“Een aantal ondernemers zei tegen mij, begin voor jezelf, wij zien het resultaat en daar worden wij en jij gelukkiger van”. over (Europese) aanbestedingen, cost-control en risicoanalyses. Daarnaast is hij te vinden als gastdocent aan de Universiteit Twente en sport regelmatig, waaronder hardlopen, om in goede conditie te blijven. Zijn compagnon is Robert Arends en is specialist op het gebied van fysieke veiligheid. Zij komen op mij over als een Yin en Yang. Zij hebben tegengestelde krachten maar geen tegenstellingen zij zijn vooral complementair aan elkaar. Ook Jaap studeerde aan de Universiteit Twente maar dan technische bedrijfskunde en daarnaast deed hij onder meer de opleiding Internal Auditor (Bureau Veritas), inkoopmanagement, Europese aanbestedingen, wettelijke kaders, UAV-GC, ARW2012. Hij vindt zichzelf meer een procesmanager dan mede-eigenaar/directeur van een succesvol adviesbureau.
ontsteking te pakken en dan kunnen we die samen opruimen. Dat is hartstikke leuk werk, al wordt je dan misschien wel even irritant gevonden!” Het beste advies wat ik kreeg? Marjo: “Dat was in 2005 toen er een beleidswijziging bij mijn werkgever werd doorgevoerd. Hierdoor mocht ik praktisch advieswerk niet meer uitvoeren. Alleen doorverwijzen en niet meer aan de slag met een probleem. Een aantal ondernemers zei tegen mij, begin voor jezelf, wij zien het resultaat en daar worden wij en jij gelukkiger van”.” Jaap Nieuwenhuijse is mede eigenaar van het landelijk opererend adviesbureau Nieuwenhuijse Arends. Dat richt zich op proces- en risicomanagement van complexe utiliteitsprojecten en advies op het gebied van fysieke veiligheid. Dan moet je denken aan ziekenhuizen, hightech clean rooms, laboratoria, complexe fabrieken: projecten waarbij organisatie(s) en omgeving een grote invloed hebben op het eindresultaat van het project. Tevens adviseert Jaap opdrachtgevers en opdrachtnemers
22
People’s BUSINESS
Het gelukkigst is hij als project- of procesmanager in de bouw. Maar zijn passie is innovatie in de bouw. Hij is van mening dat de bouw zich zou moeten schamen voor de enorme bedragen die verspild worden door fouten tijdens de bouw, de bijna standaard overschrijding van het afgesproken budget, de overschrijding van de afgesproken opleverdatum en de onoplosbare fouten in een gebouw door fouten tijdens de bouw. Als academicus vroeg Jaap zich af wat er voor nodig zou zijn om die gemiddelde 10% vermijdbare kosten door fouten in de bouw te reduceren met als gevolg een beter gebouw tegen 10% lagere kostprijs! Samen met de Universiteit Twente werkte hij dat uit om een nieuwe manier van werken in te voeren in complexe bouwprojecten. Dit vroeg niet alleen om het bewust koppelen van methodieken van ontwerpen en samenwerken, maar ook om een andere wijze van aanbesteden. De invloed op de projectteamleden die deze verandering van aanbesteden en werken had, bleek sterk onderbelicht. Zeker was dat de gespecialiseerde (onder)aannemers veel eerder bij het project betrokken moesten worden om tot het gewenste kwaliteitsniveau van alle specificaties te komen. Als je iets wilt veranderen in de bouwcultuur, moet je scherpe keuzes maken. Het was Jaap een doorn in het oog dat zowel opdrachtgevers als (onder) aannemers en toeleveranciers aanzienlijk veel geld lieten liggen door het in de branche reeds vele jaren geaccepteerde verlies van
vermijdbare kosten. Niet alleen faalkosten, maar ook de extra vragen en wensen van de opdrachtgever brengen, als ze tijdens de bouw pas opkomen, extra kosten met zich mee die resulteren in het overschrijden van het beschikbare budget. “Hoe zou je dat dan willen voorkomen?” was de vraag die direct bij mij opkwam. “Steeds meer opdrachtgevers kiezen voor de zogenaamde EMVI-methode (Economisch Meest Voordelige Inschrijving) zoals die voor overheidsbedrijven al verplicht is geworden. Een aanbestedingsvorm waarbij prijs en geleverde kwaliteit evenwichtig kan worden beoordeeld. Maar dan moeten alle partijen wel willen innoveren. Om meerwerk vragende aannemers en/of opdrachtgevers die gebrekkige technische omschrijvingen en wensen hebben én risico’s die ze vooral bij de tegenpartij willen leggen, tja dan is de kans groot dat de eindkwaliteit van het gebouw een voortdurende ergernis is.” “De gunning van de opdracht vond vroeger vrijwel altijd alleen maar plaats op grond van de laagst aangeboden prijs terwijl dat eigenlijk zou moeten zijn op basis van de hoogste waarde voor de prijs (value for money) van de aanbieding. In dat laatste geval wordt gesproken van gunning op basis van economisch meest voordelige aanbieding of inschrijving. En dat is onze specialiteit. Samen met de opdrachtgever vaststellen hoeveel waarde wordt gehecht aan bepaalde eisen, enfin kwaliteit die je nodig hebt en dus ook wilt.” “Uitgangspunt zou niet moeten zijn, het behalen van de maximale winst door de aannemer (die door de faalkosten meestal in een marginale winst uitmondt) maar op het binnen het gestelde budget blijven en foutvrij werken”. En Jaap hoe werkt dat dan in de praktijk? “In grote lijnen als volgt, stel de calculatie van de aannemer bedraagt 10 miljoen euro. Uitgaande van 10% faalkostenreductie, blijft er dan 9 miljoen euro over. De 1 miljoen euro wordt binnen het project gebruikt voor de dekking van toch ontstane faalkosten in zowel ontwerpfase als uitvoeringfase. Iedere fout dient te worden gemeld, zodat partijen aanspraak kunnen maken op dekking van de herstelkosten. Na het project wordt het overgebleven bedrag verdeeld tussen opdracht-