interview "Wij hebben twee passiefprojecten op ons palmares staan. Het bekendste is Brutopia. Dat bestaat uit 29 woningen waaronder 27 passiefwoningen, 2 heel-lage-energiewoningen en een commerciële benedenverdieping volgens lage-energie-principes. Wij hanteren een heel pragmatische benadering: de passiefstandaard is voor ons geen godsdienst, want wij gaan ervan uit dat niet alle situaties zich daar noodzakelijk toe lenen. "Wij willen dat elke euro die onze klanten investeren een positieve "return" oplevert. In het geval van Brutopia zou het passief maken van de twee heel-lage-energiewoningen geleid hebben tot buitenproportionele kosten. Welnu, het jaarlijkse verbruik van die twee woningen zal 19 kWh/m² bedragen en wij vinden dat helemaal ok. Wij stellen ons trouwens vragen bij die absolute regel van de passiefstandaard die er tegen 2015 zit aan te komen." "Brutopia is echt representatief voor onze verwachtingen als architecten! Het gaat niet alleen om een bouwwerk, maar om een project dat het duurzame aspect volledig integreert: het is doeltreffend vanuit energetisch en ecologisch standpunt (gebruikte materialen, recuperatie van water, recyclage op het einde van de levensduur, enz.), het genereert sociale banden, het werd gebouwd tegen een betaalbare prijs en de autopromotiemontage kan gereproduceerd worden. "We hebben een reeks nieuwe regels moeten integreren in onze ontwerpprocedure: balansventilatie (met bijhorend netwerk van leidingen!), luchtdichtheid, hyperisolatie, percentage openingen, enz. Maar wij zien deze verplichtingen niet als obstakels. Het zijn technische aspecten die geïntegreerd moeten worden. Het percentage openingen heeft waarschijnlijk de grootste impact op de esthetiek van de gebouwen, maar ook dit aspect moet de architect zich eigen maken en dan kan hij ermee spelen. "Sinds het begin van ons bureau gaan wij voor een progressieve (in 2001 isoleerden wij onze huizen al met 12 tot 24 cm) en pragmatische benadering. De passieve benadering spreekt ons aan, omdat deze goed is voor de planeet! Het leefcomfort is uitstekend. Een heel positief punt is dat van de akoestiek! De betere isolatie, de luchtdichtheid en de driedubbele beglazing verlenen deze woningen fantastische akoestische kwaliteiten. De passiefbouw leidt niet echt tot frustratie, eerder tot de vrees dat deze standaard zal worden opgelegd ongeacht de context en wat bezorgdheid om het onderhoud van de bijhorende technologieën (gemotoriseerde rolgordijnen, balansventilatie), ... Leent de passiefbouw zich echt tot alle situaties? Ook in het geval van huurwoningen? Volgens ons is er niet echt sprake van een impact op de architecturale kwaliteit. Er zullen altijd slechte uitvoeringen zijn, lelijke vlekken in het landschap, maar ook echte successen. "Gelukkig bestaan er premies en subsidies voor "Voorbeeldgebouwen" om deze gebouwen betaalbaarder te maken, … Dit is een van de pijlers van duurzaamheid! Blue House lijkt op dit moment de meest innoverende prijs. Deze prijs beloont niet enkel de energieprestatie van een gebouw (wat voornamelijk een technische kwestie is), maar ook het duurzame karakter van het project. Even ter herhaling: er is meer dan alleen het thermische aspect! Laten we gaan voor "duurzaam"! ■
Serge Fraas, François Stekke Stekke + Fraas www.stekkeplusfraas.be
what's up
awards tekst Benoit Derenne en Bernard Deprez
what's up
be.passive 17
29