Pokolenie solo szostak okładka wywiad stopka

Pokolenie Solo

,]D 6]RVWDN

Tancerka, choreografka. Absolwentka Szkoły Baletowej w Warszawie oraz Codarts – Rotterdam Dance Academy w Holandii. Obecnie studentka Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, holenderskiego Corrie Hartong Fonds, programu Alternatywnej Akademii Tańca oraz Solo Project 2011. Odbyła staż w Belgii w zespole Jana Fabre’a/Troubleyn. Współpracowała m.in. z Michaelem Schumacherem, Amy Raymond, Anną Holter, Wojtkiem Ziemilskim, Marią Stokłosą, Edytą Kozak i Kayą Kołodziejczyk. Stworzyła i współtworzyła spektakle, które były wystawiane w Holandii, Niemczech, Portugalii, Chinach i Polsce. Autorka spektakli: Karmi-go, Feedback, From culture to nature, The glass jar next to the glass jar i RE/MIX Merce Cunningham.

Współpracuje z artystą wizualnym i eksperymentalnym muzykiem Kubą Słomkowskim.

Stypendystka wspieranego przez Unię Europejską międzynarodowego projektu dla młodych choreografów SPAZIO. Współtworzy warszawskie Centrum w Ruchu.

W swojej praktyce powołuje się na ruch autentyczny, analizę ruchu Labana oraz elementy improwizacji Forsythe’a.

The glass jar next to the glass jar choreografia, koncepcja, wykonanie: Iza Szostak performerka: Monika Morawska muzyka: Kuba Słomkowski światło: Karolina Gębska scenografia: Kasia Nocuń producent: Fundacja Ciało/Umysł partnerzy: Art Stations Foundation Stary Browar Nowy Taniec, Fundacja Burdąg Zrealizowano w ramach Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. premiera: Warszawa 2012 fot. Jakub Wittchen na zdjęciu: Monika Morawska, Iza Szostak

,]D 6]RVWDN XU

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

&R ZSĄ\QÛĄR QD WZRMÇ GHF\]MÛ Z\MD]GX ]DJUDQLFÛ SR XNRĆF]HQLX ZDUV]DZVNLHM V]NRĄ\ EDOHWRZHM" Nie wyjechałam od razu po ukończeniu szkoły baletowej, aczkolwiek miałam taką moşliwość. Dostałam się do szkoły w Londynie i we Frankfurcie nad Menem. Nawet zaczęłam pakować juş walizkę i dostałam stypendium. Byłam jednak zmęczona po latach spędzonych w szkole baletowej i czułam, şe skok do kolejnej będzie ograniczeniem.

WiedziaĹ‚am, Ĺźe nie skorzystam na tej edukacji, bo jestem tak zmÄ™czona, Ĺźe mogĹ‚abym zostać tylko odtwĂłrcÄ…. CzuĹ‚am, Ĺźe to nie jest odpowiedni moment. ChciaĹ‚am sobie w koĹ„cu potaĹ„czyć. Minęły dwa lata, zanim zadecydowaĹ‚am siÄ™ na kolejne lata edukacji. W miÄ™dzyczasie uczestniczyĹ‚am w komercyjnych projektach. Najpierw byĹ‚ to show taneczny Opentaniec w Gdyni w choreograďŹ i JarosĹ‚awa StaĹ„ka.

To była taka młodzieńcza przygoda. Miałam wtedy dziewiętnaście lat i dostałam główną rolę. Byłam niezwykle dowartościowana, nie musiałam się niczym martwić. To było takie szybkie przejście: od szkolnej harówki, gdzie trzeba być przede wszystkim perfekcyjnym, do pracy, gdzie poznajesz nagle trzydzieści osób, a kaşdy jest z innego świata tańca i jednak moşemy razem coś zrobić, tworzy się pewną społeczność. Nikt nie wymaga takiego perfekcjonizmu jak w szkole.

To było teş w pewnym sensie spełnienie moich ambicji na tamtym etapie kariery. Nie chcę teraz zatrzymywać się nad estetyką tego musicalu. Zgoda, to była pierwsza oznaka tańca komercyjnego w Polsce, który teraz jest tak bogato reprezentowany przez programy takie jak You Can Dance czy Taniec z gwiazdami, tam chodziło o efekciarstwo, o show dance, równieş o pompatyczność. Po prostu taniec sprzedawał się w bardzo efektowny sposób. :\GDMH PL VLÛ ŀH MHGQDN Z\F]XZDP G\VWDQV NLHG\ P¾ZLV] R WDĆFX NRPHUF\MQ\P R MHJR HVWHW\FH" Nie, to było świetne doświadczenie! Jestem cały czas otwarta na róşne rzeczy. Obok moich autorskich projektów często pracuję przy duşej

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

ilości chałtur. Wcale się tego nie boję. Lubię znajdować się w takich sytuacjach, być obok tancerzy, którzy pragną, aby przedstawienie było ładne, pobudzało emocje i podobało się publiczności. Lubię się temu przyglądać z pozycji antropologa, jako obserwator uczestniczący patrzeć, jak tancerze się między sobą zachowują, słuchać, o czym rozmawiają. Środowisko tancerzy komercyjnych jest nieco inne od środowiska niezaleşnych choreografów, niezwiązanych na stałe z instytucjami.

Pracuję przy chałturach z przymruşeniem oka, i teş dla pieniędzy.

Tak wyglądały pierwsze dwa lata, zanim pojechałam do Rotterdamu.

2VWDWQLR SU]HSURZDG]LÄ„DP Z\ZLDG ] 5DPRQÇ 1DJDEF]\ĆVNÇ NWÂľUD Z\PLHQLÄ„D L Z\EUDÄ„D GRNÄ„DGQLH WH VDPH V]NRÄ„\ FR W\ ORQG\ĆVNÇ L IUDQNIXUFNÇ 6NÇG WR SRGRELHĆVWZR" &]\ ZDUV]DZVND V]NRÄ„D EDOHWRZD ZVS¾ĄSUDFRZDÄ„D ] W\PL RÄ?URGNDPL" Nie, my po prostu przyjaĹşnimy siÄ™ z RamonÄ… od jedenastu lat.

Siedziałyśmy razem w ławce, razem dojrzewałyśmy i wybrałyśmy podobne szkoły z powodu wspólnych zainteresowań. Gdzie pojawiła się informacja o tych audycjach? Juş nie pamiętam, czy w szkole ją uzyskałyśmy, czy ktoś nam powiedział ze starszych znajomych.

Nie pamiętam, z jakiego źródła czerpałyśmy. Pojechałyśmy razem do Londynu. Wtedy Polska była przed wejściem do Unii Europejskiej, co oznaczało, şe czesne za szkołę było horrendalne, nie chcę przesadzać, ale to było około czterdzieści tysięcy funtów brytyjskich. Naprawdę nie chcę strzelać, ale było bardzo drogo! Obie zrezygnowałyśmy.

