 2

O

Điểm TB =

FF

 Điểm trung bình của NLNN là:

N

2.4.2. Đánh giá năng lực hoạt động nhóm của học sinh

Ơ

Đánh giá thông qua hình thức: đánh giá đồng đẳng.

H

Giai đoạn thực hiện: tại lớp, trong các hoạt động nhóm.

N

Cách thức thực hiện: mỗi thành viên sẽ tự đánh giá bản thân và đánh giá các thành viên còn lại thông qua phiếu tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng.

U

Y

PHIẾU TỰ ĐÁNH GIÁ VÀ ĐÁNH GIÁ ĐỒNG ĐẲNG

Q

Lớp:…………………………………………………………………………..

Nhóm:………………………………………………………………………..

M

Cách đánh giá: Sử dụng thang điểm dưới đây để đánh giá các tiêu chí

KÈ

3: Rất tích cực.

2: Tích cực.

ẠY

1: Bình thường.

0: Không tích cực.

D

Tiêu chí

Thành viên A

Tham gia hoạt động nhóm nghiêm túc.

66

B

C

D

E

Đóng góp ý kiến trong thảo luận.

Hỗ trợ thành viên khác giải quyết vấn đề.

2.4.3. Đánh giá năng lực sử dụng kiến thức Vật lý Hình thức đánh giá: GV đánh giá.

Giai đoạn thực hiện:

IC IA L

Điểm TB

FF

+ Tại lớp: đánh giá NL sử dụng kiến thức Vật lý thông qua kết quả làm

O

việc nhóm, kết quả trả lời các câu hỏi C trong sách, các vấn đề GV đưa ra và kết quả các bài tập được giao về nhà từ tiết trước.

N

+ Về nhà: đánh giá thông qua kết quả của các phiếu học tập.

Ơ

Cách thức đánh giá: sử dụng phiếu đánh giá NL sử dụng kiến thức Vật lý.

N

H

ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC SỬ DỤNG KIẾN THỨC VẬT LÝ

Y

Tiêu chí và điểm tương ứng

U

Tái hiện lại được các kiến

1

Q

thức và đối tượng vật lí cơ bản

M

Xác định và sử dụng được kiến thức Vật lý trong các bài

2

KÈ

tập đơn giản, quen thuộc.

Xác định và vận dụng được

ẠY

kiến thức Vật lý trong bài tập

3

D

phức tạp, mới mẻ.

Xác định và vận dụng được kiến thức Vật lý trong các tình

4

hướng thực tiễn. Điểm TB

67

A

Thành viên B

C

D

E

…

2.4.4 Xếp loại năng lực học sinh Cách tính điểm: Điểm TB =

Tổng các điểm TB đánh giá các năng lực 3

+ Điểm TB từ 0 đến 4.9: NL ở mức độ thấp.

IC IA L

Xếp loại NL của HS: + Điểm TB từ 5.5 đến 6.9: NL ở mức độ trung bình. + Điểm TB từ 7 đến 8.4 : NL ở mức độ khá.

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

+ Điểm TB từ 8.5 đến 10: NL ở mức độ cao

68

CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 3.1.

Mục đích và nhiệm vụ của TNSP

TNSP là để kiểm tra tính hiệu quả của việc phát triển NLNN cho HS thông 2, tôi tiến hành TN nhằm đạt được các mục đích sau:

IC IA L

qua DHSN môn Vật lý. Trên cơ sở tiến trình dạy học đã thiết kế được ở chương - Thông qua việc tiến hành và phân tích TN, đánh giá tính khả thi của các hoạt động DHSN đã thiết kế.

FF

- Sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện tiến trình dạy học.

- Phân tích kết quả học tập và kiểm tra ở lớp TN để đánh giá sơ bộ hiệu

O

quả của hoạt động DHSN theo tiến trình đã soạn thảo đối với việc phát triển NLNN cho HS. Đối tượng của TNSP

N

3.2.

Ơ

Do chưa có đủ điều kiện nên tôi chỉ tiến hành TNSP được trên đối tượng là

H

1 lớp 11 của trường THPT Phan Châu Trinh, TP Đà Nẵng. Cụ thể:

N

+ Lớp TN: 11/27 với 40 HS.

Y

+ Lớp ĐC: 11/23 với 39 HS. Phương pháp TNSP

Q

3.3.

U

Nhìn chung, trình độ lớp 11/23 có phần khá hơn so với lớp 11/27.

TNSP mới chỉ dừng lại ở mục đích thăm dò, đánh giá, phân tích tính hiệu

M

quả và khả thi của đề tài là chủ yếu. Với giới hạn của đề tài, tôi TNSP theo các

KÈ

phương pháp sau: - Chọn lớp thực nghiệm (TN), lớp đối chứng (ĐC) và chuẩn bị các điều

D

ẠY

kiện cần thiết phục vụ cho công tác TNSP: giáo án, đồ dùng dạy học.

- Lớp TN được dạy theo tiến trình dạy học bài “Định luật Ohm đối với

toàn mạch”, chương trình Vật lý 11 Cơ bản.

- Lớp ĐC được dạy bình thường, không tổ chức cho HS học bằng song ngữ.

- Cuối đợt TNSP, tôi cho HS làm bài kiểm tra 15 phút để đánh giá tính hiệu quả của việc tổ chức hoạt động DHSN đối với việc phát triển NLNN cho 69

HS. Lớp TN và lớp ĐC cùng làm một đề kiểm tra, kết quả điểm được xử lí theo phương pháp thống kê toán học.

