َ هةوال ل َيكدانةوةى
ذمارة ( )397دو شةممة 2012/11/26
info_chawder@yahoo.com
جەنگی سایكۆلۆژی ..
لەملمالنێكانی بەغدادو هەولێردا
فیرعەونە نوێییەكەی میسر!؟
مەشخەڵ كەوڵۆسی رەنگ���ە لەڕاس���تی دور نەكەوین���ەوە ئەگەر بڵێین :جەنگی س���ایكۆلۆژی‌و لق‌و پۆپ���ە زۆرو زەوەندەكان���ی‌و میكانیزم‌و میت���ۆدە جۆراوجۆرەكان���ی ،تەكنی���ك‌و ئ���ەدا ب���ەرەو پێش���چوەكانی ،بڕبڕەی پش���تی هەرملمالنێیەكی سیاس���ییە كە لەمێژوی نوێدا ،مرۆڤ لەبازنە بەرتەسك‌و لۆكاڵییەكان���ەوە تابازن���ە ف���راوان‌و گڵۆباڵەكان دەگات ،مومارەسەی دەكات. چ جای ئەوەی ملمالنێ سیاسییەكان كە لەبەرەبەیانی مێژوەوە ،چەمك‌و ماناكانی ش���ەڕی دەرونیش���یان لەگ���ەاڵ خۆیان بەرهەمهێناوە. هەڵەیەك���ی كوش���ندە دەكەی���ن گەر دەستبەرداری جەنگی دەرونی بین ،یان لەتیۆرەكانی تێنەگەین‌و كەمتەرخەمبین لەبەرانبەریاندا ،یاخود خەمس���ارد بین‌و هەوڵ نەدەین ،مۆدیلێكی كوردی جەنگی دەرونی یان هێورتر موخاتەبەی دەرونی. لەمیدی���ای كوردی‌و سیاس���ەتی كوردیدا بەرهەمبهێنین ،چونكە هەمو ئەو تیۆرانەی لەدوای جەنگ���ی دوەم���ی جیهانییەوە، بەرهەمهێن���راون‌و لەپەنایان���ەوە جیهان بەڕێوەب���راوەو بەهۆیان���ەوە رێگە گیراوە لەوەی ملمالنێكان بگەنە ئاستی پێكدادانی راستەقینەی مادی‌و توانیویانە دیسپلینی پەیوەندیی���ە نێودەوڵەتیی���ەكان بكەن، لەبنەڕەتدا هی���چ نەبون جگە لەئامرازێك بۆ س���ەپاندنی جۆرێك لەس���ایكۆلۆژیای سیاس���ی كە ئەو سایكۆلۆژیانە لەناخەوە ب���ڕوای هێن���اوە ب���ەوەی لەپێك���دادان دوركەوێت���ەوە .بەم مانای���ەش تاچەندە ئەو جورع���ە س���ایكۆلۆژییە درێژخایەن تربوبێ���ت ،ئەوەندە شوێنەوارەكانیش���ی درێژخای���ەن ب���ون‌و توانیویانە ئاس���تی گریژیی���ەكان لەبوارەكان���ی سیاس���ی‌و دیپلۆماتیدا قەتیس بكەن. لێرەدا تەنها ئام���اژە ئەدەم بەتیۆری (س���ڵەماندنەوەی ئەتۆم���ی) ئەم تیۆرە ل���ەدوای جەنگ���ی جیهان���ی دوەم���ەوە توانیب���وی دیس���پلینی پەیوەندییەكانی نێوان هەردو گەورە جەمس���ەری جیهانی ئەمەری���كاو یەكێت���ی س���ۆڤیەت بكات‌و رێگ���ەی ن���ەدات جەنگی راس���تەقینەی ئەتۆمی هەاڵیس���ێ ،لەڕاس���تیدا لەسەر بنەم���ای یەك پای���ەی دەرون���ی كاری دەكرد ئەوی���ش دەكرێ بەداینامیكییەتی راگەیان���دن لەمامەڵەك���ردن لەگ���ەڵ واقیعی(بااڵنسی هێز)دا لەقەڵەمبدرێ.. كە میدیای ئەمەریكی‌و روسی بەڕێوەیان دەبرد. بەمانایەكی رونتر :ئەگەرچی (بااڵنسی هێ���زی ئەتۆم���ی) راس���تییەكی واقیعی