Ramona wybraĹ‚a Frankfurt, a ja w ostatnim momencie siÄ™ wycofaĹ‚am i zostaĹ‚am w Polsce. WĹ‚aĹ›ciwie trochÄ™ odpoczywaĹ‚am. Później po OpentaĹ„cu pracowaĹ‚am teĹź w knajpie jako kelnerka. Przez pół roku zostaĹ‚am z daleka od taĹ„ca, weszĹ‚am w inne towarzystwo i nie chciaĹ‚am mieć z tym nic wspĂłlnego! $ MDN RFHQLDV] HGXNDFMĂ› Z SROVNLHM V]NROH EDOHWRZHM" 1D NRQIHUHQFML RUJDQL]RZDQHM SU]H] ,0L7 NV]WDÄ„FHQLH Z SROVNLFKď€ V]NRÄ„DFK EDOHWRZ\FK ]RVWDÄ„R SRGVXPRZDQH MDNR Z\VRFH ď€ QLH]DGDZDODMÇFH = WHJR FR PÂľZLV] Z\QLND Ĺ€H SR]LRP E\Ä„ EDUG]R Z\VRNL GRVWDÄ„\Ä?FLH VLĂ› SU]HFLHĹ€ GR ZV]\VWNLFK UHQRPRZDQ\FK V]N¾Ą GR NWÂľU\FK ]GDZDÄ„\Ä?FLH ď€ Nie wiem, jak jest teraz w warszawskiej szkole baletowej. My byĹ‚yĹ›my bardzo dobrze przygotowanie do pracy zawodowej, jednak dziewięć lat robi swoje. MiaĹ‚yĹ›my solidne, Ĺ›wietne techniczne wyksztaĹ‚cenie!

ď ‰ď şď Ąď€ ď “ď şď Żď łď ´ď Ąď Ť

1R WDN DOH G]LVLDM ZLHOH RVÂľE QDU]HND QD UDG]LHFNÇ WHFKQLNĂ› NODV\F]QÇ MDN VLĂ› SU]\MÛĄR SRGNUHÄ?ODÉ %UDN ]DMÛÉ ] WDĆFD ZVS¾ĄF]HVQHJR , WX WHĹ€ E\WRPVND V]NRÄ„D SU]RGXMH QDG ZDUV]DZVNLP RÄ?URGNLHP -DN WR SRJRG]LÉ ] WZRMÇ RSLQLÇ" 7\ WHĹ€ NV]WDÄ„FLÄ„DÄ? VLĂ› ZHGÄ„XJ WHFKQLNL :DJDQRZHM SUDZGD" Tak. -DN E\Ä? RNUHÄ?OLÄ„D ED]Ă› EDFNJURXQG RVRE\ VWDUWXMÇFHM SR ď€ SROVNLHM SDĆVWZRZHM EDOHWÂľZFH QD DXG\FMDFK GR ]DJUDQLF]Q\FK V]N¾Ą" 7R E\Ä„ URN ByĹ‚yĹ›my bardzo dobrze wyksztaĹ‚cone i wtedy bez problemu dostawaĹ‚yĹ›my siÄ™ do wszystkich szkół. W Rotterdamie przenieĹ›li mnie z pierwszego roku na trzeci, uznali, Ĺźe nie ma sensu, abym straciĹ‚a kolejne cztery lata na szkoĹ‚Ä™, kiedy mogÄ™ jÄ… szybciej skoĹ„czyć.

W Warszawie miałyśmy mało tańca współczesnego. Technika Hortona, Cunninghama i Graham. Uczyła nas tancerka Teatru Wielkiego kończyła mistrzowskie warsztaty, jeździła do Poznania i Bytomia, przywoziła zapamiętane kombinacje, które potem kopiowała na zajęciach i w ten sposób przekazywała nam wiedzę.

Takie miała wykształcenie w obszarze tańca współczesnego.

KiedyĹ› nawet traďŹ Ĺ‚yĹ›my na te same warsztaty, a potem na zajÄ™ciach powtarzaĹ‚yĹ›my kombinacje, ktĂłre tam byĹ‚y pokazane. Teraz taĹ„ca współczesnego uczy absolwentka pedagogiki taĹ„ca po Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina, teĹź osoba, ktĂłra nie ma zbyt wielkiego wyobraĹźenia o taĹ„cu współczesnym. Na pewno czynnikiem ograniczajÄ…cym rozwĂłj w szkole baletowej byĹ‚ brak improwizacji i technik wspomagajÄ…cych (joga, pilates), ktĂłre wzmacniaĹ‚yby ciaĹ‚o w inny sposĂłb. Balet jest bardzo kontuzyjnÄ… technikÄ…, a rosyjska technika jest koszmarna, wykrÄ™ca stawy, wĹ‚aĹ›ciwie caĹ‚e ciaĹ‚o na wszystkie sposoby, a jeĹ›li nie moĹźesz trzeba stosować inne techniki wspomagajÄ…ce. Najgorsze jest jednak podejĹ›cie nauczycieli do dzieci.

Mam traumy, koszmary z tym związane. Bardzo źle wspominam szkołę. To psychiczne znęcanie się na dzieciach, kreowanie ambicji przez wytwarzanie sztucznej konkurencji. Owszem zdarzają się nauczyciele z większą charyzmą lub bardziej ludzcy. Niektórzy to niemal z biczem do mnie podchodzili.

-DN WDP WUDĆƒÄ„DÄ?"

To jest historia! Najpierw fascynowałam się tańcem towarzyskim, tańczyłam w Pałacu Kultury i dobrze mi szło‌ Bardzo podobały

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

mi się kostiumy, te wszystkie suknie do tańca, miałam wtedy osiem lat.

Moja mama wrobiła mnie w szkołę baletową! =DFKÛFLĄD FLÛ" Nie, wrobiła mnie. Nie powiedziała mi, şe idziemy na audycję do szkoły, tylko na zwykłe zajęcia. W wielkiej auli dowiedziałam się, şe zostałam przyjęta. Wpadłam w histerię, bardzo nie chciałam. To był jej podstęp.

'RW\FKF]DV QDMF]Ă›Ä?FLHM VÄ„\V]DÄ„DP R WUDJHGLDFK G]LHZF]\QHN NWÂľUH PDU]Ç R V]NROH EDOHWRZHM DOH VLĂ› WDP QLH GRVWDMÇ ER PDMÇ QLH WH SURSRUFMH FLDÄ„D VÄ„DEH VWDZ\ LWG Ze mnÄ… byĹ‚o inaczej. Przez pierwsze pół roku nic mi siÄ™ tam nie podobaĹ‚o.

Bardzo chciałam dalej uczyć się w jednej szkole z moją koleşanką z ławki.

