Ezeli Maglup
Emil Michel Cioran
Kitaplarınızda bir başka günah keçisi daha var, o da tarih. Tarihle siz pek dost değilsiniz... Bu sadece bende böyle değil. Eliade'ın düşüncesi de tarihe karşıdır. Aslında bütün Doğu Avrupalılar tarihe karşıdırlar. Söyleyeyim size niçin: Çünkü Doğu Avrupalıların, ideolojik yönelimleri ne olursa olsun, tarihe karşı ister istemez bir önyargıları vardır. Niye? Çünkü onun kurbanıdırlar. Doğu Avrupa'daki o hepsi kadersiz ülkeler, aslında istila edilmiş ve kullaştırılmış ülkelerdir: Onlar için tarih zorunlu olarak şeytanidir. Ayrıca şunu da söyleyeyim: Tarih ahlakın yadsınmasıdır. Tarihi derinleştirirsek, onun üzerine kafa yorarsak, kötümser olmamak kesinlikle imkânsızdır. İyimser bir tarihçi, terimlerde bir çelişki yaratır. Bunu katiyetle tasavvur edemem. Ben tarihi, kuramsal öğreti haliyle epey geç keşfettim, gençliğimde tarihçileri okumayacak derecede kibirliydim. Gençliğimde sadece filozofları okurdum, daha sonra filozofları bıraktım ve şairleri okumaya koyuldum. Ve kırk yaşına doğru, tamamen habersiz olduğum tarihi keşfettim. Yıldırımla vurulmuşa döndüğümü söyleyebilirim. Tasavvur edilebilecek en büyük kinizm dersidir bu. Tarihin istediğiniz dönemini alın, biraz derinlemesine araştırın ve çıkaracağınız sonuçlar zorunlu olarak korkunçtur. Tarihin hep nesnesi olmuş olan Doğu Avrupalılar için, tarih lanet bir şeydir. Şeyleri her zaman, nasıl diyeyim, nahoş bir görüşüm oldu. Ama tarihi keşfettiğim andan itibaren, tüm yanılsamalarımı yitirdim. Hakikaten şeytanın eseri bu! Yakından veya uzaktan şahit olduğunuz bütün olayları, yaşadıklarınızı aklınızdan geçirin: Bundan nasıl bir sonuç çıkarılabilir? Bütün ahlaki değerlerin ve sözü edilen diğer değerlerin hiçbir gerçekliği, hiçbir tesiri ol-mamasındandır bu. Tarih, insanın denetimi altında tuttuğunu hayal ettiği mukadder bir akıştır. Yanılmaktadır. Bu anlamda epey kaderci-yimdir, bütün Doğu Avrupa gibi. Orada herkes kadercidir, öyle olmadığını iddia 55