8
ئارام مەحمود ئەحمەد
-2012/11/20زجنرية ضياكانى حةمرين ،ه َيزى ث َيشمةرطة روبةروى ه َيزةكانى عةمةلياتى دجيلة لةئامادةباشيدان
بو ،ب���ەاڵم مامەڵەی میدی���ا لەگەڵ ئەو راستییەدا بەگوێرەی مەنهەجییەتێك بو كە توانیبوی (س���ڵەماندنەوەی ئەتۆمی) بهێنێتەكایەوەو لەئەنجامیش���دا هیچكام لەئەمەریكاو س���ۆڤیەت زات���ی ئەوەیان نەدەكرد ،پەالماری یەكتربدەن ..كەواتە: ئەگ���ەر میدی���او سیاس���ەتی میدیایی‌و س���ەلیقەی میدیاكاران نەبوایەو بەوردی‌و كردەیی تیش���ك نەخرایەتە س���ەر توانا ئەتۆمییەكان ،ئەوا ئەگەرچی بااڵنس���ی هێزەك���ەش راس���تەقینەبوایە ،هێش���تر نەدەگەیشتە ئەو رادەی كەسڵەماندنەوەی ئەتۆمی بێنێتەكایەوە. پرسیارێك لێرەدا سەرهەڵئەدات :ئایا ئ���ەو مەنهەجییەتەی راگەیاندنكارەكان، لەناخ���ەوە بۆتێكش���كاندنی دەرون���ی دوژمن���ەكان نەب���وە تاقەناع���ەت بكەن بەوەی باشترە ش���ەڕی بەرانبەرەكەیان نەكەن؟ بێگوم���ان بەڵ���ێ ..بەدیوێكی ێ بپرسین :میدیاكارێك كە تریشدا دەكر هێزو قورسایی نەتەوەكەی بۆدوژمنەكانی نیش���انبدات ،تاكو بس���ڵەمنەوە لەوەی هێرش بكەنەس���ەری ،ئای���ا پراكتیزەی ش���ەڕی دەرونی نەكردوە؟ ئایا الیەنگری لەنەتەوەكەی نەكردوە؟ ئایا بەش���داری كردەی���ی نەك���ردوە لەدورخس���تنەوەی جەنگ‌و ماڵوێرانی لەنەتەوەكەی؟..هتد. لەملمالنێكان���ی ئەم قۆناغ���ەی نێوان هەولێ���رو بەغ���دادا ،الرەس���ەنگییەكی ترسناك دەبینم..بەغدا كۆششێكی باشی میدیای���ی دەكات‌و هێزی خۆی نیش���انی
ئێمە دەدات تابترسین‌و پاشەكشەبكەین.. مالك���ی لەپەیج���ە فەرمییەك���ەی خۆیدا لەفەیس���بوك .وێن���ەی حەش���اماتێكی لەش���كرەكەی دادەنێت‌و بەفۆنتی گەورە لەس���ەری دەنوس���ێت :چوینە ناو دوز! یاخ���ود وێنەی دەس���تخەتی كەس���ێك باڵودەكاتەوە كە بەگەورەیی نوسیویەتی: م���ن ك���وردم م���ن عیراق���ی‌و عەرەب���م خۆش���دەوێت! ئەویش لەس���ەر وێنەكەی نوسیوە :هەڵوێستێكی جوانی كوردێك! یاخود