Bouwbedrijf juli-augustus 2022

Bouwbedrijf maandblad van en voor de aannemer • uitgave van de Confederatie Bouw • Kunstlaan 20 • 1000 Brussel

DOSSIER

Digitalisering AANNEMERS GEZOCHT!

Constructiv gaat (ver)bouwen

VEILIGHEIDSOPLEIDING

Sinds 1 april verplicht

BEMALINGEN

Zuinig omgaan met grondwater

/confederatie.bouw @Confedbouw

www .confederatiebouw.be

Confederatie Bouw - Confédération Construction

JULI-AUGUSTUS 2022 AFGIFTEKANTOOR GENT X – €6

NIEUW! UITGEBREID GAMMA

Nu in 10 maten en 2 glastypen

VELUX 3in1 en 2in1 dakvenster 1 venster, meer daglicht, meer uitzicht

Meer daglicht en breed uitzicht

Goedkoper dan alle zelfde producten apart verkocht

Eenvoudige installatie even snel als het installeren van 1 standaard dakvenster

velux.be/nl-be/ggls

EDITO

Op naar 80 % activiteitsgraad?

De arbeidsdeal, een gemiste kans …

D

e regering wil de activiteitsgraad verhogen naar 80 %. Dat is broodnodig om het overheidsbudget onder controle en de sociale zekerheid betaalbaar te houden. De bouw doet al jarenlang zijn best op dat gebied.

Wij leveren inspanningen om jongeren, niet-actieven en werkzoekenden naar de sector te leiden. We houden oudere bouwvakarbeiders langer aan boord, onder meer door het sectoraal aanvullend pensioen te verhogen met een vast forfait voor wie langer blijft werken.

“Het is nu echt niet het moment om ondernemen in dit land nog moeilijker te maken.”

Maar de automatische loonindexering maakt arbeid duur en is een obstakel voor bijkomende aanwervingen in bouwbedrijven. Bovendien geloven de Confederatie en de andere werkgeversorganisaties niet dat we die 80 % zullen halen met de maatregelen die de regering naar voren schuift in de arbeidsdeal.

Het allerlaatste wat aannemers en installateurs kunnen gebruiken, zijn bijkomende kosten, bijkomende administratie en bijkomende rechten voor werknemers, die geen rekening houden met de aard van bouwactiviteiten. Oekraïne, corona en de stijgende materiaalprijzen hebben al een crisis veroorzaakt. We gaan ons daardoor slaan, maar het is nu echt niet het moment om ondernemen in dit land nog moeilijker te maken.

Maatregelen om meer mensen aan het werk te krijgen, vinden we amper terug in de arbeidsdeal. En als er dan positieve zaken inzitten, zoals de regeling voor de platformeconomie of de trajecten om ontslagen werknemers terug aan het werk te helpen, worden de betrokken bedrijven overladen met stapels extra procedures en administratieve overlast.

Bouwwerken plannen met een werkweek van vier dagen die veel administratieve rompslomp veroorzaakt, een individueel recht op vijf dagen opleiding per werknemer per jaar, de verplichting een opleidingsplan neer te leggen … Het gaat ons echt niet vooruithelpen. Met meer dan een miljoen uur per jaar scoort de bouw al zeer goed op het vlak van opleiding. Wat voegen deze administratieve verplichtingen daaraan toe? Waarom een one size fits all-aanpak terwijl het veel zinvoller is om per individuele werknemer te bekijken welke competenties hij nog moet verwerven? Het kan best dat hij het ene jaar toekomt met één dag opleiding en het jaar daarop zes dagen nodig heeft.

We hebben nog een lange weg te gaan naar die 80 %. Hopelijk heeft onze regering ook de moed om ook de niet-werkenden weer aan het werk te krijgen. We zullen hen met open armen ontvangen in de bouw.

Niko Demeester CEO juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 3

INHOUD

17 Digitalisering

Op 11 oktober wordt Digital Construction Brussels weer georganiseerd. Het dossier bekijkt heel concreet wat digitalisering in de praktijk inhoudt.

15 Veiligheidsopleiding verplicht Sinds 1 april moeten bouwvakkers een veiligheidsopleiding gevolgd hebben, of voldoende ervaring hebben op de bouwplaats.

We leggen kort uit hoe de verplichting werkt.

4 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

36 Bemalingen

Wanneer we dit schrijven, is er alweer een periode van droogte geweest. De bouw moet dus zuiniger omspringen met grondwater bij bouwprojecten.

48 Brunfaut-toren verhoogd

Een iconische toren met sociale woningen in Molenbeek wordt gerenoveerd. Hij krijgt er meteen 20 meter hoogte bij. Een technische uitdaging, maar ons lid In Advance klaart de klus.

Bouwbedrijf maandblad van en voor de aannemer • uitgave van de Confederatie Bouw • Kunstlaan 20 • 1000 Brussel

DOSSIER

JULI-AUGUSTUS 2022 AFGIFTEKANTOOR GENT X – €6

DOSSIER

Digitalisering AANNEMERS GEZOCHT! Constructiv gaat (ver)bouwen

VEILIGHEIDSOPLEIDING Sinds 1 april verplicht

BEMALINGEN

Zuinig omgaan met grondwater

/confederatie.bouw @Confedbouw

www .confederatiebouw.be

Confederatie Bouw - Confédération Construction

3 Edito De arbeidsdeal, een gemiste kans.

7 Regionaal standpunt Alvast coronavergoeding voor mobiliteit en openbare werken.

PRIKBORD

8 Open Wervendag Het fotoverslag.

BOUWBELANGEN

12 Zonnepanelen Nu 6 % btw op plaatsing.

14 Vernieuwbouw Verlaagde btw verlengd.

15 Veiligheidsopleiding Sinds 1 april verplicht.

CONTACTEN Bouwbedrijf is het maandblad van de vzw ­Confederatie Bouw, Kunstlaan 20, 1000 Brussel Verantwoordelijke uitgever: Filip Coveliers, Kunstlaan 20, 1000 Brussel Afgiftekantoor: Gent X Redactie: Peter Graller, Marc Guéret, tel. 02 545 57 30 – fax 02 545 59 02 peter.graller@confederatiebouw.be Vormgeving: Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@cnc.be Franstalige uitgave: Construction Druk: Graphius

17 Intro De digitalisering is bezig.

18 Vakbeurs Kom naar Digital Construction Brussels!

20 Waar zit de winst?

Het WTCB legt uit.

22 Tien tips Hou dit in het achterhoofd.

24 Cybersecurity (I) Belangrijk, maar vaak onderschat.

26 Cybersecurity (II) VLAIO geeft financiële steun.

28 Apps Een provider bespreekt het potentieel 30 Op de werkvloer Beheer van materiaal en materieel.

32 Digitalisering is noodzakelijk Een aannemer getuigt.

SECTOR & BEROEPEN

40 Sammy Mahdi Asielzoekers aan bouwbaan helpen.

42 Pallets In Brussel worden ze gerecycleerd.

44 WTCB • Montage van dragend metselwerk: stabiliteit voorop!

• LEAN-methode: twee uit te klaren misvattingen.

PROJECTEN & BEDRIJVEN

48 Brunfaut-toren Ingrijpende renovatie met bijkomende verdiepingen.

50 Ledenvoordelen Uw lidmaatschap rendeert.

53 Batibouw Niet het verhoopte succes voor de organisatoren.

54 Markant • De Houtproef Euroconstruct

35 Fietsen tegen kanker De Confederatie reed weer mee.

36 Bemalingen Zuinige omgang met grondwater is verplicht.

39 Hergebruik Nieuw leven voor meubels Confederatie.

Reacties - vragen: communicatie@confederatiebouw.be Met de medewerking van: • de studiediensten van de Confederatie Bouw Morgane Halleux, tel.02 545 56 33 - fax 02 545 59 09 morgane.halleux@confederatiebouw.be • Vlaamse Confederatie Bouw Johan Walewijns, tel. 02 545 57 49 - fax 02 545 59 07 johan.walewijns@confederatiebouw.be • Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad Morgane Cendoya, tel. 02 545 58 29 - fax 02 545 59 06 morgane.cendoya@confederatiebouw.be • Confédération Construction Wallonne Catherine Houtart tel. 02 545 56 68 - fax 02 545 59 05 catherine.houtart@confederatiebouw.be

• De bouwvooruitzichten tot 2024.

Abonnementen: Claude Bernaerts, tel. 02 545 56 88 - fax 02 545 59 00 claude.bernaerts@confederatiebouw.be Reclame: Kristel Dekempeneer, tel. 02 545 56 99 - fax 02 545 59 08, kristel.dekempeneer@confederatiebouw.be of kde@confederatiebouw.be.

Prijs jaarabonnement Leden van de Confederatie Bouw: begrepen in het lidgeld Niet-leden: € 137,80 (incl. BTW en ­portkosten) / buitenland: € 300 (incl. BTW en portkosten)

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers De vzw Confederatie Bouw wil met deze publicatie gepaste, betrouwbare, volledige en exacte informatie brengen. Ze kan echter niet aansprakelijk worden gesteld indien ze hierin tekortschiet. Alle elementen van deze publicatie zijn beschermd door het auteursrecht van de vzw Confederatie Bouw. Overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk, is slechts toegelaten mits voorafgaande toestemming en uitdrukkelijke vermelding van de bron.

Vanaf nu wordt B­ ouwbedrijf gedrukt op papier geproduceerd met hout uit duurzaam beheerde bossen. De­­duur­­zaamheid wordt gegarandeerd door de internationale organisatie Forest Stewardship Council (FSC), die niet alleen het bos controleert maar de hele handelsketen tot aan de drukker.

5 juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf bouwbedrijf - november 2016 5 www.confederatiebouw.be

GEZOCHT: AANNEMER VOOR DE BOUW/VERBOUWING VAN ONZE HOOFDZETEL

Constructiv, het Fonds voor bestaanszekerheid van en voor de bouwsector, bouwt en verbouwt zijn hoofdzetel in de Koningsstraat.

Bouw mee aan het imago van de bouw!

1. Omschrijving werken

2. Procedure

Constructiv wenst over te gaan tot de nieuwbouw/verbouwing van haar hoofdzetel, gelegen in de Koningsstraat 132136 te 1000 Brussel.

De geplande werken omvatten de afbraak en heropbouw van het gebouw aan de Koningsstraat 136, de verbinding ervan met het gebouw Koningsstraat 132, de vervanging van de voorgevel van het gebouw Koningsstraat 132, van de liften en van de HVAC. De werken dienen te worden uitgevoerd in materialen die beschikken over minimum een CE-markering. Bij voorkeur wordt een beroep gedaan op Belgische bouwmaterialenhandelaars.

De opdracht zal worden toegekend na een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking. De aannemer ruwbouw en afwerking is de hoofdaannemer.

• Kandidaatstelling via e-mail t.a.v.

Bruno Vandenwijngaert, CEO, vóór 1 september 2022.

• Bestekken ter beschikking vanaf 1 oktober 2022 enkel voor de geselecteerde kandidaten.

• Offertes uiterlijk tegen 1 november 2022, in tweevoud af te geven aan het onthaal, onder verzegelde omslag, t.a.v. Bruno Vandenwijngaert, CEO. • De opening van de offertes is voorzien op 10 november om 11.00u op het adres van Constructiv, Koningsstraat 132 te 1000 Brussel.

e) Strikte naleving van het milieu-, sociaal en arbeidsrecht. f) Aantoonbare beroepskwalificaties van het kaderpersoneel alsook van de personen die met de leiding van de uitvoering van de opdracht worden belast. Minstens 5 getuigschriften van goede uitvoering voor vergelijkbare werken. g) Er mogen enkel onderaannemers in de eerste graad worden aangesteld. Zij dienen te worden bekendgemaakt bij de inschrijving en te voldoen aan voorwaarden b) tot en met f) en te beschikken over een erkenning in de vereiste (sub-) categorie en klasse.

3. Voorwaarden kandidaatstelling

4. Relatief belang selectiecriteria kandidaten

a) Erkenning categorie D klasse 8 en opgericht vóór 2011. b) In het bezit van een VCA-certificaat en van een geborgd VGMbeheerssysteem. Ongevallencijfers over de laatste 3 jaren beneden het sectorgemiddelde. c) Gebruik maken van het opleidingsaanbod van Constructiv. d) In regel met de verplichtingen tot betaling van directe en indirecte belastingen, sociale zekerheidsbijdragen en bijdragen aan Constructiv.

• Veiligheid: 25% • Opleidingscultuur: 25% • Technische en beroepsbekwaamheid: 20% • Referenties: 15% • Eigen aandeel in de uitvoering der werken / aandeel onderaannemers: 15%

Aannemers die zich wensen kandidaat te stellen dienen te voldoen aan de onder punt 3 opgesomde voorwaarden.

De selectie van de bestekgerechtigde aannemers vindt plaats op basis van de onder punt 4 vermelde selectiecriteria.

Geselecteerde kandidaten kunnen de bestekken opvragen bij de architect.

Deze bestekken bevatten een gedetailleerde beschrijving van de werken alsook de gunningscriteria.

De gebouwen Koningsstraat 132 en 136, voorwerp van de opdracht, kunnen, op afspraak, bezocht worden.

Gelieve hiertoe contact op te nemen met ludwig.geelen@constructiv.be

Nuttige adressen en info Opdrachtgever: Constructiv, fbz, Koningsstraat 132 bus 1, 1000 Brussel Contactpersonen: HH. Lionel Eeckhout, Voorzitter Bouwcomité en Bruno Vandenwijngaert, CEO, e-mail: bruno.vandenwijngaert@constructiv.be Architect: Architectenbureau Jaspers-Eyers, Tervuursevest 362, 3000 Leuven Contactpersonen: HH. John Eyers en Dumitru Arnauta, e-mail: john@eyers.be; dumitru.arnauta@jaspers-eyers.be Ingenieur technieken: Ingenium NV, Nieuwe Sint-Annadreef 23, 8200 Brugge.

Contactpersoon: Dhr. Hans De Bosschere, e-mail: hans.debosschere@ingenium.be Ingenieur stabiliteit: Ellyps NV, Vorstlaan 360, 1160 Brussel (Oudergem).

Contactpersoon: Mevr. Stéphanie Abbeels, e-mail: sab@ellyps.com

REGIONAAL STANDPUNT

Alvast coronavergoeding voor mobiliteit en openbare werken

D

e meeste bouwbedrijven hebben doorgewerkt tijdens de lockdown ingesteld vanwege de coronacrisis. Zeker in de wegen -en infrastructuursector zijn zij al snel opnieuw met de uitvoering van werken begonnen. Maar daar waren ook extra kosten aan verbonden. Aannemers waren verplicht bijkomende persoonlijke veiligheids- en gezondheidsmiddelen ter beschikking te stellen. Daarnaast waren er bijkomende kosten voor het woon-werkverkeer omdat collectief vervoer naar de bouwplaatsen werd beperkt.

“De aanvullende regeling van MOW komt grotendeels tegemoet aan onze opmerkingen en bekommernissen.”

Op 28 september 2020 bracht het departement MOW (Mobiliteit en Openbare Werken) een dienstorder uit. Op basis daarvan konden bedrijven voor die extra kosten een vergoeding krijgen. Zij moesten dan wel die kosten kunnen bewijzen. Maar deze dienstorder dekte niet al de extra kosten, Onder meer de kosten veroorzaakt door de verplichte social distancing vielen uit de boot. Daardoor konden werken niet worden verdergezet of minder efficiënt worden uitgevoerd. Bouwbedrijven werden toen ook verplicht om een coronaverantwoordelijke aan te stellen.

Vandaar dat het beleidsdomein MOW in 2022 met een tweede, aanvullende vergoedingsregeling naar voor is gekomen. Het voorstel komt grotendeels tegemoet aan onze opmerkingen en bekommernissen. De nieuwe regeling komt boven op de dienstorder die voorzag in een vergoeding voor woon-werkverkeer en voor persoonlijke veiligheidsen gezondheidsmiddelen.

De nieuwe regeling bevat bovendien een forfaitaire vergoeding. Voor opdrachten onder de Europese drempel van € 5 382 000 euro bedraagt de toeslag op de vorderingsstaten voor de periode van 18 maart tot 7 juni 2020 1 %; voor de periode van 8 juni 2020 tot 31 mei 2021 0,75 % en voor de periode van 1 juni tot eind september 2021 0,5 %. Voor opdrachten boven € 5 382 000 kunnen bedrijven kiezen voor deze forfaitaire regeling of de reële kosten bewijzen. De aannemer moet wel hetzelfde stelsel kiezen - forfaitair of op basis van reële kosten - voor al zijn opdrachten.

Om in aanmerking te komen voor de vergoeding moest de aannemer wel binnen de 30 dagen formeel de feiten melden. Het percentage wordt berekend op 90 % van de bedragen van de vorderingsstaten. Voor werken die niet onder het domein van MOW vallen, is het niet gelukt een dergelijke algemene vergoedingsregeling te bekomen. Onder meer de opdrachten van lokale besturen vallen dus niet onder deze forfaitaire regeling.

Marc Dillen Directeur-generaal Vlaamse Confederatie Bouw juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 7

OPEN WERVENDAG 2022 OP 15 MEI

Een virtueel en real life succes!

Beste leden, bedankt! Dankzij uw inzet werd Open Wervendag 2022 een succes. 54 000 bezoekers kwamen in levenden lijve naar een bouwplaats. De website van OWD werd alles samen 141 000 keer bezocht. Bij de aanwezigen onder meer premier Alexander De Croo, de vicepremiers Vincent Van Peteghem en Pierre-Yves Dermagne, Vlaams minister Lydia Peeters en Waals minister Willy Borsus.

Na de coronajaren 2020 en 2021 was Open Wervendag 2022 in zekere zin een nieuw begin. Voor het eerst konden de mensen niet alleen 80 fysieke maar ook 12 virtuele bouwplaatsen bezoeken. OWD 2022 was zeker een digitaal Vlaams minister Lydia Peeters op de werf van Living Tomorrow in Vilvoorde (Cordeel Temse).

Novia, een nieuwe wijk in Namen die wordt opgetrokken door Thomas & Piron, kreeg het bezoek van minister Pierre-Yves Dermagne (midden).

succes. Er kwamen 141 000 bezoekers naar de website van het event. Zeer verheugend was ook het grote succes van onze OWD-campagne op de sociale media. De filmpjes van onze influencers op YouTube trokken niet minder dan 2 miljoen views.

De klassieke werven kregen 54 000 bezoekers. Dat is minder dan vóór de coronacrisis. Maar dat kan verklaard worden door het feit dat er, wellicht vanwege corona, minder werven dan gewoonlijk meededen aan OWD 2022.

Het gemiddelde aantal bezoekers per werf was perfect vergelijkbaar met de pre-coronajaren.

Imago

De Confederatie begon met Open Wervendag om de bouw het goede imago te geven dat hij verdient bij de modale Belg, bij de jongeren en bij de werkzoekenden. De thema's sluiten altijd nauw aan op wat leeft in de samenleving. OWD 2022 stond in het teken van energetische renovatie, betaalbaar wonen en de herbestemming van panden, aangevuld met verschillende sterke infrastructuurprojecten. Er konden 92 werven bezocht worden.

Niko Demeester: "Steeds meer mensen zijn geïnteresseerd in onze sector, zo geven de erg hoge digitale en fysieke bezoeken aan. Die 200 000 bezoekers konden genieten van de diversiteit aan werven en de klimaatoplossingen die onze sector aanbiedt.”

