Zrównowa Zrównoważone zabudowywanie zagrożenia klimatyczne objęte działaniem
Działanie ukierunkowane jest na stworzenie zasad dla procesu zabudowywania miasta tak aby minimalizować potencjalne negatywne konsekwencje zmian klimatu. Działanie obejmuje opracowanie procedur, wytycznych oraz zasad wymuszających zapewnienie naturalnej retencji gruntowej w mieście cie w toku zabezpieczenia przed uszczelnieniem i przesuszeniem gruntów (zapewnienie odpowiedniego udziału terenów zielonych, powierzchni biologicznie czynnej w stosunku do powierzchni uszczelnionych), ochrony terenów biologicznie czynnych,, poprzez utrzymywanie ich funkcji przyrodniczych, tworzenie kompleksowego systemu w zakresie błękitno-zielonej bł infrastruktury. Ważnym nym elementem rozwoju miasta jest również zrównoważony zrównoważ rozwój sieci infrastrukturalnych w ty m infrastruktury komunikacyjnej, acyjnej, ciepłowniczej, energetycznej wodno-kanalizacyjnej, wodno kanalizacyjnej, deszczowej w ścisłym powiązaniu zaniu z rozwojem poszczególnych obszarów miasta. W ramach działania przewidziane jest podjęcie m.in. zadań obejmujących obejmują określenie lenie procedur, wytycznych i zasad skutkujących skutkuj wyeliminowaniem niekontrolowanej intensyfikacji zainwestowania technicznego (w tym zabudowy) na terenach dotychczas nieuszczelnionych, stosowanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zapisów dotyczących dotyczą zrównoważonego zabudowywania; rozpoznanie zpoznanie możliwości mo rozszczelnienia gruntów i ich rekultywacji (zwłaszcza na terenach przemysłowych, poprzemysłowych, a także innych z intensywną ą zabudową). zabudow Sporządzenie programu rozszczelnienia i rekultywacji gruntów (na podstawie powyższego ższego rozpoznania) i jego sukcesywna realizacja słowa kluczowe
zachowanie naturalnej retencji gruntowej, ochrona terenów biologicznie czynnych, zrównoważony zrównowa rozwój sieci infrastrukturalnych
105
lokalizacja działania tereny zabudowane i przeznaczone do zabudowy
okres realizacji podmiot odpowiedzialny wpływ na komponenty miasta
Działanie ciągłe Departament Architektury i Rozwoju, Departament Zrównoważonego Rozwoju, Departament Prezydenta gopsodarka przestrzenna, gospodarka wodna, sieci infrastrukturalne, populacja miasta
106
Przystosowanie przestrzeni komunikacyjnej do zmian klimatu zagrożenia klimatyczne objęte działaniem
Działanie ukierunkowane jest na odpowiednie kształtowanie przestrzeni komunikacyjnej do pełnienia dodatkowych funkcji z zakresu usług ekosystemowych takich jak amortyzacja wpływu ekstremalnych zjawisk pogodowych, regulacja klimatu lokalnego, kalnego, cyklu hydrologicznego, jakości ci powietrza oraz podnoszenie walorów estetycznych przestrzeni miejskiej. Katalog przykładowych działań szczegółowych obejmuje analizę analiz Źródło: UM Wrocławia
możliwości lokalizacji różnych nych form zieleni towarzyszącej cej systemom komunikacyjnym, wyposażenie w elementów systemu park&ride w zieleń wzmacniającą bioróżnorodno żnorodność; budowę w przestrzeni komunikacyjnej obiektów retencjonowania wody deszczowej i spowalniania spływu powierzchniowego takich jak rowy infiltracyjne, niecki chłonne, zielone ronda oraz przepuszczalne powierzchnie, zwiększenie kszenie powierzchni biologicznie czynnej i poprawę popraw estetyki ulic poprzez budowę budow i rozwój zielonych torowisk tramwajowych, tramwajowych wprowadzanie zadrzewień przyulicznych, przyulicznych zieleni o wielopoziomowej strukturze wzdłuż wzdłu przebudowywanych anych i nowo budowanych ciągów ci komunikacyjnych, zwiększenie kszenie komfortu termicznego pasażerów pasa oczekujących cych na środek transportu komunikacji publicznej poprzez budowę budow tzw. "zielonych przystanków",, uzupełnienie wiat przystankowych w elementy zacieniające, zacieniaj ce, stworzenie tzw. "enklaw wytchnienia" na przystankach poprzez okresowe instalowanie kurtyn zamgławiających, zamgławiaj cych, zachowanie w dobrym stanie istniejących istniej terenów zieleni przyulicznej oraz tworzenie pasów zieleni izolacyjnej do oddzielania ciągów ci komunikacyjnych od terenów mieszkaniowych, zakup nowoczesnego taboru tramwajowego i autobusowego dostosowanego do ekstremalnych zjawisk pogodowych, wprowadzenie ułatwień ułatwie dla komunikacji miejskiej poprzez wydzielenie wydzielenie pasów dla autobusów i pojazdów uprzywilejowanych, zraszanie ulic i inne inwestycje w systemie komunikacyjnym. słowa kluczowe
