BAV-Journaal jaargang 2016 nr. 4

DIT IS EEN UITGAVE VAN BIER- EN VERZAMELAARSVERENIGING BAV EN VERSCHIJNT ZES MAAL PER JAAR

4

33e jaargang augustus 2016

Het BAV-Journaal is het officieel orgaan van de bier- en verzamelaarsvereniging BAV en verschijnt zes maal per jaar, onder redactie van Hennie Dijkgraaf.

Opmaak Ot Louw. Druk en verzending MediaCenter, Rotterdam

Omslagfoto Muurschildering in Valkenburg INHOUDSINDEX

Agenda Amsterdamse brouwerijen Argentum Attemer Bierbrouwerij Bavaria De Berghoeve Uit de Bestuurskamer De Bierfabriek Bierreclamemuseum Bomvrije IPA Brouwerij 1923 Brouwerijen, nieuwe De Eem Emilia Etiketten, nieuw verschenen Etikettengenot Etikettensetje Excursie België Excursie Duits & Lauret Friese Bierbrouwerij Glassoïd Goudsche Leeuw Graafs Genot Grolsch Groninger Bierbrouwerij Heidebrouwerij, etiketten Het Hert

Hoop D’n Hopper Jantje De Kat Kraan Kroonkurkennieuws Ledenpas voordelen Leenders, Patrick Leidsch Bier De Librije Maallust De Markies Najaarsbeurs Nieuw verschenen etiketten Neptunus Oostende Pater Karel Patrick Leenders Pochpoater De Prael Profiel Harry Zilvertand Profiel Karin Hoebers Profiel Ot Louw Riethoff Twentse brouwers Viltjesnieuws Voordelen ledenpas Walhalla Wilskracht

54 10 38 28 50 47 25 13 9 7 13 55 29 21 34 9 17 33 30 28 9 48 17 52 25 23 26

2

37 3 53 49 47 45 14 46 23 17 18 7 4 34 31 15 19 46 46 6 15 17 31 22 23 39 14 11 22

BROUWERIJ D’N HOPPER

Arold Derix

17 jaar geleden op een balkon in Puth. Met de meest eenvoudige hulpmiddelen en een bij de scouting geleende ketel brouwen Reinilde en Jos Korthout hun eerste eigen biertje. Het smaakte goed en kreeg dan ook de toepasselijke naam Nog Een. Onlangs hebben zij een van de laatste twee flesjes van hun eerste biertje opengemaakt en geproefd. Het had dan wel niet meer de smaak van destijds (was een beetje porto geworden) maar het leverde wel nieuwe inspiratie op. Aan de hand van het oorspronkelijke recept willen zij dit bier opnieuw brouwen. Maar daar moeten de liefhebbers nog even op wachten. Het plan is om Nog Een ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan te gaan brouwen en tijdens de festiviteiten te presenteren. Ideeën over die festiviteiten zijn er al voldoende maar nog niet voor het grote publiek bestemd.

Met deze tekst begon in BAV-Journaal 2013-5 een artikel over brouwerij D’n Hopper. We zijn nu drie jaar verder en dus zitten we midden in het jubileumjaar. In september is het zover. Dan viert D’n Hopper officieel dat de brouwerij 20 jaar bestaat. Zoals beloofd heeft D’n Hopper het bier Nog Een opnieuw gebrouwen en ter gelegenheid van de feestactiviteiten afgevuld op alle maten flessen die verkrijgbaar zijn. Nog Een is een heerlijk fris blond biertje van 7,4 % en ondanks dit redelijk stevige alcoholpercentage goed doordrinkbaar. En dat was destijds en is ook nu natuurlijk toch wel de bedoeling van dit jubileumbiertje.

Tijdens het bierfestival op de Tilburgse Heuvel werd Nog Een voor het eerst aan het grote publiek gepresenteerd. Zoals tijdens bijna elk bierfestival waar D’n Hopper aanwezig is, werd dit niet van de tap of de gebruikelijke kleine flessen geschonken, maar uit de Salmanazar, de 9-liter-fles die al vaker tijdens festivals te bewonderen is geweest. Dat geldt overigens ook voor Baltasar, de fles van 12 liter die tijdens het bierfestival in Oisterwijk werd geschonken.

Voor genodigden viert D’n Hopper het jubileumfeest begin september. Tijdens dit feestje zal ook een nieuwe Jarige Hopper te proeven zijn. D’n Jarige Hopper is een quadrupelachtig bier van 10,2 %. Tijdens het feestje van de tap, daarna ook in de fles verkrijgbaar.

Voor alle bierliefhebbers die het jubileumbier nog een keer wil proberen is er nog een kans tijdens het Historisch Bierfestival pROOSt in Hilvarenbeek. En dan is er gelijk ook weer een primeur: Nog Een zal dan geschonken worden uit Nabucodonosor, een fles van 15 liter en de enige die nog ontbrak aan het assortiment flessen van D’n Hopper.

Nog Een is overigens de voorloper van N’n Bepruufde Hopper, het bier dat standaard in het assortiment zit en nu door de Korthouts gebrouwen is bij de Kaatsheuvelse collegabrouwer de 3 Horne.

Voor de etikettenverzamelaars goed nieuws. D’n Hopper heeft van het etiket Nog Een en het laatste van N’n Bepruufde Hopper voldoende exemplaren beschikbaar gesteld voor de volgende BAV-etikettenset. Ook de nieuwe wikkel voor de 37,5 cl flessen zal in de etikettenset worden opgenomen. Namens alle etikettenverzamelaars: hartelijk dank hiervoor.

Reinilde en Jos Korthout hebben zich tot doel gesteld steeds meer gebruik te maken van zelfgeteelde ingrediënten. D’n Oer Hopper wordt al enige tijd gebrouwen met (wilde) hop van hun eigen hopplantage. Op termijn willen ze alleen gaan werken met rashoppen zoals Saaz en Hallertau. Er is inmiddels ook een begin gemaakt met een eigen gerstveldje. Benieuwd wat dat gaat worden? De brouwers ook, maar zij hebben er alle vertrouwen in dat het zal leiden tot weer wat leuke nieuwe bieren.

Bij bier hoort iets lekkers. En ook daarvoor heeft D’n Hopper gezorgd. Op basis van N’n Ge-eikte Hopper zijn bierworstjes gemaakt.

Heerlijk, en dat niet alleen bij de ge-eikte maar zeker ook bij andere bieren.

Aan experimenteren hebben de brouwers van D’n Hopper geen hekel getuige de presentatie van N’n Experimentele Hopper. De eerste versie was een bier gebrouwen met whiskeymout. Inmiddels is ook de tweede experimentele gebrouwen, nu met een subtiele pepertoevoeging. Nog niet beschikbaar tijdens het schrijven van dit artikel maar ik zal hem ongetwijfeld op redelijk korte termijn kunnen proeven.

Tot slot wil ik namens alle bierliefhebbers en verzamelaars D’n Hopper van harte feliciteren met dit 20-jarig jubileum. Wij hopen nog lang van jullie bieren te mogen genieten. En wie weet kunnen we over 5 jaar opnieuw zeggen: graag Nog Een.

3

NAJAARSBEURS

17

SEPTEMBER

OSS

We hebben voor onze najaarsbeurs 2016 na vele jaren in Uden een nieuwe locatie moeten zoeken omdat de gemeente Uden “andere” plannen had/ heeft met het evenementencentrum van Boudewijn Willemse.

Daar we voorlopig toch even vast wilden houden aan deze Brabantse hoek, zijn we in de omgeving naar mogelijkheden gaan zoeken, waarbij we zijn uitgekomen in Oss! Hier hebben we voor onze najaarsbeurs een schitterende locatie kunnen afhuren, te weten sporthal Rusheuvel in Oss. Deze sporthal is voorzien van alle benodigde faciliteiten, van voldoende parkeergelegenheid en voordelig te bereiken per streektaxi!

Naast de ruil- en verzamelaarsbeurs met talloze items (glazen, etiketten, viltjes, kroonkurken, openers en nog vele andere artikelen) hopen wij dat er ook op deze dag weer enkele bierbrouwerijen aanwezig zijn met hun bierassortiment en verzamelartikelen.

Ook deze keer zijn wij weer in onderhandeling met een aantal brouwerijen om een zgn. beursbiertje met speciaal ontworpen etiket te gaan verzorgen.

Tevens verwachten wij naast de Nederlandse verzamelaars ook weer meerdere buitenlandse verzamelaars.

Vanaf 10.00 uur is de zaal open voor bezoekers.

ZATERDAG 17 SEPTEMBER 2016 SPORTHAL RUSHEUVEL, RUSHEUVELSTRAAT 5 5346 JH OSS

Programma 09.30 Zaal open voor tafelhouders 10.00 Aanvang van de 66e Internationale BAV Bier- en Verzamelaarsdag 10.30 Officiële opening van de ruilbeurs 11.00 Bekendmaking van de winnaar van de BAV-etikettenverkiezing 2016 12.00 Veiling van (inter)nationale brouwerijartikelen 16.00 Einde van de ruilbeurs (ongeveer) Routebeschrijving Op de website van Sporthal Rusheuvel kun je routebeschrijvingen vanuit alle richtingen inzien.

Rondom Sporthal Rusheuvel is er ruime parkeergelegenheid.

Vanaf NS station Oss is de streektaxi de beste en voordeligste reismanier naar het sportcomplex.

Als BAV-lid heb je samen met je gezinsleden gratis toegang tot de BAV Bier- en Verzamelaarsdag, als je je BAV lidmaatschappas 2016 bij je hebt. De pas is te vinden in het eerste BAV-Journaal van dit jaar. Niet-leden en leden zonder lidmaatschappas betalen € 2,50 entree.

4

SPORTHAL RUSHEUVEL

Tafelhouders Om de tafelhouders de gelegenheid te geven hun ruil- en verzamelartikelen uit te stallen, zal de zaal alléén voor tafelhouders om 09.30 uur open gaan.

Tot 10.00 uur kunnen de tafels worden ingericht [dus niet ruilen tot 10 uur].

Een tafel kost € 5,00, een tweede ruiltafel € 3,00. De tafelhuur moet bij entree van de zaal worden voldaan. Graag gepast betalen.

Hierna krijgt de tafelhouder een stempel dat hem/haar in de gelegenheid stelt om de ruilwaar uit de auto te halen.

Voor het reserveren van een of meerdere ruiltafels kun je bijgesloten inschrijfformulier gebruiken, het formulier op onze website gebruiken of een e-mail sturen aan ruilbeurs@bav.nl. Mocht je met een aantal verzamelaars bij elkaar willen zitten, geef dat dan duidelijk aan bij je reservering; hier zal zoveel mogelijk rekening mee gehouden worden. Je krijgt alleen een (automatische) bevestiging als je via e-mail een ruiltafel reserveert. Het is alleen mogelijk persoonlijk een tafel te reserveren. Aan tafelhouders het verzoek de beurs niet voortijdig te verlaten, zodat we tot het einde een gezellige en volle ruilbeurs kunnen bieden.

Veiling Als je artikelen voor de veiling wenst in te brengen, laat ons dat dan weten. Indien mogelijk graag met een afbeelding of foto erbij.

We zullen deze dan op onze site plaatsen. Te veilen artikelen moeten voor 11 uur worden aangeboden bij de veilingkraam.

Het veilingreglement is te vinden op de volgende pagina.

Inschrijfformulier 66e Internationale Bier- en Verzamelaarsdag Ja, ik wil voor de ruilbeurs op zaterdag 17 september 2016 in Oss □ één tafel huren en betaal de tafelhuur van € 5,00 voor aanvang van de ruilbeurs □ twee tafels huren en betaal de tafelhuur van totaal € 8,00 voor aanvang van de ruilbeurs Naam: Adres: Postcode: Telefoon:

BAV-lidmaatschapsnummer: Woonplaats: E-mail:

Ik wil tijdens de beurs graag staan naast: Dit inschrijfformulier vóór zaterdag 10 september opsturen naar: BAV Najaarsbeurs 2016 p/a Guus van Zalingen Jac. van Wassenaerstraat 43 5684 CR Best Voor vragen kun je contact opnemen met: Gertjan Hilvers, organisator 66e BAV Bier- en Verzamelaarsdag, tel. 06-41753665 of ruilbeurs@bav.nl

5

BAV-veilingreglement 1. De te veilen artikelen moeten bij voorkeur voor de beurs worden aangemeld, zodat ze van te voren op onze homepage aangekondigd kunnen worden (met eventueel een foto). De artikelen moeten op zaterdag voor 11.00 uur worden ingeleverd bij de veilingkraam.

2. Bij het inleveren zal de veilbaarheid van het artikel worden beoordeeld. Het bestuur behoudt zich het recht voor artikelen te weigeren, om zo de veiling voor iedereen interessant te houden.

3. De minimale vraagprijs is € 1,00. Vervolgens gaat de vraagprijs met € 0,50 omhoog. Vanaf € 10.00 gaat het met € 1 omhoog. Vanaf € 20.00 gaat het met € 2 omhoog. Vanaf € 50.00 gaat het met € 5 omhoog.

4. De veilingmeester sluit het bieden af met “eenmaal andermaal”. Een eenmaal afgesloten veiling kan niet meer worden heropend. Na het afsluiten moet de koper direct contant afrekenen.

5. De opbrengst van de veiling, kan na afloop van de veiling bij de penningmeester worden opgehaald, met inhouding van 10% (met een maximum van € 10). Niet geveilde kavels kunnen na afloop van de veiling kosteloos worden afgehaald bij de veilingstand.

6. Niet afgehaalde artikelen na de veiling worden eigendom van de vereniging.

7. In zaken waarin dit veilingreglement niet voorziet, beslist het bestuur van BAV.

BROUWERIJ DE PRAEL

Hennie Dijkgraaf

Het is altijd een genoegen om de gezellige winkel voor Brouwerij De Prael binnen te stappen. Even kijken naar nieuwe bieren uit de regio. Meestal staat er wel wat nieuws tussen. En natuurlijk ook naar de andere producten als thee, likeuren, etc. Veel voorzien van de mooie etiketten met tafereeltjes uit Amsterdam. En ja hoor: er staat een nieuwe tussen: de Dortmunder, een moutig gehopt, ondergistend bier met een droge afdronk van 6,4%. Uiteraard een flesje meegenomen. Op het etiket een fraaie cartoon van ’t IJ. Dan kijken of er nog wat nieuwtjes zijn. En ook hiervoor kom ik niet tevergeefs.

Van de Derde Helft is inmiddels een tweede batch gebrouwen. Deze keer niet eerste batch op het etiket maar Jij krijgt die lach niet van mijn gezicht. Leuk dat er ook aan mij gedacht is want op het etiket vind ik ook ‘voor Hennie’ terug. Ook is De Prael Tripel verschenen onder de naam Hanneke. Het ontwerp van het etiket is opgemaakt door Marloes van Loon. Bij dit artikel een afbeelding van het in BAV-Journaal nummer 3 genoemde Clubliefde bier van het 85-jarig bestaan van DVVA. Voor LimoenGroen, dat duurzame websites ontwerpt, is een Drupalager gebrouwen. Bier voor Drupal-specialisten. Het moederbrouwsel is Prael Bitterblond.

Als laatste kan nog vermeld worden dat er door HOPPA! Brewing een pittig blond biertje is gebrouwen bij De Prael met een alcoholpercentage van 5,7%. De 33 cl flesjes zijn voorzien van een kleurrijk etiket met de ludieke naam: Hittepetit.

6

BROUWERIJ

DE MARKIES GAAT OVER DE GRENS

Ton van Oorschot

Rik en Johannes gaan internationaal. De Vlaamsche Geschiedkundige Kring (VGK) uit Gent heeft de brouwers benaderd een speciaal ontworpen bier te brouwen ter gelegenheid van het 85-jarig bestaan van de vereniging. Na diverse mislukte pogingen om een kleine hoeveelheid bier van een eigen recept te brouwen in België, besloten de Belgen om in Nederland een kleine brouwerij te zoeken. Ze kwamen uit bij De Markies. Van dit brouwsel is 250 liter gebrouwen en afgevuld in 75cl flessen. Hoogstpersoonlijk zijn Rik en Johannes naar Gent getogen om het bier te overhandigen en de eerste fles samen te nuttigen. Het Blond bier viel in goede smaak. Het zal niet meevallen om aan het etiket te komen. Alle flessen zijn voorzien van het mooie etiket en er waren geen exemplaren over.

In het najaar bestaat brouwerij De Markies vijf jaar. Ter gelegenheid hiervan zal er een speciaal bier gebrouwen worden en er zullen glazen verschijnen. Ik hou jullie op de hoogte!

Samen met brouwerij D´n Draok uit ´s Hertogenbosch zal er een collaboration brouwsel gemaakt worden. Het betreft een zwaar winterbier.

Op 26 september is er in buurthuis De Engelenburcht in Engelen (gemeente ´s-Hertogenbosch) een bierproefevenement waar alle Bossche brouwers zich zullen presenteren. Ook brouwerij De Markies zal hierbij aanwezig zijn.

Brouwerij de Markies heeft op dit moment in beperkte oplage Patricius beschikbaar: op is op! Patricius is een tripel met mandarijn en is ± 8,5%. Te bestellen via de website van de Markies.

BomVriJe iPa

Uit

GraVe

Kees van Kuilenburg

Een explosief hoppig bier: die Bomvrije I.P.A. Zo wordt het biertje omschreven dat gedronken kan worden in eetcafé De Maaspoort in het Brabantse vestingstadje Grave. Een IPA van 8% dat wordt omschreven op het etiket als een flink biertje. Een bier waarvan de café-uitbater George van Kuppeveld uitlegt dat het best wel explosief van hop is. Dit flinke biertje is gebrouwen in de brouwketels van de Scheldebrouwerij in het Belgische Meer. Een Belgische brouwerij met Hollandse wortels, zoals op de site is te lezen. De Scheldebrouwerij is destijds in het Zeeuwse ‘s Gravenpolder begonnen en vervolgens naar onze zuiderburen vertrokken. Maar nog steeds weten veel huurbrouwers de weg naar Meer te vinden om daar hun bier te laten brouwen.

De naam Bomvrije wijst wellicht ook naar het verleden van de Brabantse vestingstad, zoals op het etiket is te zien. In 1845 werd in Grave het fortachtige bomvrije arsenaal gebouwd. Het was een fort van 52 meter lang, 8½ meter breed en de hoogte bovengronds bedroeg 7 meter. De munitie en het kruit lagen opgeslagen in ondergrondse kelders, het platte bovengedeelte was afgeschermd met een laag klei. Het bomvrije arsenaal werd in 1845 door Koning Willem II geopend door een grote hardstenen gevelsteen boven de ingang te onthullen. Dit bouwwerk werd als beschutting tegen de vijanden en voor de verdediging als veilige toevlucht tijdens de regeringsperiode van Koning Willem II begonnen 1841 en voltooid 1844, zoals in het latijn op de steen staat vermeld als herinnering aan het bomvrije arsenaal. Deze steen is met enkele foto’s de enige herinnering aan het eens zo sterke bomvrije arsenaal. Het gebouw is echter nooit daadwerkelijk in gebruik geweest. Het viel in de periode 1876-1914 ten prooi aan de slopershamers.

7

Honderden Nederlandse Speciaalbieren Kadoverpakkingen in alle prijsklassen Kerstpakketten en Relatiegeschenken Bierproeverijen op iedere locatie Kadobonnen en Bierproefpakketten Webshop Prof. ter Veenweg 11 Middenmeer info@bierboetiek.nl - 06-54247349

www.bierboetiek.nl

Openingstijden: Donderdag 13.30 – 18.00 Vrijdag 13.30 – 20.00 Zaterdag 13.00 – 17.00 Zondag zie website

Bierreclame,

de historie

Deel 7

Jan Hemmer Bierreclame Museum Breda

GLASSOÏD We schrijven het begin van de twintigste eeuw. In Brussel is op dat moment een bedrijf zeer actief in het maken van blikken en kartonnen reclamebordjes met reliëfdruk. Het bedrijf, Rob Otten Créations aan de Gentse Steenweg, krijgt veel opdrachten voor het maken van reclames die o.a. in cafés of binnen op andere locaties gehangen kunnen worden, de zogenaamde binnenreclames. Uit heel Europa komen de aanvragen binnen bij het bedrijf.

