lemez. Eski ve yeni tarih, hayal gücünün harekete geçirilmesi, korku telkin edilmesi lüzumunu öğretiyor. Hayvan - insan av cılık hırsı uyandırıldığı, ölümle, kölelikle tehdit edildiği zaman boyun eğer. Politikanın hammaddesinin bu kadar aşağı oluşu onun suçu değildir. Diktatörlüğün zaferi üç şeyin iflas edişine dayanır: Felsefenin iflası, dinin iflası, yalanları, yavaşlıkları ile liberal kapitalizmin iflası. Filozoflar, rahipler, parlamento üye leri yüzlerini buruşturarak diktatörlüğü mahkum ederler, ama, baskı adım verdikleri şeyin en büyük sorumlularının kendileri olduklarının farkında değillerdir. Daha yetenekli, daha kuv vetli ve daha şanslı olsalardı ben burada olamazdım. Ve ma dem ki aramızda konuşuyoruz, vatandaşlarımdan hiçbirisine söylemeyeceğim şeyi bir yabancıya açabilirim. Çok sert olan şu diktatörlük mesleğinden vazgeçmek olanağı olsaydı ve bu na zorunlu olmasaydım, size itiraf edeyim ki çok memnunluk duyardım. İktidar, her istediğimiz şey gibi, henüz onu elde edemediğimiz zaman daima daha güzel görünür. Sizi temin ederim ki milyonlarca dilsiz köle hesabına düşünmek, iste mek, karar vermek, konuşmak korkunç bir yorgunluktur. Eski arkadaşların ihtiraslarından, karar makamında olanların hım bıllıklarından, dostların ikiyüzlülüklerinden, düşmanların fe nalıklarından bahsetmiyorum ve iktidarı kendisinde toplamış olanların karşılaşacakları daha başka tehlikelerden... Sizi te min ederim ki yorgunum, tiksiniyorum, hatta pişmanım. Ha yatımda öyle dayanılmaz hafakanlar içinde kaldım ki, şimdi söylerken utanıyorum, intihar etmeyi düşündüğüm oldu. H ak kımda hüküm verenler aldanıyorlar, benden nefret edenler haksızlık ediyorlar, fakat bana gıpta edenler aptalların aptalı dırlar. Derdim o kadar büyük ki kimsenin bilmediği bu zaval lılıktan kurtulmak için günün birinde bir savaş, geçenkinden daha korkunç bir savaş açacağım. Kazanırsam yeryüzünün imparatoru, yani yöresel, sıradan bir diktatörden daha fazla bir şey olacağım; kaybedersem beni öldürürler, ben de kuman da etmek hafakanının yükünden kurtulmuş olurum*. Sizinle * Bu satırla r yazıldığı zam an İk in ci D ünya Saaşı başlam am ıştı.