3.4.

Thời điểm TNSP

Tháng 11 năm 2017 Đánh giá kết quả TNSP

3.5.1. Phân tích diễn biến quá trình thực nghiệm

IC IA L

3.5.

N

H

Ơ

N

O

FF

- GV phát tài liệu cho HS, đặt vấn đề và dẫn dắt vào bài học.

Hình 3.1. GV đặt vấn đề vào bài

Y

- Với hệ thống từ vựng, cấu trúc đã cung cấp cho HS trước tiết học, GV

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

chiếu bảng từ vựng, hỏi đáp nhanh về nghĩa và cách phát âm.

Hình 3.2. Hỏi đáp nhanh về từ vựng - GV giới thiệu về toàn mạch và thí nghiệm. Chia lớp thành 8 nhóm nhỏ, phát thẻ từ (về các dụng cụ thí nghiệm) cho các nhóm, yêu cầu HS nhận biết, lựa chọn các dụng cụ cần thiết và lên bảng ráp hoàn chỉnh mạch điện.

70

IC IA L

Hình 3.3. GV giới thiệu về thẻ từ

Hình 3.4. HS tích cực tham gia

FF

ráp mạch điện

- GV phát phiếu học tập cho các nhóm, yêu cầu HS hoạt động nhóm lần 1

O

và thực hiện các nhiệm vụ trong phiếu để thiết lập được định luật Ohm đối với

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

toàn mạch. Khuyến khích HS trao đổi, thảo luận bằng tiếng Anh.

Hình 3.5. HS hoạt động nhóm tích cực và nghiêm túc

M

- Trong quá trình HS hoạt động, GV thường xuyên theo dõi, phát hiện

KÈ

những khó khăn HS gặp phải để hỗ trợ kịp thời, giải đáp những thắc mắc của

D

ẠY

HS. Nhắc nhở HS tham khảo các từ vựng, cấu trúc được chiếu trên màn hình.

Hình 3.6. GV kịp thời giải đáp thắc mắc cho HS 71

- Sau khi hết thời gian hoạt động nhóm lần 1, GV tiến hành ghép nhóm, yêu cầu các thành viên của nhóm cũ lần lượt trao đổi, giảng giải cách làm và kết quả với các thành viên trong nhóm mới.

- Hết thời gian hoạt động nhóm, GV yêu cầu đại diện nhóm trình bày kết

O

FF

IC IA L

quả, các nhóm khác nhận xét, đánh giá. Sau đó, GV nhận xét và kết luận.

N

Hình 3.7. Đại diện các nhóm tự tin trình bày bằng tiếng Anh về kết quả hoạt

Ơ

động nhóm

H

- GV triển khai cho HS tìm hiểu về hiện tượng đoản mạch và hiệu suất của

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

nguồn điện. GV đặt câu hỏi bằng tiếng Anh và yêu cầu HS trả lời.

Hình 3.8. Mai Phương tích cực phát biểu ý kiến

- Cuối cùng, GV tóm tắt kiển thức trọng tâm trong bài và cho HS làm bài

D

tập củng cố.

3.5.2. Đánh giá về mặt định tính Từ việc quan sát biểu hiện của HS trong quá trình tổ chức dạy học và phân tích các đoạn ghi hình, tôi rút ra được các kết quả như sau: - Về mặt thời gian: mất thời gian nhiều hơn dự kiến. Bài học kéo dài hơn 10 phút so với thời gian chuẩn là 45 phút.

72

- Về không khí lớp học: tuy là lần đầu tiếp cận với phương pháp DHSN nhưng do có sự chuẩn bị từ trước về từ vựng cũng như cấu trúc tiếng Anh nên mặc dù vẫn có sự lúng túng, bỡ ngỡ nhưng HS không khó để thích ứng với bài học. Với các phương pháp dạy học tích cực được lồng ghép áp dụng, HS đã thoải mái trao đổi, đóng góp ý kiến, thậm chí là giảng giải lại các kết quả bản

IC IA L

thân làm ra được. Do vậy, không khí lớp học rất thoải mái, vui vẻ và sôi nổi.

- Về thái độ của HS: hầu hết HS đều rất tập trung vào bài học, tích cực và tự giác tham gia hoạt động nhóm. Các bài tập được đưa ra trong quá trình học

FF

đều ở mức độ song ngữ cấp 1, không vượt quá khả năng của HS, do đó hầu hết các thành viên trong lớp đều có khả năng trình bày và đóng góp ý kiến.

O

- Về tính hiệu quả của DHSN trong việc phát triển NLNN của HS:

N

+ Thứ nhất, về mặt từ vựng và cấu trúc Anh: hệ thống từ vựng, cấu trúc đã

Ơ

được cung cấp cho HS trước khi tiết học diễn ra. Trong quá trình lên lớp, GV

H

hỏi đáp nhanh về cách phát âm và nghĩa. Như vậy, HS đã được học 2 lần từ

N

vựng, cấu trúc, do đó tuy phát âm một số từ còn chưa chính xác nhưng về mặt nghĩa của từ thì hầu hết là chính xác.

