dedi ki: Allah selamet versin git. Sen bana yeni bir yol gösterdin. Tacir kendi kendine dedi ki: Bu bana nasihatti. Onun yolunu tutayim, o yol aydin bir yol. Benim canim neden dududan asagi olsun? Can dedigin de böyle iyi bir iz izlemeli.
BENLIGIN SIMARTILMASI
Ten kafese benzer. Girenlerin, çikanlarin, insanla dostluk edenlerin aldatmasiyla can bedende dikendir. Bu, Ben senin sirdasin olayim der. Öbürü Hayir, senin akranin, emsalin benimder. Bu der ki: Varlik aleminde güzellik fazilet, iyilik ve cömertlik bakimindan senin gibi hiçbir kimse yok. Öbürü der ki: Iki cihan da senindir. Bütün canlarimiz senin canina tabidir. O da, halki, kendisinin sarhosu görünce kibirlenir, elden, avuçtan çikmaga baslar. Seytan onun gibi binlerce kisiyi irmaga atmistir! Dünyanin lutfetmesi ve yaltaklanmasi, hos bir lokmadir, ama az ye. Çünkü atesten bir lokmadir! Ates gizlidir, zevki meydanda. Dumani sonunda meydana çikar. Sen Ben o medihleri yutar miyim? O, tamahindan methediyor. Ben, onu anlarim deme! Seni metheden, halk içinde aleyhinde bulunursa onun tesiriyle gönlün, günlerce yanar. Onun; mahrumiyetten senden umdugunu elde edemeyip ziyan ettiginden dolayi aleyhinde bulundugu halde, O sözler, gönlüne dokunur, onun tesiri altinda kalirsin. Medihten de bir ululuk gelir, dene de bak! Medihin de günlerce tesiri altinda kalirsin. O medih canin ululanmasina, aldanmasina sebebolur. Fakat bu tesir, zahiren görünmez, çünkü methedilmek tatlidir. Kinanmak aci oldugundan derhal kötü görünür. Kinanmak, kaynatilmis ilaç ve hap gibidir; içer, yahut yutarsa uzun bir müddet izdirap ve elem içinde kalirsin. Tatli yersen onun zevki bir andir, tesiri öbürü kadar sürmez.Zahiren uzun sürdügü için de tesiri, gizlidir. Herseyi, ziddiyla anla! Medhin tesiri, sekerin tesirine benzer; gizli tesir eder ve bir müddet sonra vücütta desilmesi icabeden bir çiban çikar. Nefis çok ögülmesi yüzünden Firavunlasti. Alçak gönüllü, hor, hakir ol; ululuk taslama! Elinden geldikçe kul ol, sultan olma! Top gibi zahmet çekici ol, çevgan olma! Yoksa; senin bu letafetin, bu güzelligin kalmayinca o, seninle düsüp kalkanlar, senden usanirlar. Evvelce seni aldatip duranlar, o vakit seni görünce Seytan adini takarlar. Seni kapi dibinde görünce hepsi birden Mezarindan çikmis hortlak derler; Genç oglan gibi. Ona önce Tanri adini takarlar, bu yaltaklikla tuzaga düsürmek isterler. Fakat kötülükle adi çikip da zaman geçince bu kötülükte sakali çikinca; artik ona yaklasmaktan Seytan bile utanir. Seytan, adamin yanina bir kötülük için gelir; senin yanina gelmez. Çünkü sen Seytan'dan da betersin. Seytan, sen insan oldukça izini izler, ardindan kosar, sana sarabini tattirirdi. Ey bir ise yaramaz adam! Seytan huyunda ayak direyip seytanlasinca senden Seytan da kaçmaktadir. Etegine sarilan kimse de, sen bu hale gelince senden kaçar!