ByĹ‚am obraĹźona na mamÄ™, aĹź mi obiecaĹ‚a, Ĺźe zabierze mnie ze szkoĹ‚y baletowej, jeĹ›li mi siÄ™ w koĹ„cu nie spodoba. $ MHGQDN VSRGREDÄ„R VLĂ›" NiezupeĹ‚nie. ByĹ‚am po prostu adorowana, doceniana przez nauczycieli i‌ tym mnie kupili. PodobaĹ‚o mi siÄ™, Ĺźe wszyscy mnie chwalÄ…, bo jestem dobra. I zostaĹ‚am. :U¾ÉP\ GR ZÇWNX ] 5RWWHUGDPHP Kiedy dostaĹ‚am siÄ™ do Rotterdamu, to byĹ‚ rok przeĹ‚omowy dla tej szkoĹ‚y, pojawiĹ‚ siÄ™ nowy dyrektor, on wprowadziĹ‚ liczne reformy, ktĂłre ďŹ nalnie doprowadziĹ‚y do tego, Ĺźe szkoĹ‚a staĹ‚a siÄ™ miejscem narybku dla zespoĹ‚u Jiří KyliĂĄna. W szkole byĹ‚ nacisk na balet, ale juĹź nie oparty na technice Waganowej. Poza klasykÄ… byĹ‚ teĹź: jazz, Cunningham, Graham, Limon, release technique, oor work, improwizacja, counter technique i wielu innych nauczycieli goĹ›cinnych. OprĂłcz tego: historia i teoria taĹ„ca, anatomia, zajÄ™cia z aktorstwa, analiza ruchu Labana, muzyka i wiele innych wykĹ‚adĂłw, warsztatĂłw i coachingĂłw zorientowanych na konkretny temat. $ F]HPX Z\EUDÄ„DÄ? &RGDUWV" 3U]HFLHĹ€ ZF]HÄ?QLHM P\Ä?ODÄ„DÄ?

R /RQG\QLH L )UDQNIXUFLH Po tym roku przerwy od tańca, myślałam, şeby zdawać teş do P.A.R.T.S., ale to nie był rok, w którym odbywały się egzaminy. To nie była bardzo przemyślana decyzja, bardzo chciałam jechać do szkoły tańca współczesnego na Zachodzie, wybrałam akurat Codarts.

ď ‰ď şď Ąď€ ď “ď şď Żď łď ´ď Ąď Ť

&]\OL ZDĹ€Q\ E\Ä„ UÂľZQLHĹ€ VDP Z\MD]G ]DJUDQLFĂ› QLH W\ONR V]NRÄ„D" Codarts w Polsce byĹ‚a uznawana za bardzo prestiĹźowÄ…. Znajomi siÄ™ tam podostawali. To byĹ‚ odpowiedni moment, czuĹ‚am siÄ™ gotowa na kolejnÄ… porcjÄ™ wiedzy, ciekawa nowych wyzwaĹ„ tanecznych i przygody zwiÄ…zanej ze zmianÄ… miejsca zamieszkania. $ E\Ä„DÄ? XVDW\VIDNFMRQRZDQD F]\ UR]F]DURZDQD V]NRĄÇ" To siÄ™ zmienia. Raczej nie ĹźaĹ‚ujÄ™ swoich wyborĂłw, chociaĹź niektĂłre sÄ… podyktowane duşą dozÄ… intuicji. Nie byĹ‚a to szkoĹ‚a nastawiona na pracÄ™ twĂłrczÄ…, nie byĹ‚am w departamencie choreograďŹ i, chciaĹ‚am zdawać na tanecznÄ… część i tam teĹź siÄ™ dostaĹ‚am. Wiele zajęć byĹ‚o obowiÄ…zkowych, zwiÄ…zanych z naukÄ… techniki. W samej szkole moĹźna byĹ‚o pobierać dodatkowe zajÄ™cia i coachingi. Przede wszystkim ksztaĹ‚ciliĹ›my technikÄ™ i repertuar, współpracowaĹ‚am z Michaelem Schumacherem, Amy Raymond, KrisztinÄ… de Châtel , ktĂłrzy byli wtedy zatrudnieni jako nauczyciele goĹ›cinni. Spektakle szkolne byĹ‚y poprzedzone audycjami, wewnÄ™trznymi selekcjami, nie wszyscy w nich brali udziaĹ‚, mnie siÄ™ udaĹ‚o popracować z kilkoma osobami. ByĹ‚y teĹź zajÄ™cia typu special weeks, ktĂłre odbywaĹ‚y siÄ™ kilka razy do roku. MogĹ‚aĹ› wybrać zajÄ™cia, bardziej indywidualne, a ich temat nie byĹ‚ zwiÄ…zany z regularnym programem szkoĹ‚y. WybieraĹ‚am te zwiÄ…zane z technikÄ… Forsythe’a, Amy Raymond (z niÄ… teĹź zrobiĹ‚am krĂłtki projekt), to wszystko bazowaĹ‚o na improwizacji.

OprĂłcz techniki, ktĂłra byĹ‚a podstawÄ… w tej szkole, moĹźna byĹ‚o skorzystać takĹźe z zajęć improwizacji, nie chodzi mi o kontakt improwizacjÄ™. TrochÄ™ szkoda, bo improwizacji kontaktowej w tej szkole nie byĹ‚o. MoĹźna byĹ‚o robić teĹź wĹ‚asne spektakle, mieliĹ›my dostÄ™p do studia. Dla mnie okazaĹ‚o siÄ™ cenne, Ĺźe po drugim roku trzeba byĹ‚o jeĹşdzić na staĹźe. :WHG\ Z\EUDÄ„DÄ? SUDFĂ› X -DQD )DEUHĹ D WDN" DostaĹ‚am siÄ™ do niego przez audycje. Przez dwa miesiÄ…ce byĹ‚am na staĹźu, to byĹ‚a trochÄ™ taka odskocznia od tego, co jest w szkole. Wpadasz w zespół, w innÄ… hierarchiÄ™. Do Codarts przyjmowano nie tylko absolwentĂłw szkół baletowych, byĹ‚o teĹź duĹźo b-boy’ów, ludzi po physical work, ow work, akrobatĂłw bardzo róşnorodnie. Poza tym multikulturowo. Mam znajomych w róşnych częściach Ĺ›wiata. To byĹ‚ taki Erasmus‌ kaĹźdy ceni takie wyjazdy. $ MDN E\Ä„R QD VWDĹ€X X )DEUHĹ D" 7R ]DSHZQH EDUG]R LQWU\JXMÇFH MDN UDG]LÄ„DÄ? VRELH ] WDNLP GHVSRW\F]Q\P WZÂľUFÇ NWÂľU\ GÇŀ\ ď€ GR SU]HNUDF]DQLD JUDQLF Z HNVSORURZDQLX FLHOHVQRÄ?FL -DN Z\JOÇGD

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

SUDFD ] WDNÇ ZDPSLU\F]QÇ RVRERZRÄ?FLÇ NLHG\ MHVW VLĂ› Z PRPHQFLH IRUPRZDQLD VZRMHM RVRERZRÄ?FL VFHQLF]QHM" -DN WR Z\JOÇGDÄ„R" -DN VRELH UDG]LÄ„DÄ?"

Chyba sobie nie poradziłam, (śmiech) choć ukończyłam staş. To było dla mnie wstrząsające doświadczenie. Miałam dwadzieścia trzy lata.