Y

+ Thứ hai, về 4 kĩ năng nghe, nói, đọc, viết: trong quá trình học, HS được

U

rèn luyện khả năng nghe, nói thông qua việc tương tác với GV, tương tác với

Q

các thành viên trong nhóm. Trong quá trình thảo luận nhóm, HS được khuyến

M

khích sử dụng tiếng Anh để trao đổi, đóng góp ý kiến. Tuy nhiên, đa phần

KÈ

những HS làm được điều này là những HS khá, giỏi về môn tiếng Anh. Khả năng đọc và viết được rèn luyện thông qua việc đọc hiểu tài liệu GV cung cấp,

đọc hiểu đề bài, vận dụng thông tin thu được và hệ thống từ vựng, cấu trúc để

ẠY

hoàn thành các phiếu học tập, các nhiệm vụ học tập đề ra. Nhìn chung, các kĩ

D

năng nghe, nói, đọc, viết đều được HS phát huy tối đa trong quá trình học, kết quả thu được từ phiếu học tập rất khả quan.

3.5.3. Đánh giá về mặt định lượng Để đánh giá tính khả thi cũng như hiệu quả học tập của HS trong quá trình học Vật lý có sử dụng song ngữ ở khối 11 THPT, sau khi tiến hành dạy TN và ĐC xong tôi tiến hành cho HS của 2 lớp làm bài kiểm tra (phụ lục 6).

73

Nội dung bài kiểm tra bao gồm cả bài tập trắc nghiệm khách quan và bài tập tự luận để đánh giá được khả năng tư duy nhạy bén, sự vận dụng hiệu quả kiến thức Vật lý cũng như kiến thức tiếng Anh và các kĩ năng đã được rèn luyện trong giờ học. Bài kiểm tra được chấm theo thang điểm 10.

IC IA L

Số bài kiểm tra thu được ở mỗi nhóm lớp TN và lớp ĐC được trình bày trong bảng 3.1. Đối chứng Tên bài thực nghiệm

Thực nghiệm

Bài 9. Định luật Ohm Số bài thu được

39

40

40

N

39

ra

11/27

O

11/23

đối với toàn mạch

Số bài phát

FF

Tên lớp Số bài phát ra Tên lớp

Ơ

Bảng 3.1. Số bài kiểm tra trong thực nghiệm sư phạm

H

Kết quả thu được trong quá trình TNSP đã được xử lí và trình bày trong các Số HS đạt điểm Xi

2

ĐC

0

1

TN

0

3

4

5

6

7

8

9

10

3

6

8

9

7

4

1

0

1

3

6

7

10

8

4

1

U

1

Y

Nhóm

N

bảng, biểu dưới đây:

Q

0

M

Bảng 3.2. Bảng phân phối tần số điểm kiểm tra Xi

D

ẠY

KÈ

Từ số liệu ở bảng 3.2, lập đồ thị tần số điểm kiểm tra:

74

ĐỒ THỊ TẦN SỐ ĐIỂM KIỂM TRA 12

8

6

IC IA L

Số HS đạt điểm Xi

10

4 2 0 2

3

4

5

6

7

8 9 10 Nhóm ĐC Nhóm TN

FF

1

Điểm Xi

O

Biểu đồ 3.1. Đồ thị tần số điểm kiểm tra Xi

Từ số liệu bảng 3.2, sử dụng Excel lập bảng phân phối tần suất điểm kiểm

N

tra:

0

TN

0

3

4

5

6

7

8

9

2.56 7.69 15.38 20.51 23.07 17.95 10.26 2.56 0

2.5

7.5

15

17.5

25

20

10

10 0 2.5

Y

ĐC

2

H

1

Ơ

Tỉ lệ HS đạt điểm Xi (%)

N

Nhóm

U

Bảng 3.3. Bảng phân phối tần suất điểm kiểm tra

Q

Từ số liệu bảng 3.3, vẽ đường phân phối tần suất điểm kiểm tra, với trục

M

tung chỉ tỉ lệ (%) HS đạt điểm Xi, trục hoảnh chỉ điểm số Xi.

KÈ

ĐƯỜNG PHÂN PHỐI TẦN SUẤT ĐIỂM

Tỉ lệ HS đạt điểm Xi

D

ẠY

30 25 20 15 10 5 0

1

2

3

4

5

Điểm Xi

6

7

8

Nhóm ĐC

Biểu đồ 3.2. Đường phân phối tần suất điểm 75

9

10

Nhóm TN

Từ số liệu bảng 3.2, dùng phần mềm Excel lập bảng phân phối tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra để so sánh tần suất bài đạt điểm Xi trở lên giữa hai nhóm TN và ĐC. Tỉ lệ (%) đạt điểm Xi trở lên

Nhóm

1

2

3

4

5

6

7

8

9

100

100 97.44 89.75 74.37 53.86 30.79 12.84 2.58

TN

100

100

100

97.5

90

75

IC IA L

ĐC

10

57.5

32.5

0

12.5 2.5

Bảng 3.4. Bảng phân phối tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra

FF

Từ số liệu bảng 3.4, vẽ đồ thị tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra của 2 nhóm. ĐỒ THỊ TẦN SUẤT HỘI TỤ TIẾN

O N

100

Ơ

80

H

60

N

40 20 0 2

3

4

U

1

Y

Tỉ lệ (%) đạt điểm Xi trở lên

120

5

6

Điểm Xi

7

8 Nhóm ĐC

9

10 Nhóm TN

Q

Biểu đồ 3.3. Đồ thị tần suất hội tụ tiến điểm kiểm tra

M

Các thông số thống kê được tính toán bằng phần mềm Excel và trình bày

D

ẠY

KÈ

trong bảng 3.5.

Nhóm

N

̅ X

S2

S

V (%)

ĐC

39

5.615

2.664

1.632

29.06

TN

40

6.75

2.635

1.623

24.04

Bảng 3.5. Các thông số thống kê Sau khi phân tích số liệu điểm kiểm tra, tiến hành lập bảng phân phối tần

suất điểm kiểm tra thể hiện số lượng bài và tỉ lệ % số bài theo xếp loại kết quả học tập.