Politieke interesse

Verschillende werven werden ook door politici bezocht. In Vlaanderen ››› 8 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

Premier Alexander De Croo kwam naar de brandweerkazerne in Dendermonde (Jan De Nul).

De Fierensblokken in Antwerpen (Vanhout – ACH Bouw).

Waals minister Willy Borsus probeerde een virtual-reality-bril in de nieuwbouw voor Socogetra in Marche-en-Famenne (WUST).

Deze bezoeker aan de brandweerkazerne in Dendermonde vond het prachtig (Jan De Nul).

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 9

OPEN WERVENDAG 2022 OP 15 MEI

De nieuwe sluis in Terneuzen was een van de werven die virtueel bezocht konden worden (BAM Contractors - Vlaams Nederlandse Scheldecommissie).

Minister Vincent Van Peteghem bewondert het nieuwe centrum met 24 zorgunits in Zwijnaarde (Danilith Delmulle).

Niko Demeester (CEO Confederatie) voor de camera. Er was zoals altijd heel wat persaandacht.

››› ging het om premier Alexander De

Croo (brandweerkazerne Dendermonde), Vincent Van Peteghem (gemeenschapsvoorziening Zwijnaarde) en ten slotte Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters en burgemeester Hans Bonte van Vilvoorde (Living Tomorrow

10 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

De vervaardiging van houten structuurelementen in Estinnes-Au-Val (Marchetti).

Vilvoorde). In Wallonië brachten vicepremier Pierre-Yves Dermagne (nieuwe wijk Novia in Namen) en Waals minister Willy Borsus (nieuw bedrijfsgebouw in Marche-en-Famenne) een bezoek aan de Open Wervendag.

•

INFO: De virtuele werven van OWD 2022 kunt u bezoeken op www.openwervendag.be.

Scan de QR-code voor de filmpjes van onze influencers.

Werken aan de spoorlijn tussen Leuven en Ottignies in Heverlee, een werf die virtueel bezocht kon worden (Spoorwerken Peeters Vanormelingen-Stas).

Een houtskeletwoning in Beauraing. Milieubewust bouwen was een van de thema's van deze Open Wervendag (Chimsco).

Restauratie van het monument ter nagedachtenis van het Ardennenoffensief in Bastogne (G&Y Liégeois).

De Media Square van de RTBf in Schaarbeek (BESIX-Valens).

Het oude beursgebouw in Brussel wordt gerestaureerd door Denys.

CIT Blaton renoveert en verbouwt dit iconische gebouw in Brussel, ooit de hoofdzetel van Royal Belge (nu AXA).

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 11

TOT EIND 2023

Verlaagde btw op hernieuwbare-energieinstallaties Sinds 1 april geldt er tijdelijk een verlaagd btw-tarief van 6 % op het plaatsen van zonnepanelen en enkele andere hernieuwbare-energie-installaties. We leggen kort uit wat de voorwaarden zijn om dit tarief te kunnen aanrekenen.

O

m de ontwikkeling van een duurzaam en klimaatneutraal energiesysteem naar 2050 toe te versnellen door duurzame en koolstofneutrale productiemogelijkheden toe te laten, keurde de federale regering recent meerdere maatregelen goed.

Eén van de genomen beslissingen betreft de tijdelijke verlaging van 1 april 2022 tot eind 2023 van het normaal btw-tarief van 21 % naar 6 % voor de installatie van fotovoltaïsche zonnepanelen, warmtepompen en thermische zonnepanelen. Deze laatste worden ook wel zonneboilers, zonnecollectoren of thermische zonnecollectoren genoemd.

Deze installaties moeten geplaatst worden in, op of in de onmiddellijke nabijheid van woningen. De tijdelijke btw-verlaging is bedoeld voor privéwoningen die nog geen tien jaar oud zijn.

Voor werken aan woningen ouder dan tien jaar geldt al een btw-tarief van 6 %.

Onroerende staat

Het tijdelijke tarief van 6 % geldt niet alleen voor de installaties zelf maar ook voor de "werken in onroerende staat" nodig voor de levering met plaatsing van de installaties. Het gaat dan onder meer om werken aan waterleidingen en elektriciteit, grondboringen, de afwerking enzovoort. Ook op de 12 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

onderdelen en toebehoren die specifiek zijn voor de installatie is het verlaagde tarief van toepassing: kabels, omvormers, circulatiepompen enzovoort.

Enkele uitsluitingen

Het tarief geldt daarentegen niet voor de vloerverwarming. Die zou je namelijk ook kunnen koppelen aan een klassieke gasketel. In het algemeen is het tarief niet van toepassing op het "a-specifieke" deel van de installatie.

Naast vloerverwarming zijn dus onder meer radiatoren en ventiloconvectoren uitgesloten.

Ook een aantal zaken die niet essentieel zijn voor de werking van de installatie kunnen het verlaagde tarief niet genieten. Daarbij onder meer de levering met plaatsing van een slimme sturing van fotovoltaïsche zonnepanelen.

Ten slotte nog dit: niet alle types van warmtepompen komen in aanmerking voor het verlaagde tarief. De installatie van een warmtepompboilers valt er bijvoorbeeld buiten. Deze tijdelijke btw-verlaging wil mensen aanmoedigen om meteen een volledige warmtepompinstallatie te plaatsen, en dus niet alleen een warmtepompboiler.

Geen zwembaden

Zonneboilers, warmtepompen en zonnepanelen voor een zwembad, een

Zonneboilers, warmtepompen en zonnepanelen voor een zwembad, een sauna en andere recreatieve luxevoorzieningen hebben geen recht op het verlaagde btw-tarief. sauna en andere recreatieve luxevoorzieningen hebben geen recht op het verlaagde btw-tarief. Het moet namelijk gaan om installaties voor de energie- of warmtevoorziening van een privéwoning in de strikte zin van het woord.

Maar wat dan bij gemengd gebruik, bijvoorbeeld wanneer de installatie niet alleen dient voor de woning maar ook voor het zwembad? Dan kan het tarief van 6 % wel van toepassing zijn, als het onmogelijk is om te onderscheiden welk deel van de energie naar het ene of het andere gaat.

Niet voor verkoop op plan

De verkoop van een woning is geen werk in onroerende staat. Bij een verkoop op plan van een woning geldt op de installatie en levering van een zonneboiler, zonnepaneel of warmtepomp hetzelfde btw-tarief als op de woning.

Levering én plaatsing

De loutere levering van de installatie komt niet in aanmerking voor het verlaagde tarief. Zelfbouwpakketten vallen er dus buiten. Het verlaagde tarief is er ook niet voor de leveringen tussen groothandelaar en installateur.

Om de 6 % btw te kunnen aanrekenen, moet de aannemer een standaardverklaring op de factuur zetten.

Privéwoning

Het verlaagde tarief is van toepassing wanneer het gaat om een woning die uitsluitend of hoofdzakelijk als privéwoning wordt gebruikt (maar zie verderop voor enkele aanvullingen).

De werken moeten gefactureerd worden aan de eindgebruiker, net zoals bij werken aan een woning ouder dan tien jaar. Zowel de eigenaar als een huurder kunnen opdracht geven om werken te laten uitvoeren tegen 6 % btw. Het is van geen belang wie van beiden de woning bewoont.

Naast privéwoningen van particulieren kan het tarief ook toegepast worden in het geval van bejaardentehuizen, internaten, jeugdbeschermingstehuizen, opvangtehuizen voor thuislozen, psychiatrische verzorgingstehuizen enzovoort. Voor een volledige opsomming met de voorwaarden verwijzen we naar het ledengedeelte van www.confederatiebouw.be.

Inwerkingtreding

Deze maatregel trad in werking op 1 april 2022 en is van toepassing tot 31 december 2023.

Facturen opgemaakt vanaf 1 april 2022 komen in aanmerking voor het tarief van 6 %. Oudere facturen moeten opgemaakt worden met het normaal btw-tarief van 21 %, ook als het gaat om een vooruitbetaling of een voorschot. De overhandiging of de ondertekening van de offerte, de datum van het contract met de aannemer en de datum van de plaatsing spelen geen rol.

Vermelding op factuur

Om de 6 % btw te kunnen aanrekenen, moet de aannemer een standaardverklaring op de factuur zetten.

Btw-tarief: Bij gebrek aan schriftelijke betwisting binnen een termijn van één maand vanaf de ontvangst van de factuur, wordt de klant geacht te erkennen dat (1) de werken worden verricht aan een woning waarvan de eerste ingebruikneming heeft plaatsgevonden in een kalenderjaar dat minder dan tien jaar voorafgaat aan de datum van de eerste

factuur met betrekking tot die werken, (2) de woning, na uitvoering van die werken, uitsluitend of hoofdzakelijk als privéwoning wordt gebruikt en (3) de werken worden verstrekt en gefactureerd aan een eindverbruiker. Wanneer minstens één van die voorwaarden niet is voldaan, zal het normale btw-tarief van 21 pct. van toepassing zijn en is de afnemer ten aanzien van die voorwaarden aansprakelijk voor de betaling van de verschuldigde belasting, interesten en geldboeten.

Een gelijkaardige standaardverklaring is vanaf 1 juli ook verplicht bij werken aan woningen ouder dan tien jaar.

Referentienormen

Ten slotte een technisch aspect. In woningen jonger dan tien jaar is het verlaagde btw-tarief alleen mogelijk voor een verwarmingssysteem met een uitstoot die bepaalde referentienormen (benchmarks) haalt. De meeste zonneboilers, warmtepompen en zonnepanelen hebben nauwelijks of geen uitstoot en voldoen aan deze normen.

Maar in sommige gevallen vallen installaties gedeeltelijk terug op fossiele brandstoffen. Dat is zo voor bepaalde cv-zonneboilers of combizonneboilers.

Dan moet concreet nagegaan worden of deze de referentienormen halen. Daarbij moet rekening gehouden worden met de specifieke referentienorm voor de bijkomende verwarmingsinstallatie op fossiele brandstof die verbonden is met de zonneboiler.

•

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 13

VERLENGD TOT EIND 2023

6 % btw voor afbraak en heropbouw Het verlaagde btw-tarief van 6 % voor afbraak gevolgd door heropbouw tot woning is verlengd tot eind 2023. Oorspronkelijk gold deze tijdelijke maatregel in 2021 en 2022. Vanaf midden 2023 komt er een overgangsmaatregel. We herhalen nog even hoe dat zal gebeuren.

O

orspronkelijk zou de overgangsmaatregel ingaan vanaf midden 2022. Dat is nu uitgesteld tot midden 2023, maar voor de rest is deze maatregel dezelfde gebleven.

Voor omgevingsvergunningen aangevraagd vanaf 1 juli 2023 is het tarief van 6 % dus beperkt tot 25 % van het totale bedrag van de werken in de aanvraag voor de omgevingsvergunning. Wie kan aantonen dat de waarde van de werken daadwerkelijk voltooid vóór 31 december 2023 hoger is dan 25 % zal een groter aandeel kunnen factureren aan 6 %.

Volledig grondgebied

Behalve de verlenging is er niets veranderd aan de toepassing van het verlaagde btw-tarief van 6 %. Het geldt dus in heel België op afbraak gevolgd door heropbouw tot woning. Als de bouwheer de werken laat uitvoeren om de nieuwe woning te betrekken, moet aan de volgende sociale voorwaarden voldaan zijn: • het is zijn enige en eigen woning; • hij vestigt er zonder uitstel zijn domicilie; • de totale bewoonbare oppervlakte van de woning is niet groter dan 200 vierkante meter.

De bouwheer moet in dit geval een natuurlijke persoon zijn.

Uitbreiding naar verkoop

Tot eind 2023 geldt het verlaagde tarief ook in heel het land als de nieuwe 14 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

woning opgericht wordt voor een verkoop. Ook dan zijn er sociale voorwaarden. Het moet voor de koper de enige en eigen woning zijn. Hij moet er zonder uitstel zijn domicilie vestigen en de bewoonbare oppervlakte mag niet groter zijn dan 200 vierkante meter.

32 uitzonderingen

In 32 stadsgebieden geldt al jarenlang een verlaagd btw-tarief van 6 % voor sloop gevolgd door heropbouw tot woning die niet als koopwoning bedoeld is. Deze 32 gebieden zijn een apart geval. Daar zijn er namelijk geen sociale voorwaarden. De regelgeving in deze gebieden blijft behouden. De 6 % btw is er dus ook van toepassing als de nieuwe woning niet de enige of eigen woning is, en als de woning groter is dan 200 vierkante meter.

Toch is er iets nieuws in deze gebieden. Je mag er in 2021-2023 namelijk ook aan 6 % slopen en heropbouwen

De uitbreiding van de verlaagde btw tot 2023 kwam er na herhaaldelijk aandringen van de Confederatie bij minister Vincent Van Peteghem. We blijven intussen hameren op een verdere verlenging.

voor verkoop. Dat kon voorheen niet.

Opgelet dus: bij een verkoop in deze 32 gebieden zijn de sociale voorwaarden wel van toepassing.

Verklaring

Vóór elke operatie van afbraak-heropbouw moet een elektronische verklaring ingediend worden via MyMinfin.

Voor een project van een particulier moet de bouwheer deze verklaring indienen, wanneer de heropgebouwde woning verkocht wordt moet de verkoper dat doen. De omgevingsvergunning moet samen met de verklaring ingediend worden. Het verkoopcompromis, de authentieke akte, de aannemingscontracten en bouwplannen moeten ter beschikking gehouden worden.

Domicilie gedurende 5 jaar

Belangrijk is dat alle voorwaarden inzake de aanwending van het gebouw vervuld blijven gedurende vijf jaar volgende op het jaar van eerste ingebruikneming. Als er een wijziging in het gebruik van de woning plaatsvindt, moet de bouwheer of koper het btwvoordeel voor de nog te lopen jaren a rato van 1/5 per jaar terugstorten.

Sociaal verhuur

Er bestaan nog enkele regels wanneer de bouwheer of de koper de heropgebouwde woning bestemt voor sociaal verhuur. We verwijzen daarvoor naar Bouwbedrijf van februari 202.

•

SINDS 1 APRIL 2022

Veiligheidsopleiding verplicht op bouwplaatsen Wie op een bouwplaats werken in onroerende staat uitvoert, moet sinds 1 april een veiligheidsopleiding gevolgd hebben. Deze maatregel komt met een aantal vrijstellingen en een overgangsperiode. We leggen kort uit.

D

e verplichte opleiding is een aspect van het eerder gesloten sectoraal akkoord voor 2021-2022. Het heeft even geduurd vóór de sociale partners in paritair comité 124 van de bouw de betrokken cao ondertekend hebben. Maar sinds 1 april is ze er dus, de verplichte veiligheidsopleiding.

De nieuwe arbeiders in onze sector vormen de eerste groep voor wie deze maatregel belangrijk is. Kort samengevat zegt hij namelijk dat iedereen die op onze werven werken in onroerende staat uitvoert, een elementaire veiligheidsopleiding van minstens 8 uur gevolgd zal moeten hebben

VCA of niet?

Als veiligheidscoördinatie verplicht is op de bouwplaats zal de opleiding minstens een VCA-basisveiligheid of evenwaardig moeten zijn, gevolgd in een erkend opleidingscentrum. Het preventie-instituut Constructiv werkt aan een lijst met gelijkgestelde vormingen.

Voor bouwplaatsen zonder veiligheidscoördinatie mag de opleiding ook binnen het bouwbedrijf gegeven worden, bijvoorbeeld door de interne preventieadviseur. Dat moet gebeuren op basis van een lesinhoud die eveneens door Constructiv wordt uitgewerkt.

Vrijstellingen

Uiteraard zullen er ook vrijstellingen zijn, bijvoorbeeld als de werknemer eerder al een veiligheidsopleiding gevolgd heeft die gelijkgesteld werd door het bevoegde preventie-instituut. Er is ook een vrijstelling voor werknemers die

in de voorbije 15 jaar minstens 5 jaar ervaring in de bouw verzameld hebben.

Deze vrijstellingsbasis geldt nu ook al voor uitzendkrachten die in onze sector aan de slag gaan.

Vanaf wanneer?

De cao trad met terugwerkende kracht in werking vanaf 1 april 2022.

Maar er is een overgangsperiode van 6 maanden voorzien tot 1 oktober. Als vanwege praktische problemen het volgen van deze opleiding niet mogelijk blijkt, kan met goedkeuring van de syndicale afvaardiging de termijn nog eens met 6 maanden worden verlengd.

Als er in het bedrijf geen syndicale afvaardiging aanwezig is, kan dit ook na melding aan Constructiv. De absolute limietdatum is dus 31 maart 2023.

Ook werd vastgelegd dat nieuwkomers de opleiding zullen moeten gevolgd hebben binnen de maand na het aanvatten van hun bouwjob. Wie

in de vakantiemaanden juli of augustus aan de slag gaat, krijgt tot 30 september de tijd om de basisopleiding te volgen.

Niet alleen bouwvakkers

Voorlopig zal de opleidingsverplichting enkel van toepassing zijn op arbeiders van PC 124. Maar wanneer we dit schrijven, werkt minister van Werk Dermagne aan een wijziging van het koninklijk besluit op de tijdelijke en mobiele bouwplaatsen. Na de wijziging, vermoedelijk vanaf het najaar, zal de nieuwe opleidingsverplichting gelden voor alle arbeidskrachten die op een bouwplaats werken in onroerende staat uitvoeren. Niet alleen voor werknemers maar ook voor zelfstandigen, en niet alleen voor Belgen maar ook voor gedetacheerde buitenlanders.

•

INFO: vragen? Stel ze aan marc.dewilde@ confederatiebouw.be.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 15

Het complete administratiepakket voor elke bouwprofessional en installateur.

Meer tijd voor wat er echt toe doet.

Offertes, facturen, nacalculatie, agenda, digitale werkbonnen, overzicht bewaren, koppeling boekhoudpakket en materiaalleveranciers… het ging nog nooit zo snel!

Bespaar tijd

Krijg meer overzicht

Mobiele apps

Meer informatie info@bouwsoft.be - 050 45 40 80

All-in one tool

Vraag een gratis demo

bouwsoft.be/info

DOSSIER

Digitalisering Steeds meer bouwbedrijven digitaliseren hun activiteit. Soms heel pragmatisch en bescheiden, met een app op een smartphone, soms heel verregaand, zoals blijkt uit de getuigenis van een aannemer in dit dossier.

Maar het is ongetwijfeld ook waar dat veel aannemers nog aarzelen.

Dat hoeft niet, zo blijkt uit dit dossier. Wie stapsgewijs vooruitgaat, let op de cybersecurity en een beroep doet op de financiële overheidssteun, is al een heel eind op weg.

Het aanbod en de mogelijkheden zijn groot. Wilt u er meer over weten? Lees dat dit dossier – en kom zeker naar de digitale vakbeurs Digital Construction Brussels op 11 oktober 2022

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 17

DIGITAL CONSTRUCTION BRUSSELS

De digitale beurs van de Confederatie op 11 oktober 2022 Wilt u de eerste digitale stappen zetten in uw onderneming? Of bent er al mee bezig en wilt u verder gaan op de ingeslagen weg? Dan is Digital Construction Brussels voor u het ideale startpunt.

Deze vakbeurs over digitale toepassingen in de bouw vindt plaats op 11 oktober 2022. Ze wordt georganiseerd door de Confederatie in samenwerking met het WTCB en haar andere partners.

W

aarom deze beurs?

Omdat de digitalisering van de sector bezig is, en aannemers meer informatie willen.

Dat werd nog eens bevestigd door een enquête van de Confederatie bij de leden.