هەر جار ناجارێك پەخشنامەیەك بۆ ترساندنی كورد باڵودەكاتەوە. الرەس���ەنگییەكە بەداخ���ەوە لەالیەنی كوردەوەی���ە ،چونكە ئەوەن���دەی ئێمە چاودێری رەوشەكەمان كردوەو ئەوەندەش كە لەنزیكەوە س���ەردانی مەیدانیمان كرد بۆ سەنگەرەكانی هێزی پێشمەرگە (وەك گروپ���ی نەوەكانی ماد ،بۆ پش���تیوانی هێزی پێش���مەرگە كوردستان) هەستمان بەوەكرد ،كورد بەداخ���ەوە نەیتوانیوە، بەپالن���ەوە مامەڵ���ەی پڕوپاگەندەی���ی لەگەڵ رەوشەكەدا بكات .گەاڵڵەنەكردنی پالنێك بۆ مامەڵەی میدیایی لەگەڵ ئەو ملمالنێیەدا بۆ هەست نەكردن بەبایەخی جەنگی دەرونی دەگەڕێتەوە .ئەم حاڵەتە وایك���ردوە ،مادەكان���ی دروس���تكردنی سیاسەتێكی تەندروست بۆ بەڕێوەبردنی جەنگە دەرونییەكە فەرامۆش���بكەین .كە زیاتر لەم خااڵنەدا كۆدەكرێنەوە: -1نەمانتوانیوە لەپیرۆزێتی خاك سود وەرگرین.
فؤتؤ :بابان حةمة
-2دڵگەرمی پێش���مەرگەو هاواڵتیانی كوردی ناوچە داگیركراوەكان ،لەشوێنی خۆیدا سودی لێوەرنەگیراوە. -3نەمانتوانی���وە رەگ���ەزی مێژوی���ی پەیوەندییەكانم���ان لەگ���ەڵ ناوەن���دو جینۆس���ایدی راب���ردو ،لەوجەنگ���ەدا بەكاربهێنین. -4خاڵێكیت���ر ك���ە زۆر گرنگە ،ئەوەیە وەزارەت���ی پێش���مەرگە رێنمای���ی داوە بەفەرمان���دە مەیدانییەكان ك���ە ئالیاتی س���ەربازی پێش���مەرگە وێنە نەگیرێت. لەس���ەردانی ئێمە بۆ ناوچەی خورماتو، رێگەن���ەدەدرا ب���ەوەی وێن���ەی ئالیاتە سەربازیەكان‌و چەك‌و تەقەمەنی بگیرێت. راستە ئەو بڕیارە لەڕوی پاراستنی نهێنی س���ەربازیەوە گرنگەو راس���ت‌و دروستە، بەاڵم دەكرێ وەزارەتی پێش���مەرگە بیر لەوەبكاتەوە ،بەشێوازێكیتر ئالیاتەكانی بۆڕاگەیاندن نمایشبكات .تاخۆراك بداتە ئەو سیاس���ەتە میدیاییە كە پێویس���تە ێ بۆ نیشاندنی (بااڵنسی هێز) گەاڵڵە بكر لەبەرانبەر بەغ���داد دا .جەنگی دەرونی لەبنەڕەتدا بۆ نیش���اندانی بااڵنسی هێزو سڵەماندنەوەی بەرانبەرە ،لەوەی هێرش ێ میدیاكارانێك پێی بكاتە س���ەرت ،دەب هەستن كە الیەنگری قەوارەی نەتەوەبن ێ الیەنی پیش���ەیی ن���ەك بەن���اوی ب��� میدیاییەوە .دەس���تبەرداری یەكێك لەو ئەرك���ە ه���ەرە گرنگان���ەی میدیابین كە بریتیە لەبەڕێوەبردن���ی جەنگی دەرونی لەدژی دوژمنایەتی نەتەوەو نیشتمان.
