3 demokratik uygarlik manifestsu uygarlik ozgurluk sosylojisi

örgütlenebilir. Katırı at yapmak ne kadar mümkün ise, ulus-devleti sosyalist yapmak veya saymak da o denli mümkündür.

Buna rağmen, ulus-devlet tekilliğini tarihsel formlardan kopararak izah etmek mümkün değildir. Farklılaşması ne denli gelişmiş olursa olsun, belirleyici olan iktidarın tarihsel birikimidir.

Ulus-devleti örgütleyen ilk ülke olan İngiltere’ye bakalım: İngiltere 16. yüzyıl başlarında İspanya, Fransa ve Normanların iktidar kıskacındadır. Eğer kendini ulus-devlet olarak örgütleyemezse, tasfiye olma tehlikesi açıktır. Kendisi krallıktır. Peş peşe hanedanlar gelip gitmektedir. Ekonomisi neolitikten beri Avrupa üzerinden gelen göçlerle inşa edilmektedir. Diğer Avrupalılardan farkı, esas olarak ada konumudur. Ulus-devletini bu tarihsel ve somut koşullara dayanarak inşa etti. Tarih bu süreci, Sterlinin gücünün artmasının borçlanma ve ekonominin üstünde azami tekelleşmeyle nasıl el ele yürüdüğünü bütün somutluğu içinde anlatmaktadır. Sanayi devrimine de hegemonik çıkış için yöneldiği bilinmektedir. Demek ki İngiliz tarihi, özellikle hanedanlık tarihi ve bizzat hanedanlık olmadan, İngiliz-ulus devletinin mümkün olması şurada kalsın, asla düşünülemeyeceği açıktır. Hanedanlık tarih boyunca en kapsamlı ve uzun süreli devlet formudur. İngiltere’nin halen hanedanlık forsunu bırakmaması tarihin bu yanıyla bağlantılıdır. Demokrasiler ve cumhuriyetler çok sınırlıdır. İmparatorluklar daha değişik bir formdur. Binlerce yıl en rafine tekel olarak süzülüp gelmiş olan iktidar birikimleri olmadan, genelde devletler, özelde ulus-devletler oluşamaz.

Ulus-devletin teolojik kaynaklarla bağına pek az değinilmiştir, ama bu konu son derece önemlidir. Karl Schmitt, tüm çağdaş siyasal kavramların teolojik (tanrı bilimi) kaynaklı olduğunu belirtirken, gerçeği bir yönüyle aydınlatmıştır. Dikkatli bir sosyolojik yoğunlaşma, dinin ve bağlantılı olarak tanrı imgesinin, toplumsal kimliğin en eski biçimi olduğunu tespit etmekte zorlanmaz. Din ve tanrı bilinçli birer imgesel kimlik olmalarından ziyade, zihniyet çağlarının bir gereği olarak anlaşılmalıdır. Toplumsal kolektif tasavvur kendini en kutsal kavramlarla kimliklendirmeyi, ayakta kalmanın yollarından biri olarak düşünmektedir. Tanrısallığın kökeninde toplumsal varoluşun kutsanması yatmaktadır. Süreç içinde iktidar, devlet ve toplum 229