Administratie vooraan

Perfect was de enquête niet. Zo waren de ondernemingen met minder dan vijf werknemers ondervertegenwoordigd. Maar de antwoorden suggereerden toch enkel interessante conclusies.

De vragen gingen over de voorbije twee jaar. In welke domeinen werd de digitalisering het vaakst doorgevoerd in deze periode? De respondent plaatsten administratieve toepassingen vooraan, waarbij ook de facturatie en de boekhouding. Daarna kwam het gebruik van smartphones en tablets

18 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

op de bouwplaats, gevolgd door ERP (Enterprise Resource Planning).

Het laagst scoorde de opmaak van digitale offertes. Uit de enquête kan niet afgeleid worden wat de verklaring hiervoor zou kunnen zijn. Is het mogelijk dat deze operatie al langer dan twee jaar gedigitaliseerd is?

Toekomstplannen

De enquête ging ook na welke plannen de respondenten hebben. Vooraan stond het invoeren van track & trace voor het beheer van verplaatsingen. De interesse voor tablets en smartphones op de bouwplaats lijkt groot te zijn, want dit kwam op twee. Helemaal achteraan staan virtual reality, het Internet of Things en 3D software. Voor veel aannemers lijken dergelijke toepassingen nog ver van hun onderneming te staan.

Kom naar de beurs!

Op Digital Construction Brussels vindt u nuttige, concrete informatie in de meest diverse vormen: van gesprekken met providers over demonstraties tot boeiende infosessies. De volgende standhouders zullen al zeker aanwezig zijn: D-studio – Geodynamics - Dalux Netherlands - Izit (Mira Software) Wolters Kluwer Belgium - Bluefields - Geo-IT - Phi Data - GMI Group – Eforge (Robaws) – Astena – KPD – BuildSoftware – Abax - Design Express – RVC - 4PS - Visma Bouwsoft - Ficos (Hit Office) – Suivo – Knauf

•

INFO: U ben op 11 oktober 2022 meer dan welkom in Brussels Kart Expo aan de Gossetlaan 9 in 1702 Groot-Bijgaarden. Voor het programma, zie www.digitalconstructionworld.be/ digitalconstruction.

Geen verloren uren meer dankzij Wappy, de mobiele werkbon-app Wappy maakt komaf met papieren werkbon en levert een digitale oplossing voor de installatiesector. Deze app registreert uren en materiaal die gepresteerd zijn op verplaatsing. Op vraag van verschillende ondernemingen die zochten naar een klaar en duidelijk te gebruik app ontstond Wappy. Geen gedoe met duizenden functionaliteiten en eindeloze opleidingen, Wappy is de meest gebruiksvriendelijke werkbon-app. Even eenvoudig zoals het gebruik van Whatsapp en het gaat nog sneller dan op een blaadje papier! Een perfecte fit voor elke onderneming die graag snel en efficiënt werkt door enkel te noteren wat echt nodig is.

U kent wellicht deze situatie: op verplaatsing worden uren en materiaal ingevuld op een blad papier, tussen de verplaatsing en kantoor gaat de papieren werkbon soms verloren, de werkbon is onleesbaar of het overtypen op uw PC brengt heel wat tijd met zich mee. Door dit proces te digitaliseren komt de werkbon rechtstreeks in uw administratiepakket, is de informatie meteen correct en stuurt u zelf binnen de dag nog een factuur op.

5 stappen Een werkbon invullen in WAPPY gaat via 5 eenvoudige stappen: 1. Wissel de dagplanning, informatie, documenten zoals technische fiches en contactgegevens digitaal uit via de app. Start het navigeren naar locatie via de GPS verbinding.

U heeft alle nodige info bij de hand.

2. Registreer de uren via de start- en stopknop.

3. Selecteer het verbruikte materiaal.

4. Klaar? Laat de werkbon digitaal aftekenen om discussies te vermijden …

5. … en verstuur naar uw administratiesoftware!

Gratis proefversie Om u te laten kennismaken met de voordelen biedt Wappy één maand een gratis proefversie aan. Zo krijgt u ruim de tijd om alle functionaliteiten en hun voordelen te ontdekken. Om uw proefversie aan te vragen surft u naar www.wappy.io

registreren van uren en materiaal was nog nooit zo makkelijk!

Koppeling met administratiesoftware Wappy koppelt met uw administratiesoftware. Bij het versturen van de werkbon vanuit Wappy bent u klaar om de verdere administratie van de werkbon af te handelen. Door de directe digitale uitwisseling wint u veel tijd en is er geen kans meer op fouten bij facturatie. Bovendien krijgt u door ingegeven prestaties beter bij te houden meer inzicht in al uw projecten en dat is een enorme troef!

www.wappy.io

PAULINE DEWEZ (WTCB)

H

et aanbod digitale tools, de mogelijkheden die bestaan … Voor veel aannemers zal het een doolhof lijken. Maar volgens Pauline Dewez is digitalisering in essentie geen mysterieus begrip.

Pauline Dewez: "Digitaliseren, dat is voordeel halen uit de beschikbare tools en methoden om de efficiëntie van de onderneming te vergroten."

Net zoals bij alle andere tools en methodes is digitalisering geen doel op zich.

Pauline Dewez: "Een technologie binnenhalen om te kunnen zeggen dat je ze binnengehaald hebt – dat is voor niets goed. Een bedrijf moet zijn behoeften en doelstelling identificeren.

Pas daarna kan het de aangepaste tool of software kiezen. Soms zal een onderneming één enkele doelstelling hebben, maar er bestaan veel mogelijkheden: beter omgaan met mankracht, materieel en materiaal, de relaties met klanten, leveranciers en andere externen verbeteren, het financiële beheer ondersteunen … Maar je kunt ook zaken als de veiligheid op de bouwplaats of de zichtbaarheid van de onderneming verhogen."

"In sommige gevallen zal het niet strikt noodzakelijk zijn om een nieuwe technologie aan te schaffen. Ook kleine veranderingen kunnen een heel positieve impact hebben: dossiers altijd op dezelfde manier structureren, de opslagplaats ordenen en herorganiseren … Belangrijk is dat je over een initiatief nadenkt in functie van het doel dat je wilt bereiken."

Wat betekent het?

Het begrip digitalisering zal niet voor iedereen hetzelfde betekenen.

Je kijkt er anders naar naargelang de grootte en de activiteit van de onderneming. Neem bijvoorbeeld een schilder met twee personeelsleden.

Pauline Dewez: "Digitalisering kan voor hem betekenen dat hij meer zichtbaarheid krijgt door een kleine website.

Maar ook dat hij een goed gestructu20 Construction • juillet - août 2022

Een camera op een helm waarmee je 360 graden-foto's kunt maken. Die kunnen verwerkt worden in een virtuele wandeling door de bouwplaats.

"Je moet behoeften en doelstellingen definiëren vóór je digitaliseert" Wat is dat eigenlijk, digitaliseren? Waarom zou een bouwbedrijf het doen? Welke winsten en voordelen zijn er? Welke obstakels bestaan er, en wat kan een aannemer overtuigen? We legden deze vragen voor aan Pauline Dewez, hoofdadviseur digitalisering bij het WTCB. reerde agenda heeft die altijd up-to-date is of dat hij gemakkelijk afmetingen kan bepalen en ter plaatse offertes maken.

Of nog: Een prijsofferte efficiënt opstellen met een tool zoals Cpro, op een eenvoudige manier de gepresteerde uren bijhouden en facturen maken, automatische waarschuwingen als de klant niet op tijd betaalt enzovoort."

Waarom?

Daarmee is de vraag niet altijd beantwoord wat de beste oplossing is.

Waarom dus digitaliseren?

Pauline Dewez: "Om efficiënter te werken, minder tijd te verliezen en minder fouten te maken, om gemakkelijker te werken en de mentale druk te verlagen … Daarnaast kun je met tech-

Het WTCB heeft een mobiele hub waarmee het overal in België nieuwe technologieën demonstreert.

EEN DIGITOOL EN EEN GIDS Het WTCB werkt aan een Digitool en een gids voor digitalisering. Vooral voor kleine en zeer kleine bedrijven zullen ze zeer nuttig zijn.

Pauline Dewez: "De gids geeft concrete voorbeelden en zoveel mogelijk informatie over de voordelen van digitalisering en de tools op de markt.

Normaal gezien kun je hem eind dit jaar downloaden op www.digitalconstruction.be."

"De Digitool is een zeer gebruiksvriendelijke toepassing. De aannemer start met het aangeven van zijn activiteit: ruwbouw, installaties,

nologie de veiligheid en de ergonomie verhogen. Een exoskelet bijvoorbeeld kan blessures vermijden."

Gemoedsrust

Met technologie kan een aannemer alles indijken wat contraproductief is.

Hij kan daardoor meer tijd besteden aan de zaken waarvoor zijn kennis en vakmanschap nodig zijn. Dat geeft een bevredigend gevoel. Bovendien creëert een onderneming een modern, aantrekkelijk imago als ze de juiste methodes en technologieën gebruikt. Het WTCB vat de winst voor de onderneming samen in drie woorden: succes, gemoedsrust en fierheid.

Pauline Dewez: "Succes, omdat de prestaties, de kennis en de traceerbaarheid van de kosten stijgen als de digitalisering het bedrijfsbeheer verbetert.

Dat zal helpen bij het behalen van de beoogde omzet. Je wint tijd en dus geld met tools die je efficiënter doen werken zoals tools voor de planning, de metin-

schrijnwerk of afbouw. Daarna heeft hij twee mogelijkheden. Hij kan op een inspirerend voorbeeld klikken, of naar de pagina gaan waar hij zijn noden definieert. Hij krijgt dan advies op maat van de gekozen behoefte.

Bij de mogelijkheden onder meer materieel beheren, materiaal beheren, personeelsbeleid, relaties met externen, de zichtbaarheid van de onderneming, financieel beheer en de efficiëntie op de bouwplaats."

De Digitool zal beschikbaar zijn in de loop van 2023.

gen en de prijzen."

"Gemoedsrust, omdat er minder vergeten wordt, er minder onvoorziene omstandigheden zijn en de communicatie verbetert. En ten slotte fierheid, omdat efficiënt zijn een goede reputatie creëert en het personeel voldoening schenkt."

Voor onderaannemers kan het belangrijk zijn dat ze overweg kunnen met digitale tools.

Pauline Dewez: "Als ze mee bouwen aan een project van een hoofdaannemer die veel technologie inzet, dan moeten ze daarvoor openstaan. Ze maken dan meer kans op opdrachten en profiteren van een concurrentievoordeel."

Obstakels

Hopelijk maakt het voorgaande duidelijk dat digitalisering voordelen heeft.

Toch aarzelen sommige aannemers om de stap te zetten. Bij de typische reacties onder meer: "Wat gaat mij dat aan?", "Ik moet nog zoveel veranderen in de

onderneming" of "Jaja, maar ik weet niet hoe ik eraan moet beginnen."

Het WTCB heeft verschillende obstakels voor digitalisering geïdentificeerd. De woordenschat zit vol met Engels, het aanbod aan tools is overweldigend groot, de kosten, de tijd ontbreekt, er bestaat een gebrek aan kennis in de onderneming, technische problemen, onduidelijkheid over de return on investment en ten slotte ook het feit dat gewoonten veranderen niet altijd gemakkelijk is.

Overtuigen

Kun je aannemers in die omstandigheden overtuigen? Volgens Pauline Dewez wel.

Pauline Dewez: "Onder meer met concrete, aansprekende voorbeelden die de gunstige effecten laten zien. Bijvoorbeeld een aannemer die vertelt hoeveel uur hij per week uitspaart met zijn systeem voor automatische e-facturatie.

We gaan overtuigende informatie geven in de gids voor digitalisering die we nu met het WTCB aan het opstellen zijn.

We werken daarnaast aan een Digitool voor kleine en micro-ondernemingen."

Met zijn mobiele hub die door België trekt, geeft het WTCB demonstraties van verschillende tools. Bovendien gaan begin 2023 centra voor nieuwe technologieën open in de gebouwen van het WTCB in Limelette en op de Lozenberg in Zaventem. "Net als de Confederatie geven we aanzienlijke dienstverlening en ondersteuning aan de bouwbedrijven, " aldus Pauline Dewez.

Visie

Het spreekt vanzelf dat het WTCB aan bewustmaking doet over digitalisering. Maar het moet hier benadrukt worden: in de visie van het WTCB gaat het om de juiste technologie voor de juiste behoeft, in functie van een helder doel. Pauline Dewez: "De gids en de Digitool zullen bouwbedrijven in die zin op weg helpen. Overigens bevat onze website www.digitalconstruction. be al een schat van informatie."

•

juillet - août 2022 • Construction 21

WACHT NIET

Tien tips als u wilt digitaliseren

1 STAP NAAR DE CONFEDERATIE

Al zeer geruime tijd hebben we een breed aanbod van dienstverlening voor leden die willen digitaliseren. Ze wordt georganiseerd door een sterke samenwerking van de Vlaamse Confederatie Bouw, de lokale confederaties, het WTCB en VLAIO, het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen.

Het gaat niet alleen om opleidingen maar ook om infosessies, bedrijfsbezoeken, IT-scans en lerende netwerken voor aannemers.

2

GEBRUIK DE FINANCIELE STEUN

De overheid stimuleert de digitalisering van het bedrijfsleven. Openbare aanbestedingen verlopen bijvoorbeeld in toenemende mate digitaal. Sinds 2017 vraagt de Vlaamse overheid e-facturen van haar leveranciers voor alle opdrachten.

Daartegenover staat dat de overheid ook ondersteuning geeft. VLAIO heeft bijvoorbeeld de kmo-portefeuille, de kmo-groeisubsidies, een cybersecurity verbetertraject, strategische transformatiesteun enzovoort. Om de cybersecurity verbetertrajecten als voorbeeld te nemen: als u aan de nodige voorwaarden voldoet, kunt u 45 % steun krijgen voor trajecten tussen € 15 000 en 30 000 (exclusief btw). Meer hierover leest u in het artikel op blz. 26 in dit dossier.

Laat deze kansen niet liggen. Als u hierover vragen hebt, kunt ze altijd voorleggen aan uw lokale confederatie.

3

ONDERZOEK HOE U WERKT EN WAT U DOET

Het is een gemeenplaats maar het is waar: digitalisering is geen doel maar een middel om een doel te bereiken.

Welk doel dat is in uw geval, kunt u achterhalen door eens een nuchtere blik te werpen op uw bedrijfsprocessen. Wat doet u, en hoe doet u dat?

Waar u al staat op het vlak van digitalisering is daarbij een interessante vraag. Er bestaat intussen een digitale quick scan die u op weg helpt. U kunt hem uitvoeren op www.voka.be/ digitale-quick-scan. U krijgt dan een score die u kunt vergelijken met sectorgenoten. De scan geeft ook tips om de

22 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

digitale competitiviteit van uw bedrijf te versterken.

Een analyse en inventarisatie van de bedrijfsprocessen maakt beter duidelijk waar de pijnpunten liggen en wat verbeterd kan of moet worden. Als u op die manier tewerk gaat, wordt meteen ook duidelijker welke digitale noden u eigenlijk hebt. U krijgt een beter beeld van de middelen die uw doelen ondersteunen.

Merk trouwens op dat de Confederatie ook op dit gebied ondersteuning kan bieden. Zie tip één!

4

STEL PRIORITEITEN VIA EEN PLAN VAN AANPAK

Er bestaan zeer veel bedrijfsprocessen die gedigitaliseerd kunnen worden: het beheer van verplaatsingen met track & trace, de planning, de facturatie, het aansturen van machines in het atelier, het beheer van de voorraden enzovoort.

Zeker voor kleinere, maar ook voor grotere ondernemingen is het in de praktijk onmogelijk om dit allemaal tegelijk te doen. Stel dus prioriteiten. Ga voor een quick win, doe ervaring op en digitaliseer eerst eenvoudige bedrijfsprocessen zoals de mobiliteitsvergoeding. Ga dan pas voor de digitale opvolging van de projecten met bijvoorbeeld ERP.

5

WERK STAPSGEWIJS MAAR OP DE LANGERE TERMIJN

Een gevolg van tip vier is dat u best digitaliseert in stappen, zodat u het overzicht behoudt en de zaak onder controle kunt houden. Iedere stap is een apart project in een groter geheel op de langere termijn. Neem alle elementen mee zoals helpdesk, timing, implementatie, opleiding, cybersecurity en de opbouw van interne expertise in de organisatie.

Kijk specifiek naar de technische en functionele integratie met andere applicaties zoals track & trace of ERP voor de nacalculatie. De huidige technologieën bieden de mogelijkheid om de verschillende bedrijfsprocessen steeds meer en beter digitaal te connecteren.

6

MAAK GEBRUIK VAN GRATIS REKENTOOLS, BIJVOORBEELD VAN HET WTCB

De omzetting van meetstaten naar een correcte digitale planning is voor elke projectleider een garantie voor een correcte start en een gemakkelijke opvolging van de werken. Het WTCB heeft voor u een kosteloze conversietool ontwikkeld (zie onderaan dit artikel). Maak er gebruik van!

U kunt ook nagaan of er andere kosteloze of goedkope software bestaat. In het algemeen loont het om te onderzoeken of er gratis tools en apps bestaan - waarbij u steeds in het oog moet houden dat deze niet het maatwerk en de functionaliteit bieden van betalende oplossingen van gespecialiseerde providers. Deze hebben een helpdesk en kennis van de sector, en hebben technische expertise in de integratie met andere applicaties.

7STEL EEN PROJECTMANAGER AAN

Digitalisering is op zich ook een bedrijfsproces.

Iemand moet er dus verantwoordelijk voor zijn. Hij of zij beschrijft het project, zorgt voor de digitale opvolging en houdt de goede werking in het oog. De verantwoordelijke kan de bedrijfsleider of iemand anders zijn. Dit projectmanagement heeft interne en externe aspecten. Intern moeten de medewerkers overtuigd worden en zal er overleg nodig zijn. Extern zijn er onder meer de relaties met de providers van de tools en apps.

Vanzelfsprekend moet de projectmanager in kwestie goed voorbereid zijn. Digitalisering is geen taak voor onwetende amateurs. Zorg voor een gepaste interne opleiding of huur externe expertise in via https://www.vlaio.be/nl/ subsidies-financiering/kmo-portefeuille.

8LEID UW MEDEWERKERS OP

Digitale tools zijn slechts zo goed als de mensen die ermee werken. Daarom moeten uw medewerkers opgeleid worden Gelukkig kun je in het algemeen stellen dat digitale tools nu gebruiksvriendelijker zijn dan tien jaar geleden.

Maar daar staat soms tegenover dat ze ook meer kunnen.

Om ze optimaal te laten renderen, blijft opleiding dus nodig. Vergeet daarbij niet dat digitalisering vaak tot gevolg heeft dat taken veranderen en uw medewerkers anders moeten gaan werken. Bespreek naast het implementatieplan met de leverancier een opleidingsplan in functie van de verschillende taken in de onderneming.

9

KIES DE JUISTE PROVIDER

Stort u niet in een avontuur met de eerste de beste.

Doe een marktonderzoek en neem er uw tijd voor. U wilt tenslotte een efficiënte tool voor een aanvaardbare prijs, met een provider die het onderhoud en de updates op de langere termijn kan garanderen.

Hoe herken je een goede provider? Dat is een belangrijke vraag, maar wie gebruik maakt van tip één zal zich beter bewapend op de markt begeven.

10

KIES DE JUISTE PROVIDER

Het eigen bedrijfsbeheer is van essentieel belang voor elke onderneming. Maar bouwbedrijven zijn geen eilanden. Ze zitten in een netwerk van klanten, opdrachtgevers, producenten, leveranciers, aannemers en onderaannemers. Het is een goed idee om na te gaan hoe zij bezig zijn met digitalisering.