بەپێی فەرمانە نوێیەكەی مورسی ،دەسەاڵتەكانی ئەو تابێت زیاترده‌بن‌و مافی رەخنەگرتن ،لەكارەكانی نیە‌و لەفەرمانەكەشدا هاتوە تا هەڵبژاردنی داهاتوی پارلەمان هیچ دامەزراوەیەك مافی ئەوەی نیە فەرمانەكانی سەرۆككۆمار هەڵبوەشێنێتەوە‌و بڕیاردەر لەمیسر تەنها خۆیەتی. الیەنگرانی مورسی پێیانوایە كە ئەو ،بوێرانە سەرجەم بڕیارەكانی داوە‌و چاوەڕوانی ئەمكارەشیان لەوكردوە .بەاڵم ئەوەی گرنگە یاسا پەیوەندیدارەكانە بەئەنجومەنی دان��ەران كە بۆتە مایەی نیگەرانی چاودێران‌و نەیارانی مورسی. ئەنجومەنی دانەران بەفەرمانی مورسی دو مانگ زیاتر لەكاتی پێشبینی كراوی هەیە بۆ ئەوەی دەستور دابڕێژێتەوە .بەپێی فەرمانی مورسی هیچ دەسەاڵتێك مافی هەڵوەشاندنەوەی ئەم ئەنجومەنە‌و دژایەتی بڕیارەكانی نیە. مافی رەخنەگرتن نیە لەكۆمیتەی دانەران ،كە %70ئیسالمگەراكانن‌و ئەمەش لەكاتێكدایە كە گومانی زۆر هەیە لەوەی مافەكانی ژنان‌و كەمە نەتەوەكان‌و ئازادی رادەربڕین‌و كۆبونەوە جەماوەرییەكان كە لەدەستورە نوێیەكەدا هەن بچەسپێنرێن. عەمر موسا ،كاندیدی پێشوی سەرۆكایەتی كۆماری میسر رایگەیاندوە لێرە بچوكترین مشتومڕ لەبارەی بنەماكانی دەستور یاساغە .پێویستە دەقی كۆتایی دەستور بخرێتە بەردیدی گشتی‌و لەڕێگەی رادی��ۆوە پەخشبكرێت بۆ ئەوەی سەرجەم هاواڵتیانی ئەم واڵتە بیبیستن .كۆبونەوەكانی ئەنجومەن لەمرۆژانەدا بەنهێنی بەڕێوە دەچن بۆ ئەوەی هاواڵتیان نەتوانن ئاگاداری وردەكاریەكان بن. بەشێكی زۆرمان بینیمان وەك دژایەتی ئەم تاكڕەویەی مورسی هاواڵتیانی میسر رژانە سەرشەقامەكان‌و لەچەند شارێك بارەگاكانی ئیخوان موسلیمینیان سوتاندوە‌و لەالیەكیتریشەوە الیەنگرانی ئیخوانی سەرۆككۆمار رژاونەتە سەرشەقامەكان. لەخۆپیشاندانەكانی دژی مورسیدا هەریەك لەمحەمەد بەرادعی‌و حەمدین سەباحی‌و عەمر موسا بەشدارییان تێداكرد .سەماح عاشور سەرۆكی ناوەندی پارێزەرانی میسر داوای لەهاواڵتیان كردوە بەشداری بەرفراوان لەخۆپیشاندانەكاندا بكەن‌و رایگەیاندوە ئەو تاوانەی مورسی لەژێرناوی بەیاننامەی دەستوردا ئەنجامیداوە گورزێكی كاریگەرە لەو شۆڕشەی ئەوی گەیاندۆتە دەسەاڵت .ئەمكارو بڕیارانەی مورسی ،بێ چەن‌و چون دەسەاڵتەكانی میسر بەسەرۆككۆمار دەدات‌و مورسی بۆ دیكتاتۆرێكی خراپتر لەحوسنی موبارەك دەگۆڕێت. لەالیەكیترەوە مورسی دوای ئامادەبونی لەنێوان الیەنگرانی خۆیدا كە لەبەردەم كۆشكی كۆماری میسر كۆببونەوە بەرگری لەفەرمانەكەی خۆی كردوە بۆ زیاد كردنی دەسەاڵتی سەرۆككۆمار‌و رایگەیاندوە میسر لەسەر رێڕەوی ئازادی‌و دیموكراسی هەنگاو دەنێت .