76

Các bài kiểm tra của HS được đánh giá theo thang điểm 10 và xếp loại như sau: + Loại giỏi: điểm 9, 10. + Loại khá: điểm 7, 8. + Loại trung bình: điểm 5, 6.

IC IA L

+ Loại yếu: điểm 3, 4. + Loại kém: điểm 0, 1, 2.

Từ đây, ta lập được bảng phân phối tần suất theo xếp loại kết quả học tập

Khá

FF

Giỏi

11

1

28.20

2.57

13

18

5

45

12..5

Yếu, kém

Trung bình

39

10

17

%

25.64

43.59

40

4

%

10

ĐC

32.5

H

TN

O

Số bài

N

Lớp

Ơ

như sau:

N

Bảng 3.6. Bảng phân phối tần suất theo xếp loại kết quả học tập.

Từ số liệu bảng 3.6, vẽ đồ thị tần suất theo xếp loại và đồ thị thể hiện tỉ lệ %

U

Y

theo xếp loại kết quả học tập.

Q

ĐỒ THỊ TẦN SUẤT THEO XẾP LOẠI KẾT QUẢ HỌC TẬP

M

20

KÈ

15 10

0 Yếu, kém

Trung bình

Khá

Nhóm ĐC

D

ẠY

5

Giỏi

Nhóm TN

Biểu đồ 3.4. Đồ thị tần suất theo xếp loại kết quả học tập.  Qua kết quả TN tại trường THPT Phan Châu Trinh, tôi có một số nhận xét như sau: Điểm trung bình của HS nhóm TN là 6.75 cao hơn của nhóm ĐC (5.58).

77

Các giá trị độ lệch chuẩn (S) và hệ số biến thiên (V) của lớp TN thấp, cho thấy độ phân tán về điểm số quanh điểm trung bình của nhóm TN là nhỏ. Điều này chứng tỏ chất lượng của lớp TN khá tốt và đồng đều. Hệ số biến thiên V là 24,04% nằm trong khoảng 10 – 30% nên kết quả thu được là đáng tin cậy. Đường phân bố tần suất điểm và tần suất hội tụ tiến của nhóm TN lần lượt

IC IA L

nằm bên phải so với đường phân bố tần suất điểm, đường phân bố tần suất hội tụ tiến của nhóm ĐC. Điều này chứng tỏ rằng HS nhóm TN có sự tiến bộ hơn

so với HS nhóm ĐC và chất lượng kết quả kiểm tra cũng cao hơn HS nhóm

FF

ĐC. Với cùng một bài kiểm tra Vật lý bằng tiếng Anh, kết quả kiểm tra của HS nhóm TN cao hơn chứng tỏ NLNN của HS nhóm TN đã được phát triển và

O

nâng cao hơn.

N

Kết quả xếp loại cho thấy, tỉ lệ phần trăm HS yếu, kém, trung bình của lớp

Ơ

TN nhỏ hơn lớp ĐC; tỉ lệ phần trăm HS khá, giỏi của lớp TN cao hơn lớp ĐC. Kết hợp các kết quả xử lí và phân tích, tôi nhận thấy rằng việc sử dụng song

H

ngữ trong dạy học Vật lý không chỉ giúp HS lĩnh hội kiến thức chuyên môn mà

Y

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

học đã thiết kế được.

N

còn giúp HS nâng cao NLNN. Điều này chứng tỏ tính khả thi của tiến trình dạy

78

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1. Kết luận Việc sử dụng song ngữ trong dạy học cho chúng ta thấy vai trò quan trọng của DHSN đối với sự phát triển và nâng cao NLNN cho HS. Qua quá trình thực

IC IA L

hiện đề tài, đối chiếu với nội dung và nhiệm vụ đặt ra, tôi đã thu được một số kết quả như sau:

- Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận của việc sử dụng song ngữ trong

FF

dạy học Vật lý.

- Xây dựng được qui trình sử dụng song ngữ trong dạy học.

O

- Thiết kế tiến trình DHSN 5 bài trong chương “Dòng điện không đổi” Vật lý 11 CB.

N

- Tổ chức TNSP một tiết “Định luật Ohm đối với toàn mạch” tại trường

Ơ

THPT Phan Châu Trinh, TP Đà Nẵng. Quá trình TNSP cho thấy tính khả thi

H

của tiến trình dạy học đã thiết kế: không những nâng cao được chất lượng nắm

N

vững kiến thức mà còn phát triển tốt hơn NLNN của HS.

Y

- Việc sử dụng và giao tiếp tiếng Anh trong các hoạt động học tập thực sự

U

đã tạo ra một môi trường thực hành ngoại ngữ cho HS, giúp HS chủ động hơn

Q

trong việc tiếp cận tri thức (cả về bộ môn lẫn ngoại ngữ). Từ đó giúp phát triển và nâng cao NL sử dụng và NL giao tiếp ngoại ngữ.

M

- Trong giới hạn đề tài và điều kiện trường lớp, tôi chỉ TN được một nội

KÈ

dung bài thuộc chương “Dòng điện không đổi”. Vì vậy việc đánh giá hiệu quả chưa thực sự mang đầy đủ tính khách quan và tổng quát. Tuy nhiên, kết quả

ẠY

TNSP và các kết luận rút ra vẫn đóng góp được phần nào trong việc nâng cao

D

hiệu quả phát triển NLNN cho HS. - Đề tài đã hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu và đạt được mục đích đề ra.