Om een voorbeeld te geven: Vicky Dethier, bedrijfsleider van een van onze leden, zei onlangs: "Wij werken intussen vrijwel volledig BIM. Maar nu hebben we te maken met een bottleneck bij onze onderaannemers, omdat die niet allemaal mee zijn."

Er gaat een golf van digitalisering door hele bouwsector in de brede zin van het woord. Het zal voor veel aannemers alsmaar moeilijker worden om zich daarvan te isoleren. U kunt dus maar beter op de hoogte zijn. Is het niet voor nu, dan wel voor later.

En tenslotte nog tip elf …

11

KOM NAAR DIGITAL CONSTRUCTION BRUSSELS OP 11 OKTOBER 2022!

Deze beurs is het perfect startpunt voor aannemers die eraan willen beginnen en die de eerste contacten willen leggen met providers. Wie al bezig is met digitalisering kan er zijn blik verruimen, nieuwe tools en apps ontdekken, en inspiratie opdoen voor nieuwe initiatieven.

•

INFO: Neem eens een kijkje op www.wtcb.be en klik onder Expertise & Ondersteuning op WTCB-Tools.

Wie de digitale quick scan wil uitvoeren, gaat best naar een zoekmachine en tikt "voka digitale quick scan in".

Informatie over subsidies en financiering staat op www.vlaio.be.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 23

CYBERSECURITY IN DE BOUW

Is uw onderneming zo lek als een zeef?

U denkt er wellicht niet aan, maar misschien is de IT in uw onderneming zo lek als een zeef. Er komt misschien een dag dat u losgeld moet betalen om uw eigen IT-systeem te gebruiken. We zetten hier de risico's en de cyberaanvallen even op een rijtje. Gelukkig kunt u er iets aan doen.

V

oor een hacker is de bouw een sector als een andere. Ook bouwbedrijven lopen dus het risico op cyberaanvallen. Je kunt deze in vijf grote categorieën verdelen.

• RANSOMWARE, ook wel gijzelsoftware genoemd. De aanvaller maakt data onleesbaar of werpt een digitale blokkade op. Pas wanneer je losgeld betaalt, "ransom" in het Engels, krijg je de sleutel om de data weer te ontcijferen. Op www.combell.com staat meer informatie en een gratis e-book waarmee ondernemingen zich kunnen wapenen tegen deze aanvallen.

• PHISHING. Hiermee leiden cybercriminelen hun slachtoffers om de tuin via e-mail, sms, telefoon of sociale media. Ze doen zich voor als een betrouwbare persoon of bedrijf, maar proberen wachtwoorden, bankgegevens, kredietkaartgegevens en andere persoonlijke informatie in handen te krijgen.

• DENIAL OF SERVICE . Dit type cyberaanval legt een computersysteem, netwerk of machine lam. De hacker overspoelt het netwerk met data of verzoeken. Het systeem of de machine raakt overbelast en crasht, zodat de gewone gebruikers geen toegang meer hebben.

• AANVALLEN MET WEB-APPLICATIES. Hackers maken dan misbruik van web-componenten zoals browsers, extensies van browsers, webservers of Content Management Systems (CMS) zoals WordPress.

24 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

Als die zwakke punten hebben of verkeerd geconfigureerd zijn, kan de hacker toegang krijgen tot data.

• CEO-FRAUDE. De oplichter doet alsof hij een hoge functie heeft in een onderneming, bijvoorbeeld CEO. De bedoeling is mensen geld te laten overmaken naar de bankrekening van de oplichter. CEO-fraude is een vorm van factuurfraude.

Mobiele cyberveiligheid

De bouw telt steeds meer mobiele werkers. Vroeger ging het doorgaans om bedienden die thuis of onderweg werkten. Maar tegenwoordig krijgen ook bouwvakkers steeds vaker een mobiel toestel mee met de dagplanning of hun werkschema. Vroeger hadden zij een minimale digitale voetafdruk in de onderneming; nu hebben ze met hun mobiele toestellen toegang tot e-mails en andere gevoelige communicatie.

Bovendien worden meestal applicaties in de cloud gebruikt, die verbonden zijn met data binnen en buiten het bedrijf.

Deze toestellen zijn voor een cybercrimineel zéér interessante doelwitten.

In 2016 was slechts 7,5 % van alle malware mobiel, maar experts verwachten in 2023 een stijging tot 33 %. Enkele problemen bij mobiel werken zijn: • GEGEVENSLEKKEN via niet-beveiligde apps; • HOTSPOTS/WIFI-NETWERKEN die onvoldoende of niet beveiligd zijn; • NETWERKSPOOFING . Hackers

creëren dan onechte toegangspunten die eruitzien als wifi-netwerken maar die de gebruiker in de val lokken; • PHISHING. Gevaarlijk bij mobiele devices, omdat er in tegenstelling tot de netwerken in het bedrijf geen filters beschikbaar zijn.

Digitale modellen beveiligen

De nieuwe manieren van werken en bouwen creëren nieuwe veiligheidsrisico's.

Het gebruik van het internet neemt nog steeds toe in de sector. Voor BIM of platforms voor projectmanagement worden vaak online oplossingen gebruikt. Daardoor worden bouw- en infrastructuurbedrijven kwetsbaarder voor hackers en cyberaanvallen. Ook de toename van het thuiswerk doet medewerkers veel informatie delen via het internet. Er wordt vergaderd met Zoom, Teams en andere applicaties. Informatie wordt uitgewisseld via Sharepoint en commerciële projectportalen. Voor de beveiliging van deze applicaties zijn al aanzienlijke inspanningen gedaan sinds het uitbreken van de coronacrisis.

Maar daarnaast worden digitale toepassingen steeds meer gebruikt in de uitvoering van bouwprojecten, met slimme energiemeters, sensoren en slimme infrastructuur in wegen en tunnels. Dat maakt van digitale veiligheid een belangrijk aandachtspunt bij het ontwerp van gebouwen en infrastructuur. Het is belangrijk dat er aanzienlijk wordt geïnvesteerd in deze specifieke tak van de cyberveiligheid. De academische en onderzoekswereld zullen op dit gebied een grote rol spelen.

ETHISCHE HACKER MAAKT BOUWBEDRIJF BENEENS BEWUST

De human factor

Dan is er nog het menselijke aspect.

Uiteraard moet een onderneming de nodige technische maatregelen nemen.

Maar menselijke fouten zijn nog steeds de belangrijkste oorzaak van datalekken, downtime en reputatieschade voor een bedrijf.

De Cybersecurity Coalition ontwikkelde daarom tools die bewustzijn creëren. U kunt ze meteen gebruiken in uw onderneming. We geven twee voorbeelden die vooral bedoeld zijn voor kmo's: • de Cyber Security KIT. Deze helpt kmo's om hun werknemers te sensibiliseren. De kit bevat onder andere hulpmiddelen om paswoorden te versterken en phising-mails te herkennen; • de laagdrempelige en interactieve tool voor e-learning. Hij daagt medewerkers uit, legt hen deadlines op en geeft feedback over hun resultaten.

Geïnteresseerd? Surf naar www. cybersecuritycoalition.be en klik bovenaan op Tools. Grotere ondernemingen doen vanwege hun omvang en de complexiteit van hun dataverkeer best een beroep op gespecialiseerde leveranciers.

Deze ontwikkelen security awareness tests op maat. Ze geven ondernemingen de kans hun strategie continu bij te sturen door een combinatie van phishing simulaties, awareness-trainingen en periodieke rapportering.

Ons lid Beneens (Olen) kreeg recent enkele ransomware -aanvallen te verduren. Financiële of operationele schade was er gelukkig niet, en dat is geen toeval. Beneens schakelde een ethische hacker van Fox&Fish Cyberdefense in om meer bewustzijn bij de medewerkers te creëren.

De aanpak bestond uit twee onderdelen: een phishingoefening en een opleiding met hacking-demo. Om de startsituatie te peilen, stuurde de ethische hacker een ongevaarlijke phishing e-mail naar de medewerkers van Beneens. Wat bleek? Maar liefst 24 procent klikte erop. "Dat was voor ons echt een wake-up call," zegt Joeri Beneens.

De medewerkers kregen daarna een opleiding van anderhalf uur.

Ethisch hacker Reinaert Van de Cruys van Fox&Fish Cyberdefense legt uit dat daarin verschillende aspecten aan bod komen.

Plan van aanpak

Het is voor de cybersecurity van belang dat een onderneming een duidelijke cyberstrategie ontwikkelt. Deze moet verschillende aspecten omvatten zoals de technische infrastructuur, de bewustwording en training van de medewerkers en de wettelijke verplichting opgelegd door de GDPR. U kunt hiervoor gebruik maken van de kmoIT scan en de Cybersecurity Starters KIT op www.cybersecuritycoalition.be (bovenaan klikken op Tools).

Centraal in een dergelijk plan van aanpak voor kmo's staat advies. Bedoeld is hier niet het advies om een bepaalde

Reinaert Van de Cruys: "We leren mensen op een laagdrempelige manier aan hoe ze phishing e-mails en valse websites herkennen.

Vervolgens leren ze hoe ze moeten reageren als ze denken iets fout gedaan te hebben."

Beneens blijft verder stappen zetten om een meer cyberveilige kmo te worden.

"Onze cybersecurity roadmap bestaat zowel uit de uitrol van organisatorische maatregelen en procedures, als de verdere implementatie van detectie- en beveiligingssoftware," aldus Joeri Beneens.

provider in te schakelen, maar wel advies dat alle elementen in een plan op maat giet op basis van budget, timing en interne kennis.

Ondersteuning door Vlaanderen

De Vlaamse overheid ondersteunt de Vlaamse ondernemingen op het vlak van cybersecurity. Het departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) en VLAIO hebben verschillende initiatieven opgezet voor kmo’s. Deze komen met soms aanzienlijke financiële steun. Zie ook het artikel op blz. 26.

•

INFO : Hebt u vragen over deze belangrijke problematiek? Stel ze aan peter.vandamme@vcb.be. juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 25

VLAIO

Profiteer van de financiële steun en het gesubsidieerde advies voor cybersecurity!

Door de toegenomen digitalisering van de economie en de samenleving lopen Vlaamse bedrijven meer dan ooit het risico om gehackt te worden. De Vlaamse regering zet daarom in op cybersecurity.

VLAIO, het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen, geeft financiële en andere steun aan ondernemingen die hun cybersecurity willen verbeteren. Deze kan oplopen tot € 10 000 en meer.

I

ederéén is vandaag een mogelijke prooi voor cybercriminelen. Zowel kleine kmo’s als grote multinationals. Maar bedrijven staan nog te weinig stil bij de impact van een incident.

Ze beseffen ook niet altijd dat cyberveiligheid een commerciële troef is.

Een sterk cybersecuritybeleid wekt vertrouwen op bij klanten en leveranciers.

Het versterkt de businesscontinuïteit en het risicomanagement, en geeft een onderneming veerkracht en een professionele uitstraling. Onmisbaar voor een toekomstgerichte onderneming.

Kmo-portefeuille

De kmo-portefeuille van VLAIO is er nu ook voor cybersecurity-opleidingen van personeel en voor advies bij het opstellen van een cybersecurity-plan. Kleine ondernemingen krijgen een tussenkomst die fors hoger ligt dan gebruikelijk: 45 % van de kosten met een maximum van € 7500.

Met "kleine onderneming" wordt hier bedoeld een zelfstandig bedrijf met minder dan 50 werknemers en met een jaaromzet van maximum € 10 miljoen. Veel bouwbedrijven en installateurs vallen onder deze definitie. Laat deze kans dus niet liggen!

Voor middelgrote ondernemingen is er een tussenkomst van 35 %, opnieuw met een maximum van € 7500 per jaar. Ook dat percentage ligt hoger dan normaal.

Een middelgrote onderneming heeft in

26 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

NEE, UW IT'ERS ZIJN NIET NOODZAKELIJK CYBERSECURITY-SPECIALISTEN Cybersecurity is niet het eerste waaraan ondernemingen denken wanneer ze digitaliseren. Daardoor lopen veel ondernemingen onbewust grote risico’s. Zo denken ze nog vaak dat hun IT'ers de cybersecurity er wel even zullen bijnemen.

Jeroen Fiers van VLAIO benadrukt de noodzaak om als bedrijf actief in te zetten op cybersecurity en hiervoor een beroep te doen op specialisten.

Jeroen Fiers: “Cybersecurity is specialistenwerk. Zelfs externe IT-partners kunnen dat niet zomaar altijd bolwerken. Een expert in cyberveiligheid hoeft niet noodzakelijk duur te zijn.

Soms investeren bedrijven veel geld in nieuwe en dure firewalls, terwijl andere ingrepen misschien dringender, doeltreffender én goedkoper zijn. Experts detecteren de grootste noden en kunnen prioriteiten naar voor schuiven."

Cyberveiligheid hoeft dus niet duur te zijn maar gratis is ze ook niet.

En omdat cybercriminelen steeds inventiever worden, zullen er regelmatig nieuwe investeringen nodig zijn. Maar weggegooid geld is dat niet, want een cyberkraak kan een onderneming zuur opbreken.

Jeroen Fiers: “Laten we de vergelijking maken met een brand: branddetectoren kosten ook geld, maar de financiële schade van een brand zal gegarandeerd een veelvoud van die investering bedragen.”

Verzekering is geen beveiliging Bedrijven denken soms dat een verzekering hen ontslaat van de verantwoordelijkheid om zélf nog in cyberveiligheid te investeren.

Maar ook dat is een misvatting.

Jeroen Fiers: “Een verzekering is goed maar volstaat niet. Ze mag immers geen vals gevoel van veiligheid geven. Het is toch niet omdat je een goede inbraakverzekering hebt dat je voortaan alle deuren en ramen dan maar laat openstaan? Het is daarom belangrijk om naast een eventuele verzekering steeds ook werk te maken van een goed cyberveiligheidsbeleid.”

deze context 50 tot 249 werknemers en een jaaromzet van maximum € 50 miljoen.

Verbetertrajecten

VLAIO geeft daarnaast steun aan cybersecurity verbetertrajecten. Deze beogen een duurzame verbetering van de maturiteit van een kmo op het vlak van cybersecurity. Met behulp van een externe dienstverlener maakt u een grondige analyse die de huidige maturiteit in kaart brengt. Vervolgens wordt een actieplan opgemaakt, en wordt gewerkt aan de veiligheidsproblemen die prioriteit horen te krijgen.

VLAIO heeft voor deze trajecten negen dienstverleners geselecteerd. Een kmo die bij hen aanklopt, kan kiezen uit verschillende pakketten.

• Het lightpakket. Voor kmo’s die hun eerste stappen zetten op vlak van cyberveiligheid of kmo’s die een min-

der complexe IT-omgeving hebben.

Er is 45 % steun voor trajecten tussen € 15 000 en 20 000 (exclusief btw).

• Het standaardpakket. Voor kmo’s waarin de digitalisering al een intrinsiek deel van de werking is. Er is 45 % steun voor trajecten tussen € 25 000 en 30 000 (exclusief btw).

keling van een nieuwe dienst of product.

Meer info hierover is terug te vinden op www.vlaio.be/cybersecurity.

Op www.vlaio.be/cybersecurity staat veel nuttige informatie en een dossier cybersecurity. U vindt er ook inspirerende getuigenissen. Scan de QR-code voor het verhaal van een bouwbedrijf dat een ethische hacker inschakelde.

Innovatiesteun

Cybersecurity is vanzelfsprekend ook belangrijk voor bouwbedrijven en installateurs die innovatief bezig zijn met digitalisering. VLAIO ondersteunt daarom ook het cyberveilig maken van de ontwik-

Waar is de boormachine?

We taggen, traceren en connecteren allerlei soorten assets.

Maar het plaatje is groter.

Je bent niet alleen op zoek naar ‘de boormachine’.

Je bent op zoek naar optimalisatie.

Centralize your data. Smartify your decisions.

Digitaliseer Check-in-at-Work, Track & Trace, Timesheets, Asset & Inventory Management, Fleet Management & Eco Driving en andere workflows op 1 IoT platform.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 27

ASTENA

Apps doen tijd en geld winnen Astena, een softwarebedrijf en specialist voor de bouwsector, ontwikkelt ook apps. Ze zijn zeer gebruiksvriendelijk en je kunt er tijd en dus geld mee winnen, aldus Astena. We gingen aan marketingverantwoordelijke John Van de Velde vragen waarom ze zo nuttig zijn.

J

ohn Van de Velde: "De technologie evolueert snel en er worden in snel tempo nieuwe apps ontwikkeld. Deze hebben een grote toegevoegde waarde voor de bouwsector.

Heel wat ondernemingen hebben de stap al gezet en een groot aantal zal hen volgen. Astena biedt apps aan op maat van de sector van de bouw- en installatiebedrijven."

Astena gebruikt voor de bouw van deze apps de tool Power Apps van Microsoft.

John Van de Velde: "Met het krachtige PowerPlatform als vertrekpunt hebben we de bouwstenen gemaakt voor de vele app-toepassingen in de bouw.

Er zijn ontelbaar veel mogelijkheden.

Maar enkele daarvan worden vaker gevraagd door bouw- en installatiebedrijven. Een voorbeeld zijn apps om informatie te delen of foto's te maken die tonen hoever een bouwplaats opgeschoten is."

End-to-end

Een app hoeft geen geïsoleerd gegeven te zijn. Hij kan een onderdeel zijn van een ruimer geheel, een compleet digitaal proces: een verzameling apps waarmee een aannemer of installateur zijn onderneming digitaliseert. Een dergelijk proces kan gaan van verkoop tot uitvoering, en zelfs tot de dienstverle-

28 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

ning achteraf. Het is de filosofie van het end-to-end digitaal werken.

John Van de Velde: "Daarvoor moet de onderneming beschikken over smartphones of tablets en is het handig al een ERP, een CRM of een documentbeheersysteem te hebben of te overwegen. Alle data verzameld door de apps worden doorgegeven naar dat systeem, dat functioneert als een soort centrale database, zodat de correcte informatie zijn weg vindt naar alle onderdelen van de onderneming. De informatiestroom verloopt overigens in twee richtingen: van de app naar het centrale IT-systeem maar ook omgekeerd."

Verkoop

Het digitale proces begint bij de verkoop, het departement sales. Op de bouwplaats worden de opmetingen uitgevoerd en met de smartphone of tablet ingegeven in de app, klaar voor de offerte. Dan zijn er twee mogelijkheden: de klant zet zijn handtekening rechtstreeks op de tablet, of de offerte wordt afgewerkt op kantoor en vervolgens opgestuurd. Papier en balpen niet meer nodig!

Logistiek

Een andere ontwikkeling is de logistieke app. Daarmee kun je alle logistieke handelingen in de onderneming

registreren. Vaak zal het gaan om materiaal en materieel dat naar de bouwplaats gaat of terugkomt.

John Van de Velde: "Een ploegbaas of projectleider die materiaal nodig hebben, kunnen dit op elk moment intern aanvragen aan de collega’s verantwoordelijke voor de logistiek.

Sommige klanten staan zelfs toe dat projectleiders, via hun app, rechtstreeks bij de leverancier bestellen of een afroep doen op een raamcontract."

Werkplaats

Daarnaast bestaat de werkplaats-app, die twee functies heeft.

John Van de Velde: "De arbeider in de werkplaats krijgt via deze app vanop de bouwplaats of vanop kantoor een opdracht; en vervolgens kan hij laten weten wanneer hij klaar is. Een interessante illustratie zijn productieopdrachten die ze krijgen en kunnen afmelden."