هەروەها جەختی لەسەر ئەوەش كردۆتەوە كە بەردەوام لەگەڵ هاواڵتیان بوە‌و دەبێت. سەرۆككۆماری میسر رۆژێك دوای رێككەوتنی ئیسرائیل‌و حەماس كە ئەو رۆڵی بەرچاوی تێدا بینی بەباڵوكردنەوەی بەیاننامەیەكی چەند مادەیی ماوەی كاری ئەنجومەنی دانەرانی زیادكرد‌و رایگەیاندوە پێویستە ئەم بڕیارە بەبێ رەخنەلێگرتن جێبەجێبكرێت. روبیرت كولوێل ،وتەبێژی كۆمیساریای بااڵی مافەكانی مرۆڤی نەتەوەیەكگرتوەكان دوای ئاماژەكردنی بەفەرمانەكەی مورسی بۆ زیادكردنی دەسەاڵتەكانی رایگەیاند كە ئەوان نیگەرانی كاریگەرییەكانی ئەم فەرمانانەی مورسین لەسەر مافەكانی مرۆڤ‌و حكومەتی ئایندەی یاساكانی میسر. مورسی كە بەپشتیوانی ئیسالمییەكانی ئەو واڵتە گەیشتۆتە دەسەاڵت لەرابوردودا رایگەیاندبو كە یاسا ئیسالمییەكان لەدەستوردا دەچەسپێنێت‌و بەرامبەر رەخنەی ێ ناكات. لیبراڵەكان پاشەكش ئەوكەسەی پێش هەڵبژادنەكانی سەرۆككۆماری بەڵێنی دابو سودی خراپ لەدەسەاڵت‌و توانای وەرنەگرێت ،ئێستا وەك فیرعەونی میسر رەفتار دەكات‌و سەرجەم دەسەاڵتەكانی قۆرخكردوە. سەرچاوەی زانیارییەكانی ئەم نوسینەBBC – DW – Euro news :
لەدەوڵەتی قانونەوە بۆ ستەمكاری دڵزار حەسەن وەرگرتنی پۆس���تی س���ەرۆكوەزیرانی عیراق لەالی���ەن مالكییەوە ،دەروازەیەكی ت���ازەی ب���ەڕوی پەیوەندی سیاس���ی‌و دیبلۆماس���ییانەی نێوان كورد‌و ش���یعە‌و هەرێم‌و بەغ���داد كردەوە ،دەروازەیەك تا قواڵیی رۆچوبوە نێو تەنگژە‌و ملمالنێوە. ئ���ەم دۆخە رۆژ ب���ەرۆژ ئاڵۆزتر دەبو تا وایلێهات لەتۆمەتگۆڕین���ەوە بۆ یەكتری كار گەیش���تە س���ەنگەر لێگرتن‌و ناردنی س���وپا بۆ س���ەر گیانی یەكت���ر .ئەوەی سیاس���ییانە بڕوانێتە ژینگەی شەڕەكەوە تێ���دەگات لەوەی ،ك���ە مالك���ی‌و دار‌و دەس���تەكەی ئامانجی���ان زەعیفكردن���ی دەس���ەاڵتی هەرێم‌و ئیحتیواكردنی شاری كەركوك���ە بۆ ژێر ركێف���ی خۆی .مالكی كە هاتە س���ەر حوكم قسەیەكی فڕێدایە ناو راگەیاندنەوە ،كە بەژەهراویترین وتە دادەنرێ���ت لەدوای روخانی بەعس���ەوە، وتی (ئیبراهیم جەعفەری كورسییەكەی