zieleń przyuliczna, „zielone” przystanki i torowiska, park&ride, infrastruktura komunikacyjna
113
lokalizacja działania układ komunikacyjny Wrocławia
okres realizacji
Działanie ciągłe
podmiot odpowiedzialny
Departament Zrównoważonego Rozwoju, Departament Infrastruktury i Gospodarki, Zarząd Zieleni Miejskiej, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, MPK
wpływ na komponenty miasta
podsystem szynowy, podsystem drogowy, transport publiczny miejski, populacja miasta, zdrowie publiczne Zielone przystanki w Siemiatyczach (woj. podlaskie) Wiaty przystankowe komunikacji miejskiej w centrum miasta.
przykład dobrych praktyk
Źródło: UM Siemiatycze
114
Przystosowanie obiektów użyteczności u ci publicznej, społecznej i obiektów edukacyjnych do zmian klimatu (+OZE) zagrożenia klimatyczne objęte działaniem
Działanie ukierunkowane jest na dostosowanie istniejących cych oraz nowobudowanych obiektów użyteczności u publicznej, społecznej oraz edukacyjnej do ograniczania wpływu niekorzystnych zjawisk klimatycznych na możliwość funkcjonowania i użytkowania ytkowania tych obiektów obiektów. Działanie obejmuje inwentaryzacje obiektów pod kątem k przystosowania do fal upałów oraz wysokich temperatur, dostosowanie istniejących cych obiektów za pomoc pomocą odpowiednich środków rodków oraz w przypadku budowy nowych inwestycji, uwzględnienie uwzgl konieczności zastosowania rozwiązań ązań technologicznych i infrastrukturalnych przeciwdziałającym przeciwdziałaj cym skutkom zmian klimatu. W ramach działania przewidziane jest zagospodarowanie przestrzeni placówek tak aby były one częścią systemu zagospodarowania wód opadowych, oazą bioróżnorodno żnorodności oraz obszarem przyjaznym podczas fali upałów. Ze względu wzgl na to, że e niekorzystne zjawiska pogodowe mogą mog wpłynąć na zwiększone kszone zapotrzebowanie na energię (np. klimatyzacja pomieszcze pomieszczeń w czasie fal upałów), w ramach działania wdro wdrożone zostaną rozwiązania, które óre z jednej strony pozwolą pozwol na zmniejszenie tego zapotrzebowania (lepsza izolacja budynków w tym z wykorzystaniem roślinności), ro ci), a z drugiej strony pozwolą pozwol na pokrycie zapotrzebowania z odnawialnych źródeł energii (OZE). W ramach działania przewidziane jest uwzględnienie wymagań technicznych związanych zwi z energochłonnością budynków i wprowadzanie zasad ekobudownictwa w trakcie modernizacji starych i budowy nowych obiektów. Działanie obejmuje instalację zielonych dachów oraz zielonych ścian na nowopowstających nowopowstają i istniejących obiektach użyteczności ci publicznej, dostosowanie placówek edukacyjnych i oświatowych oświatowych do zmian klimatu wraz z odpowiednim zagospodarowaniem podwórek, podwórek, placów zabaw, boisk, jak i całego terenu wokół budynku poprzez m.in. montaż monta rolet zewnętrznych, ch, wentylatorów sufitowych, nasadzanie drzew, zwiększanie kszanie udziału powierzchni przepuszczalnych. słowa kluczowe
termoregulacja w obiektach, boiska i podwórka, „zielone” ściany, „zielone” dachy, odnawialne źródła energii
115
lokalizacja działania obiekty użyteczności publicznej, społecznej i edukacyjnej Wrocławia
okres realizacji podmiot odpowiedzialny wpływ na komponenty miasta
przykład dobrych praktyk
Działanie ciągłe cią Urząd d Miasta Wrocławia zwarta zabudowa śródmiejska, obiekty i strefy objęte te ochroną konserwatorską, administracja, zdrowie publiczne, populacja miasta, grupy wrażliwe wra Wrocław - Program szare na zielone W ramach programu na terenie podwórek szkolnych, placów zabaw i wokół boisk powstają zielone zakątki i ogródki. Przy okazji nasadzeń tworzy się zielone ekrany, ogrody tematyczne, przedogródki. Wkomponowuje się si teżż elementy małej architektury związanej zwi z zielenią, takiej jak pergole, trejaże, że, murki oporowe. Źródło: ródło: UM Wrocławia