Teraz, jak o tym myślę, to czuję, şe nie byłam gotowa na taką konfrontację z nim. Fabre był okropnym despotą. Pamiętam, şe irytowało mnie, şe stawiał się zawsze wyşej, nie rozmawiał z nami z pozycji partnera.

ByĹ‚ bezwzglÄ™dny. Wtedy bardzo wiele krÄ™ciĹ‚am materiaĹ‚Ăłw wideo o sobie i tym procesie, coĹ› w formie ďŹ lmu dokumentalnego, badania.

Opowiadałam, jak spędzałam dzień. Robiłam wywiady z ludźmi stamtąd, pytałam teş koleşanek ze staşu, jak się tam czują. Potrzebowałam tego, celowo dokumentowałam ten okres, czułam, şe to moşe być później bardzo waşne. Chciałam duşo zapamiętać. Nagrań od tego czasu nie oglądałam.

1DGDO SRVWU]HJDV] )DEUHŠD MDNR JHQLDOQHJR UHŀ\VHUD" No, teraz to on sam powiela swoje pomysły, wcześniej to rzeczywiście była rewolucja! Jest bezwzględny, wie, czego chce. Głównie chciał, şebyśmy dochodzili do jakiejś oczywistości, stanu emocjonalnego i ciągle przekraczali granice, mieliśmy dotrzeć najdalej, jak się da‌ Ranienie swojego ciała, biczowanie‌ Jak jesteś w takim ćwiczeniu przez kilka godzin, to zastanawiasz się w końcu, po co to robisz, a jemu naprawdę chodziło o to, şeby odczuć ból. Nie byłam jeszcze zdesperowana, ani świadoma tego, co się dzieje. Podąşałam wtedy za tym autorytetem.

Robiłam to mechaniczne, chociaş to miało dla mnie bardzo emocjonalny charakter. Nie traktowałam tego jako zadania, jemu to się bardzo podobało, pewnie teraz bym tego nie zrobiła. W sumie o to mu chodziło, şeby tancerze wchodzili w te skrajne stany emocjonalne. Ja je osiągałam.

Non stop biegałam tam na golasa. To była taka norma. Zaczynały się ćwiczenia i od razu, ktoś się rozbierał. Wszyscy z wszystkimi uprawiali seks niby na niby.

NLE\ QD QLE\ F]\OL MDN" Niby na niby, ale chyba niezupeĹ‚nie tak na niby. ByĹ‚o bardzo duĹźo pornograďŹ i, seksu, nagoĹ›ci i brutalnoĹ›ci. WchodziĹ‚am w to, potem przychodziĹ‚am do domu i czuĹ‚am, Ĺźe emocjonalnie jestem wstrzÄ…Ĺ›niÄ™ta, ale dochodziĹ‚o to do mnie z opóźnieniem, nie w trakcie prĂłb.

Potem. Pracowaliśmy wtedy nad scenami, które weszły do spektaklu Requiem for a metamorphosis. Fabre wprowadzał wiele elementów związanych z religijnością, duşo kpił, obraşał.

ď ‰ď şď Ąď€ ď “ď şď Żď łď ´ď Ąď Ť

0LDĄR WR GOD FLHELH ]QDF]HQLH" Nie. Wchodziłam w to w pełni. W kaşdym razie on chciał rozwijać ten spektakl, ale ja doszłam do momentu, şe zaczęło mnie to męczyć, więc nie chciałam juş dłuşej w tym uczestniczyć. Fabre zaproponował niektórym z nas rolę w spektaklu, nie zgodziłam się, nie mogłam, nie miałam juş siły, osłabił mnie emocjonalnie. Na próbach wciąş płakałam albo krzyczałam. To było istotne doświadczenie, pamiętam do dziś komentarze, które dawał mnie i innym. Forma była dla mnie niezjadalna.

Fabre bardzo obraşał, chciał tym coś osiągnąć, ale przechodził granice, maltretował psychicznie, tworzył dziwną atmosferę. Przestała mnie wciągać praca z nim, zaczęłam brać do siebie jego uwagi i komentarze.

Nie wytrzymałam tego. Poza tym byłam za młoda.

6DPD Z\EUDÄ„DÄ? WHQ VWDĹ€ F]\ E\Ä„ RQ ]DDUDQĹ€RZDQ\ SU]H] V]NRÄ„Ă›" ChciaĹ‚am u niego robić staĹź, dlatego pojechaĹ‚am na audycjÄ™. PrzeszĹ‚am jÄ…, to byĹ‚a audycja dla tancerzy, nie dla staĹźystĂłw. TrwaĹ‚a dwa dni i pomyĹ›lne jej przejĹ›cie byĹ‚o sukcesem. Ale nie polecam, choć teraz moĹźe jest inaczej. = WHJR FR PÂľZLV] WR FK\ED WU]HED E\É ]H VWDOL &KRFLDĹ€ SDPLĂ›WDP MDNLH ZLHONLH HPRFMH WRZDU]\V]\Ä„\ SU]\MD]GRZL )DEUHĹ D QD IHVWLZDO 0DOWD D WDNĹ€H SURZDG]RQ\P WDP ZDUV]WDWRP RUD] DXG\FML GR ]HVSRÄ„X Ĺ? WRWDOQ\ ]DFKZ\W 3¾ĞQLHM WHĹ€ SHZQHJR URG]DMX UR]F]DURZDQLH W\P UHDOQ\P VSRWNDQLHP ] PLVWU]HP ,]DEHOD &KOHZLĆVND ]RVWDÄ„D ]DSURV]RQD GR $QWZHUSLL DOH MHVWHP SU]HG UR]PRZÇ ] QLÇ QLH ]QDP MHM RSLQLL RozmawiaĹ‚yĹ›my o tym i ona chyba ma podobne odczucia, co ja.

Nie wiem, co tobie o tym doświadczeniu opowie. $ FR E\ĄR GDOHM" Skończyłam szkołę, miałam zostać w Holandii, dostałam się do zespołu deStilte, miałam dostać tam etat. To zespół, który robi spektakle dla dzieci, repertuarowy. Spektakle są tworzone przez choreografów gościnnych we współpracy z tancerzami. Teatr znajduje się w Bredzie.

W Holandii jest bardzo dobrze rozwiniÄ™ty teatr dla dzieci, rĂłwnieĹź w nurcie taĹ„ca. MiaĹ‚am tam zostać i wĹ‚aĹ›ciwie decyzja byĹ‚a juĹź prawie podjÄ™ta. ZrezygnowaĹ‚am jednak. Ten zespół nadal istnieje, choć od kilku lat kultura w Holandii jest sĹ‚abiej doďŹ nansowana. Ostatnio wiele teatrĂłw zostaĹ‚o bez staĹ‚ych dotacji, co zakoĹ„czyĹ‚o siÄ™ najczęściej rozwiÄ…zywaniem zespoĹ‚Ăłw, doďŹ nansowana aktualnie zostaĹ‚a m.in. kompania Emio Greco. Ale wracajÄ…c jeszcze do czwartego (a trzeciego

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

dla mnie) roku szkoły, wszyscy wtedy na ślepo jeździliśmy na audycje.