Tijdsregistratie t/m digitale werkbon

De vierde app in het digitale proces maakt het mogelijk om op een eenvoudige manier de arbeidstijd te laten registreren door de arbeider of de ploegbaas. Deze laatste kan ook het gebruikte materiaal registreren, de veiligheidschecklist nagaan en de planning en de foto's bekijken. Een variant van deze app kan gebruikt worden door de dienst na verkoop.

Een app hoeft geen geïsoleerd gegeven te zijn. Hij kan een onderdeel zijn van een ruimer geheel, een verzameling apps waarmee een aannemer of installateur zijn onderneming digitaliseert.

noemt. "Het is een soort online webshop op de werf. Een projectleider kan met deze app nagaan of iets op voorraad is en vervolgens bestellen wat hij nodig heeft in de beschikbare maten en kleuren, geïllustreerd met afbeeldingen."

Besluit

Magazijn-app

Ten slotte is er nog de magazijn-app.

Daarmee kun je nagaan welk materiaal er is, of het in het magazijn ligt of in de bestelwagen, en welke bewegingen er zijn tussen die twee. Aan de hand van barcodes kun je met deze app ook de jaarlijkse inventaris maken.

voor ondernemingen. Ik heb hier net een klant beschreven die zijn hele activiteit digitaliseert met een package van apps. Maar we hebben ook klanten die slechts een of twee apps gebruiken en die zachtjesaan evolueren naar meer apps met hetzelfde design en gebruiksgemak, of naar apps die zelf evolueren."

Nog veel meer …

De toekomst

De apps die hier kort besproken werden, zijn lang niet de enige die bestaan.

Maar het zijn hoofdzakelijk deze voorbeelden die gevraagd worden door bouw- en installatiebedrijven.

John Van de Velde: "Van de vijf geciteerde apps is vooral die voor tijdsregistratie zeer populair. Hij is zeer nuttig

Astena is bezig met de ontwikkeling van nieuwe apps voor de toekomst: "We kunnen specifieke oplossingen aanbieden voor een bepaald project, oplossingen afgestemd op een specifieke vraag," aldus John Van de Velde.

Een voorbeeld van een dergelijke app is wat hij de "Zalando van de bouw"

Het zal u niet verbazen: de marketingverantwoordelijke van Astena zou het een heel goed idee vinden dat alle bouw- en installatiebedrijven de stap naar apps zouden zetten.

John Van de Velde: "Ze zijn heel gebruiksvriendelijk en vergen weinig opzet en opleiding. Daarnaast zijn deze apps geen puzzel van toepassingen die helemaal niet op elkaar lijken.

Ze hebben allemaal dezelfde look & feel, namelijk die van de onderneming.

De drempel naar apps in de werkomgeving is laag, want tablet- en smartphone-gebruik is de norm geworden in ons privéleven. Belangrijk is dat het management de medewerkers kan overtuigen van hun bijdrage aan het totale digitale proces. Met deze apps kun je tijd en dus geld winnen, en dat in de context van grote prijsstijgingen, van een soms beperkte beschikbaarheid van materialen en ten slotte van de krapte op de arbeidsmarkt van de bouw."

•

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 29

IN DE PRAKTIJK

Materiaal en materieel digitaal beheren Hoe werkt het in de praktijk, software installeren en doen functioneren? We gingen het ook vragen aan een provider, MIRA Software. Deze firma heeft een systeem ontwikkeld voor het beheer van materiaal en materieel in de onderneming. Daar zijn namelijk nog efficiëntiewinsten te halen, valt zaakvoerder Ignace De Coster meteen met de deur in huis.

I

gnace De Coster: "We hebben een onderzoek gedaan bij een bouwbedrijf van klasse 8. Daar telden we 4000 boren, slijpmachines en ander handgereedschap. De gemiddelde kosten, rekening houdend met aankoop en afschrijving, waren € 3,54 per stuk en per dag. Dan kom je al snel uit op € 15 000 kosten per dag voor al dit handgereedschap."

"En dan zijn de indirecte kosten nog niet in kaart gebracht: onnodige dubbele aankopen, slechte planning, materieel moeten huren omdat het eigen materieel niet gevonden wordt … Kortom, er gaat veel geld naar materieel. Voor dat onderdeel van de onderneming is efficiënt beheer dus onmisbaar."

BASF

MIRA Software heeft een interessante geschiedenis. De tool is op de bedrijfsvloer geboren, meer bepaald die van de chemische multinational BASF. Ignace De Coster: "Een jaar of zeven geleden heeft Izit, waarvan MIRA nu een businessunit is, een specifieke 30 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

tool ontwikkeld voor BASF. Maskers zijn heel belangrijk voor een chemisch bedrijf, en BASF wilde nauwgezet maar snel en eenvoudig kunnen registreren wie wat had meegenomen, waarnaartoe enzovoort."

Ook voor kmo's

De oplossing voor BASF gaf Izit inspiratie. Ook op de kmo-markt bestaat vraag naar beter magazijnbeheer. De verdere ontwikkeling verliep zeker in het begin aan een gezapig tempo. Maar nu is MIRA een volwaardige businessunit in Izit. Sinds twee jaar is er een actief marketing- en salesbeleid, waarmee de firma ook bouwbedrijven wil overtuigen.

Ignace De Coster: "MIRA lijkt nauwelijks nog op die eerste tool voor BASF. We staan intussen véél verder.

Onze tool is nu uitgebreid met toepassingen voor materiaal en materieel, inventarisatie, registratie en administratie. Kijk naar de beginletters, en je ziet waarom onze software MIRA heet."

Hoe werkt het?

Ignace De Coster: "In de praktijk worden stukken gelabeld, bijvoorbeeld met een QR-code. Die kan eenvoudig gescand worden bij een actie met het materieel, iemand die iets meeneemt of zo. Na de scan kan dan informatie over het project, de persoon en dergelijke ingegeven worden. Maar met een scan kun je ook gegevens opvragen over een stuk gereedschap."

"Scannen is handig maar het hoeft niet. Het is ook mogelijk om zonder scanner te werken. We proberen zo gebruiksvriendelijk mogelijk te zijn.

Intussen hebben we bijvoorbeeld een app voor de smartphone ontwikkeld waarmee alles kan gebeuren op de bouwplaats of een andere locatie."

"Wie met ons in zee gaat, moet rekenen op ongeveer een dag voor het installeren van de software en de begeleiding van de mensen die hem gaan gebruiken.

Dat laatste gaat snel, MIRA is gemakkelijk om mee te werken. Afhankelijk van het bedrijf en het bedrijfsprocessen is er dan nog finetuning nodig, waarbij we ondersteuning en begeleiding leveren. Maar je kunt zeggen dat de basis gelegd wordt in een, twee dagen."

Compatibel

Elders in dit dossier wordt aangestipt dat het doorgaans zinvol is om in fases te digitaliseren. Maar daarbij moet een

Ignace De Coster: "Wie met ons in zee gaat, moet rekenen op ongeveer een dag voor het installeren van de software en de begeleiding van de mensen die hem gaan gebruiken."

onderneming ook naar de langere termijn kijken. Het heeft geen zin om nu software aan te kopen die niet compatibel is met latere stappen. Hoe zit dat met MIRA Software?

Ignace De Coster: "We werken met Open API, de Open Application Programming Interface. Dat is een datastandaard waarmee data uitgewisseld kunnen worden tussen MIRA en andere tools. We hebben al een koppeling geïmplementeerd voor GeoDynamics voor het beheer van verplaatsingen.

We werken aan koppelingen met ERPsystemen die in de bouw gebruikt worden. Ook met de IT-omgeving van het controle-organisme Vinçotte bestaat al een koppeling. Daardoor kan een werfleider op de bouwplaats onmiddellijk het recentste keuringsbewijs van een machine opvragen."

"We zijn een nichespeler, we moeten dergelijke koppelingen voorzien, anders hebben we geen bestaansrecht. Maar voor alle duidelijkheid: die andere tools zijn niet nodig om met MIRA te werken. Ons systeem kan ook volledig los gebruikt worden. Daardoor is het niet alleen geschikt voor grote ondernemingen maar ook voor kleine kmo's. Wij hebben onder onze klanten niet alleen ondernemingen maar ook scholen, steden, gemeenten enzovoort. Of zoals ik het soms zeg: we zijn er voor ondernemingen en organisaties van vijf tot vijfduizend werknemers."

•

OVERZICHT VAN ALLE GEREEDSCHAP EN VERBRUIKSGOEDEREN Wat is MIRA? Voor een uitgebreid overzicht verwijzen we naar www.mirasoftware.be. Maar kort samengevat is MIRA Software een totaalpakket voor de inventarisatie, de registratie en de administratie van materiaal en materieel.

De bedoeling is een volledig overzicht te creëren van al het gereedschap en de verbruiksgoederen binnen een bedrijf of organisatie.

Niet alleen het uitlenen en inchecken van materiaal is mogelijk, maar ook de koppeling ervan aan onderhoud, stock en reservaties.

Wie verbruikt wat, waar, wanneer en hoelang? "Met MIRA Software weet u dit in één klik of scan," aldus de firma.

Nog volgens de provider zelf, heeft de gebruiker altijd controle op de actuele voorraad van zijn verbruiksgoederen. Hij heeft een overzicht van het uitleenmagazijn en, indien van toepassing, inzicht in komende inspecties en keuringen. Met de reservatiemodule kunnen projecten voorbereid worden. "MIRA is dé software voor magazijnbeheer, die zorgt voor inventarisatie, overzicht en inzicht in de data van uw materiaal, materieel, gereedschap, toestellen en verbruiksgoederen."

is één centraal overzicht. Zoals het eigenlijk hoort in een moderne onderneming ...

Mobiel beheer met app MIRA komt met een app voor het mobiele beheer van gereedschap en materiaal. Daarmee kan materiaal geregistreerd worden op naam van een persoon, project of een klant. Maar je kunt er ook alle informatie mee opvragen over een specifiek stuk gereedschap. Wie heeft dit toestel als laatste gebruikt? Wanneer moet de volgende onderhoudsbeurt of keuring uitgevoerd worden?

Bewerkingen die op de app worden uitgevoerd, worden onmiddellijk doorgestuurd naar de centrale databank. Een overzicht van het materiaal en materieel is dus steeds in real-time beschikbaar.

De applicatie werkt zowel op het besturingssysteem Android als op iOS en kan ook geïnstalleerd worden op scanners en desktops.

De info staat niet verspreid over verschillende Excelbestanden. Er

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 31

TECTUM GROUP

Digitalisering als sleutel in de groeiambitie Een bouwonderneming digitaliseren raakt alle aspecten van de bedrijfsvoering. Je kunt er niet meer aan ontsnappen, het is een noodzaak. Dat blijkt uit de ervaringen van Yves Biesmans, afgevaardigd bestuurder van ons lid Tectum Group.

D

e afgelopen jaren is Tectum Group fors gegroeid.

Er zijn intussen vestigingen in België, Nederland en Polen. Ook Thor2025, het strategische plan van de groep, stelt groei voorop, zowel in de tak uitvoeringen als in de tak distributie. Yves Biesmans laat er geen twijfel over bestaan: "Onze visie op digitalisering is een fundamenteel onderdeel van die groeistrategie. We zetten continu stappen in verdere digitalisering, en dat is een absolute noodzaak".

Netwerkinfrastructuur en datacenter

Yves Biesmans: "De netwerkinfrastructuur en het datacenter moeten gelijke tred kunnen houden met de groeiambities. Je IT-infrastructuur moet veilig en performant zijn. Dat betekent beveiligd tegen water, brand en stroomonderbrekingen. En het betekent zeker ook dat je altijd en overal een stabiele en snelle internetconnectie kunt garanderen. Wij doen dit jaar nog een forse investering in een nieuw extern serverpark, al draaien een aantal applicaties reeds in de cloud."

Cybersecurity

Yves Biesmans: "Bij beveiliging denken we natuurlijk ook aan cybersecurity. Cybersecurity begint in feite bij de medewerkers zelf. Onze IT-afdeling doet veel inspanningen om de waakzaamheid van onze mensen voor phishing hoog te houden met 32 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

mail-alerts en opleiding. Daarnaast beschikken we ook over een AI-tool die cyberaanvallen in real time detecteert en er autonoom op reageert, noem het onze tweede verdedigingslinie."

Procesoptimalisatie

Yves Biesmans: "Om interne processen te stoomlijnen en om beter samen te kunnen werken, hebben we in de voorbije jaren een solide basis gebouwd van ERP-systemen en systemen voor Customer Relation Management of CRM. Daarop bouwen we nu dankbaar verder. Enkele voorbeelden: in het PIM- of Product Information Management-systeem organiseren we alle informatie over de producten in ons gamma. Dit voedt onder meer onze webshop. Met Robotic Proces Automation, afgekort RPA, hebben we een virtuele collega met de naam Teccie aangeworven, die repetitieve taken overneemt, zodat de collega's meer tijd aan hun kerntaken kunnen besteden."

Communicatie- en informatiestromen

Yves Biesmans: "We zijn sterk aan het inzetten op applicaties die de informatiestromen van ons bedrijf met klanten en met leveranciers verbeteren. We willen echt af van mailverkeer met bestellingen, plannen, excels enzovoort, waarvan de inhoud vervolgens door medewerkers verwerkt en op de juiste plaats gezet moet worden. Met EDI of Electronic Data Interchange

automatiseerden we al de uitwisseling van documenten zoals verkooporders, bestellingen, pakbonnen en facturen.

Voor Roofcomfort, ons bedrijf gespecialiseerd in dakonderhoud en – herstellingen, onderzoeken we op dit moment de mogelijkheden van een Field Service en Customer portaal. Klantenportalen zullen straks in heel het bedrijf voor een betere klantenbeleving zorgen, en bovendien zal de foutenlast dalen door het beperken van manuele handelingen bij het verwerken van informatie."

Dataverzameling en analytics

Yves Biesmans: "In een datawarehouse capteren we de relevante data uit al onze applicaties. Klantengegevens, verkoopgegevens en dergelijke worden gebundeld. De Business Intelligence tool BI stelt ons in staat om patronen en trends te herkennen, en is zo een heel krachtige tool om enerzijds key performance indicators op te volgen en anderzijds beleidsbeslissingen te nemen. Samen met de data-analist in ons IT-team zien we nog heel wat mogelijkheden voor uitbreiding van de BI."

IT-roadmap

Yves Biesmans: "Technologie biedt heel veel kansen, en er zitten nog heel wat projecten in de pipeline: drones op onze daken, marketing automation in onze digitale marketing, sensoren in productontwikkeling ..."

"Maar voorbij alle IT-projecten is digitalisering vooral een mindset. Het vergt de bereidheid van elke medewerker om nieuwe digitale wegen te leren kennen én te bewandelen. Met de Tectum University willen we daarom inzetten op digitaal leren, stap voor stap, maar met onze blik gericht op de digitale toekomst."

•

Publireportage

Digitaliseer uw veiligheids-, kwaliteits- en milieubeheer met VARIO software Focus terug op het échte preventiewerk dankzij INCERTA’s gecentraliseerde en efficiënte beheersapplicatie VARIO voor alle administratieve taken en ondersteunende processen.

Preventieadviseurs hebben een zeer uitgebreid takenpakket dat gaat van vragenlijsten opstellen en verwerken en verslagen en publicaties opmaken tot de periodieke opvolging van allerhande zaken, aangevuld me potentiële, onvoorziene en bijkomende taken zoals reconstructies. Ze doen dit steeds met veel precisie en een groot verantwoordelijkheidsgevoel voor het welzijn en de veiligheid van elke werknemer. Wanneer het bedrijf ook nog eens een VCA- en/of ISO-certificatie nastreeft, liggen de verwachtingen aan het adres van de preventieadviseur zelfs nog hoger.

Niet alleen ervaren preventieadviseurs hierbij steeds meer de administratieve last bij het opzetten en onderhouden van een veiligheids- of kwaliteitsmanagementsysteem, bij Incerta zijn wij er ook van overtuigd dat preventieadviseurs zich moeten kunnen focussen op hun passie, namelijk het échte preventiewerk.

VARIO biedt hier als complete beheerstool mét de gewenste consulting en begeleiding, de ideale oplossing voor.

20 stevige modules Met 20 ready-to-use modules kan VARIO software onder meer ondersteuning bieden inzake inspecties, audits, risicobeheer, documentenbeheer, ongevallenopvolging, klachtenbeheer, keuringen en indienststellingen, het beheer van competenties en het onderhoud van het wetgevingsregister.

VARIO’s cloud-toepassing maakt alle informatie centraal beschikbaar en biedt het ideale communicatieplatform binnen de organisatie. Dankzij geautomatiseerde werkstromen worden verantwoordelijken automatisch bericht wanneer zaken niet in orde zijn of dreigen te vervallen. Digitalisering opent de weg naar minder papierwerk en meer focus en biedt bovendien via de handige app ook mogelijkheden tot meer betrokkenheid op de werkvloer, op werven en in alle lagen van de organisatie.

INCERTA beschikt zowel over een team van ervaren QHSE-consultants alsook over een deskundige informatiedienst die klanten, gaande van een kleine KMO tot internationale organisaties, kan helpen met oplossingen op maat.

Over INCERTA In 15 jaar tijd ontpopte INCERTA zich van VCA-adviesverstrekker tot algemene specialist in het ondersteunen van preventiediensten in hun dagelijkse werking. Onze totaalaanpak mét advies en begeleiding in combinatie met de implementatie van onze VARIO HSEtools hebben al meer dan 500 klanten overtuigd van de voordelen van digitalisering.

Meer info over onze producten en diensten vindt u op www.variosoftware.be

Met ongeveer weet je niets.

Met Exact weet je alles.

Maak kennis met de bouwsoftware van Exact.

Een toekomstbestendig platform voor je projectadministratie, projectbeheer én boekhouding.

Exact is de onbetwiste nummer één cloud business software leverancier voor kmo’s in de Benelux, met meer dan 550.000 tevreden klanten.

Met Exact houd je op elk moment van een bouwproject een haarfijn overzicht over budget, timing en materialen.

Kijk voor meer informatie op exact.be/bouw

KOM OP TEGEN KANKER!

We fietsten weer 1000 kilometer tegen kanker Na een corona-onderbreking van twee jaar, werd in het Hemelvaartweekend de 1000 km van Kom op tegen Kanker weer gefietst. De Confederatie doet mee van in het begin in 2010, en ook dit jaar reden we mee, als een bescheiden eerbetoon aan de slachtoffers van deze vreselijke ziekte.

Wim Garmyn staat klaar om te vertrekken met het peloton.

T

raditioneel is er een sterke aanwezigheid van de sector in de 1000 km. Ook dit jaar waren er teams van leden als Denys en CITBlaton – met onze welgemeende excuses aan de leden die we hier niet vernoemen! Het team van de Confederatie bestond uit Wim Garmyn, Peter Graller, Gerd Decoene, Joeri Van Meenen, Bram Schittecatte, Hendrik De Wit en gastrijder Bert Schampers.

Het is een fantastisch gevoel om mee te rijden in deze warme golf van solidariteit.

Gerd Decoene: "Het was voor mij de eerste keer dat ik in het team van de Confederatie meereed met de 1000 km voor KOTK. Ik was echt enorm onder de indruk, enerzijds van de organisatie in z’n geheel en de omvang ervan en anderzijds van de emotionele momenten die voor mij

Gerd Decoene en Hendrik De Wit in etappeplaats Aalter.