Những kết luận rút ra từ luận văn này sẽ tạo điều kiện cho tôi mở rộng nghiên cứu sang những phần khác của chương trình.

79

2. Khuyến nghị Thông qua quá trình TNSP tại trường phổ thông và kết quả nghiên cứu của đề tài, tôi có một số kiến nghị như sau: - Bộ GD & ĐT nên có văn bản chỉ đạo cụ thể về khung chương trình song ngữ, ban hành chính thức SGK chuẩn dành cho DHSN.

IC IA L

- Nhà trường nên phát triển đội ngũ GV song ngữ, tạo điều kiện cho GV

được đào tạo, bồi dưỡng NLNN đáp ứng đầy đủ nhu cầu học song ngữ của HS. - GV phải tự trau dồi khả năng ngoại ngữ của mình, có sự chuẩn bị chu

FF

đáo trong quá trình thiết kế bài học.

- Áp dụng các PPDH tích cực, mô hình lớp học đảo ngược (Flipped

O

Classroom) kết hợp với hệ thống E – Learning trong quá trình DHSN để tạo

N

nhiều cơ hội học tập mới lạ, hiệu quả cho HS; giảm thời gian học lý thuyết,

Ơ

tăng thời gian thực hành Vật lý và thực hành tiếng Anh trên lớp.

- Xây dựng hệ thống câu hỏi, bài tập song ngữ đa dạng tạo hứng thú học

H

tập cho HS: bài tập trắc nghiệm, điền khuyết, ô chữ, tìm từ, dịch, nối,…

N

- Tăng cường các hoạt động tập thể ngoài giờ học trên lớp, tổ chức các câu

Y

lạc bộ nhằm tạo môi trường giao tiếp tiếng Anh tự nhiên cho HS.

U

Tôi hi vọng khóa luận này sẽ đóng góp một phần nhỏ vào việc đổi mới

Q

phương pháp dạy học Vật lý, nâng cao hiệu quả DHSN đối với các môn tự

D

ẠY

KÈ

tập.

M

nhiên và nâng cao hiệu quả phát triển NLNN cho HS trong suốt quá trình học

80

TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt [1]. Hoàng Thái Anh, Dạy học song ngữ khó nhưng không phải không thực hiện được, Phòng GD-ĐT huyện Lệ Thủy tỉnh Quảng Bình.

IC IA L

[2]. Bộ GD & ĐT (2017), “Chương trình giáo dục phổ thông: chương trình tổng thể”.

[3]. Nguyễn Thị Thu Hà (2014), “Giảng dạy theo năng lực và đánh giá

FF

theo năng lực trong giáo dục: Một số vấn đề lí luận cơ bản”, Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Hà Nội.

O

[4]. Lê Đông Hải (2011), Xây dựng tiến trình dạy học một số kiến tức chương “Chất khí” Vật lý 10 Nâng cao theo các giai đoạn của phương pháp

N

thực nghiệm nhằm phát huy tính tích cực, tự chủ và bồi dưỡng năng lực sáng

Ơ

tạo của HS, Luận văn thạc sĩ trường ĐHSPTPHCM, TP HCM.

H

[5]. Nguyễn Công Khanh (2014), Kiểm tra và đánh giá trong giáo dục,

N

NXB ĐHSP.

Y

[6]. Nguyễn Thị Hồng Luyến (2016), Phát triển năng lực giải quyết vấn đề

U

cho học sinh thông qua dạy học các chủ đề tích hợp chương Nhóm nitơ - Hóa

Q

học 11 nâng cao, Luận văn thạc sĩ trường ĐHGD – ĐHQGHN, Hà Nội.

[7]. Nguyễn Chí Thành, Dạy học môn Toán song ngữ tại Việt Nam: Một số

M

vấn đề lí luận và thực tiễn, Hệ thống Giáo dục Hòa Bình - La Trobe, Hà Nội.

KÈ

[8]. Đỗ Bá Quý (2009), “Vai trò của kiến thức đầu vào trong phát triển

năng lực giao tiếp ngoại ngữ”, Tạp chí khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà

D

ẠY

Nội.

Tiếng Anh [9]. Andrea Močinić, BA (2011), Bilingual Education, Croatia.

[10]. Peijiang C. (2012), Research and Practice of Bilingual Teaching for

Electrical and Electronic Technology.

[11]. Raymond A. Serway, John W. Jewett, Jr (2014), Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics, 9th Ed., Cengage Learning, USA. 81

[12]. Timothy Chadwick (2012), Language Awareness in Teaching: A Toolkit for Content and Language Teachers, Cambrigde University Press.

Các trang Web [13]. https://thegioiluat.vn/bai-viet-hoc-thuat/phat-trien-nang-luc-giao-

IC IA L

tiep-cua-nguoi-hoc-va-viec-ap-dung-vao-day-ngoai-ngu-5904/.

[14]. http://www.childresearch.net/papers/language/2012_02.html.

[15]. https://tusach.thuvienkhoahoc.com/wiki/Ch%C6%B0%C6%A1ng_tr %C3%ACnh_gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BB%8Bnh_h

FF

%C6%B0%E1%BB%9Bng_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_n%C4%83ng_ l%E1%BB%B1c.

O

[16]. http://ngoclansailors.blogspot.com/2015/09/chuong-trinh-giao-duc-

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

song-ngu-tai-viet.html.