116
System wentylacji i przewietrzania miasta zagrożenia klimatyczne objęte działaniem
W ramach działania przeprowadzona zostanie analiza warunków wentylacji i przewietrzania miasta pod kątem ątem możliwości ci zabezpieczenia systemu przewietrzania miasta w planach zagospodarowania przestrzennego, eliminacji istniejących cych i nie dopuszczenia do lokalizacji nowych źródeł zanieczyszczeń powietrza z terenów tworzących system przewietrzania miasta (także (takż potencjalnych) oraz eliminacji barier utrudniających cych swobodny przepływ powietrza. Pierwszym etapem działania będzie b identyfikacja istniejących ących i potencjalnych obszarów/stref miasta Wrocławia, które tworzą tworz lub mogą tworzyć system przewietrzania miasta i napływu czystego powietrza z obszarów otwartych z uwzględnieniem uwzgl dnieniem warunków anemometrycznych oraz naturalnych form rzeźby. źby. W ramach działania zwrócona będzie b dzie również równie uwaga na kształtowanie ciągów gów komunikacyjnych do pełnienia ienia dodatkowej funkcji korytarzy przewietrzających, cych, którymi powietrze z terenów pozamiejskich dostaje się ę do centrum miasta korzystnie wpływającc na łagodzenie efektu miejskiej wyspy ciepła. słowa kluczowe
warunki wentylacji, korytarze ekologiczne, ciągi ci komunikacyjne, planowanie przestrzenne
lokalizacja działania obszar całego miasta
okres realizacji
Działanie ciągłe cią
123
podmiot odpowiedzialny
Departament Zrównoważonego Rozwoju, Zarząd Zieleni Miejskiej, Departament Architektury
wpływ na komponenty miasta
planowanie przestrzenne, osnowa przyrodnicza miasta, tereny otwarte, zdrowie publiczne, podsystem szynowy, podsystem drogowy
124
Wytyczne dla rozwoju budownictwa ekologicznego zagrożenia klimatyczne objęte działaniem
Działanie ukierunkowane jest na wypracowanie przez miasto systemu zachęcania cania inwestorów i deweloperów do realizowania idei ekobudownictwa oraz na opracowanie wytycznych, które będą mogły być by dołączane między dzy innymi do SIWZ-ów. SIWZ Wytyczne wskazywać będą na zasady tworzenia nowych obiektów budowlanych oraz dostosowania istniejącej cej zabudowy do ekologicznych zasad, ze szczególnym Źródło: ródło: SNEHITDESIGN/bigstockphoto.com uwzględnieniem efektywno ektywności energetycznej.. W ramach działania prowadzone będą b analizy i statystyki dotycz dotyczące obiektów i budynków posiadających certyfikacje dla zielonego i zrównoważonego onego budownictwa, m.in. LEED i BREEAM oraz promowane będą ędą przykłady i rozwiązania z zakresu certyfikacji. Działanie obejmuje również opracowanie map wybranych parametrów ekofizjograficznych, m.in. mapy solarnej miasta, miasta warunkujących dobór rozwiązań ązań technologicznych w ramach zrównoważonego żonego budownictwa. Działanie wpłynie również na realizacj realizację zobowiązań wynikających cych z dyrektywy 2010/31/EU. Zgodnie z dyrektywą w perspektywie kilku lat wszystkie budynki, w tym budynki użyteczno użyteczności publicznej, powinny być niemal samowystarczalne pod względem wzgl energetycznym. słowa kluczowe
ekobudownictwo, efektywność efektywno energetyczna, mapa solarna miasta
lokalizacja działania tereny zabudowane i przeznaczone do zabudowy
okres realizacji
Działanie ciągłe cią
podmiot odpowiedzialny
Departament Architektury i Rozwoju, Departament Zrównoważonego Zrównowa Zrównoważ Rozwoju, Departament Prezydenta
127
wpływ na komponenty miasta
planowanie przestrzenne, podsystem elektroenergetyczny i ciepłowniczy, administracja Wrocław, zielony magistrat przy ul. Hubskiej
przykład dobrych praktyk
Źródło: https://gazetawroclawska.pl/, ©Creo Projekt Projekt obejmuje budowę nowego energooszczędnego biurowca zasilanego przez odnawialne źródła energii. Na dachu zainstalowane zostaną panele słoneczne, a pod ziemią pompa ciepła. Budynek będzie zostanie wyposażony również w system gromadzenia wody opadowej, co pozwoli jej powtórne wykorzystanie.