لەپێن���اوی كەرك���وك دان���ا ،ب���ەس من س���ەرم لەم پێناوە دادەنێ���م) ئەمجۆرە قس���ەیە بۆنی دیكتاتۆریەت‌و فاشییەت‌و خوێن���ی لێدێ���ت ،لەكاتێكدا ب���ۆ هەمو الیەك سەلمێندراوە شاری كەركوك سەر بەنەخشە‌و جوگرافیای كوردستانە. لەدوا سەردانیشیدا بۆ شاری كەركوك مالكی بەئاشكرا وتی «كەركوك عیراقییە‌و بەعیراقیش دەمێنێتەوە» دیارە ئەمجۆرە لێدوانانە جگە لەقس���ەیەكی ئیستفزازی بۆ سەركردایەتی سیاسی كورد‌و خەڵكی كوردس���تان هیچ خوێندنەوەیەكی دیكە هەڵناگرێت .ئەگینا مالكی خۆی دەزانێت ل���ەم ئ���ان‌و س���اتەدا هاتنی بۆ ش���اری كەركوك‌و دروس���تكردنی (ئۆپراسیۆنی دیجل���ە) كە ب���ەالی كوردەكانەوە خەتی سورە ،ئەوەندەی كێشەكان ئاڵۆزدەكات، ئەوەن���دە دۆخەك���ە ئاس���ایی ناكاتەوە. دیارە مالكی رۆژ بەرۆژ ئاگری ش���ەڕەكە گەرمت���ردەكات‌و چاودێرانی سیاس���یش پێیانوای���ە ئەم���ە پەلەق���اژەی مەرگی دەس���ەاڵتداریەتی خۆیەت���ی ،ن���ەك
سیاس���ەتكردن .لەهەمانكاتیشدا مالكی دەیەوێت مەلەفەكان تێكەڵبكات‌و دۆخەكە بەئاقارێكی دیكەدا بەرێت ،بۆیە هەوڵدەدا پرس���ەكە لەكێش���ەیەكی نێوان هەرێم‌و بەغداد بیگۆڕێت بۆ كێش���ەی كەس���ی‌و تایبەت���ەوە .هەرچەن���دە بیركردنەوەی مالكی بۆ كێش���ەكان ،بیركردنەوەیەكی تۆتالیتارانە‌و س���تەمكارانەیە ،لەبەرامبەر كورد‌و هەتا سوننەكانیشدا .دیارە خەون‌و خەیاڵی ئێمەی كورد زۆر جیاوازترە لەوان، بۆیە بەهۆی بون���ی ئەقڵییەتی تائیفی‌و شۆڤێنییانەی ئەوانەوە خەریكە بەشێك لەپرۆژە نەتەوەیی‌و نیش���تمانییەكانمان لەنێو ئەم ش���ەڕ‌و ملمالنێی���ەدا دەبێتە قوربانی ،كە مومكین نییە ئەمە روبدات. بێگومان مێژو دەریخس���توە ئەو ناوچە‌و واڵتانەی كێشەی مەزهەبی‌و تائیفی تێدا گەرمە ،هەمیش���ە دۆس���یەی نەتەویی‌و نیش���تمانییەكانی بەساردی تێدەپەڕێت. ئێمەی كورد دەمێكە لەوە تێگەیش���توین لەنێ���و مەحفەل���ی ش���یعە‌و س���وننەدا كارتەكانمان بەسوتاوی ماوەتەوە؟! لێرەدا
كێش���ەی كورد‌و نیشتمان‌و نەتەوەكەمان لەنێ���و ئ���ەو مەنزومە خوێناوی���ەدا هیچ بەهایەك���ی نیی���ە ،چونك���ە لەدی���دی ئەمانەوە كورد میوانێك���ی نەخوازراوە، ن���ە دەتوان���ن دەس���ت بەرداریانبن ،نە دەشتوانن پێكەوە كاربكەن .