82

PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1: ĐỒ DÙNG DẠY HỌC SỬ DỤNG TRONG BÀI “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI. NGUỒN ĐIỆN” *Video:

FF

IC IA L

https://www.youtube.com/watch?v=hAhQtG5_SBk&t=145s

O

*Bài tập củng cố:

N

Across

Ơ

3. E = U when the external circuit is.........

4. The electric current whose direction and intensity are unchanged over time

H

is.........current.

N

6. A quantity specific to the work production ability of the power supply.

U

of current.

Y

7. .....of current is a quantity that specific to the strength or weakness impact

M

Down

Q

8. The unit of the current intensity.

KÈ

1. The unit of Emf of power supply.

2. The directed drift flow of the charged particles 4. The work of power supply is the work of.......forces.

D

ẠY

5. Device to measure the intensity of current.

*Phiếu học tập:

HANDOUT 1 Class:

Group:

Full name:

IC IA L

1.Time: 2.Task: Watch video and read the item II.1 SGK/36, 37 to answer the questions.

Question 1: What is the intensity of current?

FF

.........................................................................................................................

O

......................................................................................................................... .........................................................................................................................

N

H

Ơ

N

Question 2: What is the formula of current intensity?

Class:

Group:

Q

1.Time:

U

Full name:

Y

HANDOUT 2

M

2.Task: Reading the item II.2, SGK/37,38 to answer this questions.

KÈ

Question 1: What is the steady current? Write the formula? .........................................................................................................................

D

ẠY

.........................................................................................................................

Question 2: What is the unit of current intensity? .........................................................................................................................

Question 3: What is the unit of capacity? .........................................................................................................................

HANDOUT 3 Class:

Group:

Full name: 1.Time:

IC IA L

2.Task: Read the item IV, SGK/39, 49 to complete this questions: 1.What is the work of power supply?

.......................................................................................................................

2.The electromotive force of power supply (Emf).

FF

.......................................................................................................................

O

- Definition: The electromotive force of power supply is a specific quantity for ...................................................................................................................

N

.......................................................................................................................

N

H

Ơ

- Formula:

Y

- The unit: ......................................................................................................

U

- Each power supply is characterized by two quantity which are .................

Q

.......................................................................................................................

- When the external circuit is open, the relation between Emf and the voltage

D

ẠY

KÈ

M

between two terminals of power supply is ....................................................

PHỤ LỤC 2: ĐỒ DÙNG DẠY HỌC SỬ DỤNG BÀI “ĐIỆN NĂNG. CÔNG SUẤT ĐIỆN”

D

ẠY

KÈ

M

Q

*Phiếu học tập:

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF

IC IA L

*Topic “Electric energy consumption and electrical power”:

HANDOUT 1

Ơ

N

O

FF

IC IA L

Class: Group: Full name: 1.Time: 2.Task: Read the item II in pages 47 of textbook, answer this questions: Question 1: When an electric current passes through the cooker, iron,…

What is happen? Give the reason? ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................

Question 2: The Joule – Lentz’s law is stated: ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................

The formula:

H

Question 3:

N

We have: Q = RI2t, so the power of heat is: P = ............................................

Y

Definition: .......................................................................................................

U

.........................................................................................................................

D

ẠY

KÈ

M

Q

.........................................................................................................................

PHỤ LỤC 3: ĐỒ DÙNG DẠY HỌC SỬ DỤNG TRONG BÀI “ĐỊNH LUẬT OHM ĐỐI VỚI TOÀN MẠCH” *Phiếu học tập: PHIẾU NHIỆM VỤ

IC IA L

NHÓM 1 & 2 1. Mục đích: Dựa vào kết quả thí nghiệm và đồ thị, xây dựng biểu thức và phát biểu thành lời định luật Ohm đối với toàn mạch.

2. Thời gian:

FF

3. Nhiệm vụ: Hoàn thành đầy đủ các ý sau:

- The form of graph is………………………………..

O

- Cause the form of graph is………………………, so:

N

……………………………..

For I = 0 => b = … = … =…… => UN = ………………

Ơ

(1)

H

- Set R N = Ro + R, apply the formula of Ohm’s law for the external circuit

N

only including R N , we have:

………………………

Y

 UN = ……………..

(2)

U

The product of the current intensity and the resistance is called voltage

Q

reduction, therefore UN is called……………………………………….. …………………………..

ẠY

KÈ

M

- From (1) và (2), we have:

 E =…………=…............=……………

(3)

 I = …………………….

(4)

D

- (3): “………………………of the power supply has a value that equal to total of……………………in the external circuit and the internal circuit”.

- (4): “The intensity of current passing in a closed circuit is ………………………. to the ……………………..of the power supply and ………………………….. to the …………………..of that circuit ”.

HẾT!

PHIẾU NHIỆM VỤ NHÓM 3 & 4 1. Mục đích: Dựa vào định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng, xây dựng biểu thức và phát biểu thành lời định luật Ôm đối với toàn mạch.

IC IA L

2. Thời gian: 3. Nhiệm vụ: Hoàn thành đầy đủ các ý sau:

- The work of the power supply produced in the closed circuit when a steady current with the intensity I passes through it in the time t is: A = ………………………….

FF

(1)

- During that time, the heat radiated in the external circuit and internal

O

circuit is:

N

Q = …………………………………..

(2)

Ơ

- According to the law of conservation and transformation of energy, we

H

have:

N

…………………………..

- From (1) and (2), we have:

Y

…………………………..

Q

U

 E = ………………………

(3)

 I = ………………………

M

- So, “The intensity of current passing in a closed circuit is

KÈ

………………………. to the ……………………..of the power supply

ẠY

and ………………………….. to the …………………..of that circuit ”.