Baliśmy się, że zostaniemy na lodzie po szkole. Robiłam to samo.

Dostałam się także do projektu w Monachium, choreografką była Anna Holter. Pracowaliśmy nad spektaklem Kitchen, miałam to samo odczucie, co po szkole baletowej, nie chciałam się związać z żadnym zespołem na stałe. Teraz było to bardziej świadome niż wtedy. Dlatego wyjechałam jednak do Monachium na niezobowiązujący i niezwiązany stałym kontraktem projekt. Zapomniałam wspomnieć, że po szkole baletowej dostałam też od Emila Wesołowskiego etat w Teatrze Wielkim w Warszawie. Miałam dziewiętnaście lat, Wesołowski widział mnie na dyplomie, kiedy tańczyłam wariację Czarnego łabędzia i etiudę z tańca współczesnego z szarfą, który przypominał bardziej taniec arabski, (śmiech) wtedy zaproponował mi kontrakt. Miałam to przemyśleć, poszłam więc na casting do Opentańca i do szkoły frankfurckiej. Wiedziałam, że nie chcę dłużej powtarzać kroków w balecie. Podobne odczucie obudziło się w Bredzie. Bałam się stabilności, powtarzalności, pracy w instytucji, gdzie obowiązuje hierarchia. Chyba mnie to nudzi, zwariowałabym. Jestem pewna, że mogłabym być sprawną wykonawczynią, ale nie byłabym szczęśliwa. Za to moja mama wciąż mnie pyta, kiedy będę miała kontrakt i ubezpieczenie. $OH MHVWHĝ QLH]DOHŀQD ƃQDQVRZR" Tak, od momentu wyjazdu do Gdyni do musicalu Opentaniec. Zresztą jak byłam w szkole, moja mama też mnie nie utrzymywała, owszem pomagała mi, ale w śladowych ilościach. Za szkołę zapłacił Robert Gamble, producent Opentańca, oraz pewien tajemniczy mecenas sztuki. Chyba jestem w czepku urodzona. (śmiech) $ F]HPX ]GHF\GRZDĄDĝ VLÛ ZUµFLÉ GR 3ROVNL" To były względy osobiste, miałam tu chłopaka i chciałam wrócić po szkole i po projekcie. Potem zrobiłam inny projekt w Utrechcie i mogłam zostać w Holandii. Nie miałam konkretnej pracy, ale chodząc na zajęcia (open class) i będąc dyplomowanym tancerzem, miałabym zapewniony system socjalny. Taniec jest dla mnie ważny, ale to tylko jedna z wielu rzeczy.

-DN Z\JOÇGDĄR ] WZRMHM SHUVSHNW\Z\ SROVNLH ĝURGRZLVNR WDĆFD" %\ĄR GR F]HJR ZUDFDÉ" Nie oceniałam tego, po prostu szukałam ludzi do współpracy.

Napisałam do Fundacji Ciało/Umysł i złożyłam im swoją ofertę.

Chciałam z nimi współpracować, napisałam, że mogłabym opiekować



się artystami, brać udział w projektach, które są powiązane z Festiwalem.

Wtedy był organizowany spektakl O avesso do avesso Cie Alias.

ZapytaĹ‚am, czy mogĹ‚abym z nimi współpracować. Potrzebowali teĹź lokalnych twĂłrcĂłw i performerĂłw. To byĹ‚ 2009 rok. UdaĹ‚o siÄ™, zaprosili mnie jako asystenta do prowadzenia prĂłb. Nie zrobiĹ‚am jeszcze nic swojego, ale szukaĹ‚am tych sieci powiÄ…zaĹ„. = PRMHM SHUVSHNW\Z\ Z\EUDÄ„DÄ? FK\ED QDMVLOQLHMV]HJR SDUWQHUD ZÂľZF]DV Z :DUV]DZLH NWÂľU\ SRQLHNÇG RUJDQL]RZDÄ„ WDPWHMV]H Ä?URGRZLVNR F]\ QDGDO MHVWHÄ? ] QLP ]ZLÇ]DQD" Ostatnio wyprodukowali mĂłj The Glass Jar Next to the Glass Jar. 7DN QR L WZÂľM XG]LDÄ„ Z Folk? A ja siÄ™ nie zgadzam I jeszcze Go! Go! Dance – w dawnej przestrzeni Krytyki Politycznej przez caĹ‚Ä… noc kilkoro artystĂłw przedstawiaĹ‚o swoje krĂłtkie etiudy. Wtedy z RamonÄ… NagabczyĹ„skÄ… zrobiĹ‚yĹ›my improwizowany duet, poszalaĹ‚yĹ›my.

Po tym występie rozmawiałam z Edytą Kozak i ona zaprosiła mnie do współpracy przy Folk. $ MDN E\ĄR ] Karmi-go" Chyba Folk był rok później. Rzeczywiście, wcześniej trzy razy pokazywałam Karmi-go, na Rewizjach [Rewizje Festival], podczas Go! Go! Dance (rok później po naszej etiudzie z Ramoną) i w zeszłym roku na Warszawskiej Nocy Tańca [2011]. W międzyczasie był Folk.

Mieszkam w Warszawie, to chyba naturalne, şe współpracuję z Fundacją Ciało/Umysł. Cenię sobie tę współpracę i cieszę się, şe miałam okazje wystawiać moje spektakle na Festiwalu Ciało/Umysł i w ramach WST [Warszawskich Spotkań Teatralnych]. &R ĄÇF]\ DUW\VW¾Z WDĆFD Z :DUV]DZLH" -DNLH LPSUH]\ PLHMVFD" Myślę, şe Festiwal Ciało/Umysł, Rozdroşe, Festiwal Sic! Ilony Trybuły.

Wiele jest festiwali, ale nie ma tu takiego jednego miejsca, w ktĂłrym wszyscy siÄ™ spotykamy, pracujemy czy oglÄ…damy swoje prace. $OH F]\ Z WDNLP UD]LH LVWQLHMH Ä?URGRZLVNR ZDUV]DZVNLFK WZÂľUFÂľZ" Tak, ale ono nie ma swojego miejsca. Bardzo brakuje czegoĹ› takiego jak w Poznaniu‌ 7DNLHM SU]HVWU]HQL L RUJDQL]DFML MDN Z 6WDU\P %URZDU]H" Tak. Ostatnio, dwa tygodnie temu spotkaliĹ›my siÄ™ z RamonÄ…, MarysiÄ…

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

[Stokłosą], Wojtkiem Ziemilskim, Magdą Ptasznik, Olą Borys, Anną Godowską rozmawialiśmy o potrzebie stworzenia miejsce do prób i pracy.

To byĹ‚o takie spotkanie dotyczÄ…ce ustalenia zasad promocji, dbania o przestrzeĹ„, rachunki, graďŹ k pracy wypowiedzenie i okreĹ›lenie naszych oczekiwaĹ„. Szukamy przestrzeni, odwiedziĹ‚am wiele miejsc. Brakuje nam miejsca do pracy.

