Duits Lijntje/ Boxteler Bahn (1878-1950) oen de Duitse kanselier Bismarck uit Frankrijk naar Berlijn reisde, zou zijn trein gestopt zijn bij Uden. Hij keek boos uit het raam en zag hoe een boer uitstapte en naar zijn huis wandelde. Die boer had bedongen dat de trein bij zijn huis zou stoppen. De Russische tsaar zou zijn plaspauze hebben gehouden op station Schijndel. Zo gaan de verhalen.
T
agelijks rijden er nog tientallen treinen over het Duits Lijntje. Althans, over het stukje tussen de aftakking bij de splitsing Tilburg-Eindhoven tot aan station Boxtel. Daarna begint het dode spoor, voorbij de stinkende vleesfabrieken (rechts) en het pittoreske kasteel Stapelen (links). Hek over en je staat op de gladde spoorbielzen van het voormalige Duits Lijntje, annex ‘Boxteler Bahn’. Een intrigerende gedachte: over dit roestige spoor raasden meer dan honderd jaar geleden sneltreinen met internationale adel, reizend tussen Engeland, Frankrijk en Rusland (zie kader). Zo spannend is de tocht over het spoor de eerste kilometer niet. Interessanter wordt het na de bonte graffititunnel van het viaduct ‘Duits Lijntje’. Hier loop je zo de wildernis van het Groene Woud in, met z’n poelen, beekjes en moerassen.
LEVENSGEVAARLIJKE DRAISINES Lopend over de ijzeren spoorbrug uit 1870 móet je de Duitse Krupp-rails op, anders donder je in de Dommel. Station Liempde, de eerste halte, doemt op. Een draisine, een met spierkracht aangedreven railvoertuig, staat weg te roesten in de tuin van het stijlvolle, witte stationsgebouw. Waarom die al jaren niet meer rijdt, komen we verderop te weten in café ’t Groene Woud. “Lévensgevaarlijk”, zegt de 74-jarige uitbaatster
Conny Sanders. “Vorig jaar kwamen ze hier nog met die dingen aanrijden. Ze stopten midden op de spoorweg, alle auto’s moesten op de rem. Gelukkig verboden nu.” Het café ligt aan een onbewaakte overweg over het Duits Lijntje, in het afgelegen gehucht Kasteren. Alleen op de overweg is bereik. Ooit waren er spoorbomen, weet Sanders. Haar schoonmoeder deed die drie keer per dag open en dicht. Om half zeven, half drie en half zeven passeerde er een trein met goederen van of voor de CHV in Veghel. Het wordt betwist, maar volgens de kroegbazin lagen hier ooit toch echt twee sporen naast elkaar. Eén voor goederen, één voor personen. Die laatste zou na de Tweede Wereldoorlog zijn weggehaald. In 2004 stopte het goederenvervoer definitief, in 2005 passeerde er nog één stoomlocomotief. “Stond er met grote letters in de krant dat-ie niet zou stoppen hier. Nou, als protest zijn wij met een dweilorkest op de overweg gaan staan. En dát-ie stopte.”
SCHRAMMEN Wat de uitbaatster betreft storten ze beton over het Duits Lijntje. Voor een prachtig fietspad van Veghel naar Boxtel. “Dan hebben we er hier ook iets aan.” Want spoortoeristen krijgt ze nauwelijks over de vloer. “Vind je het gek? Het spoor is niks als bramenstruiken en takken. Je zit vol (vervolg op pag 37)
‘Je móet de Duitse Krupp-rails op, anders donder je in de Dommel’
32
De geschiedenis van ‘de Boxteler Bahn’ spreekt tot de verbeelding. Het 101 km lange tracé van De Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorwegmaatschappij (NBDS) verbond Boxtel met Wesel (D) en was onderdeel van de lijn Londen-Vlissingen-Berlijn-SintPetersburg. Behalve goederen (vooral post) en ‘normale’ personen passeerden hier tussen 1888 en 1914 koningen en keizers uit Engeland, Wales en Pruisen, en de tsarenfamilie van Rusland. Internationale treinen, getrokken door snelle locomotieven van het type Blauwe Brabander. Onder meer Keizer Wilhelm II spoorde geregeld naar zijn nicht, koningin Victoria in Engeland. Soms in speciale koninklijke treinen of privétreinen. Soms was één wagon omgebouwd tot een luxe 1e klasse rijtuig met toilet, soms reisde de adel in vermomming met het plebs mee. In 1949 werden de laatste personen vervoerd, in 2004 de laatste goederen. Alleen tussen Boxtel en Veghel liggen nog rails. Het Duits Lijntje is nu een ecologische verbindingsroute voor dieren en planten. Steeds opnieuw waren er plannen om het lijntje nieuw leven in te blazen. Conclusie van een recent haalbaarheidsonderzoek van de provincie: geen haalbare kaart.
MEST nr 10