128
Kształtowanie świadomo świadomości o zagrożeniach eniach klimatycznych i edukacja ekologiczna na rzecz zrównoważonego zrównowa onego rozwoju zagrożenia klimatyczne objęte działaniem
Działanie obejmuje realizacj realizację przedsięwzięć edukacyjnych, informacyjnych oraz promocyjnych ukierunkowanych na wzrost wiedzy nt. zagrożeń związanych zanych ze zmianami klimatu oraz na kształtowanie świadomo świadomości społecznej na rzecz zrównoważonego zrównowa rozwoju. Działania zostaną skierowane zarówno do placówek oświatowych wiatowych w tym szkół i przedszkoli prowadzonych przez Gminę Wrocław jak również równie do mieszkańców ców Wrocławia. Planowane jest wyposażenie enie specjalistów zajmujących zajmują się edukacją (wychowawców przedszkolnych, nauczycieli szkół zkół podstawowych i średnich, wykładowców szkół wyższych) szych) w odpowiedni odpowiednią wiedzę i kompetencje dot. zagrożeń ń klimatycznych oraz zrównoważonego zrównowa onego rozwoju. W ramach działania przeprowadzone zostaną szkolenia osób odpowiedzialnych za komunikację ę i promocje w urzędzie urz miasta oraz mediach lokalnych pod kątem k tem budowy prostego, jasnego i zrozumiałego przekazu informacyjnego na temat zagrożeń zagro związanych zanych ze zmianami klimatu i idei ekorozwoju, personalizowanego pod konkretne grupy adresatów. Równie ważnym wa nym elementem dział działania będzie przeszkolenie grupy trenerów z organizacji społecznych, w tym pozarządowych, pozarz dowych, przedstawicieli Rad Osiedli i biznesu, którzy będą ą prowadzi prowadzić działania edukacyjno-promocyjne we współpracy z gminą gmin lub w ramach własnych projektów danej organizacji czy cz instytucji, a także e którzy jako mieszkańcy mieszka mogą stać się animatorami działań działa w ramach budżetów etów obywatelskich. Działanie obejmuje również równie organizowanie kampanii oraz akcji społecznych mających cych na celu edukowanie mieszkańców mieszka o tym, jak ich decyzje wpływają wpływaj na ochronę środowiska, rodowiska, promowanie dobrych praktyk oraz aktywizację społeczeństwa stwa do działań działa proekologicznych. słowa kluczowe
szkolenia, działania edukacyjno-promocyjne, edukacyjno promocyjne, kampanie i akcje społeczne
101
lokalizacja działania obszar całego miasta
okres realizacji
Działanie ciągłe
podmiot odpowiedzialny
Departament edukacji, Departament Zrównoważonego Rozwoju, Departament Prezydenta i inne jednostki
wpływ na komponenty miasta
populacja miasta, zdrowie publiczne, administracja „Cenna deszczówka – krótki przewodnik o tym, jak zatrzymać ją na działce” przygotowanego dla mieszkańców przez Łódzką Spółkę Infrastrukturalną. Poradnik m.in. jak przygotować beczkę na deszczówkę, studnie chłonną, ogród deszczowy czy oczko wodne
przykład dobrych praktyk
102