goud - utrechts talent
pa x
open source Te k s t: Na d i a D o u d o u Fo to g r a f i e: R o lf E i j t j e s
H
iphopcollectieven zijn traditie in Utrecht. To name a few: Urban Dance Squad, C-Mon & Kypski en Kyteman’s Hiphop Orchestra. Hein Bal aka Pax maakt deel uit van deze collectieve geest en is als drijvende kracht verbonden aan hiphopplatform Habek. ‘Het draait allemaal om ruimte geven en ruimte nemen.’ voort. En elk jaar wordt het gekker. Vorig jaar hebben we de rekening opgemaakt van al het hiphoptalent dat in Utrecht rondloopt. We deden dat door artiesten los te koppelen van hun vertrouwde MC of beatmaker. Zo wilden we te weten komen hoe ze zijn zodra ze buiten hun boekje moeten gaan. We koppelden MC’s aan producers met wie ze nog nooit hadden samengewerkt. Een mooi experiment.’
Iets meer dan 200 meter bij poppodium Ekko vandaan staan vier oude panden en een loods die het episch centrum vormen van hiphop in Utrecht. Hier op de Zeedijk huist hiphopplatform Habek. Hein Bal (29) aka Pax – Habeks mede-oprichter, festivalorganisator en MC bij onder meer Illicit en Kyteman – woont in een van de panden. Hij komt zojuist zijn bed uit, en een kwartier later komt bassist Dibbe van Laarhoven even buurten. Pax en Van Laarhoven tourden allebei met Kyteman’s Hiphop Orchestra. Pax als vocalist en Van Laarhoven als bassist. In Utrecht zijn tijdelijke samenwerkingen aan de orde van de dag. Zo ook vandaag, want Friso Wiersum van de Utrechtse debatvereniging Tumult komt erbij in verband met het organiseren van debatten. Pax staat open voor iedereen met goede ideeën: ‘We zijn gewend om te geven en te nemen, de kracht van het collectief is groot in Utrecht.’
Veelgehoorde klacht is dat hiphop weinig vernieuwend meer is. Hoe zie jij dat? ‘In de jaren zeventig had je nog veel live bands, maar in de golden years, de jaren negentig, is hiphop geboomed. Het nadeel daarvan was dat hiphop zichzelf begon te herhalen. Het werd een formule van vette beat plus MC en dat werd de waarheid. Maar hiphop staat voor vernieuwing, het hoort geen formule te zijn. Kijk, bij sommige acts zijn beats en rhymes genoeg, zoals bij Zwartlicht en Jiggy Djé. De vernieuwende factor schuilt dan in sterke poetry of waanzinnige 8-bit sounds. Verder is het jammer dat hiphop een tijdlang is overgeleverd geweest aan de Hollywooddoctrine van gangsta’s, seks en beef. Pas als je daar los van komt, is er echt sprake van creatieve vrijheid.’
Hoe is dat collectiviteitsdenken ontstaan? ‘Het begon voor mij negen jaar geleden toen ik deel uitmaakte van het experimentele hiphopcollectief 6 Of Your Best Friends. Verschillende muzikanten gingen op een heel vrije manier samenwerken en optreden. Het was de bakermat van veel bands, zoals Nobody Beats The Drum, C-Mon & Kypski en Illicit. De collectieve geest die er in Utrecht was is sindsdien alleen maar gegroeid.’
Hoe houden jullie de vernieuwing erin? ‘We zijn open source, zeg maar de FireFox op hiphopgebied. Er komt nu een veelbelovende nieuwe generatie aan die het stokje van ons overneemt. Ik heb bijvoorbeeld een tijd radio gemaakt op Utracks; iedere week liet ik een uur de beste Utrechtse hiphop horen, maar dat heb ik overgegeven aan J.A.E., de voortrekker van de nieuwe generatie. Hij organiseert nu met zijn bedrijf Hof van Jaeden ook feesten in de Ekko onder de naam Overdosis, als opvolger van onze Rof-feesten. Dat gaat heel goed, en als die estafette zo doorgaat dan ligt er een mooie toekomst voor Utrechtse hiphop in het verschiet.’
Wat ben je daarna gaan doen? ‘Ik ben als MC Paradox gaan touren met Illicit en daarna wilde ik dingen organiseren. Ik zag dat een aantal jongens nationaal en internationaal doorbrak, en ik wilde de jongens ondersteunen die daar net onder zaten. Vier jaar geleden ben ik met Stichting Habek begonnen, waarmee we ieder jaar Utreg Centraal organiseren. Dat hiphopfestival hebben we geërfd van hiphopcollectief Boemklatsch en wij zetten de traditie
50
GOUD - Opmaak.indd 50
10-09-2010 13:36:46