Joeri Van Meenen ontmoette een enthousiaste supporter.

vaak naar boven gekomen zijn."

Iedereen kent immers wel iemand die door deze vreselijke ziekte getroffen is.

Wim Garmyn: "Het was een emotionele rit, omdat ik persoonlijk jammer genoeg al twee dichte familieleden heb verloren aan kanker. De rit pauzeerde in beide gemeentes waar ze woonden, dus was er voor mezelf een sterke symboliek factor die meespeelde. Ook reed ik door mijn huidige thuisgemeente Wilrijk, waar een ander familielid woont en aan de straatkant stond te supporteren. Ook hij strijdt tegen een ongeneeslijke vorm van bloedkanker, gelukkig onder controle met medicatie."

Onder meer dat onderzoek wil de 1000 km van KOTK ondersteunen. Dit jaar werd niet minder dan € 6 073 000 verzameld door de deelnemende teams, die elk € 5500 sponsorgeld inbrachten.

Meer dan € 6 miljoen

De strijd tegen kanker staat niet stil.

Maar sommige vormen van onderzoek vinden moeilijk financiering, bijvoorbeeld omdat ze commercieel niet interessant zijn.

Meedoen!

Zin om mee te doen met een team in 2023? Haast u dan, want het enthousiasme is zo groot dat de inschrijvingen schaars zijn. De 1000 km wordt gereden in het Hemelvaartweekend. Elke dag is er een voor- en een namiddagrit van elk 125 kilometer. Elke rit wordt gereden door één teamlid. De teams bestaan dus uit één tot acht rijders. Begin- en eindpunt van de dag liggen in Mechelen; 's middags is er een teamwissel mogelijk in de etappeplaats

•

INFO: www.de1000km.be.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 35

BEMALINGEN

Beter omgaan met grondwater is noodzaak geworden Het is midden mei 2022. In het nieuws horen we berichten over een gebrek aan neerslag en ernstige droogte. De grondwaterstanden dalen en er wordt opgeroepen om zuinig om te gaan met water. Op sociale media lezen we: “Maar hier in mijn straat zijn ze al maanden het water aan het oppompen en in de riolering aan het lozen, en ik moet zuinig zijn met water. Dat ze daar eens iets aan doen.”

D

e aandacht voor het oppompen van het grondwater bij bouwwerkzaamheden is de voorbije jaren sterk toegenomen. De regelgeving werd aangescherpt. Een erkenning voor boorbedrijven is ingevoerd met bijhorende opleidingsvereisten en rapportageverplichtingen. Richtlijnen voor bemalingen zijn opgesteld. Er zijn bijkomende eisen gesteld aan de debietmeters op werven.

De bemalingscascade, de volgorde van voorkeursmaatregelen, wordt steeds strikter opgelegd (zie de illustratie). Het aanvragen en verkrijgen van een vergunning (klasse 1 en 2) of een akte (klasse 3) voor een bemaling wordt als complex en tijdrovend ervaren.

Vergunningen en meldingen

Geen enkele bemaling mag uitgevoerd worden zonder vergunning of melding. Uit de cijfers van departement Omgeving blijkt dat er in de voorbije drie jaar een sterke toename was van het aantal meldingen klasse 3: van 3622 ingediende dossiers in 2019 tot 8577 dossiers in 2021, een stijging van 58 %.

Hierdoor is ook het aantal meldingen over bemalingen in verhouding tot alle ingediende meldingen toegenomen van 22 % naar 36 %. Het aantal meldingsdossiers over bemalingen die stopgezet of niet rechtsgeldig zijn, is in dezelfde periode gestegen van 14 % naar 22 %.

Voor vergunningsaanvragen klasse 1 en 2 is de trend minder duidelijk: 1167 aanvragen in 2019, 1401 aanvragen in 2020 en 1359 aanvragen in 2021 met respectievelijk 62 %, 66 % en 64 % positieve beslissingen. Een aanvraag voor een bemaling 36 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

resulteert wel aanmerkelijk minder in een vergunning vergeleken met het gemiddelde: 64 % van de aanvraagdossiers met een bemaling tegen 72 % voor alle dossiers.

Minister van Omgeving Zuhal Demir heeft plannen voor de bijsturing van de regelgeving over de omgevingsvergunning. Ze kondigde daarbij aan in overleg met de sector onderzocht zal worden hoe bemalingen snel de juiste vergunningen kunnen krijgen, zonder vertraging te veroorzaken op de werf.

Hoeveelheden opgepompt water

Maar hoeveel water wordt er dan opgepompt? Professor Marijke Huysmans heeft blik geworpen op de gegevens over vergunningen in het loket van Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV).

Zij schat dat het in Vlaanderen gaat om 63 miljoen kubieke meter per jaar. Dit is van dezelfde grootteorde als de landbouw of als de industrie. Die 63 miljoen kan een onderschatting of overschatting zijn. Sommige boorbedrijven zijn van mening dat het een onderschatting is.

Impact van bemalingen

Bemalingen hebben op verschillende manieren een impact op de omgeving. De verlaging van de grondwatertafel is er maar één aspect van. Het aantrekken van verontreiniging van nabijgelegen vervuilde gronden is een ander risico. Ook gesaneerde terreinen moeten hierbij verder onderzocht worden, want de mogelijkheid van een restverontreiniging is reëel. Zuiveren van opgepompt grondwater is al lang geen uitzondering meer.

De impact op natuurgebieden, bossen en parken wordt ook

De bemalingscascade. Lozen in de riool is de allerlaatste optie.

altijd onderzocht. Bestaat de kans dat wortels van bomen geen water meer kunnen opnemen? Bestaat de kans dat de grond zal verdrogen? Dit kan leiden tot een verhoogde afbraak van organische stof in de bodem. De mineralisatie van organische stof neemt toe, waardoor veel extra voedingsstoffen vrijkomen, zowel stikstof als fosfaat. Daardoor wordt natuurlijke vegetatie verdrongen door stikstofminnende planten.

Bevloeiing van natuurgebieden, maar ook van bomen bij de buren, komt steeds vaker voor.

Verzilting, waarbij het zoutgehalte van de bodem en het grondwater toeneemt, is een belangrijk aandachtspunt in kust- en poldergebieden. De vermenging van zoet en zout grondwater moet absoluut vermeden worden.

Het risico op schade aan nabijgelegen gebouwen wordt al langer onderzocht. Verschillende schadegevallen zijn bekend. De aanwezigheid van veen of andere slappe lagen, van aanvulgronden en van een heterogene fundering van nabijgelegen gebouwen zijn factoren die hierin een rol spelen.

Het belang van vooronderzoek

Een bemalingsstudie waarin enkel een bemaling gemodelleerd wordt maar de impact op de omgeving niet onderzocht is, is onvolledig en volstaat niet om een vergunning of melding te bekomen.

Bij het onderzoek van de impact van een bemaling op de omgeving wordt in eerste instantie een aandachtszone van 750 meter vooropgesteld. Via het kaartmateriaal in het loket van Databank Ondergrond Vlaanderen, kortweg het DOV-loket,

PROJECT OVER GRONDWATERBEHEERSING BIJ BOUWPROJECTEN De VCB en het WTCB slaan de handen in elkaar om in het COOCK-project Grondwaterbeheersing bij bouwprojecten onderzoek te doen en kennis te verspreiden over innovatieve methoden en technieken met als doel: • het optimaliseren en minimaliseren van opgepompte grondwaterdebieten via slimme sturing en innovatieve technieken voor het hydraulisch isoleren van bouwputten; • het heraanvullen van het grondwater door retourneer- en infiltratietechnieken; • het faciliteren van het hergebruik van niet geretourneerd/geïnfiltreerd grondwater (i.p.v. lozing in de riolering).

Het project loopt van 1 januari 2022 tot 31 december 2024 en wordt gesubsidieerd door Vlaio.

Info: www.grondwaterindebouw.be.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 37

BEMALINGEN

wordt de omgeving gescreend. Beschikbaar zijn kaarten met habitat- en vogelrichtlijngebieden, erkende natuurreservaten, beschermde duinen, verziltingskaarten, bodemonderzoeken, saneringen en nog veel meer. Via dit loket kun je ook grondwaterstanden en resultaten van sonderingen en boringen raadplegen.

Ook op geopunt.be en waterinfo.be is er interessant kaartmateriaal beschikbaar.

Het opstellen van het bemalingsconcept gebeurt via analytische of numerieke modellering. Voor eenvoudige bemalingen zonder bijzonderheden in de omgeving heeft de Vlaamse Milieumaatschappij een Excel-bestand op basis van analytische berekeningen beschikbaar gesteld. Gebruik deze tool wel met de nodige voorzichtigheid. Het is immers niet altijd evident om de doorlatendheid van de bodem in te schatten.

Een numerieke 3D-modellering door een gespecialiseerd studiebureau is vereist voor grote bouwputten en voor complexere bemalingen, bijvoorbeeld een bouwput met verschillende uitgraafdieptes en met aandachtsgebieden in de omgeving. Studiebureaus zullen hiervoor elektrische sonderingen met een drukkracht van 20 ton laten uitvoeren tot op grotere diepte, zodat de opeenvolging van zand- en kleilagen en de aanwezigheid van veen kan vastgesteld worden. Het risico op opbarsten van een bouwput door de niet-gekende aanwezigheid van een diepere ondoorlaatbare of waterremmende laag kan hierdoor beter ingeschat worden.

Indien nodig kan een spanningsbemaling dan meegenomen worden in het concept. Met mechanische sonderingen of sonderingen van 10 ton heb je dus vaak onvoldoende informatie om een goed bemalingsconcept op te stellen. Ook de monitoring van grondwaterstanden in peilbuizen is essentieel. Automatische loggers zijn hierbij een handig hulpmiddel, maar deze zijn nog niet ingeburgerd in de bemalingswereld.

Kwaliteit grondwater

Ook aan de kwaliteit van het grondwater wordt steeds meer aandacht besteed, onder meer vanwege de PFOS-verontreiniging.

Wanneer het grondwater al dan niet van nature verontreinigd is en de normen niet gehaald worden, dan moeten verhoogde lozingsnormen aangevraagd worden of moet een zuivering geplaatst worden. Voor beide is een vergunning vereist. Er gelden bovendien verschillende normen naargelang het grondwater geretourneerd, geïnfiltreerd of in oppervlaktewater geloosd wordt. Een vooraf38 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

gaande analyse van het grondwater is dus geen overbodige luxe.

Dit moet gebeuren volgens voorgeschreven procedures (voor de experten: CMA voor bodem/sediment, WAC voor grondwater).

Vroeger was lozen in de riolering standaard. Tegenwoordig wordt de bemalingscascade steeds meer vrijwillig toegepast of opgelegd in de vergunning. Stap 1 bestaat uit het beperken van opgepompte debieten door de duur van de bemaling in te korten, door peilgestuurde bemaling toe te passen of door het retourneren en infiltreren van grondwater.

Het plaatsen van verticale waterremmende wanden en/of het toepassen van artificiële horizontale waterremmende lagen door jet grouting en waterglasinjectie, in afwezigheid van een kleilaag op een geschikte economische diepte, zijn andere mogelijkheden om de opgepompte debieten te beperken.

Door het beperken van het opgepompt debiet wordt ook de invloedssfeer van een bemaling kleiner. Hierdoor kan vermeden worden dat de bemaling invloed heeft op natuur in de omgeving of dat er verontreiniging aangetrokken wordt. Door water te retourneren kun je invloed uitoefenen op de indelingsklasse van de bemaling, omdat deze rekening houdt met het netto opgepompte debiet.

Vervolgens wordt ingezet op het ter beschikking stellen van bemalingswater voor groendiensten, landbouwers of buurtbewoners. Containers van 1000 liter hebben weinig meerwaarde. Ze zijn zo klein dat via de overloop nog altijd veel water verloren gaat.

De kwaliteit van het opgepompte water is ook een aandachtspunt.

Op basis van een verkennende studie raadt het WTCB vanuit het voorzorgsprincipe aan om het bemalingswater niet te gebruiken voor het vullen van regenwaterputten wegens de aanwezigheid van sulfaat- en ijzerreducerende bacteriën in het grondwater. Deze zorgen respectievelijk voor de geur van rotte eieren en voor corrosie van de leidingen in de sanitaire installatie binnenshuis.

In de bemalingscascade volgt dan het lozen in oppervlaktewater zoals beken, grachten en kanalen. Pas als laatste optie is lozen in de riolering toegestaan.

•

HERGEBRUIK

De meubels van de Confederatie gaan naar de Brusselse scholen De Confederatie is verhuisd naar de Kunstlaan. Haar oude hoofdkwartier in de Lombardstraat krijgt een nieuwe bestemming. Maar de meubels en de uitrusting die de beroepsorganisatie er moest achterlaten, gaan niet verloren. Ze krijgen een tweede leven, in samenwerking met de stad Brussel. Circulariteit in actie!

V

oor veel medewerkers van de Confederatie is het gebouw in de Lombardstraat in Brussel oude geschiedenis, een bladzijde die omgeslagen is. De HUBB aan de Kunstlaan is nu de place to be voor de bouw.

Maar dat geldt niet voor onze gebouwbeheerders.

Voor hen was het avontuur van de Confederatie in het historische hart van Brussel niet voorbij met de verhuis eind januari.

Een grote hoeveelheid meubels en kantooruitrus-

ting kon namelijk niet mee naar het nieuwe gebouw.

Wat was de beste manier om de Lombardstraat toch leeg te maken? Alles maar de afvalcontainer in? Die oplossing kreeg niet de voorkeur, vertelde ons gebouwbeheerder Jérome Verhaeren.

Jérome Verhaeren: "We hebben contact opgenomen met de administratie van de stad Brussel in Brucity, met de verantwoordelijken voor de scholen. Die hebben meteen hun interesse laten blijken voor de recuperatie van het materiaal in ons oude

gebouw, om het te verdelen over de scholen in de hoofdstad. Het gaat om tientallen kasten, werktafels, stoelen en andere meubels, en daarnaast veel keukenspul: messen en vorken, borden, kopjes, schoteltjes, glazen enzovoort. Er zat heel veel tussen waarvan het jammer zou zijn om het weg te gooien."

Zes weken werk

De mensen van Brucity hadden ongeveer anderhalve maand nodig.

Jérome Verhaeren: "Ze hebben gedurende zes weken

Stoelen, tafels, meubels … Het zou zonde geweest zijn ze weg te gooien

een geweldige job gedaan.

Er waren verschillende vrachtwagens nodig om de Lombardstraat leeg te halen en het materiaal naar Brusselse scholen te brengen. Op deze manier dragen we bij aan de circulaire economie.

Slechts ongeveer 10 % wordt weggegooid, de resterende 90 % wordt hergebruikt.

Sta me toe hier de stad Brussel en het personeel van Brucity te bedanken voor het formidabele werk dat ze verricht hebben."

Hergebruik

Waar mogelijk, is de Confederatie een voorstander van hergebruik en circulariteit in de bouw. We moeten de ecologische voetafdruk van onze sector ze klein mogelijk maken. Door onze meubels en uitrusting ter beschikking te stellen van de Brusselse scholen voegt de Confederatie de daad bij het woord.

Niet toevallig is onze Brusselse gewestconfederatie een van de trekkers van BuildCircular.Brussels, een project van het Brussels gewest dat bouwbedrijven begeleidt die de stap naar meer circulariteit willen zetten.

•

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 39

De persconferentie vond plaats op het dak van een gebouw dat wordt opgetrokken door ons lid Louis De Waele.

WERKGELEGENHEID

De sector en Fedasil willen asielzoekers naar de bouw leiden Onze bouwbedrijven zoeken werkkrachten. Waarom de asielzoekers niet aanspreken?

Daarover is nu een samenwerkingsakkoord gesloten tussen Sammy Mahdi (staatssecretaris voor Asiel en Migratie), Fedasil en, voor de bouw, Constructiv. De samenwerking sluit aan op Asielzoeker zkt. match, een actie van Mahdi.

D

e Green Deal, de verschillende relanceplannen, de energetische renovaties, de heropbouw na de overstromingen van vorige zomer … De bouwsector komt handen te kort. Er zijn naar schatting 20 000 nieuwe werkkrachten nodig en liefst zo snel mogelijk.

De sector heeft al verschillende acties opgezet om mensen warm te maken voor een baan in de bouw.

Recent is bijvoorbeeld De bouw kijkt verder gelanceerd, een actie gericht op jongeren. Nu is er ook de samenwerking met Fedasil, het federaal agentschap voor de opvang van asielzoekers.

40 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

Op de werf

Het akkoord hierover werd voorgesteld op een bouwplaats van ons lid Louis De Waele, aan de Grondelsstraat in het Brussels gewest. Gedelegeerd bestuurder Stéphane Dieleman is verheugd over het initiatief.

Stéphane Dieleman: "De bouw moet afrekenen met talrijke uitdagingen. Maar we worden geconfronteerd met een groot probleem: het gebrek aan werkkrachten. We zoeken voortdurend geëngageerde, veiligheidsbewuste mensen. Maar ondanks onze strijdvaardigheid lijden we onder een pijnlijk gebrek aan personeelsleden. Daarom

zijn we trots dat we kunnen bijdragen aan dit mooie project."

Première!

Staatssecretaris Sammy Mahdi was de drijvende kracht achter het nieuwe akkoord met de bouw, dat asielzoekers naar onze bouwplaatsen wil leiden.

Sammy Mahdi: "Het samenwerkingsakkoord met de bouwsector is het eerste sectorbrede partnerschap in de uitrol van het actieplan ‘Asielzoeker zoekt match’. Zo kunnen we in één klap alle bouwondernemingen in ons land bereiken. In de toekomst willen we ook dergelijke samenwerkingen

Staatssecretaris Sammy Mahdi is verheugd over de samenwerking met de sector.

waarden worden tewerk gesteld als andere medewerkers in de bouwonderneming.

Bijzonder statuut

opzetten met andere beroepssectoren.

Asielzoekers de kans geven om te werken is een echte win-win. Ze helpen om de arbeidskrapte op te vangen, ze dragen bij aan onze gemeenschap en zetten belangrijke stappen op vlak van integratie als ze erkend zouden worden als vluchteling. Wie niet erkend wordt, beschikt over vaardigheden die hij kan gebruiken in zijn land van herkomst.”

Michael Kegels: “Uiteraard willen asielzoekers die in onze opvangcentra verblijven, werken! Daarmee versterken ze hun competenties, en dragen ook ze ook hun (bak)steentje bij aan de samenleving. Met Fedasil willen we kansen creëren: deze samenwerking met de bouwsector is daarvan een goed voorbeeld.”

Motivatie en opleiding

Asielzoekers mogen werken vanaf 4 maanden nadat ze hun asielaanvraag ingediend hebben en dit zolang hun asielprocedure loopt. Bij Fedasil werd een nieuwe cel opgericht die door middel van een centrale aanpak vraag en aanbod matcht. Dat gebeurt onder andere in samenwerking met de regionale arbeidsbemiddelingsdiensten. Wie informatie wil of concrete samenwerking wil opzetten, kan terecht op een centraal aanmeldpunt: work@fedasil.be.

Het samenwerkingsakkoord met de sociale partners bevat een ethisch handvest dat moet zorgen voor een correcte en kwaliteitsvolle relatie tussen werkgever en werknemer. Het legt afspraken vast onder meer rond veiligheid op het werk, het respecteren van werkuren, antidiscriminatie en garandeert dat asielzoekers aan dezelfde arbeidsvoor-

Asielzoekers zullen op grote schaal geïnformeerd worden over de mogelijkheden om aan de slag te gaan in de bouwsector. Dat zal onder meer gebeuren door de organisatie van jobdagen, bedrijfsbezoeken en infosessies. Mogelijke kandidaten worden gescreend op vlak van motivatie, talenkennis, ervaringen en dergelijke meer. Op basis daarvan kunnen asielzoekers onmiddellijk tewerkgesteld worden of georiënteerd worden naar het juiste beroep.

