esnasında. ben bir defa,
5
m i lyon l ira kadar b i r kredi a ç ı l
m a s ı için b i r banka i l e müzakereye girilmesini arzu etmiş t i m . Bankaya bizim tarafı m ı zdan böyle bir kredi ı ç i n mü racaat edi l m i ş t i . Bana gelen cevapta, sene i ç i nde devam edecek 5 m i lyon l i ral ı k bir kredi de bir i st i kraz demektir. i stikraz muamelesini tamaml ayarak konuşma açab i l i riz. den i l i yordu. Anladım k i , eski fikirler o lduğu gibi duruyor. En ufaktan, i htiyaç içinde bunal d ı k kanaati hası l olmuştur. B unları s il m ek l azımdır. Derhal cevap verdim: ihtiyacı m ı z yoktur, meselemiz d e yoktur. Kestim, att ı m . Bu şeki l muamele, öyle bir memlekete y ap ı lıyor k i , bu m e m l e ket iki asırdan beri m a l i iktidars ı z l ığından dolayı içeride idaresini düzeltememiş, hiçbir kalkınma yatırımını kendi kudreti i k yapamamı ş , bunu daima yabancı devlet lerin istikrazlarından bekl emeye a l ışmı ş ve n i h ayet i stik raz larla gün l ük idareni n ve ihtiyaçl arın açıklarını kapat ı r- . ken, bunu b üyük faizle, çok düşük ihraç fiyatı i l e yapar ken aynı zamanda b i rtakım imtiyazlar vermeye de al ışmış tır. Böyle bir idareyi anane o larak takip ederek gelm i ş bir memleketi her zaman amana geti rmek m ümkün o lduğu kanaatindeydil er. Bunu bana muahede esnasında a ç ı ktan söyl e m işlerd i . Bu dikkatle, meml eketin ihtiyaç zamanl a rında büyük buhran devirleri atlat ı l ab i l m i ş , Lozan M uahe desi hüküml erinin temell erine toz kondurulmamıştır. L ozan ' ı ve sonrasın ı b i r bütün o larak değerlendirmek l az ımdır. Lozan M uahedesi, m i lletler tarihinde nad i r görü len mi sallerden biridir.
45
sene sonra can l ı l ığını hala mu
hafaza ediyor. Lozan Muahedesi üzerinden b i r İ kinci C i h a n H arbi geçmiştir. Bu İ kinci C ihan Harbi ' nden, Lozan
89