-HVW WDN ZLHOH WHDWU¾Z Z :DUV]DZLH ŀDGHQ QLH PRŀH RWZRU]\É VLÛ QD WDQLHF" -DN WR MHVW ] WÇ ZVS¾ĄSUDFÇ QLH PD RSFML" Zaleşy nam po prostu na posiadaniu przestrzeni do pracy. Na sali do prób! Teatr to wielkie przedsięwzięcie. Kiedy przygotowywałam spektakl w ramach RE//MIX-u dla komuny//warszawa, cieszyłam się, şe mam przestrzeń tylko dla siebie i mogę tam w spokoju przygotować spektakl, nikt mnie nie wyrzuci, bo opłacony czas studio się skończył, a kaşda godzina kosztuje czterdzieści złotych. Miałam poczucie komfortu pracy, mogłam uczciwie zająć się twórczym działaniem. Wcześniej wynajmowałam salę na sześć godzin, generowało to ogromne koszty i jednak ograniczenia. Mam nadzieję, şe uda nam się stworzyć miejsce dla tańca. Jestem bardzo zdeterminowana.

3ODQ\ VÇ WU]\PDP\ NFLXNL :VSRPQLDÄ„DÄ? R 6WDU\P %URZDU]H 1RZ\P 7DĆFX MDNLH ]QDF]QLH PLDÄ„ GOD FLHELH XG]LDÄ„ Z 6ROR 3URMHNFLH" Bardzo doceniam to, co robi od wielu lat Joanna LeĹ›nierowska, to ogromny sukces! SzanujÄ™ jÄ… za stworzenie programu Solo Projekt, ale jeszcze bardziej za AlternatywnÄ… AkademiÄ™ TaĹ„ca. ZauwaĹźyĹ‚am, Ĺźe miaĹ‚am bardzo duĹźo stĹ‚amszonej kreatywnoĹ›ci, ktĂłrÄ… dziÄ™ki tym zajÄ™ciom i spotkaniom udaĹ‚o mi siÄ™ obudzić. DziÄ™ki pierwszej edycji Akademii Alternatywnej TaĹ„ca zaczęłam robić swoje rzeczy jako choreograf, przeĹ‚amaĹ‚am siÄ™ i w pozytywnym sensie przeszĹ‚am granicÄ™.

Alternatywna Akademia Tańca daje młodym twórcom wachlarz moşliwości do poszukiwań i eksploracji, stwarza przestrzeń do doświadczeń i eksperymentów. To bardzo potrzebne, jak się zaczyna; przez pracę z kompozycją, głosem, muzyką, czasem i oczywiście ruchem masz szansę w komfortowych warunkach stawiać pierwsze kroki.

Myślę, şe to genialny program dla choreografów, bo na dodatek tworzy grupę wokół tej inicjatywy. Grupę ludzi z róşnych zakątków Polski.

Poznajemy swoje fascynacje, tendencje i metody pracy z ciałem, moşemy się stymulować i nawzajem sobie przyglądać. Bardzo wartościowe doświadczenie, które integruje środowisko tańca. Solo Projekt był

ď ‰ď şď Ąď€ ď “ď şď Żď łď ´ď Ąď Ť

efektem mojego przekroczenia granicy jako choreograf. Teraz mam poczucie, Ĺźe juĹź trochÄ™ zostaĹ‚ za mnÄ…, bo stworzyĹ‚am juĹź dwie kolejne rzeczy; nie wiem, czy nie wprowadzÄ™ do nich jakiĹ› zmian, bo teraz bardzo trudno mi to powielać. To eksperyment, dość surowy w formie, mĂłj moment startu. To solo jest zbiorem doĹ›wiadczeĹ„ i wynikiem podjÄ™cia wielu decyzji. Estetyka, ktĂłrÄ… wykorzystujÄ™, to suma moich doĹ›wiadczeĹ„ w tamtym okresie. TraktujÄ™ to jako mĂłj poczÄ…tek. $ MDN GRV]Ä„R WR WZRMHM ZVS¾ĄSUDF\ ] NRPXQÇ ZDUV]DZD" ByĹ‚ konkurs, ale nie udaĹ‚o mi siÄ™ go wygrać, mimo Ĺźe mĂłj projekt zostaĹ‚ doceniony. Za jakiĹ› czas zadzwoniĹ‚a do mnie Magda GrudziĹ„ska, kuratorka projektu, z informacjÄ…, Ĺźe pojawiĹ‚y siÄ™ nowe Ĺ›rodki ďŹ nansowe i proponujÄ… mi przygotowanie wczeĹ›niej zgĹ‚oszonego remiksu. :LHOX SROVNLFK WDQFHU]\ Z\ELHUD GRUREHN DPHU\NDĆVNLFK RMFÂľZ DE\ JR SU]HSLVDÉ W\ WDN VDPR F]HPX Z\EUDÄ„DÄ? &XQQLQJKDPD" WczeĹ›niej w szkole uczyĹ‚am siÄ™ jego techniki, w sumie nie mogĹ‚am jej znieść, ale znam teĹź metodÄ™ pracy Johna Cage’a i Merce’a Cunninghama, polegajÄ…cÄ… na operacjach przypadkowych i to jest inspirujÄ…ce. Zawsze teĹź zdumiewaĹ‚a mnie ich konsekwencja i czystość wyborĂłw. CaĹ‚y czas podÄ…Ĺźasz za strukturÄ…, ktĂłra do ciebie przemawia, wymyĹ›lasz kroki lub dĹşwiÄ™ki, nie angaĹźujÄ…c emocji. ChciaĹ‚am rozliczyć siÄ™ z tym Cunninghamem. On jest nieznoĹ›ny w odbiorze, ale jest coĹ› teĹź pociÄ…gajÄ…cego w tym. Przez swojÄ… caĹ‚Ä… karierÄ™ nigdy nie odszedĹ‚ od tej idei. Jak czytaĹ‚am o tym, wydawaĹ‚o mi siÄ™ to zdumiewajÄ…ce, chciaĹ‚am siÄ™ z niÄ… zmierzyć, z tym caĹ‚ym doĹ›wiadczeniem, ktĂłre reprezentuje.

Wiem, şe moje ciało, moje narzędzie pracy, jest bardzo dobrze przygotowane i moşe nieźle odtworzyć sekwencje ruchowe w jego technice. *Ą¾ZQLH SUDFXMHV] QDG VRORZ\PL SUDFDPL" Niezupełnie. Merce Cunningham: RE//MIX akurat przygotowałam z moim partnerem Kubą Słomkowskim, który nie jest tancerzem.

Jest bardzo zdolnym artystÄ…. Tworzy muzykÄ™, instalacje, maluje.