Er wordt waar mogelijk of nodig ook voorzien in opleidingen rond technische vaardigheden, veiligheid, taal of zelfs het behalen van een rijbewijs.

Werken

Voor Michael Kegels (directeurgeneraal Fedasil) is het evident dat asielzoekers liever een actief leven leiden.

Meldpunt

Op de presentatie van het samenwerkingsakkoord werden de sociale partners van de bouw vertegenwoordigd door Gianni De Vlaminck (voorzitter Constructiv). Hij merkte op dat de bouw een economische zwaargewicht is, die helaas geplaagd wordt door talrijke knelpuntberoepen.

Gianni De Vlaminck: “De sociale partners in de bouwsector juichen dit akkoord toe. Via deze samenwerking willen we zoveel mogelijk bouwbedrijven betrekken bij de aanwerving en opleiding van asielzoekers. Wij zijn

"Het is belangrijk dat asielzoekers tijdens de procedure actief kunnen blijven, hun kwaliteiten kunnen ontwikkelen en hun competenties kunnen versterken."

Sammy Mahdi

ervan overtuigd dat zij in de bouwsector de nodige hefbomen zullen vinden om snel een plaats te vinden op de arbeidsmarkt. Zo kunnen ze zich zowel op professioneel als op persoonlijk vlak ten volle ontplooien. Tevens biedt deze vorm van tewerkstelling een deel van de oplossing voor de krapte op de bouwarbeidsmarkt.”

De samenwerking start met een eerste pilootproject bij bouwonderneming Louis De Waele. Ook in Vlaanderen en Wallonië volgen pilootprojecten, waarna verder verbreed wordt naar de hele bouwsector.

•

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 41

CIRCULAIRE ECONOMIE

U kunt uw pallets nu laten hergebruiken in Brussel Het vervoer en de levering van bouwmaterialen veroorzaakt verrassend veel afval.

De sector probeert dat in te dijken. In het Brussels gewest is nu een traject opgezet voor het hergebruik van pallets.

I

n de Brusselse bouwbedrijven bestaat groeiende interesse voor circulariteit en hergebruik. "Maar wat moeten we doen met al die pallets?" is een van de vragen die daarbij frequent opduikt. Pallets die niet worden teruggenomen door de leverancier, veroorzaken immers kosten. Je hebt betaald voor een stuk hout waarmee je niets kunt doen. Je moet ruimte zoeken om het op te slaan. En ten slotte moet je een container betalen om het af te voeren.

De Confederatie Bouw BrusselHoofdstad – altijd op de hoogte van wat er leeft bij aannemers - nam daarom het initiatief. Er is nu een traject opgezet voor de recyclage van pallets. Het werd mogelijk gemaakt door de medewerking van de multimodale logistieke onderneming Shipit en het maatwerkbedrijf vzw Ateliers de Tertre. Het sluit aan op Build Circular.Brussels, het project dat de circulariteit in de bouw stimuleert en ondernemingen begeleidt die hierin geïnteresseerd zijn.

Heel eenvoudig

Alle bouwbedrijven die werken in Brussel kunnen hun pallets nu naar 42 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

Shipit brengen, aan de Havenlaan. Ze worden daar tijdelijk opgeslagen en vervolgens naar Ateliers de Tertre gebracht, dat er een nieuwe bestemming aan geeft.

Als je het systeem gebruikt, vermijd je de kosten van het afvoeren. Bovendien krijg je een vergoeding voor de pallets. En ten slotte verminder je de milieu-impact van de bouw. Fabian Huybrecht van Ateliers de Tertre legt uit hoe het werkt.

Fabian Huybrecht: "Wie pallets wil komen afzetten bij Shipit vult een fiche met inlichtingen over zijn onderneming in. Dat document gaat naar de Ateliers de Tertre en garandeert dat de pallets traceerbaar zijn. Wij verwittigen de klant wanneer de pallets gesorteerd zijn en hij stuurt ons dan een factuur.

We betalen één tot zeven euro."

Pallets te weinig

Ateliers de Tertre is gevestigd in Henegouwen en bestaat sinds 1968. Er wordt werk op maat gecreëerd voor 250 mensen. De nieuwe samenwerking met de bouw komt op een goed moment.

Fabian Huybrecht: "Sinds de coronacrisis uitbrak in 2020, en met de oor-

Als je het systeem gebruikt, vermijd je de kosten van het afvoeren.

Bovendien krijg je een vergoeding voor de pallets.

En ten slotte verminder je de milieu-impact van de bouw.

log in Oekraïne, is er een groot gebrek aan pallets op de markt, en ook aan nagels. We zoeken dus nieuwe partners, waarvan de Brusselse bouwsector er nu een is. Tot nu toe werkten we in Brussel hoofdzakelijk met handelaars, de nijverheid en de ziekenhuizen. De nieuwe samenwerking kwam er dankzij de Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad.

Ik zou haar daarvoor willen bedanken.

We zijn sinds augustus 2021 bezig met het opzetten van dit traject. De samenwerking met de bouw is voor ons een première."

Het afval dat overblijft, wordt verpulverd en gaat naar Unilin, dat er OSB-platen van maakt.

De pallets krijgen een tweede leven dankzij Ateliers de Tertre.

De arbeiders repareren de pallets en tot ze de EPAL-norm voor klassieke Europese pallets halen (©Ateliers de Tertre)

Gratis

Sociaal

Het maatwerkbedrijf heeft geïnvesteerd in een vrachtwagen van 19 ton om kleine volumes pallets op te halen.

In de Ateliers de Tertre worden die dan klaargemaakt voor de tweedehandsmarkt.

Fabian Huybrecht: "We geven werk aan mensen die niet kunnen werken in een regulier bedrijf, bijvoorbeeld vanwege een handicap. De bouw draagt dus bij aan een sociaal project. Onze arbeiders repareren de pallets en tot ze

de EPAL-norm voor klassieke Europese pallets halen. Afgekeurde exemplaren worden gedemonteerd en het hout wordt hergebruikt in tweedehandsproducten die op de markt gebracht worden voor toepassingen in een aantal nijverheidssectoren. Een pallet is tweedehands goedkoper dan nieuw, en bovendien is er het ecologische aspect verbonden aan hergebruik. Het afval dat we overhouden wordt verpulverd en gaat naar Unilin, dat er OSB-platen van maakt."

Geïnteresseerd in dit project? Aarzel dan niet, Shipit en Ateliers de Tertre zijn geïnteresseerd in uw pallets.

Fabian Huybrecht: "U mag ons vertrouwen, we geven ze een tweede leven.

Gezien de huidige krapte op de markt zijn ze cruciaal voor de nijverheid!"

Normaal gezien moet u de pallets zelf naar Shipit brengen. Maar zijn het er meer dan 100, dan komt deze logistieke onderneming ze gratis afhalen.

•

INFO : marion.anbergen@confederatiebouw.be.

Als u pallets naar Shipit wilt brengen, moet u een fiche invullen. Vraag deze aan met een e-mail naar planning.bru@shipit.be.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 43

WTCB

Montage van dragend metselwerk: stabiliteit voorop!

(© foto: Nicolas Oldenhove)

Om het dragende metselwerk en het gebouw de vereiste sterkte en stabiliteit te geven, moet de aannemer vóór, tijdens en zelfs na de werkzaamheden een aantal regels in acht nemen. Het WTCB vat ze hierna even voor u samen.

D

ragend metselwerk moet ontworpen en uitgevoerd worden volgens de Eurocode 6. De TV 271 van het WTCB kan in deze context fungeren als leidraad voor de goede praktijk.

Voorschriften

De aannemer moet zich houden aan de voorschriften van de ontwerper. Het dragende metselwerk kan het voorwerp uitgemaakt hebben van een rekennota.

44 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

In het contract moet gespecificeerd worden of de onderneming al dan niet op eigen kosten een stabiliteitsstudie moet laten uitvoeren. Het metselwerk kan ook impliciet gedimensioneerd zijn in de contractuele documenten (bestekken, plannen, meetstaten) via de specificatie van de aard en de sterkte van de materialen, de dikte van de muur of de uitvoeringstechniek. Deze parameters hebben immers een invloed op de stabiliteit van het dragende metselwerk en

bijgevolg ook op deze van het beoogde gebouw. De aannemer mag steeds een alternatief voorstellen, maar dit moet ter goedkeuring voorgelegd worden aan de ontwerper.

Ook de keuze van producten die beschikken over één van de vrijwillige kwaliteitsmerken (BENOR, ATG ...) kan de stabiliteit ten goede komen.

Deze labels staan garant voor de kwaliteit en de veiligheid en zijn reeds goed ontwikkeld in de metselwerksector.

Montage

De eerste laag metselstenen moet op een 2 cm dikke egaliserende mortellaag aangebracht worden om de oneffenheden in de ondergrond op te vangen. Dit geldt met name bij dunne lintvoegen (0,5 tot 3 mm), omdat de metselstenen optimaal uitgelijnd moeten zijn. Bij lintvoegen met een dikte van minder dan 6 mm moet er een strengere uitvoeringstolerantie op de voegdikte in acht genomen worden (2 mm in plaats van 4 mm).

Hybride metselwerk, opgebouwd uit verschillende materialen (bv. isolerende bouwblokken aan de muurvoet of akoestische stroken), vertoont zwakkere mechanische prestaties.

De opleglengte van de lateien die voldoen aan de norm moet groter zijn dan of gelijk zijn aan 10 cm, op basis van de uitgevoerde stabiliteitsberekening en de voorschriften van de fabrikant. Deze geprefabriceerde lateien moeten op een mortellaag geplaatst worden om een gelijkmatige verdeling van de belastingen toe te laten en een toereikende wrijving te creëren. Om de wrijving te doen toenemen, kan er soms een profiel uit neopreen in de mortellaag ingewerkt worden. In functie van de verwachte belastingen en de aard van het metselwerk kan het nodig zijn om aangepaste betonsloffen (kleine balken uit gewapend beton die onder de oplegging van een balk geplaatst worden) aan te brengen.

Eisen op het vlak van stabiliteit

De dagelijkse bouwhoogte moet afgestemd worden op de bindingssnelheid van de mortel en op het gewicht van de metselstenen. De gebruikelijke hoogte bedraagt 1,2 meter. Voor grote stenen en gelijmd metselwerk kan er daarentegen een verdieping per dag opgetrokken worden.

Er moeten ook een aantal uitvoeringstoleranties nageleefd worden: wat

Minimumaantal schoren waarin voorzien moet worden voor metselwerk tot 3 m hoog.

MUURLENGTE

MINIMUMAANTAL SCHOREN

≤2m

1

≤5m

2

Per extra 2 m lengte

+1

de loodrechtheid (verticaliteit) betreft, bedraagt de maximaal toelaatbare afwijking 8 mm per verdieping en 50 mm over de hoogte van het gebouw. Voor de verticale uitlijning bedraagt de tolerantie ± 20 mm en wat de vlakheid over 2 m aangaat, is er een afwijking van 8 mm toegestaan. Wat de wanddikte betreft, dient men ten slotte een maximaal toelaatbare afwijking van 5 mm of van 5 % van de dikte (de grootste waarde is van toepassing) in acht te nemen.

Schoren

De door de architect gekozen verstijvingsmuren verzekeren de stabiliteit van de muren in de bouwfase en moeten het risico op instorting door de windwerking tegengaan.

Als er geen verstijvingsmuren aanwezig zijn, dan moeten vrijstaande muren, zoals puntgevels, ondersteund worden door schoren die in staat zijn om zowel de trek- als de drukkrachten op te nemen. Zo niet, dan moeten deze muren aan beide zijden geschoord worden. Het minimumaantal schoren waarin voorzien moet worden voor metselwerk tot drie meter hoog is opgenomen in de bovenstaande tabel.

De schoren worden gewoonlijk onder een hoek van 45° à 60° ten opzichte van de horizontale as geplaatst, met een aangrijpingspunt op ongeveer 2/3 van de muurhoogte (voor muren tot drie meter hoog). Er moeten boven-

dien ook verdeelbalken aangebracht worden.

Uitsparingen

Het inwerken van leidingen en de uitvoering van uitsparingen kunnen een negatieve impact hebben op de stabiliteit of de brandweerstand van de muur.

Het is bijgevolg afgeraden om sleuven of uitsparingen uit te voeren doorheen lateien of andere dragende elementen.

Indien het om gewapend metselwerk gaat, dan moet het studiebureau geconsulteerd worden.

Bi gebrek aan een voorafgaandelijke berekening bedraagt de maximale diepte van de verticale sleuven en uitsparingen in het metselwerk 30 mm. De maximale breedte is dan weer afhankelijk van de dikte van het dragende metselwerk.

De uitvoering van horizontale of hellende sleuven is enkel toegelaten mits een stabiliteitsberekening.

•

REFERENTIE Vrije herwerking van een artikel van de hand van Y. Grégoire, verantwoordelijke sectorale publicaties bij het WTCB, verschenen op de bladzijden 15 en 16 van het magazine Contact van januarifebruari 2022. Enkel het originele artikel geldt als referentie.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 45

WTCB

LEAN-methode:

twee uit te klaren misvattingen De zogenoemde lean-planningsmethode is in de bouwsector aan een sterke opmars bezig.

Ze is echter niet beperkt tot het plakken van gekleurde post-its op een muur. En ze is ook niet louter interessant voor grotere bouwbedrijven. Het gaat hier om twee misvattingen die uitgeklaard moeten worden. De lean-methode kan immers ook waardevol zijn voor kmo’s, ongeacht hun activiteiten.

46 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

Opstelling van een lean-planning in een werfkeet.

die hun onderaannemers vaak vragen om hierin mee te gaan. Bij deze methode wordt de planning in samenspraak opgesteld door alle betrokken partners, wat leidt tot een grotere betrouwbaarheid en minder onaangename verrassingen.

Veelal verzamelen de bouwpartners zich rondom een groot planvel waarop ze post-its kleven en vervolgens verplaatsen, teneinde te komen tot een tabel die unaniem goedgekeurd wordt.

Kortom, de lean-techniek kan in feite overal toegepast worden en heeft tot doel om waarde te creëren, zowel voor de eindklant als voor de bouwpartners.

Ze streeft naar een vlotte doorstroming en zet het respect voor mensen voorop.

Niet alleen voor grotere bouwbedrijven!

Globale planning

De lean-methode is een globale aanpak die gebaseerd is op een reeks tools. De meeste bedrijven die deze methode ooit al eens toegepast hebben voor hun planning, zijn er zeer over te spreken. Er is bovendien een uitgebreid aanbod aan lean-opleidingen te vinden en er worden regelmatig artikels aan dit thema gewijd.

Het is namelijk bewezen dat een lean-planning toelaat om de duur van de werken op de bouwplaats met 20 tot 30 % in te korten. Vandaar de populariteit ervan bij aannemers,

De lean-methode is niet voorbehouden voor grotere bouwbedrijven, noch voor algemene aannemers, die sowieso veel moeten plannen en in sommige gevallen zelfs een lean-manager kunnen aanstellen. Ook de kmo’s die met deze ‘grote’ spelers moeten samenwerken, hebben er belang bij om de lean-methode toe te passen.

Deze levert namelijk een betere communicatie op, waardoor het aantal fouten zal verminderen, de leveringen sneller zullen verlopen ... Kmo's beschikken vaak over een enorm verbeteringspotentieel, gelet op het feit dat veel van hun werkmethoden ad hoc ontstaan zijn. Bovendien hebben ze vaak kortere communicatielijnen, waardoor ze wendbaarder zijn en sneller kunnen inspelen op de aan de hand van de lean-filosofie geïdentificeerde verbeteringspistes.

Het succes van lean hangt sterk af

van de mate waarin de verschillende partners hierin meegaan: niet alleen de aannemers en hun onderaannemers, maar ook de ontwerpers, de studiebureaus, de bouwheren enzovoorts.

Van toepassing op alle bedrijfsprocessen

De lean-methode kan op alle niveaus toegepast worden: niet alleen op de uit te voeren werken, maar ook op de communicatie met de klant, op de offertefase, op de contractvorming, op de werkvoorbereiding, op de aankoop, op de facturatie ... Wanneer een procedure of werkmethode verbetert, dan zijn de gevolgen overal voelbaar.

Deze mindset moet ingebakken zijn bij alle medewerkers van het bedrijf, ongeacht de grootte ervan.

•

MEER INFO: • Afdeling ‘Beheer en kwaliteit’ van het WTCB (gebe@bbri.be) • Monografie ‘Lean bouwen.

Welke veranderingen in de bedrijfsorganisatie?’ te downloaden via de website www.wtcb.be

REFERENTIE Vrije herwerking van een artikel van de hand van B. Coemans, senior hoofdadviseur bij de afdeling ‘Beheer en kwaliteit’ van het WTCB, verschenen op de bladzijden 22 en 23 van het magazine Contact van maartapril 2022. Enkel de originele tekst geldt als referentie.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 47

Voor de levering van de grote vakwerkliggers bleek de locatie dicht bij het kanaal een onverwacht voordeel te zijn.

PROJET

De Brunfaut-toren krijgt er vijf verdiepingen bij Sommige Brusselaars noemen hem de "kartonnen blokkendoos", maar je kunt moeilijk ontkennen dat de Brunfaut-toren de skyline van Molenbeek mee definieert. Hij dateert van 1965 en wordt nu gerenoveerd. Opmerkelijk: hij krijgt er vijf verdiepingen bij. Ons lid In Advance staat in voor dit mooie staaltje bouwtechniek.

D

e Brunfaut-toren telde oorspronkelijk 16 verdieworden. De opdracht werd uiteindelijk toevertrouwd aan pingen en huisvestte 97 sociale woningen. Zijn een THV met daarin ook de architectenkantoren Dethier en bijnaam kreeg hij vanwege de middelmatige isolaAtelier 229, Arcadis voor de installaties en Ney & Partners tie. Een jaar of tien geleden werd duidelijk dat de toren, op voor de stabiliteit. De bouwheer is Le Logement Molenbeekois. De Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschapeen boogscheut van het kanaal en het Millennium Iconoclast pij BGHM subsidieert het project.

Museum of Art (MIMA), dringend aan renovatie toe was.

Sinds 2016 staat hij leeg.

De werken begonnen in november 2020, iets meer Versterken Om de bijkomende ruimte te creëren wordt de dan een halve eeuw na de oorspronkelijke bouw. Een perfecte timing, aldus projectmanager David Santacreu van In Brunfaut-toren verhoogd van 16 naar 21 verdiepingen, of Advance. anders gezegd: van 48 naar 68 meter hoogte.

David Santacreu: "De levensduur van David Santacreu: "Verhogen was de De bestaande structuur meest een woongebouw is vijftig jaar of meer. geschikte keuze. Er een gebouw bij werd behouden. Dat zetten, zoals ooit geopperd is, zou veel Deze toren, een bijzonder lichte constructie, voldeed niet meer aan de huidige plaats in beslag genomen hebben en hinwas een technische derlijk geweest zijn voor de aangrenzende normen, zeker niet wat betreft de energierestrictie. Daarom prestaties. Hij was bijna onbewoonbaar sociale woningen. Verhogen wil zeggen: de zijn twee jukken van bestaande structuur behouden. Dat was een geworden. Je kwam er wanden tegen van vier millimeter dikke asbestplaten, met ongeveer anderhalve technische restrictie. We hebben twee jukken van ongeveer anderhalve meter breed oude radiatoren in de kamers en vloeren meter breed aan de aan de zijkanten van de toren opgetrokken. van metaalplaten." zijkanten van de toren Daardoor belast het deel vanaf de achttienDe toren moest niet alleen gerenoveerd de verdieping de oorspronkelijke structuur worden, er moest ook ruimte bij gecreëerd opgetrokken.

