74
CELAL BAYAR: BEN DE YAZDıM
Mustafa Kemal Paşa, kendisine yazılanlardan doğru bulmadığı her hu susa ayrı ayrı cevap vermekten çekinmemişti. Bu yüzden İzzet Paşa ile aralarında karşılıklı münakaşa başlayınca, şu teminat ile beraber fikirle rini savunmuştu. Dünün kötü mirası olan bugünkü uygunsuz durumdan Devletimizi kurtarmak için başarı umulan siyasi teşebbüslerde Allah'ın lütfuna mazhar olmamızı bütün kalbimle dilerim. Cephedeki hareket ve münasebetlerin benim tarafımdan yapılmasında gösteri len emniyetin samimiyetinden şüphe etmem. Bu samimiyet ve teveccühe itima dımn derecesi , memleketin kurtanlması hususunda bana verilmiş olan vazifele rin yapılmasında meydana çıkacaktır. (. .. ) Vazife yaparken, mutlaka memleketin selametini hedef tutan çalışmalan mın ve bunun gerektirdiği bazı dileklerimin münakaşa ve gecikme mahiyetinde telakkiye uğramasım bilhassa rica ederim. 15
Bundan sonra Mustafa Kemal kendisine mahsus selfıbetle diyordu: İngilizlerin, Halep civarındaki ordulannı beslemek için, İskenderun'dan fayda lanmak istemeleri haklı değildir. Çünkü İngilizlerin eline geçmiş bulunan Halep vilayetinde ve bizzat Halep şehrinde milyonlarca erzak olduktan başka Mütareke şartnamesinin 2 1 . maddesine göre hakikatte Halep'teki İngiliz ordusuna, iaşece yardım etmek gerekirse, pek çok erzaka malik bulunan Kilis, Antep havalisin den hususi tertip ve tedbir ile erzak satılabilir. Zat-ı alilerini (İzzet Paşa'yı) temin ederim ki, maksat Halep'teki İngiliz ordusunu iaşe etmek olmayıp İskenderun'u işgal ve İskenderun-Kırıkhan-Katma yoluyla hareket ederek Antakya-Deyrice mal-Ahterin hattında bulunan 7. Ordu'nun dönüş hattım kesmek ve bu orduyu -6. Ordu'ya Musul'da yapıldığı gibi- teslimden kaçınılmayacak bir hale sokmak tır. İngilizlerin Ermeni çetelerini bugün Islahiye'de faaliyete geçirmiş olmaları da bu zanna kuvvet verecek mahiyettedir. İngiliz delegesinin centilmenliğini ve buna mukabil bu tarzda bir cemile göste rilmesini anlamak ve takdir etmek nezaketinden uzak bulunduğunu arzederim. Yunanistan'ın faaliyet sahasına çıkarılmasını temin ile, İngilizlerin İskenderun ve İskenderun-Halep yolu üzerinde yerleşmelerindeki mantıki münasebeti anla yamadığım gibi bu hususta müsamahayı da pek mahzurlu görüyorum. Bundan dolayı durumun tarafınızdan İngiliz Suriye Ordusu kumandanına bildirilmesine deliılette mazurum. ( ... ) İngilizlerin, kandırıcı muamele, teklif ve hareketlerini İngilizlerden ziyade haklı ve nazik gösterecek ve buna mukabil 'cemile' gösterilmesini içine alacak emirleri yerine getirmeye yaradılışım müsait değildir. İskenderun şehrinin ıngilizlere teslimi hakkındaki emirlerinizde İskenderun !imanından ve Halep şosesinden faydalanabilecekleri hakkında İtiHif Devletleri' nin vukubulan ilk müracaatlanna tarafımızdan sert ve soğuk bir cevap verilmiş olduğu söyleniyor. Bu fikirlerinizin nereden ortaya çıktığı anlaşılınamıştır. Çeşitli sebep ve bahanelerle İngilizlerin İskenderun'u işgal için vukubulan ilk ve son müracaatlarına oradaki kumandammız tarafından verdiğimiz talimata uyarak, verilen cevap pek ziyat nazikane ve Osmanlı Hükümeti'nin bize tebliğ et-