ئەم میوانە سیاسەتێك لكاندویەتی بەعیراقەوە هەر ئەمیش دەتوانێت لێكیان جودا بكاتەوە، ب���ەاڵم ب���ەالی ش���یعەكانەوە بەتایبەتی گروپەكەی مالك���ی ،بەردەوام كوردەكان بەنەیاری خۆی دەزانێت ،بۆیە هەمیش���ە دژایەتی را‌و بۆچون‌و مافەكانیان دەكات. هەڵبەتە تێڕوانینی سەركردایەتی سیاسی كوردس���تان بۆ عیراق تائێس���تا كارێكی دۆس���تانە‌و ناوبژیوانانە بوە ،هەر چەندە زۆر بەتون���دی‌و گەورەییەوە بەش���داری پرۆسەی بونیاد نانەوەی عیراقی تازەیان ك���ردوە ،ب���ەاڵم روداوەكان ئەوەی���ان س���ەلماندوە كورد ،كە هەڵگری دۆسیەی نەتەوەیی‌و نیشتمانیە گرفت‌و ئارێشەكانی لەعیراق���دا دورە لەئایدی���ای مەزهەبی‌و دینیەوە ،بۆیە ئەستەمە لەنێو ئەم ماڵە
لێكترازاوەدا نیش���تمانی راس���تەقینەی بەدەس���تبێنێتەوە .دی���ارە ك���وردەكان ناچارن لەم دۆخ���ەدا عیراق جێنەهێڵن، بۆی���ە یەكێك لەمەرجە درەوش���اوەكانی كورد ب���ۆ مانەوەیان لەعی���راق ئاوابونی خۆری دیكتاتۆریەتە لەم واڵتەدا ،چونكە لەرابردودا گەورەترین زیانیان بەدەس���ت رژێم���ە س���تەمكار‌و تۆتالیتارەكان���ەوە پێگەیش���توە .هەڵبەتە تا ئێس���تاكەش كورد دڵنیا نییە بەغدا بەرە‌و دیموكراسی هەنگاو دەنێت ،یان دیكتاتۆریەت .راستە دەستورێكی دەنگ پێدراوی شەرعی لەم واڵتە هەی���ە ،كە تا س���نورێك هەڵگری ئەندێش���ەی دیموكراس���ییانەیە‌و بەشێك لەمافەكان���ی ك���وردی تێ���دا مس���ۆگەر كراوە ،بەس دەس���تور تائێس���تا نەبۆتە دادوەرێكی راس���تەقینە بۆ گرفتەكانمان. كوردەكان مالكی ب���ەوە تاوانبار دەكەن هەمیش���ە تاكڕەوانە سیاس���ەت دەكات، ئەمیش كوردەكان بەس���ەرچاوەی ئاژاوە لەعیراق ئەژمار دەكات .بێگومان ئەمەش دەرهاویش���تەی تایبەتی هەی���ە .بەالی
ك���وردەوە بەش���ێك لەگروپە س���وننی‌و ش���یعەكان ب���ەردەوام لەدۆزین���ەوەی بیانودان‌و بەهانە بەشتی ناڕەوا دەگرن، ئەم���ەش مانای وای���ە خوازی���اری هیچ رێكەوتنێكی ستراتیژی نین لەگەڵ الیەنە عیراقییەكاندا .بێگومان لەم دۆخە تەم‌و ێ ب���ەدوای بەدیلی مژاوی���ەدا ،كورد دەب دیك���ەدا بگەڕێت ،كە هاوس���ەنگی هێز لەناوچەكە رابگرێت .دیارە بانگەش���ەی جیابون���ەوەی هەرێم لەعیراقدا ،كە چەند جارێ���ك بەن���ا راس���تەوخۆیی ئاماژەی پێدراوە ،بەاڵم دۆخی سیاس���ی‌و ئابوری هەرێم‌و ناوچەكە هەمیش���ە گرفت بوینە ب���ۆ راگەیاندنی دەوڵەتی كوردی .كەوایە چ فاكتێكی دیكە م���اوە كورد پەنای بۆ ێ بەرێ���ت؟! ئەمە ئەو پرس���یارەیە دەب ك���ورد بەدوای وەاڵمەكەیدا بگەڕێت تا بۆ هەمیشە دەربازی بێت لەدەست عیراقێك، كە تا سەر ئێسقان رۆچۆتە نێو كێشەی مەزهەبی‌و تایفیەوە؟!.