Ostatnio interesuje mnie to, co jest autentyczne w sposobie poruszania się i ekspresji ludzi, którzy nie są skaşeni tym, czego ja doświadczyłam, nauką wyspecjalizowanego ruchu. Fascynuje mnie autentyzm ich sposobu poruszania się. Wiem, şe ja nie mogę pozbyć się pewnych przyzwyczajeń ze szkoły baletowej i tańca współczesnego, cały czas słyszę komentarze swoich nauczycieli, jak się poruszać, jak to robić

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

(wiszÄ… mi nad gĹ‚owÄ…). Kuba SĹ‚omkowski i Monika Morawska, ludzie, z ktĂłrymi teraz współpracujÄ™, sÄ… od tego wolni. MajÄ… spontanicznÄ… ekspresjÄ™, dochodzenie do istoty rzeczy w sposĂłb intuicyjny. OczywiĹ›cie wszystko dzieje siÄ™ pod moim kierunkiem, ale sam sposĂłb wydobywania, powstawania ruchu nie dotykam tego, nie chcÄ™ tego zmienić, nie pracujÄ™ nad tym z nimi. Wstawiam tylko nowy kontekst do osadzenia ruchu Kuby i Moniki. Takie dojĹ›cie do natury w ich ruchu jest to powiÄ…zane z moim pierwszym solo From Culture to Nature – z antropologicznym spojrzeniem, poszukiwaniem, co jest naturalne, a co zwiÄ…zane z kulturÄ…. $ VNÇG WD IDVF\QDFMD DQWURSRORJLÇ" Interesuje mnie sam czĹ‚owiek w relacji wobec róşnych kultur. StudiujÄ™ teraz antropologiÄ™ na Uniwersytecie Warszawskim; myĹ›lÄ™, Ĺźe kolejne spektakle teĹź bÄ™dÄ… zwiÄ…zane z tym obszarem. $ MDND MHVW UROD .XE\ 6Ä„RPNRZVNLHJR" &]\ RQ MHVW WZRLP QLHIRUPDOQ\P GUDPDWXUJLHP" -HJR QD]ZLVNR SRMDZLD VLĂ› SU]\ NROHMQ\P WZRLP SURMHNFLH W ostatnim projekcie pojawia siÄ™ nawet ďŹ zycznie. Dramaturgiem to moĹźe bym go nie nazwaĹ‚a, jeszcze nigdy nie pracowaĹ‚am z dramaturgiem, ale to prawda, Ĺźe zawsze uczestniczy jako zewnÄ™trzne oko. Bardzo mu ufam. Ma szczegĂłlnÄ… wraĹźliwość, zajmuje siÄ™ od dawna performansem i czÄ™sto radzÄ™ siÄ™ go w kwestiach estetycznych.

Kuba tworzy rĂłwnieĹź do wiÄ™kszoĹ›ci projektĂłw muzykÄ™ lub zbiĂłr dĹşwiÄ™kĂłw, szmerĂłw, piskĂłw, mlaskĂłw. Zapraszam teĹź KatarzynÄ™ NocuĹ„, ktĂłra jest po rzeĹşbie, jako kolejne zewnÄ™trzne oko. BÄ™dziemy moĹźe razem robić nowy spektakl. .LHG\ PÂľZLP\ MXĹ€ R JDOHULL ZVS¾ĄSUDFRZQLNÂľZ GUDPDWXUJÂľZ WR PRĹ€H ZDUWR ZVSRPQLHÉ MHV]F]H R WZRMHM ZVS¾ĄSUDF\ L SU]\MDÄžQL ] :RMWNLHP =LHPLOVNLP" -DN VLĂ› RQD ]DF]ÛĄD" PoszĹ‚am na audycjÄ™ do spektaklu Prolog (ktĂłry jeszcze nie miaĹ‚ tego tytuĹ‚u), wiÄ™c poznaliĹ›my siÄ™ w dość niecodzienny sposĂłb jak na te czasy, nie poznaĹ‚am go przy piwie, tylko na oďŹ cjalnym castingu. WybraĹ‚ mnie spoĹ›rĂłd wielu aktorek do roli, gdzie podstawowym narzÄ™dziem jest gĹ‚os. %\Ä„DÄ? ]DVNRF]RQD" %R PÂľZLV] Ĺ€H VSRÄ?UÂľG DNWRUHN W\ E\Ä„DÄ? MHG\QÇ WDQFHUNÇ ByĹ‚am z siebie bardzo dumna! JuĹź podczas audycji przy wykonywaniu kolejnych zadaĹ„, widziaĹ‚am, Ĺźe wszystkie dotyczÄ… gĹ‚osu, sĹ‚owa, jÄ™zyka.

ď ‰ď şď Ąď€ ď “ď şď Żď łď ´ď Ąď Ť

OpowiadaĹ‚am róşne historie, relacjonowaĹ‚am, jakie mam skojarzenia i co widzÄ™, patrzÄ…c na róşne konstelacje osĂłb leşących na pufach. Później schowana szeptaĹ‚am o czymĹ›. :LHG]LDÄ„DÄ? Ĺ€H QLH MHVW FKRUHRJUDIHP Z WUDG\F\MQ\P VHQVLH" Jest zafascynowany Ĺ›rodowiskiem francuskich konceptualistĂłw, szczegĂłlnie minimalizmem JĂŠrĂ´me’a Bela, ma ogromnÄ… wiedzÄ™ o nich.

NiezwykĹ‚e w pracy z Wojtkiem byĹ‚o jego podejĹ›cie kolektywne, gadanie stolikowe o strukturze. KonstruowaliĹ›my tÄ™ ĹźywÄ… instalacjÄ™ (jak jÄ… nazywam) przez kilka miesiÄ™cy. Przez wykorzystywanie sĹ‚uchawek jesteĹ›my bardzo blisko uczestnikĂłw. UczyĹ‚am siÄ™ intuicyjnie jak pracować sĹ‚owem. Praca z Wojtkiem jest wspaniaĹ‚a, bardzo jÄ… ceniÄ™. &]\ ZVS¾ĄSUDFXMHV] ]H Ä?URGRZLVNLHP UHĹ€\VHUÂľZ" WĹ‚aĹ›nie nie, a bardzo bym chciaĹ‚a. ChociaĹź nie chciaĹ‚abym zostać „paniÄ… od choreograďŹ iâ€?, czy jak oni to nazywajÄ…, ciekawa jestem tego doĹ›wiadczenia. $ MDN SR]QDÄ„DÄ? 'DUND /HZDQGRZVNLHJR" PoznaliĹ›my siÄ™ dziesięć lat temu, zrobiĹ‚am z nim kilka spektakli przed wyjazdem do Rotterdamu, teraz teĹź siÄ™ przyjaĹşnimy, ale metody pracy mamy odmienne. Darek jest zafascynowany teatrem Piny Bausch, Matsa Eka, Jiří KyliĂĄna. W swoich pracach doszukuje siÄ™ realnej narracji.