48 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

De toren moet niet alleen gerenoveerd maar ook verhoogd worden. Hij gaat van 16 naar 21 verdiepingen en van 48 naar 68 meter.

niet. Ook de twee betonnen kernen dragen bij aan de stabiliteit. De ene bevat de traphal en de twee liftschachten, de tweede de brandtrap."

Uitgekleed

Voor de renovatie moest In Advance de toren compleet leegmaken en verdieping per verdieping uitkleden. Alleen de balken en de pijlers bleven staan.

David Santacreu: "De oude vloeren, de muren en de gevels zijn verwijderd zodat alleen de metalen structuur overbleef. De nieuwe binnenmuren bestaan uit gipsplaten en de nieuwe vloeren zijn gemaakt van CLT, Cross Laminated Timber, van 165 centimeter, ideaal voor het milieu en brandbestendig. De houten vloeren zijn bovendien licht, waardoor we de bestaande structuur niet hoefden te versterken. Het hout is zichtbaar aan de onderkant, wat een gevoel van ruimte geeft. De nieuwe gevels bestaan uit houten cassettes met 25 centimeter isolatie. De appartementen halen de Brusselse passiefnorm."

Verhoging

Een boot wordt uitgeladen. Er waren twee vaarbeurten nodig.

Voor de verhoging moest een overspanning geconstrueerd worden. Er moesten tien vakwerkliggers naar boven gebracht worden. Een delicate operatie, om het beleefd te zeggen, maar de nabijheid van het kanaal bleek een plus te zijn.

David Santacreu: "De liggers zijn 15,5 meter lang, 4,5 meter breed en wegen 3,5 ton per stuk. Ze over de weg naar een uithoek van Molenbeek brengen, bleek zeer gecompliceerd. We hebben ze dus met boten vanaf de haven van Brussel via het kanaal laten transporteren. Die optie wordt aangemoedigd en krijgt steeds vaker de voorkeur op Brusselse bouwplaatsen. Twee vaarbeurten waren nodig. De liggers werden uitgeladen op de kanaaloever en met een kraan van 450 ton gemonteerd. De overspanning is de basis voor de vijf bijkomende verdiepingen, en bovendien draagt ze ook een deel van de bestaande belasting."

Toen Bouwbedrijf de bouwplaats begin juni bezocht, was de zeventiende verdieping klaar. De teams van In Advance waren bezig aan de achttiende. Op het dak boven de hoogste verdieping komt een terras.

Ruimer, lichter

Ondanks de forse uitbreiding van de bewoonbare oppervlakte, komt er slechts één appartement bij. De bijkomende ruimte dient vooral om een aantal appartementen groter, lichter en comfortabeler te maken, beter geschikt voor gezinnen met kinderen. Na de renovatie zijn er studio's en appartementen met twee, drie en vier slaapkamers. Daarnaast zijn er verschillende gemeenschappelijke ruimtes.

De werken zullen drie jaar duren en zijn normaal gezien afgerond in de loop van 2023. De renovatie van de Brunfauttoren sluit aan op de stadskernvernieuwing die in dat deel van Molenbeek aan de gang is.

•

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 49

LEDENVOORDELEN JULI-AUGUSTUS

Haal nog meer uitnog demeer zomer dankzij Haal nog m Haal uit de zomer dankzij de talrijke de talrijke voordelen de Businesskaart! de talrijkevan voordelen van de Businesskaart!

Zalig, de zomer komt eraan ! Ontdek in

DreamLand en Dreambaby.

Zalig, de zomer kom

Naast de meeste Zalig, de de zomer komt eraan Ontdek in DreamLand en Dreambaby.

DreamLand-wink Naast meeste de!DreamLand-winkels een breed aanbod Toon bij professionele aankopende steeds winkelacties geniet je buitenspeelgoed en dewinkelacties DreamLand-winkels een breed aanbod Toon bij om professionele aankopen geniet je buitenspeelgoed en zoveel meer je Businesskaart aansteeds de kassa om deze ook het hele jaar door optimaal te genieten ookmeer het hele jaar door optimaal genieten van buitenzijn! mooie in ontvangst te nemen. buitenspeelgoed en zoveel meer te om jehet Businesskaart dekortingen kassadankzij om deze nog uit de zomer dankzij Haal nog meer uit de aan zomer van deze professionele van deze professionele optimaal te genieten van het buitenzijn! mooie kortingen in ontvangst te nemen.

Met de Businesskaa voordelen:

meeste s genietHaal je e jaar door Met de Businesskaart van ColliShop Vraag nu jouw nieuwe Businesskaart de talrijke voordelen: voordelen van Businesskaart! dedetalrijke voordelen van de Businesskaart! ofessionele Professional geniet Professional geniet je op elk moment van aan bij de Confederatie Bouw via het voordeligste tar Met de Businesskaart vanhet ColliShop Vraag nu jouw Businesskaart elen: voordeligste tarief in alle winkels van nieuwe bestellingen@confederatiebouw.be % % Professional geniet je op elk moment van aan bij de Confederatie Bouwassortiment via op het volledige op het volledige assortiment bij Dreambaby* Zalig, de zomer eraan !

Ontdek in DreamLand en Dreambaby. hetkomt voordeligste tarief in alle winkels van bestellingen@confederatiebouw.be bij Dreambaby* Zalig, de zomer komt eraan ! Ontdek in DreamLand en Dreambaby.

Haal nog meer uit de zomer dankzij -5 -5 de talrijke voordelen van de Businesskaart!

5e%assortiment de DreamLand-winkels aanbod Toon bij professionele aankopen steeds Naasteen de breed meeste de DreamLand-winkels een breed aanbod Toon bij professionele aankopen steeds -7% aan de kassa om deze je buitenspeelgoed en zoveel meer omje je Businesskaart aan de kassa om deze -7 % winkelacties geniet buitenspeelgoed en zoveel meer om jeopBusinesskaart school- en kantoormbaby* or optimaal te genieten van het buitenzijn! mooie kortingen in ontvangst te nemen. op schoolen kantoorook het hele jaar door

Businesskaar benodigdheden bij Zalig, de zomer komt eraan ! Businesskaart Ontdek in DreamLand en Dreambaby. van deze professionele DreamLand* Met de Businesskaart van ColliShop Vraag nu jouw nieuwe Businesskaart DreamLand* % Professionaldegeniet Met deaanbod Businesskaart vanbij ColliShop nu jouwsteeds nieuwe Businesskaart voordelen: eeste DreamLand-winkels een breed Toon professioneleVraag aankopen je op elk moment van aan bij de Confederatie Bouw via www.bu Professional geniet je je op elk moment van aankassa bij de Confederatie Bouw via en kantoor% www.businesskaart.be geniet jehet voordeligste buitenspeelgoed en zoveel meer om Businesskaart aan de om deze tarief in alle winkels van bestellingen@confederatiebouw.be % het voordeligste tarief in alle winkels van bestellingen@confederatiebouw.be op een ruim assortiment heden bij Businesskaart op een ruim assortiment aar % optimaal te genieten van het buitenzijn! mooie kortingen in ontvangst te nemen. ent door bij DreamLand* Land* bijvolledige DreamLand* op het assortiment essionele bij Dreambaby* * zie voorwaarden op * zie voorwaarden op Met de Businesskaart van ColliShop Vraag nu jouw nieuwe Businesskaart en: businesskaart.be www.businesskaart.be businesskaart.be % Professional geniet je op elk moment van aan bij de Confederatie Bouw via % Ontdek alle acties op assortiment Ontdek alle acties op op school- en kantoorbusinesskaart.be het voordeligste tarief in alle winkels van bestellingen@confederatiebouw.be businesskaart.be mLand* Businesskaart

ele

7

5

%

assortiment aarden op aby* kaart.be

nt

acties op %kaart.be

kantoorden bij nd*

%

optimaal te genieten van het buitenzijn!

-5

-5 -5

-7

benodigdheden bij DreamLand*

Businesskaart

www.businesskaart.be

-5% op een ruim assortiment bij DreamLand*

Businesskaart * zie voorwaarden op businesskaart.be Ontdek alle acties op businesskaart.be

www.businesskaart.be

ortiment and*

den op rt.be

ties op rt.be

50 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

mooie kortingen bij in ontvangst te nemen. benodigdheden

www.businesskaart.be

Praktische commentaar delen 1A en 1B

Nieuwe uitgave van juridische must bij overheidsopdrachten – nu ook digitaal Het geactualiseerde deel 1 van de Praktische commentaar bij de reglementering overheidsopdrachten is nu verschenen bij Intersentia. Het gaat om de achtste uitgave van dit juridische standaardwerk over de plaatsing van overheidsopdrachten in de klassieke sectoren. Vanaf nu is het ook beschikbaar in een digitale versie.

Bij bedrijfs- en andere juristen betrokken bij overheidsopdrachten is de Praktische commentaar al decennia een referentie. Artikel per artikel geeft dit werk toelichting bij de toepasselijke reglementering. Het steunt daarbij op gevestigde dan wel nieuwe rechtspraak en rechtsleer. De benadering is tegelijk juridisch en praktisch. Bij de doelgroepen van de Praktische commentaar horen niet alleen de opdrachtgevers maar ook de aannemers.

Relevant voor bouwbedrijven De delen 1A en 1B gewijd aan de plaatsing van overheidsopdrachten in de klassieke sectoren, zijn nu volledig vernieuwd. De materie is tegenwoordig geregeld door de wet van 17 juni 2016 en het koninklijk besluit Plaatsing van 18 april 2017, die de Europese richtlijn 2014/24 van 26 februari 2014 hebben omgezet in het Belgische recht.

De nieuwe reglementering bevat verschillende wijzigingen vergeleken met de vroegere, waarbij onder meer: - een ruimere toegang tot overheidsopdrachten voor kmo's; - de mogelijkheid voor kandidaten en inschrijvers om fiscale en sociale schulden te regulariseren; - de maximale digitalisering van de procedures; - een flexibelere mededingingsprocedure met onderhandeling; - een eenvoudigere regeling inzake de regelmatigheid van de offertes; - een optimaal evenwicht tussen de rechten en plichten van de partijen; - de bestrijding van sociale dumping.

Komen ook aan bod in de richtlijn: energie-efficiëntie, sociale en milieuclausules en ten slotte het aanbesteden van opdrachten wanneer innovatieve oplossingen gezocht worden.

Digitale versie Het gaat al om de achtste uitgave van deel 1. In het tot stand komen speelde de studiedienst van de Confederatie een hoofdrol.

Net zoals vroeger zijn de delen 1A en 1B beschikbaar in het Nederlands en het Frans. Nieuw is dat er nu ook een digitale versie bestaat, die een jaarlijkse update krijgt. Geïnteresseerden kunnen kiezen uit een digitaal abonnement dat één jaar lang toegang geeft tot de Praktische commentaar, en de gedrukte versie plus een digitaal abonnement van een jaar.

Ledenprijzen: - 1ste jaar ➔ digitale + éénmalige papieren versie tegen het voordeeltarief van 390,00 euro + btw - 1ste jaar ➔ enkel digitale versie tegen het voordeeltarief van 150,00 euro + btw - nadien uitsluitend digitale versie tegen het voordeeltarief van 180,00 euro + btw/jaar

Niet-ledenprijzen: - 1ste jaar ➔ digitale + éénmalige papieren versie : 645,00 euro + btw - 1ste jaar ➔ enkel digitale versie : 230,00 euro + btw - nadien uitsluitend digitale versie : 260,00 euro + btw/jaar

Info: U kunt vrijblijvend een tiental bladzijden uit de Praktische commentaar bekijken. Surf naar praktischecommentaar.be.

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 51

Zijn uw verzekeringen nog up-to-date? Zeker?

Doe de

Da’s 1 keer checken en … weer volop voor uw zaak gaan!

Een brand of ongeval in uw zaak, uw inkomen bij ziekte… Uw zaak evolueert constant.

Maar uw verzekeringen… evolueren die mee?

Contacteer uw adviseur en doe samen de polis check.

Check op federale.be/ polischeck

federale.be

volg ons op

Federale Verzekering – V.U.: Tom De Troch. Federale Verzekering – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel. www.federale.be - Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen Vereniging van Onderlinge Levensverzekeringen - Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV RPR Brussel BTW BE 0407.963.786/BE 0408.183.324/BE 0403.257.506.

BOUWBEURS

Batibouw trok minder bezoekers dan gehoopt Op zondag 29 gingen de deuren van Batibouw 2022 dicht. Na twee corona-jaren was het in Brussels Expo weer een event in levenden lijve. De organisatoren hoopten op 150 000 bezoekers maar de teller bleef steken op 116 000. Toch was het opvallend druk aan de stand van de Confederatie.

D

e grootste bouw- en renovatiebeurs van het land werd dit jaar uitgesteld tot mei, nog steeds vanwege corona. Samen met de economische toestand was deze verandering van datum wellicht verantwoordelijk voor de daling van het aantal bezoekers. Volgens de organisatie moet deze dus gerelativeerd worden. De grote terugkeer van Batibouw verliep niet in ideale omstandigheden, aldus Frédéric François, CEO van organisator FISA. Frédéric François: "We wisten dat deze uitgave een uitdaging zou zijn.

De economische context, de schaarste aan materialen en de prijsverhogingen veroorzaken onzekerheid en deden veel consumenten aarzelen. Bovendien werden de agenda's enigszins in de war gestuurd, want we hebben de beurs uitgesteld tot mei."

Dat is een drukke periode, met lange weekends en allerlei feesten. Batibouw heeft dat gevoeld.

Frédéric François: "Maar toch ben ik trots op ons team dat hard gewerkt heeft om van Batibouw opnieuw de hoogmis voor bouwers en renoveerders te maken."

Directeur Frédéric Devos van Batibouw onthield vooral de positieve kanten van de beurs, onder meer het feit dat ze er weer was.

Frédéric Devos: "Na een moeilijke periode met de coronacrisis zijn we verheugd dat we Batibouw een herstart hebben kunnen geven met een fysieke editie. De exposanten maar ook de bezoekers zijn zich meer dan ooit

bewust van het belang van menselijk contact en van de rechtstreekse interactie tussen professionals en particulieren."

Marc Dillen van de VCB staat de pers te woord op Batibouw.

De Confederatie

Ook de beroepsorganisatie was erbij dit jaar met haar traditionele stand.

We ontvingen er niet alleen onze leden maar ook de talrijke bezoekers die aanschoven met vragen over bouwwerken.

Zoals elk jaar maakten verschillende politici hun opwachting. Voorbeelden waren Brussels minister Sven Gatz en de staatssecretarissen Mathieu Michel en Eva De Bleeker. De directeuren van onze geledingen kwamen er antwoorden op de talrijke vragen van de pers.

We bedanken langs deze weg alle medewerkers die de stand bemand hebben.

•

Volgend jaar zes dagen

FISA is intussen al bezig met Batibouw 2023. Er zijn flinke veranderingen gepland. Ze moeten leiden tot een beurs die duurzaamheid vooropstelt en die inspeelt op de ecologische uitdagingen die ons te wachten staan. Ook de beurs zelf zal duurzamer georganiseerd worden.

Er zullen laadpalen, prefab-oplossingen en andere ecologische alternatieven voorgesteld worden. Daarnaast zullen ook zonnepanelen, warmtepompen en andere vormen van hernieuwbare energie veel aandacht krijgen. Daaraan zal een hele ervaringsruimte gewijd zijn.

Ten slotte zal Batibouw 2023 geen negen maar zes dagen duren. De geplande periode is van 14 tot 19 maart 2023.

We bedanken alle medewerkers van de Confederatie die onze stand bemand hebben!

De beslissing werd genomen in overleg met de exposanten, aldus Frédéric Devos: "We zijn ervan overtuigd dat er alleen maar positieve gevolgen voor de bezoekers zullen zijn, en dat de contacten een hogere kwaliteit zullen hebben."

•

juli-augustus 2022 • Bouwbedrijf 53

MARKANT

Conner Rousseau reikt prijzen uit in de Houtproef Op 3 juni werd de Vlaamse Houtproef 2022 afgesloten met de prijsuitreiking tijdens de traditionele Vlaamse Hulde. De Houtproef – de grootste schrijnwerkerswedstrijd van het land - was weer een succes. 875 leerlingen uit 58 scholen namen deel. Merel Van den Bergh (GITOK Kalmthout) won in de categorie TSO. In het BSO was Lander Vannieuwenburg (KTA Brugge) de winnaar en in het BuSO was dat Remi Impe (De Ster Tielt). De winnaars kregen hun trofee uit de handen van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau.

De Hulde vond plaats in de Confederatie Bouw in Sint-Niklaas. De Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers brengt met de Houtproef het belang van praktijklessen onder de aandacht. Door corona zijn de afgelopen twee jaar veel praktijkuren weggevallen. Vers bloed in de sector is bovendien meer dan welkom, want schrijnwerker behoort in Vlaanderen sinds jaar en dag tot de knelpuntberoepen.

Conner Rousseau en Willy Simoens (voorzitter Vlaamse Schrijnwerkers) onderzoeken het werkstuk dat de jonge deelnemers aan de wedstrijd moesten maken.

93ste Euroconstruct Conferentie Euroconstruct, een netwerk van 19 landen dat tweemaal per jaar bouwvooruitzichten publiceert, heeft zijn nieuwe perspectieven tot 2024 voorgesteld.

De bouwproductie in de 19 Euroconstruct-landen, de EC-19, steeg vorig jaar met 5,6 %. Er was dus herstel na de daling met 4,4 % in 2020. Deze werd veroorzaakt door de wereldwijde coronacrisis en de bijhorende lockdowns in talrijke landen.

Van de vijftien landen die midden de jaren 1990 al lid waren van de EU, haalden er zes in 2021 een hoger bouwvolume dan in het pre-corona-jaar 2019. Maar van de grote vijf Spanje, Italië, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland, slaagde alleen Italië daarin. Na een daling met 4,8 % in 2020 lag het niveau er vorig jaar 13,9 % hoger dan vóór de crisis.

Euroconstruct schat dat de waarde van de bouwproductie in de EC-19 dit jaar € 1 896 miljard zal bedragen. De

54 Bouwbedrijf • juli-augustus 2022

groei van de totale productie in de EC-19 zal vertragen in 2022, maar gemiddeld toch nog 2,3 % halen, en dit ondanks de oorlog in Oekraïne. Met een verwachte groei van 2,6 % zit de Belgische bouw dicht bij het gemiddelde.

U kunt het summary en country report van de Euroconstruct Conferentie met de bouwvooruitzichten 20222024 met een ledenvoordeel aankopen bij de Confederatie. Het is mogelijk alleen de vooruitzichten voor België te kopen.

GEÏNTERESSEERD? Stuur een e-mail naar hannelore.vanbilloen@confederatiebouw.be.

DIGITALISERING IS ESSENTIEEL VOOR AANNEMERS DIE ZICH WILLEN PROFESSIONALISEREN EN DE CONFEDERATIE BOUW MOET HEN DAAROP VOORBEREIDEN.

GO DIGITAL! 11/10/2022 BRUSSELS KART EXPO