Vanaf de jaren ´30 wordt er een nieuwe techniek ontwikkeld voor het maken van binnenreclame. Plastic doet zijn intrede en het bedrijf van Otten past deze techniek zeer succesvol toe. Over een blikken of kartonnen plaatje werd een laag celluloid getrokken, dat bedrukt kon worden. De reclame kwam er zo glimmend uit te zien, dat het net leek of het een glasplaat was. Zo is de naam glassoïd ontstaan.

Het gebruik van deze techniek maakt van het bedrijf Otten een marktleider in de glassoïdreclameproduktie binnen West-Europa en het bedrijf hernoemt zich dan ook Rob Otten Plastics.

Natuurlijk laten ook veel Nederlandse brouwerijen hun reclame drukken bij het bedrijf van Otten, zoals Heineken, Oranjeboom, Gulpen, Dommelsch, ZHB en Leeuw uit Valkenburg.

Veel bordjes hadden dezelfde afmeting en waren voornamelijk ovaal. Toch zijn er ook behoorlijk wat rechthoekige gefabriceerd.

Wel kleeft er een nadeel aan het gebruik van glassoïd zoals dit in de jaren ´30 werd gemaakt. Bij droge lucht door warmte of vorst, kan de celluloidlaag klappen. Ook door ouderdom ontstaat er spanning in de textuur van de reclame waardoor de celluloidlaag kan barsten. Daardoor wordt de reclame zo zwaar beschadigd dat deze nagenoeg nutteloos en waardeloos wordt.

Toch wordt de techniek van het bedrukken van een kartonnen of blikken achterzijde met een laagje doorzichtig plastic nog steeds toegepast voor reclame, ook nog steeds door het bedrijf van Otten in Brussel. foto´s uit de collectie van het Bierreclame Museum Breda.

ETIKETTENGENOT Ot Louw Voor de afweker van bieretiketten is het een onuitsprekelijk genoegen als het etiket zomaar loslaat in een emmertje water en je niet eindeloos hoeft te prutsen met stoom of na verhitting in de magnetron zo’n gloeiend hete fles moet proberen te ontdoen van het etiket met een verfkrabmes. Er bestaat helaas geen prijs voor zulke verzamelvriendelijke brouwers, maar bij deze reik ik ̶ symbolisch ̶ het Gouden Etiket uit aan brouwerij Ramses. Niet alleen laten de etiketten snel los en zijn de lijmresten eenvoudig te verwijderen, het papier is heerlijk dik en stevig. Maar het is geen papier maar silicium! Zand of glas, zo u wilt. Volgende keer meer hierover. Een genot voor de verzamelaar!

9

AMSTERDAM BROUWSTAD?

Ot Louw

Ooit gold Haarlem als belangrijkste bierstad van Nederland. Dat Amsterdam deze titel inmiddels heeft overgenomen is evident.

Maar 010 ligt op de loer!

Een kleine 100 jaar lang huisvestte Amsterdam slechts twee grote brouwerijen: Heineken en Amstel, die elkaar hevig beconcurreerden. Daarnaast was op de Kloveniersburgwal De Gekroonde Valk gevestigd, die echter geen wezenlijke concurrentie wist te bieden aan beide brouwerijen.

In 1983 bracht Kaspar Peterson hierin verandering. Hij vond dat het bierpalet moest worden verbreed naar de bieren die de Belgische brouwers boden en introduceerde een helder blond, een dubbel en een tripel op de Nederlandse markt, de Natte, Zatte en Columbus.

Kasper was absoluut een pionier en moest alles zelf uitvinden, met vallen en opstaan. Het IJ, zoals zijn brouwerij heette, kan met recht een van de vroegste artisanale brouwerijen van Nederland worden genoemd, naast de Arcense, die in 1981 met nieuw elan een herstart maakte en de Friesche Bierbrouwerij, die in 1985 van start ging.

In 2002 kwam De Parel er bij, een brouwerij, die werd gerund met behulp van mensen met ‘een achterstand op de arbeidsmarkt’ en was gevestigd in de Nieuwe Meer. De naam van de brouwerij moest onder druk van Budelse Bierbrouwerij, die een bier voerde met de naam ‘Parel’, worden gewijzigd in De Prael – het andere anagram, lepra, was geen bruikbaar alternatief –. De brouwerij is inmiddels, compleet met restaurant annex proeflokaal gevestigd aan de Oudezijds Armsteeg.

In 2004 voegde zich De Bekeerde Suster aan dit lijstje toe, voorheen Brouwerij Maximiliaan geheten. De brouwerij aan de Nieuwmarkt, of beter gezegd aan de Kloveniersburgwal, brouwt alleen voor eigen gebruik en bottelt (nog) niet.

In het tweede decennium van de 21e eeuw komt er, net als elders in Nederland, een heftige toename van jonge enthousiaste brouwers, die voornamelijk hun browlocatie zoeken buiten de stadskern. Oude leegstaande fabriekspanden en vemen zijn de plekken waar zij hun onderneminkjes starten. Veelal kleinschalig, om de grotere badges elders te laten brouwen. Maar inmiddels hebben vele van hen de overstap gemaakt naar een eigen brouwinstallatie.

Amsterdam kent medio 2016 negen brouwerijen en 35 brouwerijhuurders. De negen brouwerijen zijn: de 7 Deugden in Osdorp (met verhuisplannen naar Sloten, naast de molen), Het IJ in Zeeburg, De Bekeerde Suster, Butchers Tears in de Schinkelbuurt, Oedipus in de Vogelbuurt aan het IJ in Noord, de Bierfabriek aan het Rokin, Kleiburg in de Bijlmer, Troost in de Pijp en de Westergasfabriek en Homeland in Kattenburg, die voorlopig alleen op fust aan de horeca levert. Een deel van de huurders laat zijn bieren bij de Noord-Hollandse Bierbrouwerij in Uitgeest brouwen, vele andere brouwers zijn huiverig hun brouwlocatie prijs te geven. Waarom, weet ik niet.

Ook De Schans, Troost en Klein Duimpje bieden onderdak aan enkele huurders.

Deze 33 huurders, die veelal op de keukentafel op kleine schaal hun bierrecepten voorbereiden, zijn De Afleiding, Amsterdam Brew Boys, Amsterdam Brewing Company, Bird Brewery, Boys Bier, Branie, Bru’d Beer, Bruut, Bul, Cinema Brewers, Eastern Docklands, Excentriek, Frankendael, Gebrouwen door Vrouwen, De Gekroonde Valk, Grootbier, Lowlander, Mokums Mout, VaNNeven, Nordman, Pampus, De Pomp, De Smiecht, Tender, De Twee Knaapjes, Two Chefs, De Vriendschap, Walhalla Craft Beer, Woest, Zeeburg.

De Snaterende Arend slaapt een beetje, Marcel Snater brouwt inmiddels bij Maximus en Peter van der Arend heeft naast zijn vele horecagelegenheden (en winkel) zijn MoreBeer.

Het ligt in de bedoeling dat ik alle – nou ja, de meeste– Amsterdamse brouwers ga bezoeken in de komende tijd, een megaklus.

Maar goed, Amsterdam heeft zich dus stevig geprofileerd als de Nederlandse bierstad, maar Rotterdam is eveneens bezig met een inhaalslag: ook hier inmiddels zo’n twaalf brouwerijen…

Kaspar Peterson 10

Kaartje Amsterdam met de brouwerijen, de brouwrijhuurders en de niet-bottelende brouwerijen anno juli 2016.

1

WALHALLA

Eind 2015 besloot Aart van Bergen voor zichzelf te beginnen, na enkele jaren samen met Peter Harms deel uit gemaakt te hebben van Brouwerij De Vriendschap. Ja, ik ben af en toe wat eigenwijs en wil graag mijn eigen weg gaan, een karaktertrek die mij niet vreemd voor komt in de brouwerswereld.

‘Ik brouw graag Amerikaanse en Britse biertypen’, meldt Aart, ‘want de geïmporteerde bieren uit Engeland en de USA zijn vaak al twee maanden onderweg en deze biertypen moet je vers drinken’.

Aart verdiende tot voor kort ook geld met muziek: hij was saxofonist in het Starlight Jazz Trio, maar nu speelt alleen nog voor zijn plezier en moet zijn inkomen geheel uit de verkoop van zijn Walhallabieren genereren.

Zijn huidige assortiment, dat hij brouwt bij de Sallandse en bij de Troost-vestiging op het Westergasfabriekterrein, bestaat uit vier bieren: - - - -

Loki, een blond bier van 5,3%, gedryhopt met Mosaic.

Osiris, een ongefilterde farmhouse ale van 7% gebrouwen met lokale gerst, haver en spelt.

Shakti, een DIPA van 8,8% met Columbus- en Sorachihop, wat resulteert in een bitterheid van 90 IBU. Wuldor, een barley wine van 9,8% gemaakt met Engelse mout, hop en gist. Met tonen van toffee, walnoot en chocolade.

11

Zoals u ziet dragen de bieren namen van mythologische goden. Loki is een god uit de Noorse mythologie, Osiris uit de Egyptische, Shakti een Indiase hindoegodin en Wuldor werd in het oude Engeland vereerd. De etiketten zijn ontworpen door Vincent Sapthu en zijn Shakti-etiket sleepte in het vorig nummer al een nominatie in de wacht bij onze etikettenverkiezing 2016.

In Raalte brouwt Aart per keer 9 hl en in Amsterdam 20 of 40 hl per keer. Hij denkt wel al na over een eigen brouwlocatie ergens in Amsterdam, maar concrete plannen zijn er voorlopig nog niet. Misschien in 2017 …

Walhalla heeft ook eigen glazen en viltjes.

Aart van Bergen (foto O.L.)

Een leuke proeverij van een aantal van Aart’s experimenten naar aanleiding van het Carnivale Brettanomyces, dat dit jaar al weer voor de vijfde keer werd georganiseerd onder bezielde aanvoering van Jan Lemmers, vond plaats in de krochten van ‘t Arendsnest aan de Herengracht. Aart had een viertal proefbrouwsels meegenomen, die ter beoordeling werden geserveerd aan een internationaal gezelschap van proevers. Voor het merendeel van de aangeboden brouwsels was een langere rijpingstijd wenselijk geweest, maar in aanleg was het karakter goed waarneembaar.

2

DE

BIERFABRIEK

In 2011 opende op het Rokin De Bierfabriek haar deuren, een horecagelegenheid annex brouwerij. ‘Laat ik voorop stellen, dat bier hier even belangrijk is als onze gegrilde kip en de pelpinda’s’, zegt eigenaar/oprichter Harm van Deuren. De eigenaren Harm, Andrea Possa en Ronald Bolhuis zijn hun etablissement dan ook niet primair gestart vanuit een passie voor (speciaal-)bier. ‘Wij houden erg van bier, maar zien de brouwerij als onderdeel van het totale concept’.

Ze hebben een leuk concept bedacht: sobere inrichting, goed eten, twee lekkere eigen bieren, aangevuld met een pilsener van Alfa, die per tank wordt aangeleverd. De gasten worden geacht de lege pindadoppen op de grond te gooien, zodat een gezellig rommelige sfeer ontstaat. Klinkt ook leuk als je er over loopt… Centraal in de ruimte staan de fraaie roodkoperen maisch- en filterkuipen met een brouwcapaciteit van 3 hl. De gist- en lagertanks staan elders in het pand. Ze brouwen drie maal per week en de brouwer is Peter Groot, die tevens de man is achter Groot bier (maar daarover in een latere aflevering).

De eigen bieren zijn Rosso, een zacht, licht zoetig amberbier van 5,6% met klassieke Tsjechische hop en Nero, een toegankelijke porter van 5,8%. Aan de Rokinzijde is een aantal ronde tafels geplaatst met taps op de tafel, zodat de gasten zelf hun bier kunnen tappen.

Toegegeven, dat zie je niet vaak.

12

Kortom een leuk concept, dat inmiddels ook is toegepast in Delft (van de zelfde eigenaren). Een derde vestiging wordt eind 2016 geopend in Almere en daarna is Rotterdam aan de beurt. De Amsterdamse vestiging is inmiddels te klein geworden en De Bierfabriek zal dan ook eind september verkassen naar de Nes 67 waar nu nog brasserie Harkema is gevestigd, zodat de oppervlakte zal worden verdubbeld.

Bottelen, zij het in kleine hoeveelheden, gebeurt alleen vanuit de Delftse vestiging bij Sint Servattumus in Schijndel. Wel hebben ze fraaie eigen glazen en een bierviltje heb ik ook meegekregen.

BROUWERIJ 1923

Kees van Kuilenburg

De zomer is goed begonnen bij Brouwerij 1923. De vier vrienden van de Moordrechtse brouwerij hebben een nieuw bier gebrouwen: een tripel. Zoals bij hun twee eerdere bieren is ook dit keer weer voor een naam gekozen die raakvlakken heeft met het verleden van het Zuidhollandse dorp. De tripel heeft de naam Dirk Traveys gekregen.

Dirk Traveys was een leenman van Graaf Floris V in de 13e eeuw en heer van Moordrecht. In de Middeleeuwen was een leenman iemand die van zijn heer bijvoorbeeld een grondgebied had gekregen. Voor dat ‘cadeautje’ bood de leenman steun aan zijn heer, zoals militaire bijstand of een andere prestatie. Dit in het kader van het zogenoemde feodale leenstelsel uit die tijd.

Op zijn schild droeg Dirk Traveys de achtpuntige Zilveren Ster die prominent is opgenomen in het wapen van Moordrecht. Overigens maakt Moordrecht deel uit van de nog niet zo lang geleden nieuw gevormde gemeente Zuidplas. ‘Met onze tripel verwijzen we graag naar de rijke historie van ons dorp aan de Hollandse IJssel’, aldus Maarten Kuypers, een van de vier brouwende Moordrechters.

‘We brouwen inderdaad nog steeds met onze 150 liter-installatie, maar gaan deze zomer waarschijnlijk wel beginnen met het vergroten van de capaciteit. Te starten met de vergistingstank, we denken erover om binnenkort een 625 liter-tank aan te schaffen’, aldus kijkt Kuypers vooruit op de nabije toekomst.

13

Daan van der Graaf

Dit jaar zijn er 16 voordelen te behalen met de BAV-pas 2016, zowel bij brouwerijen als bij verschillende bierwinkels en webwinkels. Op de achterkant van de BAV-pas staan 15 genummerde hokjes voor elk voordeel. Wil je ergens je voordeel verzilveren laat dan het betreffende hokje aankruisen. Profiteer van deze voordeeltjes! Mocht er toch ergens iets fout gaan, laat het ons dan even weten via info@bav.nl. Deze voordelen gelden tot en met 31 december 2016. Heb je andere voorstellen voor de BAV-pas, laat het ons dan weten!

%10 BIER!

%1 Café De Beyerd in Breda biedt

Het BIER-magazine verschijnt vier keer per jaar. Als je een abonnement neemt op dit blad krijg je een etikettenposter gratis (waarde € 9,95). Ook de verzendkosten zijn voor rekening ban het magazine. Ga hiervoor naar de site biermagazine.nl en vul je gegevens in, waaronder het BAV-lidmaatschapsnummer.

BAV-leden een tweede biertje uit eigen brouwerij aan.

Café De Beyerd, Boschstraat 26, 4811 GH Breda.

%2 Brouwerij Mommeriete Gramsbergen geeft een glas cadeau als je daar twee biertjes hebt genuttigd. Brouwerij Mommeriete, De Oostermaat 66, 7783 BX Gramsbergen.

in

%11 Hertog Jan Bij deelname aan een rondleiding door de brouwerij krijgen BAV-leden een HJ-barmat cadeau. Een rondleiding kost € 12,95 p.p., duur 2 uur. Kijk voor de openingstijden op de website hertogjan.nl. Hertog Jan Brouwerij, Kruisweg 44, 5944 EN Arcen.

%3 Brouwerij De Koningshoeven in Berkel-Enschot geeft 50% korting

op een excursie, omvattende een informatieve film, een rondleiding en een trappistenbiertje. Brouwerij De Koningshoeven, Eindhovenseweg 3, 5056 RP Berkel-Enschot.

%12 Emelisse

geeft je 10% korting op al je bestedingen, dus zowel op een fles bier voor thuis als op een smakelijke lunch of diner in het fraaie restaurant. Bierbrouwerij Emelisse, Nieuweweg 7, 4493 PA Kamperland.

%4 Biermuseum De Boom

in Alkmaar geeft € 1 korting op vertoon van je pas, dus € 3 i.p.v. € 4. Ook krijg je € 0,75 op een biertje in het proeflokaal (behalve op vrijdag). Kijk voor de openingstijden op biermuseum.nl. Biermuseum De Boom, Houttil 1, 1811 JL Alkmaar.

%13 De Roskam

Bij de winkel van het Openluchtmuseum krijg je 10% korting op de bieren van brouwerij De Roskam. Let op: als je alleen bier komt halen, zeg bij de entree dat je alleen naar de winkel wilt, dan bespaar je de entreekosten voor het museum (€ 14,40). Openluchtmuseum Arnhem, Hoeferlaan 4, 6816 SG Arnhem.

%5 Grolsch Bierbrouwerij

geeft € 2,50 korting voor een excursie, waarbij je max. negen vrienden mee mag nemen. Een ochtendexcursie [09.3012.00] kost je dan € 7,50, een middagexcursie [13.3016.15] of een avondexcursie [17.00-19.30] kost je € 10.

Niet op dinsdag, avondexcursie niet op vrijdag. Grolsch bierbrouwerij, Brouwerslaan 1, 7548 XA Enschede. Zie ook de website.

%14 Graaf van Heumen

Bij de brouwerij De Graaf van Heumen krijg je € 1,50 korting op een bierproeverijtje, dat bestaat uit vier eigen bieren. Alleen ‘s zondags geopend [12.00-19.00]. Bierbrouwerij De Graaf van Heumen, Rijksweg 232, 6582 AB Heumen.

%6 Bierreclame Museum

geeft je het tweede bolleke De Koninck gratis. Geopend iedere zondag [11.00-23.00]. De entree is gratis. Bierreclame Museum, Haagweg 375, 4813 XC Breda.

%15 St. Servattumus

In de winkel van brouwerij Sint Servattumus krijg je een besteding van € 25 of meer een glas cadeau. Bij besteding van € 50 of meer krijg je 10% korting.

Neem tevoren even contact op of er iemand aanwezig is: 06-19328967 (Toon). Bierbrouwerij St. Servattumus, Ericastraat 11b, 5482 WR Schijndel.

%7 Cuba Sittard

geeft je 10% korting op Pötje-en Ambrass-bieren. Cuba-Sittard, Geuweg 32, 6134 AH Sittard.

%8 Bierboetiek geeft je 10% korting op alle bieren. Beschikbare viltjes en etiketten zijn gratis mee te nemen. De Bierboetiek, Prof. ter Veenweg 11, 1775 BH Middenmeer.

% Zeewijck Slijterij & Wijnhuis Zeewijck geeft 10% korting op aankopen, dus niet eenmalig. Zeewijck is o.a. bekend van zijn Breessaap Tripel. Slijterij & Wijnhuis Zeewijck, Zeewijkplein 25, 1974 PA IJmuiden.

%9 Den Gouwen Aar Deze speciaalbierwinkel geeft 10% korting aan BAV-leden. Speciaalbierwinkel Den Gouwen Aar, Oosthaven 6, 2801 PB Gouda.

Vergeet je pas niet mee te nemen!

14

BROUWERIJ OOSTENDE

Renno Langeraert

Sinds 1 april van dit jaar is de 26-jarige Jens van Stee in dienst bij Brouwerij Oostende als brouwer en vertegenwoordiger. Vanaf september/oktober van dit jaar is het de bedoeling dat Jens zich fulltime gaat bezig houden met het brouwen in de nieuwe installatie, die slechts honderd meter van zijn huis in de binnenstad van Goes gebouwd wordt.

De opening van Slot Oostende staat gepland voor december van dit jaar. Voor die tijd moet alles nog gebouwd en geïnstalleerd worden.

In april van dit jaar is begonnen met de bestaande bebouwing aan de Singelstraat in Goes te slopen, met uitzondering van restanten van het oude slot uit de vijftiende eeuw die deel hebben uitgemaakt van Slot Oostende. Het gaat vooral om gewelven, de ridderzaal en een kelder. Jaren waren de overblijfselen van het slot niet meer zichtbaar. De bedoeling is dat de oude gedeeltes samen met de nieuwe ruimtes één geheel gaan vormen, waarbij oude gedeeltes weer in volle glorie hersteld zullen worden. Er zal in het nieuwe gedeelte veel met RVS gewerkt worden en de oude ruwe muren zullen zichtbaar blijven. Uiteindelijk zullen er in het slot naast de brouwerij ook nog een café, een restaurant, een aantal zalen, een winkel, een stadstuin met terrassen en vier hotelkamers gerealiseerd worden.

De brouwinstallatie zal bestaan uit een 20hl-installatie met drie ketels (mais/filter/whirlpool) van Chinees fabricaat met koper aan de buitenkant. Deze zal centaal achterin geplaatst worden op de eerste verdieping van het nieuw gedeelte. De installatie zal vanuit alle hoeken van het pand zichtbaar zijn. Daarbij komen nog drie rvs 40hl-lagertanks die vanaf de straat op 4,5 meter hoogte te zien zullen zijn. Achter het pand komen nog zes 40hl-lagertanks van rvs. Uiteindelijk is het de bedoeling 4000 tot 5000 hl per jaar te gaan brouwen.

De bieren zullen gebotteld worden in de standaard 33cl wegwerp longnecks, voorzien van een stickeretiket. Het bottelen zal gebeuren in een pand achter het slot. Hiervoor zullen er leidingen vanuit het slot over de tuin naar de zes rvs lagertanks en de afvuller gelegd worden. Naast de eigen bieren is het ook nog de bedoeling zo’n 100 andere bieren te serveren in het restaurant en te verkopen in een winkel in het pand.

Om ervoor te zorgen dat er al een redelijke afzetmarkt is als er gebrouwen gaat worden in de installatie in Goes, is er al een viertal bieren gebrouwen bij Brouwerij Troost in Amsterdam. Daar hebben ze een gelijksoortige installatie staan.

Het recept van het viertal bieren is ontwikkeld aan de hand van een 16-tal proefbrouwsels van 50 liter die op verschillende bierproefavonden zijn geserveerd. Met de reacties op deze proefbieren heeft Jens uiteindelijk een recept samengesteld. De eerste vier bieren moesten een basiskwartet vormen van klassieke biersoorten met een eigen twist die uiteindelijk hoofdzakelijk voor eigen gebruik in Brouwerij Oostende gebrouwen gaan worden.

De vier bieren zijn: • • • • •

Blonde Jacoba – een goed doordrinkbaar iets bitter bier. Een goed alternatief voor een pils. De naam verwijst naar een van de eerste bewoners van Slot Oostende, Jacoba van Beieren.

Wit Voetje Weizen – een fris doordrinkbaar zomerbiertje.

Dubbel Slot – een dubbel met trekjes van een porter. Iets droger, gebrander en minder zoet dan een gemiddelde dubbel, met een romige afdronk.

Gouden Gans Tripel – een fruitige tripel met een lichte koriandersmaak, afkomstig uit de gebruikte hop. Er zijn geen kruiden aan dit bier toegevoegd.

Inmiddels zijn er ook al bierproefavonden georganiseerd voor een IPA, porter en een herfstbock.

Er is gekozen voor stickeretiketten, omdat dat de uitstalling van het bier ten goede komt. De etiketten zitten nooit los en de kans op beschadiging is kleiner. Inmiddels zijn er al eigen glazen, viltjes en etiketten. Deze zijn te bestellen via de website van Slot Oostende.

Mijn naam is Harrie Zilvertand en sinds kort BAV-bestuurslid. Ik ben ontzettend blij om daaraan deel te nemen, want het zou zonde zijn als BAV niet meer zou bestaan als vereniging.

BAV is zijn plaats meer dan waard als verzamelclub in Nederland. Uitgangspunt is het prachtige BAV-Journaal en de altijd goed bezochte BAV-ruilbeurzen, waar spullen geruid of gekocht kunnen worden of dat nu etiketten, vilten, kroonkurken of glazen zijn, er is bijna voor ieder wat wils.

Mijn mooiste etiket komt van brouwerij Cambrinus uit Schinveld (L) dat ik, met behulp van een oud-collega, een achterkleinzoon van de vroegere eigenaar heb weten te vinden. Het etiket is daarna verdeeld over Nederland. Doordat ik voor de 2e maal weer bieretiketten van Nederland verzamel, ben ik gelukkig weer in het bezit gekomen van dit etiket via Frits van Nobelen waarvoor ik hem tot op heden erkentelijk ben.

15

16

GRAAFS GENOT

Kees van Kuilenburg

Ook dit keer weer wat nieuws uit de vestingstad Grave. Brouwer Ed Linnenbank van het Graafs Genot heeft voor de carnavalsvereniging Rare Schutters uit Den Bosch een biertje gebrouwen. Wellicht wat merkwaardig dat een brouwer uit Grave een biertje levert aan een club in de Brabantse hoofdstad. Dat is overigens niet het geval, want de wieg van de Graafse brouwer stond in Den Bosch. Het biertje was bestemd voor de carnavalsvereniging Rare Schutters. Deze vereniging werd opgericht op 11 maart 1952 en kreeg de naam Schots en Scheef. Maar al snel ontstonden er problemen en dat leidde uiteindelijk tot het vertrek van een aantal leden. De vertrekkers richten op 11 mei 1953 een nieuwe vereniging op, die de naam Rare Schutters kreeg. De oprichtingsvergadering vond namelijk plaats in café Schutters Welvaren. Het bewuste biertje is een tripel van 8½ procent. Op het etiket onder andere een foto van de carnavalsclub.

Ed Linnenbank heeft voor deze zomer zijn witbier enigszins aangepast. ‘Ik heb het dit jaar gebrouwen met gedroogde citroenschillen.

Hierdoor heeft het bier een frisse zomerse smaak gekregen’, vertelt de brouwer. Nuttig op het etiket is de uitleg die Ed geeft over het verschil tussen witbier en weizen. Maar al te vaak, ook in sommige café’s, weet men het verschil niet tussen een witbier en weizen terwijl dat er wel degelijk is.

Het beroemde restaurant De Librije van Jonnie en Thérèse de Boer, heeft besloten, na aandringen van de klandizie, haar speciaalbieraanbod uit te breiden van één bier naar zeven! Nog niet echt een spectaculaire stap voorwaarts, maar wel een goede, die navolging verdient en zal krijgen! Steeds meer wordt ingezien dat bieren met veel gerechten een betere pairing vormen, dan met wijn mogelijk is.

Mijn naam is Karin Hoebers en ik ben bestuurslid Communicatie en PR. Ik ben als jurist werkzaam en heb een eigen bedrijf in het geven van computerles aan huis, het maken van websites en het bijhouden van Facebookpagina’s. Ik houd samen met mijn man Thomas al enkele jaren de website van de BAV bij. Sinds vorig jaar werk ik ook de Facebook-pagina van de BAV bij en vanaf nu ga ik ook het contact met de pers onderhouden.

Zelf verzamel ik geen biermateriaal, wel bijzondere 2-euromunten. Daarmee sta ik dan ook altijd op de verzamelbeurzen, samen met de dozen bierviltjes die we dubbel hebben van de verzameling van Thomas. Mijn schoonouders Theo en Mieke - en soms ook ons zoontje Alex - zijn ook altijd erbij. We zijn ondertussen een heel familiebedrijf Ik vind dat de BAV mee moet gaan met de tijd en de nieuwste communicatievormen.

Ik zal proberen met mijn aanwezigheid in het bestuur bij te dragen aan de doelstelling van de BAV om zich meer te richten tot vrouwen en jongeren. Ik denk dat mijn werk op de website en op Facebook daar zeker aan zal bijdragen.

Etikettensetje Herman Jimmink heeft weer enkele etiketjes beschikbaar voor verzamelaars. Van de stadsbrouwerij Cambrinus in Zutphen de Witte Wolf en van Brouwerij De Biertafel uit Vorden een aangepast etiket van het Hackfort Bier. Om de etiketten in het bezit te krijgen een envelop met daarin een gefrankeerde antwoordenvelop naar Herman Jimmink, Het Gulik 4, 7251 CS Vorden. Eventueel enkele Nederlandse etiketten voor de moeite.

17

BROUWERIJ MAALLUST

Harry Pinkster

Het is alweer vijf jaar geleden dat het grote publiek voor het eerst kon kennismaken met de bieren van brouwerij Maallust uit Veenhuizen. Het eerste lustrum werd op 4 juni jongstleden gevierd met het feest van de Weldaad op het terrein van de brouwerij.

Nog maar vijf jaar bezig en toch behoort Maallust inmiddels bij de tien grootste brouwerijen van speciaalbier in Nederland. Het kan snel gaan. Nog geen vijf jaar geleden verschenen de eerste bieren op de markt. Als snel raakte menigeen onder de indruk van de voor Maallust kenmerkende huisstijl die verwees naar de geschiedenis van het dorp Veenhuizen. De huisstijl kwam uit de koker van twee van de destijds 25 zware jongens, zoals de investeerders steevast worden genoemd, de Jongens Ronner. Het resulteerde in 2011, op de septemberbeurs van de BAV, in Uden al gelijk in de verkiezing van bieretiket van het jaar. Deze huisstijl staat vijf jaar later nog steeds als een huis. Net als de bieren van Maallust overigens. Ondertussen komt er per jaar maar liefst ongeveer 364.000 liter uit de koperen ketels in Veenhuizen. En dat is dan weer goed voor zo’n één miljoen flesjes. Het succes van Maallust valt ook af te lezen aan de enorme lagertanks die sinds kort voor het monumentale pand staan. Uiteindelijk is het de bedoeling om aan de achterzijde van het pand uit te breiden. Door de uitbreiding hoopt men over voldoende ruimte voor de tanks te beschikken.

Wie zaterdag 4 juni in Veenhuizen is geweest heeft tijdens het feest van de Weldaad kunnen zien hoe uniek het gedeelte achter de brouwerij overigens is. Het terrein was omgetoverd tot een ouderwetse biergarten, inclusief de kenmerkende houten kraampjes voor andere brouwerijen en diverse horeca. Want dat moet je Maallust nageven, het feest van de Weldaad was niet alleen een Maallust feest.

Er waren ook bevriende brouwerijen uitgenodigd om het, veelal Drentse, publiek te laten kennismaken met hun bieren. Zo waren naast Maallust ook Ramses uit Wagenberg, Jopen uit Haarlem, De Kromme Jat en Martinus uit Groningen, de Kleine Beer uit Lemmer en de Bronckhorster Brewing Company uit Rha aanwezig op het lustrumfeest.

Maallust zou Maallust niet zijn als er geen primeur op het festival zou worden gepresenteerd. Als jubileumbier werd het Bier van de Weldaad, een spelt blond met een alcoholpercentage van 6,2% voor het eerst geschonken. De spelt blond is afgevuld in flessen van 30cl en 75cl. Ondertussen is de spelt blond in heel Nederland verkrijgbaar.

Het goede nieuws voor de verzamelaars is dat er daarmee in één klap weer vier etiketten van Maallust verkrijgbaar zijn. Zowel de 30cl versie als de 75cl versie van het etiket zijn gedrukt op glanzend papier en op een iets dikker mat papier. Er zit geen tekstueel verschil in de glanzende en matte versie. Je kunt ze alle vier bij mij bestellen.

Gelijktijdig met de nieuwe etiketten is er ook een jubileumviltje uitgegeven van het bier van de weldaad. Het viltje is dubbelzijdig bedrukt. Zowel de etiketten als het viltje is bij mij aan te vragen.

Voor de verzamelaars van etiketten is er nog meer goed nieuws want er zijn ook nog eens vijf nieuwe varianten van de standaard etiketten verschenen. De datumbalk is nu voorzien van de jaartallen 2017-2019. Om welke etiketten dat gaat, dat is terug te vinden op de nieuwe pagina op mijn website met de nieuwste bierverzamel items die ik op kan sturen. De URL van deze nieuwe pagina is: http://www.pinkgron.nl/overige/verzamel.php. Daar vind je ook gelijk de nieuwe verzamel items van andere Nederlandse (meest Groningse) brouwerijen die ik beschikbaar heb.

18

GESCHIEDENIS VAN EEN BIERETIKET

Kees van Kuilenburg

Eerbetoon aan Pater Karel

Het Pater Karel Bier De Pater Karel club uit Grave - met als residentie eetcafé de Maaspoort -vond dat het hoog tijd was voor eigen bier. Begin 2013 werd de Muifelbrouwerij uit Berghem hiervoor benaderd.

Wat volgde waren diverseproefsessies waarin het hele Muifelassortiment inclusief proefbrouwsels onder de loep werden genomen. Uiteindelijk is in december 2013 de knoop doorgehakt en is gekozen voor dit stevige blonde bier, volmout gebrouwen,met een prettig nabittertje uit de edele Saaz hop.

Pater Karel

33CL

Blond Bier

Ingredienten: water,gerstemout, tarwemout, hop en gist.Bevat een lage concentratie gluten.Voorde THT zie dop. Muifelbrouwerij Berghem in opdracht van de Pater Karel Club uit Grave.

7,5% Alc

George van Kuppeveld is trots op ‘zijn’ Pater Frans-biertje en vertelt er met graagte over. De inwoner van Grave is uitbater van het café Maaspoort in het vestingstadje. ‘In de loop der jaren is er een clubje vaste klanten (de Pater Karel-club) ontstaan en die houden diverse activiteiten in het jaar. Onder andere carnaval vieren in Munstergeleen. Op een gegeven moment waren wij bij de moeder van een clublid en daar stond een beeld van Pater Frans op de schoorsteenmantel. De meeste van ons hadden geen enkel idee wie deze pater Frans was. Maar dat werd ons al snel duidelijk toen het verhaal over hem verteld werd’, legt de caféhouder uit. ‘De pater bleek in Munstergeleen te zijn geboren en in Dublin begraven’.

Een jaar later bracht het clubje uit het fraaie Brabantse vestingstadje een bezoek aan Ierland en onder andere stond een bezoek aan het graf van Pater Karel op het programma. Omdat ze daar dachten dat we pelgrims waren werd de kamer geopend waar de pater destijds had geleefd. Hij was in 1893 overleden, maar de kamer was nog steeds in de oude staat. Er bleek niets veranderd te zijn. Onvoorstelbaar. Een van ons riep vervolgens dat er in het café wel een Pater Karel biertje zou mogen komen, lacht George van Kuppeveld. ‘En zo is het biertje tot stand gekomen’.

Maar eerst nog even over de pater, die op 11 december 1821 in het Limburgse Munstergeleen werd geboren. Karel Houben werd lid van de Congregatie van de Passionisten, de congregatie van het lijden van Jezus Christus, zo luidt dat in het Nederlands. De congregatie werd in 1720 opgericht en is nog steeds actief. De pater was in Ierland vooral bekend door zijn werk voor de zieken en de wonderbaarlijke genezingen. Hij werd dan ook de man met de gezegende handen genoemd. Tijdens zijn leven was hij al een heilige voor de katholieke Ieren. Na zijn dood in op 5 januari 1893 werd zijn graf dan ook een drukbezocht pelgrimsoord. Dat is ook het geval met zijn geboortehuis in Munstergeleen. In 1935 werd er een gedachteniskapel in het huis geopend dat nog steeds door pelgrims wordt bezocht.

Pater Karel werd in 1988 door Paus Johannes Paulus II zalig verklaard en in 2007 volgde de heiligverklaring door Paus Benedictus XVI. Als herinnering aan deze markante Limburger heeft het vervoersbedrijf Veolia een van haar treinen naar de pater vernoemd.

De plannen voor een Pater Karel-bier werden snel na het bezoek aan Ierland verder uitgewerkt. Voor de klus werd door de Pater Karel-club Martin Ostendorf van de Muifelbrouwerij in Berghem te hulp geroepen.

Martin maakte enkele proefbrouwsels en daaruit het geschikste biertje gekozen. Het is een blond bier van 7½ procent. ‘Dit biertje is een mooie herinnering aan Pater Karel, maar ook erg lekker. Wij zijn er als club dan ook erg blij mee’, aldus George van Kuppeveld, die niet alleen het eetcafé uitbaat, maar tevens enthousiast lid van de Pater Karel-club is.

Martin Ostendorf

19

WIJCHENAAR ARNO REIJNEN PROFESSIONEEL AAN DE SLAG MET

BROUWERIJ EMILIA

Mijn hobby is wel wat serieuzer geworden

Kees van Kuilenburg

Het begon allemaal in 2013. Bierliefhebber Arno Reijnen besloot zich aan het brouwen van een biertje te wagen. Alleen van het begin af aan stond het hem voor ogen niet als zovele brouwende lotgenoten in een pannetje te beginnen, maar hij wilde echt brouwen met degelijke apparatuur. Niet dat hij een dure installatie heeft gekocht, maar Arno ging zelf aan de slag. Maar niet eerder nadat hij zich uitvoerig had ingelezen en websites had bezocht. Veel stak hij op van de Amerikaan Joe Fisher die op You Tube liet zien hoe hij bij het brouwen te werk ging. ‘Hij filmde alles en zette het dagelijks op You Tube. Alles, maar dan ook alles liet hij zien. Geen enkel geheim.

Dagelijks heb ik Joe gevolgd en veel opgestoken. Vervolgens heb ook ik het gehele proces in beeld gebracht’, zegt de Wijchenaar.

‘Daarna ben ik aan de slag gegaan met het bouwen van mijn installatie’. Dat is inmiddels gelukt en Arno heeft er al een fors aantal bieren mee gebrouwen. Een meevaller voor de brouwer is dat hij actief is als verkoper van testbanken op het gebied van motorelektronica en daarnaast bij dat bedrijf ook het bijbehorende kantoorwerk doet. Zijn deskundigheid op technisch gebied kwam dan ook goed van pas bij het maken van zijn installatie.

Na de bouw van zijn installatie is hij als amateurbrouwer aan de slag gegaan. Aanvankelijk nog onder de naam huisbrouwerij Arnos Reijnos. Een naam die door Arno en zijn echtgenote Claudia bedacht is tijdens een vakantie in Griekenland. Zijn eerste biertje was gelijk een succes. ‘Een heel simpel biertje, maar het viel gelijk in de smaak. Niet alleen bij mij, maar ook bij vrienden en bekenden waarmee ik bieren proef in ,,mijn kroeg’ in de schuur. Een bier van 10-12 procent, maar naar mijn idee het beste wat ik ooit heb gebrouwen’. Vervolgens brouwde ik in het kader van een bijeenkomst bij het Maaslands Thuisbrouwers Gilde een biertje. ‘Wij moesten een bier brouwen zoals een Brand Imperator in elkaar zit. Dat is ook een mooie geworden. Bij de Brand open dag in 2014 zei ik tegen andere brouwers dat ik ook een biertje had gebrouwen. Zij proefden dat het echt een Imperator-kloon was’. Jan Passieux van de Zeeuwse Deltabrouwers zie dat het een superbier was’, glundert de Wijchenaar.

‘Op een bepaald moment liep het allemaal niet meer zo lekker. De brouwsels vielen tegen en heb ik een andere installatie aangeschaft.

Dat werd een GrainFather uit China. Iets minder geavanceerd als een Speidel maar het bevalt mij prima’. Vlak daarna viel het besluit om op professionele wijze te gaan brouwen. Ik had altijd geroepen dat ik mijn bier niet verkoop, maar dat heb ik toch maar terzijde geschoven en nam het besluit om mij als brouwer in te schrijven’, kijkt hij terug. Nu is hij professioneel brouwer vanaf 1 april van dit jaar.

Emilia van Nassau De naam van zijn brouwerij veranderde ook. Dat werd Brouwerij Emilia, genoemd naar een bekend inwoonster van destijds in Wijchen: Emilia van Nassau, de derde en jongste dochter van Willem van Oranje. Emilia zag het levenslicht in het Duitse Keulen op 10 april 1569. Een nogal eigenzinnige dame. Tegen de wens van haar vader trouwde de protestantse Emilia met de roomse Emanuel van Portugal. Als straf werden zij verbannen. Het paar vestigde zich in 1609 in het kasteel in Wijchen. Een kort verblijf want het paar woonde al snel gescheiden van elkaar. Op 16 maart 1629 overleed de Wijchense prinses in Geneve.

Als eerste officiële bier bracht Arno Reijnen een blond bier op de markt. ‘Een gewoon blond biertje van 7,5 procent. Flink gehopt’. Het bier kreeg de naam Fien, genoemd naar Fien Simons, een destijds bekende inwoonster van Wijchen. ‘Een Oostenrijkse van geboorte, woonachtig in een villa en in het bezit van een enorme auto met een zeer opvallende kleur’, vertelt Arno over deze bekende vroegere inwoonster, die als onderwijzeres in het dorp werkte. ‘Elke echte Wijchenaar weet van haar bestaan’. Dat ondervindt hij ook want het bier vliegt de deur uit. Zijn eerste batch, die overigens elders werd gebrouwen, was 600 liter. Begin juni ging er een order voor nog een batch de deur uit. Bier dat overigens gedronken kan worden in een bijbehorend glas.

Op korte termijn komt er van Reijnen een tweede bier op de markt. Wellicht al in de inmiddels verstreken julimaand als het journaal in de bus valt. Arno is geheimzinnig over het bier en ook de naam, want ook hier is het een bekende inwoner of inwoonster van het Gelderse dorp, die wordt uitverkoren om op het etiket te komen. Overigens zijn de etiketten ook door de brouwer zelf ontworpen.

21

BROUWERIJ WILSKRACHT

Kees van Kuilenburg

Het gaat goed met de nieuwe brouwerij in Ravenstein. Nog maar kort geleden opgericht door Wil van Haren en Wil Princen en opnieuw zagen er twee bieren het levenslicht. Het eerste biertje was bestemd voor het eeuwenoude gilde St. Barbara en het Gildefeest dat in het eerste weekeinde van juni in de Brabantse stad werd gehouden en dat nogal wat bezoekers op de been bracht.

Overigens kan het Ravensteinse gilde bogen op een zeer respectabele leeftijd. Het is opgericht vóór 1439. Het eerste stuk dat in de archieven is te vinden dateert van 1573. Nog steeds is het Ravensteinse gilde zeer actief en organiseert diverse activiteiten. De broeders en zusters van het St. Barbaragilde bekwamen zich in het gebruik van geweer, trom en vendel. In het verleden beschermde het gilde het kerkelijk en wereldlijk gezag in Ravenstein.

Het tweede bier is een hoppig bier met vlierbloesem en Ecopoll honing. Het Vlierbier heeft een alcoholpercentage van vijf procent. Er werden drie Belgische mouten gebruikt: pilsmout, Münchener en Aroma 50. Verder Magnum bitterhop, Hallertau en Saaz aromahoppen. Voeg eventueel een scheutje grenadine toe voor een zoetere afdronk, staat als tip te lezen op het etiket.

BROUWERIJ RIETHOFF

Kees van Kuilenburg

VEENBONK De Waddinxveense brouwer Johan Riethoff heeft dit voorjaar een nieuw bier op de markt gebracht: de Gouwe Veenbonk. De namen Gouwe Veenbonk en Gouwe Bier zijn afgeleid van de rivier de Gouwe, die door Alphen aan den Rijn via Boskoop en Waddinxveen naar Gouda loopt.

Gouwe Veenbonk is volgens de brouwer net zo donkerbruin als de veenbonken die met regelmaat loskomen van de bodem en ronddrijven in de Gouwe. Gouwe Veenbonk is gemaakt met vijf moutsoorten en is zoet-bitter van smaak. ‘Een rijk bier om optimaal van te genieten! Het bevat 7% alcohol en valt daarmee in biercategorie donker dikbier (klasse D type Dubbel) en vult het reeds bestaande Gouwe Bier heel goed aan’, aldus de brouwer.

Gouwe Bier was het eerste bier van Johan Riethoff. Het eerste Gouwe Bier bevat 5% alcohol, is amberkleurig en valt daarmee in de biercategorie licht smalbier (klasse A type Irish Red Ale). Gouwe Bier is fruitig en hoppig van geur en is moutig met een vleugje caramel van smaak. Het bier is mooi in balans en zeer toegankelijk van smaak. Het recept heeft zich in 2009 al bewezen! In 2009 won het de 2e prijs bij het Open Nederlandse Kampioenschappen amateurbierbrouwen (ONK) en de 3e prijs bij het Open Bergse Bierbrouw Kampioenschap, vertelt de Waddinxvener.

Het bier is dit keer gebrouwen bij de Loonbrouwerij in het Utrechtse Cothen.

22

TWENTSE BROUWERS MET ELKAAR AAN DE SLAG

Kees van Kuilenburg

Drie Twentse brouwers, Berghoeve (Den Ham), Pochpoater (Elsen) en Eanske (Enschede), hebben de koppen bij elkaar gestoken en gezamenlijk een mooi bier gebrouwen. Bier verbroedert en om dat te laten zien vonden de brouwers het tijd om een eenmalige samenwerking aan te gaan door middel van een collaboration brouwsel. Het is een eigen weize weizen geworden, een weizenbier met een twist. Drie brouwers… dus drie soorten mout/graan en drie soorten hop. Het is een fris, fruitig en licht kruidig weizenbier geworden dat onder de naam 3 weizen uut oost’n eenmalig op de markt kwam.

Op zaterdag 18 juni werd het bier gepresenteerd in Café Morshuis in Albergen door middel van een tap-takeover. Het eerste fustje van dit bier werd gratis uit getapt.

Daarna ging het biertje naar diverse slijters in de regio. Ook was het in een aantal cafés op tap verkrijgbaar. Het bier was beperkt verkrijgbaar want er was slechts 750 liter van gebrouwen.

LEIDSCH BIER

NIEUWE VERGISTINGSTANKS

Kees van Kuilenburg

Jan-Willem Fukkink heeft zijn brouwerij flink uitgebreid de afgelopen maanden. In de ruimte aan de Flevoweg in de Sleutelstad arriveerden begin dit jaar een aantal nieuwe vergistingstanks. Begin juni arriveerden ook de nieuwe brouwketels. Door de uitbreiding kan Fukkink beter op de vraag naar bier inspelen. Daarnaast kan er ook gebrouwen worden bij Leidsch Bier door de zogenoemde huurbrouwers. Ook brouwt hij als het nodig is ook bier voor het dit voorjaar geopende Stadsbrouwhuis in Leiden.

Jan Willem was zo vriendelijk om de nieuwe brouwketels op de foto te zetten voor het BAV-journaal.

Etiketten aanvragen Herman Jimmink heeft weer een mooi setje nieuwe etiketten beschikbaar van de Heidebrouwerij in Ede. Verzamelaars kunnen de etiketten aanvragen bij Herman Jimmink, Het Gulik 4, 7251 CS in Vorden. Een gefrankeerde en geadresseerde envelop en een losse postzegel bijsluiten. Enkele etiketten voor de moeite worden op prijs gesteld.

23

GRONINGSE BIERBROUWERIJ

Harry Pinkster

Er zijn weer enkele nieuwe etiketten verschenen van de Groningse Bierbrouwerij. De Brandaris versie van de Zeebieren, de serie die speciaal bestemd is voor het wadden eiland Terschelling, is uitgebreid met de Zeebonck. Zeebonck is een tripel bier met een alcoholpercentage van 8½%. Er zijn twee verschillende etiketten uitgebracht. Een 30cl versie en een 75cl versie. Beide etiketten zijn beschikbaar voor de verzamelaars van etiketten.

De rechten op het gebruik van de naam van de voormalige Sint Martinus brouwerij (1992-1995 in Groningen) zijn al jaren in handen van de Groningse Bierbrouwerij. Het is dan ook niet zo vreemd dat er door de Groningse weer twee bieren onder deze naam zijn uitgebracht. Dit keer gaat het om de Sint Martinus Edelpils, een urtyp pilsener van 5% alcohol. Daarnaast is de Sint Martinus Tripel uitgekomen, een tripel bier met een alcoholpercentage van 8%. Ook deze beide etiketten zijn beschikbaar voor verzamelaars.

De Groningse Bierbrouwerij levert al zo’n tien jaar bier aan Astoria in Haren, waar het verkocht wordt onder de naam Harener Amber. Dit etiket is onlangs ook compleet gerestyled. Omdat dit een etiketbier is zijn hier helaas bij mij geen etiketten van te bestellen.

Voor de glazenverzamelaars zal het misschien niet voor iedereen nieuw zijn, maar sinds enige tijd is er een nieuw tulpglas in omloop.

Het glas is al een tijdje geleden voor het eerst uitgegeven, maar het glas stond nog niet op mijn website op de pagina met alle glazen van de Groningse Bierbrouwerij: pinkgron.nl/stadsbr/stads_gla.php Het nieuwste tulpglas heeft een inhoud van 30 cl.

Als je over internet beschikt kun je alle door de Groningse Bierbrouwerij uitgegeven etiketten en bierviltjes bekijken op de speciale internetpagina over Groningse brouwerijen. De beginpagina van dit overzicht staat op www.pinkgron.nl. Denk er om dat alleen de etiketten met een * achter het nummer (en alle bierviltjes) kunnen worden besteld. Geef dus alsjeblieft de nummers van de etiketten (of namen van de bierviltjes) door bij je bestelling. Mocht je deze etiketten of viltjes van de Groningse Bierbrouwerij bieren willen hebben, stuur dan een aan je zelf geadresseerde gefrankeerde enveloppe naar: Harry Pinkster, Ribesstraat 2, 9741 NJ, Groningen. De Groningse Bierbrouwerij vraagt een vergoeding in postzegels. Voeg daarom een losse postzegel van ‘Nederland 1’ bij voor vijf etiketten of viltjes. Per retourzegel kunnen ongeveer 12 etiketten worden opgestuurd of twee viltjes. Vergeet niet, zoals gezegd, duidelijk aan te geven welke etiketten of viltjes je wilt ontvangen, ik verzorg ook de verzending van andere brouwerijen.

Paul Procee

In de bestuurlijke luwte van een zomer kijken wij als bestuur met voldoening terug op het voor de BAV prachtige resultaat na een periode van onzekerheid en mogelijke ontbinding van de vereniging. De “nieuwe mensen” (Karin Hoebers, Ot Louw en Harrie Zilvertand) nemen initiatieven op een manier alsof zij al jaren binnen de BAV functioneren. Fantastisch om dit zo te zien en mee te maken. Ook is de invulling van de vacature hoofdredacteur van het BAV-Journaal een flinke stap dichterbij gekomen. Een deskundig en ervaren nieuw lid heeft te kennen gegeven een jaar lang zich het BAV-gevoel eigen te willen maken en vervolgens naast Hennie Dijkgraaf de functie van hoofdredacteur te willen vervullen. Wij zijn bijzonder blij met deze benadering en zullen de beleidsmatige aspecten rondom het BAV-Journaal voor komend jaar verdelen binnen het bestuur.

Het onderwerp statutenwijziging is in een afrondende fase terecht gekomen.

25

In de afgelopen algemene ledenvergaderingen hebben wij aangegeven de huidige statuten te willen vernieuwen ook gelet op de toekomstvisie van de BAV. Door een fout in de statuten kan alleen tot een wijziging worden besloten als tenminste één/derde deel van het totaal aantal leden op de algemene ledenvergadering aanwezig of vertegenwoordigd is en met een meerderheid van tenminste twee/derde van het aantal uitgebrachte stemmen. Daarom hebben wij jullie gevraagd een machtiging tot statutenwijziging te tekenen zodat in ieder geval één/derde deel van de leden vertegenwoordigd is. Het krijgen van 300 tot 350 machtigingen kan jaren duren en daarom hebben wij advies ingewonnen over de vraag welk risico de BAV en zijn bestuursleden lopen als gewerkt blijft worden met sterk uitvoerend geformuleerde statuten. Het blijkt dat dit risico nagenoeg verwaarloosbaar is ook wanneer de toekomstvisie volledig wordt uitgevoerd. Deze uitvoering valt onder bestuurlijk handelen en dat is een proces waartoe ieder bestuur is geroepen. Wel is het noodzakelijk aan de statutaire naam van de BAV (Vereniging van Brouwerij Artikelen Verzamelaars) in de registers van de Kamer van Koophandel toe te voegen ‘handelende onder Bier- en Verzamelaarsvereniging BAV’.

Deze handelsnaam is de naam waaronder BAV zich sinds jaar en dag manifesteert.

Het bestuur van de BAV heeft besloten dit advies over te nemen met als gevolg dat het proces van wijziging van de huidige statuten is stop gezet. De al afgegeven machtigingen zullen worden vernietigd.

Elders in dit Journaal vinden jullie nadere gegevens over de najaarsbeurs. Deze beurs vindt plaats in Oss en niet langer in Uden vanwege de afbraak van de evenementenhal. Jarenlang is de BAV in Uden gastvrij onthaald door Boudewijn en zijn medewerkers/sters.

Uden is daardoor een begrip geworden. Een woord van grote dank daarvoor!

BROUWERIJ HET HERT

Hans Brits / Mahlee Plekker

‘Een eigen bierbrouwerij was altijd al een droom’, vertelt brouwer Remy Hartelo van Brouwerij Het Hert. Daar waar een eigen bierbrouwerij voor de meesten slechts een droom blijft, pakte Remy door. Samen met jeugdvriend Sander Verweij besloot hij als achterkleinzoon van de laatste brouwer van Brouwerij Het Hert de brouwerij nieuw leven in te blazen.

Als kleine jongen droomt Remy al van zijn eigen brouwerij. Als hij tijdens zijn middelbare schooltijd Sander leert kennen weet hij het brouwersvirus ook bij hem aan te wakkeren: ‘We drinken graag zelf een biertje. Boven al die glazen bier die we in de loop van de jaren dronken en proefden, begonnen de plannen steeds serieuzer te worden. Het perfecte biertje miste nog’, lachen de mannen.

Modern bier met een lange traditie De traditionele oorsprong van dit nu toch onmiskenbaar moderne bier maakt een mooi verhaal: Brouwerij Het Hert in Vlijmen startte in 1862 als brouwer van twee soorten bier, Gertstebier en Nieuwligt. Later kwam hier nog Beijersch Bier bij. Als Het Hert in 1883 het bier mag leveren tijdens het bezoek van Willem III aan Tilburg is de brouwerij inmiddels uitgegroeid tot een succesvol bedrijf dat wekelijks 3000 liter bier brouwt. Ook het assortiment is dan al flink uitgebreid.

De koning blijkt onder de indruk, vanaf dat moment mag de brouwerij zich hofleverancier namelijk noemen! Ook overzees kan later genoten worden van de bieren van Het Hert: er wordt zelfs stout geëxporteerd naar Nederlands Indië. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ligt de productie van Het Hert stil. In deze moeilijke jaren laten de brouwers van Het Hert hun hart zien: de kelders van de brouwerij fungeren als schuilplaats voor Joodse onderduikers. Na de oorlog brouwt Brouwerij Het Hert voornamelijk Oud Bruin, totdat de ketels in 1968 helaas droog komen te staan. Er is weinig behoefte aan speciaalbier in die jaren. Een geschiedenis om trots op te zijn en een verhaal dat een nieuw begin verdient.

Remy Harteloo en Sander Verweij

26

Het Hert ontwaakt Eind 2013 blijkt het bloed te stromen waar het niet gaan kan. Remy en Sander wekken Het Hert weer tot leven. Beiden heren hebben een horeca-achtergrond en ze besluiten hun kwaliteiten te bundelen met een goed dichtgetimmerd plan voor Brouwerij Het Hert 2.0.

Vol goede moed gaan ze naast hun banen (Sander is eigenaar en chef-kok van Étumé en Remy is consultant bij GX) aan de slag met de perfecte receptuur. ‘Eigenlijk begon het heel simpel: we schaften een brouwinstallatie aan en sloegen aan het experimenteren. Meer hop, minder hop. Toch weer een ander type hop. Gelukkig wisten we goed wat we wilden maken’. Toen de receptuur geperfectioneerd was, was het tijd voor het echte werk.

Het Edelhert

Hun eerste bier, Het Edelhert, was gelijk een schot in de roos. ‘Eigenlijk hebben we geprobeerd het voor ons ideale bier te brouwen: een lekker doordrinkbaar bier, maar dan met een extra kick. Iets bitterder en frisser, precies zoals we dat zelf lekker vinden’. Het Edelhert werd een licht blond bier van hoge gisting met een alcoholpercentage van 6 procent. Hoewel de vergelijking met pils snel is gemaakt, heeft Het Edelhert door de bovengisting en de hopbalans veel meer smaak.

Professionaliseringsslag Inmiddels gebeurt het brouwen niet alleen meer in hun vrije tijd en heeft Brouwerij Het Hert een mooie professionaliteitsslag weten te maken. Daar waar de brouwerij het bier eerst liet brouwen bij een kleine brouwerij in Brabant, wordt het bier inmiddels bij de bekende brouwerij Troost in Amsterdam gebrouwen. ‘Een goede, professionele brouwerij’. Dit betekent echter niet dat de heren hun bier uit handen geven: ‘Tijdens het laatste brouwproces heb ik letterlijk elk flesje en elk fust in handen gehad’, lacht Sander. ‘Maar inderdaad, we vinden het belangrijk om een goed product neer te zetten met een constante kwaliteit. Hier horen professionele brouwinstallaties bij. Het ondernemerschap ontbreekt soms bij kleine brouwerijen’.

‘Wij werken met een goed doordacht business model. Daarnaast denken we goed na over onze merkidentiteit. We hebben bijvoorbeeld een grafisch ontwerper ons logo en etiket laten ontwerpen. Ook hebben we kroonkurken bedrukt met ons eigen logo. Alles ziet er nu mooi strak uit’.

De afgelopen maanden waren de brouwers van Brouwerij Het Hert regelmatig op verschillende bierfestivals te vinden achter een opvallend karakteristieke tap, eigenhandig opgeknapt. Remy: ‘Het is heel spannend om de kritische proever aan de bar te hebben staan. Daarnaast is ook het uitwisselen van ervaringen met andere brouwers en uiteraard het proeven van andere bieren achteraf erg leuk’. De vuurdoop was afgelopen april in het eigen Nijmegen. Een groot succes, vast niet in de minste plaats omdat ‘Het Hert’ in het Nijmeegs dialect ook ‘het hart’ betekent!

Toekomstmuziek Ook het volgende bier staat al op de plank. ‘Ons volgende bier, het Damhert, wordt een donker bier. Maar ook bij dit bier vinden we het belangrijk dat het bier fris en makkelijk te drinken blijft. Hoewel de kleur een zwaar bier doet verwachten, is dit allerminst waar: het Damhert heeft veel smaak, maar wordt nergens zwaar en zoet’.

Plannen voor nieuwe biertjes zijn er nog genoeg, hoewel ze niet van plan zijn het ene na het andere biertje uit te brengen. ‘Goede biertjes verdienen de aandacht. Gelukkig bestaan er ruim 40 soorten herten, dus we kunnen nog even vooruit!’

27

DE FRIESE BIERBROUWERIJ

Felix Groenewoud

De hopoogst belooft dit jaar veel goeds. Hoewel de voorjaarsstormen enige schade hebben aangericht zijn de weersomstandigheden verder boven verwachting geweest. De draden, die tussen de palen in de hoptuin zijn gespannen, raken vol begroeid. Vanaf het terras is het een mooi uitzicht, maar ook vanaf de doorgaande weg is de tuin een opvallende blikvanger.

Naast het Frysk Famke koffielikeur vinden de eind 2015 geïntroduceerde nieuwe likeuren gretig aftrek. Het assortiment likeuren is nog uitgebreid met een tweetal nieuwe likeuren, een appellikeur en een chocolade roomlikeur.

Na de vele positieve reacties op het eerste barrel-aged bier lag het voor de hand dat dit een vervolg zou krijgen. Evenals vorig jaar is dit in opdracht van Willem Verboom van de Bierboom gemaakt. Het Us Heit Kerstbier is speciaal hiervoor weer een jaar lang gelagerd in een whisky/ cognac vat. Het recept is enigszins aangepast en minder zoet dan de vorige versie. Dit heeft geresulteerd in de Isala Barley Wine B.A. van 8%.

De Friese steden Harlingen, Leeuwarden en Sneek hebben al één of meer lokale bieren. In Franeker vonden initiatiefnemers Joop Dijkstra en Gretke Koning het de hoogste tijd voor een eigen lokaal bier. Eind mei is vol trots het Eiskoude Franeker Planeten Pils gepresenteerd in het Planetarium. Het bier is vernoemd naar het wereldberoemde Planetarium en Eise Eisinga. Er is ook een speciaal glas gemaakt voorzien van hetzelfde logo. Dit maakte onderdeel uit van een speciale geschenkverpakking voor vaderdag. Het bier is verkrijgbaar bij de lokale slijterijen en een aantal restaurants.

De wikkel van het 11-Stedentocht Bier is nu ook aangepast aan de nieuwe voorschriften met het zwangerschapslogo en de tekst dat het product allergenen kan bevatten.

Meer informatie over de Friese Bierbrouwerij en de laatste nieuwtjes vindt u op de homepage: usheit.com Voor etikettenverzamelaars: De gangbare etiketten zijn door de Friese Bierbrouwerij beschikbaar gesteld en zijn bij mij verkrijgbaar. Bij verzoeken dient u dan een aan uzelf geadresseerde en voldoende gefrankeerde envelop bij te voegen.

Felix Groenewoud, Dukdalf 7, 8502 CB Joure Enkele etiketten van Nederlandse brouwerijen in ruil voor de moeite wordt op prijs gesteld.

ATTEMER BIER

Kees van Kuilenburg

Marcel en Martine van Hulst hebben er lang over nagedacht welk nieuw bier ze zouden kiezen om het assortiment van de Attemer brouwerij uit te breiden. ‘De opzet was om een niet te zwaar bier op de markt brengen, het moest makkelijk drinkbaar zijn. Naast de vele quadrupels, tripels en dergelijke, die we op de markt zien, was het voor ons tijd een mooi, vlot drinkbaar, maar toch apart bier te brouwen’, aldus de brouwer uit Hattem. ‘We hebben enkele proefbrouwsels in onze brouwerij gemaakt en hebben gekozen voor een Irish Red Ale’.

‘Op de bierfestivals die we bezoeken, blijkt dat weinig Nederlandse brouwerijen dit bier in het assortiment hebben. Zelf denken we dat er de komende jaren meer vraag zal komen naar Engelse bieren. Nadat we tevreden waren over het uiteindelijke recept, hebben we besloten dit bier in een grotere hoeveelheid te brouwen bij de Sallandse brouwerij’, vertelt Marcel van Hulst.

De naam van het nieuwe bier is Attemer Amarant. ‘Als je de term amarant opzoekt is er een verwijzing naar een licht rode keur. Dit leek ons dus een passende naam voor onze Irish Red Ale. We hebben dan ook ons best gedaan om het bier een rode gloed mee te geven. Dit door het gebruik van speciaal gebrande mouten waaronder de Cara Red mout. Het bier is gebrouwen met alleen natuurlijke ingrediënten. De drie gebruikte Engelse hopsoorten en gist geven het bier een mooi karakter en een rijke smaak’.

Een Irish Red Ale is, zoals de naam al zegt, een van oorsprong Iers bier. Dit bier wordt daar al generaties lang gebrouwen en de oorsprong van het bier gaat heel ver terug in de tijd. De bekendste Irish Red Ales in Europa zijn Murphy’s Red Ale en Kilkenny. ‘De Irish Red Ale behoort tot de stamvaders van de o zo bekende ales uit België, zoals Palm en De Koninck. In tegenstelling tot de Belgen zijn de Engelse en Ierse ales iets droger en eerder hoppig dan moutig’, legt Marcel uit. Hun bier heeft een alcoholgehalte van 5,6% en wordt afgevuld zowel op fles als op 20 liter-fusten.

28

Volgens de Hattemer zijn de eerste ervaringen met het bier erg positief. Niet alleen de afzet bij de winkels loopt goed maar zij krijgen ook positieve reacties op bierfestivals. Opvallend noemt Marcel het dat ook veel vrouwen het bier waarderen.

‘Wellicht komt dit door de makkelijke doordrinkbaarheid van het bier. Toch heeft het bier een unieke smaak. Naast de vele soms extreme craftbieren die nu op de markt zijn, zien we dat Attemer Amarant een goede aanvulling is in de markt’.

BROUWERIJ DE EEM

Hennie Dijkgraaf

Het was al een tijd geleden dat ik Ruud van Moorst in actie zag tijdens één van zijn brouwsessies. In combinatie met een bezoek aan een nog nooit eerder bezochte brouwerij reed ik naar Raalte voor een bezoek aan de Sallandse Landbier Bierbrouwerij. Ik werd daar enthousiast ontvangen door Ruud van de Gevel, één van de directeuren. Hij vertelde meteen het een en ander over zijn brouwerij. Een prachtige locatie met een brouwerij in de kelders. Werkelijk elk stukje is benut. Ruud vertelde dat de brouwerij ging verhuizen. T.z.t. wellicht een stukje hierover in het BAV-Journaal. Dan op naar de andere Ruud. Naast eigen bieren wordt Ruud ook veel gevraagd door andere brouwerijen. Zo ook hier. Rob Alphenaar van Briljant Brouwhuis in Haarlem was onder deskundige leiding van Ruud zijn tweede bier aan het brouwen. Een rol die Ruud met plezier vervult en daarnaast kent hij de installatie in Raalte natuurlijk als zijn broekzak. Toen was het tijd voor een kort interview met Ruud.

Positief nieuws rondom de bouw van de nieuwe brouwerij in Elburg. Alle procedures zijn doorlopen, en de bezwaarschriften afgehandeld. Als dit BAV-Journaal (rond 8 augustus) verschijnt zou de riolering en fundering gereed moeten zijn en begonnen met de bouw van het pand. Volgens planning zou rond half november de brouwinstallatie worden geplaatst. Ruud hoopt dit jaar de eerste (proef) brouwsels al achter de rug te hebben. In een volgend BAV-Journaal meer hierover.

Voor Stadsbrouwerij Vos van Restaurant De Haas in Elburg heeft Ruud het Ondeugende Gappie gebrouwen. Een bijzondere Tripel van 8%. Deze is afgevuld in flessen van 33 en 75 cl. Het is de bedoeling dat Stadsbrouwerij Vos per jaar zo’n 400 hl bier bij Ruud afneemt. Voor café Sluus in Zwartsluis zijn Sluus Blond en Sluus Dubbel gebrouwen. Elk voorzien van een eigen etiket.

De reeds ingezette wijziging van de huisstijl is medio juli in één klap afgerond. Voor de verzamelaars zullen er weer een aantal nieuwe items verschijnen. Volg Ruud op facebook. Ruud stapt ook af van de vijf standaard bieren. Het aanbod zal meer gaan variëren met veel specials.

In samenwerking met Rock City is een Blond Koffiebier gebrouwen. Deze stond eind juli in de winkel. Het bier kreeg de fraaie naam: Hopje Koffie. Voor café De Zaak is een nieuwe batch gebrouwen van Oorzaak.

In samenwerking met Stadsbrouwerij Eindhoven en ´t Pomphuizeke uit België heeft Ruud een Brown Session IPA van 3% gebrouwen.

Dit bier heeft de naam Factor 50 meegekregen. Een deel daarvan zal geschonken worden op het bierfestival in Gent.

Eind juni is voor de vijfde keer het brettanomyces festival georganiseerd in Amsterdam.

Ruud heeft samen met biervriend Pim Bosch van brouwerij De Leckere een speciale blend gemaakt.

Zelf geperst kiwisap is versneden met lambic van Brouwerij de Troch. Deze blend werd gepresenteerd bij café Arendsnest in Amsterdam en viel goed in de smaak.

Zo weer veel nieuws van brouwerij De Eem. In een volgend BAV-Journaal meer over de voortgang van de bouw.

29

DUITS & LAURET

X

Hans Brits CURSIE

Zaterdagmiddag 5 november 2016 om 14.00 uur staat er een excursie gepland naar Fortbrouwerij Duits & Lauret in Everdingen.

Speciaalbierbrouwerij Duits & Lauret is in 2009 gestart door Marco Lauret en Daniëlle Duits. Al vanaf zijn 16e is Marco bezig met het brouwen van bier. Daniëlle en Marco kennen elkaar van het werken in de zorgsector. Daniëlle als psychologe en Marco als fysiotherapeut. In eerste instantie zijn beiden een dag in de week minder gaan werken om hun bierbrouwhobby verder te kunnen uitbreiden.

Inmiddels zijn ze full time met het brouwen van bier bezig. Twee jaar geleden is men gestart met het schrijven van een businessplan voor de ontwikkeling van Fort Everdingen. Men moest opboksen tegen 18 andere kandidaten die ook voor de ontwikkeling van deze bijzondere locatie hadden ingeschreven. Uiteindelijk is de exploitatie aan Marco en Daniëlle gegund.

Over de plannen en ontwikkeling van deze unieke locatie zullen we alles te horen krijgen tijdens de rondleiding.

Duits & Lauret heeft een stout, een blond, een dubbelbock (alsmede een houtgerijpte rookdubbelbock), een winterstout, een voorjaarsbier (Kiem), een extra blond, een amber (Tevreden, diverse jaargangen) en een bière de garde brune op de markt gebracht. Enkele van deze bieren zijn bij verschillende challenges in de prijzen gevallen.

De kosten voor deze rondleiding bedragen speciaal voor de BAV-leden € 10,50 per persoon. Hierin begrepen zijn vier proefglazen van de bieren uit het assortiment van Duits & Lauret, alsmede kunnen de deelnemers proeven van hun bierkaas.

Voor de deelnemers aan deze excursie wordt door Fortbrouwerij Duits & Lauret gratis een etiketten- / viltensetje beschikbaar gesteld.

Opgave voor deze excursie kan d.m.v. een mailtje aan hans.brits@gmail.com of excursies@bav.nl. Aanmelding kan eveneens via de button op de website of een briefje aan het secretariaat met toevoeging van een aan jezelf gerichte en gefrankeerde antwoordenvelop.

30

BROUWERIJ NEPTUNUS

Kees van Kuilenburg

Een bijen-bier ontwikkelen met een imker. Dat heeft de Leiderdorpse brouwer André van der Zee gedaan met zijn oud-collega en hobby-imker Peter Henneman. De honing en de propolis, daarover later iets meer, komen van Henneman. De in het bier gebruikte tijm komt uit André’s tuin. Het bier met de naam Icarus is gebrouwen en afgevuld bij Leidsch Bier.

‘Peter heeft mij vorig jaar benaderd om samen met hem een bier met honing te ontwikkelen. Al snel ontstond het idee om ook propolis toe te voegen. Ik kende propolis niet, net als de meeste mensen die ik over het bier vertel kent bijna niemand het. Propolis wordt ook door bijen naar de bijenkast vervoerd. Het is een in ons geval bruine harsachtige substantie die onder andere stijfmeel en pollen en plantensappen bevat. Het staat bekend om z’n anti-bacteriele werking. Door bijen wordt het gebruikt als biologisch purschuim waarmee kieren in de bijenkast dichtgeplakt worden. Verder zit er tijm in. Ook dit kruid heeft een relatie met bijen. Tijmolie wordt door imkers gebruikt om de varroa-mijt buiten de kast te houden. Kortom drie regionale producten die alle iets met bijen te maken hebben. We noemen het dan ook een bij-en-bier’, vertelt de Neptunus-brouwer. ‘Heel kenmerkend is de geur en smaak van propolis’. Volgens Van der Zee is het een bijzonder interessant bier geworden.

Het bier is naar Icarus genoemd, omdat deze Griekse mythologische figuur vleugels op z’n rug plakte met bijenwas om aan zijn gevangenschap op Kreta te kunnen ontsnappen. Helaas vloog Icarus, ondanks waarschuwingen van zijn vader Daedalus, te dicht bij de zon waardoor de was smolt en hij in de Egeïsche Zee stortte.

Icarus - Bij-en-Bier Tenminste houdbaar tot: | J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D | 2017|2018|2019|33cl|75cl|

Bij-en-Bier is een geurig bier, gebrouwen met bij gerelateerde produkten honing, propolis en tijm uit de Leidse regio Icarus is een figuur uit de Griekse mythologie die vliegend ontsnapte van Kreta met vleugels van veren & bijenwas Ingrediënten Water, Mout, Honing, Tijm en Propolis Hop, Gist Kleur: 28EBC Bitterheid: 15EBU Alcohol: 6,9% vol Categorie: S Met nagisting op fles Kan gluten bevatten

www.neptunusbier.nl Camphuysendreef 10, 2353 CJ Leiderdorp

Op zaterdag 11 juni werd het bier geïntroduceerd tijdens de Leidse Bijenmark in het Museum Volkenkunde in Leiden.

Degene die vanaf heden verantwoordelijk is voor de opmaak van het BAV-journaal ben ik: Ot Louw, BAV-lid vanaf 2000.

Ik ben verzamelaar van bieretiketten en vanaf 2006 uitsluitend van bieretiketten van door mij zelf gedronken/ geproefde bieren. Het is mijn uitdaging van elke Nederlandse bierbrouwerij (of huurder) een bier gedronken te hebben, wat me met de toevloed van nieuwe brouwers/ brouwerijen niet makkelijk wordt gemaakt. Had ik drie jaar terug nog een lijstje met nog 12 te scoren brouwerijen, anno juli ’16 zit ik op 93…

Zelf ben ik primair filatelist, postzegelverzamelaar zo u wilt, maar toen ik mijn zoon wilde inspireren ook een verzameling te beginnen, begon hij over bieretiketten. Zo gezegd, zo gedaan. Hij was 10 jaar oud toen we hiermee begonnen. Een aantal jaren was hij enthousiast, maar ja de puberteit bracht andere prioriteiten, waardoor ik zijn verzameling, met zijn goedkeuring, maar heb overgenomen en voortgezet.

31

BELGIË

Hans Brits

X

CURSIE

Woensdag 18 mei jl vertrokken wij met een bus vol bierliefhebbers (34 personen) vanaf het NS station Breda richting België. Klokslag 11.00 uur kwamen wij aan bij de grootste, kleinste, gezelligste en enige brouwerij van Deinze/Gottem in de buurt van Gent, brouwerij Sint Canarus.

Wij werden verwelkomd door Dr. Canarus in zijn witte doktersjas en zijn echtgenote.

Met veel humor hield dr. Canarus zijn betoog. Hij liet zien hoe je de Maeght van Gottem ontmaagt. In het flesje van dit overheerlijke blond bier zit namelijk nog een echte hopbel die bij het langzaam openen van het flesje spontaan met een schuimkraagje uit de fles omhoog komt. Een leuk gezicht.

Al snel kregen wij ons eerste biertje te proeven waarbij wij konden kiezen uit het assortiment van de brouwerij. Favoriet waren de Maeght van Gottem, het Potteloereke en de Canarus Tripel. Na ons eerste biertje kregen wij in twee groepen achter elkaar het brouwproces te horen in de kleine brouwzaal achter het proeflokaal. Dr. Canarus bracht dit op zodanig leuke manier dat het af en toe lachen, gieren, brullen was. Vervolgens kregen wij een tweede biertje te proeven waarbij weer een keuze gemaakt kon worden uit het volledige assortiment.

Het proeflokaal werd in rap tempo omgebouwd tot een lunchcafé. Wij genoten van een heerlijke broodmaaltijd met kaas, ham en paté.

Het bier van de brouwerij viel zodanig in de smaak dat bijna niemand de bus in ging zonder een bierpakketje voor thuis mee te nemen. Dr. Canarus stelde voor iedereen nog een leuk etikettensetje ter beschikking (ca. 10 etiketjes). Voor diegenen die niet geweest zijn is er nog een aantal setjes beschikbaar. Ook kreeg ik een tweetal glazen die in de bus verloot zijn.

Dr. Canarus

Om 13.15 uur was het tijd om uit Deinze te vertrekken richting Melle waar wij om 14.00 uur werden ontvangen bij Brouwerij Huyghe, bekend van de Delirium Tremens en de roze olifant in het logo.

Na het bekijken van een introductiefilm werden we in twee groepen rondgeleid langs de brouwzalen, de lagertanks, de bottelarij, het magazijn enz. en konden we na afloop nog enkele biertjes tot ons nemen waaronder de Delirium Tremens, Guillotine, Averbode of een fruitbier.

Ook hier werd de shop voor ons geopend en konden de verzamelaars hun verzameling uitbreiden.

Ook van Brouwerij Huyghe hebben we voor iedereen een setje van ca. 10 etiketjes kunnen bemachtigen om uit te delen in de bus. Ook hiervan zijn nog setjes beschikbaar.

Om 16.15 uur vertrokken we weer richting Breda. Keurig binnen het geplande tijdschema werden we door Brabant Expres weer op het station Breda afgezet, waarna we met een groepje van 14 personen nog nagepraat hebben over deze dag tijdens een afsluitend etentje bij Restaurant Openbare Werken.

Interesse voor de etikettensetjes? Stuur per setje een aan je zelf gerichte en voldoende gefrankeerde envelop naar Hans Brits, Claustrum 16, 6515 GK Nijmegen en dan zal ik ze toezenden.

Brouwerij Huyghe (foto Hans Brits)

33

NIEUW VERSCHENEN ETIKETTEN

34

Jan Vukkink

35

36

Van links naar rechts Vincent Buijs, Patrick Breugem, Kim Berkhuizen en Derek Walsh.

Foto Noordhollands Dagblad.

BROUWERIJ HOOP Olga Biere Medio mei is Brouwerij Hoop in Zaandijk geopend. In een gebied dat historisch bol staat van de ontwikkeling en productie van eten en drinken mocht een ambachtelijke bierbrouwer uiteraard niet ontbreken. Het geheel bestaat, naast een brouwerij (een nagelnieuwe, state of the art Duitse Caspary van 20 HL), uit een bar, met 16 lokale bieren op tap, een apart proeflokaal en een restaurant waar een typische bierkaart wordt gevoerd. Ook is er een ‘binnenterras’, voor de wat koelere ‘net niet’ dagen en een biertuin op het zuiden.

Verder is er, tot slot, ook een winkel aan toegevoegd in het zelfde pand, waar de uiteenlopende Zaanse en regionale producten, zoals kazen, worst, etc. op smaak zullen worden gekoppeld aan de diverse bieren. De eerste winkel in Nederland die uitgaat van Beer & Food pairing. Doelstelling van Brouwerij Hoop is om uit te groeien tot een professionele en hoogkwalitatieve brouwerij met internationale ambities.

De brouwerij is zo opgezet en ingericht dat het gehele proces goed te volgen is. Daarom organiseren ze uiteraard voor onze gasten tours en proeverijen, alles onder deskundige leiding met o.a. uitleg over de brouwerij, het brouwproces (over een special aangelegde loopbrug) en aangevuld met een proeverij. Met de opening van de nieuwe brouwerij wordt ook het nieuwe Zaanse biermerk Hoop gelanceerd. Dit bier krijgt een sterke Zaanse historische lading via opmerkelijke personen en verhalen uit de Zaanse geschiedenis. De labels en de uitstraling van het merk worden buitengewoon prikkelend en suggestief. Het bier wordt in eerste instantie in vijf verschillende soorten op de markt gebracht, allen onder receptuur van bier-autoriteit Derek Walsh.

Waarom Hoop? Hoop is wat ons bindt. Hoop is het symbool van scheepvaart. Hoop op een behouden vaart, maar ook hoop op een goede lading, die ons een goede toekomst verschaft. Teveel hoop maakt een mens overmoedig, maar zonder hoop geen toekomst.

Hoop is ook het laatste traditionele houten schip dat van de Zaanse helling te water werd gelaten (1862), hoop dat het onheil weg blijft bij zware storm (Waterwolf). Hoop dat ik terug mag keren in mijn eigen maatschappij die ik eerder beroofd heb van haar goederen (Claes Compaen), hoop op welvaart in het nieuwe dorp dat we hebben gesticht (Oudt Heyn), hoop om te overleven terwijl ik onder beer lig en vecht voor mijn leven (Bleke Nelis). Prachtige, historische biernamen. Hoop is derhalve van alle tijden, voor iedereen. Maar zeker ook historisch verbonden met de Zaanstreek.

De hele opzet van Brouwerij Hoop in Zaandijk heeft een sterke band met Brouwerij Breugem, destijds gevestigd op de Dam in Zaandam. Nadat die brouwerij moest sluiten in 2013 is Patrick Breugem als huurbrouwer doorgegaan en het merk Breugem is nu sterker en beter dan ooit. Patrick Breugem is nauw betrokken geweest bij de realisering van de nieuwe brouwerij en hij is ook hoofdbrouwer in de nieuwe brouwerij. Het Breugem bier wordt straks dus ook weer in de Zaanstreek gebrouwen en het zal, naast het nieuw te lanceren Hoopbier, een prominente plek krijgen aan de bar en in het restaurant.

Het brouwteam bestaat uit Patrick Breugem, Kim Berkhuizen, junior brouwer met een bachelor in Food Technology, Derek Walsh, onze smaakmaker, befaamd bierconnaisseur en Vincent Buijs die het brouwteam als manager aanstuurt en zorgt voor efficiënt werken en verantwoordelijk voor het vermarkten van het bier.

Overige foto’s zijn van de hand van fotograaf Jeroen Niezen.

37

ARGENTUM Kees van Kuilenburg Schoonhovense brouwerij wil meer produceren Eind mei van dit jaar vierde Almer Meerhof en Jeriël van der Land pas het éénjarig bestaan van hun brouwerij Argentum, maar nu al is duidelijk dat de produktie omhoog moet om aan de vraag te kunnen voldoen. Bovendien maken ook al enkele huurbrouwers gebruik van de apparatuur in de Schoonhovense brouwerij. ‘Er is flink in de brouwerij geïnvesteerd en dat moet wel worden terugverdiend’, merkt Almer Meerhof op, ‘vandaar dat we deze collega’s graag de ruimte geven om hun bieren bij ons te brouwen. Het houdt ook in dat ik meer met de brouwerij bezig ben dan ik aanvankelijk had gedacht’. Overigens betekent Argentum in het Latijn zilver. Schoonhoven staat bekend als de zilverstad en het is dus niet merkwaardig dat Álmer en Jeriël voor die naam gekozen hebben.

In de afgelopen periode is er veel gebeurd bij Argentum. De brouwerij is verkast naar een andere lokatie in het Schoonhovense industriegebied. Daarnaast is er ook veel veranderd in de brouwerij. Zo is er een nieuwe brouwinstallatie aangeschaft: een Speidel van 200 liter. Tot voor kort werd er gebrouwen met een ketel van vijf liter. Dus zeker een forse groei. Ook kwam er een nieuw afvulapparaat, gekocht is Spanje. Ook staan er in de brouwerij nieuwe vergistingstanks. Die zijn afkomstig uit Italië. ‘Dat ging niet zo heel simpel.

Er is heel wat onderhandeld voordat we het eens werden. Na enige tijd kregen we een telefoontje met de mededeling dat we de spullen konden ophalen. Dus moesten we ook nog een vrachtauto regelen. Maar de kenners vinden het prachtig. Dus is dat toch naar tevredenheid opgelost’, lacht de in Utrecht wonende Meerhof.

Door de uitbreiding kan Almer nu ongeveer 1600 liter per maand brouwen. Verdeeld over vier soorten bier. Dat zijn de IPA, Imperial stout, Smoked India Porter en de Golden Ale. ‘Die Golden Ale was bedoeld als een bier voor vrouwen. Het grappige is dat dit biertype het beste verkoopt. Dus niet alleen vrouwen vinden het lekker, maar ook mannen’, vertelt Almer Meerhof, die zelf een fan van de zogenoemde craft-bieren is. Het Schoonhovense bier wordt voornamelijk in de regio verkocht. Door de vergroting van brouwcapaciteit kunnen ook meer klanten elders worden bediend. ‘Er zijn nogal wat aanvragen van elders en het is leuk om ook daar te kunnen leveren’.

Het is de bedoeling van Almer om na de vakantie een vijfde bier aan het assortiment toe te voegen. Dat wordt een dunkel weizen.

Ook speelt de brouwer nog met het idee om een zesde soort aan het geheel toe te voegen. Daar is hij nog volop mee aan het spelen.

‘Ik heb 200 liter stout gebrouwen en dat in tien delen afgevuld. Aan dat bier ga ik bijvoorbeeld koffiebonen toevoegen of een Italiaans drankje of iets dergelijks. Wordt een van die biertjes een overduidelijk succes na diverse proeverijen dan ga ik daar mee verder’, blikt hij vooruit.

Het bier kan sinds kort ook worden gedronken in een fraai eigen glas van Brouwerij Argentum. Daarnaast komen er op korte termijn ook vernieuwde etiketten die worden gedrukt op glanzend papier. Maar eerst vertrekken Almer en zijn compagnon nog voor twee weken naar het Italiaanse Sardinië om daar te werken met bands die optreden. ‘Dat is naast het brouwen de tweede hobby van ons’, lacht hij. ‘Heerlijk om te doen. Even bijkomen van het spannende eerste brouwjaar. En daarna er weer lekker tegenaan in Schoonhoven’.

Almer Meerhof

38

Ed Ikkersheim - AndrÉ Slikker

A5

ALMERE - CRANS CRAFT BEER A1 Crans Craft Beer, www.cranscraftbeer.com, AK De Biermeeester, tastings advice.

A4

AMERSFOORT - BIERBROUWERIJ DE EEM A8 Eem Bier, 93 x 93 mm was 90 x 90 mm, AK Tasty Lady by women.

Gebrouwen door vrouwen, 93 x 93 mm, AK Biertje drinken?

Gebrouwen door vrouwen, 93 x 93 mm, AK Gebrou wen door vrouwen.

AMSTERDAM - BROUWERIJ ‘T IJ A6 Brouwerij ’t IJ Amsterdam, AK www.brouwerijhetij. nl.

AMSTELVEEN - BROUWERIJ OUDERKERK A1 Brouwerij Ouderkerks Goud sinds 2014, wit, AK Brou werij Ouderkerks Goud sinds 2014, zwart.

A2 Brouwerij Ouderkerks Goud sinds 2014, zwart, twee zijdig.

A3 Session, wit, AK Session, zwart.

AMSTERDAM - AMSTEL BIERBROUWERIJ A 521 Amstel Premium Pilsener, AK tekst (Wit-Rusland).

A 522 Amstel Lager Ø 108 mm, AK Amstel cerveja lager.

B 492 Amstel Bier. Maak het onvergetelijk, AK Open Start baan Toernooi, 35e OST 20-26 juni 2016.

AMSTERDAM - HEINEKEN BIERBROUWERIJ A 841 Heineken Light Ø 108 mm. Light up the day, tweezij dig.

A 842 Trade Mark Heineken, Ø 108 mm was Ø 101 mm, tweezijdig.

A 843 Limited Edition H 41, AK Italiaanse tekst.

A 844 Limited Edition H 41, AK Nederlandse tekst.

B 1631 Est. 1873 inek, AK NH Hotels.

B 1632 shared dining…RIXT dinercafe Ameland, AK Van Heeckeren hotel Ameland.

B 1633 enjoy the lounge…vanheeckeren grandcafe Ameland, AK Van Heeckeren hotel Ameland.

B 1634 Neighbours. See you at Neighbours, AK only dead fish go with the flow.

B 1635 Barbiro o buteco… Ø 87 mm, AK Barbiro. Bar e Res taurante.

B 1636 Heineken Grupo Compostelana, AK ØLYMPØ.

C 364 Serie: 1. ¡salud!, AK Espagne.

2. Salute!, AK Italie.

C 365 Serie: VK Heineken Light Great Tasting lower in calo ries. Have it all (Ierland).

1. Great tasting light beer, fles, VK Heineken Light Great Tasting lower in calories. Have it all.

2. Great tasting light beer, glas, VK Heineken Light Great Tasting lower in calories. Have it all.

C 366 Serie: Trade makr Heineken (Litouwen).

1. Star serve Victorina. Pagal alaus puta…

2. Star serve Victorina. Tinkamaj…

AMSTERDAM - BOYS BIER A1 Boys Bier, AK well hello gorgeous.

AMSTERDAM - BROUWERIJ BRU’D A1 Bru’d, making the world a hoppy place, AK Check if you’re intuxicated.

AMSTERDAM - BRUUT BIER A1 bruut, AK Brute foto’s!, Vrienden worden?, Heb je vragen?

AMSTERDAM - HOMELAND BREWERY A1 H, enkelzijdig.

AMSTERDAM - LØWLANDER BIERBROUWERIJ A2 Løwlander White Ale, AK Løwlander tekst, brewed with botanicals.

A3 Løwlander Poorter, AK Løwlander tekst, brewed with botanicals.

AMSTERDAM - OEDIPUS BREWING A3 Midlife Light, tweezijdig.

AMSTERDAM - BROUWERIJ TROOST A7 Brouwerij Troost, 6 flessen, AK tekst.

AMSTERDAM - TWO CHEFS BREWING A5 Two Chefs Brewing, afbeelding, enkelzijdig.

A6 Two Chefs Brewing, afbeelding, enkelzijdig.

BODEGRAVEN - BROUWERIJ DE MOLEN A7 Brouwerij De Molen, AK Holland Midnightblowing Craft Beer.

AMSTERDAM - BROUWERIJ DE VRIENDSCHAP A4 Wordt dit jouw biertje?, enkelzijdig.

AMSTERDAM - GEBROUWEN DOOR VROUWEN A4 Gebrouwen door vrouwen, 90 x 90 mm, AK Gebrou wen door vrouwen.

BREDA - VBBR A 100 Breda Royal Lager Beer, Ø 90 mm, enkelzijdig.

39

BUDEL - BUDELSE BIERBROUWERIJ C 1 Serie: Budels, enkelzijdig.

1. Bier met…

2. Bierproeven is…

3. Budels Bier, een bron…

4. Budels Bier wordt…

5. Goed bier…

6. Karakteristiek…

7. Ontdek de…

8. Sinds 1870…

BUURSE - BROUWERIJ RIGTERS A 1 Rigters. Dutch Craft Beer, AK logo.

Draft, Ø 107 mm, AK Amsterdam morebeer.nl tour.

HAARLEMMERMEER - BROUWERIJ HILARIUS A 1 Hilarius. Traditioneel gebrouwen in Hlm-meer, enkel

zijdig.

HAREN - PIVO BROUWERIJ A 1 handgebrouwen bier van Groningse bodem, AK Ons

bier ‘leeft’.

HELMOND - BROUWERIJ DE VIJFHOECK A 2 De Vijfhoeck 1515 Helmonds eigen bier, AK De Vijf-

hoeck 1515 speciaal bier. Helmond.

DELFT - BROUWERIJ DE KOPEREN KAT A 4 Delftse Stadsbrouwerij De Koperen Kat anno 2011,

enkelzijdig.

HOUTEN - BROUWERIJ HOMMELES A 1 Hop, we nemen er nog een!, Ø 107 mm was Ø 103 mm,

AK Het nuttige met het aangename verenigen.

DEN HAAG - THE FIDDLER A 10 Howling Wolf Bock, AK Animal Army micro brewery HUISSEN - HOSENHYM BIERBROUWERS A 1 Bar. Hosenhym. Wor!, AK tekst.

since 2002.

KAMPERLAND - BROUWERIJ EMELISSE A 6 Origineel Emelisse, AK Original Character, binnencir-

kel Ø 96 mm was Ø 100 mm.

GELEEN - BROUWERIJ DE MENKES A 2 De Menkes, AK Sex Sells.

EINDHOVEN - STADSBROUWERIJ EINDHOVEN A 6 100 watt. Delightful craft beer, wit, AK 100 watt.

Delightful craft beer, zwart.

NIJMEGEN - STADSBROUWERIJ DE HEMEL B 2 Koop je ketel!, AK QRCode.

ENSCHEDE - GROLSCHE BIERBROUWERIJ A 339 Grolsch, AK 1615.

A 340 Proef de zomer! Fruitig Zomerweizen, AK tekst.

A 341 Grolsch puur Weizen, 90 x 90 mm was 93 x 93 mm,

tweezijdig.

B 824 Kornuit verrassend fris pils, AK tekst.

B 825 Evenementen april t/m juni, VK logo.

B 826 Høken in Toldiek Festival 2016, VK logo.

B 827 21e Grolsch Open Tie-Breakers Toernooi 25 juli t/m 31

juli 2016, VK logo.

C 89 Serie: Grolsch Premium Lager. Choose interesting (Peru).

1. Classic chop.

2. Swingtop chop.

GOES - BROUWERIJ SLOT OOSTENDE A 1 Brouwer van speciaal bieren, AK Slot Oostende met tekst.

GRONINGEN - BROUWERIJ BAX A 2 B BaxBier Groningen, AK www.baxbier.nl.

OUDERKERK AAN DE AMSTEL - KEK BIER A 1 KEK! Bier sinds 2015, AK Ontdek KEK! RAVENSTEIN - WILSKRACHT STADSBROUWERIJ RAVENSTEIN A 1 Wilskracht, tweezijdig.

ROTTERDAM - BROUWERIJ NOORDT A 2 Brouwerij Noordt, ronde hoeken, enkelzijdig.

ROTTERDAM - KAAPSE BROUWERS C 2 Serie: Kaapse Brouwers Rotterdam, ronde hoeken,

enkelzijdig.

1.

BEA, Black Rye IPA.

2.

CARRIE, Strong IPA.

3.

GOZER, Oatmeal Stout.

4.

HARRIE, Saison.

5.

JAAPIE, Imperial Red Ale.

6.

KAREL, American Bitter.

TILBURG - BROUWERIJ PINTERMAN A 1 Pinterman, enkelzijdig.

GRONINGEN - BROUWERIJ GRONINGER BIER A 3 Brouwerij Groninger Bier, enkelzijdig.

UTRECHT - BROUWERIJ CEAUX A 2 Ceaux Brew Craft Beer Utrecht, AK tekst.

GRONINGEN - STADSBROUWERIJ DE KROMME JAT A 3 Stadsbrouwerij De Kromme Jat, AK Rabenhaupt komt UTRECHT - BROUWERIJ DE KROMME HARING A 2 Brouwerij De Kromme Haring, AK www.dekromme

terug naar de stad. haring.nl.

HAARLEM - BROUWERIJ JOPEN A 30 Jopen. Crafting devine beer. Recipe 1407, beeldgrootte UTRECHT - BROUWERIJ MAXIMUS C 4 Serie: Maximus Brouwerij. Craftbeer. Ø 107 mm was

98 mm was 95 mm, enkelzijdig.

Ø 98 mm.

B 9 Arendsnest, Temple Beer, Jopen Proeflokaal, Craft & 1. korenaren

Draft, Ø 100 mm, AK Amsterdam morebeer.nl tour.

2. M B 10 Arendsnest, Temple Beer, Jopen Proeflokaal, Craft & 40

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Haas met vleugels Hopbellen 8 Ram Os Vogel Haan Anker

2.

3.

4.

5.

Oud Heijn en sijn wijf, AK Hoop Old Ale. Kaper, AK Hoop India Pale Ale. Water Wolf, AK Hoop Saison.

Bleke Nelis, AK Hoop Pale Ale.

ALGEMEEN 286 Dutch Drafts, AK diverse brouwerijen.

287 Biervereniging PINT Regio Zuid-Limburg, AK o.a.

Brand en De Keizer.

288 de Witte Engel, Ø 102 mm was Ø 108 mm, AK Engel Bock.

UTRECHT - OPROER BROUWERIJ A1 Oproer brouwerij. It’s beer o’clock, AK tekstballonnen.

RECTIFICATIE Maximus Brouwerij A 2 wordt C 3-15.

Jopen A 19 wordt Ippon Weiss A 2.

UTRECHT - VANDESTREEK A6 Craft Beer Utrecht. vandeStreek, enkelzijdig.

UTRECHT - NEOBOSSKI BREWING COMPANY A1 Neobosski sooty otter imperial poorter, AK Neobosski brewing company.

VALKENBURG - BIERBROUWERIJ DE LEEUW B 43 Leeuw Pilsener, AK Leeuw Bier deelt uit!

VEGHEL - STADSBROUWERIJ DE VLEEGHEL A2 Stadsbrouwerij de Vleeghel, ‘de lekkerste streek van Brabant’, enkelzijdig.

VEENHUIZEN - BROUWERIJ MAALLUST B1 Bierbrouwerij Maallust 5 jaar, AK Bier van weldaad.

Spelt Blond.

VLAARDINGEN - VLAARDINGSE BIERBROUWERIJ A2 Vulcaan, www.vulcaanbier.nl, enkelzijdig.

VLIELAND - BUITEN BROUWERIJ A2 Rampzalig, AK brandend schip.

Of bijgaande historie daadwerkelijk is gebaseerd op degelijk onderzoek lijkt ons twijfelachtig.

Deze tekst prijkt in ieder geval op de achterkant van HÉT BIERVILTJE (C1-2).

VLEUTEN (EVERDINGEN) – SPECIAALBIERBROUWERIJ DUITS & LAURET A3 Fortbrouwerij Duits & Lauret, AK Duits & Lauret speciaalbieren.

WAGENBERG (HOOGE ZWALUWE) - BROUWERIJ RAMSES BIER A4 Ramses Bier, créme was wit, enkelzijdig.

WIJK BIJ DUURSTEDE - STADSBROUWERIJ DE DIKKE A2 Stadsbrouwerij De Dikke, Ø 107 mm was Ø 103 mm, AK Historisch Wijks Kuytbier WEERT - BROUWERIJ DE NATTE GIJT C1 Serie: De Natte Gijt 1. De Natte Gijt, AK Gijtenrace.

2. Hét bierviltje, AK tekst.

3. Meloen als helm, AK koekjes bakken.

4. Appel met kunstgebit, AK man in doos.

WIJLRE - BRAND BIERBROUWERIJ B 105 Brand Pilsener, AK Stadshotel Woerden.

ZAANDIJK - BROUWERIJ HOOP C1 Serie: Hoop. Drink dit met…

1. 1862, AK Hoop ongefilterd Pils.

41

Crans Craft Beer A1

Eem A8 [93x93]

Oedipus A3 VKAK Løwlander A2

Gebr d Vrouwen A4

AK4/6

Heineken B1631

C1-8

De Menkes A2

Troost A7

‘t IJ A6

Amstel Belarus A521

Amstel B1634

B1632

C1-2

VBBR EZ A100

C1-3

Homeland A1

Løwlander A3

Amstel Spanje A522

Amstel B492

Budels EZ C1-1

AK5

Bruut Bier A1

B1633 (zelfde AK)

C1-4

Rigters A1

C1-5

Jopen A30

B1636

C1-6

C1-7

Vriendschap EZA4 De Molen A7

SB Eindhoven A6

Baxbier A2 42 42

Vlaardingse bb A2

Kromme Jat A3

Pivo A1

Grolsch B824

Hommeles A4

Brand B105

De Dikke A2

Ceaux A2

Kromme Haring A2

Maximus EZ C4-1

C4-8

C4-2

C4-9

C4-3

C4-10

Oproer A1

Ouderkerk A1

Hoop C1-1

C1-2

Hosenhym A1 (Huissen)

Kek A1

Duits & Lauret A3

Vleeghel EZ A2

Neobosski A1

C4-4

C4-5

Maallust B1

C4-6

C4-7

Leeuw B43

Ouderkerk A3

C1-3 43 43

Vandestreek EZ A6

Ramses EZ A4

C1-4

C1-5

C1-3

Grolsch VK

C1-4

AK 825

A339 (94 mm)

AK 826

C2-2

Fiddler A10

Heineken VKAK A841 VKAK A842

C1-2

Emelisse A6

AK 827

A340

Two Chefs EZ A5 EZ A6

Kaapse Br EZ C2-1

Natte Gijt C1-1

A341

Boys A1

C2-3

C 89 (Peru)

Wilskracht VKAK A1

AK 1

AK2

Morebeer B9-10 (100 mm en 107 mm)

Bru’d A1

C2-4

Buitenbrouwerij A1

C2-5

De Hemel B2

C364-1

C364-2 44 44

Koperen Kat EZ A4

C2-6

Groninger EZ A3

Pinterman EZ A1

Noordt EZ A2

Heineken B1635 (Brazilië)

AK2

Hilarius EZ A1

C365 (Ierland)

AK1

AK2

A844 (Nederl)

A843 (Italië)

Alg 286

Algemeen 287

C366 (Litouwen)

AK1

De Vijfhoeck A2

Alg 288 (102 mm was 108 mm)

Slot Oostende A1

Remco Langeraat Dit keer een achttal nieuwe kroonkurken.

Hooglander

Breugem

Oedipus

3946 – Brouwerij Hooglander uit Aarle-Rixtel, voor Hooglander IPA 3947 – Bierbrouwerij Breugem uit Zaandijk 3948 – Oedipus Brewing uit Amsterdam 3949 – Brouwerij Kraan uit Bodegraven (voorheen een sticker, nu een bedrukte kroonkurk) 3950 – Brouwers Pilsener, het nieuwe huisbier van Albert Heijn, met een oude naam. Gebrouwen door Bavaria.

3951 – Puur Weizen, een nieuwe dop uit de Grolsch familie 3952 – Heineken Lager Beer – wordt gebruikt voor bier gebrouwen in Thailand 3953 – Heineken Quality Otvor Otocenim – draaidop uit Slowakije Een volledig overzicht is te vinden op bieretiketten.nl. Ook is het mogelijk je Nederlandse kroonkurkverzameling bij te houden op deze site door Goldmember te worden. Meer informatie op de site. Mocht je nog nieuwe of oude kroonkurken tegenkomen, die nog niet op de site staan, dan is een afbeelding daarvan van harte welkom!

Kraan

Albert Heijn

Grolsch

45 45

Heineken Thailand

Heineken Slowakije

PATRICK LEENDERS Kees van Kuilenburg Patrick Leenders brouwt biertje voor jubilerende schutters Eigenlijk is er geen beter moment denkbaar om een jubileumbier te brouwen voor de schutters uit Doornenburg en Honderdmorgen.

De schuttersvereniging Gijsbrecht van Aemstel van Doornenburg en Honderdmorgen uit dit Gelderse dorp bestaat niet minder dan 225 jaar. Terwijl de vereniging zelfs nog veel ouder is want in 1791 werd er van een heroprichting gesproken. Op een imposante zilveren plaat in hartvorm staat de tekst ‘Dit Hart uyt Een Goet Hart Gegeve van de Jonge Geselle van Hondert morgen en Doornenburg 1792’. In dat jaar werd namelijk de eerste schutterswedstrijd gehouden en ging Peeter Otte als koning naar huis. Als koningin werd destijds de molenaarsdochter Wilhelmina Janssen gekozen valt te lezen op de site van de jubilerende vereniging. Al is het overzicht van het verenigingsleven door de eeuwen heen door tal van oorzaken niet compleet.

Overigens is de naam Gijsbrecht van Aemstel te danken uit een heel wat verder verleden. In 1296 vluchtte Gijsbrecht, de stadsheer van Amsterdam, na de uit de vaderlandse geschiedenis zeer bekende moord op Floris de Vijfde met zijn echtgenote Badeloch naar het voor hem waarschijnlijk veilige Gelderse gebied. In het kasteel Doornenburg vindt hij tijdelijk een schuilplaats. Volgens de archieven is hij daarna met Badeloch naar Pruisen vertrokken, het huidige Duitsland.

Overigens kende de vereniging ook jaren, waarin er niet kon worden geschoten. Zo doekte Napoleon tijdens de bezetting door de Franse troepen alle schuttersverenigingen in Holland op. Pas in 1819 konden de wapens weer worden geladen. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog zwegen de geweren om pas in 1945 weer te voorschijn te worden gehaald. Ook tijdens andere rampen, zoals overstromingen in het rivierengebied werd er niet geschoten.

Een van de schutters van de jubilerende vereniging is Patrick Leenders. In 1988 kreeg hij de Gijsbrecht, als erkenning voor persoonlijke verdienste op het gebied van inzet en verbondenheid met de Schutterij Gijsbrecht van Aemstel. Wellicht komt hij een tweede maal voor deze trofee in aanmerking want deze schutter en meesterbrouwer heeft het jubileumbier gebrouwen. Niet zo vreemd want in het dagelijks leven is Patrick brouwer bij het Openluchtmuseum in Arnhem. Het bier kreeg de naam Nölleke, een verwijzing naar de schutspatroon van de bierbrouwers, St. Arnoldus, en naar de vorig jaar overleden oudste schutter Nol van Ast. Het etiket kunnen verzamelaars aanvragen bij Herman Jimmink, Het Gulik 4, 7251 CS in Vorden. Een geadresseerde en gefrankeerde envelop bij sluiten. Enkele etiketten voor de moeite wordt op prijs gesteld.

BROUWERIJ POCHPOATER

Kees van Kuilenburg

Willy en Henk Otten hebben wederom de laatste maanden niet stilgezeten. In hun brouwerij bij Herberg De Kemper in de buurtschap Elsen werd een nieuw bier gebrouwen. Dit keer een French Saison, die de naam Woagstukke kreeg. Woagstukke is een afleiding van woakel (wakels), dat zijn jeneverbessen. Deze bessen zijn door de brouwers aan dit bier toegevoegd.

Wedstrijd In samenwerking met de Mitra in Goor, herberg de Kemper (Elsen) en café bistro d’Olde Smidse (Goor) werd door de PochPoater een wedstrijd voor hobbybrouwers georganiseerd. Winnaar werd Johnny Thursday. Dit zijn overigens twee Twentse, inmiddels door hun successen bekende, amateurbrouwers: Dennis Pancras en Niels Bosman uit Enschede. Het winnende bier, een single hop session, is inmiddels bij Willy en Henk Otten in Elsen in een groter volume gebrouwen. Ook werd er een speciaal etiket voor ontworpen. Han Velner uit Deventer en Dick ter Avest uit Nijverdal kregen voor hun bier een eervolle vermelding.

Na deze zege in het Twentse land behaalde het Enschedese duo nog een heel mooi succes. Dennis en Niels wonnen de inmiddels traditionele Brand Amateurbrouwwedstrijd, die dit keer voor de vijfde keer plaatsvond. Een mooie traditie inmiddels van de brouwerij uit Wijlre. Dus volgend jaar is dit biertje, jaargang 2016, op fles landelijk in vele winkels en slijterijen verkrijgbaar. Een mooi succes voor beide Twentse brouwers.

46

BROUWERIJ BERGHOEVE

Kees van Kuilenburg

De brouwerij uit Den Ham lanceerde begin dit jaar weer een nieuw bier in de Berghoeve Brewlab serie. Het is dit keer een zogenaamde Farmhouse IPA die de toepasselijke naam 1601 heeft gekregen. Deze Farmhouse IPA heeft 5% alcohol en is ver uitvergist, waardoor het zeer doordrinkbaar is. Een flinke portie aromahop doet de rest. Het is beschikbaar in 75 cl flessen en betreft een eenmalig brouwsel.

Nieuwe etiketlijn Tijdens de open dag op zaterdag 28 mei 2016 lanceerde de brouwerij de nieuwe etiketlijn. Deze gaan we voeren naast de huidige etiketlijn. Volgens de brouwers Jurgen en Geralda Bootsveld is dat omdat zij trots zijn op hun afkomst van het Twentse platteland. Daarnaast omdat zij een van de weinige brouwerijen zijn die op een voormalige boerderij zitten en omdat zij meer farmhouse beer gaan maken. Farmhouse Beer is een Engelse term die tegenwoordig steeds meer gebruikt wordt voor bieren die andere gisten bevatten dan het standaard biergist. ‘Dit is precies wat we willen doen met deze bieren. Aparte funky bieren met bijzondere gisten en bacteriën vergist en gelagerd’, aldus de brouwers.

Het eerste bier in deze nieuwe lijn is de Oale Piepe, een old school porter van 5 procent met brett. Verrassend is de stijl van het etiket.

‘We hebben een samenwerking opgezet met de lokale kunstenares Caroline Hallink-van der Vinne. Caroline heeft voor ons schilderijen gemaakt, waarop het etiket is gebaseerd’, aldus Geralda Bootsveld die er nog aan toevoegt dat ‘dieren je lief aankijken, maar pas op, zo lief zijn ze niet altijd’.

BROUWERIJ KRAAN

Kees van Kuilenburg

Bodegraver Jan Kraan is voor een van zijn nieuwe bieren weer eens in de historie van de wetenschap gedoken. Het biertje is vernoemd naar de Franse scheikundige Antoine Laurent Lavoisier, die ook wel de vader van de moderne scheikunde wordt genoemd. Lavoisier werd geboren op 26 augustus 1743 en overleed op 8 mei 1794. Dat het niet om de eerste de beste wetenschapper gaat bewijst wel het feit dat Lavoisier een van de 72 Fransen is wiens naam op de Eiffeltoren staan gegrift. Naast zijn wetenschappelijk werk was hij ook een van de 28 belastinginners van het regime destijds. Overigens kwam hij op 8 mei op gruwelijke wijze aan het eind van zijn leven.

Hij stierf onder de guillotine omdat hij door het nieuwe regime werd gezien als vijand van de revolutie.

Overigens is de Bodegraver, nu hij heeft besloten op zijn huidige lokatie te blijven, druk bezig om zijn brouwerij uit te bouwen. Als eerste heeft hij een roestvrij stalen ketel aangeschaft. Jan werkt de ketel zelf af met een koeling en verwarming. In de nieuwe installatie kan hij dan 240 liter bier brouwen. In augustus hoopt hij het eerste bier te brouwen. Het is de bedoeling dat er daarna een stuk of zes vergistingsketels bij komen.

In mei brouwde Jan nog een biertje voor een Italiaanse dag in zijn woonplaats Bodegraven. Een Cinque Punti Due, oftewel de 5.2. gebrouwen door Birrificio Kraan. Het bier sloeg enorm aan. Binnen de kortste keren was het eenmalige biertje uitverkocht.

47

STADSBROUWERIJ DE GOUDSCHE LEEUW

Kees van Kuilenburg

Veel activiteiten Een verrassende ontwikkeling bij de brouwerij van Gouwenaar Theo Hesselink. De slijterijketen Gall & Gall heeft interesse getoond in het bier van Hesselink. Geen kleine klant want het gaat om 132 slijterijen van Gall & Gall in Zuid-Holland en een deel van de provincie Utrecht. Een ontwikkeling waar de Goudse brouwer mee in zijn schik is.

Een speciaal biertje heeft Theo gebrouwen voor Björn Bekkers. Deze inwoner van Gouda is project-manager bij de bouwer van de website van Arnoldus Bier in Gouda. In dit bedrijf heeft Theo Hesselink een plaats gekregen om er zijn bieren te brouwen. Björn Bekkers is actief bij het bedrijf Rebel 59. Het biertje is bedoeld als dank aan zijn stagebegeleider tijdens de studie van Björn aan de Hogeschool in Rotterdam. Tevens is het bedoeld als relatiegeschenk voor de klanten van de website-bouwer. Het bier is een vernieuwde Erasmus, een proefbrouwsel. Het bier is zo in de smaak gevallen dat het wellicht in het assortiment van Hesselink komt.

Inmiddels ‘exporteert’ Theo zijn bier ook naar Zwitserland. Tijdens een congres in Zürich over verpakkingsmateriaal kreeg iedere congresganger een flesje Erasmusbier uitgereikt. Het bier was geleverd aan een Gouds bedrijf dat aan het congres deelnam. Bijzonder was een aanvraag uit het Zwitserse Bazel. In het kader van het Erasmus-jubileumjaar besteedt het farmacie-museum in Bazel aandacht aan de op 28 oktober 1466 in Rotterdam geboren en deze op 12 juli 1536 in Bazel overleden priester, theoloog, filosoof, schrijver en humanist. 500 jaar geleden gaf Desiderius Erasmus in Bazel als eerste het Nieuwe Testament in de oorspronkelijke Griekse tekst uit. Zeer bekend is ook het boek Lof der Zotheid dat in 1511 verscheen in het Grieks.

Een kort deel van zijn leven woonde de zoon van een katholieke priester en zijn huishoudster in Gouda. De jonge Erasmus stond officieel te boek als defectus natalis, dat is latijn voor een onwettig kind. Op verzoek van het Zwitserse museum leverde Theo een aantal dozen van het Erasmusbier. ‘Dat zijn beste aardige dingen voor de naam van de brouwerij’, aldus de tevreden brouwer.

Een mooie reclame voor de brouwerij en de bieren van Theo Hesselink was het bezoek van de Vlaming Björn Troch. Deze zogenoemde social traveler bracht half juni enkele dagen door in de Zuidhollandse stad. Onder andere werd er aandacht besteed aan de Goudse producten kaas, kaarsen en stroopwafels. Samen met de moeder van Erasmus, Carolyn Koops, bezocht de wereldreiziger een bierproeverij in de brouwerij van Theo. ‘Björn had het bij ons prima naar zijn zin en ging enkele uren later vrolijk weg’, vertelt de Gouwenaar. Tijdens zijn bezoeken aan diverse steden in Europa en daarbuiten zet Troch zijn belevenissen op zijn Facebook-pagina en laat daarbij zijn bezoekers zien wat er te beleven is. Ook aan Gouda heeft hij veel aandacht besteed.

Ondanks de drukke tijden heeft Theo nog de tijd gehad om een zesde bier aan zijn assortiment toe te voegen. Een bier waar Gouda in de Middeleeuwen om bekend was: namelijk een Hoppenbier. ‘Het is onlangs afgevuld en ik ben best te spreken over de smaak van het bier. Het is een IPA-achtig bier geworden en dat past prima in mijn serie vaste bieren’, aldus de Goudse brouwer.

Björn Troch in de bierwinkel Arnoldus Bieren. Foto Pim Mul.

48

STADSBROUWERIJ DE KAT

Jeroen Rood

Na een kleine pauze is weer nieuws te melden van deze stadsbrouwerij uit Helmond. Begin dit jaar kreeg ik tijdens een eerder bezoek al wat nieuwe etiketten van de nieuwe bieren die ze het komende jaar willen gaan brouwen in handen. En zo bleek ook later dat ik deze bieren kon kopen in de betreffende slijters in Helmond en meteen kon proeven. Ik ben zeer enthousiast over het eindresultaat.

Tussendoor had ik nog een kans gekregen om tijdens enkele avonden waar ze ook bezig zijn met bier de nodige hand- en spandiensten te mogen verlenen. Kortom een leuke manier om verder kennis te maken met deze brouwerij.

Ik had een week na het nationale weekend van het Nederlandse Bier bij de open dag van de brouwerij de kans gegrepen om ze voor nog een interview te strikken.

Als ik aan de beide heren vraag hoe het met hen gaat antwoorden zowel Jack en Maarten lachend goed. En dat bleek ook later tijdens het gesprek en de open dag. Ze vertelden met super trots dat het met de brouwerij op topsnelheid gaat. ‘Wij moeten ondertussen strakker plannen om al ons bieren te brouwen. Ondertussen heeft de Kat nu een vijftal bieren in het assortiment. En ook zijn we weer bezig met een zeer geslaagde Toos bokbier op de markt te zetten. Vorig bleek dit bier ook meteen een groot succes te zijn’, aldus de trotse brouwers uit Helmond.

Ik begreep dat het assortiment van deze jonge brouwerij al flink aan het uitbreiden is. ‘Wij zijn begonnen met Nicodemus Enkel en voor het najaar hadden we al de Toos (bokbier). Toen dachten we al om meerdere bieren uit te brengen. Voor het voorjaar dachten we aan een Witte Kat (witbier) en verder aan een Peel Ale en tripel om dit constant te voeren. We wilden ook met bier gaan experimenteren. Toen kwamen we uit om deze bieren Zwerfkat te noemen. Dit is een proefbier. Zwerfkat krijgt een brouwnummer mee en de flessen worden genummerd. Deze komen dan ook niet meer terug. En zo kunnen we elke keer een ander soort bier gaan brouwen.

Zoals bijvoorbeeld ook later eventueel nog een stout gebrouwen worden. Of een ander soort bier’, leggen ze me uit. De tekst op het etiket wordt iedere keer aangepast.

Over deze bieren Zwerfkat kreeg ik de volgende uitleg: ‘De eerste was een Belgian Golden Strong Ale, een tripel. Hemelrijk was ook een Zwerfkat genoemd naar een brouwerij uit het verleden van Helmond. Deze bleef in het assortiment. En ook hebben we een witbier genaamd Witte Kat. Verder komt er nog een Bels blond bier. Het laatste bier wordt later dit jaar verwacht. We willen ook een echt Belgische blond bier maken’. Dat wordt nog verder uitgewerkt en ik zal jullie zeker op de hoogte houden wanneer dit bier beschikbaar is.

Op de foto zie je de complete familie De Kat. Met alle bieren die ze allemaal hebben gemaakt. Met ook hun eigen glas erbij.

Ook vertelden ze mij lachend dat ze op dit moment ook aan het exporteren zijn buiten Helmond. Vroeger had iedere stad of dorp een eigen brouwerij. Daarna werd voorzichtig buiten Helmond bier ter verkoop aangeboden. ‘En zo gebeurt het nu ook met ons bier’. Het bier is te koop in Eindhoven bij drie verschillende slijters: Bier brigadier, Bottelshop en Veem. De distributie verzorgt Meulendijks drankenhandel. Is makkelijk, dan hoeven wij niet voor iedere doos apart naar de slijterij of café te rijden. Mooi dat het bier ook in de omliggende gemeentes van Helmond te koop is. Zo kunnen meerdere mensen van ons bier genieten. Ook zijn er diverse cafés die het bier uit Helmond willen schenken. Zoals Herberg Oud Eindhoven.

Ook huurbrouwers brouwen hun bier bij deze Helmonds bierbrouwerij.

Als ik aan Jack en Maarten vraag of er reacties zijn gekomen van collega’s brouwers antwoorden ze dat ze goede contacten hebben met collega-brouwers van Laarbeek, Gieterij en Hooglander. Deze brouwerijen komen uit Aarle-Rixtel. Zij zijn ook heel positief over de bieren van de Kat. En ook zijn de brouwers van de Eindhovense brouwerij Veem zeer lovend over bier uit Helmond. Verder willen ze met trots vermelden, dat ze onlangs bezoek hadden gekregen van verschillende mensen van de familie Swinkels. Ook zij waren zeer enthousiast over de bieren uit Helmond. Nou een mooier en beter compliment kunnen ze niet krijgen van je collega’s?

Als er weer (verzamel)nieuws te melden is dan zal ik jullie namens de brouwerij op de hoogte brengen.

Verder wil ik even melden voor verzamelaars van etiketten en viltjes, dat ik in overleg met de brouwers vanaf heden geen etiketten meer wil ruilen via de post, maar uitsluitend via de beurzen van BAV en in Lieshout.

49

BIERBROUWERIJ

BAVARIA

Jan Gruyters.

Blikglas

Brouwerij Bavaria en Marketingbureau Smaac lanceerden op dinsdag 29 april een geheel nieuw artikel in het bliksegment, het Bavaria blikglas. Door middel van een eenvoudig te bevestigen drinkrand krijgt een regulier bierblikje hiermee de ervaring van een glas.

Vanaf 9 mei was het blikglas verkrijgbaar bij supermarkten in heel Nederland. Ralph Bongaerts, marketing manager Benelux, licht toe: ‘Een frisse kijk op het bliksegment heeft ons tot het blikglas gebracht. Het blikglas brengt twee voordelen samen; het gemak van een blikje en de kwaliteit van een glas. Het liefst drink je uit een glas en met het Bavaria blikglas is dat nu ook onderweg binnen handbereik. Een kleine innovatie die een groot verschil kan maken. Met het zomer- en festivalseizoen in het vooruitzicht zal het Bavaria blikglas ongetwijfeld veelvuldig van pas komen’. Ook op de camping, alwaar vaak bier uit blik wordt gedronken, is het blikglas een uitstekende uitkomst. Het Bavaria blikglas is gemaakt van stootvast polycarbonaat dat bijna niet te onderscheiden is van echt glas. Door middel van een Bavaria blauwe afsluiting is het blikglas volledig waterdicht gemaakt. De innovatie van Bavaria is een stap in de goede richting. Het vestigt de aandacht op bier in blik en helpt het imago van blik te verbeteren. Daardoor verdient Bavaria een dikke pluim.

Bierbrouwerij Palm

Dinsdag 10 mei 2016 maakte de op-een-na grootste bierbrouwer van Nederland, Bavaria, officieel bekend de Belgische speciaalbier brouwer Palm te hebben overgenomen. Bavaria heeft met de overname van 60% van de aandelen een meerderheidsbelang genomen in Palm Belgian Craft Brewers, waarmee Palm Begian per direct deel uit maakt van Bavaria. Vanaf 2021 zal Palm Belgian Craft Brewers voor 100% deel uit maken van Bavaria in Lieshout.

Jan-Renier Swinkels, directievoorzitter van Bavaria, ligt toe: ‘We zijn trots op deze samenwerking en het samengaan van twee prachtige familiebedrijven met beide een eeuwenoude historie. Palm Belgian heeft in die tijd een rijk assortiment aan speciaalbieren opgebouwd. Dit assortiment is complementair aan onze merken en daarom past deze samenwerking prima binnen onze strategie van ultieme portfoliospeler. België is bovendien hét speciaalbier-land bij uitstek’, benadrukt de directievoorzitter.

Bavaria en Palm Belgian zijn samen goed voor 600 jaar brouwhistorie. De geschiedenis van bierbrouwerij Bavaria gaat terug tot 1719 en inmiddels wordt de brouwerij in Lieshout geleid door de 7e generatie van de familie Swinkels en is in handen van 130 leden van de familie Swinkels, waarvan 28 van hen dagelijks werkzaam zijn in het bedrijf. De familie Toye staat aan het roer van de Palm brouwerij die in 1686 werd opgericht in het Belgische Steenhuffel. Anno 2016 gaat deze samen met Bavaria uit Lieshout en produceren de brouwers gezamenlijk jaarlijks meer dan 6,5 miljoen hectoliter bier, waarvan 65% bestemd is voor export naar ruim 120 landen.

