8
pomiędzy najbardziej zadłużonymi krajami-importerami, np. Stanami Zjednoczonymi, a eksporterami – np. Chinami i Niemcami, oraz rosnącą nierównowagą w finansach publicznych w poszczególnych krajach, m.in. w Polsce. Czym jest ZNŁ Zadaniem Zielonego Nowego Ładu jest zapewnienie globalnego zrównoważonego rozwoju oraz zbudowanie niskoemisyjnej i niskowęglowej gospodarki i społeczeństwa przez wzmacnianie spójności społecznej, tworzenie milionów nowych zielonych miejsc pracy – w wyniku zwiększania poziomu unijnych i krajowych inwestycji m.in. w edukację, programy badawczo-rozwojowe, rozwój nowoczesnych technologii przyjaznych człowiekowi, środowisku i klimatowi, podnoszenie efektywności energetycznej i zwiększanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, modernizację sektora budownictwa oraz promocję budynków autonomicznych i pasywnych, rozwój przyjaznych środowisku sieci kolejowych na kontynencie czy wreszcie zmianę priorytetów Wspólnej Polityki Rolnej. Podobnie jak program reform z lat 30. XX w., ZNŁ wskazuje na aktywną rolę władz publicznych w realizacji polityki – w tym wypadku polityki zrównoważonego rozwoju. Koncepcja Zielonego Nowego Ładu pojawiła się po raz pierwszy w raporcie Fundacji Nowej Ekonomii w lipcu 2008 r.1 Publikacja zatytułowana A Green New Deal dotyczyła kwestii nakładania się w czasie trzech kryzysów: gospodarczego – napędzanego bańkami kredytowymi, przyspieszających zmian klimatycznych oraz spadku produkcji ropy naftowej i wzrostu jej cen. Jej autorzy stwierdzali, że warunkiem uniknięcia głębokiej recesji porównywalnej z Wielką Depresją są działania reformatorskie w dwóch głównych obszarach: kluczowe strukturalne zmiany w krajowych i międzynarodowym systemach finansowych, w tym w systemie podatkowym, oraz zapewnienie trwałych inwestycji w oszczędzanie energii i wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych.
1 New Economics Foundation – strona poświęcona Zielonemu Nowemu Ładowi, http://www.neweconomics.org/projects/green-new-deal
W marcu 2009 r., przed wyborami do Parlamentu Europejskiego, Europejska Partia Zielonych przyjęła manifest Zielony Nowy Ład dla Europy, znacząco rozwijający tę koncepcję. Czytamy w nim: „Wyzwania gospodarcze, społeczne i ekologiczne, które stoją przed UE, są ściśle powiązane i dlatego odpowiedź na nie musi być wspólna i stanowić część całościowego pakietu, którym jest dla nas Zielony Nowy Ład. Zielony Nowy Ład, który proponujemy, jest jedynym sposobem na rzeczywiste przeprowadzenie zmian w sposobie życia i pracy, w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, co, jak potwierdza nauka, będzie konieczne, aby uniknąć najbardziej katastrofalnych efektów zmian klimatycznych. Co należy podkreślić, korzyści, które przyniesie Zielony Nowy Ład, nie ograniczają się do ważnych obszarów ochrony klimatu czy środowiska. Zielony Nowy Ład będzie stymulował gospodarkę, prowadząc do zrównoważonego rozwoju gospodarczego i tworząc miliony nowych miejsc pracy z »zielonymi kołnierzykami« w odnawialnej energetyce i innych zorientowanych na przyszłość technologiach. W kwestiach objętych polityką społeczną, Zielony Nowy Ład zapewni, że prawa socjalne i pracownicze nie będą osłabiane albo poświęcane w imię konkurencji, a usługi świadczone w interesie ogólnym będą zapewnione w najbardziej sprawiedliwy sposób, tak aby wszyscy obywatele i obywatelki byli chronieni przed wykluczeniem społecznym i ekonomicznym oraz mogli się cieszyć wysoką jakością życia. Zieloni będą nadal działać na rzecz równych praw dla wszystkich w miejscu i poza miejscem pracy, będą zwalczać wszelkie formy dyskryminacji i nietolerancji oraz podejmą natychmiastowe działania konieczne, aby wesprzeć znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji w społeczeństwie”.2
2 Europejska Partia Zielonych, http://europeangreens.eu/menu/electioncampaign/egp-manifesto