Tekst: André de Ruiter i.s.m. Gert-Jan Hendriks Foto’s: Herma Oosterloo-De Jong
De Tuinmuur In het midden van de wijk Osseveld-Oost liggen de Tuinen. Om de tuinen heen hoort natuurlijk een tuinmuur. Deze tuinmuur is in een U-vorm gebouwd en bevat de Ontvangst en een gedeelte van de Waterlei en de Zonnewende. Dit is de buitenring. Aan de binnenring zijn de huizen van het Firmament gebouwd. Deze behoren ook tot de Tuinmuur. In totaal maken 261 woningen deel uit van de Tuinmuur. Meneer Gert-Jan Hendriks is de architect van dit project. Meneer Hendriks wilde graag meewerken aan dit artikel en zodoende belde ik hem op. “De Ontvangst? De Waterlei? Straatnamen zeggen me niets; in de tijd dat wij aan het ontwerpen waren, lagen er nog geen wegen…”
De architect heeft dat op een grappige manier tot uiting gebracht. “Bij sommige huizen zit er onderin een wit, betonnen blok. Ook de kleine ramen op de eerste verdieping steken uit de tuinmuur. Als je het verhaal achter deze twee details niet weet, begrijp je de gedachte erachter ook niet. Dat maakt het ook leuk. Onbegrijpelijke dingen zijn leuker dan het voor de hand liggende. Doordat er in oude tuinmuren vaak ook gaten vallen, kan je er doorheen kijken. Dit is ook de opzet van de poorten die in de tuinmuur zitten bij de Waterlei en de Zonnewende. Het fietspad van de Veenhuizerweg tussen de huizenblokken is hier ook een voorbeeld van.”
De massiviteit van de Tuinmuur
De woningen van de buitenring
De heer Hendriks vertelt dat het ruim 20 jaar geleden is. Hij heeft het dus niet meer scherp op het netvlies. “Ik weet nog dat ik de opdracht kreeg om een grote massieve muur neer te zetten. Het verhaal (de tuinmuur) is een hulpmiddel om het project vorm te geven. Het werd een tuinmuur van rode bakstenen die de eerste twee verdiepingen behelst. De derde verdieping is een glaspartij onderbroken door houten schotten.
De woningen zijn onderdeel van een grote gevelwand, maar toch heeft iedere woning een eigen karakter. De gevels zijn samengesteld uit een aantal basiselementen, zoals verschillende kozijn afmetingen, beton elementen en balkons. Daardoor is de individuele woning herkenbaar. In de achtergevel is de individuele woning te onderscheiden door de wisselende positie van de ramen. Er zijn twee type woningen in de buitenring. De kleinere woning heeft een grotere tuin. Op de begane grond zijn de keuken en de eetkamer. De woonkamer is op de eerste verdieping aan de voorkant van de woning. Er is zicht op de lanen en velden van onze wijk. Door de vide is er vanuit de woonkamer zicht op de tuin aan de achterkant van het huis. In de grotere woning heb je de mogelijkheid om boven of beneden je woonkamer te vestigen. In beide type woningen zijn twee grote en één kleine slaapkamer. Ze zijn verspreid over de twee bovenverdiepingen. Op die manier kan je kiezen of je de hoofdslaapkamer situeert bij de badkamer op de tweede verdieping of apart van eventuele kinderen op de eerste verdieping.
Drie verdiepingen met rode baksteen zou te massief worden. De derde verdieping ligt een klein beetje inpandig. Dit haalt ook de massiviteit uit de stenen muur. Het onderscheid tussen de huizen is niet te zien in de tuinmuur. Om toch duidelijk te maken waar de bewoners en bezoekers naar binnen kunnen, heb ik gekozen om een loggia te maken met een deur erin. De binnenkant (achterkant) en zijkant van de woningen horen niet bij de eigenlijke tuinmuur. Ze maken wel deel uit van het project, maar de eigenlijk tuinmuur is het rode gedeelte. Dit is alleen de voorgevel van het huizenblok. De beleving van de binnenkant en buitenkant van de tuinmuur is een andere, vandaar ook de andere kleur baksteen. Een oude tuinmuur is vaak ook opgebouwd uit verschillende soorten en kleuren stenen. Een diversiteit, er mist evenredigheid. Bijna ruïneachtig.”
23