Met deze overname verstevigt Bavaria zijn tweede plek op de Nederlandse biermarkt. ‘Een historische stap’, zei Jan-Renier Swinkels, ‘maar hier blijft het niet bij. Vanaf nu zijn we op overnamepad. Je hebt kracht nodig om de wereld te veroveren’, voegt hij er aan toe.

Door de deal krijgt Bavaria meerdere speciaalbieren in handen. Zelf brouwen de Brabanders al Moreeke, Radler Fruity, 0.0% Wit, het zware 8.6 en de Trappistenbieren van La Trappe.

Jan-Renier Swinkels, Jan Troye van Palm en Frank Swinkels (Bavaria)

50

Begin dit jaar kwam daar het nieuwe alcoholvrij bier Bavaria Mex nog bij. Nu volgen de amberkleurige speciaalbieren van Palm, Rodenbach, Brugse Tripel, Cornet, Arthur’s Legacy, Steenbrugge en Estaminet nog eens. Wat Bavaria een zeer ruim, variërend en uniek assortiment oplevert. Palm, waar ongeveer 250 mensen werken, hoopt van het distributienetwerk van de Nederlanders te kunnen profiteren. De locatie van de Palm brouwerij zal in de toekomst gehandhaafd blijven.

Palm Belgian Craft Brewers blijft als Belgische entiteit bestaan en behoudt de Belgische directie. Jan Toye zal voorzitter van het formeel toezichtsorgaan blijven, waarin eveneens Jan-Renier Swinkels en Frank Swinkels zullen zetelen.

Molson Coors UK

Bavaria en de wereldwijde familiebrouwer Molson Coors gaan per 4 Juli 2016 een strategisch partnerschap in het Verenigde Koninkrijk aan. De samenwerking maakt deel uit van de strategie van Bavaria die er voor zorgt dat de Brabantse brouwer zijn business in het Verenigde Koninkrijk wordt versterkt. Molson Coors kan Bavaria helpen nieuwe kanalen aan te boren, zoals groothandel en horeca.

Molson Coors is één van ’s werelds grootste brouwers.

Het bedrijf is eigenaar van het merk Carling, het best verkochte pils in de UK in de afgelopen 30 jaar. Daarnaast heet Molson Coors merken als; Coors Light, Molson Canadian, Staropramen, Cobra en Rekorderlig Cider.

Molson Coors is net als Bavaria een familiebedrijf met meer dan 350 jaar brouwhistorie.

Peer Swinkel, directielid van Bavaria, ligt toe: ‘In Molson Coors hebben we de perfecte partner gevonden om onze merken te versterken en verder te laten groeien. We krijgen toegang tot een sales force van meer dan 400 personen en kansen die een partij met een toonaangevende marktpositie biedt. Dit partnerschap is een nieuwe belangrijke stap in onze strategie. Deze samenwerking, samen met de overname van Palm Belgian Craft Brewers versterkt onze positie als wereldwijde speler in de biermarkt’.

Bavaria-Ruilbeurs

De 21e Bavaria-Ruilbeurs zal gehouden worden op zaterdag 12 november 2016 en is reeds voor 95% volgeboekt. Mocht u ook een ruiltafel willen reserveren, wacht dan niet te lang, want VOL is VOL !!!

Voor tafelreservering: Jan Gruyters tel. 0492-323248 / jan.gruyters59@upcmail.nl of Mari Berkvens tel. 0499-423750 / maanberk@hetnet.nl.

Voor de verzamelaars van etiketten kan ik vermelden dat er weer een aantal nieuwe etiketten is verschenen.

20090 19683 20050 20071

Hollandia Hoöten Powergetic Brouwers Pilsener

Tevens zijn er verschillende nieuwe rug- en hals-etiketten verschenen.

Voor het aanvragen van etiketten van Bavaria moet u NIET naar de brouwerij schrijven, maar naar: Jan Gruyters, Mezenlaan 1, 5427 SL Boekel. Een aan uzelf geadresseerde en gefrankeerde envelop bijsluiten.

51

(advertentie)

GROLSCH BIERBROUWERIJ

Ron Wolthaar

Grolsch viert dit jaar zijn vierhonderd jarig bestaan en dat zal niet ongemerkt voorbij gaan. Er was een hele mooie commercial op tv te zien en er was al een aantal bijzondere artikelen te koop. Er kwam een speciale 1,5 liter Jubileum beugelfles op de markt, die verwijst naar dit jubileum, of zoals de verpakking vermeld: deze Jubileum beugel is geïnspireerd door onze rijke beugelfleshistorie. In 1897 introduceert Theo de Groen de beugelfles in de toenmalig brouwerij De Klok. De donkergroene jubileumbeugelfles is voorzien van het typische Grolsch reliëfdecoratie met hopbellen en korenaar en Grolsch Bier op de zijkant. De fles is verzegeld met een geel kartonnen hangetiket, handmatig vastgemaakt met een rood-wit touwtje d.m.v. een metalen klemmetje met daarop 15 de GG, duidend op 1615-2015 De Groen Groenlo. De Beugel is aan de achterzijde verzegeld d.m.v. een doorzichtig stukje tape met daarop de handtekening van Theo de Groen. Op de bodem staat in reliëf 97 de GG, duidend op 1897 De Groen Groenlo. Al met al een hele bijzondere uitvoering van de Grolsch beugelfles.

Ook kwam er een speciale verpakking met drie beugelflessen Grolsch Premium Pilsner en een speciaal glas op de markt. Het glas, model Burgermeester, had een speciaal Grolsch 400 jaar logo en de tekst 400 jaar Karakter. Dankzij de eigenzinnigheid van brouwer Theo de Groen schenken wij Grolsch nog altijd uit de iconische beugel. Proost op 400 jaar karakter.

Voor de export zijn in een aantal landen speciale 33cl flessen, 45cl beugelflessen, 33cl en 50cl blikken op de markt gekomen. Duitsland is voor velen het dichtste bij om de speciale beugelfles te vinden.

Tijdens de afgelopen Brouwerijdagen, 4 en 5 juni, konden we zien dat Grolsch de Brouwerijtour heeft aangepast. Ook de aankleding van de ontvangstruimten heeft het 400 jaar bestaan thema gekregen met vele mooie informatiewanden. In de loop van het jaar zullen er nog meer acties volgen.

52

JANTJE’S BIEREN UDEN

Jan Gruyters

Het Koffiehuys

Het Koffiehuys in Uden heeft een nieuwe eigenaar. Janco, de eerste eigenaar, is nu in dienst getreden als chef werknemer van de nieuwe eigenaar.

Door deze overname vindt er ook een naamsverandering plaats. De naam Het Koffiehuys is nu veranderd in The Mood. De opzet van het bedrijf blijft, met uitzondering van kleine veranderingen, onveranderd. Door deze naamsverandering zullen alle etiketten van Het Koffiehuys worden vernieuwd of aangepast. Men is nu druk bezig met de reorganisatie en met overleg omtrent het aanpassen van de etiketten. Ook is men druk in overleg omtrent het opzetten van een nieuwe brouwerij in Uden.

Mitra

Half juni is de Mitra in Uden gestopt. Er werd besloten om na lange tijd de deuren te sluiten. Door deze sluiting komen nu alle bieren voor Mitra te vervallen.

JBU-bieren

Jan Martens is momenteel druk bezig met het ontwikkelen van nieuwe etiketten. Het ligt in de bedoeling dat straks alle etiketten van Jantje’s Bieren Uden in dezelfde stijl worden gedrukt.

De tijdbalk komt aan de rechterzijde van het etiket. De Nederlandse vlag, met Dutch Special Beer, komt verticaal rechtsonder en de verplichte iconen komen verticaal rechtsboven bij de tijdbalk. Alle tekst komt eveneens aan de rechterzijde van het etiket en zal worden aangepast: Jantje’s Bieren Uden, het adres en telefoonnummer, gebrouwen i.s.m. Sint Servattumus en de inhoud, alcoholpercentage en biertype. Alle in de stijl van JBU-bieren, met in het midden boven in het rondje de afbeelding van de Petrus-kerk in Uden, m.u.v. Kersenbier, Helmelrijk Wit en Rookbier. Er is een reeks proefdrukken gemaakt. Deze tijdelijke etiketten zijn bij verschillende etiketverzamelaars in handen gekomen en daardoor op de website van bieretiketten.nl geplaatst. Van deze proefdrukken zijn geen exemplaren meer voorradig.

Het heeft dus geen zin om Jan Martens hiervoor te benaderen. In BAV-journaal nr. 6 zullen de aanpassingen aan alle etiketten worden getoond. Meer duidelijkheid hierover met eventuele afbeeldingen in dit BAV-journaal.

Rogge-IPA

De Udense brouwer is buiten het aanpassen van alle etiketten ook druk bezig geweest met het brouwen van een geheel nieuw biertype.

Het nieuwe bier betreft een Rogge-IPA bier, een roggebier met extra hop toegevoegd. Op het moment van schrijven staat het bier nog te rijpen. De etiketten van dit bier zijn nog in ontwikkeling.

FC De Rakt

Ook is er weer een aantal gelegenheidsbieren gebrouwen en voorzien van een speciaal etiket. Voetbalvereniging FC De Rakt uit Uden organiseerde op zondag 4 juni wederom een voetbaltoernooi, met als speciale wedstrijd een strijd tussen een team met alle kasteleins van Uden tegen de veteranen, Old Stars, van FC De Rakt. Speciaal voor hen werd er een blond bier afgevuld in flessen van 30 cl en voorzien van een speciaal etiket met de naam FC De Rakt. Het speciale etiket is ook in de nieuwe stijl van JBU-bieren.

KersenPop Uden

Van 17 tot en met 19 juni vonden de driedaagse muziekfeesten plaats in het Bevrijdingspark in Uden. De muziekfeesten werden georganiseerd onder de naam KersenPop Uden. Speciaal voor deze gelegenheid werd er een blond bier gebrouwen en afgevuld in flessen van 30 cl, 33 cl en 75 cl. Alle flessen werden voorzien van een speciaal etiket, ook in de nieuwe stijl van JBU Bieren. Op de etiketten staat Peerke Verschiet afgebeeld met een gitaar in de hand en met de naam KersenPop Uden.

Etikettenservice

Mocht je in het bezit willen komen van de etiketten van Jantje’s Bieren Uden, ga dan naar de website en meld je aan voor de etikettenservice. Hier is ook te zien op welke festivals JBU aanwezig zal zijn.

53

Jaap van den Broecke BAV-beurzen

Vaste BAV-beurzen: 3e zaterdag in april (behalve Paaszaterdag) en de 3e zaterdag in september.

Vaste Beurzen of Festivals

2e zondag in september: Historisch bierfestival in Hilvarenbeek in en om Museumbrouwerij De Roos aan het Vrijthof. Van 10.00-18.00 uur.

Diverse ambachtelijke brouwerijen aanwezig en ook musea, straattheater, boekorgel, muziek en een voetbalwedstrijd.

Elke 1e zondag in november GVG Ruilbeurs in Groenlo of Enschede. Info: gvg@live.nl of onze site www.grolschverzamelaarsgilde.nl Geel ten Aard (B): Ruilbeurs 1e zondag van de maand ,behalve juli + aug .

Binnenlandse ruilbeurzen

11 sept Hilvarenbeek: Historisch Bierfestival (zie boven Vaste Beurzen) 17 sept Oss: 66e Bav Bier- en Verzamelaarsdag. Locatie: Sporthal Rusheuvel, Rusheuvelstraat 5, 5346JH Oss [zie verder pagina 4].

6 nov Groenlo: 23e Algemene Brouwerijartikelen Beurs van het Grolsch Verzamelaarsgilde. Na het succes van vorig jaar in de Brouwerij nu weer op onze vertrouwde plek bij Cultureel Centrum De Bron, Buitenschans 3, 7141 EK Groenlo. Open van 10.30-15.30 uur. Veilingen zijn gepland 11.30 , 13.00 en 14.30 uur. Voor GVG-leden entree gratis. Niet leden betalen € 3,00. Een exclusief Grolsch glas is bij de entree inbegrepen. Info gvg@live.nl of via de site www.grolschverzamelaarsgilde.nl 12 nov Lieshout: 21e Jubileum Bavaria-ruilbeurs. Locatie: Bavaria Brouwerijcafé, Heuvel 5, 5737BX Lieshout.

Wil je een ruiltafel reserveren, wacht dan niet tot het laatst maar reserveer op tijd want VOL = VOL!. Van 10.00 tot 15.00 uur. Voor tafelreservering: Jan Gruyters tel. 0492-323248 / jan.gruyters59@upcmail.nl of Mari Berkvens tel. 0499-423750 / maanberk@hetnet.nl.

5 mrt 2017 Valkenswaard: 16e Valkenswaardse Bierruilbeurs. Locatie: Café Zaal Lavrijssen, Karel Mollenstraat Zuid 44, 5554 CH Valkenswaard. Van 10.30 tot 14.30 uur. Loterij voor het goede doel stichting DaDa. Info: Raymond Corbey, tel. 06-21262040 of r.corbey@chello.nl

Buitenlandse beurzen

19+20 aug Riga (Letland): Internationale Bierartikelen Ruilbeurs. Locatie: Aldaris, Tvaika Straat 44, Riga.

Programma: 19 aug 18.00-23.00 uur vriendenparty. 20 aug 08.30 -15.00 uur ruilbeurs. 18.00-24.00 uur bierpub-tour.

Info igvika@gmail.com 27 aug Ehingen-Berg (D): FvB Internationale ruilbeurs. Locatie: Berg-Brauerei Zimmermann, Brauhausstraße 2, 89584 Ehingen-Berg.

Info bergbier.de 17 sep Herborn (D): FvB Internationale ruilbeurs.Locatie: Brauerei Gutshof, Austrasze 81a, 35745 Herborn. Info brauhaus-gutshof.de 8 okt Dortmund (D): FvB Herfst-ruilbeurs i.s.m. Dortmunder Brauereien, 44145 Dortmund 5 nov Hoegaarden (B): Gambrinusclub 67e Internationale ruilbeurs i.s.m. Alken-Maes. Locatie: Gemeentelijke sportzaal De Struysvogel, Tiensestraat 43, Hoegaarden. Van 10.00 tot 17.00 uur. Info gambrinusclub.be/Agenda.htm 19 nov Bad Rappenau (D): FvB 37e Nikolaus-ruilbeurs, 74906 Bad Rappenau 3 dec Deurne (B): Gambrinusclub Sint Niklaasbeurs, zaal Ruggehof, Frans van Dijckstraat 46, 2100 Deurne. Van 09.30 tot 13.00 uur.

Opgelet nu op zaterdag.

Info Cervesia Tornacum ruilbeurzen van 09.30 tot 13.00 uur. Tel: José Detournay, 0032-69214245 of E-mail: cervesiatornacum@skynet.be De Langeman vinden plaats in Ontmoetingscentrum Katarina, Nicolaas Cleynaertslaan 5, 3500 Hasselt (B).

Van 08.30 tot 12.00 uur. Info en reservering: Casterstraat 60/4, 3500 Hasselt. Tel: 0032-11226598 E-mail: georges.detaille@telenet.be F.v.B.-beurzen beginnen allemaal om 09.00 uur. www.fvb-bdm.de of fvbinternational@web.de

Gambrinusclub van Belgie www.gambrinusclub.be of gambrinusclub@skynet.be IBV Beurzen www.ibv1958.de of hillenbrand@ibv1958.de Het Kruispunt vinden plaats in café Masquerate, Luikersteenweg 234, Lommel (B). Van 13.00 tot 17.00 uur. Info: ruilclubkruispunt@ hotmail.com of Tel: 0032-472557173

Aardse Hobbyclub + Kempense Club. Parochiecentrum, Vaartstraat 40, 2440 Geel-ten-Aard (B). Van 09.00 tot 12.00 uur.Tel:003214586435 of marcvdp010@hotmail.com of www.everyoneweb.com/ahcgeel/

54 54

Selecta Merksem (B) vindt plaats in zaal De Volkslust, Van Heybeeckstraat 26 te 2170 Merksem (Antwerpen), tel. 0032-32908012, van 09.00 tot 12.00 uur; info: marcel.van.de.vloed@pandora.be Tieltse Bierattributen Club vindt plaats in Campus de Reynaert (Koninklijk Atheneum) Stationsstraat 67, 8700 Tielt (B), Van 09.00 tot 13.00 uur. Info: gillis.vermeersch@gmail.com of tel. 0032-51402887. www.tbac.tk Voor andere clubs: zie bevriende clubs Link overzicht ruilbeurzen vnl. België: www.limburgse-biervrienden.be/agenda/agenda.php?

Gegevens kunnen doorgegeven worden aan Jaap v/d Broecke, Eikenlaan 2, 4645 JJ Putte, jaap.vd.broecke@tip.nl

Harry Pinkster

Het gaat nog steeds erg hard met het aantal actieve Nederlandse brouwerijen en brouwerijhuurders. Een actueel aantal is dan ook bijna niet te geven. Op het moment dat ik dit artikel schrijf zijn we net over de 400 actieve brouwerijen/ brouwerijhuurders in Nederland. In het onderstaande overzicht staan de 18 brouwerijen die de afgelopen maanden voor het eerst bier hebben gebrouwen.

Met deze 18 nieuwe brouwerijen komt het aantal dat in 2016 is gestart op 66. Naast de onderstaande brouwerijen heb ik op mijn website ook nog eens een aantal nieuwe brouwerijen in oprichting toegevoegd. Op het moment dat je dit leest is het overzicht zeker niet meer volledig, als het goed is komen de ontbrekende brouwerijen in het volgende overzicht.

Provincie Naam brouwerij Plaats Type Website Gelderland Hosenhym Huissen H hosenhym.nl Groningen Donder Groningen ? donderbier.nl Noord-Brabant Sint Joris Breda B deboterhal.nl/brouwerij-st-joris Goede kant van het Spoor Geldrop H goedekantvanhetspoor.nl Heer van Oranje Steenbergen H heervanoranje.nl Uthoka Vught B biersommelier.beer Noord-Holland Zeglis Alkmaar H brouwerijzeglis.nl Branie Amsterdam H braniebier.nl Penose Amsterdam H brouwerijpenose.amsterdam De Twee Knaapjes Badhoevedorp B brouwerijdetweeknaapjes.com De Moersleutel Heiloo B brouwerijdemoersleutel.nl De Vis Uitgeest H brouwerijdevis.nl

Hoop Zaandijk B brouwerijhoop.nl Overijssel Stanislaus Brewskovitch Enschede H stanislausbrewskovitch.nl Utrecht Swarte Os Soest H swarteos.nl Zeeland Slot Oostende Goes B slotoostende.nl Zuid-Holland Vet & Lazy Rotterdam H lazy.vet We hebben helaas ook weer één brouwerij van onze lijst moeten halen vanwege het stoppen van de activiteiten. Brouwerij de Bierkraai uit Amsterdam is volgens onze informatie niet meer actief.

Het overzicht wordt bijgehouden in samenwerking met Jan Ausems van Cambrinus.nl, het Klein Brouwerij Collectief en Fedor Vogel van het blad Bier! Verder krijgen we veel informatie van o.a. de Bierverbinding en bieretiketten.nl. Gelukkig weten ook veel verzamelaars ons ondertussen te vinden met voor ons nieuwe informatie. Je zult de nieuwe brouwerijen ook zo snel mogelijk terugvinden op mijn online kaart van Nederland met alle actieve brouwerijen/ huurders die je kunt vinden op pinkgron.nl/nlkaartklein.php.

Het meest actuele overzicht staat op mijn online kaart van Nederlandse brouwerijen. Ondertussen is er ook een aardige lijst met brouwerijen in oprichting. Deze brouwerijen staan ook vermeld op mijn website onder het kopje Brouwerijen NL. Bij de meeste brouwerijen staat aangegeven wanneer de brouwer verwacht in productie te gaan.

Mocht iemand nieuwe initiatieven tegenkomen, in welk stadium dan ook, dan zou ik een mailtje met wat meer info erg op prijs stellen. Ik zal de desbetreffende brouwerij dan zo snel mogelijk mailen en opnemen op mijn website. Je kunt je mail sturen naar info@ pinkgron.nl.

55

56