Jego Kompania Primavera to teatr taĹ„ca. W jego pracach moĹźna sobie potaĹ„czyć, pobawić siÄ™ ruchem. Ostatnio pracowaliĹ›my nad spektaklem Panny z Wilka [2012 rok]. $ F]\ FKDUDNWHU ZDV]HM ZVS¾ĄSUDF\ PRĹ€QD RNUHÄ?OLÉ MDNR VWDÄ„\" Raczej jako okazjonalny. &]\ F]XMHV] VLĂ› F]Ă›Ä?FLÇ SRNROHQLD PÄ„RG\FK FKRUHRJUDIÂľZ NWÂľU\FK ĄÇF]\Ä„DE\ ZVSÂľOQD HVWHW\ND" Tak mi siÄ™ wydaje‌ MyĹ›lÄ™, Ĺźe to, co nas Ĺ‚Ä…czy, to chęć robienia swoich prac, dĹ‚ubania w nich i pokazywania. Wszyscy zauwaĹźajÄ…, Ĺźe do Polski wracajÄ… absolwenci szkół zagranicznych. Jednak w Polsce nie ma dla nas propozycji pracy jako tancerzy. Tak wyszĹ‚o, dlatego zajmujemy siÄ™ gĹ‚Ăłwnie choreograďŹ Ä…. Na to teĹź sÄ… granty. W Polsce Ĺ‚atwiej jest być choreografem niĹź tancerzem. (Ĺ›miech)

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

3DUDGRNVDOQH NieprawdaĹź? Tak to odczuwam. Nadal jestem gotowa do pracy jako tancerka i podejmujÄ™ teĹź takie wyzwania, ale mam teĹź potrzebÄ™, by realizować swoje rzeczy. Tym, co nas, to mĹ‚ode pokolenie, identyďŹ kuje to takie laboratoryjne podejĹ›cie do ruchu, szukanie go poprzez nowe metody zwiÄ…zane z kontakt improwizacjÄ…, improwizacjÄ…, technikami somatycznymi, autenthic movement, znaczÄ…cÄ… rolÄ… czasu w kompozycji tworzenia, prostotÄ… formy postmodernistycznej [odniesienie tyczy siÄ™ tradycji taĹ„ca post modern, a nie teatru postmodernistycznego].

Nie zaleşy nam na narratywności ani podkreślaniu muzyką emocjonalnych czy ruchowych sytuacji. To teraz rzadko idzie w parze.

Konsekwencja w rozwijaniu pomysĹ‚u i spĂłjnoĹ›ci jÄ™zyka ruchowego, to takĹźe coĹ› charakterystycznego. Tworzymy relacje i sytuacje w oparciu o ciaĹ‚o, ale to nie jest taka oczywista sytuacja. Ale moĹźe mĂłwiÄ™ tylko za siebie. (Ĺ›miech) 0ÂľZLÄ„DÄ? GXĹ€R R DEVWUDNF\MQ\P WDĆFX NWÂľUHJR HVWHW\ND ď€ MHVW FL EOLVND -DN WR SRĄÇF]\É ]H VSHNWDNOHP The Glass Jar Next to the Glass Jar ] URNX NWÂľU\ MHVW EDUG]R HPRFMRQDOQ\" Jest emocjonalny, bo wiÄ…Ĺźe siÄ™ z chorobÄ… mojego dziadka (Alzheimer).

Byłam przez dziesięć lat świadkiem jego zmagania z tą chorobą.

1LH ZLHG]LDÄ„DP R W\P 2SLHNRZDÄ„DÄ? VLĂ› Z W\P F]DVLH G]LDGNLHP" Dziadek mieszkaĹ‚ z mamÄ…, to gĹ‚Ăłwnie ona siÄ™ nim opiekowaĹ‚a, a ja sporadycznie. CzÄ™sto obserwowaĹ‚am jej wachlarz emocji, od tkliwoĹ›ci, troski, po ataki bezsilnoĹ›ci, zwiÄ…zane z oswajaniem choroby dziadka i pomaganiem mu w codziennoĹ›ci. ZaczynajÄ…c pracÄ™ nad tym projektem, uwzglÄ™dniĹ‚am udziaĹ‚ w nim Moniki Morawskiej.

Na początku pracy nie myślałam o emocjach. Monika okazała się bardzo wraşliwą osobą i zdecydowanie pojawiły się za tym emocje. Ten projekt poszedł w zupełnie inną stronę właśnie przez naszą współpracę. Zaczęło się od rozmów i zadań podczas procesu, aş pokierowałyśmy nim w stronę, której się nie spodziewałyśmy, şe moşe nawet pójść. Monika stała się kimś waşnym. Zastanawiałam się, kim ona jest w tym spektaklu, kim moşe być. Odpowiedź wyszła z naszej relacji pozaprojektowej, która później przełoşyła się na spektakl. Nie wiem, czy ona jest moim alter ego, moją mamą czy mną‌

ď ‰ď şď Ąď€ ď “ď şď Żď łď ´ď Ąď Ť

3RGF]DV RJOÇGDQLD VSHNWDNOX L 0RQLNL MDNR ZLG] RGQLRVÄ„DP ZUDĹ€HQLH Ĺ€H RQD MHVW WZRLP DOWHU HJR D F]DVHP SURMHNFMÇ ď€ FLHELH ]D NLOND ODW WXĹ€ SU]HG RGHMÄ?FLHP ChciaĹ‚am, Ĺźeby takie skojarzenia siÄ™ pojawiĹ‚y. MyĹ›lÄ™, Ĺźe jej rola jest zmienna.

Warszawa, listopad 2012

: 3ROVFH ĄDWZLHM E\É FKRUHRJUDIHP QLŀ WDQFHU]HP

Redakcja i korekta: Katarzyna Lemańska, Katarzyna Steńczyk Projekt okładki i opracowanie graficzne: Jakub de Barbaro Łamanie: Jakub de Barbaro, Agnieszka Wawro Indeks nazwisk: Katarzyna Lemańska, Katarzyna Steńczyk

© copyright for this edition – ��������� 2013 ISBN: 978-83-61213-09-3 Wydanie pierwsze, Kraków 2013

Wydawca: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora ��������� ul. Szczepańska 2, 31-011 Kraków tel. (12) 421 69 75, faks (12) 421 28 40 e-mail: cricoteka@cricoteka.pl www.cricoteka.pl Druk i oprawa: Poligrafia Salezjańska Nakład: 500 egz.

Cześć opublikowanych w książce wywiadów została przeprowadzona w ramach stypendium twórczego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2012 roku.

Dziękujemy Michałowi Andrysiakowi, autorowi fotografii Anny Steller, za zgodę na publikację.

Pozostałe zdjęcia zostały wykonane przez Jakuba Wittchena dla Art Stations Foundation.

Na okładce: Janusz Orlik w spektaklu Insight, fot. Jakub Wittchen

Publikacja książki jest częścią programu „Maszyna choreograficzna” w ramach projektu „Kto inspiruje? Tadeusz Kantor!” realizowanego przez Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka w latach 2013–2014 i dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Cricoteka – Instytucja Kultury Województwa Małopolskiego

Sponsor projektu:

Patronat medialny: