Эчкилерин къозгъаргъа — ачыуландырыргъа, тебдирирге. Эчки чырым этерге. Вар. Теке къалкъыу этерге.— Баш къагъаргъа деген магъанада. Эчки д ж а п х а к ъ кибик — д ж у к ъ а . Эшек билген — арба джол. Сип. Anna билген — тыбына. Ненча айтханма, кесниги билгнч этиб, мени халыма къайгъырыупу къой деб, сеп а, эшек бнлген — арба джол дегенсе да, эки элинги тыялмайса. ( « К ъ а н а м а т ны д ж у р т у н д а » , 307.) Эшекни б у з г ъ а тартханча.— Аякъ тирерге. Унамазгъа. Эшек бузгъа тирелгенча.— Торс, тюз болса да, бир ант.ханындан таймагъан адам. Эшек гуммосча.— Ьагъыб, сау эталмагъан ауруу (рак). Эшекден джыгъылгъанча.— Аныблы иш, бедишлик. Эшеги ёлген таулуча.— Сюлдерн т ю ш ю б . Мыдах болуб, мугур. Эшек кёрмеген эл.— Сейир, къуджур зат. Эшек кеси харам, къыйыны — халал.— Эшекни къыйыпы халал да, кеси харам дегенлей, бу пасыкъла бизни Ажегиб, кеснбизпи уа харам этерге излей болурла, дейме. ( « А м а н а т » , 2, 249.) Эшек къала ишледи да къуйругъу бла ойду.— Уллу, аламат нш этиб, артдан бузса, айтадыла. Эшекге къонгурау такъгъанча — юсюне д ж а р а ш м а гъан ушагъыусуз зат. Керекснз омакълыкъ. Эшек мыйыны ашамагъан эсенг?! — Акъылынгданмы чыкъгъанса?! Телими болгъаиса? — деген магъанада. Эшек, мюйюз салдырама деб, къулагъын кесдирди.— Уллудан умут этиб, гитчедеи къуру къалды деген магъанада. Эшек окъуса, итни къарны б у р а д ы . — Бир кьауумланы халилерине, къылыкъларьта адам тёзюб, чыдаб" болмайды. Ит юрсе, берюню къарны бурур дегенча. Эшек таякъ да кёлтюрюр, д ж ю к да келтирир.— И ш ни ауурун да этиб, б ю с ю р е у да табмай деген магъа}1ада. Эшигинг ай д ж а р ы к ъ г ъ а тартылсын. Вар. Тютюиюнг ай джарыкъгъа къурурукъ.— Къаргъыи]. Эшигин д ж а б а р г ъ а ( в а р и а н т ) . — Айхай, аиы болумун билсем а, келечи эшнгнми д ж а б д ы . («Хорланнган а д ж а л » , 74.) 251