SPOORLIJNEN De basis voor het huidige spoorwegennet werd in de negentiende eeuw gelegd. In enkele decennia tijd werd het land ontsloten en ontstond een netwerk van interurbane verbindingen. De stations langs deze lijnen werden soms volgens standaardtypen gebouwd. Soms werd een ontwerpopdracht gegeven voor alle bouwwerken langs een lijn. Daarmee kregen de lijnen een eigen architectonische identiteit. Vooral dankzij de kleine regionale maatschappijen zijn er in het tegenwoordige netwerk diverse lijnen overgebleven met een karakteristieke stationsarchitectuur.
1 8 7 9
1 8 8 9
1 9 2 9
1 9 4 0
Op dertien lijnen van het huidige spoornetwerk zijn minstens drie vooroorlogse stations overgebleven. Ongeveer de helft van de lijnen heeft standaardtypen van de Staatsspoorwegen – deze ontwerpen werden ook elders in het land gebruikt. Voorbeelden hiervan zijn de 4e klasse stations op de lijn Dordrecht-Elst en de 5e klasse stations op de lijn Maastricht-Venlo. De overige lijnen werden door andere maatschappijen ontwikkeld en hebben soms een afwijkende architectuur. Kenmerkende voorbeelden zijn de eilandstations van de NCS op de lijn Utrecht-Zwolle, de stations van Klinkhamer voor de ULS op de lijn Den Dolder-Baarn en de stations van Eduard Cuypers op de lijnen van de NOLS in noordoostelijk Nederland.
Indelingsvarianten: Spoorlijnen
43