HẾT !

D

*Bài tập củng cố: Question 1: Which law does this content pertain?

“The intensity of current passing in a closed circuit is directly proportional to the electromotive force of the power supply and inversely proportional to the total resistance of that circuit ” A. The law of conservation and transformation of energy.

B. Ohm’s law for the circuit.

C. Ohm’s law for the closed circuit.

D. Ohm’s law for the entire circuit.

Question 2: What is the formula of Ohm’s law for the entire circuit?

C. I =

E

B. I =

E 𝑟

IC IA L

A. E = I.R N + I.r

D. E = I.r

𝑅𝑁 + 𝑟

Question 3: What is the formula of voltage reduction of the circuit?

C. U.I

B. I.R

D. U/R

FF

A. E.I

O

Question 4: Complete this sentence:

“The………………………..of the power supply has a value that equal to total of

N

voltage reduction in the external circuit and the internal circuit”.

Ơ

A. Resistance.

H

B. Efficiency.

N

C. Electromotive force.

Y

D. Voltage.

U

Question 5: When does the phenomenon of short circuit happen?

Q

A. When connect 2 terminals of power supply with a conductor whose resistance is very small.

M

B. When connect 2 terminals of power supply with a conductor whose

KÈ

resistance is very big.

C. When connect 2 terminals of power supply with a conductor which is

ẠY

grounded.

D. When connect 2 terminals of power supply with a conductor which is

D

broken. *Thẻ từ (Minh họa):

PHỤ LỤC 3: ĐỒ DÙNG DẠY HỌC SỬ DỤNG TRONG BÀI “GHÉP CÁC NGUỒN ĐIỆN THÀNH BỘ” *Video: https://www.youtube.com/watch?v=5lBDdcF6eAk&list=PLlpssAz-

O

FF

IC IA L

NchM-0p7BIIQ1-nwxsF9YEEbc&index=2

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

*Phiếu học tập tại các góc:

OBSERVATION ANGLE (HANDOUT 1) Maximum times: 10 minutes I.Purpose: Observe pictures, video to give the formula measuring the Emf

II.Tasks: 1.Give the way to connect cells into a serial battery.

FF

2.Give the way to connect cells into a parallel battery.

IC IA L

and the internal resistance of serial battery and parallel battery.

3.Give the formula measuring the Emf and the internal resistance of a serial

O

battery.

4.Give the formula measuring the Emf and the internal resistance of a parallel

N

battery.

Ơ

III.Results

H

1. The way to connect cells into a serial battery:

N

.........................................................................................................................

Y

.........................................................................................................................

U

.........................................................................................................................

Q

2. The way to connect cells into a parallel battery: .........................................................................................................................

M

.........................................................................................................................

KÈ

.........................................................................................................................

3. The formula measuring the Emf and the internal resistance of a serial

ẠY

battery:

D

......................................................................................................................... .........................................................................................................................

4. The formula measuring the Emf and the internal resistance of a parallel battery: ......................................................................................................................... .........................................................................................................................

EXPERIENCE ANGLE (HANDOUT 2) Maximum times: 10 minutes I.Purpose: Proceed the experiment, give the formula measuring the Emf and

IC IA L

the internal resistance of serial battery and parallel battery.

II.Tasks:

1. From the experimental model, identify the serial battery and parallel

FF

battery.

2. Measure the Emf of each power supply, of serial battery and parallel

O

battery.

3. Write results to table.

N

4. According to results of experiment, give the formula measuring the

Ơ

Emf of the serial battery and parallel battery.

H

5. Read the item II.1,2/56,57 in textbook, give the formula measuring the

N

internal resistance of the serial battery and parallel battery.

Y

III.Results

Q

Cell

U

1. Results of the experiment: E1

E2

Eb(nt)

Eb(ss)

M

Result (V)

KÈ

2. The formula measuring the Emf and the internal resistance of a serial battery:

..........................................................................................................................

D

ẠY

..........................................................................................................................

3. The formula measuring the Emf and the internal resistance of a parallel battery:

.......................................................................................................................... ..........................................................................................................................

APPLICATION ANGLE (HANDOUT 3) Maximum times: 10 minutes

serial battery and parallel battery to solve exercises.

II.Tasks: Solve exercies: Exercise 1:

IC IA L

I.Purpose: Apply the formula of the Emf and the internal resistance of a

FF

Use 3 same cells that have E = 3V, r = 1Ω to connect into the battery. The

first way: connect into a parallel battery. The second way: connect into a

O

serial battery. The Emf and the internal resistance of battery in two ways is: 1 3

N

A. 3V, Ω and 9V, 3Ω.

1

B. 3V, 3Ω and 9V, Ω.

Ơ

3 1 3

1

D. 9V, Ω and 3V, 3Ω.

N

3

H

C. 9V, 3Ω and 3V, Ω.

Y

Exercise 2:

U

A battery includes 6 same cells that have the Emf E = 2V and the internal

Q

resistance r  1 is connected like firgure. Calculate the Emf and the internal

ẠY

KÈ

M

resistance of this battery.

D

III. Results ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................

*Phiếu hướng dẫn thí nghiệm (góc trải nghiệm): PHIẾU HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM 1. Mục đích thí nghiệm - Đo suất điện động của mỗi nguồn, suất điện động của bộ nguồn 2 pin nối động của bộ nguồn nối tiếp và bộ nguồn song song.

2. Dụng cụ thí nghiệm

FF

- 2 pin có suất điện động 1,5V.

IC IA L

tiếp và bộ nguồn 2 pin song song, nhận xét và rút ra biểu thức tính suất điện

- Bộ nguồn 2 pin 1,5V mắc nối tiếp.

O

- Bộ nguồn 2 pin 1,5V mắc song song.

- Vôn kế có giới hạn đo 10V và có độ chia nhỏ nhất 0,2V.

N

- Dây nối điện.

Ơ

3. Tiến hành thí nghiệm

H

a. Đo suất điện động của mỗi nguồn.

N

- Dùng dây nối điện nối 2 cực của pin với 2 cực của Vôn kế. Đọc kết quả

Y

và ghi vào bảng.

U

b. Đo suất điện động của bộ nguồn nối tiếp.

Q

- Dùng dây nối điện nối 2 cực của bộ nguồn 2 pin nối tiếp với 2 cực của Vôn kế. Đọc kết quả và ghi vào bảng.

M

c. Đo suất điện động của bộ nguồn song song.

KÈ

- Dùng dây nối điện nối 2 cực của bộ nguồn 2 pin song song với 2 cực của

D

ẠY

Vôn kế. Đọc kết quả và ghi vào bảng.

PHỤ LỤC 5: ĐỒ DÙNG DẠY HỌC SỬ DỤNG TRONG BÀI “PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ TOÀN MẠCH”

N

H

Ơ

N

O

FF

IC IA L

*Sơ đồ tư duy:

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

*Bài tập củng cố: Word Search

PHỤ LỤC 6: ĐỀ KIỂM TRA SỬ DỤNG TRONG THỰC NGHIỆM VÀ ĐÁP ÁN Full name: ................................................................

Class: .......................................................................

IC IA L

15 MINUTES TEST SUBJECT: PHYSICS Choose the best answer for question (1 to 5).

FF

Question 1: What is the formula of Ohm’s law for the entire circuit?

A. E = I. R N + I. r E

E r

D. E = I. r

O

B. I =

C. I =

RN +r

N

Question 2: Complete this sentence:

Ơ

“The………………………..of the power supply has a value that equal to total of

H

voltage reduction in the external circuit and the internal circuit”.

C. Electromotive force.

N

A. Resistance.

B. Efficiency.

D. Voltage.

Y

Question 3: In a closed circuit, how does the voltage of external circuit UN

U

depend on the the resistance RN of the external circuit?

Q

A. UN increases when RN increases.

M

B. UN increases when RN decreases.

KÈ

C. UN doesn’t depend on RN. D. At first UN decreases, then gradually increases when UN gradually increases from 0 to the infinity.

D

ẠY

Question 4: Given a circuit as shown in firgure:

Known that E= 6V, r = 1Ω, R1 = 6Ω, R2 = 3Ω, the intensity of current passes through circuit is: A. 0,6A.

C. 2A.

B. 3A.

D. 0,8A.

IC IA L

Question 5: Which of the following statements is false?

A. The phenomenon of short circuit happens when the external resistance is very small.

B. The electromotive force of power supply always has the value that equal

FF

to the voltage reduction of the internal circuit.

C. The electromotive force of power supply has the value that equal to the

O

voltage reduction of the external and internal circuit.

N

D. The total resistance of a circuit is total value of the internal resistance

H

Translate the text into Vietnamese.

Ơ

and the net resistance of the external circuit.

N

Question 6: “The intensity of current that passes in a closed circuit is directly proportional to the electromotive force of the power supply and inversely

Y

proportional to the total resistance of that circuit”.

U

.............................................................................................................................

Q

.............................................................................................................................

M

.............................................................................................................................

KÈ

Solve the exersise.

D

ẠY

Question 7: Given a circuit as shown in firgure:

Known that: E = 12V, r = 1Ω, R1 = 1Ω, R2 = 3Ω, R3 = 6Ω. Calculate: a. The intensity of current passes through circuit. b. The heat radiated in the resistor R1 for 1 hour.

BAREM ĐIỂM 1. Trắc nghiệm: (5 điểm) Câu

1

2

3

4

5

Đáp án

B

C

A

C

B

IC IA L

2. Tự luận: 5 điểm

Điểm

Nội dung trình bày Câu 6:

FF

Cường độ dòng điện chạy trong mạch kín tỉ lệ thuận với suất điện động của nguồn điện và tỉ lệ nghịch với điện trở toàn phần của mạch

O

đó.

2 điểm

Câu 7:

N

a. The net resistance of external circuit is:

Ơ

R2. R3 3.6 = 1+ = 3Ω R2 + R3 3+6

(1 điểm)

H

R N = R1 +

E 12 = = 3A RN + r 3 + 1

Y

I=

N

According to the Ohm’s law for the entire circuit, we have: (1 điểm)

U

b. The heat radiated in R1 for 1 hour is:

D

ẠY

KÈ

M

Q

Q = I1 2 R1 t = I 2 R1 t = 32 . 1.3600 = 32400J (1 điểm)

3 điểm

Ý KIẾN CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN Nhận xét: (Về chất lượng Khóa luận nếu cần) ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

IC IA L

............................................................................................................................. ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

FF

............................................................................................................................. Ý kiến: Đánh dấu (X) vào ô lựa chọn.

N

Không đồng ý thông qua báo cáo.

O

Đồng ý thông qua báo cáo.

Ơ

Đà Nẵng, ngày…..tháng…...năm 2018

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

NGƯỜI HƯỚNG DẪN (Ký và ghi rõ họ tên)